{45}{93}Tylko ciebie,
{115}{200}niepozorny ołowiu,|który nie czynisz czczych obietnic,
{203}{255}a raczej zniechęcasz.
{278}{340}Twoja bladość do mnie przemawia bardziej
{395}{465}niż tamtych wymowność.
{618}{688}Tę wybieram.
{895}{963}- Oby się powiodło.|- Miłości, miarkuj się!
{968}{1063}Powstrzymaj swą ekstazę. Zbyt szczodrze|mi błogosławisz. Boję się tego nadmiaru.
{1345}{1405}Co widzę?
{1700}{1745}Obraz prześlicznej Porcji.
{1943}{1998}Ręka geniusza tak wiernie cię odmalowała.
{2050}{2163}Zda się, że twoje oczy wodzą za moimi.
{2210}{2298}Ach te oczy. Że też on zdołał|tak je przenieść na płótno.
{2330}{2430}Moje zachwyty nijak się mają| wobec urody portretu.
{2475}{2558}Równie dalece ów portret nie dorasta
{2583}{2653}oryginałowi.
{2838}{2910}Mam tutaj papier,|streszczenie mego przeznaczenia.
{3015}{3083}/Nieważny wygląd i ubiory,
{3105}{3153}/odrzuć zewnętrzność i pozory.
{3188}{3285}/Skoro znalazłeś prawdziwe szczęście,|/zadowól się nim i nie szukaj więcej.
{3328}{3380}/Czeka cię za to godna nagroda.
{3390}{3445}/Dla ciebie panna i życia uroda.
{3498}{3560}/Wybrałeś dobrze w trudnych targach
{3588}{3665}/Pieczęć miłości złóż na jej wargach
{3773}{3825}Cny wiersz!
{3853}{3938}Miła pani, z twoim pozwoleniem,
{3953}{4005}zastosuję się do słów pisma.
{4023}{4063}Chcę dawać.
{4205}{4285}I otrzymywać.
{4440}{4523}Niczym zwycięzca który stawał w szranki,| by zdobyć sławę i szarfę kochanki
{4540}{4598}zda mi się, że wygrałem,| bowiem słyszę brawa
{4618}{4710}lecz patrzę na cię... |i tonę w obawach.
{4755}{4803}Czy sen to, czy jawa.
{4818}{4955}Dopóki nie potwierdzisz|tego sama, w świetle prawa.
{5138}{5218}Widzisz mnie mój Bassanio,|jak tu stoję, taka jaką jestem.
{5268}{5368}Dla własnej mej ambicji|nie muszę być lepsza.
{5440}{5505}Ale dla ciebie...
{5518}{5585}chciałabym dwieście razy być doskonalszą,
{5635}{5698}tysiąc razy piękniejszą,
{5723}{5770}dziesięć tysięcy razy bogatszą.
{5785}{5850}Po to by zdać się tobie|bardziej wartościowa, chciałabym
{5883}{5943}cnoty, urodę, bogactwa,
{5985}{6030}przyjaciół
{6043}{6095}podnieść liczbę.
{6125}{6170}Jednak cała suma mnie
{6183}{6250}sprowadza się ni mniej ni więcej, tylko
{6313}{6403}do prostej dziewczyny.
{6407}{6481}bez szkół, bez wiedzy.
{6521}{6603}ale szczęśliwej, że się może|uczyć, bo jest niestara.
{6638}{6706}Jeszcze bardziej radej, że nie jest głupia
{6716}{6766}i może się uczyć.
{6797}{6859}A już najbardziej,
{6872}{6959}że swą miłą duszę oddaje tobie na nauki
{7012}{7067}jako preceptorowi,
{7084}{7139}jej panu,
{7159}{7219}i władcy.
{7302}{7344}Ten dom,
{7367}{7419}ta służba,
{7437}{7497}i ja sama,
{7522}{7567}są twoje.
{7587}{7639}Panie.
{7774}{7834}Oddaję ci to razem z tym pierścieniem.
{7857}{7914}Jeśli go stracisz,
{7929}{7989}zgubisz, podarujesz,
{8087}{8152}będzie to znakiem końca twej miłości.
{8252}{8332}A mnie, da prawo odtrącić małżonka.
{8477}{8517}Pani,
{8557}{8634}odbierasz mi mowę.
{8687}{8764}Krew w moich żyłach wyznaje ci miłość.
{8782}{8837}A w moich zmysłach trwa radosny zamęt.
{8892}{8944}Dopóki dusza trwa w ciele, ten pierścień
{8962}{9024}niech tkwi na moim palcu.|Gdy się zsunie,
{9069}{9152}będzie to znakiem,
{9202}{9259}że Bassanio skonał.
{9779}{9834}Panie mój Bassanio i ty piękna pani,
{9864}{9914}życzę wam szczęścia ile zapragniecie.
{9949}{10024}Pozwólcie mi, że kiedy ślub uświęci
{10042}{10104}związek dwóch waszych serc, i ja z wami
{10142}{10194}pójdę przed ołtarz w drugiej parze.
{10312}{10364}Z całego serca.
{10379}{10429}Jeśli znajdziesz pannę.
{10444}{10494}Już ją znalazłem.| I to dzięki tobie.
{10522}{10574}Oczy mam bystre niemniej niż ty sam.
{10672}{10719}Tyś dostrzegł panią.
{10742}{10799}Ja jej służebnicę.
{10812}{10889}- Czy to prawda, Nerisso?|- Prawda, pani.
{10917}{10994}- Czy masz Graziano uczciwe zamiary?|- O tak.
{11017}{11052}Uczciwe, panie.
{11077}{11162}Nasz ślub będzie świetniejszy,|przez to, że podwójny.
{11434}{11507}Stawiam zakład o 1000 dukatów,| że pierwszy spłodzę chłopca!
{11539}{11584}- Z tak wielką stawką stajesz do zakładu?|- Nie.
{11607}{11664}W tej sprawie stanie zakład i coś jeszcze.
{11899}{11947}Kto tu idzie?
{12277}{12342}Ten papier treść złowróżbną kryje chyba.
{12369}{12427}Bowiem Bassanio sam jak nad papier pobladł.
{12449}{12509}Przyjaciel zginął, bo nic innego w świecie
{12524}{12579}nie odmieniłoby aż tak jego oblicza.
{12597}{12639}Co, gorzej jeszcze?
{12654}{12689}Jeszcze?
{12804}{12864}Powiedz Bassanio.
