NIEPOWODZENIA SZKOLNE MA
ODZIEŻY
NIEPOWODZENIA SZKOLNE MA
ODZIEŻY
Najważniejsza osoba dla Was na świecie - to Wasze Dziecko. Dokładacie wszelkich starań, by
było zdrowe, szczęśliwe, by uchronić je przed niebezpieczeństwem.
Rozwój dziecka zależy od:
" jego predyspozycji genetycznych,
" jego własnej aktywności,
" od środowiska, w którym żyje,
" od procesu wychowania, kształcenia, opieki (w którym uczestniczą różni
ludzie, dorośli, dzieci...).
Niepowodzenia szkolne naszych dzieci - możemy wskazać trzy grupy przyczyn;
1. przyczyny tkwiące w środowisku ucznia,
2. przyczyny, tkwiące w samym uczniu - jego właściwości fizyczne, psychiczne,
3.przyczyny dydaktyczne - tkwiące w treści i organizacji procesu nauczania.
Pierwszym, naturalnym środowiskiem życia ucznia - każdego dziecka -jest RODZINA. Jest to
pierwsza szkoła dla dziecka - szkoła życia rodzinnego. Tutaj dziecko uczy się:
" co ma czuć do samego siebie,
" jak wyrażać swoje obawy, nadzieje, emocje,
" jak inni reagują na moje uczucia.
Na to nauczanie emocjonalne składa się nie tylko to co rodzice mówią, ale też ich sposoby
radzenia sobie z własnymi uczuciami, wzajemne okazywanie sobie uczuć w relacjach mąż -
żona, rodzic - dziecko, są to wzory dla dziecka.
To wszystko dziecko koduje, zapisuje w pamięci.
Dziecko w miarę rozwoju zostaje włączone w różne formy opieki, wychowania, kształcenia -
przedszkole potem szkoła, która jest drugim środowiskiem mającym duży wpływ na dziecko.
Rodzina i szkoła decydują o prawidłowym funkcjonowaniu dzieci. Dlatego niezbędna jest
WSPÓA
PRACA SZKOA
A - DOM, współpraca szkoły z domem może zapobiec niepowodzeniom
szkolnym naszego dziecka.
Wzajemne uzupełnianie się w wychowaniu, kontakt z rodziną,, pomaga dziecku, bez
współpracy z rodziną nie można osiągnąć zamierzonych celów,
rodzice są z dzieckiem na co dzień, dlatego dużo lepiej znają dziecko, znają jego pozytywne jak
też i negatywne strony - bez tej współpracy nie będzie efektów.
Jednak należy pamiętać, iż SZKOA
A WSPIERA Was rodzice v wychowaniu - pomaga Wam
wychować dziecko. Jest to bardzo ważne, szkoła nie może przejąć funkcji całkowitego
wychowania dziecka. To zadanie należy do rodziców.
W pewnej szkole jeden z dyrektorów powiedział:
 Proszę rodziców jedynie o to by przyprowadzili dziecko do szkoły czyste i odpowiednio ubrane
-ja zrobię resztę!".
1 / 6
NIEPOWODZENIA SZKOLNE MA
ODZIEŻY
Jest to nieprawda! Nie można przerzucić odpowiedzialności za opiekę wychowanie dzieci z
rodziny na jakąś instytucję (choćby na szkołę!). Szkoła Was wspiera, pomaga Wam w
wychowaniu. Współpraca umożliwia - pełną opiekę i wychowanie nad dzieckiem. W przypadku
braku współpracy występuje opieka jednostronna (tylko przez dom, lub tylko przez szkołę) -
taka opieka jest niepełna, niewystarczająca.
Kochani rodzice!
" nie ograniczajmy kontaktu ze szkołą tylko do przyjścia na wezwanie nauczyciela - by usłyszeć
o złych wynikach w nauce, o złym zachowaniu mojego dziecka;
" nie wychowujmy okazjonalnie - od okazji do okazji - karając doraz
nie za różne
przewinienia. Karzemy okazjonalnie nie wpajając dziecku norm postępowania, nie
tłumacząc dlaczego powinno zachowywać się tak a inaczej;
" nie wszyscy rodzice chcą rozmawiać o swoich dzieciach - są zapracowani, zabiegani (taka
jest obecnie sytuacja); inni uważają, że "moje dziecko jest jak każde inne i zachowuje się jak
wszystkie inne dzieci - co ta szkoła chce ode mnie". Nie wszyscy rozumieją potrzebę
i chęci pomocy jego dziecku, często nie chcą zgodzić się z opinią
" dziecku.
