MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Magdalena Kołodziejczyk
Barbara Górka
Organizowanie działalności hotelarskiej
341[04].Z1.02
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Edyta Jamróz
mgr Małgorzata Małek
Opracowanie redakcyjne:
mgr Magdalena Kołodziejczyk
mgr Barbara Górka
Konsultacja:
mgr inż. Piotr Ziembicki
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[04].Z1.02
Organizowanie działalności hotelarskiej, zawartego w programie nauczania dla zawodu technik
hotelarstwa.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
 SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Usługi hotelarskie, ich podział i charakterystyka 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 14
4.1.3. Ćwiczenia 14
4.1.4. Sprawdzian postępów 17
4.2. Wizerunek pracownika branży hotelarskiej 18
4.2.1. Materiał nauczania 18
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 22
4.2.3. Ćwiczenia 22
4.2.4. Sprawdzian postępów 23
4.3. Kierunki rozwoju współczesnego hotelarstwa 24
4.3.1. Materiał nauczania 24
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 29
4.3.3. Ćwiczenia 29
4.3.4. Sprawdzian postępów 31
4.4.Systemy zarządzania jakością 32
4.4.1. Materiał nauczania 32
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 37
4.4.3. Ćwiczenia 37
4.4.4. Sprawdzian postępów 39
4.5. Formy organizacyjno - prawne prowadzenia zakładu hotelarskiego 40
4.5.1. Materiał nauczania 40
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 44
4.5.3. Ćwiczenia 44
4.5.4. Sprawdzian postępów 45
4.6. Organizacja zakładu hotelarskiego 46
4.6.1. Materiał nauczania 46
4.6.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 51
4.6.3. Ćwiczenia 52
4.6.4. Sprawdzian postępów 53
4.7. Prawa gościa hotelowego, ochrona mienia w zakładzie hotelarskim 54
4.7.1. Materiał nauczania 54
4.7.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 59
4.7.3. Ćwiczenia 59
4.7.4. Sprawdzian postępów 61
5. Sprawdzian osiągnięć 62
6. Literatura 67
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Zadaniem poradnika jest kształtowanie umiejętności dotyczących standardów wyglądu,
postawy, zachowania pracownika zakładu hotelarskiego, specyfiki branży hotelarskiej
i organizacji zakładu hotelarskiego.
Szczególną uwagę należy zwrócić na organizację pracy w różnych zakładach hotelarskich,
profesjonalne zachowania i wygląd pracownika branży hotelarskiej. Wskazane jest
przeprowadzenie analizy, a następnie opracowanie struktur organizacyjnych przykładowych
zakładów hotelarskich.
W poradniku zamieszczono:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z tym poradnikiem.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwi Ci samodzielne przygotowanie się do wykonania
ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów.
4. Pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczeń. Możesz się z nimi zapoznać
przed przystąpieniem do rozdziału  Materiały nauczania , wówczas poznasz wymagania
wynikające z potrzeb zawodu, a po przyswojeniu wskazanych treści, odpowiadając na te
pytania sprawdzisz stan swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń.
5. Ćwiczenia, które zawierają: wykaz materiałów i środków dydaktycznych potrzebnych do ich
realizacji. Ćwiczenia umożliwią Ci nabycie umiejętności praktycznych.
6. Sprawdzian postępów  wykonując sprawdzian powinieneś odpowiedzieć na pytanie  tak
lub  nie . Odpowiedzi  nie wskazują na luki w Twojej wiedzy, informują Cię również,
jakich treści jeszcze dobrze nie poznałeś. Oznacza to także powrót do wiadomości, które nie
sÄ… dostatecznie opanowane.
7. Sprawdzian osiągnięć wraz z przykładowym zestawem zadań.
Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazanÄ… literaturÄ™ oraz inne z
ródła informacji.
Powinieneś zwrócić szczególną uwagę na zagadnienia dotyczące organizacji pracy
w różnych zakładach, profesjonalne zachowanie i wygląd pracownika branży hotelarskiej.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela
o wyjaśnienie i sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Poznanie przez Ciebie
treści objętych tą jednostką modułową, będzie stanowiło dla nauczyciela podstawę
przeprowadzenia sprawdzianu poziomu przyswojonych wiadomości i ukształtowanych
umiejętności. W tym celu nauczyciel posłuży się  Zestawem zadań testowych zawierającym
różnego rodzaju zadania. Znajdują się one w rozdziale 5, który zawiera też: instrukcję
omawiającą tok postępowania podczas przeprowadzania sprawdzianu, przykładową kartę
odpowiedzi, w której, w przeznaczonych miejscach wpisz odpowiedzi na pytania.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny pracy
oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Moduł 341[04].Z1
Działalność zakładu hotelarskiego
341[04].Z1.01
Klasyfikacja
i kategoryzacja
zakładów hotelarskich.
341[04].Z1.02
Organizowanie
działalności
hotelarskiej.
341[04]. Z1.03
Komunikowanie siÄ™
z gośćmi w języku
obcym w zakresie usług
hotelarskich.
Schemat jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- określać podstawowe pojęcia związane z hotelarstwem,
- określać rodzaje zakładów hotelarskich,
- charakteryzować zakład hotelarski,
- interpretować wymagania kategoryzacyjne obiektów hotelarskich zgodnie z Ustawą
o usługach turystycznych,
- określać wymagania dotyczące dostosowania obiektów hotelarskich dla gości
niepełnosprawnych, zastosować obowiązujące przepisy kodeksu cywilnego,
- znać zasady etyki zawodowej,
- znać przepisy prawa dotyczące zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- określić usługi hotelarskie i usługi typu hotelarskiego,
- określić cele działalności hotelarskiej,
- scharakteryzować specyficzne cechy branży hotelarskiej,
- zaprezentować kierunki rozwoju współczesnego hotelarstwa,
- określić mierniki usług hotelarskich,
- przedstawić strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa hotelarskiego,
- określić zakres pracy działów zakładu hotelarskiego,
- określić formy organizacyjno  prawne zakładów hotelarskich,
- określić zakres pracy na stanowiskach w zakładzie hotelarskim,
- okręcić prawa gościa,
- scharakteryzować profesjonalne zachowanie i wygląd pracownika branży hotelarskiej,
- scharakteryzować środki ochrony osób i mienia w zakładzie hotelarskim.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Usługi hotelarskie, ich podział i charakterystyka
4.1.1. Materiał nauczania
Hotelarstwo to działalność usługowa polegająca na świadczeniu odpłatnie gościny
przyjezdnym zatrzymującym się czasowo. Usługi hotelarskie zaspokajają potrzeby:
wypoczynku, pożywienia, noclegu, higieny, realizacji czynności służbowych, rekreacji,
rozrywki, łączności, opieki nad zdrowiem i mieniem oraz świadczy inne drobne usługi na rzecz
gościa hotelowego.
Definicję usługi hotelarskiej określa Ustawa o usługach turystycznych z dnia
29 sierpnia 1997 roku.
 Usługa hotelarska to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, miejsc
noclegowych, miejsc na ustawienie namiotów, przyczep samochodowych oraz świadczenie
usług z tym związanych.
Istotę hotelarstwa upatruje się w specyficznej odpłatnej gościnności. Z tak sformułowanej istoty
hotelarstwa wynikają cele działalności hotelarskiej  zobowiązania hotelu w stosunku do gościa
a w szczególności:
- zapewnienie bezpieczeństwa pobytu,
- zapewnienie wygody dotrzymania co najmniej deklarowanego standardu obiektu i poziomu
oferowanych usług,
- zapewnienie dobrej atmosfery pobytu, wysokich kwalifikacji zawodowych i poziomu
etyczno-moralnego zatrudnionych pracowników.
Rodzaj świadczonych usług stosuje się do obowiązujących przepisów prawnych
dotyczących wymagań rodzajowych i kategoryzacyjnych. Jednak współczesny obiekt powinien
być elastyczny by przyciągać gości, gdyż są oni coraz bardziej wymagający. Dlatego
przedsiębiorstwa nie spełniają tylko minimum opisane w kategoryzacji, wychodzą naprzeciw
oczekiwaniom, samodzielnie kształtując ofertę usług na potrzeby klienta i w miarę własnych
możliwości.
PODZIAA
USA
UG HOTELARSKICH
Usługi noclegowe i gastronomiczne są podstawowymi usługami oferowanymi przez hotel, im
też podporządkowana jest wszelka inna działalność obiektu. Dzieje się tak ze względów
ekonomicznych i funkcjonalnych. Usługi te są płatne.
Usługi wykraczające poza podstawową działalność hotelu możemy podzielić biorą pod uwagę
stopień konieczności skorzystania z nich, na usługi:
a) usługi uzupełniające,
b) usługi fakultatywne,
c) usługi towarzyszące.
Usługi uzupełniające (komplementarne) - są nieodłącznie związane z działalnością
podstawową, czyli takie z których gość zmuszony jest skorzystać decydując się na pobyt
w hotelu np.: budzenie, szatnia, depozyt, przechowalnia bagażu, informacja turystyczna,
dostarczanie poczty dla gości.
