plik


�� Zjawiska niepowodzeD szkolnych uczni�w zdolnych Beata Dyrda Zjawiska niepowodzeD szkolnych uczni�w zdolnych Rozpoznawanie i przeciwdziaBanie Oficyna Wydawnicza  Impuls Krak�w 2007 � Copyright by Oficyna Wydawnicza  Impuls , Krak�w 2007 Recenzent: prof. zw. dr hab. Andrzej Radziewicz-Winnicki Redakcja wydawnicza: Anna Gancarczyk Korekta: Zuzanna Bochenek Projekt okBadki: Ewa Beniak-Haremska ISBN 978-83-7308-963-1 Oficyna Wydawnicza  Impuls 30-619 Krak�w, ul. Turniejowa 59/5 tel. (0-12) 422-41-80, fax (0-12) 422-59-47 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie I, Krak�w 2007 Spis tre[ci Wstp ..................................................................................................... 7 RozdziaB 1 UczeD zdolny i jego rozpoznawanie ........................................................ 11 1.1. Sylwetka ucznia zdolnego ................................................................ 12 1.2. Charakterystyka funkcjonowania uczni�w zdolnych ........................ 19 1.3. Uwarunkowania rozwoju uczni�w zdolnych .................................... 25 RozdziaB 2 Zjawiska niepowodzeD szkolnych uczni�w zdolnych ............................... 31 2.1. Przyczyny niepowodzeD szkolnych uczni�w zdolnych ...................... 36 2.2. Syndrom Nieadekwatnych Osigni Szkolnych .............................. 43 2.3. Rozpoznawanie Syndromu Nieadekwatnych Osigni Szkolnych ........................................................................................ 47 >� Spis tre[ci RozdziaB 3 PrzeciwdziaBanie niepowodzeniom szkolnym uczni�w zdolnych ............. 69 3.1. Rola rodziny w rozwijaniu zdolno[ci dziecka ................................... 70 3.2. Rola szkoBy w stymulowaniu rozwoju uczni�w zdolnych i zapobieganiu niepowodzeniom ...................................................... 74 3.3. Zapobieganie i terapia Syndromu Nieadekwatnych Osigni Szkolnych ........................................................................................ 78 ZakoDczenie ........................................................................................... 91 Bibliografia ............................................................................................. 93 Wstp Wiele danych wskazuje, i| [...] wiek XXI bdzie wiekiem kompetencji. W zwizku z tym wzro[nie zapotrzebowanie na ludzi o wysokich i r�wnocze[nie wielorakich kwalifikacjach. Aby ich wyksztaBci, trzeba zmieni nie tylko dotychczasow poli- tyk o[wiatow z adaptacyjnej na generatywn, lecz r�wnie| znacznie podnie[ poziom edukacji szkolnej. Bez zasadniczego ograniczenia obecnego zakresu niepowodzeD szkolnych tych ce- l�w osign si nie da. (Kupisiewicz, 1995, s. 9) Od wiek�w trosk pedagog�w jest zapewnienie idealnych warunk�w ksztaBcenia wszystkim uczniom. Naturalnym problemem szkoBy jest jednak to, |e nie wszyscy uczniowie odnosz sukcesy szkolne. Wielu z nich do- [wiadcza r�|nego rodzaju pora|ek, problem�w czy niepowodzeD szkolnych. Przewa|nie wysiBki pedagog�w skupiaj si na uczniach majcych r�|nego rodzaju trudno[ci z nauk, kt�re wynikaj ze specyficznych nieprawidBowo[ci w ich funkcjonowaniu: zani|onych mo|liwo[ci intelektualnych, dysfunkcji rozwojowych czy powa|nych chor�b. Nauczyciele dostrzegaj specjalne potrzeby edukacyjne uczni�w niepeBnosprawnych, upo[ledzonych, dysfunk- cyjnych, trudnych. Dzieci zdolne ju| od wczesnego dzieciDstwa przejawiaj dodatkowe pre- dyspozycje intelektualne i specjalne, kt�re mo|na dostrzec w ich r�|norod- nych zainteresowaniach, aktywno[ci i szybko[ci uczenia si. W potocznym @� Wstp rozumieniu nie potrzebuj one specjalnej pomocy i wsparcia. W powszech- nym przekonaniu uczniowie o ponadprzecitnych mo|liwo[ciach postrzega- ni s czsto jako osoby wytrwaBe, ambitne i samodzielne, kt�re w naturalny spos�b rozwin sw�j potencjaB oraz poradz sobie ze szkolnymi obowizkami bez konieczno[ci pomocy ze strony dorosBych. Takie podej[cie powoduje, |e w tradycyjnej szkole dzieci zdolne zazwyczaj s pozostawione