Glikoliza
Materiały wykładowe
Główne etapy katabolizmu
(utleniania) glukozy.
Końcowymi produktami
utleniania komórkowego są
dwutlenek węgla i woda.
GLIKOLIZA I JEJ FUNKCJE
" SUMARYCZNA REAKCJA GLIKOLIZY:
glukoza + 2 ADP + 2 Pi + 2 NAD+
2 pirogronian + 2 ATP + 2 NADH + 2 H+ +2 H2O
" Zachodzi w cytoplazmie komórek prokariotycznych oraz
eukariotycznych.
" Funkcje glikolizy:
1) dostarcza energię użyteczną bezpośrednio w postaci
cząsteczek ATP;
2) dostarcza energię w sposób pośredni poprzez wytwarzanie
substratów dla cyklu kwasu cytrynowego i łańcucha
oddechowego;
3) wytwarza metabolity do licznych szlaków biosyntetycznych w
komórkach.
Funkcje glikolizy (c.d.)
4) stanowi główny szlak metabolizmu pokarmowej
fruktozy i galaktozy
5) może zachodzić w warunkach beztlenowych, przez
co dostarcza energii (np. tkance mięśniowej) nawet
w warunkach niedotlenienia
6) stanowi jedyne z
ródło energii dla komórek
pozbawionych możliwości oddychania tlenowego,
pozbawionych mitochondriów (np. erytrocyty)
Schemat glikolizy
Etap I
zainwestowanie energii,
która zostanie póz
niej
odzyskana
Etap II
rozszczepienie cukru
sześciowęglowego do dwu
trioz
Etap III
faza uzyskiwania energii
DHAP- fosfodihydroksyaceton; GAP  aldehyd 3-fosfoglicerynowy;
F-1,6-BP  fruktozo 1,6-bisfosforan
izomeraza
fosfoglukozowa
fosfofruktokinaza I
fruktozo-1,6-bisfosforanowa
fosfodihydroksyaceton aldehyd
3-fosfoglicerynowy
izomeraza
triozofosforanowa
aldehyd
fosfodihydroksyaceton
3-fosfoglicerynowy
dehydrogenaza aldehydu
3-fosfoglicerynowego
aldehyd
3-fosfoglicerynowy
Energetyka
glikolizy
Regulacja glikolizy
" Synteza białek enzymatycznych jest regulowana na
poziomie transkrypcji.
" Regulacja aktywności kluczowych enzymów glikolizy :
1. na drodze wiązania efektorów allosterycznych;
2. poprzez modyfikacje kowalencyjne.
" Miejscami kontroli glikolizy są nieodwracalne reakcje
katalizowane przez:
" FOSFOFRUKTOKINAZ
;
" KINAZ
PIROGRONIANOW
;
" HEKSOKINAZ

REGULACJA AKTYWNOŚCI
FOSFOFRUKTOKINAZY
" fruktozo-6-fosforan + ATP fruktozo 1,6 bisfosforan + ADP +H+
ATP  inhibitor allosteryczny AMP  aktywator allosteryczny
Cytrynian - inhibitor allosteryczny F-2,6-BP- aktywator allosteryczny
H+ - inhibitor allosteryczny
FOSFOFRUKTOKINAZA
REGULACJA AKTYWNOŚCI KINAZY
PIROGRONIANOWEJ U SSAKÓW
izoenzym L  w wątrobie
izoenzym M  w mięśniach
" Na drodze regulacji allosterycznej (obie izofomy)
" Na drodze hormonalnej poprzez fosforylację i
defosforylację (tylko izoenzym L)
glukagon
METABOLITY GLIKOLIZY W REAKCJACH
BIOSYNTETYCZNYCH
" Glukozo-6-fosforan glikogen
szlak fosforanów pentoz
" Fruktozo-6-fosforan aminocukry glikoproteiny
" Aldehyd 3-fosfoglicerynowy dihydroksyaceton lipidy
" Fosfoenolopirogronian aminokwasy aromatyczne
" Pirogronian kwas asparaginowy pirymidyny
Glikoliza beztlenowa (fermentacje)
Fermentacja to proces, w którym wytarzany jest ATP. Przebiega bez dostępu
tlenu lub w warunkach niiedotlenienia. W procesach fermentacji akceptorami
wodoru (elektronów) są związki organiczne, a nie tlen.