Są to najczęściej usługi bezpłatne, nie jest to jednak ścisłe ponieważ są one często wliczone
w ceny usługi podstawowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Usługi fakultatywne - dzięki którym pobyt gościa w hotelu jest bardziej atrakcyjny: basen,
sauna, tenis, rozrywka, itp. Korzystanie z nich nie jest konieczne przy zamieszkaniu w hotelu.
Świadczenie tych usług może być bezpłatne, wówczas traktujemy je jako zachętę dla klientów
do korzystania z usług obiektu lub tez wliczamy je w cenę usługi podstawowej. Można za nie
pobierać opłatę.
Usługi towarzyszące - jest to odrębny rodzaj działalności, skierowany do gości jak również osób
nie będących klientami danego obiektu: kiosk, fryzjer, kosmetyczka, kwiaciarnia, usługi
handlowe polegające na sprzedaży wyrobów z własnej produkcji cukierniczej.
Usługi dodatkowe mogą być świadczone gościom nie tylko bezpośrednio przez obsługę
hotelową (usługi własne), ale też przez wyspecjalizowane osoby lub placówki usługowe (usługi
obce). Sprzedaż przez zakład hotelarski usług obcych spełnia wiele funkcji między innymi
zapewnia gościom niezbędne usługi, których hotel nie jest w stanie wytworzyć we własnym
zakresie ( np. organizowanie imprez turystycznych). Zwiększa się również atrakcyjność hotelu.
Usługami obcymi w hotelu jest dostarczanie energii elektrycznej, wody (w tym ciepłej
i ogrzewania) oraz usługi telekomunikacyjne. Wpływ zakładu hotelarskiego na poziom
świadczenia usług obcych jest ograniczony, część hoteli jest wyposażona w urządzenia, które
w razie awarii uniezależniają hotel od tych usług (awaryjny zbiornik wody, agregat
prądotwórczy, itp.).
Rodzaj usług dodatkowych może być dowolnie kształtowany przez przedsiębiorstwa hotelarskie,
ale musi uwzględniać ich rodzaj zgodny z wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra
Gospodarki i Pracy w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są
świadczone usługi hotelarskie z 19 sierpnia 2004 r. ( DzU nr 188, poz. 1945 z 2004 r.).
W związku z powyższym usługi dodatkowe mogą być:
a) obowiązkowe (obligatoryjne)  wynikające z wymogów kategoryzacyjnych,
b) dobrowolne  podejmowane dla wygody gości i renomy zakładu.
Wacław Kwiatkowski wymienia 12 grup usług według rodzaju, charakteru i miejsca
realizacji w hotelu.
W grupie pierwszej wynajem pokoi łączy się z informacją pracą recepcji (np. budzenie gości
hotelowych), room-servisem oraz z pracą pralni i portierni. W tej grupie wymienia także
klimatyzację, telewizory, aparaty radiowe, telefonizację, lodówki zaopatrzone w artykuły
spożywcze, napoje itp.
Druga grupa obejmuje różnego rodzaju usługi gastronomiczne realizowane w hotelu przez
np. restauracje (kuchnie narodowej międzynarodowe), braserie i rotiserie, kawiarnie i cafeterie,
bary szybkiej obsługi i automaty, bary aperitif, coctail-bary, snack-bary, winiarnie i piwiarnie.
W trzeciej grupie zlokalizowano prowadzenie w zakładach hotelarskich, w określonym
zakresie i rodzaju działalności rozrywkowej (zespoły muzyczne, soliści i zespoły lokalne oraz
dancingi, kabarety, rewie, a także dyskoteki itp.).
Grupa czwarta obejmuje wynajem sal i urządzeń dla organizacji kongresów, konferencji,
szkoleń. Z tymi usługami występuje kompleksowa obsługa w postaci: tłumaczenia,
radiofonizacji, nagrań na taśmy, protokołowanie, druku wydawnictw oraz wynajmu sprzętu,
organizacja wystaw i pokazów mody.
Grupa piąta obejmuje wynajem miejsc garażowych i parkingowych, usługi warsztatów
naprawczych, myjni, stacji benzynowych, sklepów (punktów) z częściami zamiennymi do
samochodów, usługi kierowców, sprzedaż informatorów, map itp.
Do grupy szóstej zaliczono świadczenie usług umożliwiających podróżującym wraz z rodziną
zapewnienie opieki nad dziećmi oraz atrakcyjne programy turystyczne, rekreacyjne odrębnie dla
dzieci i dorosłych.
Grupa siódma obejmuje zespół typowych usług, bieżąco realizowanych przez hotel, takich
jak: usługi klubu hotelowego, portierów i bagażowych, boyów, przechowywanie bagażu,
czyszczenie, pranie, prasowanie, usługi telekomunikacyjne, rezerwacja miejsc hotelowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
w innych miejscowościach, wynajem samochodów bez kierowcy i z kierowcą wymiana walut,
organizowanie w ramach własnych lub za pośrednictwem biur podróży wycieczek lokalnych,
transferów, wycieczek krajoznawczych itp., rezerwacja, zakup i doręczanie biletów
komunikacyjnych i na imprezy rozrywkowe (teatr, opera, koncerty, rewia, kino) i na imprezy
sportowe, udzielanie informacji dotyczących m.in. zabytków historycznych, muzeów, galerii,
widowisk, teatrów, lokali nocnych, ruchu komunikacyjnego, usług telekomunikacyjnych i in.,
doręczanie korespondencji, przesyłek i in.
Grupa ósma obejmuje działalność usługową różnych punktów handlowych i usługowych
w hotelu: zakładów fryzjersko-kosmetycznych, sklepów z pamiątkami, kiosków z kwiatami,
gazetami, papierosami, przyborami kosmetycznymi oraz punktów handlowych z określonym
rodzajem towarów i artykułów, a czasem zespół magazynów i sklepów.
W dziewiątej grupie autor umieścił usługi o charakterze sportowo-rekreacyjnym. Należą do
nich: baseny w hotelu i na wolnym powietrzu (niekiedy z wodÄ… morskÄ…), sauny, sale do
uprawiania gimnastyki, tereny do uprawiania sporu (golfa, tenisa, siatkówki, koszykówki) oraz
sale gier (ping-pong, brydż, szachy, kręgielnie), zagospodarowane i urządzane plaże (szatnie,
leżaki, kosze, parasole, materace) oraz wynajem koni do uprawiania jez
dziectwa.
Grupa dziesiąta obejmuje wynajem sprzętu oraz urządzeń sportowych i rekreacyjnych, takich
jak wszelkiego rodzaju sprzęt pływacki (łodzie, żaglówki, motorówki, kajaki i rowery wodne),
sprzęt wędkarski oraz sprzęt do sportów górskich, letnich i zimowych.
Do grupy jedenastej zaliczono świadczenie usług sanatoryjnych z udziałem
przyrodoleczniczych, jak np. usługi służby lekarskiej i urządzenia balneologiczne.
W grupie dwunastej mieszczą się takie usługi, organizowane nie tylko dla gości hotelowych,
jak galerie malarstwa, wystawy, kasyna gry, konkursy gastronomiczne i pokazy mody.
Oprócz działalności podstawowej i usług towarzyszących w hotelach organizowane są usługi
pomocnicze jak: produkcja cukiernicza, garmażeryjna, produkcja lodów, wód gazowanych,
usługi naprawcze, pralnicze itp.
SPECYFICZNE CECHY BRANŻY HOTELARSKIEJ
Do specyficznych cech działalności hotelarskiej na poziomie przedsiębiorstwa
hotelowego należy zaliczyć:
Względnie stały potencjał - hotele mają pewien niezmienny w krótkim okresie zasób pokoi do
wynajęcia.
Kapitałochłonność  hotele wymagają zaangażowania bardzo poważnych środków, przy czym
znaczna ich część unieruchomiona jest w zakupionym gruncie i wzniesionych budynkach.
Kwoty te bywają jeszcze zwiększone przez wybór atrakcyjnej lokalizacji.
Pracochłonność  usługi hotelarskie ze swej istoty wymagają wykonywania pracy raczej przez
istoty ludzkie niż automaty.
Komplementarność  wzajemne uzupełnianie się usług
Wahania popytu  hotele doświadczają znacznych wahań popytu nie tylko w skali roku, ale
także w skali tygodnia. Wymaga to od nich innowacyjnego podejścia do marketingu
i planowania zysku.
Nietrwałość produktów  nie sprzedany nocleg hotelowy stanowi nieodwracalną stratę
pewnego dochodu.
Natychmiastowość usług  czyli ciągła gotowość do natychmiastowego świadczenia usług.
Produkcja i konsumpcja w hotelach niejednokrotnie pokrywają się ze sobą  z większości
usług świadczonych przez hotel goście korzystają w miejscu ich świadczenia, w trakcie
wytwarzania usługi.
