HELMUT KAJZAR
SAMOOBRONA
Magiczny manifest
Wejście, które jest wyjściem.
Białe ściany.
Czworobok sceny.
Stalowa lina przecina scenę po przekątnej.
W górze dwa lustra bez ram.
Osoby:
NUDA ŚMIERCI
NUDA MIA
OŚCI
KRÓLOWA MAAB
AUTOR
LINOSKOCZEK
Aktorzy w wieczorowych sukniach. W pełnym makijażu. Doklejone rzęsy. Tłuste czerwone
wargi. Peruki. Twarze-maski. Elegancja. Takt. Gust. Dążenie do ideału. Do piękna. Aktorzy
powinni zapomnieć o swym przebraniu. Strój jest atrybutem, to ochronny znak, to
potwierdzenie z trudem zdobytego miejsca w społeczeństwie. To gala, to akademia, to raut, to
przyjęcie, to przesłuchanie, procesja, to kwestia czasu.
W górze na linie łapie równowagę nagi Linoskoczek.
1 on powinien zapomnieć o swojej nagości.
Światła bardzo silne i kolorowe.
Aktorzy mówią do mikrofonów.
Ich gesty nie ilustrują tego, co mówią.
Aktorzy nie utożsamiają się z postaciami. Są cali z życia czy wyobraz
ni. Jak kukły.
Walczą z letargiem. Bezwładem. Chodzą po scenie  stąd dotąd . Przyglądają się sobie.
Usiłują rozpoznać się. Słuchają się nawzajem. Budzą się. Zasypiają. Palą papierosy. Piją
kawę. Alkohole. Zamykają oczy. Oszołomieni. Opętani. Nie mają zaufania do siebie.
Prowokują się wzajemnie. Boją się. Ale to wszystko dzieje się pod powierzchnią stroju i
maski. Ukradkiem,
A widzowie? Widz jest sobowtórem aktora.
Czas spektaklu jest z góry wszystkim znany. Spektakl trwać będzie półtorej godziny albo dwie
godziny, a tekstu jest na godzinę. I właśnie o te minuty ciszy idzie gra.
O miejscach ciszy decydują wykonawcy.
O przyspieszeniach rytmu również.
Nie sposób przewidzieć dokładnie oddechu tej sztuki, trwającej 90 minut. Aktorom nie wolno
zejść ze sceny prędzej.
Linoskoczek przechodzi nad sceną tam i z powrotem. Czasem spada. Upadłszy mówi:
zazdrość zabija mnie
zły uśmiech czarownika
z pierwszej strony gazety
Po tych słowach gaśnie światło i słychać muzykę.
Scena rozjaśnia się na powrót, gdy Linoskoczek jest znowu na swym miejscu.
1
PROLOG
W ciszy ceremoniał wejścia.
EPEISODION I
NUDA MIA
OŚCI
głos znany
z dzieciństwa
melodią powrotu
biała miękka wilgotna
zakamarki zapachu
ciała
na miłość rodzenie
AUTOR
wyobrazić sobie brzeg morza
słońce i wiatr
wiatr odpływ i przypływ
KRÓLOWA MAAB
za żadną cenę
nie wzięłabym
ani suszonej ani gotowanej
NUDA ŚMIERCI
i tak raz na zawsze
w pętli alfabetu
w nienasyceniu
NUDA MIA
OŚCI
słodkiej podległości
KRÓLOWA MAAB
od ust do buzi
AUTOR
zatem wychyleni ku z
ródłu
odnowy w tańcu
w równowadze
poczujesz wtedy radość
w ciele
i oddasz ją
młodość zresztą zawsze
KRÓLOWA MAAB
pająk na komży
w trakcie wieczerzy
NUDA MIA
OŚCI
ciała tak białe
ciała na
miłość rodzenie
AUTOR
piasek drobny i ciepły
oddech pustyni różowy
sirocco
KRÓLOWA MA
B
to był po prostu znak
czasu
2
AUTOR
ponadto należy pamiętać aby
uśmiech w sprzeczności
przepraszam
lekkiej sprzeczności nie ma
sprzeczności w radości
NUDA ŚMIERCI
w piasku porzucona
KRÓLOWA MAAB
przywiana przez wiatr
AUTOR
fotografia Einsteina z wysuniętym
językiem
pali fotografię, rozrzuca popiół
KRÓLOWA MAAB
on prochy swe kazał
na cztery strony świata
na wiatr
NUDA MIA
OŚCI
jak dziecko złośliwe
z wysuniętym językiem
AUTOR
młodość która jest
być nie może inaczej
jest jest jest optymizmem
NUDA ŚMIERCI
bez słów najlepiej
KRÓLOWA MAAB
w słońcach Azji Afryki
NUDA ŚMIERCI
twarz
KRÓLOWA MAAB
o Europie lepiej nie wspominać
NUDA MIA
OŚCI
twarz ludzka najbardziej
AUTOR
zresztą grymas rozpaczy byłby
artystycznym fałszem zaprzeczeniem
dojrzałej estetycznej zgody gdy destylacją obrazu
słowem
NUDA MIA
OŚCI
widziałem w zielonej wodzie
basenu uda i brzuch dziewczyny
KRÓLOWA MAAB
studentki teologii
AUTOR
przeciw metaforze w radosnej
