ISBN 978-83-7572-824-8
PRAWO PRACY
w pytaniach i odpowiedziach
Numer specjalny
W NUMERZE M.IN.:
Zwolnienia z przyczyn
Przyczyny zwolnienia 1 3

Kiedy przyczyna zwolnienia
niedotyczących pracownika leży po stronie pracodawcy?

Jak uzasadnić wypowiedze-
nie z przyczyn niedotyczą-
cych pracownika?
Kiedy przyczyny zwolnienia nie leżą
Jakie przepisy stosujesz? 3 4
po stronie pracownika?

Czy pracodawca zatrudniają-
cy mniej niż 20 pracowników
może zwalniać z przyczyn
Przyczyny zwolnienia nieleżące po stronie zawinione przez niego (np. w sytuacji,
niedotyczących pracownika?
pracownika to przyczyny bezpośrednio gdy z
le zarządzał przedsiębiorstwem, z
le

lub pośrednio dotyczące Twojej firmy, po- dobrał kadrę menedżerską), ale także W którym momencie firma
wodujące zmniejszenie zapotrzebowania będące następstwem okoliczności nie- musi zatrudniać powyżej
20 pracowników, aby móc
na pracę albo skutkujące zmianą sche- zależnych od pracodawcy. Najczęściej
zastosować ustawę o zwol-
matu organizacyjnego firmy (schematu przyczyny zwolnienia, które nie leżą po
nieniach grupowych?
stanowisk pracy), co zazwyczaj pociąga stronie pracownika, mają charakter eko-
za sobą likwidację niektórych stanowisk nomiczny i finansowy, czyli służą obni-
Zwolnienia grupowe 4 8
pracy. Przyczynami po stronie pracodaw- żeniu kosztów stałych przedsiębiorstwa.

Jak liczyć 30 dni, w trakcie
cy będą m.in. zmiany organizacyjne, pro- Mogą być powiązane z koniecznością
których dokonujesz zwolnień
dukcyjne, technologiczne, a także wszel- zmian organizacyjnych, a czasem z wy-
grupowych?
kie przyczyny ekonomiczne. mogami np. ekologicznymi, ale w osta-

Jakich formalności musisz
Przyczyny zwolnienia nieleżące po stro- teczności zawsze wiążą się z obniżeniem
dopełnić, aby zacząć wręczać
nie pracownika to nie tylko przyczyny lub racjonalizacją kosztów prowadzonej
wypowiedzenia?
dotyczące pracodawcy w tym sensie, że działalności.

Jak typować pracowników
do zwolnień?
Szanowni Państwo,
kryzys ekonomiczny niestety szaleje w najlepsze i kolejne firmy de-
Zwolnienia
cydują się na ostateczny krok, jakim jest redukcja zatrudnienia. Aby
indywidualne 8 9
pomóc Państwu w tym niełatwym okresie, przygotowaliśmy prak-

Czym różnią się od zwolnień
tyczne kompendium na temat zwolnień z przyczyn niedotyczących
grupowych?
pracowników. Wyjaśniamy w nim, co oznacza tak naprawdę ten
Odprawa 9
termin i podajemy przykłady konkretnych sytuacji, kiedy może on mieć zastoso-

Czy firma zatrudniająca
wanie. Wiele miejsca poświęcone zostało zwolnieniom grupowym. Doradzamy
mniej niż 20 pracowników
przede wszystkim, jak krok po kroku przejść tę skomplikowaną procedurę: kogo
ma obowiązek wypłaty
i kiedy informować o zamiarze zwolnień, jak typować pracowników do zwolnień,
odpraw?
a także jacy pracownicy są przed redukcją zatrudnienia chronieni. Zdradzamy
również, jak  pomimo konieczności przeprowadzenia zwolnień  uniknąć całej Rozmowa zwalniająca 10
tej procedury. Nie tylko bowiem mali pracodawcy mają taką możliwość.
Jak przeprowadzić rozmowę
zwalniającą i pomóc zwalnia-
Zwolnienia to jednak nie tylko sama procedura, ale także równie trudne, jeśli
nym pracownikom?
nie trudniejsze  zadanie przeprowadzenia z pracownikami rozmów zwalniają-
cych. Jak to zrobić i jak poradzić sobie z emocjami zwalnianych pracowników
Wypełnianie
 o tym wszystkim przeczytają Państwo w tym numerze.
świadectwa pracy 11
Zachęcam do lektury!

