Ćwiczenie 1
CZ
ŚĆ PRAKTYCZNA ĆWICZENIA
1. Oznaczanie mętności
Wykonanie:
Przesączyć 100 cm3 badanej wody do czystych zlewek (ze szkła o takim samym
zabarwieniu!  patrz następne oznaczenie), a następnie ocenić ilość osadu na sączku
korzystając z poniższej skali:
0 brak osadu
+ niewielki osad
++ duży osad
+++ bardzo duży osad
2. Ocena barwy wody
Wykonanie:
Przygotować naczynia wykonane ze szkła o takim samym zabarwieniu!
Określić barwę właściwą próbek wody (po przesączeniu próbek). Wykorzystać
przesączone próbki z poprzedniego oznaczenia.
Określić barwę pozorną dostarczonych próbek wody. Jako próbę odniesienia należy
przygotować taką samą objętość wody destylowanej. Oceny należy dokonywać mając
jednakowe tło dla wszystkich próbek i wzorca (np. białą kartkę papieru).
3. Ocena wpływu detergentu na napięcie powierzchniowe wody
Wykonanie:
Do zlewki nalać wody z kranu do mniej więcej 2/3 wysokości.
Zanurzyć w wodzie żyletkę, a następnie delikatnie położyć ją na powierzchni wody.
Następnie żyletkę zdjąć z powierzchni wody i osuszyć na bibule, a do zlewki wlać ok.
1 ml płynu do mycia naczyń i dokładnie wymieszać (unikać spienienia).
Zmoczyć żyletkę w tak powstałym roztworze, a następnie delikatnie położyć ją na
powierzchni wody.
Zapisać wynik obserwacji i wyciągnąć wnioski.
4. Oznaczanie konduktywności elektrolitycznej
Wykonanie:
Przeprowadzić pomiar konduktywności badanych próbek wody przy pomocy
konduktometru. Zanotować temperaturę próbki.
5. Oznaczanie zapachu
Każdorazowo należy przeprowadzić następujące oznaczenia:
- jakościowe  organoleptyczne określenie rodzaju zapachu i zakwalifikowanie
go do jednej z grup podanych w tabeli 1.
- ilościowe  organoleptyczne określenie wyczuwalności zapachu (natężenia)
i odpowiednie zakwalifikowanie go według pięciostopniowej skali
intensywności podanej w tabeli 2.
1
Ćwiczenie 1
Wykonanie:
Oznaczyć zapach badanych próbek wody  na zimno . W tym celu do kolby stożkowej
odmierzyć 100 cm3 badanej wody o temperaturze 20ºC. KolbÄ™ zatkać korkiem,
energicznie wstrząsać, a następnie szybko wyjąć korek i natychmiast powąchać
zawartość kolby tuż przy wylocie szyjki kolby.
Oznaczyć zapach badanych prób wody  na gorąco . W tym celu wylot kolby należy
zakryć folią aluminiową, po czym całość podgrzewać w łaz
ni wodnej do temperatury
60ºC. KolbÄ™ nastÄ™pnie zatkać korkiem, dokÅ‚adnie wymieszać ruchem obrotowym i po
wyjęciu korka natychmiast wąchać przy wylocie szyjki kolby.
Obserwacje zanotować w formie tabeli zapisując wyniki symbolicznie (przykład
podany poniżej).
Próbka Na zimno Na gorąco
Nr 1 z3G g4G
6. Oznaczanie pH
Wykonanie:
Przeprowadzić pomiar pH badanych próbek wody przy pomocy pH-metru.
Każdą próbkę zmierzyć 3-krotnie i obliczyć wartość średnią pH.
7. Uniwersalny Wskaz
nik Yamady
Wykonanie:
Do 6 probówek odmierzyć kolejno po 1 cm3: 10% HCl, 0,01M HCl, wody z kranu,
wody destylowanej, 0,05M NaOH, 0,5M NaOH.
Dodać po 2-3 krople wskaz
nika Yamady. Wymieszać.
Określić orientacyjną wartość pH poszczególnych próbek wg skali zmian barwy
wskaz
nika Yamady.
8. Oznaczanie kwasowości
Kwasowość wody oznacza się przez miareczkowanie badanej próbki mianowanym
roztworem NaOH wobec oranżu metylowego do pierwszej zmiany barwy (kwasowość
mineralna), a następnie wobec fenoloftaleiny do wyraz
nie różowego zabarwienia (kwasowość
ogólna).