Podstawowe znaczenie lokalizacji.
Specyficzna struktura kosztów, wysoki udział kosztów stałych wymuszających poświęcenie
uwagi przede wszystkim stronie dochodowej działalności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
USA
UGI TYPU HOTELARSKIEGO
Transport kolejowy:
Tradycyjnie w Polsce, kolej jest najpopularniejszym środkiem transportu masowego na
średnie i dalekie odległości. Obecnie w związku z niską rentownością na krótkich trasach
podmiejskich wiele połączeń zostało zawieszonych lub znacznie zredukowanych i znacznym
stopniu przejętych przez małych przewoz
ników lokalnych. Na dłuższych trasach, z uwagi na
możliwości pokonywania dużych odległości z dużą prędkością niezależną od korków,
komplikacji powszechnych w ruchu drogowym, kolej ze swoimi możliwościami przewozowymi
nie ma sobie równych.
Komfort podróżowania
Dla komfortu podróżnych dostępne są na większości trasach dalekobieżnych:
wagony sypialne
-
wagony z miejscami do leżenia (couchettes)
-
wagony restauracyjne
-
wagony biznesowe
-
możliwość przewozu rowerów i innych ponadwymiarowych bagaży
-
W wagonach sypialnych i z miejscami do leżenia WARS zapewnia:
- przygotowanie miejsc sypialnych i do leżenia w wagonach komunikacji krajowej
i międzynarodowej:
- w pociągach stałego kursowania,
- uruchamianych sezonowo,
- włączonych do pociągu na zamówienie,
- obsługę pasażerów w czasie podróży.
Na pokładzie wagonu sypialnego (z miejscami do leżenia) serwis świadczy konduktor
WARS-u. Przez cały czas podróży konduktor sprawuje opiekę, udziela informacji i niezbędnej
pomocy zwiÄ…zanych z przejazdem wagonem.
W wagonach sypialnych komunikacji krajowej zestaw toaletowy, napoje gorÄ…ce i orzez
wiajÄ…ce
jak też słodkie i słone przekąski są do nabycia u konduktora WARS-u.
Konduktor Wars-u jest do dyspozycji PT Podróżnych w wagonie przez cały czas podróży:
- pomoże przy: wsiadaniu do wagonu, wniesieniu bagażu i umieszczeniu go na półkach
w przedziale, składaniu (rozłożeniu) i ścieleniu leżanki, ustawieniu drabinki (do zajęcia
środkowej i górnej leżanki),
- udzieli informacji związanych z podróżą,
- obudzi o żądanej porze (nie póz
niej niż 30 minut przed stacją wysiadania),
- poda poczęstunek ( w wagonach komunikacji międzynarodowej, stosownie do kategorii
zajmowanego miejsca),
- zrealizuje zamówienie na napoje gorące, chłodzące, słodycze,
- przechowa bilety i dokumenty uprawniające do przejazdu przekazane mu na czas podróży
(i zwróci je przed opuszczeniem wagonu przez podróżnego),
- pomoże przy wysiadaniu z wagonu i wyniesieniu bagażu.
Kategorie miejsc w wagonach sypialnych
W wagonach sypialnych są następujące kategorie miejsc:
- single - jedno miejsce do spania w przedziale,
- double - dwa miejsca do spania w przedziale,
- touriste - trzy miejsca do spania w przedziale .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
W każdym przedziale (kategorii single, double, touriste) znajdują się:
- miejsce(a) do spania,
- umywalka,
- wiszÄ…ca szafka z lustremi gniazdkiem do golarki,
- wieszaki na ubrania,
- półki na bagaż.
- ogólnodostępne WC jest usytuowane przy obu przedsionkach wagonu.
Miejsce do spania w wagonie sypialnym to leżanka wyposażona w :
- prześcieradło przykrywające leżankę,
- kołdrę lub koc w bawełnianej poszwie,
- poduszkÄ™ w poszewce.
W wagonach sypialnych kursujÄ…cych w pociÄ…gu EuroNight Jan Kiepura relacji Warszawa-
Frankfurt/M-Warszawa, Chopin relacji Warszawa-Wiedeń-Warszawa i w pociągu Józef
Chełmoński relacji Kraków-Kijów-Kraków, ponadto są do dyspozycji podróżnych:
single lux - klimatyzowany przedział z jednym miejscem do spania, wyposażony jest w:
- telewizor z wyświetlaczem LCD i odtwarzacz DVD,
- umywalkÄ™,
- prysznic,
- WC,
double lux - klimatyzowany przedział z dwoma miejscami do spania, wyposażony tak jak
przedział kategorii single lux. Dolne miejsce do spania można złożyć i zastąpić fotelami do
siedzenia.
Kategorie miejsc w kuszetach
W wagonach z miejscami do leżenia (kuszetach) są:
przedziały 4-miejscowe, w których przygotowane są do leżenia 4 leżanki,
przedziały 6-miejscowe, z miejscami do leżenia dla 6 osób.
W przedziałach są:
- miejsca do leżenia - leżanki,
- wieszaki na ubrania,
- półki na bagaż.
- umywalnia i WC są ogólnodostępne, usytuowane przy przedsionkach wagonu.
Miejsce do leżenia (w wagonach z obsługą konduktorską WARS-u) wyposażone jest w:
2 prześcieradła, z których jedno służy do przykrycia leżanki, a drugie do bezpośredniego
przykrycia, koc (2 koce w okresie zimowym), poduszkÄ™ w poszewce.
Oprócz wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia, w transporcie kolejowym możemy
spotkać: wagony specjalne (przystosowane do obsługi osób niepełnosprawnych lub
przystosowane do podróży biznesmenów), wagony konferencyjne (bezprzedziałowe
przystosowane do organizacji konferencji dla 20 do 30 osób), wagony kina, dyskoteki lub
przystosowane do organizacji wczasów mobilnych.
Transport morski:
Jak wynika z najnowszych obliczeń - coraz więcej rodzin postanawia spędzić wakacje na
statku. Jak podpowiadają właściciele linii promowych, dzieje się tak głównie z dwóch powodów
- obniżki cen oraz urozmaicenia oferty przez touroperatorów. Bardzo popularne stały się ostatnio
oferty dla rodzin z małymi dziećmi, dla których organizuje się na statku wiele rozrywek (jak np.
w czasie rejsów połączonych ze zwiedzaniem Disneylandu) oraz rejsy "od portu do portu"
połączone ze zwiedzaniem. Touroperatorzy zwiększyli również w ubiegłym roku liczbę portów,
w których można rozpocząć podróż. Popularnością cieszą się również rejsy tematyczne - np.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
organizowane przez Olivia Cruises rejsy tylko dla kobiet lub rejsy na statkach wyposażonych
w pola golfowe - jak np. te organizowane przez Royal Caribbean International.
 Przez hotelarstwo okrętowe (cruising) rozumiemy świadczone i odpowiednio zorganizowane
usługi hotelowe dla osób przebywających na statkach morskich z racji wykonywanego zawodu,
obowiązków służbowych lub czasowego przyjazdu w roli pasażera
Usługi hotelowe na statkach wykonywane są podobnie, jak w hotelach na lądzie, ale
z uwzględnieniem specyfiki okrętowej. Działalność hotelarska na statkach obejmuje trzy główne
zakresy:
- zakwaterowanie
- wyżywienie
- inne usługi i świadczenia
Układ funkcjonalny części pasażerskiej na statku jest podobny do układu hotelu na lądzie.
W układzie tym można wyróżnić:
- cześć recepcyjną,
- część noclegową,
- część żywieniową,
- część usługową i handlową,
- część administracyjną i gospodarczą.
Część recepcyjna - jest główny miejscem koordynacji pobytu pasażerów na statku, a także
często organizatorem ich czasu w trakcie pobytu. Usytuowana jest przy wejściu pasażerów na
statek.
Część noclegowa - kabiny na statkach dzielą się na zewnętrzne (z oknem lub balkonem)
i wewnętrzne (bez okna), najwyższą cene płaci się za apartamenty (składające się z sypialni
i salonu). Każdy statek posiada kilka pokładów pasażerskich  ceny w tabelach rozpoczynają się
od kabin usytuowanych na dolnych pokładach. Wszystkie kabiny (bez względu na usytuowanie
na pokładzie) są klimatyzowane, posiadają łazienkę i TV.
Część żywieniowa - jest podzielona na dwa segmenty: część konsumpcyjną i część
produkcyjną z zapleczem magazynowym. Wyżywienie na statku występuje w formie posiłków
wynikających z wykupionych świadczeń w ramach biletu oraz w formie odpłatności usług
gastronomicznych.
Część usługowo  handlowa  jest bardzo zróżnicowana, zarówno w zakresie wyposażenia,
jak i świadczonych usług. Wynika to z typu jednostki pływającej, a także jej pojemności.
W segmencie standardowym poziom współczesnych statków odpowiada poziomowi hoteli
czterogwiazdkowych na lądzie i ma tendencje do zbliżania się do pięciu gwiazdek.
