Każda grupa wykonuje tylko jedną mapę, na podstawie tej metody pomiaru,
którą używała w trakcie ćwiczeń.
OPIS WYKONANIA MAPY SYTUACYJNEJ Z METODY ORTOGONALNEJ
1. Na kartce bloku kreślarskiego (formatu A4) należy wrysować ramkę mapy, opisy pozaramkowe
i siatkę krzyży (zgodnie załączonym wzorem  str. 3). Napisy wykonywane są pismem
technicznym czarnym tuszem przy użyciu pisaków kreślarskich i szablonów. Krzyż siatki
kwadratów składa się z dwóch prostopadłych kresek o długości 1 cm, przecinających się
w połowie swojej długości.
2. W niniejszym przykładzie punkt
osnowy A, posiada współrzędne
xA=125.00 m, yA=125.00 m. Punkt B
posiada współrzędne: xB=133.17 m,
yB=141.04 m. Obliczamy azymut
boku AB (wg opisu w książkach lub z
mojego wykładu na tablicy), w
omawianym przykładzie azymut
AAB=70.0088 gradów.
3. Obliczamy współrzędne wszystkich
pomierzonych punktów (krawędzi
chodnika, latarni, drzew, armatury
naziemnej podziemnego uzbrojenia terenu) zgodnie z poniższymi wzorami. Jeżeli w punkcie
osnowy A był początek linii pomiarowej to współrzędne pomierzonych punktów obliczamy ze
wzorów:
xi = xA+bi*cos AAB  di*sin AAB
yi = yA+bi*sin AAB + di*cos AAB
gdzie: i  numer kolejnego pomierzonego punktu.
Gdyby początek linii pomiarowej (zero taśmy) było w punkcie B to powyższe wzory przybierają
postać:
xi = xB+bi*cos ABA  di*sin ABA
yi = yB+bi*sin ABA + di*cos ABA
gdzie dla mojego przykładu: ABA = AAB + 200.0000 gradów = 270.0088 gradów
Stosując powyższe wzory przestrzegamy następujących zasad. Punkty przedłużone to tyłu
(położone  przed zerem taśmy) podajemy z miarą bieżącą b ujemną. Punkty znajdujące się na
domiarze z lewej strony (z lewej strony linii pomiarowej patrząc od zera taśmy w kierunku
końca taśmy: 20 m) mają wartość domiaru d ze znakiem ujemnym. Obliczone współrzędne
zestawiamy w postaci wykazu (formularz w operacie na e-portalu).
4. Znając współrzędne punktów zaczynamy kartować (wykreślać) mapę, nanosząc położenie
punktów przy pomocy podziałki transwersalnej i kroczka (cyrkla z dwoma ostrzami).
Zaczynamy od dwóch punktów osnowy, potem identycznie nanosimy pozostałe punkty.
Kartowanie jest czynnością odwrotną do odczytywania współrzędnych istniejących na mapie
punktów (np. narożnika budynku na drugim ćwiczeniu z geodezji). Tutaj znamy z pomiaru i
obliczeń współrzędne punktu (którego do tej pory nie było na mapie) i chcemy ten punkt nanieść
w odpowiednie miejsce na mapie. Skoro skala mapy jest 1:500, to bok siatki kwadratów ma
wymiar w terenie 50 m. Jeżeli przykładowy narożnik ramki mapy posiada współrzędne
x=100.00 m, y=100.00 m, to aby wkreślić na mapę punkt A należy wzdłuż osi x odłożyć
cyrklem odległość ("x=125.00  100.00 = 25.00 m) oraz wzdłuż osi y ("y=125.00  100.00 =
25.00 m). Nasza zrobiona mapa nie ma skurczu, zatem nie musimy go uwzględniać. Po
zaznaczeniu na mapie (poprzez nakłucie cyrklem) położenia punktu A rysujemy tam tuszem
1
znak poziomej osnowy pomiarowej (zgodny kształtem i wymiarami z instrukcją K-1). Dla
drugiego przykładowego punktu B należy odłożyć wzdłuż osi x odległość ("x=133.17  100.00
= 33.17 m) itp., a potem w odpowiednim miejscu narysować znak z K-1. Po wkreśleniu punktów
osnowy nanosimy w identyczny sposób wszystkie pozostałe punkty, do każdego z nich stosując
odpowiednie znaki z K-1. Jeżeli punkt wypada w kolejnym kwadracie siatki krzyży to
odkładamy przyrosty współrzędnych wewnątrz tego kwadratu (a nie od narożnika ramki mapy).