{12879}{12924}Mnie możesz powiedzieć.
{12939}{13039}Co ciebie trapi
podziel się zmartwieniem.
{13057}{13092}Ach, kochana Porcjo.
{13109}{13169}Wśród gorzkich słów, te są najsroższe.
{13292}{13339}Miła pani,
{13374}{13442}gdy pierwszy raz wyznałem ci mą miłość,
{13467}{13544}rzekłem, że nie posiadam nic| prócz krwi płynącej w żyłach.
{13589}{13662}Nad urodzenie nie posiadam więcej,|lecz miła pani...
{13707}{13749}mówiąc, że nie mam nic,
{13797}{13859}skłamałem jeszcze.
{13877}{13932}Gdy ci mówiłem, że nie mam majątku
{14002}{14057}winienem mówić, że mam mniej niż nic.
{14072}{14154}Ponieważ zadłużyłem się u przyjaciela.
{14187}{14247}A on zadłużył się u swego wroga.
{14327}{14394}By mnie wzbogacić.
{14409}{14454}Oto list, pani.
{14467}{14569}Ten list to ciało mego przyjaciela.|A każde słowo zadaje mu ranę.
{14607}{14659}Czy prawdą jest, Salerio?
{14679}{14734}Że wszystkie statki jego zatonęły?|Nie został ani jeden?
{14749}{14794}Z Meksyku, Anglii, Trypolisu?
{14807}{14917}Ni jeden, panie. Lecz gdyby nawet|miał pieniądz, aby spłacić Żyda,
{14937}{14984}ten by go nie wziął.
{15007}{15117}Od rana wykrzykiwał pod pałacem Doży,| że nie ma wolności w Wenecji,
{15149}{15234}dwudziestu kupców, |Książę Pan i szlachta
{15247}{15279}mówiło z nim.
{15292}{15367}Lecz żaden go nie odwiódł od zamiaru
{15377}{15442}windykacji długu.
{15527}{15572}Gdy byłam przy nim,
{15587}{15664}sama słyszałam, jak przyrzekał Żydom
{15689}{15832}że wolałby funt ciała Antonia |niż dwudziestokrotność długu.
{15874}{15934}I wiem to też mój panie,
{15947}{16002}że jeśli nie powstrzyma go prawo i władza,
{16064}{16129}Antonio już jest martwy.
{16187}{16249}Czy ten o którym mowa to twój przyjaciel?
{16274}{16327}Tak, mój najdroższy.
{16382}{16449}Ile był winien?
{16472}{16519}Dla mnie pożyczył odeń trzy tysiące.
{16572}{16617}Nie więcej?
{16634}{16684}Spłać mu podwójnie i anuluj kontrakt.
{16704}{16752}Pomnóż dwa razy albo i trzy razy.
{16777}{16839}Skoro przyjaciel tak ci drogi
{16864}{16934}miałby ucierpieć z winy Bassania.
{16967}{17034}Pozwól usłyszeć mi co stoi w liście.
{17107}{17159}/Drogi Bassanio, statki stracone,
{17169}{17197}/wierzyciele biją do drzwi.
{17212}{17252}/Majątek w ruinie.
{17289}{17384}/Termin spłacenia długu dawno minął.| /I nie mam szans by przeżyć
{17407}{17464}/jego egzekucję.
{17522}{17622}/Przed śmiercią rad bym cię zobaczyć jeszcze.|/Lecz ty się nie smuć.
{17657}{17757}/Jeśli miłość nie skłoni cię by tu się zjawić,| /to mój list też nie.
{17937}{17984}Porzuć zajęcia i zbieraj się w drogę.
{18064}{18117}Wpierw jednak pojmij mnie za żonę.
{18162}{18239}A potem do Wenecji.
{18312}{18387}W tym stanie nie chcę trzymać cię u swego boku,
{18444}{18519}Weź tyle złota, by móc spłacić| dług dwadzieścia razy.
{18537}{18569}A gdy to uczynisz,
{18597}{18667}wróć tu z przyjacielem.
{18699}{18739}Tymczasem ja z Nerissą,
{18769}{18854}żyć będziem jako panny-wdowy.
{18877}{18934}Jedź już.
{18947}{19007}Nie trać czasu,
{19017}{19059}choć to dzień wesela.
{19452}{19499}Pilnuj go strażniku.
{19512}{19554}O miłosierdziu nie prawcie mi kazań!
{19569}{19669}Oto macie głupca co darmo pożyczał pieniądze.| Pilnuj go strażniku.
{19687}{19734}Wysłuchaj mnie Shylocku.
{19747}{19819}Mam tu umowę!|Nie sprzeciwiaj jej się!
{19832}{19904}Przysięgę składam ci, że ją wykonam.
{19917}{19967}Zwałeś mnie psem, zanim ci dałem powód.
{19979}{20039}Lecz teraz bacz, bo pies ten kąsa.
{20052}{20109}Sąd prawy wyda Doża.
{20122}{20222}Strażniku, tobie dziwię się, że lekkomyślnie| spełniasz zachcianki więźnia
{20234}{20289}Wysłuchaj mnie!
{20299}{20349}Słucham umowy.|Nie ciebie będę słuchał.
{20362}{20422}Słucham umowy,| więc ty zawrzyj usta!
{20434}{20507}Nie dam się tobie zmiękczać i ogłupiać.
{20519}{20659}Nie będę potakiwał, wzdychał, ustępował...| kościelnym mediatorom.
{20669}{20734}Nie będę słuchał cię,| więc nie chodź za mną!
{20782}{20849}Słucham umowy.
{20862}{20942}Jest to najgorszy kundel, co wśród ludzi bywał!
{20947}{20994}Zostaw go.
{21057}{21134}Nie będę już nachodził go i próśb ponawiał.
{21217}{21272}Chce mojej śmierci.
{21307}{21352}Znam jego powody.
{21417}{21497}Na pewno Doża nie dopuści| by do tego doszło.
{21507}{21549}W obliczu prawa Doża nic nie zdziała.
{21572}{21629}Z troski o handel nasz z cudzoziemcami,
{21647}{21724}nie może rzucać cienia za wyroki sądu.
{21797}{21862}Zatem idź.
{21997}{22049}Mnogość mych zgryzot tak mnie wycieńczyła,
{22082}{22227}że z trudem znajdę jutro ciała funt by spłacić kredyt.
{22289}{22374}Daj Boże by Bassanio zjechał na to widowisko.