Do dyspozycji gości pozostają: sale widowiskowe, sale sportowe,, pływalnie, kina, kasyna,
ośrodki zabaw dla dzieci i centra odnowy biologicznej. Do tej listy można dodać organizowane
podczas rejsu imprezy specjalne np. bal kapitański czy też zwiedzanie portów (3-5 w trakcie
tygodniowego rejsu. Armatorzy prześcigają się w oferowaniu atrakcji dla gości i tak w ostatnich
latach pojawiły się kabiny z indywidualnymi balkonami, jacuzzi, wodospady, sztuczne ognie na
pełnym morzu, bale maskowe, kuchnie egzotyczne, loty helikopterem (statki wyposaża się
w lądowiska, centra komputerowe, wystawy (pływających na statku dzieł sztuki), mini golf,
kursy nurkowania, występy pasażerów (poszukiwanie talentów w stanowiącym wyposażenie
statku studio telewizyjnym), sklepy, korty tenisowe, ściany do wspinania się, a nawet sztuczne
lodowiska
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Kabina wewnętrzna Statek Pride of Aloza
Restauracja Queens Grill Statek Queen Mary 2 Restauracja Yacht Club Statek Norwegian Crown
Crown Club Casino Statek Norwegian Crown Baseny Statek Norwegian Sun Fitness Center Statek Pride of Aloha
Rys. 1 Materiały reklamowe
Transport lotniczy
Pasażerowie, korzystający z transportu lotniczego, mają w koszcie opłaconego biletu
zagwarantowaną opiekę w czasie lotu i usługi żywieniowe, których zakres zależy od czasu
przelotu i od kategorii świadczeń. Każde towarzystwo lotnicze stara się poprzez wzbogacenie
usług, standard wyposażenia samolotu i doskonalenie serwisu pokładowego przyciągnąć coraz
więcej pasażerów. Wpływa to na podniesienie jakości i zakresu usług hotelowo 
gastronomicznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Specyficzne rodzaje zakładów hotelarskich w środkach transportu lądowego, wodnego
i lotniczego
Rotele  dalekobieżne autokary posiadające miejsca sypialne i gastronomiczne.
Botele  obiekty posiadające urządzenia hotelowe i świadczące usługi na stale zakotwiczonym
statku.
Aquatele - obiekty posiadające urządzenia hotelowe i świadczące usługi na barkach,
motorówkach i innych środkach pływających.
Seatele  hotele usytuowane na  pływających wyspach a przeznaczone dla gości
przybywających drogą morską czy też lotniczą.
Flaytele - obiekty posiadające urządzenia hotelowe i świadczące usługi w obrębie lotniska.
Turystykę na statkach wycieczkowych określa się na zachodzie jednym słowem  cruising .
W słownictwie polskim brak jak dotychczas odpowiednio zwięzłego wyrażenia, niestety ta
forma turystyki nie była u nas nigdy zbyt popularna.
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Co to jest usługa hotelarska?
2. Jakie są główne cele działalności hotelarskiej?
3. Jakie znasz specyficzne cechy branży hotelarskiej?
4. Według jakich kryteriów można dokonać podziału usług hotelarskich? Dokonaj podziału
usług hotelarskich.
5. Co to są usługi komplementarne, fakultatywne i towarzyszące?
6. Na jakiej podstawie następuje wyodrębnienie usług obligatoryjnych w hotelu?
7. Co to są usługi obce w hotelu?
8. Jakie znaczenie dla hotelu mają usługi obce?
9. Jakie znasz rodzaje środków transportowych w których świadczone są usługi noclegowe?
10. Co obejmuje działalność hotelarska na statkach?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Różne potrzeby gościa hotelu są zaspakajane przez poszczególne elementy produktu  usługi
hotelarskie. Wypisz w tabeli rodzaje usług hotelarskich, które zaspakajają następujące potrzeby
gościa:
- potrzeba zamieszkania,
- potrzeba bezpieczeństwa,
- potrzeba posiłku,
- potrzeba komunikacji,
- potrzeba pracy,
- potrzeba rekreacji,
- potrzeba rozrywki
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) wykonać w tabeli zestawienie potrzeb i usług hotelarskich,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Wyposażenie stanowiska pracy:
- arkusze papieru A3
- flamastry w różnych kolorach,
- literatura (poz. 12)
Ćwiczenie 2
Dokonaj przeglądu stron internetowych, na których hotele oraz inne obiekty hotelarskie
prezentują swój produkt, a następnie wykaż zróżnicowanie obiektów, w zakresie świadczenia
usług.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) dokonać przeglądu stron internetowych zawierających prezentacji obiektów hotelarskich,
3) wypisać rodzaje świadczonych usług dla poszczególnych obiektów,
4) wykazać zróżnicowanie usług w zależności od rodzaju obiektu,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru A3
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj poniżej wymienione usługi do następujących kategorii usług: uzupełniające,
fakultatywne, towarzyszące, płatne i bezpłatne:
1. budzenie
2. informacja turystyczna
3. rezerwacja biletów na imprezy kulturalne
4. podawanie posiłków do pokoju
5. przechowalni bagażu
6. pranie bielizny
7. wypożyczenie przedmiotów użytkowych
8. wezwanie taksówki
9. wymiana walut
10. zamawianie rozmów telefonicznych
11. wysyłanie faksów
12. poproszenie o dodatkowy koc
13. udzielenie pierwszej pomocy oraz skorzystanie z apteczki
14. depozyt
15. obsługa bagażowa
16. doręczenie korespondencji
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z charakterystyką usług,
2) przyporządkować usługi do poszczególnych kategorii
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Wyposażenie stanowiska pracy:
- arkusze papieru A3
- flamastry w różnych kolorach,
Ćwiczenie 4
Dokonaj charakterystyki specyficznych cech branży hotelarskiej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) dokonać charakterystyki specyficznych cech branży hotelarskiej,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru A3
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.
Ćwiczenie 5
Uwzględniając szeroki zakres usług oferowanych gościom na statkach pasażerskich ułóż
program tygodniowego rejsu. Do zadania przyjmij własne założenia: trasy rejsu i zestaw
świadczeń.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zaplanować trasę rejsu,
3) wypisać ofertę usług statku pasażerskiego,
4) sporządzić program zagospodarowania czasu wolnego dla pasażerów tygodniowego rejsu,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru A3,
- literatura
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) zdefiniować pojęcie  usługi hotelarskie ?
2) określić usługi hotelarskie i usługi typu hotelarskiego?
3) określić cele działalności hotelarskiej?
4) scharakteryzować specyficzne cechy branży hotelarskiej?
5) dokonać podziału usług hotelarskich wg różnych kryteriów?
6) podać przykłady usług komplementarnych, fakultatywnych i towarzyszących
w hotelu?
7) podać przykłady usług obligatoryjnych zgodnie z minimalnymi
wymaganiami dla hoteli 1*-5*?
8) omówić usługi hotelarskie świadczone gościom w transporcie kolejowym?
9) omówić usługi hotelarskie świadczone gościom w transporcie morskim?
10) omówić usługi hotelarskie świadczone gościom w transporcie lotniczym?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
4.2 Wizerunek pracownika branży hotelarskiej
4.2.1. Materiał nauczania
Hotelarstwo jest zawodem ciekawym, ale i trudnym i odpowiedzialnym. Praca
w hotelu może przynieść wiele satysfakcji, ale też hotelarstwo wymaga od pracownika
wszystkich szczebli predyspozycji zawodowych, wiedzy i umiejętności, jak także wysokiego
morale i kultury osobistej. Hotelarstwo to zawód polegający na zorganizowanym udzielaniu
gościnności przyjezdnym, a więc zapewnieniu im zakwaterowania, wyżywienia i związanych
z tym usług: stworzenie dobrej atmosfery pobytu, zapewnienie wysokiej kultury, poziomu
i jakości usług, miłego i bezpiecznego pobytu.
Specyficzny charakter zawodu powoduje, że pracownikom hoteli stawia się wysokie
wymagania, powinni oni być starannie dobrani i przygotowani do pracy.
Należy podkreślić międzynarodowy charakter zawodu hotelarz. To na podstawie stanu
i poziomu hoteli cudzoziemcy bardzo często wyrabiają sobie opinię o poziomie życia i kulturze
kraju.
Dawniej oferowanie komuś gościny było punktem honoru gospodarza. Obecnie
ta szlachetna cnota ludzka, która polegała na bezpłatnym przyjmowaniu gościa u siebie, stała się
działalnością komercyjną, wynagradzaną. A mimo to gość hotelowy oczekuje czegoś więcej niż
tylko zwykłej usługi, do której upoważnia go zapłacona cena. Gość oczekuje kurtuazji, usługi
wysokiej jakości, ciepłej atmosfery, która przekonuje go, że jest tu mile widziany i serdecznie
przyjmowany. Gość hotelowy oczekuje dobrego przyjęcia, to znaczy czegoś, czego nie można
wprost zdefiniować, ponieważ hotelarstwo bazuje na wzajemnym zaufaniu oraz osobistej trosce
o gościa.