DZIECKO JEST jak masa - JAK PLASTELINA - daje się urabiać. Każdy z nas ma wpływ na
dziecko. Ugniatamy plastelinę formujemy, naciągamy, wyciągamy, dolepiamy, odrywamy
wgniatamy... - powstaje jakiś kształt, figura. Tak samo jest też z dzieckiem - od najmłodszych lat
nasze działania zamierzone i niezamierzone kształtują dziecko, przez wiele lat jest ono
ugniatane
formowane... przez: rodzinę, szkołę, rówieśników; w ten właśnie sposób powstaje młody
człowiek.
To rodzina jest przede wszystkim niezastąpioną grupą społeczną dla prawidłowego rozwoju
dziecka. To ona przygotowuje do póz
niejszego prawidłowego funkcjonowania w rodzinie, w
społeczeństwie.
Rodzina musi wypełniać wiele funkcji wobec swoich członków: socjalizacyjną, prokreacyjną,
opiekuńczą, ekonomiczną, integracyjną. rodzicielską, braterską... Aby rodzina prawidłowo
funkcjonowała wszystkie funkcje winny być realizowane.
Przejawów zaburzeń w funkcjonowaniu rodziny jest wiele, one też mogą być przyczyną
niepowodzeń szkolnych naszych dzieci. Przede wszystkim są to:
1.NIEPRAWIDA
OWE POSTAWY RODZICIELSKIE (postawy
rodzicielskie mają bardzo ważny wpływ na rozwój dziecka):
" ODTR
CENIE DZIECKA - nieokazywanie mu uczuć pozytywnych przy demonstrowaniu
uczuć negatywnych, krytyka dziecka, dezaprobata, podejście dyktatorskie, surowe kary,
brutalne postępowanie, zastraszanie,
" UNIKAJ
CA ubogie stosunki emocjonalne w kontaktach z dzieckiem,
ignorowanie dziecka, bierność w stosunkach z dzieckiem, unikanie kontaktu z dzieckiem,
beztroska o dziecko,
" NADMIERNA OCHRONA DZIECKA rodzice uważają dziecko za wzór doskonałości,
bezkrytycznie je traktują, nadmierna pobłażliwość, przesadna opiekuńczość, niedocenianie
możliwości dziecka, rozwiązywanie za dziecko wszelkich problemów, ograniczanie do
maksimum samodzielności, izolowanie od rówieśników,
" NADMIERNE WYMAGANIA dziecko jest zmuszane do funkcjonowania
zgodnego z wytworzonym wzorem przez rodziców (bez liczenia się z cechami,
możliwościami dziecka), wygórowane wymagania, brak samodzielności,
2 / 6
NIEPOWODZENIA SZKOLNE MA
ODZIEŻY
odpowiedzialności dziecka w działaniach, ograniczanie swobody i aktywności dziecka, sztywne
reguły postępowania, przesadne dążenie do osiągania wysokich wyników w różnych rodzajach
aktywności podejmowanej przez dziecko.
2. ZANIEDBANIA w zakresie opieki nad dzieckiem (pozbawienie opieki ze strony rodziców i
powierzenie jej np. dziadkom, brak zainteresowania czasem wolnym dziecka...).
3. ZABURZENIA w zakresie komunikacji wewnątrzrodzinnej - całkowity
brak rozmowy między członkami rodziny bądz
też sytuacje, gdzie wszystko staje się
przedmiotem rozmowy nie stwarzając żadnej sfery intymności.
4. Brak właściwej atmosfery wychowawczej - brak właściwych postaw,
wzorów, trwałych wartości wyniesionych z rodzin.
5. PATOLOGIA w rodzinie w postaci: przestępczości, prostytucji,
nadużywania alkoholu, nadużywania środków odurzających. Występowanie
patologii w rodzinie głęboko odciska swe piętno na dziecku, zaburzając jego funkcjonowanie w
różnych rolach, okresach życia.
ALKOHOLIZM - zaburzenie to występuje najpowszechniej. "Być dzieckiem w rodzinie
alkoholowej oznacza mieć doświadczenia, które przerastają możliwości sprostania im". Dzieci
te żyją w atmosferze upokorzenia i nienawiści, przeżywają ciągłe lęki o życie, bezpieczeństwo
rodziców, o siebie, gdyż ich podstawowe potrzeby nie są realizowane. Często żyją w poczuciu
winy za nałóg rodziców. Konsekwencją tego są zaburzenia emocjonalne:
" rozstrojenie życia uczuciowego,
" nienormalności w przeżywaniu uczuć,
" nieumiejętność wyrażania uczuć,
" nadmierna płaczliwość, lękliwość,
" agresywność, wybuchowość, złośliwość, upór,
" wadliwe kontakty z ludz
mi.
