Czym jest biotechnologia?
Według definicji OECD biotechnologia to zastosowanie metod naukowych i inżynieryjnych do obróbki materiałów
czynnikami biologicznymi w celu pozyskania dóbr i usług.
Biotechnologia to ogromna gałąz
nauki i przemysłu, która łączy różne dziedziny, takie jak genetyka, biologia, inżynieria
genetyczna, mikrobiologia, medycyna, immunologia, biochemia, informatyka i inne, i która już dziś, dzięki swym
wytworom oddziałuje na sposób, w jaki wytwarza się leki, leczy skomplikowane schorzenia, chroni środowisko, uprawia
się rośliny i produkuje żywność.
Przełomowym dla postępu w biotechnologii okazało się poznawanie genomów mikroorganizmów, roślin, zwierząt i
człowieka, a także roli poszczególnych genów. Wiedza zdobywana na tym polu otwiera przed nauką praktycznie
nieograniczone możliwości.
W ramach najszerszego pojęcia  biotechnologia wyróżnia się obecnie 3 odrębne działy: biotechnologię tzw. białą,
czerwoną i zieloną.
 Biała biotechnologia to szybko rozwijająca się dziedzina, która ma zastosowanie w procesach przemysłowych.
Wykorzystuje ona żywe komórki np. pleśni, drożdży czy bakterii oraz enzymy do wytwarzania nowych produktów lub
procesów przetwórczych. Biała biotechnologia wykorzystuje mikroorganizmy, często ulepszone przy zastosowaniu
inżynierii genetycznej, w celu wytwarzania antybiotyków, witamin, szczepionek i białek na użytek medycyny. Ulepszone
komórki mikroorganizmów pracują jako komórkowe fabryki, produkując także liczne enzymy głównie dla przemysłu
chemicznego (np. produkcja proszków do prania o lepszej charakterystyce dla środowiska). Enzymy odgrywają także
pierwszoplanową rolę w degradacji substancji odnawialnych i przetwarzaniu ich na substancje chemiczne, pestycydy,
bio-degradowany plastik czy też ekologiczne paliwa (bioetanol).
 Czerwona biotechnologia jest związana z medycyną i ochroną zdrowia, a wykorzystuje się ją między innymi przy
tworzeniu nowych leków, w diagnostyce, w przeciwdziałaniu i leczeniu dotychczas nieuleczalnych chorób. Lecznicze
preparaty biotechnologiczne stanowią obecnie ok. 20 % sprzedawanych lekarstw i ok. 50% będących na etapie badań
klinicznych. Postęp osiągnięty w ostatnich latach był możliwy dzięki zsekwencjonowaniu genomu ludzkiego oraz
inwestycjom w tzw. technologie ułatwiające (enabling technologies) i patenty. To właśnie ochrona własności
intelektualnej zapewnia zamianę odkryć w korzyści dla indywidualnych osób oraz gwarantuje zwrot nakładów
poniesionych przez przemysł.
Obecnie znanych jest blisko 30.000 schorzeń i chorób, a tylko ok. 10.000 z nich można skutecznie leczyć. Postęp
notowany w biotechnologii daje nadzieję na zapobieganie i leczenie nie tylko bardzo rzadkich chorób, ale i tak
popularnych jak choroby serca, rak czy Alzheimer.
Nowe możliwości medycyny uzyskiwane dzięki biotechnologii owocują powstaniem wręcz odrębnych dziedzin nauki (np.
farmakogenetyka  bada wpływ, który mogą mieć geny na indywidualną reakcję organizmu na lekarstwa) i całkowicie
nowych narzędzi oddawanych do dyspozycji lekarzy (np. testy genetyczne  służące przewidywaniu odziedziczalności
chorób i podatności na nie, szczególnie w przypadku rzadkich chorób).
Wszystkie te osiągnięcia polepszają jakość życia i przybliżają ludzkość do realizacji niespełnionych dotąd marzeń o
skutecznym zapobieganiu i leczeniu chorób.
 Zieloną biotechnologię uważa się za następny etap  zielonej rewolucji w rolnictwie, która uratowała setki milionów
istnień ludzkich począwszy od lat 70-tych, a dziś może zapewnić zaspokojenie potrzeb żywnościowych raptownie
przyrastającej populacji na ziemi, w sposób lepszy dla środowiska naturalnego i bezpieczniejszy dla zdrowia ludzi.
Biotechnologia w rolnictwie wykorzystywana jest przede wszystkim do ulepszania gatunków roślin uprawnych o dużym
znaczeniu gospodarczym poprzez wprowadzenie genów warunkujących powstanie nowych cech w tych roślinach. Te
nowe cechy mają ogromne znaczenie w ochronie roślin albo podnoszą wartość odżywczą lub przetwórczą.
Obecnie  zielona biotechnologia zaznacza się w 3 głównych sferach:
- Produkcji roślin in vitro. Przy użyciu tej techniki reprodukuje się całe rośliny z ich części, a nawet pojedynczych
komórek, w sterylnych, laboratoryjnych warunkach uzyskując efekt jednorodności genetycznej i uwolnienia
namnożonego materiału od chorób.
- Inżynierii genetycznej. Pozwala ona na selektywne i precyzyjne umieszczenie genów warunkujących dobroczynne
cechy w genomie rośliny lub zwierzęcia. Ulepszony organizm zachowuje swoje wszystkie właściwości i zyskuje jeszcze
dodatkową cechę o dużym znaczeniu z punktu widzenia ekonomii, zdrowia lub ochrony środowiska.
- Hodowli z wykorzystaniem markerów molekularnych. Jest to połączenie tradycyjnej hodowli selekcyjnej z inżynierią
genetyczną. Markery molekularne to krótkie sekwencje DNA przyłączane do pożądanej cechy, którą hodowca chce
uzyskać w wyniku krzyżowania i selekcji nowej odmiany. Można je łatwo wykryć w selekcjonowanych liniach i dzięki
temu być pewnym występowania danej cechy. Zastosowanie markerów molekularnych znacznie upraszcza prace i
przyspiesza powstawanie nowych, wydajniejszych odmian.
Biotechnologia rolnicza rozwija się bardzo intensywnie głównie w obu Amerykach, Australii, Chinach, a ostatnio także w
Rosji i Indiach. Analizy i raporty publikowane w ostatnich latach przez OECD i unijny Joint Research Center wskazują na
ogromny potencjał zielonej biotechnologii w rozwiązywaniu problemów z ochroną upraw rolniczych przed chorobami i
szkodnikami w krajach Unii Europejskiej. Jej zastosowanie w Europie przyczyniłoby się do znacznego podniesienia
wydajności, obniżenia corocznych strat płodów rolnych, zredukowania ilości stosowanych pestycydów i obniżenia
kosztów produkcji.