Ranga zawodu wynika z podstawowej prawdy, że to pracownicy zatrudnieni w hotelu
decydują o poziomie i kulturze obsługi, atmosferze panującej w hotelu, stosunku do gościa,
bezpieczeństwie pobytu i zabezpieczeniu interesów użytkowników. U podstaw dobrego
hotelarstwa, na równi ze stanem technicznym budynku i pomieszczeń oraz ich wyposażenia,
znajduje się kadra pracownicza, ludzie wykonujący ten zwód.
Osoby, które chcą pracować w branży hotelarskiej, oprócz nabytych umiejętności, muszą
posiadać pewne predyspozycje psychiczne, fizyczne, ważne w zawodzie hotelarza, takie jak:
- znajomość form i zwyczajów towarzyskich,
- cierpliwość, opanowanie, uprzejmość, uczciwość,
- elokwencja, wysoka kultura osobista, życzliwość, wyrozumiałość, powściągliwość,
- odpowiedzialność, poczucie obowiązku, zdyscyplinowanie,
- odporność na stres,
- umiejętność radzenia sobie w każdej sytuacji,
- szybkie podejmowanie decyzji,
- umiejętność szybkiego rozumowania oraz zwięzłego formułowania wniosków,
- dobra organizacja pracy i systematyczność,
- umiejętność prawidłowego wysławiania się, swoboda w zachowaniu i komunikacji,
- miła aparycja i estetyczny wygląd,
- zdolność do zapamiętywania nazwisk oraz spostrzegawczość,
- ciągłe podnoszenie swoich kwalifikacji,
- znajomość języków obcych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
- odpowiedni dystans wobec gości,
- łatwość w nawiązywaniu kontaktów z ludz
mi,
- umiejętność uważnego słuchania,
- stabilność emocjonalna, zdolność do szybkiej regeneracji sił w sytuacjach stresu,
- gotowość do udzielania pomocy innym ludziom w rozwiązywaniu ich problemów,
- umiejętność radzenia sobie z emocjami klientów,
- poszanowania dóbr materialnych.
Hotelarz musi stale pamiętać o własnej godności osobistej i szacunku dla samego siebie.
Należy zawsze zachować poczucie taktu w postępowaniu, nie wolno narzucać się gościom, gość
nie może poczuć się nagabywany do skorzystania z usług i zobowiązany do rewanżu, np.
w formie napiwku.
Od pracownika oczekuje się że będzie reprezentował swój hotel. Głównym aspektem
noszenia uniformów przez pracowników jest  przynależność do pewnej grupy osób
obsługujących i  bycie widoczną częścią pewnej grupy, w obrębie tej grupy  i hotelu .
Wygląd zewnętrzny to nie tylko dobrze skrojony uniform, gdyż istnieją pewne kanony
wyglądu zewnętrznego i higieny osobistej, które musza być przestrzegane bez względu na
okoliczności.
Włosy powinny być umyte, uczesane i odpowiednio ostrzyżone, nie mogą zakrywać twarzy,
a długi włosy należy przewiązać z tyłu. Mężczyz
ni powinni być ogoleni, z dobrze utrzymanymi
brodami i wąsami. Ozdoby powinny być skromne, a makijaż dyskretny. Szczególnie dbać należy
o czystą cerę i stan skóry na twarzy. Dłonie powinny być czyste, a paznokcie dobrze utrzymane.
Jakikolwiek przykry zapach będzie nie przyjemny dla gości i kolegów z pracy. Należy się często
kapać i unikać mocnych perfum.
Sylwetka wzorowego hotelarza
Cechy fizyczne
1. Dobra kondycja fizyczna, odporność na zmęczenie, brak snu, nieregularność posiłków,
pracę w warunkach ciągłego ruchu i hałasu.
2. Dobra prezencja, higiena osobista, estetyka ubioru, umiar w stosowaniu ozdób
i makijażu.
3. Umiejętność poruszania się i zachowania, opanowanie mimiki twarzy, gestów,
i odruchów, estetyka ruchów i ich ograniczenie do niezbędnego minimum.
Cechy psychiczne
1. Kultura osobista i zawodowa: takt, znajomość form i zwyczajów towarzyskich, życzliwość,
dyskrecja, opanowanie, powściągliwość, cierpliwość i wyrozumiałość, wysoko rozwinięte
poczucie obowiązku, odpowiedzialności, godności osobistej, umiejętność zachowywania
właściwego dystansu i postawy służbowej.
2. Dobra pamięć słuchowa i wzrokowa, spostrzegawczość. Szybka orientacja, zaradność
i szybkość decyzji, umiejętność logicznego rozumowania i zwięzłego formułowania
wniosków, dokładność i rzetelność, zmysł organizacyjny, systematyczność i szybkość
w pracy, poszanowanie mienia społecznego i powierzonego przez gości, silna wola,
wytrwałość, zdyscyplinowanie, zamiłowanie do stałego podnoszenia kwalifikacji
i ogólnego poziomu umysłowego, zdolności językowe.
Wiedza i umiejętności
1. Dobra znajomość zagadnień zawodowych.
2. Dobra znajomość co najmniej dwóch języków obcych, pożądana  trzech.
3. Umiejętność obsługi sprzętu technicznego.
4. Umiejętność szybkiego posługiwania się materiałami informacyjnymi i udzielania zwięzłej
i rzeczowej informacji. Opanowanie pamięciowe możliwie dużego zasobu wiadomości
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
z zakresu informacji oraz dobra znajomość szeregu zasad i przepisów ogólnych, jak również
nie wyliczonych powyżej umiejętności, objętych określeniem dobra znajomość
przedmiotów zawodowych.
Zestaw haseł szkoleniowo - reklamowych SAS
1. Gość nigdy nie jest przeszkodą w naszej pracy, przeciwnie, jest jej celem.
2. Towarem, który sprzedajemy, są nasze usługi. Niechże to będzie dobry towar!
3. Dobra obsługa wymaga przede wszystkim bardzo dobrej znajomości zawodu, zarówno
teoretycznej, jak i praktycznej.
4. Jeżeli lubisz swój zakład, swoich kolegów i swoją pracę - okazuj to. Entuzjazm jest
zaraz
liwy!
5. Wszystkich bez wyjątku gości należy traktować jak Bardzo Ważne Osobistości /VIP. very
important person/.
6. Nie pomijaj żadnej okazji, aby gościowi oddać przysługę.
7. Daj gościowi odczuć, że może całkowicie zaufać tobie i twojemu zakładowi.
8. Wysłuchaj cierpliwie problemów, które zaprzątają gości i staraj się na nie spojrzeć z jego
punktu widzenia
9. Formułki grzecznościowe pomagają w pracy i ułatwiają stosunki pomiędzy ludz
mi.
10. Jeżeli naprawdę musisz odmówić, zrób to przynajmniej w miłej formie.
11. Prowadzenie rozmowy jest wprawdzie sztuką, ale nie potrzebujemy artystów.
12. Postaraj się pamiętać nazwiska. Goście bardzo lubią, gdy się ich pamięta i poznaje.
13. Goście bywają różni. Trzeba umieć postępować z nimi, rozumieć i przewidywać ich reakcje.
14. Nigdy nie należy starać się przekonać gościa, że nie ma racji. Gość ma zawsze rację!
15. Trzymaj zawsze nerwy na wodzy i nie trać spokoju w żadnej sytuacji.
16. Miły uśmiech, kilka uprzejmych słów, drobna przysługa często decydują o powzięciu jak
najlepszej opinii, która póz
niej nie ulega zachwianiu z lada powodu.
MODEL GOÅšCINNOÅšCI
W branży usług turystycznych gościnność ma znaczenie szczególne. Bardzo ważny jest
zespół wyuczonych zachowań - tzw. model gościnności - zbliżony dla wszystkich obiektów
hotelowych określonej klasy czy kategorii, bez względu na ich położenie geograficzne czy
jakość personelu.
Elementy, które mają istotny wpływ na model gościnności:
- kultura organizacyjna firmy turystycznej
- zespół przepisów, regulaminów i opisów stanowisk
- poziom wykształcenia ogólnego pracowników
- poziom wykształcenia zawodowego jaki dają szkoły hotelarskie
- indywidualne predyspozycje osobowe personelu
- formalne wymogi dotyczące kategorii obiektów hotelowych
- pozaformalne - czyli indywidualne zabiegi właścicieli obiektów gwarantujących
w swoich obiektach świadczenia wykraczające poza ramy wymogów kategoryzacyjnych
np.: całodobowy room serwis w hotelu jednogwiazdkowym, czy płatna telewizja i mini-bary
oraz klimatyzacja w obiekcie dwugwiazdkowym.