Załamania krawędzi chodnika (wokół trawników) łączymy linią przerywaną (o odpowiedniej
długości kreski i przerwy oraz odpowiedniej grubości  patrz znak  Krawędz
chodnika (inna niż
krawężnik jezdni) o kodzie 423 KOC z instrukcji K-1). Na mapie umieszczamy opisy
nawierzchni (np: ch. bet., ch. kost.), symbol trawnika, numer punktu osnowy geodezyjnej (np. A,
B itd.). Na mapie nie rysujemy linii pomiarowej pomiędzy punktami osnowy, ani nie rysujemy
linii rzutowania węgielnicą punktu na linię pomiarową (te linie rysowane są tylko na szkicu). Na
mapie nie umieszczamy numerów poszczególnych pomierzonych punktów (latarni, drzew, itp.),
ani kierunku północy.
OPIS WYKONANIA MAPY SYTUACYJNEJ Z METODY BIEGUNOWEJ
Kolejność czynności jest następująca:
1. Jak w metodzie ortogonalnej.
2. Stanowisko teodolitu  punkt osnowy C oraz nawiązanie  punkt osnowy D posiadają znane
współrzędne. Obliczamy azymut ACD (wg opisu w książkach lub z mojego wykładu na tablicy).
3. Obliczamy współrzędne pozostałych pomierzonych punktów ze wzorów:
A0=ACD-KD,
xi=xC+di*cos(A0+Ki)
yi=yC+di*sin(A0+Ki)
gdzie: A0  azymut kierunku zera koła poziomego teodolitu (limbusa); KD  odczytany kierunek
Hz na punkt osnowy D; i - numer kolejnego pomierzonego punktu; d  odległość od stanowiska
teodolitu do pomierzonego punktu; K  odczytany kierunek Hz do pomierzonego punktu. Jeżeli
kierunek na punkt D (oznaczony we wzorze jako KD ) był wykonany w dwóch położeniach
lunety to przyjmujemy do obliczeń kierunek będący  złożeniem wartości pełnych gradów
z I położenia lunety oraz wartości c i cc uśrednionych z dwóch położeń lunety.
4. Kartujemy ze współrzędnych położenie punków osnowy na mapie przy pomocy kroczka
i podziałki transwersalnej, następnie w identyczny sposób nanosimy wszystkie pomierzone
punkty i wykreślamy mapę (analogicznie jak w punkcie 4 opisu wykonania mapy z metody
ortogonalnej).
Uwaga! Istnieje możliwość (dla chętnych) wykonania mapy przy pomocy dowolnego programu
typu CAD. Wówczas obliczone wcześniej współrzędne punktów można zaimportować do CAD-a,
pamiętając o zamianie osi na układ geodezyjny. Ustawić odpowiednie jednostki, narysować ramkę
mapy i pomierzone obiekty (znaki muszą być zgodne z K-1, w tym styl i grubość linii) i zrobić
wydruk w skali 1:500.
Uwaga! Współrzędne i numery punktów osnowy bierzemy zgodnie z fotomapą zamieszczoną na
eportalu. Wykonana mapa musi mieć wrysowaną siatkę krzyży o właściwych okrągłych
współrzędnych (patrz fotomapa z osnową). Może to być mapa w kroju jednostkowym (a więc
krzyże nie będą się pokrywać z ramką mapy) tak dobrana, aby zmieścić obszar pomiaru na formacie
A4. Należy obliczyć i opisać na mapie współrzędne lewego dolnego narożnika ramki mapy,
podobnie jak na ćwiczeniu drugim z geodezji (nie wpisywać 100,00 100,00 jak w przykładzie).
Należy odpowiednio wypełnić opisy pozaramkowe (nie sugerować się przykładem) czyli:
a) technologia tradycyjna (ręcznie zrobiona mapa) lub technologia numeryczna (gdy z CADa)
b) układ 2000 strefa & (zamiast układ lokalny)
c) metoda ortogonalna lub biegunowa
2