Jaki tryb i podstawę prawną
Anna Tomczyk
wpisać w przypadku zwolnie-
zastępca Głównego Inspektora Pracy,
nia z przyczyn niedotyczą-
konsultant merytoryczny  Prawa pracy w pytaniach i odpowiedziach
cych pracownika?
BBP 532
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.
przyczyny zwolnienia
Reorganizacja tylko jednego Przykładowe przyczyny zwolnienia dotyczące pracodawcy,
działu firmy to też  wina a nie pracownika
pracodawcy
Dokonywanie zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników jest prawnie
Nawet reorganizacja czy zmiana
dopuszczalne m.in. w opisanych poniżej sytuacjach.
profilu tylko jednego z działów fir-
my zawsze jest przyczyną dotyczącą Ze względu na zmniejszenie sprzedaży samochodów osobowych danej mar-
pracodawcy, ponieważ pracownik, ki Twój zakład produkujący części zamienne nie dostał zamówień; nie masz
który nie ma obecnie kwalifikacji na więc z czego płacić pensji pracownikom zatrudnionym przy stojących bez-
dane stanowisko, utracił je dlate- czynnie liniach produkcyjnych.
go, że pracodawca postanowił doko-
Zagraniczna firma likwiduje oddział w Polsce, rezygnuje więc z usług Two-
nać w zakładzie reorganizacji. Zatem
ich firm: cateringowej i sprzątającej. Firma ta była kluczowym klientem oby-
w przypadku gdy firma nie ma już za-
dwu tych firm, teraz do obsługi pozostałych klientów wystarczy połowa zało-
potrzebowania na jego  umiejętno-
gi firmy cateringowej i sprzątającej.
ści  w żadnym razie nie może to sta-
Upadło małe centrum handlowe w jednej z dzielnic miasta. Twoja firma
nowić przyczyny zwolnienia leżącej
w tym samym budynku wynajmowała pomieszczenie, gdzie klienci oddawali
po stronie pracownika. To po stronie
ubranie do pralni chemicznej. Z powodu braku klientów firma musiała za-
pracodawcy zmieniły się bowiem oko-
mknąć ten punkt i zwolnić część pracowników pralni oraz jednego kierowcę
liczności.
dostarczającego pranie z różnych punktów w mieście, teraz wystarczy bo-
wiem już tylko jeden kierowca.
Jak sformułować przyczynę
Pracodawca zdecydował się przenieść zakład produkcyjny do innego miasta,
zwolnienia z przyczyn
na dawne tereny popegeerowskie, gdzie pracownicy oczekują niższych za-
niedotyczących pracownika?
robków; w dużym mieście zostały tylko biura firmy (ze względu na kontakt
Wypowiadając umowy na czas nie-
z kontrahentami, bliskość hoteli i restauracji, z których kontrahenci będą
określony, musisz podać przyczynę
mogli korzystać).
wypowiedzenia. Nie wystarczy jed-
Pracodawca zdecydował się na korzystanie z usług biura rachunkowego,
nak, że napiszesz w nim, iż rozwią-
w związku z tym zredukował zatrudnienie w swoim dziale księgowości i kadr.
zanie umowy następuje  z przyczyn
ekonomicznych lub  z przyczyn nie- W firmie nastąpiła automatyzacja linii produkcyjnych, część z nich jest ob-
dotyczących pracownika . Przyczy- sługiwana przez automaty 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę. Potrzebu-