Decydujący wpływ na realizowany w obiekcie turystycznym model gościnności ma
w praktyce rodzaj prowadzonej działalności. Ciężar głównych elementów modelu przesuwa się
od gościnności intuicyjnej - wyznacznikiem której są aspekty geograficzno-kulturalno-społeczne
ku gościnności zinstytucjonalizowanej, gdzie elementami głównymi są kultura organizacyjna
z całokształtem regulacji oraz procedury wewnętrzne wynikające np. z przepisów dotyczących
jakości.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Przykładem obiektu w którym najczęściej realizowany jest model gościnności intuicyjnej są
gospodarstwa agroturystyczne. Prowadzone przez rodzinę i ewentualnie lokalnych mieszkańców
zawsze oparte są o tradycyjne wartości charakterystyczne dla regionu. Styl obsługi,
przygotowanie kwater, posiłki, jakość przygotowanych atrakcji stanowią odzwierciedlenie tego
wszystkiego, co jest charakterystyczne dla okolicy. Przykładem skrajnej przeciwstawności dla
modelu gościnności intuicyjnej są duże hotele, zlokalizowane w aglomeracjach miejskich,
należące do międzynarodowych łańcuchów. Tu nie ma miejsca na improwizację a liczebność
personelu i złożona struktura organizacyjna i administracyjna hotelu wyklucza działania
intuicyjne. By zagwarantować odpowiedni poziom obsługi i jakości serwisu - wszelkie działania
są dokładnie opisane w procedurach składających się na kulturę organizacyjną hotelu. W takim
przypadku gościnność jest wpisana w instrukcje i dokładnie scharakteryzowana - począwszy od
uroczego uśmiechu recepcjonistki i faktu, że wita nas stojąc ciepłym pytaniem "Jak minął
dzień?", a skończywszy na uśmiechniętej pokojowej, która z matczyną troską pyta gościa czy nie
potrzebny jest dodatkowy koc lub poduszka.
Profesjonalny model gościnności zinstytucjonalizowanej sprawia wrażenie naturalności.
Gość ma z przyjemnością myśleć o tym, jak życzliwy, pogodny i uczynny jest personel hotelu,
a personel hotelu ma grać swoją rolę w każdej sytuacji. Zresztą treningi i ciągłe doskonalenie
gościnności skutkuje w końcu tym, że personel takich hoteli przejmuje wzorce takiej gościnności
jako własne.
Pomiędzy gościnnością intuicyjną a zinstytucjonalizowaną jest cała paleta modeli
pośrednich. Modele te powielają się i często są charakterystyczne dla określonych typów
przedsiębiorstw hotelowych. Każdy z obiektów hotelowych: schronisko, hotel turystyczny,
motel, pensjonat czy w końcu hotele kolejnych kategorii - już w swej klasie niosą informację
o tym czego można po nich oczekiwać. Dochodzi wtedy do swoistej interakcji - ponieważ
oczekiwania klientów skutkują określonymi zachowaniami, a zachowania te wpływają na model
gościnności obowiązujący w obiekcie. Na przykład motel przy ruchliwej trasie tranzytowej. Jego
główni klienci to kierowcy. Trzon tej grupy stanowią kierowcy ciężarówek. Gościnność jaką
napotkamy w motelu będzie dostosowana do tej właśnie grupy klientów. Zespół zachowań
personelu, ich podejście do klienta będzie charakterystyczne dla obiektu w którym pracują. Styl
obsługi, podejście do klientów będą tu odpowiadały potrzebom. Najczęściej poza uprzejmością
napotkamy odrobinę szorstkości i lekceważenia oraz brak zrozumienia dla naszych
ewentualnych potrzeb czy uwag o ile będą odbiegały od oczekiwań przeciętnego kierowcy
ciężarówki.
Innego modelu gościnności oczekiwać będziemy od przytulnego i eleganckiego pensjonatu
w miejscowości wypoczynkowej. Tu wprost intuicyjnie oczekiwać będziemy opieki
i zrozumienia dla naszych kaprysów, dogadzania gościom a przede wszystkim uśmiechów oraz
objawów sympatii i radości z faktu naszego pobytu w pensjonacie. Nie bez znaczenia będzie też
rodzinna atmosfera, szef kuchni przygotowujący smakołyki dostosowane do naszego gustu 
jednym zdaniem: lepiej niż w domu. Jeszcze inny model gościnności obowiązywał będzie
w luksusowym hotelu. Tu poza życzliwością i uprzejmością pojawi się nuta usłużności.
W modelu tym nie będzie miejsca na chociażby cień poufałości czy manifestowania zażyłości
z klientem. Reakcje personelu będą wyważone i stonowane, obliczone na odgadywanie
zachcianek gości i bezzwłoczne ich zaspokajanie. Takiego typu gościnności "służebnej"
oczekuje główny klient takich hoteli  bogaci ludzie interesów, politycy czy gwiazdy mediów.
Tak więc model gościnności realizowany w obiekcie hotelowym jest skorelowany
z oczekiwaniami głównej  domyślnej dla danego typu obiektu hotelowego - grupy klientów.
Podróżując zazwyczaj wybieramy obiekty, których nazwa i status sugeruje także model
gościnności jakiego możemy oczekiwać. Czy właściciel bazy noclegowej może przesądzić
o realizowanym w swoim obiekcie modelu? W pewnym stopniu tak. Odbywa się to już np. na
etapie budowy obiektu hotelowego. Elementy wykończenia wnętrz, kolorystyka, detale -
w efekcie składają się na opinię czy obiekt jest odbierany jako gościnny czy nie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Dlaczego stawia siÄ™ wysokie wymagania pracownikom hotelu?
2. Jakie cechy fizyczne powinien posiadać hotelarz?
3. Jakie cechy psychiczne powinien posiadać hotelarz?
4. Jakie umiejętności powinien posiadać pracownik hotelu?
5. Dlaczego istotę hotelarstwa upatruje się w gościnności?
6. Co rozumiesz pod pojęciem model gościnności?
7. Co wpływa na dobry wizerunek hotelu?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oceń, czy posiadasz predyspozycje do zawodu hotelarza. Wypiszcie na kartkach
predyspozycje psychiczne jakie powinien posiadać hotelarz, a następnie każdy niech wybierze te
które do niego pasują.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) na małych kartkach wypisać predyspozycje psychiczne pracownika hotelu,
2) wybrać te, które uważasz że posiadasz,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny własnej przydatności do zawodu oraz zapamiętać te cech nad którymi
powinieneś popracować.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- duży arkusz papieru
- flamastry w różnych kolorach.
- małe kartki samoprzylepne.
Ćwiczenie 2
Jaką rolę odgrywa Twoja osobowość w fachowej obsłudze gości?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wykorzystać cechy psychiczne , które wskazałeś jako własne, przydatne w zawodzie
hotelarza,
2) zapoznać się z materiałem nauczania i literaturą,
3) przygotować odpowiedz
na pytanie zawarte w poleceniu ćwiczenia,
4) zaprezentować się na forum grupy, (możesz przygotować prezentację).
Wyposażenie stanowiska pracy:
- arkusze papieru A3
- flamastry w różnych kolorach.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Ćwiczenie 3
Dokonaj szczegółowej analizy haseł szkoleniowo-reklamowych SAS zawartych w materiale
nauczania. Praca w grupach  każda grupa omawia po dwa hasła.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) wybrać w grupach hasła do omówienia,
3) przygotować referaty do zaprezentowania,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- literatura,
- arkusze papieru kancelaryjnego.
Ćwiczenie 4
Opracuj model gościnności wybranego zakładu hotelarskiego. Zanim zabierzesz się do
pracy wybierz siÄ™ z grupÄ… na wycieczkÄ™ do tego obiektu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania i literaturą,
2) odbyć wycieczkę do wybranego obiektu hotelarskiego,
3) opracować model gościnności,
4) zaprezentować go na forum grupy, (możesz przygotować prezentację z wykorzystaniem
komputera).
Wyposażenie stanowiska pracy:
- komputer z podłączeniem do Internetu
- projektor multimedialny,
- ekran.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić jakie predyspozycje psychiczne i fizyczne są potrzebne w
zawodzie hotelarza?
2) wymienić jakie umiejętności są potrzebne w zawodzie hotelarza?
3) scharakteryzować postawę wzorowego hotelarza?
4) opisać model gościnności
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
4.3. Kierunki rozwoju współczesnego hotelarstwa.
4.3.1. Materiał nauczania
Do najważniejszych czynników warunkujących rozwój hotelarstwa zaliczamy:
- sytuacje polityczno-społeczną i gospodarczą kraju, rozwój gospodarczy, rozwój
międzynarodowej wymiany handlowej,
- położenie geograficzne, atrakcyjność turystyczną kraju,
- stan bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego,
- rozwój komunikacji, połączenia międzynarodowe, przejścia graniczne,
- stan zamożności społeczeństwa, jego przyzwyczajenia i nawyki,
- dynamikę ruchu turystycznego krajowego i międzynarodowego,
- zapotrzebowanie na usługi hotelarskie,
- politykę ekonomiczno-finansową państwa,
- przepisy celne, dewizowe, graniczne, wizowe, udogodnienia dla turystów,
- istnienie kapitałów gotowych inwestować w budowę obiektów hotelarskich.
