Zasady doboru konstrukcji nawierzchni dorogowej:
- przeznaczenie i funkcja nawierzchni
- kategoria obciazenia ruchem
- wymagany poziom komfortu i bezpieczenstwa (rownosc i szerokosc drogi)
- poziom generowania hałasu
- estetyka wykonania
- ograniczenie grubosci konstrukcji drogi
- wpływ urzadzen podziemnych (np. plytka kanalizacja)
- utrudnienia w organizacji ruchu drogowego na etapie budowy
- koszty nawierzchni
- przewidywany zakres i koszty utrzymania
Pochodną doboru nawierzchni jest dobór materiałów.
Do budowy warstwy scieralnej nawierzchni ulepszonej stosuje siÄ™:
- mieszanki mineralno-asfaltowe:
a. betony asfaltowe AC
b. mastyks grysowany SMA
c. asflat lany i twardolany MA
d. MMA o nieciaglym uziarnieniu do cienkich warstw (BBTM, MNU)
e. asfalt piaskowy
f. asfalt porowaty PA
- beton cementowy  wylewany na mokro, płyty prefabrykowane
- elementy brukarskie  kostki z betonow cementowych, kostki i plyty kamienne.
Materialy do podbudowy:
- beton asfaltowy
- chudy beton cementowy R28 5-9 MPa
- kruszywo stabilizowane cementem Rm 5.0 MPa
- kruszywo 0/63mm 0/31.5mm stabilizowane mechanicznie
- kruszywo tluczniowe, klinowane klińcem
- żwiry i pospółki
Klasyfikacja nawierzchni:
1. Kryterium odkształcalnosci:
A. Nawierzchnie podatne: Nawierzchnie w których wszystkie warstwy, w zaleznosci od
temperatury i obciazen, pracuja (przenosza obciazenia) w zakresie odkształcen sprezystych i
plastycznych.
Przykłady:
- nawierzchnie asfaltowe na podbudowie z kruszywa
- nawierzchnie nieulepszone (tluczniowe, zwirowe)
- brukowane na podbudowie z kruszywa
B. Nawierzchnie sztywne: Nawierzchnie które pracuja w zakresie odkształcen sprezystych
oraz niewielkich odksztalcen plastycznych.
Przykłady:
- Nawierzchnie z betonu cementowego na podbudowie z mieszanek zwiazanych spoiwem
- Nawierzchnie z betonu cementowego na podbudowie z kruszywa
- nawierzchnie brukowane na podbudowie sztywnej, ze spoinami z zaprawy cementowo 
piaskowej
C. Nawierzchnie połsztywne: Nawierzchnie w których w podbudowie znajduje się warstwa
zwiazana cementem (chudy beton, stabilizacja kruszywa cementem)
Przykłady:
- nawierzchniwa asfaltowa na podbudowie zasadniczej z chudego betonu
2. Kryterium rodzaju konstrukcji i przydatnosci do ruchu.
A. Nawierzchnie twarde
- nieulepszone: tłuczniowe z brukowca z kostki nieregularnej
- ulepszone: przydatne do szybkiego ruchu samochodowego, równe i bezpylne.
B. Nawierzchnie gruntowe ulepszone (stabilizowane spoiwami, żwirowane)
Cechy eksploatacyjne nawierzchni:
- szorstkosc
- rownosc
- spadki powierzchni i jej odwodnienie
- koleiny
- inne odksztalcenia
- trwalosc
- odbicie swiatla
- emisja halasu
- szczelnosc warstw powierzchni
- nosnosc
- znaki malowane na jezdni (widocznosc, tarcie, kolor)
Sredni planowany czas eksploatacji:
- konstrukcji podatnych i polsztywnych, nowych lub przebudowanych  20 lat
- konstrukcji podatnych i polsztywnych, remontowanych  10 lat
- konstrukcji z betonu cementowego, nowych lub przebudowanych  20-30 lat
- konstrukcji z betonu cementowego, remontowanych  10-20 lat
Klasy drogi i dopuszczalne ich obciazenie:
Klasa Obciazenie [kN]
A,S 115
GP 115,100
G,Z,L,D 100,80
Zatoka
autobusowa 100
Parkingi 115 (80 dla pobocza)
Konstrukcja nawierzchni asfaltowej:
1. Warstwa scieralna z MMA
2. Warstwa wiazaca z MMA
3. Podbudowa zasadnicza z MMA
4. Podbudowa pomocnicza z kruszywa lub zwiazana cementem
5. (Podłoże ulepszone do G1) Wymiana naturalnego podloza gruntowego lub stabilizacja
spoiwem
6. Warstwa odsaczająca (pospółka)
7. Warstwa odcinajÄ…ca z piasku lub geosyntetyczna warstwa separacyjna/wzmacniajaca)
Nawierzchnia z betonu cementowego:
1. PÅ‚yta z betonu cementowego grubosci 17-27 cm zaleznie od obciazenia, beton klasy C35/45
2. Podbudowa zwiazana lub z kruszywa
3. (Podłoże ulepszone do G1) Wymiana naturalnego podloza gruntowego lub stabilizacja
spoiwem
4. Warstwa odsaczająca (pospółka)
5. Warstwa odcinajÄ…ca z piasku lub geosyntetyczna warstwa separacyjna/wzmacniajaca)
Podział gruntów ze względu na wysadzinowosc:
1. Grunty niewysadzinowe:
- rumosz niegliniasty
- żwir
- pospólka
- piasek gruby
- piasek sredni
- piasek drobny
- zuzel nierozpadowy
2. Grunty watpliwe:
- piasek pylasty
- zwietrzlina gliniasta
- rumosz gliniasty
- zwir gliniasty
- pospolka gliniasta
3. Grunty mało wysadzinowe:
- glina piaszczysta zwiezla
- glina zwiezla
- glina pylasta zwiezla
- il
- il piaszczysty
- il pylasty
4. Grunty wysadzinowe:
- Piasek gliniasty
- pyl
- pyl piaszczysty
- glina piaszczysta
- glina
- glina pylasta
- il warstwowy
Metoda mechanistyczna projektowania konstrukcji nawierzchni podatnych i polsztywnych:
Metoda jest oparta o:
1. Analize stanu naprezen i odksztalcen w konstrukcji nawierzchni
2. Trwalosc zmeczeniowa konstrukcji
Nawierzchnie traktuje siÄ™ jako uklad warstw o okreslonej grubosci na podlozu gruntowym o
nieskonczonej grubosci. Uklad ten modeluje siÄ™ zakladajac jego charakterystyke mechaniczna i
odpowaiadajace jej parametry okreslajace material poszczegolnych warstw.\
Model warstw sprezystych na polprzestrzeni sprezystej:
Zestawienie programow komputerowych wspomagajacych projektowanie konstrkucji nawierzchni
asfaltowych:
- Shell Pavement Design Method
- NOAH
- ELSYM 5M
- JULEA
- VEROAD
Kryterium spekań zmeczeniowych warstw asfaltowych:
N=18,4*C*(6,167*10-5*µ-3,291*|E|-0,854)
gdzie:
N  liczba obciazen do wystapienia spekan zmeczeniowych na 20% powierzchni jezdni
µ  odksztalcenia rozciagajace (wartosc bezwzgledna)
E- modul dynamiczny MMA [MPa]
C=10M
M=4,84*(V /(V )-0,69)
b a-V
b
V
b  zawarosc objetosciowa asfaltu %
V
a  zawartosc objetosciowa wolnej przestrzeni %
Kryterium deformacji strukturalnych nawierzchni (podloza gruntowego)
µ=k(1/N)m
gdzie:
N  liczba dopuszczalnych obciazen do wystapienia krytycznej deformacji strukturalnej w
konstrukcji nawierzchni
k,m  wspolczynniki doswiadczalne, rowne: k=1,05 m=0,223
Materiały do mieszanek asfaltowych:
1. Lepszcza asfaltowe:
- asfalty drogowe  najczesciej 10/15, 15/25, 20/30, 35/50, 40/60 itd.
- asfalty wielorodzajowe  35/50, 50/70, 60/80
- polimeroasfalty drogowe  PMB 25/55-60, PMB 45/80-55 itd.
- emulsje asfaltowe, kationowe:
a. CWZ  do cienkich warstw ukladanych na zimno: C(65,60) BP (5,6) CWZ
b. ME  do mieszanek minralno  emulsyjnych: C (65,60) B (5,6,7) ME
c. R  do mieszanek mineralno  cementowo  emulsyjnych C 60 B 5R
2. MÄ…czka mineralna (frakcja wypelniacza, do warstwy scieralnej dla KR3-KR6 stosujemy
tylko maczke wapienna!)