{22402}{22449}O nic innego nie dbam.
{22734}{22799}Pani, gdybyś wiedziała komu przychodzisz z pomocą,
{22819}{22864}jak prawy jest to szlachcic, którego ratujesz,
{22884}{22934}i jak go bardzo kocha mąż twój,
{22952}{23027}byłabyś dumna bardziej niż z innych uczynków.
{23052}{23109}Dobrych uczynków nigdy nie żałuję,| tak jest i teraz.
{23142}{23309}Domyślam się, że czas spędzając razem|dwaj przyjaciele dzielą te same| upodobania, obyczaj i cechy.
{23377}{23429}Zgaduję zatem, że Antonio,
{23442}{23519}będąc oddany sercem memu panu,
{23547}{23584}jest mu podobny.
{23597}{23667}Skoro tak, to niewielkim kosztem
{23682}{23782}zyskuję duszę bratnią mojej duszy,| ratując ją z rąk okrutnika.
{23817}{23887}Lecz dość tych pochwał na mą własną cześć.
{23902}{24009}Lorenzo, ciebie zostawiam na straży dobytku
{24024}{24079}aż do powrotu mego pana.
{24092}{24154}Co do mnie zaś, udaję się, |by spędzić czas oczekiwania
{24169}{24242}na modlitwie i kontemplacji, |tak jak ślubowałam.
{24254}{24299}Nerissa będzie mi towarzyszyła.
{24317}{24359}Pani, z całego serca spełnię twe rozkazy.
{24377}{24427}Niech ci czas płynie w szczęściu i radości.
{24459}{24537}Jedź w te pędy do Padwy i oddaj te listy |w ręce Bellaria,
{24549}{24584}mojego kuzyna.
{24794}{24849}Co powiesz na to kuzynie Bellario?
{25339}{25392}Spójrz Jessico.
{25412}{25477}Patrz jak niebieskie powały
{25494}{25559}gęsto ozdabia wzór lśniącego złota.
{25594}{25644}Najmniejsza z planet które tutaj widzisz
{25662}{25704}śpiewa jak anioł krążąc dookoła.
{25832}{25922}Harmonii takiej szukać w nieśmiertelnych duszach.
{25947}{26029}Lecz póki zewłok ziemski je okrywa
{26069}{26124}są głuche.
{26144}{26199}Słodycz muzyki mnie nie rozwesela.
{26247}{26299}Dlatego, że z uwagą się w nią wsłuchujesz.
{26322}{26379}Człek, co muzyki w sobie nie posiada,
{26394}{26477}i nie porusza go harmonia dźwięków,| ma duszę zdrajcy
{26507}{26554}krętacza i łotra.
{26567}{26669}Zamiary jego są mroczne jak noc,| a jego namiętności czarne jak Ereb.
{26724}{26797}Takiemu nie ufaj.
{26807}{26869}Słuchajmy muzyki.
{27027}{27094}Ujrzymy mężów naszych |wcześniej niż o nas pomyślą.
{27107}{27149}A oni? Czy nas zobaczą?
{27152}{27204}O tak, Nerisso.
{27217}{27309}Lecz w takim przebraniu, że będą myśleć,| iż wyposażone jesteśmy w to,| czego snadź nie mamy.
{27342}{27382}Założę się o wszystko,
{27392}{27447}że gdy przywdziejemy męskie szaty,
{27462}{27519}będę uchodzić za przystojniejszego niż ty.
{27849}{27899}Zawezwijcie Żyda przed sąd.
{27992}{28047}Rozsuńcie się, niech stanie tu przed nami.
{28249}{28289}Już idzie, panie.
{28754}{28797}Shylocku,
{28812}{28859}Ogół sądzi i ja też tak twierdzę,
{28874}{28969}że porzuciwszy na końcu pozory twej złości.
{28992}{29067}Okażesz litość i żal większe nawet
{29087}{29182}niż jest twa pozorna zajadłość.
{29214}{29267}Co powiesz na to Żydzie?
{29279}{29332}Chcemy usłyszeć twą miłą odpowiedź.
{29347}{29424}Powiadomiłem już sąd czego żądam.
{29467}{29534}I na nasz święty szabat przyrzekałem,
{29547}{29622}zyskać należny zastaw pod mój kredyt.
{29652}{29702}Jeśli odmówicie,
{29717}{29784}cień padnie na wasz kodeks,
{29797}{29847}i wolności mieszczan.
{29864}{30044}Pytacie czemu wolę wziąć funt jego |ciała niż trzy tysiące dukatów?
{30057}{30109}Ja nie odpowiem.
{30122}{30177}Nie mam po temu chęci.
{30189}{30247}Czy odpowiedziałem?
{30274}{30342}A gdyby tak mój dom nękała plaga szczurów?
{30357}{30434}Gotów bym zapłacić dziesięć|tysięcy, by się ich pozbyć.
{30474}{30534}Czy teraz odpowiedziałem?
{30547}{30609}Niektórych mierzi zapach|wieprza z jabłkiem w ryju.
{30619}{30662}Niektórych kota widok wielce zraża.
{30677}{30767}Inni, gdy dudy słyszą w swym pobliżu, |bezwiednie mocz puszczają.
{30784}{30864}Bowiem uczuciem żądzą namiętności
{30882}{30952}i wstręt lub pociąg do swej naginają woli.
{30967}{30999}Czy teraz macie odpowiedź?
{31012}{31134}Nie ma powodu, dlaczego| jednemu śmierdzi wieprz pieczony,
{31149}{31284}czy temu przeszkadza kot biedny, |lub grające dudy.
{31299}{31459}Skoro każdy jeden na wstyd się naraża przez|swoją skłonność, to i ja nie muszę dawać powodów.
{31474}{31564}I nie dam! |Poza zaszłą niechęcią,
{31594}{31679}oraz pogardą, którą żywię dla Antonia,
{31692}{31769}i dla nich toczę beznadziejny proces.
{31817}{31869}- Czy to jest odpowiedź?|- Nieee!
{32022}{32062}To nie wystarczy!
{32077}{32137}Bezduszny człowieku, |by usprawiedliwić twoje okrucieństwo.
{32149}{32219}Nie muszę się przed tobą usprawiedliwiać.
{32234}{32297}Czy ludziom wolno zabijać to, czego nie lubią?
{32312}{32384}Kto nienawidzi, ten chce zabić przecie?
{32422}{32479}Czy jedna zadra wnet budzi nienawiść?