Rodzina z problemem alkoholowym dostarcza swemu potomstwu negatywnych wzorców
funkcjonowania w roli męża - ojca, żony - matki, pracownika...
Obecnie istnieje przekonanie, że młodzież jest zła! Gdybym poprosiła Państwa o dokończenie
zdania: "Dzisiejsza młodzież jest..." usłyszymy:
- leniwa,
- agresywna,
- złośliwa,
- arogancka,
- nerwowa,
- kłótliwa,
- niezdyscyplinowana,
- niedbała,
- niekulturalna...
Same wady! Młodzi ludzie wciąż słyszą tylko o swoich wadach a nie o zaletach, oni odczuwają
świadomość swoich wad bardzo silnie - nie są z siebie zadowoleni. Mają świadomość, że są
daleko od ideału...
To jaka jest młodzież obecnie jest 'tylko i wyłącznie wynikiem procesu opieki, wychowania i
3 / 6
NIEPOWODZENIA SZKOLNE MA
ODZIEŻY
kształcenia wcześniejszego, naszych wcześniejszych oddziaływań. TO MY J
TAK

WYCHOWALIŚMY! Każde dziecko, każdy młody człowiek potrzebuje poczucia
bezpieczeństwa, świadomości, że jest kochane, potrzebne! Bez zaspokojenia tych potrzeb nie
może normalnie funkcjonować, żyć, rozwijać się.
Bycie rodzicem nie jest naturalną umiejętnością! Bycia rodzicem musimy się nauczyć. Czasami
będziemy tracili panowanie nad sobą, nadmiernie karali swoje dzieci, lub też zachowywali się
niekonsekwentnie... Nikt nie jest doskonały, nie oczekujmy doskonałości od siebie. Wybaczajmy
sobie i próbujmy cały czas dalej! Pamiętajmy rodzice! Iż od wychowania w rodzinie zależy
głównie czy dziecko sprosta czekającym je w życiu obowiązkom. Dlatego teraz :
" wyznaczmy dziecku obowiązki i żądajmy ich wypełniania;
" okażmy dziecku zaufanie, czułość, miłość;
" pamiętajmy, że dziecko uczy się przez obserwację;
" rozmawiajmy z dzieckiem o radościach, ale i o kłopotach, troskach;
" nauczmy zasad wedle których powinno postępować;
" mówmy, że w życiu ważne są wartości: szlachetność, odwaga, godność
szacunek, sprawiedliwość a nie posiadanie rzeczy;
" spędzajmy czas wolny z dzieckiem, pokażmy, iż z
ródłem radości może być
sport, przyroda, nauka, sztuka..., a także udział w życiu rodzinnym.
LOS DZIECKA JEST W WASZYCH R
KACH RODZICE! To dom
rodzinny kształtuje cechy psychiczne dziecka, jego postawy, dążenia i zdolności. Gdy w
środowisku dziecka brak bodz
ców intelektualnych, gdy rodzice nie przejawiają żadnych
zainteresowań kulturalnych, a nawet tłumią jego zainteresowania poznawcze, lekceważą jego
naukę i obowiązek uczęszczania do szkoły, traktują jako narzuconą konieczność, dziecku brak
bodz
ców stymulujących rozwój umysłowy. Brak wtedy wzorów i zachęty do nauki. Jeśli w
rodzinie panuje atmosfera niepokoju uczuciowego, dziecko nie ma warunków do
pomyślnego wykonywania swojej pracy szkolnej. Dzieci żyjące w ustawicznej niepewności,
braku poczucia bezpieczeństwa nie koncentrują swojej uwagi na pracy szkolnej - co prowadzi
do braku sukcesów.
NIEPOWODZENIA W NAUCE, trudności szkolne mogą być spowodowane nie tylko
negatywnymi czynnikami tkwiącymi w rodzinie, ale też czynnikami tkwiącymi w
samym dziecku - PRZYCZYNY
BIOPSYCHICZNE. Szczególnie obniżenie poziomu inteligencji dziecka, czynniki genetyczne,
zaburzenia związane z organicznym uszkodzeniem lub schorzeniem Ośrodkowego Układu
Nerwowego; czynniki, które działają w okresie rozwoju zarodka i płodu. Są to: skutki chorób,
urazów fizycznych, niedoborów w odżywianiu dziecka, zaburzeń hormonalnych. Te czynniki są
związane ze zdrowiem i higieną życia matki (choroby przebyte w okresie ciąży, sposób
odżywiania, spożywanie alkoholu, palenie papierosów).
