JESTEM POA
OŻN
| Kampania  Dobry poród  wspólna sprawa
Doula
 osoba
towarzysząca
w porodzie
Doula działa jako swoisty bufor
bezpieczeństwa kobiety. Znana rodzącej
jeszcze z okresu ciąży, przyjeżdża z nią
razem do szpitala. Pomaga oswoić nową
sytuację. Jak to wygląda w praktyce?
foto: DEPOSITPHOTOS
ką, potrzebuje stałego wsparcia na po- między doulą a kobietą wymaga dużego
mgr MAA
GORZATA BORECKA
czątku rodzicielskiej drogi z kilku z
ródeł otwarcia się obu stron. Plusem jest tu
 medycznych i pozamedycznych. właśnie relacja pracodawca pracownik,
Doula w starożytnej Grecji to służą- ponieważ kobieta może w odpowiednim
ca. Póz
niej zaczęto określać tak kobietę, dla siebie momencie powiedzieć  Dzię-
Niezależnie od tego, gdzie i jak
która przychodziła do domu i asystowa- kuję, nie potrzebuję już pomocy, daję
kobieta zamierza urodzić,
ła świeżo upieczonej matce, pomagając
D radę sama . Odpowiedzialność douli za
to doświadczenie wpłynie na jej
przy starszych dzieciach, pielęgnując pracę regulowana jest umową cywilno-
emocje, umysł, ciało i duszę
niemowlę, przygotowując jedzenie i tak prawną podpisywaną z klientką.
do końca jej życia.
dalej. Tak właśnie rozumiano termin
Ina May Gaskin
 doula , kiedy pojawił się w latach 70.
Każdy, kto towarzyszy kobiecie
XX wieku. Używano go jako określenia Doula znana rodzącej jeszcze z okresu
w porodzie, ma moc zmieniać
dla tych kobiet, które są blisko, nawią- ciąży, przyjeżdża z nią razem do szpitala.
świat. Za każdym razem, kiedy
zują kontakt, pomagają matce w czasie Pomaga oswoić nową sytuację. Doula
uczestniczy w porodzie. Położ-
okołoporodowym. skupia się na kobiecie podczas każdego
na, partner, doula.
skurczu, proponując  w zależności od
sytuacji i potrzeb  wsparcie emocjonal- Wiele położnych, lekarzy, partne-
Mamy sekret w naszej kulturze.
ne, słowa pochwały i zachęty. Stara się rów rodzącej postrzega doulę jako do-
Nie taki, że poród boli. Taki,
jej zapewnić możliwie największy kom- datkowe ręce do pomocy w sali porodo-
że kobiety są silne.
fort. Tłumaczy, co dzieje się w trakcie fi- wej. Kobiety coraz częściej są świadome
Laura Stavoe Harm
zjologicznego porodu, uspokaja, dotyka, możliwości uzyskania emocjonalnego
Społeczne wsparcie oceniane jest głaszcze i masuje. Jest z nią obecna przez wsparcia w porodzie od doul. Położne
w wielu badaniach jako najskuteczniej- cały czas trwania porodu. Jeśli trzeba, i lekarze, zajmujący się więcej niż jedną
sze w budowaniu tożsamości młodych oddycha razem z rodzącą, masuje szalem pacjentką w tym samym czasie, mogą
matek. Kobieta i doula poznają się wza- rebozo, tworzy przyjemną atmosferę polegać na przeszkolonych doulach
jemnie przed porodem. Doula wspiera za pomocą światła, zapachów, muzyki. w kwestii udzielania ciągłego wsparcia,
i towarzyszy kobiecie w ciąży, jest obec- Doula wspiera i ukierunkowuje również informowania o istotnych zmianach.
na w połogu, a bywa że dłużej. Doula to partnera kobiety. Zwykle zostaje z kobie- Doula może być wsparciem dla całego
ktoś na tyle bliski, by wesprzeć, a nie tą w szpitalu do okresu poporodowego. zespołu porodowego. Zdarza się też
uzależnić od siebie. W zmedykalizowa- Nie pracuje w trybie zmianowym. Nie często, że doule są postrzegane jako
nej kulturze kto inny zajmuje się kobietą wykonuje żadnych czynności medycz- zagrożenie. To normalne w przypadku
przed porodem, kto inny w czasie poro- nych. Dla douli priorytetem są potrzeby pojawienia się i osadzania nowej profesji.