TAB.4. ZAKRES OZNACZANIA KWASOWOÅšCI METOD
MIARECZKOWANIA ALKACYMETRYCZNEGO
pH Reakcje Kwasowość
+ - mineralna (Kwm.) (wobec
4,5
H + OH H2O
ogólna (Kwog.) (wobec
oranżu metylowego)
2- - fenoloftaleiny)
8,3
H+ + CO3 HCO3
Wykonanie:
Do kolby stożkowej o pojemności 200 cm3 odmierzyć 100 cm3 badanej wody.
Dodać 3 krople oranżu metylowego (0,1%).
2
Ćwiczenie 1
Miareczkować roztworem 0,05 M NaOH do pierwszej zmiany zabarwienia z
różowego na słomkowożółte.
Dodać 10 kropli fenoloftaleiny (0,1%).
Dalej miareczkować roztworem NaOH do wyraz
nie różowego zabarwienia
utrzymujÄ…cego siÄ™ przez 3 minuty.
Zapisać uzyskane wyniki w tabeli (tabela powinna się znalez
ć sprawozdaniu!):
Dane Wyniki
Próbka
Kwm. [mmol Kwog. [mmol
V1(NaOH) V2(NaOH)
Vpróbki [cm3]
(H+) · dm-3] (H+) · dm-3]
[cm3] [cm3]
Obliczyć kwasowość mineralną Kwm.i ogólną Kwog. korzystając ze wzorów (1) i (2):
(CNaOH Å"V1 Å"1000)
Kwm. = [mmol(H+) Å"dm-3] (1)
V
(CNaOH Å"V2 Å"1000)
Kwog. = [mmol(H+) Å"dm-3] (2)
V
gdzie:
CNaOH  stężenie NaOH użytego do miareczkowania, w mol · dm-3,
V1  objętość roztworu NaOH zobojętniającego próbkę do pH = 4,5, w cm3,
V2  objętość roztworu NaOH zobojętniającego próbkę do pH = 8,3, w cm3,
V  objętość próbki wody, w cm3.
9. Oznaczanie zasadowości
Zasadowość wody oznacza się przez miareczkowanie badanej próbki mianowanym
roztworem HCl wobec fenoloftaleiny do zaniku barwy (zasadowość mineralna), a następnie
wobec oranżu metylowego do pierwszej zmiany barwy (zasadowość ogólna).
TAB.5. ZAKRES OZNACZANIA ZASADOWOÅšCI METOD
MIARECZKOWANIA ALKACYMETRYCZNEGO
pH Reakcje Zasadowość
+ - mineralna (Zm.) (wobec
8,3
H + OH H2O
fenoloftaleiny)
ogólna (Zog.) (wobec
2- -
H+ + CO3 HCO3 oranżu metylowego)
4,5
-
H+ + HCO3 H2O + CO2
Wykonanie:
Do kolby stożkowej o pojemności 200 cm3 odmierzyć 100cm3 badanej wody.
Dodać 4 krople fenoloftaleiny (0,1%).
Miareczkować roztworem 0,05 M HCl do zaniku różowego zabarwienia.
Dodać 5 kropli oranżu metylowego (0,1%).
Miareczkować dalej roztworem HCl do pierwszej zmiany barwy z żółtej na
pomarańczową.
Zapisać uzyskane wyniki w tabeli (tabela powinna się znalez
ć sprawozdaniu!):
3
Ćwiczenie 1
Dane Wyniki
Próbka Zm. [mmol Zog. [mmol
V1(HCl) V2(HCl)
- -
Vpróbki [cm3]
[cm3] [cm3] (OH ) · dm-3] (OH ) · dm-3]
Obliczyć zasadowość mineralną Zm.i ogólną Zog. korzystając ze wzorów (3) i (4):
(CHCl Å"V1 Å"1000)
Zm. = [mmol(OH- ) Å"dm-3] (3)
V
(CHCl Å"V2 Å"1000)
Zm. = [mmol(OH- ) Å"dm-3] (4)
V
gdzie:
CHCl  stężenie HCl użytego do miareczkowania, w mol · dm-3,
V1  objętość roztworu HCl zobojętniającego próbkę do pH = 8,3, w cm3,
V2  objętość roztworu HCl zobojętniającego próbkę do pH = 4,5, w cm3,
V  objętość próbki wody, w cm3.
4