3. Kruszywa
a. Kruszywa naturalne:
- kruszywa Å‚amane granulowane ze skla magmowych i przeobrazonych osadowych
- kruszywa łamane zwykłe
- żwir i mieszanka
- grysy i żwiry kruszone z naturalnie rozdrobnionego surowca skalnego
- piasek naturalny
b. Kruszywa sztuczne
- kruszywa hutnicze: zuzel stalowniczy
c. kruszywa z destruktu
- granulat ze sfrezowania istniejacych nawierzchni
4. Dodatki
- srodki adhezyjne, poprawiajace przyczepnosc lepiszcza do kruszywa
- stabilizator mastyksu w mieszance SMA
Lepiszcza asfaltowe drogowe
1. Asfalty drogowe niemodyfikowane
- najczesciej stosowane: 20/30 35/50 50/70 70/100
2. Asfalty specjalne
- asfalty kolorowe (na bazie zywic)
- asfalty wielorodzajowe (multigrade)
- asfalty drogowe twarde 10/20 i 15./20
3. Asfalty drogowe modyfikowane polimerami (PMB)
- PMB 25/55-60
- PMB 25/55-65
- PMB 45/80-60
- itd.
4. Asfalty drogowe modyfikowane dodatkami innymi niż polimery:
- włoknami
- asfaltenami
- solami
5. Emulsje asfaltowe kationowe (C ):
- ZM  do zlaczenia warstw C60(B,BP)(3,4,5), ZM
- RC  do remontów cząstkowych C(65,60),(B,BP)4 RC
- PU  do powierzchniowych utrwalen: C(69,65) itd.
- CWZ  do cienkich warstw ukladanych na zimno C(65,60)
- ME  do mieszanek mineralno-emulsyjnych C(65,60)
- R  do mieszanek mienralno-cementowo-emulsyjnych C60
Oznaczenia:
BP  asfalt modyfikowany polimerem
69-60  zawartosc asfaltu w emulsji
3-7  klasa indeksu rozpadu
6. Asfalty upłynnione
- AUN  do napraw czastkowych nawierzchni
- AUG  do stabilizacji gruntów
Zasada oznaczania asfaltów:
główny indeks 50/70, 20/30 oznacza stopien penetracji asfaltu w temp 25*C
Im wyzszy stopien penetracji, tym nizsza temperatura zapłonu
Im wyzszy stopien penetracji, tym nizsza temperatura mieknienia
Im wyzszy stopien penetracji ,tym większy ubytek masy asfaltu po starzeniu
Im wyzszy stopien penetracji, tym nizsza temperatura Å‚amliwosci asfaltu
Asfalt wielorodzajowy
Cechy:
- wysoka wartosc indeksu penetracji  mała wrazliwosc temperaturowa
- wysoka lepkosc
- wysoka temperatura mieknienia
- niska temperatura Å‚amliwosci
Efekty:
- duża odpornosc na deformacje trwale
- duza wytrzymalosc zmeczeniowa
- duza odpornosc na spekania niskotemperaturowe
Asfalty modyfikowane polimerami  cechy:
- mniejsza wrazliwosc tempreaturowa
- wysoka sprezystosc
- optymalna adhezja do kruszywa
- wysoka odpornosc na starzenie
- lepsze właściwości mechaniczne
- wieksza odpornosc na trwale deformacje (koleiny)
- wieksza trwalosc
Ogólna charakterystyka nawierzchni asfaltowych:
Jako nawierzchnie asfaltowa definiuje się nawierzhcnie w której gorne warstwy wykonane są z
MMA. Ze względu na strukture mieszanki dzial się na 3 typy: betonowy, makadamowy i posredni.
W typie betonowym uziarnienie mieszanki mineralnej jest krzywa ciagla, w typie makadamowym
jest to kruszywo waskiej frakcji otoczone lub skropione lepiszczem, ukladanym w kolejnych
warstwach wzajemnie siÄ™ klinujacych, typ posredni charakteryzuje siÄ™ nieciaglym uziarnieniem
mieszanki mineralnej.
Ciaglosc uziarnienia mieszanki mineralnej w typie betonowym projektuje siÄ™ wg odpowiednich
krzywych matematycznych, np. krzywa P=(d/D)n [%]
lub krzywa Bolomey'a P=a+(100-a)*(d/D)n
gdzie:
P  procentowa zawartosc ziaren przechodzacych przez sito d
a  zawartosc frakcji wypelniacza
D  maksymalny wymiar ziarna
n  wykladnik potegowy przyjety przez Fullera jako rowny 0.5
Nieciaglosc uziarnienia w posrednim typie struktury charakteryzuje siÄ™ brakiem jednej frakcji lub
grupy frakcji w mieszance mineralnej.
