Zespół funkcjonalny stawów bliższych ręki  mięśnie
Podział topograficzny mięśni przedramienia
A - Grupa przednia: B - Grupa boczna C  Grupa tylna:
warstwa powierzchowna warstwa głęboka warstwa powierzchowna warstwa głęboka
1. M. nawrotowy obły 1. M. zginacz głęboki 1. M. ramienno- 1. M. prostownik palców 1. M. odwodziciel kciuka
m. pronator teres palców promieniowy (m. extensor digitorum) długi (m. abductor
2. M. zginacz promieniowy m. floxor digitorum (m. brachioradialis) 2. M. prostownik palca pollicis longus)
nadgarstka profundus 2. M. prostownik małego 2. M. prostownik długi
m. flexor carpi radialis 2. M. zginacz długi kciuka promieniowy długi (m. extensor digiti kciuka (m. extensor
3. M. dłoniowy długi m. flexor pollicis longum nadgarstka minimi) pollicis longus)
m. palmaris longus 3. M. nawrotowy- (m. extensor carpii 3. M. prostownik łokciowy 3. M. prostownik krótki
4. M. zginacz Å‚okciowy czworoboczny radialis longus) nadgarstka kciuka (m. extensor
nadgarstka m. pronator quadratus 3. M. prostownik (m. extensor carpi pollicis brevis)
m. flexor carpi ulnaris promieniowy krótki ulnaris) 4. M. prostownik
5. M. zginacz nadgarstka wskaziciela (m.extensor
powierzchowny palców (m. extensor carpii indicis)
m. floxor digitorum radialis brevis)
superficialis 4. M. odwracacz
(m. supinator)
Unaczynienie od tętnicy ramiennej i promieniowej. Unaczynienie od tętnicy łokciowej
Większość mięśni zaopatrzona jest we włókna nerwowe nerwu pośrodkowego oprócz zginacza łokciowego nadgarstka (nerw łokciowy) i zginacza
głębokiego palców (nerw pośrodkowy i łokciowy).
M. przedramienia posiadają brzuśce mięśniowe występujące w bliższej połowie przedramienia, a pozostałą część przedramienia zajmują wydłużone ścięgna.
22
1. M. zginacz nadkłykieć przyśrodkowy podstawa II kości nieznaczne zginanie w
promieniowy k. ramiennej powięz
śródręcza, niekiedy stawie łokciowym
nadgarstka przedramienia. dochodzi także do zginanie i odwodzenie ręki
(m. flexor carpii podstawy III kości w stronę promieniową
radialis) śródręcza nawracanie przedramienia
2. M. zginacz łokciowy głowa ramienna: kość haczykowata i kość Jest on znacznie silniejszym
nadgarstka nadkłykieć przyśrodkowy śródręcza V, przez kość zginaczem od mięśnia
(m. flexor carpii ) kości ramiennej, powięz
grochowatą, służącą jako zginacza promieniowego
przedramienia; trzeszczka. nadgarstka.
głowa łokciowa: tylna Zgina dłoniowo i przywodzi
strona wyrostka (zgina łokciowo) rękę
łokciowego i trzonu kości
Å‚okciowej.
23
3. M. dłoniowy długi nadkłykieć przyśrodkowy rozcięgno dłoniowe  nieznaczne zginanie
(m. palmaris longus) k. ramiennej przedramienia w stawie
Å‚okciowym
 nawracanie
przedramienia
 zginanie dłoniowe
 napinanie rozcięgna
dłoniowego i za jego
pośrednictwem zginanie
stawów ręki i palców w
stawach śródręczno-
paliczkowych
4. M. zginacz głowa ramienno-łokciowa: paliczki środkowe Chociaż mięsień ten
powierzchowny nadkłykieć przyśrodkowy palców od II do V rozpoczyna się na kości
palców kości ramiennej, wyrostek ramiennej, działanie jego
(m. flexor digitorum dziobiasty kości łokciowej; na staw łokciowy jest
superficialis) głowa promieniowa: część minimalne.
górna powierzchni
Główna praca polega na zginaniu ręki i palców.
przedniej kości
Jest on najsilniejszym zginaczem ręki w obu stawach
promieniowej.
(prom.-nadg. i śródnadg.) i silnym zginaczem środkowych
paliczków w stosunku do bliższych.
W ruchu tym, który wynosi 110 130°, jest on
wspomagany przez zginacz głęboki palców i działanie to
przenosi się również na staw śródręczno-paliczkowy.