sprzeczności odnowy
rzeczywistości żywiołów
stopami tancerza
3
KRÓLOWA MAAB
z ogonem i bez
w żadnym przypadku
nie wzięłabym
NUDA MIA
OŚCI
odkupienie
oczyszczenie
KRÓLOWA MAAB
w poniedziałek
wtorek
w środę
AUTOR
w imię zrozumiałości
NUDA ŚMIERCI
a w słońcu sny
przemieszczenia gwałtowne
rozpacz nie śpij
KRÓLOWA MAAB
bez powodu zupełnie
NUDA ŚMIERCI
gdy cisza absolutna
KRÓLOWA MAAB
jak w muzeum albo w kościele
AUTOR
bez anegdoty wewnątrz
NUDA ŚMIERCI
w piecach sierpnia gdy sny
AUTOR
jeszcze mam oczy otwarte
STASIMON: MODLITWA  SEN
NUDA MIA
OŚCI
ucieczki we śnie
gdy tajemnica drzwi
drzwi najmniejszych w największych
wystarczy nacisnąć guzik
aby otwarły się spiżowe
największy człowiek
Namiestnik
w najmniejszych
a ja za nim
 mamo mamusiu
mam komara w uchu
i ból ten
dlaczego mnie urodziłaś
ktoś nas ściga
gniew ludu kłamstwa
nasza prawda nasza
ale udało się jesteśmy
za bramą wiary jak myszy
4
w dziurze w norze
ale i tu sąd ostateczny
wycieczki wdzierają się z okrzykami
zachwytu i przerażenia
oniemieli
zbrodniarze
wszyscy wyrażą zdumienie
i rozpacz mimiką
zakonnice grożą zebranym
palcami ostrzegają
naród przed porażką
drużyny piłkarskiej
jestem w ciąży
musimy więc na siebie
uważać na języku
rośnie wrzód
za oknami defilada druga w tym
tygodniu widziałem w telewizji za oknem płynęły czołgi: motocykle wyrzutnie rakietowe
sztuka tygrysy szkoły zakłady pracy twórcy sportowcy autobusy ludność wszyscy
tratowali się wzajemnie trzymając się za ręce za transparenty bowiem DEFILADA JEST
WST
G
EPOKI  pouczył mnie zastępca przewodniczącego ma nalaną twarz i żółte
oczy rysia  a my jesteśmy  mówił  dziełem sztuki przewodniczącego jeden ruch
kolorowych gałganków które trzymacie w rękach  mówił  a powstanie obraz twarzy
przewodniczącego myśl bitewna w której zadamy decydujący cios i nie ma zapamiętaj to
sobie nie ma przebudzenia
EPEISODION II
AUTOR
oszustwo
bezwzględnie
nieudana
oda
NUDA MIA
OŚCI
już nie pamiętam o czym mówiłem
KRÓLOWA MAAB
głos cesarskiego słowika
w zegarze cenzury
AUTOR
choć z drugiej strony
KRÓLOWA MAAB
z lekkością najwyższej trudności
AUTOR
oszustwo
NUDA ŚMIERCI
niepotrzebne słowa
AUTOR
nie ma niepotrzebnych
wez
my na przykład
NUDA ŚMIERCI
tego pismaka
5
AUTOR
który używa
KRÓLOWA MAAB
haseł
AUTOR
słów
NUDA ŚMIERCI
zdechle ryby
KRÓLOWA MAAB
w słońcu w gorącym piasku pustyni
AUTOR
łajdactwo o czym mówimy oszustwo
KRÓLOWA MAAB
żeby wyskrobać
NUDA ŚMIERCI
w smrodzie
NUDA MIA
OŚCI
embrion prawdy
AUTOR
choć z drugiej strony
NUDA ŚMIERCI
otwórz oczy i nie udawaj
NUDA MIA
OŚCI
nieakceptowanie tego
AUTOR
co zwie się wzorem
KRÓLOWA MAAB
jak on ośmiela się
NUDA ŚMIERCI
wypisywać wypowiadać
NUDA MIA
OŚCI
przemilczać przekręcać
KRÓLOWA MAAB
przeżuwać
NUDA ŚMIERCI
zwracać
AUTOR
podniosłe hasła
humanizm
równość
braterstwo
NUDA ŚMIERCI
konfrontacje
denuncjacje
NUDA MIA
OŚCI
zbiorowy śpiew szelest gazety
KRÓLOWA MAAB
wspólna odpowiedzialność nie wolno zasnąć
AUTOR
nieświadomość celu
6
KRÓLOWA MAAB
głupstwo egoizm
AUTOR
w zamknięciu z zewnątrz
i wewnątrz złapany
KRÓLOWA MAAB
w głupotę rozpusty
NUDA MIA
OŚCI
epoki wilków
KRÓLOWA MAAB
jeśli wolno się wyrazić
tak lapidarnie
NUDA MIA
OŚCI
głupstwo rozpaczy
AUTOR
z wewnątrz i z zewnątrz
KRÓLOWA MAAB
absolutne złudzenie paluchy
AUTOR
gdy dobór słów
KRÓLOWA MAAB
nie jest sprawą łatwą
i nie od nas zależy
AUTOR
ten pomnik żywy pomnik
KRÓLOWA MAAB
z alabastru sera i marmolady
AUTOR
ten wytupany wygwizdany i oszukany
KRÓLOWA MAAB
powszedniość epoki
NUDA MIA
OŚCI
heroizm bohaterstwo
dobroć nadzieja co dalej
AUTOR
gdy żenującym głupstwem
jest każdy protest i bunt
NUDA ŚMIERCI
świadomość rozkładu całkowicie sztuczna i wyuczona
AUTOR