{32497}{32554}Czy mam pozwolić żmii ukąsić ponownie?
{32619}{32664}Proszę,
{32699}{32777}nie spieraj się z Żydem.
{32854}{32927}Bo równie dobrze mógłbyś stać na plaży
{32944}{33052}błagając przypływ by obniżył wody.
{33134}{33194}To tak jak gdybyś...
{33214}{33324}spytał się wilczycy|czemu wydarła owcy jej jagniątko.
{33382}{33449}I równie dobrze mógłbyś |coś twardsze niż kamień,
{33469}{33514}prosić by zmiękło.
{33569}{33632}To żydowskie serce.
{33692}{33775}Dlatego proszę was przestańcie suplikować,| zakończcie targi,
{33776}{33892}i w następstwie wyroku|dajcie żydowi to, po co tu przyszedł.
{34027}{34092}Weź trzy tysiące dukatów.
{34144}{34214}Weź sześć.
{34737}{34862}Gdybyś podzielił każdy z tych dukatów| na części równych sześć,
{34874}{34977}i każda miała wartość całego dukata,
{35012}{35074}i tak ich nie chcę.
{35097}{35169}Jak chcesz na litość liczyć, |gdy sam jej poskąpisz?
{35182}{35264}Nie proszę was o litość, |mam czyste sumienie.
{35289}{35352}Niejeden z was posiada własnych niewolników,
{35367}{35444}których na równi z końmi i osłami
{35447}{35544}zaprzęgacie w kierat, bo ich kupiliście.
{35549}{35617}Czy ja wam mówię:| "Przywróćcie im wolność?"
{35629}{35743}"Wydajcie za nich wasze córki."|"Po co ich przeciążać pracą?"
{35744}{35817}"Niech śpią w piernatach z puchu jak wy sami!"
{35857}{35942}"Niech rozkoszują się waszym napitkiem!"?
{35962}{36039}Wy odpowiecie: "to są nasi ludzie."
{36069}{36119}Tak i ja wam mówię:
{36120}{36287}funt ciała, który chcę,|kosztował drogo.
{36329}{36402}Jest mój!
{36432}{36514}Jest mój!
{36539}{36617}Jest mój.
{36639}{36684}I ja go wezmę.
{36697}{36752}Jeśli odmówicie...
{36767}{36829}plwam na wasze prawa!
{36874}{36964}W dekretach miasta nie ma takiej siły.
{37002}{37099}Domagam się wyroku.
{37114}{37152}Odpowiedzcie.
{37172}{37222}Czy go dostanę?
{37387}{37444}Cisza! Cisza! Cisza!
{37459}{37509}Mam władzę by rozwiązać sąd.
{37522}{37604}Jeśli Bellario, uczony prawnik, |którego wezwałem
{37617}{37659}się tu nie zjawi.|- Panie!
{37719}{37797}Przybył posłaniec z listem|od prawnika z Padwy.
{37959}{38017}Przybywasz z Padwy z listem od Ballaria?
{38029}{38099}Tak jest mój panie.|Bellario śle ci pozdrowienia.
{38127}{38179}Po co tak zapalczywie ostrzysz nóż?
{38190}{38254}By wyciąć zastaw mój od tego tam bankruta.
{38272}{38304}Czyś głuchy jest na prośby?!
{38332}{38377}Na twoje na pewno.
{38389}{38444}Przeklęty bądź ty psie!
{38459}{38509}Że taki żyje - to niesprawiedliwe.
{38509}{38629}Póki jęzorem nie przetniesz pieczęci|na tej umowie, nie strzęp go na darmo.
{38672}{38752}Podreperuj dowcip młodzieńcze, |bo całkiem tępy.
{38767}{38824}Za mną jest prawo.
{38849}{38894}Za mną jest prawo!
{38999}{39095}Ten list rekomenduje młodego|doktora praw by spór rozsądził.
{39112}{39217}- Gdzie on?|- Czeka na odpowiedź czy go przyjmiesz.
{39222}{39269}Biegnij i przyprowadź go tu.
{39287}{39344}Tymczasem przedstawię sądowi treść listu.
{39374}{39474}Zawiadamiam ich moście, że w chwili|otrzymania listu jestem bardzo chory.
{39482}{39615}List wasz otrzymałem goszcząc u siebie młodego|doktora z Rzymu, imieniem Baltazar.
{39626}{39690}Zgodził się on mnie zastąpić.
{39691}{39780}Proszę niech nie zmyli was| jego młody wygląd,
{39790}{39865}nieczęsto spotkać można tak młode ciało| z taką mądrą głową.
{39869}{39924}Polecam go więc waszej łaskawości.
{39939}{39992}Wysłuchaliście co mówi Bellario.
{40012}{40084}A oto i sam doktor.
{40132}{40174}Witaj.
{40189}{40244}Zajmij miejsce.
{40302}{40379}Czy zapoznałeś się z przyczyną sporu?
{40397}{40454}Znam dobrze sprawę.
{40472}{40527}Który to kupiec, a który Żyd?
{40544}{40602}Antonio i Shylock niech się ujawnią.
{40742}{40799}- Nosisz imię Shylock?|- Shylock...
{40827}{40892}to me imię.
{41122}{41202}Dziwnej natury przedłożyłeś pozew.
{41217}{41299}Prawo weneckie nie kwestionuje jednak |jego zasadności.
{41357}{41448}- Ty zdany jesteś zaś na jego łaskę?|- Tak... tak on twierdzi
{41449}{41497}Czy przyznajesz się do| podpisania umowy?
{41517}{41557}Tak.
{41597}{41669}Zatem Żyd musi okazać litość.
{41684}{41756}A czemu muszę?|Powiedz mi
{41760}{41812}Do miłosierdzia nie można przymusić.
{41877}{41984}Ono samo spływa.| Jak ciepły deszcz z nieba zrasza ziemię.
{42019}{42092}Podwójna jest to łaska.| Dla tego, który daje...
{42114}{42159}I który dostaje.
{42177}{42244}Najpotężniejsze z potężnych,
{42259}{42319}bardziej zdobi króla niż jego korona.
{42364}{42442}Bo berło jest oznaką władzy krótkotrwałej.
{42454}{42509}Atrybutem majestatu,
{42522}{42584}przez który lud czuje lęk przed władcą.
{42632}{42744}Lecz miłosierdzie jest ponad kaprysy berła.