Ruchy zginacza powierzchownego sÄ… najsilniejsze w
skrajnym zgięciu grzbietowym ręki i palców, gdyż w tym
położeniu mięsień jest najbardziej rozciągnięty.
Niezależnie też od naszej woli nadajemy takie położenie ręce przed zaciśnięciem jej
w pięść.
Gdy ręka jest silnie zgięta dłoniowo, mięsień ten, chociaż skurczony, nie może dalej
zginać palców; traci on prawie całą siłę.
Poza tym mięsień bierze udział w przywodzeniu palców do palca środkowego.
24
5. M. zginacz głęboki przednia powierzchnia podstawa paliczków  Jest silnym zginaczem
palców kości łokciowej, błona dalszych II-V palca dłoniowym ręki
(m. flexor digitorum międzykostna  Zginacz stawów palców
profundus) II-V
 Przywodziciel ręki
 Zbliża do siebie
rozstawione palce
 Ćwicząc m. można zgiąć
wyłącznie dalszy paliczek
6. M. zginacz długi przednia powierzchnia podstawa paliczka Zginacz dłoniowy ręki
kciuka kości promieniowej, błona dalszego I Jest jedynym zginaczem
(m. flexor policis międzykostna kciuka.
longus) Nieco odwodzi rękę
25
7. M. prostownik nadkłykieć boczny kości podstawa II kości  Mięsień zgina przedramię
promieniowy długi ramiennej, przegroda śródręcza w stawie łokciowym,
nadgarstka (m. międzymięśniowa boczna nieco nawraca przedramię
extensor carpii ramienia.  Silnie zgina rękę
radialis longus) grzbietowo i odwodzi w
stawie promieniowo-
nadgarstkowym (jest
antagonistÄ… zginaczy
palców).
 Ze zginaczami
współpracuje w czasie
zaciskania pięści, pisania.
 Oba prostowniki
nadgarstka pracujÄ…
najsilniej, gdy palce sÄ…
zgięte
8. M. prostownik nadkłykieć boczny kości podstawa III kości Mięsień jest silnym
promieniowy krótki ramiennej, powięz
śródręcza zginaczem grzbietowym ręki
nadgarstka przedramienia. i znacznie słabszym
(m. extensor carpii odwodzicielem w kierunku
radialis brevis) promieniowym.
26
9. M. prostownik nadkłykieć boczny kości podstawa V kości Mięsień jest silnym
łokciowy nadgarstka ramiennej, więzadło śródręcza prostownikiem ręki.
(m. extensor carpii poboczne promieniowe, Mięsień jest słabszym
ulnaris) powięz
przedramienia, zginaczem grzbietowym
powierzchnia tylna końca ręki, ale najsilniejszym
bliższego kości łokciowej. przywodzicielem ręki w
stronÄ™ Å‚okciowÄ….
Kurczy siÄ™ przy odwodzeniu
kciuka. Gdy kciuk jest
ustalony odwodzi od niego
rękę.
10. M. prostownik  nadkłykieć boczny podstawa paliczków zgina grzbietowo, prostuje i
palców kości ramiennej, dalszych II- V palca odwodzi palce
(m. extensor  więzadło poboczne poprzez rozcięgno
digitorum) promieniowe, grzbietowe
 więzadło
pierścieniowate kości
promieniowej,
 powięz
przedramienia.
27
11. M. odwodziciel powierzchnia tylna kości podstawa I kości  Mięsień odwodziciel
kciuka długi promieniowej i kości śródręcza długi kciuka jest
(m. abductor pollicis łokciowej, część ścięgna dochodzi najważniejszym
longus) błona międzykostna. do k. czworobocznej zginaczem
większej, część promieniowym ręki,
przechodzi w brzusiec m. słabym zginaczem
odwodziciela krótkiego dłoniowym
 Jest głównym
odwodzicielem ręki
 Odwodzi kciuk
12. M. prostownik długi tylna powierzchnia kości podstawa dalszego  Mięsień jest słabym
kciuka łokciowej, błona paliczka kciuka zginaczem grzbietowym i
(m. extensor pollicis międzykostna promieniowym ręki.