du i w jeszcze inne ręce trafia po poro- matki  emocjonalne, fizyczne, informa- Oczywiście ciężarna może zrezygnować
douli, by nie powodować napięć w ze-
dzie. Brakuje ciągłości opieki. Kobieta, cyjne. Doula oferuje wsparcie, ale nie z douli, by nie powodować napięć w ze-
aby się wzmocnić w nowej roli i poczuć porady, nie podejmuje decyzji za rodzi- spole porodowym. Czy wtedy rzeczy-
się kompetentną, odpowiedzialną mat- ców, nie osądza ich wyborów. Relacja wiście ma ona swobodny wybór bliskiej
24
MAGAZYN PIEL
GNIARKI I POA
OŻNEJ Ł� 12/2014
osoby towarzyszącej? Zdarza się, że rodzie, mierzących satysfakcję z macie-
O  dobrym porodzie na łamach
z obawy przed komentarzami personelu rzyństwa kobiet, okazało się, że matki
MPiP dyskutują:
medycznego rodząca prosi o nieujaw- mające wsparcie douli po porodzie lepiej
Położne ze Stowarzyszenia  Dobrze urodzeni
nianie, że jej osobą towarzyszącą jest reagowały na swoje dziecko, miały z nim
www.dobrzeurodzeni.pl
doula. Stawia to w niezręcznej sytuacji głębszą więz
, karmiły piersią, dobrze
Misją Stowarzyszenia jest wspieranie rodziców pragnących
tę kobietę oraz doulę. wspominały swój poród i miały wyższą
w pełni doświadczać swojego rodzicielstwa, szczególnie
w czasie porodu, a także wspieranie niezależnie pracujących
samoocenę. Według badaczy wynikało
położnych.
Położna i doula stanowiły świet- to z tego, że tym młodym matkom ktoś
 matkował  ale też pozwolił im wejść
ny team: czułam się bezpiecznie Doule ze Stowarzyszenia  Doula w Polsce
w ich macierzyństwo we własny sposób www.doula.org.pl
i zaopiekowana przez obie.
Stowarzyszenie powstało, by kształcić i zrzeszać
i nie oceniał tego. Każde z tych badań
wykwalifikowane doule. Stawiamy sobie za cel promowanie
Czy doula jest w ogóle potrzebna, pokazuje, jak istotne jest wsparcie kobie-
dobrych praktyk i zwyczajów okołoporodowych
skoro jest położna? Istnieją obszary, ce, nie męskie. John Kennell i Marshall
oraz świadomego i zaangażowanego rodzicielstwa.
w których przecież działalność położ- Klaus sądzą, że mężczyznom może być
mgr piel. Beata Żółkiewska, położna, wiceprezes
nej i douli się nakłada. Należy do nich trudno udzielać potrzebnego wsparcia,
Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych
wsparcie emocjonalne i psychiczne gdy sami są tak mocno zaangażowani
Zapraszamy wszystkich, którzy do tej dyskusji chcieliby się
(słowa zachęty, pociechy, wspieranie emocjonalnie, przy jednoczesnym braku
przyłączyć. Czekamy pod adresem [e-mail].
partnera) oraz fizyczne (masaż, dotyk, doświadczenia porodowego. Uważają,
pomoc przy zmianach pozycji, poda- że ojciec dziecka nie powinien być je-
wanie napojów). Moment poznania dynym z
ródłem wsparcia dla rodzącej. rować wysoką jakość usług. Doula, po
nowej pacjentki, rodzącą z doulą, którą Twierdzą, że obecność doświadczonej ukończonym szkoleniu podstawowym,
Pojawienie się
znała wcześniej, może być trudny dla kobiety  nie umniejszy roli ojca, ale do- powinna rozpocząć staż pod okiem do-
doul w Polsce
położnej, ponieważ musi ona od pod- pełni ją, redukując jego niepokoje. świadczonej douli  Opiekunki Stażu,
to efekt coraz
staw zbudować swoją relację z rodzącą. by uzyskać certyfikat, potwierdzający
wyższej
Sheila Kitzinger twierdzi, że jeśli w sali zaliczenie praktyk. Staż trwa minimum świadomości
Zostałam doulą, bo wiem,
i znajomości
porodowej rodzącej stale towarzyszy do- rok do trzech/czterech lat. Doula ma
że poród to kluczowy moment
swoich potrzeb
ula, kobieta nie postrzega wyjść i wejść w tym czasie obowiązek uczestniczyć
w życiu kobiety.