Rozwój hotelarstwa w Polsce ogranicza się głównie do powstawania luksusowych hoteli. Nie
należy się temu dziwić, ponieważ w hotele tego typu inwestują najczęściej międzynarodowe
sieci hotelowe. Inwestycje takie podejmowane sÄ… po przeprowadzonych badaniach rynku, co
sugerowało by największe zainteresowanie klientów hotelami najwyższej kategorii. Należy
jednak zauważyć, że międzynarodowe sieci hotelowe zaczynają także inwestować w budowę
obiektów trzy-, dwu-, jak i również jedno-gwiazdkowych. Sytuacja taka może być spowodowana
często powtarzaną w Polsce opinią o braku hoteli średniego standardu, oraz braku należycie
utrzymanych hoteli niskich kategorii. Opinia ta doskonale wyjaśnia pożądane kierunki rozwoju
hotelarstwa, wyrażane przez ludzi zajmujących się tą branżą i działaczy turystycznych, takich jak:
- podniesienie standardu obiektów i usług w zakresie rozwiązań konstrukcyjnych,
funkcjonalnych, wyposażenia, obsługi  podkreśla się tu problem prawidłowego
przygotowania kadr,
- dostosowanie standardu do wymagań gości.
Zajmujący się hotelarstwem i turystyką teoretycy, oraz działacze turystyczni, są również zgodni
co do tego, że wśród kierunków rozwoju hotelarstwa powinny się znalez
ć:
- przyrost potencjału hoteli, rozumiany jako przyrost liczby obiektów i miejsc noclegowych
w wyniku nowych inwestycji i adaptacji na cele hotelowe innych obiektów bazy
noclegowej, np. budynków zabytkowych,
- lepsze rozmieszczenie obiektów na terenie kraju  oczekuje się, że nowe hotele będą
powstawały w miejscowościach nie posiadających tych usług, bądz
tam, gdzie występuje ich
deficyt.
W latach 90-tych w Polsce opracowano strategię rozwoju turystyki, z którą związane były
wielkie plany, dotyczące między innymi zmniejszenia bezrobocia, zwiększenia
przedsiębiorczości mieszkańców, promocji regionów itp. Tymczasem na tę gałąz
gospodarki
przeznaczanych jest coraz mniej pieniędzy.
Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest notowany od 1998 r. spadek przyjazdów do Polski
cudzoziemców, w tym turystów, oraz wpływów dewizowych z tego tytułu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Wyszczególnienie
Przyjazdy do Polski
88 592 89 118 84 515 61 431 50 735 52 130 61 918
cudzoziemców ogółem
Zmiana w stosunku do
6,0% -5,2% -27,3% -17,4% 2,7% 18,8%
roku ubiegłego
Przyjazdy turystów do
18 780 17 950 17 400 15 000 13 980 13 720 14 290
kraju
Zmiana w stosunku to
-4,4% -3,1% -13,8% -6,8% -1,9% 4,2%
roku ubiegłego
Tab.1 Przyjazdy cudzoziemców do Polski, w tym turystów (w tys.)
y
ródło: www.hotelarze.pl
Lata Przyjazdy ogółem w tym turyści odwiedzający jednodniowi
1998 8,0 4,4 3,6
1999 6,1 3,4 2,7
2000 6,1 3,1 3,0
2001 4,8 2,9 1,9
2002 4,5 2,8 1,7
2003 4,1 2,7 1,4
2004 5,8 2,9 2,9
Tab.2 Wpływy dewizowe Polski z turystyki przyjazdowej (w mld USD)
y
ródło: www.hotelarze.pl
Spadkową tendencje przyjazdów do Polski cudzoziemców, w tym turystów, zapoczątkowaną
w roku 1998 możemy zauważyć aż do roku 2003. Jednego z powodów zwiększenia przyjazdów
w roku 2004 można upatrywać we wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej.
Według strategii rozwoju turystyki do 2006 roku, opracowanej w latach 90-tych, Rządowy
program zakładał osiągnięcie w 2006 roku następujące wielkości:
- przyjazdy cudzoziemców ogółem 84 920 tys. osób
- turyści zagraniczni 18 060 tys. osób
- odwiedzający jednodniowi 66 860 tys. osób
- przychody dewizowe  cudzoziemcy 8,6 mld USD
- turyści zagraniczni 5,5 mld USD
- odwiedzajÄ…cy jednodniowi 3,1 mld USD
Z powyższych założeń wynika, że w roku 2006 powinniśmy osiągnąć poziom wpływów
dewizowych z 1998 r. Analizując powyższe tabele można przypuszczać, że poziom ten nie został
jednak osiągnięty.
Próba konkretnego zdefiniowania kierunków rozwoju hotelarstwa w Polsce wymaga
dokładnych badań i ekspertyz. Priorytety zwarte w strategii rozwoju turystyki w latach 90-tych
nie budziły żadnych wątpliwości, były z punktu widzenia potrzeb słuszne. W sytuacji, w której
znajdujemy się obecnie należy przeanalizować, co uniemożliwiło jej wdrożenie w życie, jak
w przyszłości takich błędów uniknąć i co najważniejsze jak uzdrowić ruch turystyczny w Polsce,
który tak znacząco kształtuje rozwój hotelarstwa polskiego.
Polska prowadzi obecnie dosyć skoordynowaną politykę w dziedzinie turystyki, która
zawarta jest w dokumencie rzÄ…dowym pt.  Strategia rozwoju turystyki w latach 2001-2006.
Rządowy program wsparcia rozwoju turystyki w latach 2001-2006 . W Strategii zapisano, że
w obszarze turystyki głównym celem polityki państwa będzie poprawa konkurencyjności
polskiej oferty turystycznej na rynku międzynarodowym i krajowym. Cel ten ma być
realizowany poprzez bardzo różnorodne działania, w dużej mierze prowadzone przez organy
samorzÄ…du terytorialnego, organizacje pozarzÄ…dowe oraz PolskÄ… OrganizacjÄ™ TurystycznÄ….
Działania wspierające turystykę mają koncentrować się na rozwoju infrastruktury turystycznej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
i poprawie jej jakości, kształceniu kadr zatrudnionych w turystyce, lepszej promocji oferty
turystycznej, poprawie bezpieczeństwa turystów. Przygotowana jest już też  Strategia rozwoju
turystyki 2007-2013 .
Tak więc podstawowe kierunki rozwoju hotelarstwa w Polsce powinny być następujące:
- wyrównać standard hoteli dwu- i trzygwiazdkowych do poziomu europejskiego,
- podnieść kwalifikacje personelu (zwłaszcza średniego),
- podnieść jakość usług w gastronomii,
- uruchomić ośrodki szkolące specjalistów z branży hotelarskiej (przy udziale fachowców
z innych państw),
- zwiększyć dostęp zakładów hotelarskich do innowacji, nowych technologii oraz wysokiej
klasy produktów i usług po niższej cenie,
- stworzyć warunki ekonomiczne do budowy hoteli, opartych na cenach działek,
- powołać spółki byłych dyrektorów hoteli, które świadczyłyby usługi w zarządzaniu
obiektami hotelarskimi,
- zwiększyć frekwencję gości podczas weekendów,
- wzorem innych państw stworzyć parki rekreacji i rozrywki z hotelami i całym zapleczem
wypoczynkowym,
- wykształcić co najmniej 2 tysiące menadżerów hotelarstwa lub powołać wyspecjalizowane
firmy do zarzÄ…dzania obiektami,
- rozpowszechnić w hotelarstwie franchising,
- przygotować bazę noclegową do organizowania spotkań biznesowych.
Unia Europejska nie wspiera finansowo branży turystycznej (w tym hotelarstwa
i gastronomii) w sposób bezpośredni, lecz istnieją możliwości sfinansowania przedsięwzięć z tej
dziedziny z licznych unijnych środków pomocowych dostępnych w innych obszarach.
Szczególnie cenne i bogate z
ródło potencjalnego finansowania stanowią Fundusze Strukturalne,
które są w Polsce dostępne od uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej.
Przynależność Polski do Unii Europejskiej zwiększyła niewątpliwie jej wiarygodność
i korzystny wizerunek w oczach turystów zagranicznych, a zacieśnianie więzi gospodarczych
w ramach wspólnego, europejskiego rynku spowodowało wzrost ilości służbowych przyjazdów
cudzoziemców do Polski.