longus)  Słaby prostownik stawów
ręki
 Główna jego czynność
jest skierowana na ruchy
kciuka  prostownik
kciuka we wszystkich
jego stawach
 Przywodziciel kciuka
28
13. M. prostownik cz. dalsza pow. tylnej k. rozcięgno grzbietowe prostuje palec wskazujący,
wskaziciela łokciowej, błona palca wskazującego, słabo prostuje i zgina
(m.extensor indicis) międzykostna razem ze ścięgnem dla promieniowo rękę
wskaziciela mięśnia
prostownika palców
Zestawienie ruchów w stawach bliższych ręki oraz wykonujących je mięśni
Zginanie mięsień zginacz powierzchowny palców, Zginanie mięsień odwodziciel długi kciuka,
dłoniowe: mięsień zginacz głęboki palców, promieniowe mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka,
mięsień zginacz długi kciuka, (odwodzenie): mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka,
mięsień zginacz promieniowy nadgarstka, mięsień zginacz promieniowy nadgarstka,
mięsień zginacz łokciowy nadgarstka, mięsień prostownik długi kciuka,
mięsień dłoniowy długi, mięsień prostownik krótki kciuka,
mięsień odwodziciel długi kciuka. mięsień prostownik wskaziciela.
Zginanie mięsień prostownik palców, Zginanie łokciowe mięsień zginacz łokciowy nadgarstka,
grzbietowe: mięsień prostownik promieniowy długi (przywodzenie): mięsień prostownik łokciowy nadgarstka,
nadgarstka, mięsień prostownik palców.
mięsień prostownik promieniowy krótki
nadgarstka,
mięsień prostownik łokciowy nadgarstka,
mięsień prostownik długi kciuka,
mięsień prostownik wskaziciela.
29
Zespół funkcjonalny stawów dalszych ręki.
Do połączeń dalszych ręki zaliczamy:
1. stawy nadgarstkowo-śródręczne,
2. stawy międzyśródręczne,
3. stawy śródręczno-paliczkowe
4. stawy międzypaliczkowe.
Mięśnie ręki topograficznie
Mięśnie kłębu Mięśnie kłębika Mięśnie środkowe ręki
(położone w okolicy palca I) (położone w okolicy palca V)
1. M. odwodziciel krótki kciuka 1. M. dłoniowy krótki (m. palmaris 1. Mm. glistowate 4. (mm. 2. Mm. Międzykostne 7. (mm.
(m. abductor pollicis brevis) brevis) lumbricales) interossei)
2. M. przeciwstawiacz kciuka (m. 2. M. odwodziciel palca małego (m.  Dopromieniowe  Dłoniowe 3.
opponens pollicis) abductor digiti minimi)  A
okciowe  Grzbietowe 4.
3. M. zginacz krótki kciuka (m. 3. M. zginacz krótki palca małego
flexor pollicis brevis) (m. flexor digiti minimi brevis)
4. M. przywodziciel kciuka (m. 4. M. przeciwstawiacz palca małego
adductor pollicis) ( m. opponens digiti minimi
Unerwienie: nerw pośrodkowy i łokciowy
Mięśnie działające na stawy palców można podzielić na mięśnie długie i krótkie.
Mięśnie długie leżą na przedramieniu po stronie grzbietowej lub dłoniowej, a ich długie, smukłe ścięgna końcowe przechodzą na powierzchnię grzbietową
lub dłoniową ręki pod troczkiem prostowników lub zginaczy. W zależności od lokalizacji przyczepów końcowych, prostują lub zginają palce.
Większość z nich działa również na stawy bliższe ręki.
Ponadto na stronie dłoniowej ręki położone są mięśnie krótkie, zgrupowane w:
 wyniosłości po stronie kciuka - kłębie (thenar),
 w mniejszej wyniosłości po stronie palca małego - kłębiku (hypothenar),
 oraz pośrodku ręki.
Palec I - kciuk, który wśród pięciu palców ręki zajmuje pozycję specjalną głównie z powodu możliwości wykonywania ruchu przeciwstawiania, jest
zaopatrywany przez własne mięśnie, zarówno długie, jak i krótkie.
Pozostałe palce II do V, charakteryzujące się bardziej ograniczoną ruchomością, mają wspólny aparat mięśniowy, z wyjątkiem trzech mięśni krótkich
zaopatrujących palec mały.