celowa zabójcza przemiana
wszystkiego w dziecinną zabawę
KRÓLOWA MAAB
w oszustwo paciorków dziewicy
AUTOR
głupstwo głupstwo oszustwo
nieodpowiedzialność
NUDA ŚMIERCI
strach
7
NUDA MIA
OŚCI
przemoc
KRÓLOWA MAAB
szuruburu
AUTOR
kiedy na przykład nieudane
wiersze niepotrzebne zdania
tragiczność
KRÓLOWA MAAB
tragiczność trzeba z siebie
wyrzucać i walczyć z nią
AUTOR
uczucie bezwładu
czy impotencji
rozrzuconych byle jak u przedmiotów
których już nie potrafi się pozbierać
a może nie warto
NUDA MIA
OŚCI
gdy tylko co matka
co ojciec czuje
co jest
STASIMON: NARKOTYKI
AUTOR
stała w kolejce
po mąkę i mleko
po marmoladę z buraków
miała szorstkie ręce
w milczeniu zgodziła się
na cenę szczęścia
nie powiedziała nic
KRÓLOWA MAAB
posłuchajcie pieśni niewolnika
AUTOR
jestem synem przypadku
bezkształtnych warg
zapoconej koszuli
bluzy żołnierza
i stłumionego w gruzach
śmiechu
byłem miłością
chwastów silniejszych
od śmierci
byłem z
rebakiem
szczypałem trawę
biegałem z wiatrem
złapałem motyla
byłem szczęśliwy
KRÓLOWA MAAB
posłuchajcie pieśni niewolnika
8
AUTOR
a teraz a teraz jest całkiem
inaczej budzę się rano z goryczą
w ustach patrzę przez okno na samotne
drzewa na gniazda kawek i wron
na pochmurne niebo dlaczego
pochmurne pamiętam przecież beztroskie
obłoki i radość moją na powierzchni
serca wychodzę do pracy pracuję w teatrze
wracam do domu słucham muzyki z radia
przeglądam Express Wieczorny patrzę co grają w kinie
w Non stop: Przygody Hucka
w Wiedzy: Ich sprawa
w Muranowie: Próba terroru
w Zbyszku: Rozmowa
w Albatrosie: Motyle
w Polonii: Strach
w Anatolu: Zeznania komisarza przed prokuratorem Republiki
w Aurorze: Zmartwychwstanie
Strach w Atlantiku
w Bajce: Krótkie wakacje
Beata: Winnetou wśród sępów
Czajka: Safari 5000
w Darze: Narkomani
w Feminie: Ucieczka przez pustynię
w Jagódce: Hubal
w Jutrzence: Rozmowa
w Kongresowym: Jeremiasz Johnson
w Kalinie: Rodeo
w Klubie: Wielki Gatsby
w Kulturze: Granice Miłości
w Kosie: Wążżż
w Lotniku: Taka była Oklahoma
w Lunie: Nieszczęście Alfreda
i Legenda o Paulu i Pauli
1 Maj: Złoto dla zuchwałych
w Mewie: Nie oglądaj się teraz
w Moskwie: Tropiciel śladów
w Młodej Gwardii: 40 karatów
w kinie Ochota: No i co doktorku
Polewaczkę  w Palladium
Ani słowa o futbolu  w Przodowniku
Hajducy kapitana Angela  w Przyjaz
ni
Błąd szeryfa  w Reducie
Nie oglądaj się teraz  w Relaxie
Gdyby don Juan był kobietą  w Sawie
Nieuchwytny morderca  w Skarbie
Mściciel
Ziemia obiecana
Kolorowe pończochy
9
Dzieje grzechu
Taka ładna dziewczyna
Tajemniczy blondyn w czarnym bucie
Koniec wakacji
Dzieje grzechu  w Tęczy
Jez
dziec bez głowy  w Warsie
To ja zabiłem
Wolne miasto
Mściciel
Noc amerykańska
Słoń maruda
Aresztuję cię przyjacielu
Niebieski żołnierz
Bułeczka
idę do kina zapomnieć o głodzie
wracam do domu dlaczego wracam
do jakiego domu po drodze kupuję chleb
odpędzam myśli dokształcam się wracam
do głodu pouczam siebie że niewiele
trzeba aby przyjść do siebie
nie pomaga rozsądek patrzę na siebie jak na
obcego już nie jestem czyjąś własnością
jest moje ciało kto mi je zabrał
KRÓLOWA MAAB
posłuchajcie pieśni niewolnika
AUTOR
w kinach sprzedaje się teraz widoki katastrof
wspólną zagładę sekretarki i dyrektorzy
z najwyższych pięter skaczą
w przepaści wsypów na śmieci
głową w dół wszyscy tracą wszystko
sprawiedliwie
w kinie
KRÓLOWA MAAB
posłuchajcie pieśni niewolnika
AUTOR
ale są przecież wśród nas choć nie są
nami ludzie z paszportem długowieczności
i przywilejów komuś zabranych dlaczego za mną
idzie niepokój niewiara budzę się rano z goryczą
w ustach i patrzę przez okno na samotne drzewa
EPEISODION III
KRÓLOWA MAAB
nie wolno
AUTOR
stad dotąd
NUDA ŚMIERCI
i co komu do tego