{42779}{42857}Ono zamieszkuje w sercach królów.
{42900}{43052}Jest to wyróżnik Boskiej Opatrzności.
{42994}{43150}I władza ludzka jest boskiej podobna,| gdy miłosierdzie towarzyszy sądom.
{43219}{43264}Dlatego Żydzie,
{43292}{43372}choć prawo za tobą,|zważ to:
{43432}{43519}W wyrokach sądów nikt z nas nie dostąpi zbawienia.
{43562}{43622}Modlimy się o miłosierdzie.
{43625}{43744}I ta modlitwa wszystkich uczy,
{43767}{43834}by wybaczali swoim winowajcom.
{43889}{43972}Nie będę więcej mówić, proszę tylko|byś zmitygował srogość twego pozwu.
{43992}{44077}Bo gdy się uprzesz ten sąd wenecki| ślepo wyda wyrok
{44097}{44154}przeciwko kupcowi, który tam stoi.
{44212}{44289}Moje czyny niech spadną na moją głowę.
{44317}{44374}Domagam się wypełnienia prawa.
{44389}{44459}A karą ma być zwrot zastawu.
{44482}{44534}Czy nie jest w stanie zwrócić ci pieniędzy?
{44562}{44642}Owszem, jest. Mam tu pieniądze,|dwa razy więcej niż trzeba.
{44657}{44774}A jeśli to nie starczy zapłacę dziesięciokroć,|pod zastaw rąk, głowy i serca.
{44794}{44869}A jeśli to nie starczy, |to znaczy, że zła wola zwycięża prawdę.
{44914}{44994}Zaklinam cię, rozwiąż ten sąd, nagnij prawa.|Dla dobrej sprawy zgódź się na odstępstwo.
{45007}{45080}- Nie dopuść by ten diabeł święcił tryumf!|- Tak być nie może.
{45104}{45182}Dekretów weneckich |nie wolno obalać.
{45197}{45289}Bo ustanowi to precedens, |z którego korzystać będą wnet złoczyńcy.
{45312}{45375}- Tak być nie może.|- To Prorok Daniel!
{45377}{45429}Przyszedł by nas sądzić.
{45544}{45615}To prawy młody sędzia.|Przyjm moje ukłony.
{45622}{45697}Niech wejrzę do umowy.
{45710}{45770}Proszę szanowny doktorze.|Oto ona.
{46303}{46353}Shylocku.
{46378}{46443}- Trzy razy większą sumę ci tu oferują.|- Przysięga!
{46470}{46523}Przysięga.
{46535}{46593}Złożyłem przysięgę niebu.
{46605}{46675}Czy mam mą duszę skalać krzywoprzysięstwem?
{46678}{46743}Nie.|Nie dla Wenecji.
{46853}{46913}Umowa stanowi o zastawie.
{46928}{46993}I w świetle prawa daje ci możliwość wycięcia
{47015}{47090}funta z ciała|w okolicach serca.
{47153}{47223}Bądż miłosierny.|Trzykrotną wartość długu weź.
{47240}{47290}A ja podrę ten papier.
{47295}{47380}Niech płacą tak jak stoi tu, w umowie.
{47468}{47520}Serdecznie proszę sąd,
{47583}{47635}by wydał wyrok.
{48030}{48083}Oto on:
{48098}{48178}Odsłoń swą pierś i oddaj się pod nóż.
{48190}{48250}Oto szlachetny sędzia.
{48265}{48340}- Wspaniały młody człowiek.|- Aby sprawiedliwości było zadość
{48355}{48403}trzeba wykonać karę,
{48415}{48460}którą przewiduje umowa.
{48473}{48548}To prawda, mądry, sprawiedliwy sędzio.
{48565}{48625}Przemawia przez cię mądrość ponad twoje lata.
{48635}{48688}- Odsłoń szaty.|- O tak, na piersi.
{48730}{48795}Tak stoi w umowie, |czyż nie, dobry sędzio?
{48808}{48893}Na piersi, przy sercu. |Takie są tam słowa.
{48908}{48965}To prawda.
{48978}{49048}- Czy jest tu waga, by odważyć ciało?|- Mam ją.
{49108}{49158}Tu.
{49545}{49613}Wezwij chirurga na twój koszt, Shylocku.
{49625}{49685}Opatrzy rany, by się nie wykrwawił.
{49760}{49830}Czy wspomina o tym umowa?
{49850}{49945}Nie mówi tego. Ale przecież, możesz to|zrobić przez wzgląd na twą dobroć.
{49965}{50038}Jakoś nie widzę by tu była wzmianka.
{50205}{50283}Cóż kupcze, czy chcesz coś powiedzieć?
{50308}{50353}Niewiele.
{50438}{50505}Jestem gotów.
{50555}{50618}Daj mi swą dłoń, Bassanio.
{50763}{50823}Żegnaj.
{50838}{50900}Nie smuć się tym, że ginę z twojej winy.
{50925}{51000}Fortuna okazuje się łaskawsza |niż ma w zwyczaju.
{51043}{51130}Opowiedz o mnie twej szlachetnej żonie.
{51165}{51240}Opowiedz jej jak skończył Antonio.
{51295}{51403}Powiedz jej, żem cię kochał.|Mów o mnie dobrze po śmierci.
{51448}{51548}A gdy opowieść twa dobiegnie końca,|niech sama stwierdzi czy Bassanio
{51563}{51640}był kochany.
{51668}{51760}Jeśli choć trochę żal ci, że mnie tracisz,
{51773}{51843}Mnie nie żal będzie zapłacić twe długi.
{51878}{51948}Bo jeśli Żyd wbije swój nóż głęboko,
{51968}{52050}zapłacę zaraz i z całego serca.
{52115}{52165}Antonio...
{52183}{52245}zaślubiłem żonę,
{52268}{52353}i jest mi ona droższa niźli życie.
{52370}{52463}Lecz moją żonę, życie i świat cały
{52500}{52590}oddałbym zaraz, żeby cię ratować.
{52643}{52728}Wszystko bym oddał i poświęcił wszystko,
{52745}{52800}temu tu diabłu,
{52823}{52895}by ocalić ciebie.
{52908}{52975}I ja mam żonę, którą bardzo kocham.
{52998}{53063}Lecz żałuję teraz, że nie jest ona |już na tamtym świecie,
{53075}{53143}by mogła orędować wobec Najwyższego, |by zesłał grom na tego przeklętego Żyda.
{53155}{53215}A ja mam córkę!