Rozroznia siÄ™ nastepujace typy MMA:
1. beton asfaltowy AC (typ struktury  betonowy)
2. Mastyks grysowy SMA (typ struktury  posredni)
3. Asfalt lany i twardolany (typ struktury  betonowy)
4. Asflat drenujacy PA (typ struktury  posredni)
5. MMA BBTM (typ struktury  posredni)
6. mieszanki mineralno-emulsyjne (typ struktury dla warstwy scieralnej  betonowy, dla
warstwy wiazacej  posredni)
Projektowanie betonów asfaltowych AC (empiryczne)
Warstwa scieralna KR1-KR2, KR3-KR4
Rodzaje badan:
1. Minimalna i maksymalna zawartosc wolnych przestrzeni
2. Minimalna i maksymalna zawartosc wolnych przestrzeni wypelnionych lepiszczem
3. Minimalna zawartosc wolnych przestrzeni w mieszance mineralnej
4. Odpornosc na dzialanie wody
5. Odpornosc na deformacje trwale (koleiny)
Projektowanie funkcjonalne:
1. Minimalna i maksymalna zawartosc wolnych przestrzeni
2. Odpornosc na deformacje trwale (koleiny)
3. Odpornosc na dzialanie wody
4. Moduł sztywności sprezystej w 10*C, czestotliwosc 10 Hz
5. Odpornosc na zmeczenie w 10*C, 10 Hz
AC WMS (wysoki modul sztywnosci)  wylaczeni do warstwy wiazacej i warstwy podbudowy,
projektowanie tylko metoda funkcjonalna)
Starzenie siÄ™ asfaltu:
1. Starzenie technologiczne
- podczas produkcji MMA w czasie jego mieszania z goracym kruszywem
2. Starzenie eksploatacyjne
- swiatło słoneczne, promienie UV
- zmiany temperatury
- powietrze i zawarty w nim wolny tlen
- woda niesiona przez wody opadowe
- tlenki azotu
- cykle zamarzania i odmarzania
- sole uzywane do zimowego utrzymania drog
3. Fizyczne objawy starzenia:
- wzrost lepkosci i temperatury mieknienia
- spadek penetracji i ciagliwosci
- zmniejszenie kohezji i przyczepnosci do ziaren kruszywa mineralnego
Zastosowanie MMA na goraco do warstw nawierzchni.
Konstrukcyjna Rodzaj mieszanki mineralno - asfaltowej
warstwa
nawierzchni
Beton asfaltowy Mastyks Asfalt lany/ Asfalt piaskowy Asfalt porowaty Mieszanka MNU
BA/AC grysowy twardolany AL/ AP/SA PA na gorÄ…co MNU/
SMA/SMA MA BBTM
Scieralna + + + + + +
Wiazaca oraz + + + - - -
wyrownawcza
Podbudowa + - - - - -
zasadnicza
Warstwa + + + + - -
ochronna izolacji
Warstwa scieralna Zastosowanie MMA w nawiazaniu do kategorii ruchu drogowego
KR1-KR2 KR3--KR6
Beton asfaltowy AC (BA) + KR3-KR4
Mastyks grysowy SMA + +
Asfalt lany MA (AL) + -
Asfalt twardolany (ATL) + +
Asfalt piaskowy (AP) +
Mieszanka BBTM (MNU) + +
Asfalt porowaty PA + +
Mieszanka mineralno  emulsyjna (MME) KR1-KR3
W doborze grubosci i ukladu warstw nawierzchni drogowej można stosowac katalogi
projektowania konstrukcji nawierzchni drogowych. jeżeli projektowana grubosc warstwy
podbudowy asfaltowej jest wieksza niż najwieksza dopuszczalna grubosc warstwy technologicznej,
to warstwe podbudowy należy ukladac w kilku warstwach technologicznych.
Wymiar MMA zalezy od grubosci warstwy nawierzchni. Warstwe nawierzchni można wykonac z
meiszanek tego samego typu, ale roznego wymiaru, np. podbudowa o grubosci 14cm może być
wykonana z betonu asfaltowego AC 16 P lub AC 22 P.
Dobierajac materialy do poszczegolnych warstw nawierzchni należy zapewnic odplyw wody
opadowej przenikajacej do nawierzchni. należy unikac ukladu warstw w ktorym odplyw wody
będzie utrudniony z warstwy posredniej między warstwami szczelnymi. Uklad warstw w ktorym
warstwa wiazaca o strukturze czesciowo otwartej jest polozona na szczelnej warstwie podbudowy
może utrudniac odplyw wody przenikajacej do nawierzchni. może to wywolywac zjawisko
powstawania pecherzy wskutek parowania wody zatrzymanej w wolnych przestrzeniach warstwy
wiazacej.
Projektowanie wzmocnien.