10
AUTOR
kiedy żyć przyszło
KRÓLOWA MAAB
w upalny dzień na tarasie
NUDA ŚMIERCI
te bunty wyzwania
KRÓLOWA MAAB
marzenie o lodach
z bitą śmietaną i owocami
jest najbardziej stosowne
AUTOR
tragiczności zresztą nie wolno
KRÓLOWA MAAB
kupować jak lodów na
patyku j lizać
NUDA ŚMIERCI
w upalny dzień
NUDA MIA
OŚCI
w słońcu bez przebudzenia
KRÓLOWA MAAB
w lęku że zabraknie
talentu
NUDA ŚMIERCI
artyzmu mocy krzepy
KRÓLOWA MAAB
rzepy na psim ogonie
AUTOR
wszechbytu
KRÓLOWA MAAB
niebytu odbytu jak bytu
NUDA ŚMIERCI
oszustwo ryba bez głowy
NUDA MIA
OŚCI
w słońcu
w piasku pustyni
KRÓLOWA MAAB
zagrzebane płytko
NUDA MIA
OŚCI
i co
AUTOR
wiersz przecież
oda
podobna do poematu
KRÓLOWA MAAB
na zamówienie
AUTOR
tak wiersz
KRÓLOWA MAAB
i staje
11
NUDA ŚMIERCI
staje
NUDA MIA
OŚCI
na sztorc
AUTOR
na ostrzu noża
KRÓLOWA MAAB
na baczność
NUDA ŚMIERCI
aportuje
NUDA MIA
OŚCI
tak wprost dosłownie
KRÓLOWA MAAB
bez głowy
NUDA MIA
OŚCI
bez ogona
KRÓLOWA MAAB
niedopuszczalny w towarzystwie wybryk
AUTOR
tylko gorącość krwi
i zapał młodości
NUDA MIA
OŚCI
lekkomyślność
KRÓLOWA MAAB
optymizm głupoty na czczo nie wolno
AUTOR
w rynsztoku
NUDA ŚMIERCI
oszust młodości
KRÓLOWA MAAB
oszust miłości
NUDA MIA
OŚCI
pośrednik
AUTOR
prawie boski
NUDA MIA
OŚCI
wysłannik
KRÓLOWA MAAB
cyrkowiec i akrobata kuglarz
AUTOR
postać zaledwie
KRÓLOWA MAAB
zupełnie sztuczny
siędy
owędy
AUTOR
wiersz oda
NUDA ŚMIERCI
na ostrzu
12
NUDA MIA
OŚCI
na bakier.
nie wolno tak bez uprzedzenia
NUDA ŚMIERCI
stąd dotąd najlepiej
NUDA MIA
OŚCI
siędy owędy
AUTOR
a bunt
KRÓLOWA MAAB
a pieniądze z poślizgu
NUDA MIA
OŚCI
na linie na granicy
KRÓLOWA MAAB
bezwstydu
AUTOR
utwór przeznaczony
KRÓLOWA MAAB
bezwzględnie
AUTOR
na podziw na żer
KRÓLOWA MAAB
insektów nocy
NUDA ŚMIERCI
oszustwo w słońcu
KRÓLOWA MAAB
w omdleniu prawie antycznym
bielmem nieziemskiej doskonałości
AUTOR
w muzyce drzew
konary drzew
i blask
KRÓLOWA MAAB
dotknięty okrutnym
stalowym piórem
AUTOR
nieskończoności
NUDA MIA
OŚCI
a miłości bym nie miał
STASIMON: SKURCZ
NUDA ŚMIERCI
wtedy nagle w autobusie
wpierw duszności
dusznica krew uderza do głowy
potem człowiek blednie
albo na odwrót
krew uderza do głowy dusznica
nie sposób zauważyć
w tłoku w autobusie
13
w tłoku wszyscy pocą się
jedno przylepione do drugiego
wycierają czoła chusteczkami
do nosa koszule też lepią się
przylepiają do pleców i piersi
i te osławione krople potu strumyki
z góry pleców z barków łopatek szyi
które spływają w dół rynną kręgosłupa
i zbierają się w okolicy krzyża i pośladków
gdy lepko i mdło gdy jest
wtedy właśnie ta nieoczekiwana
ten nieoczekiwany
po prostu wypadek
incydent
wśród zlepionego z sobą tłumu
po prostu jeden obok drugiego
nagle wśród jadących
ktoś spośród jadących
zielenieje
duszności właściwie czerwienieje i
blednie albo na odwrót
potem konsternacja
niektórzy nawet nie zauważyli
ciało wynosi się na zewnątrz
ostatnie znaki przesilenia
prawie niezauważalny wstrząs
drgnienie i to co było potem
ludzkim potem
zmęczenia życiem
jest było zimnym skurczem
EPEISODION IV
NUDA ŚMIERCI
dlaczego wszyscy
w myśli i
wyobraz
ni
powtórzyli to słowo
KRÓLOWA MAAB
święta powtarzalności
NUDA MIA
OŚCI
narodzin
ciemności
AUTOR
akcji
i winy
KRÓLOWA MAAB
święta powtarzalności
NUDA MIA
OŚCI
natchnienia
NUDA ŚMIERCI
14
które spala
KRÓLOWA MAAB
wysusza
NUDA ŚMIERCI
na szary popiół
AUTOR
kurtyny teatrów
KRÓLOWA MAAB
sierpień cierpieńsierpieńcierpieńsierpieńcierpień
AUTOR
tak palą się tylko
KRÓLOWA MAAB
nieudane wiersze
NUDA ŚMIERCI
marionetki
NUDA MIA
OŚCI
firanki w oknach
NUDA ŚMIERCI
cienie zakochanych
NUDA MIA
OŚCI
prorocze słowa
AUTOR
fantomy umysłu
KRÓLOWA MAAB
nadpsute mięso
NUDA ŚMIERCI
ścierwo
Słychać krzyk.
