Formy, w których funkcjonują jednostki korzystające z publicznych środków finansowych będące jednostkami sektora finansów publicznych, są określone jednakowo dla sektora państwowego i sektora samorządowego. Mogą być dwojako powiązane z budżetem. Jednostka objęta w całości planem budżetowym zwana jest jednostką finansowaną przy pomocy metody (formy) budżetowania brutto; realizuje ona w pełni wymagania zasady zupełności (powszechności) budżetu. Podmioty związane tylko wynikami finansowymi swej działalności z planem budżetowym określane są mianem form gospodarki budżetowej netto. Gospodarkę budżetową brutto realizują jednostki budżetowe, gospodarkę netto - liczne i różnorodne jednostki nazywane też w literaturze tzw. gospodarką pozabudżetową (parabudżetową).
a) budżetowanie brutto- przewiduje tylko jedną formę organizacji, tj. jednostki budżetowe. Ich wydatki są pokrywane z budżetu, a dochody do niego odprowadzane. Jednostki budżetowe administrują jedynie dochodami gospodarki budżetowej.
b) budżetowanie netto- prowadzone jest przez; zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, środki specjalne i fundusze celowe. Jednostki te nie są zaliczane do podmiotów gospodarki budżetowej. Mogą być tworzone do realizacji określonych celów, środki przez nie zdobyte nie są odprowadzane do budżetu tylko są zużyte na własne wydatki. Jednostki te końcowe nadwyżki lub niedobory rozliczają z budżetem.