jesz już tylko pracowników nadzorujących i reperujących maszyny, czyli po-
na wypowiedzenia musi być bowiem
łowę dotychczasowej załogi.
prawdziwa i konkretna. Napisanie
w uzasadnieniu wypowiedzenia, że
Jeden z Twoich zakładów chemicznych spłonął, na razie nie decydujecie się
zwalniasz pracownika np. z  przy-
na odbudowę, tylko będziecie zwalniać osoby dotychczas zatrudnione w tym
czyn ekonomicznych jest  mimo
zakładzie.
iż prawdziwe  zbyt ogólne i tym sa-
Twoja firma otworzyła jeden ze swoich sklepów w nowym mieście. Ze wzglę-
mym nie spełnia wymogów formal-
du na recesję towary nie sprzedają się i trzeba wycofać się z tego rynku.
nych wypowiedzenia. Przyczyna musi
Pracodawca zatrudnił specjalistyczną firmę, która sporządziła opisy stanowisk
być bowiem tak sformułowana, żeby
pracy i okazało się, że struktura organizacyjna firmy była przestarzała, stano-
pracownik wiedział, co konkretnie
wiska pracy się dublowały itp. Zmieniono więc strukturę zatrudnienia na wy-
spowodowało, że go zwalniasz  tak
dajniejszą, co wymagało zwolnienia pracowników dublujących się działów.
aby mógł się ewentualnie przed tymi
Twoja firma prowadzi działalność bardzo zatruwającą środowisko natural-
zarzutami bronić.
ne, grożą Wam wysokie kary. Dostosowanie działalności do wymogów eko-
Zbyt ogólna przyczyna, nawet je-
logicznych jest jednak dla firmy za drogie. Pracodawca likwiduje więc dwa
śli będzie prawdziwa i uzasadniona
najbardziej zatruwające środowisko zakłady pracy, a dostosowuje tylko je-
spowoduje, że wypowiedzenie bę-
den, ten w którym założenie odpowiednich zabezpieczeń jest najtańsze.
dzie dokonane z naruszeniem prawa
i sąd przywróci pracownika do pracy
lub zasądzi odszkodowanie.
Zdaniem Sądu Najwyższego
Uzasadnienie wypowiedzenia z przy-
czyn ekonomicznych może brzmieć np.
1. Przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie winna być skonkretyzowana,
 brak zapotrzebowania na pracę
musi odpowiadać obiektywnemu stanowi faktycznemu i nie może ogra-
na stanowisku pomocnika drukarza
niczać się do przytoczenia ogólnikowego zwrotu lub powtórzeń usta-
w związku ze spadkiem zapotrzebo-
wowych
wania na usługi reklamowe lub
Teza III wytycznych SN z uchwały z 19 maja 1978 r., V PZP 6/77, OSN
 w związku z reorganizacją firmy
1978/8/127; oraz uchwała SN z 15 maja 1992 r., Kw/Pr 5/92, OSN 1993/1-2/1.
spowodowaną zmianą profilu pro-
2. Wskazanie faktów i rzeczowych okoliczności dotyczących osoby pra-
dukcji ,
cownika bądz
jego zachowania w procesie świadczenia pracy lub zda-
 z przyczyn niedotyczących pra-
rzeń  także niezależnych od niego  mających wpływ na decyzję praco-
cownika, związanych z trudnościa-
dawcy, spełnia warunek podania konkretnej przyczyny wypowiedzenia
mi ekonomicznymi firmy spowo-
umowy o pracę (art. 30 ż 4 kp).
dowanymi wzrostem konkurencji
Wyrok SN z 14 maja 1999 r., I PKN 47/99, OSNAP 2000 /14/548.
w branży .
2
Ty pytasz my odpowiadamy PRAWO PRACY
w pytaniach i odpowiedziach
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.