Do projektowania wzmocnien nawirzchni asflatowych przyjeto dwie metody:
 metode ugiec, oparta na badaniach belka Benkelmana albo inna rownorzedna metoda
 metoda mechanistyczna
Wybor metody projektowania powinien być zalezny od dwoch czynnikow:
 konstrukcja nawierzchni  podatna lub polsztywna
 kategoria ruchu  od KR1 do KR6
Wybor metody projektowania wzmocnien:
Kategoria ruchu typ konstrukcji nawierzchni
podatna polsztywna
KR1 KR2 metoda ugiec metoda ugiec (met mechanistyczna)
KR3 KR4 metoda ugiec (metoda mechanistyczna)
KR5 KR6 Metoda mechanistyczna na podstawie badan ugieciomierzem dynamicznym FWD i
badan materialowych, laboratoryjnych.
Jeżeli dwie stosowane metody (ugiec i mechanistyczna) daja dwa rozne wyniki, to projektant
powinien dokonac wyboru rozwiazana projektowego opierajac siÄ™ na wlasnym doswiadczeniu.
Metoda ugiec:
Metoda ugiec opiera siÄ™ na zalozeniu ze trwalosc nawierzchni asfgaltowej jest zalezna od
maksymalnego ugiecia sprezystego nawierzhcni, wystepujacego bezposrednio pod punktem
obciazenia. Im większe maksymalne ugecie sprezyste nawierzchni, tym nizsza trwalosc
zmeczeniowa nawierzchni, czyli mniejsza liczba obciazen jakie może droga przeniesc.
Ograniczenia:
 zmierzone ugiecie nie daje obrazu o ksztalcie (promieniu) krzywizny ugiecia  a przy tym
samym ugieciu i krotszym promieniu krzywizny wystepuja większe odksztalcenia
rozciagajace na spodzie warstw asfaltowych, a tym samym mniejsza trwalosc zmeczeniowa
konstrukcji.
 na ugiecia wplywa starzenie siÄ™ warstw asfaltowych (wieksza sztywnosc) i oddzialywanie
czynnikow atmosferycznych oraz intensywnego ruchu (mniejsza sztywnosc) - więc ugiecie
jest wypadkowa otrzymana co najmniej dowch tych procesow.
 duzy wpływ czynnikow lokalnych na ugiecia  pora roku, wilgotnosc, temperatura itp.
 na powierzchniach polsztywnych sÄ… stosunkowo male ugiecia, dopoki warstwy podbudowy
na cemencie nie sÄ… spekane. Gdy popekaja, ugiecia znacznie wzrastaja.
Graniczne wartosci ugiec mierzone belka Benkelmana
Kategoria ruchu Ugiecie miarodajne, mm
KR1 1,2
KR2 1,1
KR3 0,8
KR4 0,5
Nosnosc nawirzhcni drog o kategorii ruchu KR5-6 oceniana jest na podstawie badania czaszy ugiec
sprezystych, okreslenia modułów sprezystosci warstw i analizy mechanistycznej do wyznaczenia
pozostalej trwalosci zmeczeniowej nawierzchni.
Okreslenie rzeczywistej grubosci nakladki wzmacniajacej.
nakladka może być wykonana w dwojaki sposob:
 jako tylko warstwy asfaltowe ulozone na istniejacej nawierzhcni
 jako warstwy asfaltowe ulozone na warstwie posredniej, spoczywajacej an istniejacej
nawierzchni.
Jeżeli grubosc nakladki nie jest zbyt duza, to nakladka na istniejacej nawierzhcni powinna być
wykonana w postacie warstw asfaltowych. Jeżeli obliczona grubosc nakladki jest znaczna, wówczas
na istniejacej nawierzchni należy wbudowac warstwe posrednia z jednego z materialow
podbudowy. Na warstwie podbudowy powinny być wykonana co najmniej dwie warstwy asfaltowe.
Wykonywanie nawierzchni asfaltowych:
Odcinek probny wykonujemy w celu:
 sprawdzenia czy uzyty sprzet jest wlasciwy
 okreslenie grubosci warstwy MMA przed zageszczeniem, koniecznej do uzyskania
wymaganej w dokumentacji grubosci warstwy
 okreslenia potrzebnej ilosci przejsc walcow do uzyskania prawidlowego zageszczenia.
Zasady wykonywania:
MMA powinna być wbudowywana ukladarka wyposazona w uklad z automatycznym sterowaniem
grubosci warstwy i utrzymaniem niwelety.
Temperatura mieszanki wbudowanej nie powinna być nizsza od temperatury minimalnej mieszanki.
