Podatki Podatki Podatki Podatki
e-Poradnik
e
VAT część 1
po zmianach
ujednolicona ustawa o podatku
od towaru i usług z oznaczonymi
najnowszymi zmianami, z datami wejścia
w życie w 2013, 2014 i 2016 r.
komentarze ekspertów Deloitte
dotyczące konkretnych zmian w ustawie
Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72
tel. [phone]; www.gazetaprawna.pl
Redaktor prowadzący: Piotr Wickowski
Redaktor merytoryczny: Anita Jackiewicz
DTP: Joanna Archacka
Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40
tel. [phone]; e-mail: [e-mail]
� Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o.
ISBN 978-83-64085-20-8
Wydanie kwiecień 2013 r.
SPIS TREśCI
CZęść PIERWSZA
Wstęp .................................................................................................................................. 7
USTAWA z dnia 11 marca 2004 r. o podatku
od towarów i usług  art. 1 95 ...................................................................................9
DZIAA
I. Przepisy ogólne ...........................................................................................10
DZIAA
II. Zakres opodatkowania ...........................................................................22
Rozdział 1. Przepisy ogólne...................................................................................22
Rozdział 2. Dostawa towarów i świadczenie usług ......................................23
Rozdział 3. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów .............................30
Rozdział 4. Opodatkowanie przy likwidacji działalności spółki
i zaprzestaniu działalności przez osobę fizyczną ....................42
DZIAA
III. Podatnicy i płatnicy ...............................................................................45
Rozdział 1. Podatnicy i płatnicy .........................................................................45
Rozdział 2. Przedstawiciele podatkowi ............................................................58
DZIAA
IV. Obowiązek podatkowy ...........................................................................62
Rozdział 1. Zasady ogólne ......................................................................................62
Rozdział 2. Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej
dostawie towarów i w wewnątrzwspólnotowym
nabyciu towarów ...............................................................................69
Rozdział 3. Obowiązek podatkowy u małych podatników ......................... 73
DZIAA
V. Miejsce świadczenia .................................................................................76
Rozdział 1. Miejsce świadczenia przy dostawie towarów ...........................76
Rozdział 2. Miejsce świadczenia przy wewnątrzwspólnotowym
nabyciu towarów ...............................................................................84
Rozdział 2a. Miejsce świadczenia przy imporcie towarów .......................85
Rozdział 3. Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług ......................... 86
DZIAA
VI. Podstawa opodatkowania ....................................................................94
DZIAA
VII. Zasady wymiaru i poboru podatku
z tytułu importu towarów ......................................................................................108
DZIAA
VIII. Wysokość opodatkowania .............................................................. 115
Rozdział 1. Stawki .................................................................................................. 115
Rozdział 2. Zwolnienia .........................................................................................128
Rozdział 3. Zwolnienia z tytułu importu towarów .....................................140
Rozdział 4. Szczególne przypadki zastosowania stawki 0% ..................... 167
Rozdział 5. Szczególne przypadki określania wysokości
podatku należnego .......................................................................... 178
DZIAA
IX. Odliczenie i zwrot podatku. Odliczanie częściowe ................. 179
Rozdział 1. Odliczenie i zwrot podatku .......................................................... 179
Rozdział 1a. Rozliczenie podatku w odniesieniu
do nieściągalnych wierzytelności..............................................207
Rozdział 2. Odliczanie częściowe podatku oraz korekta
podatku naliczonego ...................................................................... 215
Indeks rzeczowy ......................................................................................................... 221
CZęść DRUGA
USTAWA z dnia 11 marca 2004 r. o podatku
od towarów i usług  art. 96 176 ............................................................................... 7