KRÓLOWA MAAB
osy i trzmiele
NUDA ŚMIERCI
w piasku pustyni
KRÓLOWA MAAB
dojrzałe gruszki
NUDA ŚMIERCI
sos bez pietruszki
KRÓLOWA MAAB
w żadnym przypadku
nie wzięłabym do ust
ani suszonych ani gotowanych
AUTOR
z ogonem i bez
KRÓLOWA MAAB
sos w nos
i na opak
nos w sos
NUDA ŚMIERCI
siędy owędy
KRÓLOWA MAAB
święta powtarzalności
15
AUTOR
posłuszny
KRÓLOWA MAAB
stąd dotąd
AUTOR
monolog
NUDA ŚMIERCI
dialog replika
KRÓLOWA MAAB
chór
NUDA ŚMIERCI
kwartet
NUDA MIA
OŚCI
na smyki języki
AUTOR
w żarze
neonów w blasku
nieskończoności
NUDA ŚMIERCI
siędy owędy
AUTOR
niedawno przecież
napisałem przecież
NUDA MIA
OŚCI
klasyczny kwartet
AUTOR
czworokąt
napisałem napisałem
KRÓLOWA MAAB
z ogonem i bez
AUTOR
wiersz odę tak
poemat utwór głęboka
pusta gadanina
KRÓLOWA MAAB
nigdy i nie raz na zawsze
AUTOR
w każdym razie ucieczka
KRÓLOWA MAAB
bezwzględnie nie nie wezmę
AUTOR
w opozycji
KRÓLOWA MAAB
na sztorc na szpic na wspak
NUDA ŚMIERCI
na opak
AUTOR
w sam raz
NUDA ŚMIERCI
z obciętą głową
16
NUDA MIA
OŚCI
bez ogona
AUTOR
na ostrzu noża
że tak powiem
KRÓLOWA MAAB
ryba do ust
NUDA ŚMIERCI
nie ma wyboru
NUDA MIA
OŚCI
ani głowy
ani ogona
AUTOR
tak nie wolno
w żadnym wypadku incydencie
NUDA ŚMIERCI
całkiem na żywo nożem
NUDA MIA
OŚCI
stąd dotąd
STASIMON: NÓŻ
NUDA ŚMIERCI
najlepiej zabijać
na oczach wszystkich
będąc pijani podeszli
na ulicy wczoraj
przeczytałem ze zdumieniem
dla stylu języka w gazecie
i zażądali pięć złotych
pieniądze otrzymali i rzucili na ziemię
jaka lapidarność
KRÓLOWA MAAB
epoki
NUDA ŚMIERCI
żądając z kolei dwudziestu złotych
miał przy sobie tylko banknot
wartości stu złotych
więc wyjął go z kieszeni
i trzymał w ręku wtedy
przystawili mu do szyi nóż
z obawy przed spełnieniem
groz
by
zgodził się
KRÓLOWA MAAB
na zabranie stówy
NUDA ŚMIERCI
w tym samym czasie
przeszukiwali napadniętemu
kieszenie
17
i znalez
li
drugi banknot stuzłotowy
AUTOR
i dalej co dalej
NUDA ŚMIERCI
w pościgu złapano
sprawców
podczas śledztwa
przyznali się tylko
do zrabowania pieniędzy
co następnie odwołali
przedstawiając przed sądem
nową wersję zdarzenia
AUTOR
mitu
EPEISODION V
NUDA MIA
OŚCI
to raczej wesołe
taka gra półsłówek
KRÓLOWA MAAB
w ciemności
NUDA ŚMIERCI
w pół słowa
KRÓLOWA MAAB
na linii podziału
AUTOR
stąd dotąd
NUDA ŚMIERCI
w słońcu się zapomina
AUTOR
zresztą to wszystko na wysokości
NUDA ŚMIERCI
w smrodzie suszonych
NUDA MIA
OŚCI
płytko zagrzebanych
KRÓLOWA MAAB
ach gdyby ruiny
pałacu w Knossos
te słynne tajemnicze ruiny
ślad umarłej kultury
były rzeczywiście
miastem dla lalek
gdyby tam wszystko
było na niby
dla boskich kukieł
bez wody bez ognia bez
smaków
jak w atelier
18
łazienki sale tronowe
puste korytarze
AUTOR
i jedno wejście
KRÓLOWA MAAB
bez pamięci nie można
NUDA MIA
OŚCI
z kąta do kąta
NUDA ŚMIERCI
tssy tssy
AUTOR
poddani prawu ciążenia
KRÓLOWA MAAB
śmieszni udawacze ludzi
bo jeśli życie jest obok
jeżeli są żywi
STASIMON: KIELICH
NUDA MIA
OŚCI
w marcu 1975 roku
zmarła Theresa Giehse
aktorka
ta prawie osiemdziesięcioletnia
kobieta była w swej prawdomówności
gniewna
bano się jej
nie znosiła kłamstwa
młodzi aktorzy których
uczyła wspominają ją z miłością
i szacunkiem
mówiła prawdę
była w swych sądach niezależna
była brzydka
brzydotę zamieniła w znieruchomienie
miała oczy przenikliwe zmęczone
rozumiejące
godne miłości
Giehse używała swego autorytetu
nie zamknęła się przed nowym