30
Mięśnie działające na stawy palców od II do V
A. Mięśnie długie
1. Mięsień zginacz powierzchowny j.w.
palców
m. flexor digitorum superficialis
2. Mięsień zginacz głęboki palców j.w.
m. flexor digitorum profundus
3. Mięsień prostownik palców j.w.
m, extensor digitorum
4. Mięsień prostownik wskaziciela j.w
m. extensor indicis
5. Mięsień prostownik palca nadkłykieć boczny rozcięgno V palca. Mięsień prostuje oraz
małego kości ramiennej przywodzi mały palec.
m. extensor digiti minimi
31
B. Mięśnie krótkie
1. Mięśnie glistowate ścięgna mięśnia strona promieniowa Czynność polega na
mm. lumbricales zginacza głębokiego rozcięgna zginaniu palców od II do V
palców. grzbietowego II-V w stawach śródręczno-
palca. paliczkowych.
Dodatkowo prostujÄ… one
palce w tych stawach
2. Mięśnie międzykostne kość śródręcza II - rozcięgno grzbietowe w stawach śródręczno 
dłoniowe strona łokciowa, i torebki stawów paliczkowych odwodzą i
mm. interossei palmares kość śródręcza IV i V śródręczno- zginają palce oraz prostują w
- strona promieniowa palcowych II, IV i V stawach
palca, po tej samej międzypaliczkowych
stronie, na której leżą
początki śródręczne.
32
3. Mięśnie międzykostne zwrócone do siebie torebki stawów w stawach śródręczno 
grzbietowe powierzchnie dwu śródręczno-palcowych paliczkowych odwodzą i
mm. interossei dorsales sąsiednich kości oraz rozcięgna zginają palce oraz prostują w
śródręcza I-V. grzbietowe II, III i IV stawach
palca. Pierwsze i międzypaliczkowych
drugie ścięgno - po
stronie promieniowej
II i III palca, trzecie i
czwarte - po stronie
Å‚okciowej III i IV
palca.
C. Krótkie mięśnie palca małego
1. Mięsień odwodziciel palca troczek zginaczy, kość podstawa paliczka Odwodzi palec V w stawie
małego grochowata. bliższego. śródręczno-paliczkowym
m. abductor digiti minimi Zgina i prostuje w obu
stawach
międzypaliczkowych
33
2. Mięsień zginacz krótki troczek zginaczy, kość podstawa paliczka Zgina mały palec w stawie
palca małego haczykowata. bliższego śródręczno-paliczkowym
m. flexor digiti minimi
brevis
3. Mięsień przeciwstawiacz troczek zginaczy, kość brzeg łokciowy kości Nieznaczne wyprowadzanie
palca małego haczykowata śródręcza V. V kości śródręcza z
m. opponens digiti minimi płaszczyzny pozostałych
kości śródręcza.
Jego funkcję można
wytrenować (np. u
skrzypków,
wiolonczelistów).
34
4. . Mięsień dłoniowy krótki rozpoczyna się na włókna kończą się w Bez wpływu na stawy.
m. palmaris brevis brzegu łokciowym skórze na brzegu Czynność mięśnia polega na
rozcięgna dłoniowego łokciowym ręki. wywoływaniu zmarszczek
i na troczku zginaczy. na brzegu łokciowym dłoni,
stanowi ochronę dla tętnicy
łokciowej, żył i nerwu
Å‚okciowego
35
Mięśnie działające na stawy kciuka
A. Mięśnie długie
przednia powierzchnia podstawa dalszego Zginanie, przeciwstawianie
1. Mięsień zginacz długi
kości promieniowej, paliczka kciuka kciuka w stawie nadgarstkowo-
kciuka
błona międzykostna. śródręcznym kciuka
m. flexor pollicis longus
Zginanie w stawie
międzypaliczkowym kciuka
Mięsień odwodziciel długi kciuka
powierzchnia tylna podstawa kości
2. M. odwodziciel kciuka
jest najważniejszym zginaczem
kości promieniowej i śródręcza I,
długi
promieniowym ręki, słabym
kości łokciowej,
(m. abductor pollicis
zginaczem dłoniowym
błona międzykostna. część ścięgna dochodzi
longus)
Jest głównym odwodzicielem ręki
do k. czworobocznej
większej, część
Odwodzi kciuk
przechodzi w brzusiec
m. odwodziciela
krótkiego.