DZIAA
X. Rejestracja. Deklaracje i informacje podsumowujące.
Zapłata podatku ..............................................................................................................8
Rozdział 1. Rejestracja .............................................................................................. 8
Rozdział 2. Deklaracje ............................................................................................ 16
Rozdział 3. Informacje podsumowujące ............................................................21
Rozdział 4. Zapłata podatku ................................................................................. 25
DZIAA
XI. Dokumentacja ..........................................................................................29
Rozdział 1. Faktury ..................................................................................................29
Rozdział 2. Ewidencje .............................................................................................46
Rozdział 3. Kasy rejestrujące ................................................................................49
Rozdział 4. Terminy przechowywania dokumentów .................................. 57
DZIAA
XII. Procedury szczególne ..........................................................................59
Rozdział 1. Szczególne procedury dotyczące
drobnych przedsiębiorców ..............................................................59
Rozdział 2. Szczególne procedury dotyczące
rolników ryczałtowych ....................................................................65
Rozdział 3. Szczególne procedury przy świadczeniu
usług turystyki ...................................................................................68
Rozdział 4. Szczególne procedury w zakresie dostawy towarów
używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich
i antyków ..............................................................................................71
Rozdział 5. Szczególne procedury dotyczące złota inwestycyjnego ........ 77
Rozdział 6. System zwrotu podatku podróżnym ........................................... 79
Rozdział 7. Procedury szczególne dotyczące podmiotów
zagranicznych świadczących na terytorium
Unii Europejskiej usługi elektroniczne osobom
niepodlegającym opodatkowaniu ................................................84
Rozdział 7a. Szczególna procedura w zakresie świadczenia usług
międzynarodowego okazjonalnego
przewozu drogowego osób ........................................................... 87
Rozdział 8. Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne
 procedura uproszczona ................................................................90
DZIAA
XIII. Zmiany w przepisach obowiązujących,
przepisy przejściowe i końcowe ............................................................................. 93
Rozdział 1. Zmiany w przepisach obowiązujących ....................................... 93
Rozdział 2. Przepisy przejściowe i końcowe ....................................................94
Załączniki do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (poz. 535)
Załącznik nr 1. (uchylony) ................................................................................ 111
Załącznik nr 2. Wykaz towarów i usług, od których dostawy
i świadczenia przysługuje zryczałtowany zwrot
podatku od towarów i usług .............................................. 111
Załącznik nr 3. Wykaz towarów i usług, opodatkowanych
stawką podatku w wysokości 7% ......................................115
Załącznik nr 4. (uchylony) ............................................................................... 139
Załącznik nr 5. (uchylony) ............................................................................... 139
Załącznik nr 6. Wykaz towarów i usług, opodatkowanych
stawką podatku w wysokości 3% ..................................... 139
Załącznik nr 7. Wykaz towarów, do których ma zastosowanie
zwolnienie od podatku na podstawie art. 74 ust. 1
pkt 17 ustawy .......................................................................... 145
Załącznik nr 8. Wykaz towarów, których dostawa
jest opodatkowana stawką 0% na podstawie
art. 83 ust. 1 pkt 26 ustawy ............................................... 147
Załącznik nr 9. (uchylony) .............................................................................. 148
Załącznik nr 10. Wykaz towarów opodatkowanych
stawką podatku w wysokości 5% ................................... 148
Załącznik nr 11. Wykaz towarów, o których mowa w art. 17 ust. 1
pkt 7 ustawy .......................................................................... 153
Załącznik nr 12. Lista towarów, do których nie mają zastosowania
zwolnienia od podatku określone w art. 113
ust. 1 i 9 ustawy .................................................................... 154
Indeks rzeczowy ..........................................................................................................157
Wstęp
Zmiany dotyczące VAT to temat zawsze szeroko komentowany przez
przedsiębiorców, doradców podatkowych czy osoby odpowiedzialne za roz-
liczenia podatkowe firm. Biorąc pod uwagę harmonogram wprowadzania
w życie uchwalonych niedawno zmian, wydaje się, że w najbliższym roku
tematyka ta będzie stale obecna.
Niestety, prace nad ustawami wprowadzającymi zmiany w regulacjach
dotyczących VAT trwały do ostatniej chwili, np. tzw. III ustawa deregula-
cyjna została ogłoszona dopiero 30 listopada. Tym bardziej należy się cie-
szyć, że ustawodawca, przychylając się do opinii wskazujących na oczy-
wiste trudności w szybkim dostosowaniu się do planowanych regulacji,
zdecydował się na zastosowanie stosunkowo długiego vacatio legis wo-
bec części nowych przepisów i tym samym niektóre z nich weszły w życie
1 stycznia 2013 r., inne będą obowiązywać od 1 kwietnia 2013 r., a pozosta-
łe, w tym istotne zmiany dotyczące kluczowych elementów konstrukcyj-
nych podatku, dopiero od 1 stycznia 2014 r. Daje to podatnikom czas na
przystosowanie się do nowych regulacji, jednak z drugiej strony prawdo-
podobnie sprawi, iż VAT często pozostanie jednym z priorytetów przez
cały rok 2013.