same so- bie, nie dostrzega si potrzeby stosowania wobec nich specjalnych strategii edukacyjnych. Wielu nauczycieli i pedagog�w, [wiadomych tego, |e wzrasta liczba dzieci, kt�re w por nie zostaBy wBa[ciwie zdiagnozowane i kt�re po prostu marnuj swoje talenty, wie jednak, jak wa|na jest praca z uczniami zdolnymi. S to dzieci, kt�re w przyszBo[ci powinny zosta liderami  naukowcami, specjalistami od ekonomii, ludzmi kultury  i do kt�rych powinno nale|e ksztaBtowanie [wiata XXI wieku (Bates, Munday, 2005, s. 7 8). Nie jest te| prawd, |e dzieci zdolne s skazane na sukces. Wielu ro- dzic�w i nauczycieli coraz cz[ciej dostrzega problem uczni�w, kt�rzy maj niezadowalajce wyniki w nauce i ucz si gorzej ni| pozwalaj na to ich mo|liwo[ci. Uczniowie zdolni maj prawo do edukacji dostosowanej do ich indywidualnych potrzeb. Mog naturalnie rozwija swoje zdolno[ci w szkole, w kt�rej nauczyciele s [wiadomi specyfiki pracy z nimi, potrafi adekwatnie diagnozowa ich r�|norodne predyspozycje oraz umiejtnie stosowa me- tody i [rodki motywujce dziecko zdolne do skutecznej nauki. Wiele badaD prowadzonych w paDstwach, kt�re silnie podkre[laj potrzeb wBa[ciwego ksztaBcenia uczni�w zdolnych, wskazuje, |e w szkoBach stosujcych specjal- nie dla nich przygotowane programy edukacyjne, korzy[ci odnosz zar�wno dzieci zdolne, jak i przecitni uczniowie, kt�rym stwarza si szersze mo|liwo- [ci w rozpoznaniu wBasnych mocnych stron. Celem tej publikacji jest uwra|liwienie wszystkich zainteresowanych os�b (rodzic�w, nauczycieli, pedagog�w i psycholog�w) na specjalne po- trzeby edukacyjne uczni�w zdolnych, wskazanie sposob�w identyfikowania talent�w i mo|liwo[ci dzieci, zwr�cenie uwagi na rozpoznawanie i zapobie- ganie negatywnym zjawiskom zwizanym z ich szkolnym funkcjonowaniem. PogBbiona diagnoza psychopedagogiczna takich uczni�w i ich postp�w w nauce wykazuje bowiem znaczne rozbie|no[ci midzy wynikami uzyski- wanymi przez nich w testach badajcych zdolno[ci intelektualne, specjalne Wstp A� czy tw�rcze a sBabymi rezultatami test�w osigni szkolnych, sprawdzian�w i ocenami. Czsto pojawia si tak|e problem niewBa[ciwego zdiagnozowa- nia potencjaBu dzieci zdolnych, kt�re z racji niskich osigni lub ich braku s postrzegane jako uczniowie trudni czy wrcz niezdolni, majcy kBopoty z nauk. PrzykBadem jest Syndrom Nieadekwatnych Osigni Szkolnych  niekorzystna sytuacja, polegajca na tym, |e uczniowie zdolni maj kBopoty z wykorzystaniem swojego potencjaBu i mo|liwo[ci. Najnowsze badania wska- zuj, |e problem ten dotyka ju| okoBo 50% populacji uzdolnionych (Limont, 2005, s. 128). Syndrom Nieadekwatnych Osigni Szkolnych jest specy- ficzn kategori niepowodzeD w szkole. Nieadekwatne osignicia oznaczaj, |e pomimo zdiagnozowanych i wykazywanych zdolno[ci intelektualnych, kreatywnych czy kierunkowych dzieci otrzymuj sBabe oceny i nie radz sobie z obowizkami szkolnymi. Takich uczni�w mo|emy spotka w prawie ka|dej klasie. Ich wsp�lne cechy to: niech do wypeBniania obowizk�w szkolnych, tendencje do manipulowania rodzicami i nauczycielami, czsto zani|one po- czucie wBasnej warto[ci i brak wiary w mo|liwo[ci osigania sukces�w. Ka|dy dobry nauczyciel w codziennej pracy zadaje sobie pytania doty- czce wBa[ciwego poznania uczni�w i wyboru odpowiedniej strategii pedago- gicznego dziaBania, kt�rego celem byBoby stworzenie najlepszych warunk�w do nauki. Niniejsza publikacja ma pom�c praktykom, a tak|e rodzicom ucz- ni�w zdolnych w odnajdowaniu wBa[ciwych odpowiedzi na te pytania. Ka|dy nauczyciel powinien by przygotowany do wczesnego identyfikowania, sty- mulowania i rozwijania zdolno[ci uczni�w. Mo|na zatem m�wi o nowym wymiarze kompetencji wsp�Bczesnego nauczyciela  o kompetencjach do pracy z uczniami zdolnymi. SkBadaj si na nie wiedza z zakresu psychologii r�|nic indywidualnych oraz praktyczne umiejtno[ci diagnozowania i rozwi- jania zdolno[ci uczni�w. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym uczni�w zdolnych powinno by jednym z najwa|niejszych zadaD wsp�Bczesnej szkoBy; ma to znaczenie nie tylko dla pomy[lnej przyszBo[ci takiego dziecka, ale przede wszystkim wy- woBuje skutki spoBeczne. Doznawanie niepowodzeD szkolnych przez jednost- ki zdolne nie tylko powoduje negatywne nastpstwa w ich sferze psychicznej, jest zr�dBem wielu przykrych doznaD, zakB�ca harmonijny rozw�j, ale tak|e uniemo|liwia zdobycie wysokiego poziomu wyksztaBcenia. Autorka |ywi nadziej, |e ksi|ka, kt�r Czytelnik ma w rkach, pozwoli na rozpoznanie przyczyn niepowodzeD szkolnych uczni�w zdolnych, posta- ��9� Wstp wienie wBa[ciwej diagnozy oraz ustalenie metod pracy korekcyjno-wyr�wnaw- czej, potrzebnej do zniwelowania tego problemu. Znajomo[ uwarunkowaD, podstawowych symptom�w zjawisk okre[lanych jako niepowodzenia szkolne uczni�w zdolnych umo|liwi ka|demu pedagogowi caBo[ciowe podej[cie do zagadnieD profilaktyki, diagnozy i terapii pedagogicznej. RozdziaB 1 UczeD zdolny i jego rozpoznawanie Funkcjonowanie os�b z ponadprzecitnym poziomem zdolno[ci stano- wi przedmiot zainteresowaD nie tylko przedstawicieli takich dyscyplin na- ukowych, jak pedagogika i psychologia, ale tak|e praktyk�w  specjalist�w w zakresie pracy ze zdolnymi, nauczycieli i samych rodzic�w. KsztaBcenie jednostek zdolnych jest tak|e uwarunkowane potrzebami spoBecznymi, gdy| to wBa[nie te osoby s motorem wszelkich przemian cywilizacyjnych i niejed- nokrotnie przyczyniaj si do rozwoju spoBeczno-gospodarczego i kulturalne- go danej spoBeczno[ci. W naszym kraju nie obowizuje jedna przyjta definicja ucznia zdolnego. W potocznym rozumieniu uczeD zdolny to ten, kt�ry osiga lub mo|e osiga du|o lepsze wyniki w nauce w por�wnaniu ze swoimi r�wie[nikami, a jego zachowanie wykracza poza przecitny poziom. My[lc o uczniach zdolnych, wyobra|amy sobie tak|e dzieci, kt�re odnosz spektakularne sukcesy w ja- kiej[ konkretnej dyscyplinie naukowej lub maj zadatki wszechstronnych, wysokich osigni w wielu dziedzinach. Brak jednoznacznej definicji po- woduje problemy nie tylko w praktyce ksztaBcenia takich uczni�w, ale tak|e w badaniach naukowych. W ostatnich latach obserwuje si coraz wiksze zainteresowanie pro- blematyk zdolno[ci nie tylko w sensie naukowym, ale przede wszystkim w praktyce pedagogicznej. Z jednej strony, coraz wyrazniej podkre[la si potrzeb prowadzenia systematycznej opieki psychologiczno-pedagogicznej nad dziemi zdolnymi. Z drugiej strony, w szkoBach wci| zauwa|a si dys- proporcj w realizacji program�w dydaktyczno-wychowawczych dla uczni�w Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment peBnej wersji caBej publikacji. Aby przeczyta ten tytuB w peBnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja mo|e by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyBcznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na kt�rym mo|na naby niniejszy tytuB w peBnej wersji. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawarto[ci publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania si jej od-sprzeda|y, zgodnie z regulaminem serwisu. PeBna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym Nexto.pl.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
impuls zjawiska niepowodzen szkolnych uczniow zdolnych
Psychologiczne podstawy niepowodzeń szkolnych
Psychologiczne podstawy trudnosci i niepowodzeń szkolnych
Niepowodzenia szkolne
CHARAKTERYSTYKA ZABURZEŃ ROZWOJOWYCH BĘDĄCYCH PRZYCZYNAMI NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH
Sytuacja szkolna uczniów z rodzin z problemem alkoholowym
niepowodzenia szkolne mlodziezy
Niepowodzenia szkolne tkwiace w srodowisku rodzinnym(1)
Psychologiczne podstawy trudności i niepowodzeń szkolnych [NOTATKI]
CZYNNIKI WARUNKUJˇCE SUKCESY SZKOLNE UCZNIÓW(1)
Impuls Praca Domowa Najmlodszych Uczniow Ebook
E book Impuls Dziecko Z Zaburzeniami Rozwoju I Zachowania W Klasie Szkolnej
E book Impuls Rozwijanie Fantazji Zainteresowan I Zdolnosci Uczniow
E book Impuls Skala Postaw Byc I Miec
E book Impuls Istota Czytania

więcej podobnych podstron