{53248}{53350}Niechby i ktoś z plemienia|Barabasza pojął ją za żonę,
{53355}{53415}byle nie chrześcijanin.
{53428}{53485}Cenny czas mija.
{53510}{53593}- Wykonajmy wyrok.|- Możesz zaczynać.
{53650}{53723}Funt ciała tego kupca należy do ciebie!
{53753}{53848}Tak nakazuje sąd i nasze prawa.
{53860}{53950}- Najsprawiedliwszy z sędziów.|- A zatem musisz wyciąć mu funt ciała.
{53995}{54060}Tak nakazuje sąd i nasze prawa.
{54078}{54130}Uczony sędzia.
{54150}{54213}Wyrok wydany.
{54233}{54323}Przygotuj się.
{55175}{55233}Zaczekaj chwilę!
{55303}{55358}Jest jeszcze coś.
{55418}{55505}Umowa nie wzmiankuje nic o jego krwi.
{55558}{55635}Wyraźna mowa jest o funcie ciała.
{55715}{55773}Zabieraj zatem zastaw - twój funt ciała.
{55793}{55875}Lecz jeśli robiąc to uronisz choćby kroplę
{55895}{55975}krwi chrześcijanina,
{55990}{56063}grozi ci konfiskata dóbr na mocy prawa.
{56088}{56160}- Na rzecz Skarbu Wenecji.|- O, sprawiedliwy sędzia!
{56188}{56225}Zważ Żydzie,
{56240}{56283}O, uczony sędzia!
{56313}{56435}- Czy tak stanowi prawo?|- Sam zajrzyj do kodeksów.
{56445}{56520}Chciałeś sprawiedliwości,| a zatem bądź pewien,
{56545}{56633}sprawiedliwości będziesz miał aż nadto.
{56870}{56955}Przyjmuję więc ofertę.
{57020}{57130}Zapłaćcie mi trzykrotnie, |a jemu dajcie odejść.
{57133}{57170}Oto pieniądze.
{57170}{57252}Powoli, Żydowi będzie wymierzona| tylko sprawiedliwość.
{57253}{57333}Nie ma pośpiechu. |Nic nie dostanie oprócz srogiej kary.
{57390}{57463}Więc się przygotuj by wyciąć funt ciała,
{57493}{57545}lecz nie rozlej krwi.
{57555}{57648}Nie wytnij też ni mniej ni więcej, tylko funt.
{57688}{57738}Jeżeli wytniesz więcej lub mniej niźli funt,
{57750}{57920}chociażby waga o gram się różniła,| a nawet o jedną dziesiątą grama,
{57985}{58043}jeżeli waga odchyli się o włos
{58120}{58205}zginiesz, a twój majątek |pójdzie na rzecz państwa.
{58243}{58355}To drugi Prorok Daniel!|Przyparł cię do ściany.
{58398}{58460}Nad czym się zastanawiasz?
{58495}{58565}Nie należy mi się nawet mój dług?
{58603}{58740}Nic nie odzyskasz, chyba, że twój zastaw.|Chcesz ryzykować - bierz go.
{58748}{58850}A, w takim razie do diabła z tym wszystkim.| Nie będę tu marnował chwili więcej.
{58851}{58955}Dokąd to, Żydzie?|Znajdzie się jeszcze na ciebie paragraf.
{58968}{59035}W prawach Wenecji jest i taki przepis:
{59050}{59095}/"Jeśli dowiedzie się cudzoziemcowi,
{59113}{59188}/że ten pośrednio albo bezpośrednio |/dybał na życie jej obywatela,
{59215}{59265}/poszkodowany bierze w posiadanie
{59278}{59335}/pół majątku sprawcy.
{59348}{59413}/A drugie pół idzie na rzecz państwa.
{59468}{59573}/Zaś życie sprawcy zależy od miłosierdzia
{59593}{59675}/samego Doży. Nikogo innego."
{59890}{59968}W tym położeniu właśnie się znajdujesz.
{60035}{60123}Uklęknij zatem
{60165}{60243}i proś litości Księcia.
{60528}{60605}Błagaj, by dali ci samemu się powiesić.
{60680}{60818}Abyś przekonał się, żeśmy inni niż ty. Zachowam|cię przy życiu, zanim mnie poprosisz.
{60840}{60906}Majątek twój od teraz jest Antonia
{60914}{60973}do społu ze skarbem państwa.
{61075}{61210}Nie, weźcie wszystko, także moje życie.
{61268}{61428}Jeśli usunąć fundamenty domu, |dom się zawali.
{61473}{61588}A jeśli zabrać środki do życia,
{61618}{61678}odbiera się życie.
{61679}{61780}- Czy zechcesz mu okazać miłosierdzie, Antonio?|- Dalibóg, daj mu stryczek, nic ponadto.
{61848}{61943}Szlachetni panowie, Książę
{61983}{62040}i wysoki sądzie,
{62060}{62153}wystarczy grzywna zamiast konfiskaty.
{62170}{62248}Co zaś do drugiej połowy majątku,
{62260}{62330}niech rozporządza nią ten szlachcic,
{62345}{62398}który,
{62433}{62515}niedawno był poślubił córkę Żyda.
{62610}{62663}Lecz to nie wszystko. |Dla dobra jego duszy
{62738}{62818}niech przyjmie chrzest.
{63110}{63200}Zrobi to, |inaczej cofnę słowo
{63213}{63293}i ułaskawienie.
{63445}{63505}Zadowolonyś Żydzie?
{63680}{63733}Co powiesz?
{63770}{63851}Tak, zadowolony.
{63863}{63895}Skrybo
{63896}{64945}przygotuj nam akt darowizny.
{64023}{64105}Proszę o pozwolenie powrotu do domu.
{64158}{64208}Źle się czuję.
{64228}{64318}przyślijcie potem akt, a ja podpiszę.
{64333}{64398}Idź więc, lecz podpisz na pewno.
{64560}{64625}Koniec posiedzenia.
{65638}{65708}Dostojny panie, ja i mój przyjaciel,
{65725}{65830}dzięki twej wiedzy umknęliśmy karze. |W zamian za przysługę
{65855}{65908}te trzy tysiące należne Żydowi
{65928}{65988}chcemy oddać tobie.
{66008}{66075}A oprócz tego dług u ciebie mamy
{66098}{66150}który spłacimy przyjaźnią i czynem.