kilka dni przed jej śmiercią widziałem
ją w telewizji w monodramie
F. X. Kroetza  Widoki na przyszłość
grała rencistkę która spędza
ostatnią
noc w swym mieszkaniu
przed przeprowadzką do domu
starców
jeszcze się nie spakowała
z całego dorobku życia
z przedmiotów które ją otaczały
19
musi wybrać te najkonieczniejsze
ma
w klatce kanarka
rozmawia z nim
rozmawia sama z sobą
przekonuje siebie że to co ją czeka jest słuszne
konieczne
słuszna jest rezygnacja
umiejętność ograniczania się
ale słuszna jest również walka
tych kilka przedmiotów pamiątek
bez których życie jest bez smaku
barwy
po prostu nie do zniesienia
nie kupiła sobie telewizora ponieważ
programy ogląda raz w tygodniu u córki
w ten sposób wywalczyła sobie cotygodniowe
widzenie się z wnukami
jest sprytna w domu starców
wytyczy granice podzieli pokój na dwa
sektory
to nawet dobrze mieszkać
z kimś drugim
ileż lat temu? z Brechtem
zaczęła przyglądać się takim
ludzkim wszom
które usiłują chytrością zmiękczyć konieczność
bronić ich
co jeszcze
co jeszcze
było mi żal że odchodzi
zostawiając mnie
gniewna i współcierpiąca
z moją uśmiechniętą
służalczą
oplutą i oślinioną twarzą
w lustrze
EPEISODION VI
KRÓLOWA MAAB
ciepło
NUDA ŚMIERCI
zimno
KRÓLOWA MAAB
ciepło
ciepło
NUDA ŚMIERCI
zimno
zimno
pisania mówienia
20
AUTOR
tego się nie da
napisać tak całkiem
KRÓLOWA MAAB
tego przecież nikt nie potrzebuje
AUTOR
naprawdę
NUDA ŚMIERCI
pokolenie istniało
KRÓLOWA MAAB
na pośmiewisko
NUDA ŚMIERCI
ostatnio parę lat
KRÓLOWA MAAB
na pośmiewisko
NUDA ŚMIERCI
tylko w Ameryce
KRÓLOWA MAAB
błazeństwo ślinotok łojotok słowotok
NUDA ŚMIERCI
bo on wiedział kiedy
umrze
a ty nie wiesz
KRÓLOWA MAAB
dezodorant
NUDA ŚMIERCI
tych dwunastu
KRÓLOWA MAAB
na wysokości
NUDA ŚMIERCI
zmusił żeby byli
jego uczniami
(nie wiem jak to zrobił) słowem
AUTOR
odma nie oda
z tragicznością trzeba
walczyć
wymazać ją
ona tylko czatuje
NUDA ŚMIERCI
ciepło ciepło zimno zimno
NUDA MIA
OŚCI
żeby kto kiedy po prostu
napisał że chce być
szczęśliwy
KRÓLOWA MAAB
oni wstydzą się
bo jak będą szczęśliwi
to nie będą cierpieć
21
NUDA ŚMIERCI
zimno zimno
AUTOR
moje słowa
NUDA ŚMIERCI
wrzód na powierzchni
krosty strupy liszaje
AUTOR
zimne
NUDA MIA
OŚCI
z obłożonym językiem
KRÓLOWA MAAB
zabawy językiem
NUDA MIA
OŚCI
igraszki języka
KRÓLOWA MAAB
tak nim omiatać
tak wylizywać
AUTOR
rany pozornie zgojone
NUDA ŚMIERCI
zabawy oralne
NUDA MIA
OŚCI
ciepło
jak dziecko
KRÓLOWA MAAB
wysuwanie takie
pokazywanie
ślinienie
AUTOR
próbowanie od nowa
NUDA MIA
OŚCI
wpierw namazać
NUDA ŚMIERCI
potem zlizywać
KRÓLOWA MAAB
naskórek tragedii
pępek komedii
NUDA MIA
OŚCI
wpierw hetta
NUDA ŚMIERCI
potem wiśta
KRÓLOWA MAAB
i qui pro quo
NUDA ŚMIERCI
dziura głęboko płytka
KRÓLOWA MAAB
już zapomniałam
22
AUTOR
a jednak wierzę że jestem
porządnym człowiekiem
NUDA ŚMIERCI
a przed rowem prrrrrr
AUTOR
trzeba znalez
ć wątek
i opracować
ta sztuka będzie niejasna
na powierzchni niejasna
KRÓLOWA MAAB
tak palą się przecież
skrzydła aniołów
NUDA ŚMIERCI
w słońcu sztuczności
KRÓLOWA MAAB
zimno zimno
AUTOR
w promieniach natchnienia
NUDA ŚMIERCI
ciepło ciepło
NUDA MIA
OŚCI
to tylko przypadkiem usłyszana
proza
KRÓLOWA MAAB
boski ząb żmii czyli
nieśmiertelność duszy
NUDA MIA
OŚCI
a suwerenność a przebudzenie
AUTOR
kielich słów
Słychać krzyk. To krzyczą ścierwożerne ptaki, które zanieczyściły ołtarze.