Już teraz warto zwrócić uwagę na obowiązujące od 1 stycznia 2013 r. re-
gulacje dotyczące fakturowania. Wydaje się, iż ostatecznie zrównują one
fakturę elektroniczną z papierową, a fakturowanie nie powinno być już
zmorą podatników, także dzięki wprowadzeniu faktur uproszczonych dla
drobnych transakcji czy dzięki fakturom zbiorczym wystawianym na ko-
niec miesiąca. Również od stycznia nieco inaczej funkcjonuje ulga na złe
długi. Wprowadzone zmiany mają na celu przyspieszenie i ułatwienie ko-
rekty podatku należnego w przypadku braku zapłaty należności przez kon-
trahenta. Jednak dopiero w praktyce się okaże, na ile będą to rozwiązania
stosowane przez przedsiębiorców w codziennej działalności. Dotyczy to
także modyfikacji regulacji dotyczących metody kasowej rozliczania VAT
dla małych podatników. Wiele zależy także od praktyki organów podatko-
wych w stosowaniu tych nowych przepisów.
Już w kwietniu czekają nas zmiany dotyczące szeroko rozumianego mar-
ketingu. Od lat tematyka ta jest przedmiotem uwagi ustawodawcy, orga-
nów podatkowych, a także orzecznictwa sądów administracyjnych. Obec-
nie zmiany dotyczą m.in. definicji próbki czy limitów wydań towarów
niepodlegających opodatkowaniu. Wydaje się, że firmy prowadzące szero-
ką działalność marketingową powinny szczegółowo rozważyć wpływ no-
e-Biblioteka Gazety Prawnej
8
wych regulacji na ich strategię w tym zakresie. W tym samym terminie
zmieni się całkowicie metoda rozliczania VAT w firmach nabywających
w Polsce towary od podmiotów zagranicznych. Takie firmy zagraniczne
będą bowiem zobowiązane naliczać VAT przy dostawach krajowych do pol-
skich klientów. Stanowi to odejście od stosowanego dotąd, w pełni neu-
tralnego, rozliczania podatku przez nabywcę poprzez samonaliczenie. VAT
jako podatek zasadniczo neutralny będzie dla podmiotów prowadzących
działalność opodatkowaną odliczalny, tym niemniej polscy nabywcy będą
musieli zabezpieczyć większe, obejmujące także VAT, środki na te zakupy
(a podatek odliczą dopiero w deklaracji VAT złożonej po upływie miesiąca
lub kwartału, w którym dokonają zakupu, i przez ten czas będą go musie-
li finansować). Z drugiej strony zagraniczni przedsiębiorcy zarejestrowani
na VAT i sprzedający towary do polskich klientów będą musieli ten podatek
odprowadzać do urzędu, a jeśli uzgodnią długie terminy płatności, finan-
sowanie tego podatku będzie dodatkowym kosztem ich działalności. Jest
to przykład zmiany, która będzie rodzić wiele konsekwencji biznesowych
dla zaangażowanych podmiotów.
Jednak dopiero w przyszłym roku wejdą w życie przepisy, które w toku
prac legislacyjnych rodziły chyba największe kontrowersje. W szczególności
chodzi o zmiany dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego,
definicji podstawy opodatkowania, jak również momentu powstania pra-
wa do odliczenia podatku naliczonego. Może się wydawać, iż na przygoto-
wanie się do tych zmian jest dużo czasu. Zachęcamy jednak do przyjrzenia
się im już teraz. Ponieważ dotykają one podstawowych elementów kon-
strukcyjnych podatku, będą dotyczyć praktycznie wszystkich podatników,
a także będą wymuszać zmiany w systemach księgowych i stosowanych
przez firmy procedurach rozliczania VAT.
W naszym komentarzu odnosimy się szczegółowo do poszczególnych
zmian i liczymy, iż niniejsza publikacja pomoże w ustaleniu, które z nich,
w jaki sposób i kiedy będą wywierać wpływ na działalność podatników.