36
 tylna powierzchnia podstawa dalszego Główna jego czynność jest
3. M. prostownik długi
kości łokciowej, błona paliczka kciuka skierowana na ruchy kciuka 
kciuka
międzykostna. prostownik kciuka we
(m. extensor pollicis
wszystkich jego stawach, czyli
longus)
jest antagonistÄ… m. zginacza
długiego kciuka
Przywodziciel kciuka
powierzchnia tylna podstawa paliczka Mięsień prostuje kciuk w
4. M. prostownik krótki
kości promieniowej, bliższego stawie śródręczno-
kciuka
błona międzykostna. paliczkowym oraz odwodzi
(m. extensor pollicis
kciuk i zgina rękę
brevis)
promieniowo.
Ścięgna mięśni prostownika
drugiego i krótkiego oraz
odwodziciela długiego kciuka
sÄ… wyraz
nie widoczne przez
skórę podczas ruchów kciuka,
ograniczają dołek promieniowy
(fovea radialis) zwany
tabakierkÄ… anatomicznÄ….
37
B. Mięśnie krótkie
1. Mięsień odwodziciel troczek zginaczy i k. podstawa paliczka mięsień odwodzi i
krótki kciuka łódeczkowata bliższego kciuka oraz przeciwstawia kciuk,
m. abductor pollicis trzeszczka zgina staw śródręczno -
brevis promieniowa paliczkowy,
prostuje staw
międzypaliczkowy (przez
rozcięgno grzbietowe)
2. Mięsień zginacz krótki  głowa podstawa bliższego mięsień zgina kciuk w stawie
kciuka powierzchowna: paliczka, trzeszczka śródręczno -paliczkowym,
m. flexor pollicis brevis troczek zginaczy, promieniowa. w zależności od położenia
więzadła okolicy kciuka może przywodzić i
kości przeciwstawiać kciuk lub
czworobocznych i odwodzić
główkowatej;
 głowa głęboka:
podstawa kości
śródręcza II.
38
3. Mięsień przeciwstawiacz troczek zginaczy, kość brzeg promieniowy przeciwstawia kciuk
kciuka czworoboczna większa kości śródręcza I. pozostałym palcom
m. opponens pollicis
4. Mięsień przywodziciel  głowa poprzeczna: podstawa paliczka przywodzi kciuk do palca II,
kciuka powierzchnia bliższego, trzeszczka wspomaga przeciwstawianie
m. adductor pollicis dłoniowa kości łokciowa. kciuka, zgina w stawie
śródręcza III; śródręczno-paliczkowym
 głowa skośna: kość
główkowata,
więzadła przyległe.
39
Zestawienie ruchów w stawach kciuka oraz wykonujących je mięśni
Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
Prostowanie:  mięsień prostownik długi kciuka, mięsień Zginanie:  mięsień zginacz długi kciuka,
 prostownik krótki kciuka,  mięsień zginacz krótki kciuka.
Przywodzenie:  mięsień przywodziciel kciuka, Odwodzenie:  mięsień prostownik krótki kciuka,
 mięsień międzykostny grzbietowy pierwszy,  mięsień odwodziciel krótki kciuka,
 mięsień przeciwstawiacz kciuka,  mięsień odwodziciel długi kciuka.
 mięsień prostownik długi kciuka,
 mięsień zginacz krótki kciuka, głowa głęboka.
Przeciwstawianie:  mięsień przeciwstawiacz kciuka,
 mięsień przywodziciel kciuka,
 mięsień zginacz krótki kciuka,
 mięsień zginacz długi kciuka.
Staw śródręczno-paliczkowy kciuka Staw międzypaliczkowy kciuka
Zginanie:  mięsień zginacz krótki kciuka, Zginanie:  mięsień zginacz długi kciuka.
 mięsień odwodziciel krótki kciuka,
 mięsień przywodziciel kciuka.
Prostowanie:  mięsień prostownik długi kciuka, Prostowanie:  mięsień prostownik długi kciuka.
 mięsień prostownik krótki kciuka.
Piśmiennictwo:
1. Bochenek A. - Anatomia człowieka tom I, PZWL 2004 http://en.wikipedia.org/wiki/
2. Feneis, Dauber - Podręczny atlas anatomii www.umanitoba.ca/faculties/medicine/units/anatomy
3. Cantarella Virginia: Bones and Muscles , 1999r NY www.rad.washington.edu/academics/academic-
4. Marecki Bogusław - Anatomia funkcjonalna, 2004 sections/msk/muscle-atlas/
5. Sobotta - Atlas anatomii człowieka, tom I i II home.comcast.net
6. Sinelnikov: Atlas of human anatomy, vol.I
7. Tixa S: Atlas anatomii palpacyjnej, tom I
8. Gray H: Anatomy of the Human Body
40