NUDA MIA
OŚCI
to mewy śmieszki
NUDA ŚMIERCI
to mewy płaczki
AUTOR
zatem w czterech ścianach
bez dekoracji i kurtyn
KRÓLOWA MAAB
bez prześcieradeł
AUTOR
w czterech ścianach
NUDA MIA
OŚCI
za białą zasłoną
AUTOR
bez dekoracji
NUDA ŚMIERCI
w słońcu komedii
23
AUTOR
zasychająca plama
NUDA ŚMIERCI
czerniejąca w słońcu
AUTOR
plama
KRÓLOWA MAAB
pełne drżenia oczekiwanie
NUDA MIA
OŚCI
jak dotyk
NUDA ŚMIERCI
rozgrzanego do białości
NUDA MIA
OŚCI
naskórka
KRÓLOWA MAAB
kapelusza
NUDA ŚMIERCI
kości
NUDA MIA
OŚCI
zębów i warg
AUTOR
serca
KRÓLOWA MAAB
w ciemności i ciszy
w ciszy i w ciemności
AUTOR
reprodukcja
KRÓLOWA MAAB
stąd dotąd
NUDA ŚMIERCI
siędy owędy
KRÓLOWA MAAB
z kąta do kąta
NUDA ŚMIERCI
tssy tssy
NUDA MIA
OŚCI
a miłości bym nie miał
STASIMON: OFIARA
AUTOR
okna pociągu
na zewnątrz wiosna
nowe pokolenia zieleni
rośliny nie mogą uciec
rosną w miejscu
skazane na trwanie
i pokoszenie
a ja jeszcze wczoraj
autostradami Europy
z Paryża do Ostendy
24
z Ostendy do Brukseli
z Brukseli do Berlina
mijałem tysiące samochodów
osobowych i ciężarówek
siedziałem siedzieliśmy
nieruchomo w pędzących
wstecz i przed siebie kapslach
zamknięci zatrzaśnięci przywiązani
pasami bezpieczeństwa
zbliżała się Wielkanoc
ludzie wyruszali z domów aby
zobaczyć ruiny
morze
góry
Notre-Dame
stacje benzynowe
przespać się na campingu
wypić kawę
zjeść ciastko
zobaczyć takich samych
uciekinierów
jak my i oni
w samochodzie rozmowa z Renatą i Piotrem: zaaresztowano go w kąpielówkach... spał...
anarchizm w naszych czasach... jest głupstwem niedojrzałością... społeczeństwa marzą o
stabilizacji... wszyscy nas straszą naokoło... propaganda na tym polega... zwalczające się
partie... obozy... cicho bo przyjdzie Zdzicho nic dziwnego psy wywęszyły kryjówkę...
wywleczono go za włosy... policjant wykręcił mu ramię... wyrywanie włosów chyba
bardziej boli... w więzieniu śledczym... postanowili umrzeć... na oczach świata... powstała
sprawa czy społeczeństwo ma prawo... kiedy śmierć jest legalna... wybrali głodową...
karmiono ich rurkami przez nos... lekarz więzienny wyjechał na jeden dzień...
i jeden dzień wystarczył...
rodzinie wydano ciało...