{66188}{66330}Zadowolenie jest mi dziś zapłatą. |Szczęśliwy jestem, że ci mogłem pomóc.
{66363}{66435}- Żegnajcie.|- Miły panie, nalegam byś został.
{66465}{66555}Proś o co chcesz. |Na pamiątkę, nie jako zapłatę.
{66585}{66660}Proszę cię o dwie rzeczy: nie odmawiaj,
{66695}{66758}i wybacz, że nalegam.
{66793}{66855}Skoro tak prosisz, to w końcu ustąpię.
{66958}{67073}Daj rękawice.|Będą mi cię przypominać.
{67115}{67201}A na znak przyjaźni wezmę ten pierścień.
{67210}{67245}Nie zabieraj dłoni.
{67265}{67360}Nic więcej nie chcę. Chyba nie chcesz|powiedzieć, że mi go odmówisz.
{67408}{67485}Ten pierścień, panie, to zwykła błyskotka, |wstyd mi ją ci dawać.
{67503}{67550}A ja nie przyjmę niczego innego.
{67568}{67643}Ma on znaczenie większe niż jego wartość.
{67660}{67759}Każę ogłosić w Wenecji, że szukam więcej wartego|klejnotu dla ciebie, by ci ofiarować.
{67778}{67820}Tego natomiast... wybacz...
{67821}{67850}ale oddać ci nie mogę.
{67895}{67965}Jak widzę panie, |szybki jesteś w obietnicach.
{67985}{680519}Zmusiłeś mnie żebym tu żebrał.
{68020}{68120}A teraz dajesz naukę jak żebraka zbywać.
{68130}{68203}Ten pierścień dała mi moja żona.
{68235}{68310}A dając go kazała przyrzec, |że nie oddam go, nie przehandluję.
{68383}{68475}- Ani nie zgubię.|- Wielu używa takich wymówek.
{68480}{68590}Jeśli twa żona nie jest niespełna rozumu,|to chyba przyzna, że nań zasłużyłem.
{68623}{68700}Nie będzie przecież zawsze się na |ciebie złościć, za to, że go dałeś mnie.
{68723}{68770}Drogi Bassanio, oddaj mu ten pierścień.
{68783}{68885}Niech jego zasługi i moja przyjaźń |ważą razem więcej niż wola twej żony.
{69168}{69283}- Zapytaj gdzie dom Żyda i zanieś mu ten akt.|- Hej tam.
{69310}{69400}Mój pan, Bassanio,|po zastanowieniu, przesyła ten pierścień.
{69405}{69465}I pyta czy nie zechcesz z nim ucztować.
{69483}{69535}Nie może być.
{69545}{69689}Ten pierścień przyjmę z chęcią.
{69690}{69720}Podziękuj mu proszę.
{69760}{69860}A poza tym wskaż memu słudze |drogę do Shylocka.
{69900}{69938}Wedle rozkazu.
{69955}{70068}Okaże się, czy i mój mąż pozbędzie się |obrączki którą przyrzekł nosić.
{70893}{70948}Szlachetne panie, witam was z powrotem.
{70958}{71010}Modliłyśmy się za naszych mężów.
{71033}{71098}Mam więc nadzieję, że modły odniosły skutek.
{71605}{71678}Ta noc przybiera blady wygląd.
{71693}{71753}Wygląda jak dzień.
{71778}{71863}Jeden z tych dni,| gdy chmury przysłaniają niebo.
{71903}{71960}Spokój.
{72098}{72148}Witam cię w domu panie.
{72160}{72308}Powitaj mego druha.To jest Antonio,|któremu tak wiele zawdzięczam.
{72310}{72340}I powinieneś,
{72341}{72380}bo za twoją sprawą
{72388}{72458}popadł on był w długi.
{72473}{72533}Ale teraz już się z nich wydobyłem.
{72555}{72605}Witam cię panie w naszych skromnych progach.
{72620}{72678}A że gościnność okazywać trzeba w czynach,
{72693}{72758}na tym skończę przemowy.
{72945}{73015}Na księżyc ci przyrzekam, że się mylisz.
{73040}{73090}Pierścień ten dostał sekretarz sędziego.
{73095}{73190}A niechby tak mu kuśka uschła,|za to, że takich ci dostarczył zmartwień.
{73220}{73280}A co to, już sprzeczka? |O co poszło?
{73293}{73370}O kawałek złota. |Pierścień z odpustu, który ona dała.
{73403}{73454}A napis na nim był, pożal się Boże,
{73455}{73520}w stylu tych, które znaleźć|można na grawerach noży:
{73521}{73575}/"Kochaj, nie porzucaj."
{73586}{73653}Co ma do tego napis, albo wartość?
{73660}{73733}Sam mi przysiągłeś, kiedy ci go dałam,|że będziesz nosił
{73746}{73841}go na palcu póki życia!|A i po śmierci weźmiesz go do grobu!
{73866}{73926}A więc nie dla mnie lecz dla twoich przysiąg
{73938}{74003}straciłeś honor,| bo nie dotrzymałeś słowa.
{74023}{74073}Dał go sekretarzowi!
{74088}{74128}Tak było! Młodziaszkowi.
{74141}{74235}Małemu chłopaczkowi! Nie wyższy był|niż ty sama, sekretarz sędziego.
{74263}{74313}Sam sobieś winien,
{74331}{74410}że tak się łatwo pozbyłeś pierścionka, |pierwszego daru od twej młodej żonki.
{74428}{74540}Ja sama dałam mojemu lubemu pierścionek|I też ślubował, że będzie go nosił.
{74556}{74616}No i proszę.
{74641}{74696}Mogłabym przysiąc, |że on go nie odda.
{74726}{74823}I że za skarby świata nie da go sobie |zdjąć z palca!
{74863}{74960}Żałuję, żem nie odciął sobie ręki. Mógłbym|powiedzieć, że straciłem ją broniąc pierścienia.
{74983}{75046}Mój pan Bassanio wyzbył się pierścienia.
{75061}{75144}Dał go sędziemu. Bo go o to|prosił, no i zaiste zasłużył na niego.
{75191}{75248}A wtedy ten chłopczyna, |pisarz, który akt spisywał,
{75261}{75306}upomniał się o mój.
{75310}{75399}I ani sędzia ani jego sługa o niczym innym|nie marzyli, tylko o pierścieniach.
{75433}{75558}Gdybym do winy mógł dorzucić kłamstwo, byłbym|zaprzeczył. Oto moja ręka, a pierścień...