Zageszczanie mieszanki powinno odbywac siÄ™ bezzwlocznie zgodnie ze schematem przejsc walca
ustalonym na odcinku probnym.
Poczatkowa temperatura mieszanki w czasie zageszczania powinna wynosci nie mniej niż:
 asfalt D50 130*C
 asfalt D70 125*C
 asfalt D100` 120*C
 dla polimeroasfaltu  wg producenta
Zageszczanie należy rozpoczac od krawedzi nawierzchni ku osi.
Zlacza w nawierzchni powinny być wykonane w linii prostej, rownolegle lub prostopadle do osi
drogi.
Zlacza w konstrukcji wielowarstwowej powinny być przesuniete wzgledem siebie co najmniej o 15
cm. Zlacza powinny być calkowiecie zwiazane, a przylegajace warstwy być w jednym poziomie.
Maszyny do wykonywania nawierzchni asfaltowych.
1. Szczotka mechaniczna i dmuchawa lub pochlanicz kurzu (do czyszczenia powierzchni
dolnej warstwy.
2. Skrapiarka emulsji lub asfaltu
3. Wytwornia stacjonarna do wytwarzania MMA o mieszaniu cyklicznym/ciaglym
4. Ukladarka do MMA
5. Samochody samowyladowywawcze z przykryciem brezentowym lub termosy
6. Walce ogumione
7. Walce stalowe: sredni i ciezki, gladkie, statyczne, tandemowe
8. W przypadku potrzeby uszorstniania  lekka rozsypywarka kruszywa lub rozsypywarka
zamontowana na walcu
9. Sprzet drobny (Å‚ata, Å‚opaty, szczotki, robotnicy itp.)
10. Tablice, Å‚aty, stojaki, sprzed do oznakowania robot
Kontrola jakosci robot  czestotliwosc oraz zakres badan
L.P Wyszczegolnienie badan Czestotliwosc badan, minimalna
liczba badan na dziennej dzialce
roboczej
1 sklad i uziarnienie MMA 1 probka przy produkcji do 500 Mg
2 probki przy produkcji ponad 500Mg
2 właściwości asfaltu dla kazdej dostawy
3 właściwości wypelniacza 1 na 100 Mg
4 wlasciowosci kruszywa przy kazdej zmianie
5 temperatura skladnikow MMA dozor ciagly
6 temperatura MMA kazdy pojazd przy zaladunku
7 wyglad MMA jw.
8 właściwości probek MMA raz dziennie
Czestotliwosc oraz zakres badan i pomiarow wykonanej warstwy z betonu asfaltowego
L.P badana cecha minimalna czestotliwosc badan i
pomiarow
1 szerokosc warstwy 2 razy na odcinku 1 km
2 rownosc podluzna warstwy kazdy pas ruchu planografem lub Å‚ata
co 10 metrow
3 rownosc podluzna warstwy nie rzadziej nie co 5 metrow
4 spadki poprzeczne warstwy 10 razy na odcinki o dlg 1 km
5 rzedne wysokosciowe warstwy pomiar rzednych niwelacji podluzej i
poprzecznej oraz usytuowania osi wg
dokumentacji budowy
6 uksztaltowanie osi w planie jw.
7 grubosc warstwy 2 probki z kazdego pasa o
powierzchni do 3000 m2
8 zlacza podluzne i poprzeczne cala dlugosc zlacza
9 krawedz, obramowanie warstwy cala dlugosc
10 wyglad warstwy ocena ciagla
11 zageszczenie warstwy 2 probki z kazdego pasa o
powierzchni do 3000 m2
12 wolna przestrzen w warstwie j.w
Produkcja i przechowywanie MMA i jej skladnikow
MMA należy wytwarzac na goraco w otaczarce (zespole maszyn i urzadzen dozowania,
podgrzewania i mieszania skladnikow oraz przechowywania gotowej mieszanki).
Mieszanke asfaltu lanego do mechanicznego ukladania należy wytwarzac w otaczarce. Mieszanke
asfaltu lanego do recznego ukladania można również wytwarzac w kotle produkcyjno-
transportowym.
Krouszywo o roznym uziarnieniu należy skladowac oddzielnie wg wymiaru i chronic przed
zanieczyszczeniem.
Dozowanie skladnikow MMA w otaczarkach w tym także wstepne, powinno być zautomatyzowane
i zgodne z recepta robocza, a urzadzenia do dozowania skladnikow oraz pomiaru temperatury
powinny być okresowo legalizowane i laboratoryjnie sprawdzane.
Kruszywo o roznym wymiarze należy dodawac pojednyczo, odmierzone jako udzialy masowe lub
objetosciowe.