Konsekwencją działania tych czynników jest uszkodzenie Układu Nerwowego, co wpływa na
możliwości dziecka po urodzeniu. Wszelkie urazy okołoporodowe wpływają na osobowość
jednostki; powodują poważne konsekwencje: charakteropatie, infantylizm psychiczny,
nieharmonijny rozwój systemu nerwowego - nadpobudliwość, depresyjność autyzm, epilepsja.
4 / 6
NIEPOWODZENIA SZKOLNE MA
ODZIEŻY
Nie tylko rodzina szkoła ale też GRUPA RÓWIEŚNICZA kształtuje rozwój dziecka.
Uczestnictwo w grupie zaspokaja liczne potrzeby psychiczne i społeczne. Jeśli w domu
występują konflikty a w szkole niepowodzenia - dziecko zaczyna szukać akceptacji w grupie
rówieśniczej i jego związek z grupą jest silniejszy. Grupa rówieśnicza może mieć szkodliwy
wpływ na poszczególne jednostki.
Uczniowie z niepowodzeniami szkolnymi to mogą być uczniowie o rozwoju nieharmonijnym. Są
to uczniowie, których iloraz inteligencji wskazuje na prawidłowy rozwój umysłowy, mają jednak
opóz
nienia rozwoju ruchowego, psychicznego, emocjonalnego, procesów poznawczych. Dzieci
takie mogą wykazywać np. małą precyzję ruchów, zaburzenia w zakresie analizy i syntezy
wzrokowej, zaburzenia analizy i syntezy słuchowej, zaburzenia słuchu fonematycznego. Te
opóz
nienia są przyczyną specyficznych trudności w nauce czytania i pisania, określonych jako
dysleksja, dysgrafia.
Inną przyczyną są ZABURZENIA LATERALIZACJI - brak zdolności do ukształtowania
się dominacji jednorodnej - jednej lub drugiej półkuli
mózgowej. Dominacja jednorodna to przewaga: ręki, nogi, oka po tej samej stronie ciała.
Zaburzona lateralizacja powoduje trudności w nauce:
- błędy w czytaniu i pisaniu,
- odwracanie liter o podobnych kształtach (b-d, p-b, u-n, w-m),
- zmienianie kolejności liter,
- opuszczanie lub dodawanie liter,
- błędne odtwarzanie spółgłosek i samogłosek,
- przeciąganie litery poza linijki, za duże lub za małe odstępy...
y
ródłem trudności wychowawczych mogą być zaburzenia emocjonalne. Wśród nich są dzieci
nadpobudliwe i zahamowane. Utrudnia im to naukę. Dzieci nadpobudliwe - trudno koncentrują
uwagę, rozpraszają się, są drażliwe, często popadają w konflikty z kolegami, nauczycielami.
Karcenie ich i krytykowanie powoduje wzrost napięcia. Nieposłuszeństwo tych dzieci wynika z
niemożności zapanowania nad własnym pobudzeniem a nie z negatywnej postawy
emocjonalnej wobec szkoły, nauczycieli...
Dzieci zahamowane są mniej ruchliwe - ich reakcje są osłabione, jedynie reagują na bardzo
silne bodz
ce. Zahamowanie odbija się ujemnie na postępach w nauce.
OBNIŻENIE SPRAWNOŚCI MANUALNEJ - dzieci te piszą wolno, nie łączą liter, wyciągają
kreskę poza linię, nie zdążą często zapisać co zadane, nie nadążają z pisaniem dyktanda, nie
potrafią dobrze rysować, wycinać, majsterkować.
Niepowodzenia szkolne uczniów uwarunkowane mogą być różnymi przyczynami. Ważne jest by
jak najwcześniej te przyczyny wykrywać i usuwać opóz
nienia rozwojowe.
Na koniec jeszcze jedna myśl:
Kiedy miną lata, my staniemy się starsi, nasze dzieci dorosną - wówczas możemy stać się od
nich zależni. Okazywanie im więc teraz szacunku, kiedy są jeszcze młode - zwiększy szansę,
że będą nas traktować w podobny sposób, wtedy kiedy będziemy ich potrzebować.
5 / 6
NIEPOWODZENIA SZKOLNE MA
ODZIEŻY
"WI
KSZOŚĆ DZIECI NIGDY NIE ZAPOMINA: MIA
OŚCI,CZUA
OŚCI, OPIEKUC
CZOŚCI -
ODWZAJEMNIA SI
TYM SAMYM"
Opracowały: mgr Wioletta Jaskólska
mgr Barbara Smolnik
6 / 6