{75621}{75688}- ...znikł.|- Na próżno szukać by
{75706}{75761}prawdy w twym sercu.
{75836}{75915}Na Boga, nie wpuszczę cię do łożnicy, |nim pokażesz mi pierścień.
{75921}{75981}Ani ja nie wpuszczę, |zanim przedstawisz mi mój pierścień.
{76016}{76051}Kochana Porcjo,
{76063}{76133}gdybyś wiedziała komu dałem pierścień,
{76150}{76261}gdybyś wiedziała za kogo dałem pierścień,|gdybyś wiedziała za co dałem pierścień,
{76264}{76325}gdybyś wiedziała jak niechętnie dałem pierścień,
{76325}{76375}gdy nic innego nie chciał sędzia, tylko pierścień,
{76411}{76478}nie potępiałabyś mnie tak zawzięcie.
{76501}{76603}Gdybyś ty wiedział jaką wartość ma ten pierścień,
{76661}{76743}lub pół wartości tej, co dała pierścień,
{76753}{76818}gdybyś miał honor, by zachować pierścień,
{76841}{76888}to byś się z nim nie rozstał.
{76926}{76976}Nerissa podpowiada mi w co mamy wierzyć.
{76996}{77048}Dam głowę, że jakaś kobieta |otrzymała pierścień.
{77049}{77060}Nie.
{77061}{77128}Na moją duszę, pani, na mój honor, |żadna kobieta.
{77161}{77203}Tylko doktor praw,
{77216}{77301}który odrzucił trzy tysiące dukatów| i żądał pierścienia, a gdy odmówiłem
{77316}{77411}ze smutkiem odszedł, |choć to on ocalił życie
{77426}{77463}mego przyjaciela.
{77478}{77533}Co miałem odrzec mu, szlachetna pani?
{77628}{77673}Wysłałem pierścień, by mu go oddano.
{77680}{77733}Lepiej niech ten sędzia trzyma się z dala| od mojego domu.
{77746}{77783}Bo skoro ma on klejnot, który ja miłuję,
{77798}{77861}i który mój mąż przyrzekł dla mnie nosić,
{77916}{77981}postąpię równie lekko jak i ty
{78026}{78101}i nie odmówię mu niczego, co posiadam,
{78113}{78193}Nie, ani ciała, ani małżeńskiego łoża.
{78199}{78251}Rozpoznać go nie będzie trudno, |to wiem dobrze.
{78268}{78353}Porcjo, przebacz mi ma miła.
{78356}{78443}Tu, w obecności tych licznych przyjaciół ręczę,
{78461}{78546}że już przenigdy nie złamię przysięgi.
{78576}{78658}Ja raz oddałem własne ciało dla jego dobra,
{78681}{78746}teraz ci w zastaw własną duszę oddam,
{78783}{78843}ręcząc, że mąż twój
{78908}{78976}nigdy już więcej nie złamie przysięgi.
{79021}{79068}Więc ty,
{79091}{79141}będziesz jego poręką.
{79161}{79213}Daj mu to.
{79256}{79333}I niech go strzeże lepiej niż poprzedni.
{79456}{79518}Weź i przysięgnij, że go nie utracisz.
{79723}{79806}Dobre nieba, to ten sam,| który oddałem sędziemu.
{79818}{79883}Sędzia mi go dał, wybacz Bassanio,
{79951}{80008}bo za ten pierścień,| sędzia spał w mym łożu.
{80036}{80106}Wybacz mi, mój drogi Graziano,
{80136}{80188}bo ów gołowąs, |sekretarz sędziego,
{80211}{80293}noc zeszłą spędził w moim łożu.
{80421}{80461}Co?
{80486}{80536}To tak jakby ktoś chciał naprawiać drogę,
{80553}{80621}Latem! |Gdy drogi jeszcze nie rozmyte.
{80718}{80785}Co? Doprawiłyście nam rogi,
{80790}{80835}zanim na to zasłużyliśmy?
{80836}{80878}Nie bądź wulgarny.
{80916}{80983}Zaraz was zadziwię.
{81006}{81061}Bassanio,
{81076}{81178}oto list, nadany|w Padwie, przez Bellaria.
{81291}{81390}Przeczytasz w nim, że Porcja
{81391}{81413}była sędzią.
{81471}{81523}Nerissa pisarzem.
{81543}{81601}Lorenzo, zaświadczy, |że wyruszyłyśmy w drogę zaraz po was.
{81626}{81686}I że niedawno dopiero wróciłyśmy.
{81851}{81941}Ty byłaś sędzią? I cię nie poznałem?
{82086}{82180}A ty pisarzem, co mi uwiódł żonę?
{82181}{82198}Tak,
{82226}{82285}lecz pisarz nigdy tego by nie zrobił.
{82286}{82363}Chyba, że stałby się mężczyzną.
{82411}{82478}Kochany sędzio
{82493}{82556}będziesz dziś spać ze mną.
{82566}{82646}A gdy wyjadę, pilnuj mojej żony.
{82831}{82888}Lorenzo,
{82901}{82966}mój pisarz ma także dla ciebie dobre wieści.
{82978}{83056}Niniejszym daję tobie i Jessice
{83073}{83158}akt darowizny od pewnego Żyda.
{83161}{83248}A gdy już umrze wszystkie jego dobra.
{83343}{83455}Drogie panie, zsyłacie mannę| pod nogi wygłodniałych ludzi.
{83561}{83616}Już świta.
{83636}{83738}A jestem pewna, że jeszcze pragniecie
{83756}{83816}wyjaśnień o tym, co się wydarzyło.
{83846}{83911}Wejdźmy do środka.
{83931}{84016}Obiecuję opowiedzieć wszystko wiernie.
{84228}{84291}Niech i tak będzie.
{84318}{84378}Na pierwszego świadka powołam Nerissę.
{84406}{84466}Powiedz, czy będziesz stać tu do wieczora?
{84472}{84527}Czy iść do łóżka przed upływem nocy?
{84577}{84624}Przysięgam, że nim niebo zalśni zorzą ranną
{84639}{84692}pisarczyk już nie będzie czystą panną.
{84719}{84796}I póki życia, przysięga małżonek,
{84796}{84944}że jest bezpieczny Nerissy pierścionek.
{85122}{}Wersja polska: SHYLOCK
{85398}{}Cytat na początku filmu pochodzi z Księgi Ezechiela w przekładzie Biblii Tysiąclecia.