miał dziewiętnaście lat
a w trumnie wyglądał
na lat osiemdziesiąt
w więzieniu urosła mu
broda
w domu ubrali go
w koronkową koszulę
i aksamitne ubranie
jak do komunii
uszminkowano mu
twarz
(ta moda przyszła do nas z Ameryki)
ale broda wychodziła na zewnątrz
nie chciała
się zmieścić w trumnie
zrobiono zdjęcia
obiegły prasę
widziałem je obok kacyka z Afryki
25
krwawego
błazna
politycznej areny roku tysiąc dziewięćset
siedemdziesiątego piątego
wrzucił ministra do sadzawki z krokodylami
(brawo)
obcina genitalia podejrzanym o zdradę oficerom
i dławi ich nimi
(niesmaczne pfuj)
przepędza Żydów i Hindusów
(Hitler był geniuszem)
przedstawicielkę państwa w oenzecie kazał
aresztować ponieważ puściła się z niezidentyfikowanym białym
na lotnisku Orly
(sensacja i pfuj)
kręci o sobie filmy jak większość ojców
narodu lecz sam komponuje do nich
muzykę
(nie taki znów dzikus)
słyszy głos Boga
(to raczej zabawne no no)
ma objawienia widzi dokładnie
cel swej polityki
(prawdziwy szczęściarz)
i doprowadzi do końca swoją dziejową misję
(to groz
ne groz
ne ale zobaczymy)
nie boi się zamachów ponieważ zna
dzień swej śmierci lecz nie
zdradzi tej daty nikomu
(o Boże Boże jakie to do nas podobne)
EPEISODION VII
NUDA MIA
OŚCI
i dalej i płyciej
NUDA ŚMIERCI
i głębiej
KRÓLOWA MAAB
dementi uchwały
przemowy
NUDA MIA
OŚCI
komentarze
NUDA ŚMIERCI
z góry do dołu
NUDA MIA
OŚCI
z serca do serca
KRÓLOWA MAAB
horoskopy
rozmowy mężów
pluskwy
w białym domu
26
AUTOR
zmęczenie o czym mówiłem
NUDA MIA
OŚCI
niechęć
NUDA ŚMIERCI
dziecko ty dziecko
z brodą
proroka
AUTOR
jeszcze mam oczy otwarte przecież
NUDA MIA
OŚCI
pogarda
AUTOR
i obojętność
NUDA ŚMIERCI
uznanie wyroku
NUDA MIA
OŚCI
czekanie
a może to tylko sen
mara
KRÓLOWA MAAB
wyrachowanie
AUTOR
samoobrona
NUDA ŚMIERCI
społeczna bezsilność
AUTOR
i osłabienie
instynktu życia
NUDA MIA
OŚCI
milion milionów milion milionów
KRÓLOWA MAAB
 a serce bije jedno
NUDA ŚMIERCI
piaski pustyni
AUTOR
ryby złapane
KRÓLOWA MAAB
siędy owędy
AUTOR
recenzent pochwala umiar w tytule
łagodny fanatyzm jedynym ratunkiem
NUDA ŚMIERCI
remis w Tokio
KRÓLOWA MAAB
pandemonium wojny
NUDA ŚMIERCI
wdowa po prezydencie
uśmiecha się łagodnie
tren utraconych milionów
27
AUTOR
manko w kiosku
NUDA ŚMIERCI
rozmowy na Kremlu
NUDA MIA
OŚCI
Coco Chanel
NUDA ŚMIERCI
worek na głowie
NUDA MIA
OŚCI
obojętność
AUTOR
która czym jest
NUDA MIA
OŚCI
na pewno istnieje związek
AUTOR
pomiędzy znaczkiem a
NUDA ŚMIERCI
ukrzyżowanym
KRÓLOWA MAAB
ta rozebrana znów wyszła
za oliwnego multi multi
AUTOR
obok ubolewanie
że twórcy stracili wiarę
KRÓLOWA MAAB
i dlatego są pesymistami ale ty
nie bój się skoro ci nic nie grozi
NUDA ŚMIERCI
czy zabić wystarcza
NUDA MIA
OŚCI
w imię w imię czego
NUDA ŚMIERCI
poświęcić
KRÓLOWA MAAB
namazać na pomazańca
AUTOR
tragedii
komedii
NUDA ŚMIERCI
przed czasem
AUTOR
przed końcem gry
NUDA MIA
OŚCI
chciałbyś przyspieszyć
NUDA ŚMIERCI
zniszczyć i unaocznić
polityczny wodewil
KRÓLOWA MAAB
krwawa farsa nie w porę
28
AUTOR
przedwczesna decyzja
choć nigdy nie jest
ani za wcześnie ani za póz
no
NUDA ŚMIERCI
i nigdy i nigdy i nigdy
EXODUS
AUTOR
nie bój się
miłość jest
kocham
twoje najsłodsze ucho
zaklinam je ono jest moje
nikt nie będzie go kochał
tak bardzo tak bardzo jak ja
ono umrze ze mną
ono żyje ze mną
ono mnie słyszy
przecież mi dałeś swoje ucho
nie odbieraj mi go
jest moje na zawsze moje twoje ucho jest
morzem lasem ziemią zbożem
jakim tylko chcesz
twoje ucho jest pszenicą złotym
szumem jęczmienia srebrem
owsa jest fioletową burzą
błyskawicą która rozdziera zasłony
jest tajemnicą świątyni świętem
ukrzyżowania szklaną kulą czarnymi
wiśniami szronem pożądania lalką
w piasku fotografią rodziców
sierścią zająca całością
pełnią księżyca
litością która wszystko
ogarnia startem i lądowaniem
tym co mówione
i co myślane
co umrzeć musi
a żyje jeszcze
jest ciągłą przemianą
i zrozumieniem
i wybaczeniem
to wszystko dziecinne
wszystko niewinne
to twarzą w twarz
NUDA ŚMIERCI
pamiętasz
29
NUDA MIA
OŚCI
rzeczywiste smaki
waniliowe lody syrop
NUDA ŚMIERCI
i igły które łączyły
zbrodniarza z ofiarą
garbusy
KRÓLOWA MAAB
żółta lemoniada zamykana na
kapsle
NUDA ŚMIERCI
pamiętasz nie było końca
ani początku
NUDA MIA
OŚCI
wszystko
wszystko naraz
i obok siebie
AUTOR
bez pychy
spełniał
wspominał będzie
w nowej przestrzeni
w pokorze w ciszy
słowa czyste
spełniał
na pamiątkę
i w czasie nowym
będzie czytał
i mówił będzie
święte święte
nasze
zwierzęco-ludzkie
skazane wolne
wspominał będzie
poznawał
wybaczał
NUDA MIA
OŚCI
nie śpij i nie śpij
1974 1975
30