Michał Kłosiński,
doradca podatkowy, partner w Deloitte
USTAWA
z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów
i usług*
Tekst ujednolicony przez redakcję
(t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, zm.: Dz.U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1540;
Dz.U. z 2010 r. Nr 247, poz. 1652; Dz.U. z 2011 r. Nr 64, poz. 332; Nr 134, poz. 780;
Dz.U. z 2012 r. poz.1342, poz. 1448, poz. 1529, poz. 1530; Dz.U. z 2013 r. poz. 35)
CZęść 1: ART. 1 95
* W ustawie zostały wyróżnione wszystkie nowelizacje, wchodzące w życie w 2013, 2014 i 2016 r. Noweliza-
cje, które weszły w życie w 2013 r. przed datą wydania książek są wyboldowane i oznaczone przypisami.
I tak odpowiednio są to zmiany z:
 art. 11 ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce
(Dz.U. poz. 1342). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2013 r.;
 art. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o podatku
od towarów i usług (Dz.U. poz. 1530). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2013 r.;
 art. 161 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r.  Prawo pocztowe (Dz.U. poz. 1529). Zmiana weszła w życie
1 stycznia 2013 r.
Zmiany, które wchodzą w życie po dacie ukazania się książek, zostały oznaczone boldem oraz kursywą. I tak
odpowiednio są to zmiany z:
 art. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 35). Zmiana wejdzie w życie 1 kwietnia 2013 r.;
 art. 6 ustawy z dnia 10 paz
dziernika 2012 r. o zmianie ustawy  Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. poz. 1448). Zmiana wejdzie w życie 22 czerwca 2013 r.;
 art. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 35). Zmiana wejdzie w życie 1 stycznia 2014 r.;
 art. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transpor-
cie drogowym (Dz.U. Nr 247, poz. 1652; ost. zm.: Dz.U. z 2013 r. poz. 35). Zmiana wejdzie w życie 1 stycznia 2014 r.
 art. 111 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540). Zmiana wejdzie
w życie 2 stycznia 2016 r.
Przypisami zostały oznaczone także uwagi wyjaśniające.
Kursywą oznaczono nieaktualne nazewnictwo luz zastosowanie przepisów, a obecne zostało wyjaśnione
w przypisach przy pierwszym odniesieniu w tekście.
e-Biblioteka Gazety Prawnej
10
DZIAA
I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 1. [Zakres regulacji]
1. Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług.
2. Podatek od towarów i usług stanowi dochód budżetu państwa.
Art. 2. [Definicje]
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
1) terytorium kraju  rozumie się przez to terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a;
2) państwie członkowskim  rozumie się przez to państwo członkowskie
Unii Europejskiej;
3) terytorium Unii Europejskiej  rozumie się przez to terytoria państw
członkowskich Unii Europejskiej, z tym że na potrzeby stosowania tej ustawy:
a) Księstwo Monako traktuje się jako terytorium Republiki Francuskiej,
wyspę Man traktuje się jako terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej
Brytanii i Irlandii Północnej, suwerenne strefy Akrotiri i Dhekelia traktuje
się jako terytorium Republiki Cypru,
b) następujące terytoria poszczególnych państw członkowskich traktuje
się jako wyłączone z terytorium Unii Europejskiej:
 wyspę Helgoland, terytorium Buesingen  z Republiki Federalnej Nie-
miec,
 Ceutę, Melillę, Wyspy Kanaryjskie  z Królestwa Hiszpanii,
 Livigno, Campione d Italia, włoską część jeziora Lugano  z Republiki
Włoskiej,
 departamenty zamorskie Republiki Francuskiej  z Republiki Francu-
skiej,
 Górę Athos  z Republiki Greckiej,
 Wyspy Alandzkie  z Republiki Finlandii,
 Wyspy Normandzkie  ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii
i Irlandii Północnej,
c) Gibraltar traktuje się jako wyłączony z terytorium Unii Europejskiej;
4) terytorium państwa członkowskiego  rozumie się przez to teryto-
rium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrze-
żeniem art. 2a;
5) terytorium państwa trzeciego  rozumie się przez to terytorium pań-
stwa niewchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem
art. 2a ust. 1 i 3;