Lepiszcze asfaltowe należy przechowywac w zbiorniku z posrednim systemem ogrzewania, z
ukladem termostatownia zapewniajacym utrzymanie zadanej temperatury z dokladnoscia-+5*C
Wymagana temperatura przechowywania lepiszcza: 180-200*C
Kruszywo powinno być wysuszone i podgrzane tak ,aby mieszanka mineralna uzyskala wlasciwa
temperature do otoczenia lepiszczem asfaltowym. Temperatura mieszanki nie powinna być wyzsza
o więcej niż 30*C od najwyzszej temperatury MMA.
Sposob i czas mieszania skladnikow MMA powinny zapewnic rownomierne otoczenie kruszywa
lepiszczem asfaltowym.
Dodatki do asfaltu mogą być dodawane w postaci stalej lub cieklej. System dozowania powinien
zapewnic jednostajnosc dozowania. Warunki wytwarzania i przechowywania MMA na goraco nie
powinny istotnie wplywac na skutecznosc dzialania tych dodatkow.
Wbudowywanie MMA
MMA można wbudowywac na podlozu przygotowanym, czystym, bez sniegu i lodu.
MMA należy wbudowywac w sprzyjajacych warunkach atmosferycznych, dotyczacych glownie
temperatury otoczenia, sily wiatru i oceny wizualnej opadow atmosferycznych.
Nie wolno wbudowywac asfaltu lanego, asfaltu porowatego oraz cienkiej warstwy (ponizej 3,5cm)
z mieszanki SMA lub BBTM podczas opadow deszczu. Asfalt lany nie może być ukladany na
wilgotnym poodlozu. Nie wolno wbudowywac betonu asfaltowego i mieszanek SMA lub BBTM
gdy na podlozu tworzy siÄ™ zamkniety film wodny.
Podczas silnego wiatru nie wolno wbudowywac asfaltu porowatego.
Temperatura otoczenia w ciagu doby nie powinna być nizsza od podanej. temperature powietrza
mierzymy 3 razy dziennie  przed oraz w trakcie ich wykonywania. Temperatura może być nizsza,
gdy ogrzewamy podloze i obramowanie  promienniki ciepla, urzadzenia mikrofalowe.
Ogolna temperatura minimalna dla wykonywania warstw asfaltowych waha się między -3 - +5 *C
Recykling nawierzchni asfaltowych:
jest to powtorne, po przetorzeniu, materialow które uprzednio byly wbudowane w nawierzchnie.
Material sfrezowany z nawierzchni  destrukt
Material przetworzony  granulat (kruszywo)
Zasadnicze zalety techniczne technologii recyklingu:
 mozliwosc zwiekszenia nosnosci nawierzhcni bez zwiekszania jej grubosc
 korekta skladu istniejacej MMA
 usuniecie spekan odbitych w warstwie scieralnej ulozonej na zniszczonej nawierzchni.
 naprawa jedynie zniszczonego pasa ruchu na jedniach wielopasmowych, bez koniecznosci
stosowania nakladki na calej szerokosci jezdni.
 utrzymanie kraweznikow, kratek sciekowych i studzienek rewizyjnych na obecnje
wysokosci
 zachowanie skrajni pionowej pod wiaduktami i w tunelach
 zachowanie masy wlasnej nawierzchni na obiektach mostowych
Zalety ekonomiczne recyklingu:
 tansza od metod tradycyjnych
 materialo i energooszczedna
 daje skrocenie okresu robot naprawczych
Wybrane materialy do nawierzchni z betonow cementowych:
Cementy:
Dla kategorii ruchu KR1 KR2 KR3: bez ograniczen CEM IIA-S , CEM II/B-S , CEM II A/V,
CEM II B/V CEM III/A
Dla kategorii ruchu KR4 KR5 KR6: CEM I 32,5 CEM I 32,5 R, CEM I 42,5, CEM I 42,5 R
Beton cementowy o klasie wytrzymalosci na sciskanie: C30/37, C35/45, C40/50, C 45/55
Procedura projektowania nawierzchni wg Katalogu:
 ustalenie obciazenia ruchem drogi i wyznaczenie jej kategorii ruchu
 ustalenie warunkow gruntowo  wodnych i w razie koniecznosci wybor ulepszenia podloza.
 zapenienie warunku odwodnienia konstrukcji
 wybor typowej konstrukcji nawierzchni dla wyznaczonej kategorii ruchu z tablic, zaleznie
od wyboru materialu podbudowy
 sprawdzenie warunku mrozoodpornosci
Warunek dla kruszywa:
Krzywa uziarnienia kruszywa, okreslona w ktorejstam normiePNBISOEN-2134-243-5-346-346-
346 powinna lezec między krzywymi granicznymi pol dobrego uziarnienia.