wśród kobiet
położnej jako porzucenia czy pozosta- w trzech porodach potwierdzonych
w okresie oko-
wienia samej sobie, ale jako wsparcie Doulą zostaje kobieta, która czas ankietami wypełnionymi przez pod-
łoporodowym.
w procesie narodzin. okołoporodowy, a zwłaszcza poród, po- opieczne i położne, zaliczyć szkolenie/
Dobra, efek-
strzega jako kluczowy w życiu kobiety. staż w temacie edukacji przedporodo-
tywna współ-
Zazwyczaj jest empatyczna, odpowie- wej, szkolenie z umiejętności udzielania
W porodzie chodzi nie tylko
praca kobiety,
dzialna, opanowana, dyspozycyjna, wsparcia laktacyjnego, przeczytać obo-
o rodzenie dzieci. W porodzie
jej partnera,
umie słuchać. Jej własne porody, jeśli wiązujące lektury, pozytywnie zaliczyć
położnej i dou-
chodzi o rodzenie się matek
ma je za sobą, są dla niej z
ródłem siły. rozmowę z Komisją Certyfikacyjną. Na
li w okresie
 mocnych, kompetentnych,
Chętnie też szkoli się, zaczynając od stronie można znalez
ć Statut Stowa- okołoporodo-
odpowiedzialnych kobiet,
wym to wkład
szkolenia podstawowego dla doul. Na rzyszenia, Standardy Pracy, Kodeks
które ufają sobie i znają swoją
w szczęśliwsze
szkoleniu poznaje podstawy fizjologii po- Etyczny, czyli zasady, według których
wewnętrzną siłę.
społeczeństwo.
rodu i rolę bólu porodowego, hormonów pracują odpowiedzialne doule.
Barbara Catz Rothman
w porodzie, zastosowanie naturalnych Odsetek porodów z doulami w Pol-
technik łagodzących ból. Doula nie musi sce jest niewysoki (ok. 0,04% ogólnej
Przebieg współpracy między doulą posiadać wykształcenia medycznego, liczby porodów w 2013 r.). Doul aktyw-
a kobietą zależy od tego, czego kobieta ponieważ pozwala jej to skupić się wy- nie pracujących na polskich salach po-
potrzebuje i co doula może jej zaofe- łącznie na dobrostanie psychofizycznym rodowych jest kilkadziesiąt, każda to-
rować. Stałe wsparcie doświadczonej i emocjonalnym kobiety, a nie na zdro- warzyszy przy kilku porodach rocznie.
osoby towarzyszącej  spoza personelu wotnym. Potwierdzają to doświadczenia Doule działają też na innych polach:
medycznego, znanej wcześniej rodzą- położnych, które pracują jako doule. prowadzą nieodpłatnie grupy spotkań
cej  według badań obniżało ryzyko W Polsce od 2011 roku działa Sto- dla kobiet (np. Pozytywnie o Porodzie,
zakończenia się porodu cesarskim cię- warzyszenie DOULA w Polsce, peł- Mlekoteka, Kręgi Opowieści Porodo-
ciem o 40% w stosunku do kobiet ro- noprawna organizacja pozarządowa. wych). Doule to najczęściej aktywist-
dzących samotnie, z partnerami, ale Od 2012 roku Stowarzyszenie jest czę- ki, które chcą pozytywnie wpływać na
bez douli czy osoby spełniającej rolę do- ścią European Doula Network i organi- zmiany w otaczającej je rzeczywistości,
uli. U kobiet z pierwszej grupy obniżała zuje szkolenia podstawowe prowadzone zwłaszcza w sferze okołoporodowej. p�
się również potrzeba użycia znieczulenia przez trenerki organizacji DONA Inter-
zewnątrzoponowego (o 60%), podania national. DOULA w Polsce bazuje na
oksytocyny (o 40%) i skracał się czas wypracowanych przez wiele lat zachod-
Małgorzata Borecka, pedagożka, matka trzech córek
trwania samego porodu (o 25%). W dal- nich standardach dopasowanych do
i dwóch synów, doula od 2003 r. Od 2011 r. prezeska
szych badaniach prowadzonych po po- polskich realiów, aby doule mogły ofe-
Stowarzyszenia DOULA w Polsce. Wierzy w siłę kobiet i moc zmiany
25
12/2014 �� MAGAZYN PIEL
GNIARKI I POA
OŻNEJ