TECHNOLOGIA BUDOWY DROG
1. roboty przygotowawcze
 roboty przygotowawcze  odtworzenie trasy i punktow wysokosciowych, usuniecie
krzakow i drzew, zdjecie warstwy humusu, wyburzenie budynkow, rozjechanie ekologoe,
rozbiorka drog, ogrodzen i przepustow;
 przebudowa napowietrznych liniii energetycznych i stacji transformatorowych
 przebudowa kablowych linii energetycznych
 przebudowa napowietrznych linii telekomunikacyjnych
 przebudowa kablowych linii telekomunikacyjnych
 przebudowa podziemnych winii wodociagowych i gazowych
2. Roboty ziemne
 roboty ziemne, wymagania ogolne
 wykonanie wykopow w gruntach nieskalistych
 wykonanie wykopow w gruntach skalistych
 wykonanie nasypow
3. Odwodnienie
 przepusty pod korona drogi
 przepusty stalowe z blachy falistej
 kanalizacja deszczowa
 saczki podluzne
 studnie chlonne
 zbiorniki odparowujace
4. Przygotowanie koryta drogowego
5. Stabilizacja gruntow i kruszyw
 podbudowy i ulepszone podloza z gruntow lub kruszyw stabilizowanych spoiwami
hydraulicznymi
6. Warstwy odsaczajace, odcinajace, mrozochronne
 oczyszczenie i skropienie
7. Podbudowy
 podbudowy z kruszywa stabilizowanego mechanicznie
 podbudowa z tlucznia kamiennego
 podbudowa z chudego betonu
 podbudowa z betonu asfaltowego
 wyrownanie podbudowy
 podbudowa z piasku otoczonego asfaltem
 podbudowa z mieszanki mineralno-cementowo-emulsyjnej
8. Nawierzchnie
 nawierzchnie gruntowe
 nawierzchnia zwirowa
 nawierzchnie twarde nieulepszone (tluczniowa)
 nawwirzchnia z kostki kamiennej
 nawierzchnia klinkierowa
 nawierzchnia z plyt betonowych
 nawierzchnia betonowa
 nawierzchnia z betonu asfaltowego
 naweirzchnia z MMA na zimno
 nawierzchnia z asfaltu lanego
 nawierzchnia powierzchniowo utrwalana
 recykling
 nawierzchnia z asfaltu twardolanego
 nawierzchnia z mieszanki mastyksowo-grysowej (SMA)
 nawierzchnia z betonu cementowegi dla drog o ruchu lekkim
 nawierzchnia z asfaltu piaskowego
 nawierzchnia z kostki brukowej betonowej
 cienkie warstwy scieralne  na goraco
 likwidacja kolein nawierzchni bitumicznych
9. Geosyntetyki do robot drogowych
 geosyntetyki do napraw i wzmocnien nawierzchni asfaltowych
 geosyntetyki do zbrojenia gruntu
 geosyntetyki do wzmocnienia podloza
 geosyntetyki do wzmacniania skarp
10. Roboty wykonczeniowe
 umocnienie powierzchniowe skarp, rowow, sciekow
 przepusty pod zjazdami
 scinanie i uzupelnianie poboczy
 rowy
 saczki poprzeczne w poboczu
11. Urzadzenia bezpieczenstwa ruchu
 oznakowanie poziome
 oznakowanie pionowe
 slupki prowadzace i krewedziowe oraz znaki kilkometrowe i hektometrowe
 urzadzenia do regulacji ruchu
 bariery ochronne pelne
 bariery ochronne stalowe
 ogrodzenia drog
 urzadzenia zabezpieczajace ruch pieszych
 oswietlenie drog
 ekrany akustyczne
 oslony przeciwolsnieniowe na drogach
12. elementy ulic
 krawezniki
 chodniki
 betonowe obrzeza chodnikowe
 wjazdy i wyjazdy z bram
 scieki
 obramowania i opaski jezdni lub chodnikow
13. zielen drogowa
 drzewa, krzewy, trawniki, ekolodzy
14. inne roboty
 mury oporowe
 schody
 nawierzchnie tymczasowe prefabrykowane
 nawierzchnie na przejazdach kolejowych i tramwajowych
 sciezki rowerowe
 parkingi i zatoki autobusowe
 zjazdy gospodarcze
 drobi zbiorcze
 przebudowa przelomow drogowych.