W chwili obecnej za wcześnie jest jednak, aby oceniać pozytywny wpływ rozwoju inwestycji
infrastrukturalnych dofinansowywanych ze środków UE, których ukończenie ułatwi
podróżowanie po Polsce, jednakże oddanie do użytku nowych dróg i autostrad niewątpliwie
wpłynie pozytywnie na atrakcyjność turystyczną naszego kraju. Nie bez znaczenia jest także
fakt otwarcia granic oraz zniesienia ograniczeń w dostępie do świadczenia usług, w tym usług
lotniczych. Spowodowane zniesieniem ograniczeń w dostępie do polskiego rynku lotniczego
pojawienie siÄ™ zagranicznych przewoz
ników lotniczych, świadczących usługi przewozowe
w skali europejskiej z wielu miast w Polsce, z których dotychczas połączenia te nie były
realizowane. Tym samym obywatele państw poszerzonej Unii Europejskiej zyskali możliwość
szybkiego i wygodnego połączenia z wieloma poza Warszawą i Krakowem, miastami w Polsce.
Okres ostatnich kilkunastu lat w przemyśle hotelarskim na świecie to szereg zmian
ekonomicznych i strukturalnych. Ostatnie dekady XX wieku przyniosły zmiany w sytuacji
globalnej:
- zmiany w orientacji politycznej i ekonomicznej byłych państw komunistycznych na
gospodarkÄ™ wolnorynkowÄ…,
- ekspansja regionalnych bloków gospodarczych w europie i Azji południowo-wschodniej,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
- konflikty etniczne,
- wzrost komputeryzacji i technik telekomunikacyjnych,
- troska o ochronę środowiska naturalnego.
JednÄ… z najbardziej charakterystycznych cech tego okresu jest silny wzrost konkurencji.
Wiąże się ona z poszukiwaniem metod i dróg obniżania (zwalczanie) rosnących kosztów
własnych przy zmiennej koniunkturze rynkowej. Konkurencja w hotelarstwie przyczyniła się do
powstania nowych form organizacyjnych i technik współpracy w hotelarstwie  franchisingu
oraz kontraktów managementu. Trudności poprzedniej dekady dosyć burzliwej w rozwoju
hotelarstwa, spowodowały, a właściwie przyczyniły się do usprawnienia działania firm z branży
hotelarskiej na świecie, oraz poprawiły w wielu przypadkach wyniki eksploatacyjne.
Przeprowadzona w  białej księdze analiza danych finansowych firm prowadzących hotele
pokazała, że spadki nastąpiły w takich wskaz
nikach jak:
- zysk netto,
- rentowność aktywów,
- rentowność kapitałów,
- dochód netto ze sprzedaży jednostkowej pokoju.
Przeprowadzone przez Radę Turystyki i Podróży WTTC (w 176 krajach) badania miały na
celu próbę określenia wymiaru oraz zakresu działalności przemysłu hotelarskiego skali
globalnej. Uzyskane podstawowe dane to:
- wielkość wpływów w bilionach $ 247,8
- liczba hoteli 307 683
- liczba pokoi 11 333 199
- liczba łóżek 21 540 267
- liczba zatrudnionych 11 194 418.
Przedsiębiorstwa hotelarskie ostatniej dekady skoncentrowały się na inwestowaniu w ludzi,
mającym na celu podnoszenie profesjonalizmu personelu zatrudnionego w hotelach, a także
poprawę jakości obsługi i strategie cenowe.
W latach XX wieku wielkie sieci i łańcuchy hotelarskie stosowały wiele programów tzw.
lojalnościowych, czyli adresowanych do stałych gości (frequent stay programs). Prototypem
takiego programu był Holiday Inn Prioryty Club, który w krótkim czasie stał się podstawowym
narzędziem walki konkurencyjnej.
Oprócz tego programu uruchomiono też inne rodzaje i strategie walki konkurencyjne:
- alians strategiczny hoteli Sheraton i sektora filmów firmy Polaroid, w którym zamian za
promocje rynkową Polaroid premiował swoich klientów pobytami w hotelach Sheraton,
- zachęty promujące lojalność gości (incentives, bonus itp.),
- komputerowe systemy rezerwacji ,
- Hilton Hotels wprowadził na rynek nową kategorie  suite , która zyskała duża popularność
wśród gości,
- poszukiwanie nowych nisz rynkowych, np.  Podróże rodziców z dziećmi oraz  Camp Hyatt
program firmy Hyatt,
- przekształcanie i rozbudowywanie dotychczasowych programów business service programs
(hotele: Ritz  Carlton, regent, Four Season, Marriott, Hyat Hotels, radisson).
Ogólnie jednak możemy stwierdzić, że hotelarstwo światowe rozwija się dynamicznie
i wszechstronnie:
- powstają nowe hotele  proste i tanie, nastawione na obsługę masowego ruchu
turystycznego,
- powstają motele i hotele, nastawione na obsługę turystów zmotoryzowanych,
- rozwija się hotelarstwo, powiązane z branżą rekreacyjno-wypoczynkową i sportową,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
- powstają hotele, nastawione na obsługę kongresów, zajazdów, konferencji,
- dużą dynamikę rozwojową wykazują usługi hotelarskie w środkach transportu morskiego,
- adaptuje się obiekty zabytkowe, przystosowując je do obsługi bogatych, snobistycznych
turystów.
W dobie dynamicznego rozwoju bazy hotelowej na świecie wyraz
nie daje się odczuć
tendencję do powstawania wielu różnorodnych struktur obejmujących nawet kilka tysięcy hoteli.
Mogą one mieć charakter organizacyjny, funkcjonalny lub własnościowy .
Wśród najważniejszych czynników, które wymusiły powstawanie międzynarodowych
systemów hotelowych wyróżnić można:
- dynamiczny rozwój ruchu turystycznego i wynikający z niego popyt na usługi hotelarskie,
- wzrost i zróżnicowanie wymagań gości,
- konkurencję na rynku usług hotelarskich,
- atrakcyjność inwestowania w obiekty hotelarskie,
- koncentracje kapitału i korzyści płynące z dużej skali działalności,
- globalizacjÄ™ sektora hotelarskiego,
- korzyści związane z przynależnością do systemu.
Tabela 3 prezentuje dynamikę rozwoju największych sieci, łańcuchów i grup hotelowych.
Tab.3 Rozwój najważniejszych grup hotelowych na świecie [8, s.18]
Ranking Grupa hotelowa Pokoje Hotele Pokoje Hotele Zmiana
1995 1995 2005 2005 - pokoje
1 Inter Continental 365 800 1925 532 701 3532 +49%
2 Cendant 413 891 4208 520 860 6396 +265
3 Marriot 184 995 874 469 218 2364 +154%
4 Accor 256 607 2265 463 427 3973 +81%
5 Choice 293 706 3358 403 806 4987 +37%
6 Hilton Corporation 92 452 226 354 312 2226 +283%
7 Best Western 280 144 3409 308 131 4097 +105
8 Starwood 132 477 425 230 667 733 +74%
9 Carlson 79 482 349 147 093 890 +85%
10 Global Hyatt 77 512 167 111 651 355 +44%
11 Hilton International 55 005 162 99257 395 +80%
International Hotel & Restaurant Association uważa, że przyszłość hotelarstwa zależy od
stopnia rozwoju technologicznego, wielkości podaży zdolnej, utalentowanej kadry, która sprosta
nowym wymaganiom w nowoczesnym serwisie oraz w ofercie nowego produktu na rynek.
Analitycy twierdzą, że hotel przyszłości będzie technologicznie sterowany. Gość w hotelu
w przyszłości, przy pomocy osobistego agenta, jakim jest komputer, będzie układał wszelkie
plany podróży, wyjazdy i pobyty. Zarządzający hotelami będą musieli posługiwać się środkami
technologicznymi do badania potrzeb gościa w trzech fazach; przed, w czasie i po zakończeniu
procesu sprzedaży, ponieważ zaawansowana technologia pozwala na gromadzenie danych
o gościach oraz wykorzystanie doświadczeń zdobytych w bezpośrednim kontakcie z gościem.
Wielkie korporacje hotelarskie zakładają, że kombinacje: down-sizing + technologia będzie
trwałym trendem eksploatacyjnym w hotelarstwie, a wzrosną wymogi coraz większej
odpowiedzialności personelu o wysokich kwalifikacjach zawodowych na wszystkich szczeblach
organizacyjnych hotelu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie sÄ… kierunki rozwoju hotelarstwa polskiego?
2. Jakie dokumenty rzÄ…dowe zawierajÄ… informacje dotyczÄ…ce polityki w dziedzinie turystyki
w Polsce?
3. Co zmieniło się w hotelarstwie po wejściu Polski do Unii Europejskiej ?
4. Wymień zmiany w sytuacji globalnej na świecie w ostatniej dekadzie XXw.?
5. Jaka cecha charakteryzuje najlepiej zmiany zachodzÄ…ce w hotelarstwie?
6. Wymień programy lojalnościowe i premiowe hoteli?
7. Co powoduje że hotelarstwo światowe rozwija się dynamicznie ?
8. Jakie są prognozy rozwoju hotelarstwa przyszłości?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj prezentację dotyczącą czynników, które twoim zdaniem mogłyby przyczynić się
do poprawy rozwoju hotelarstwa w Polsce?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zapoznać się z danymi statystycznymi ze strony www.intur.com.pl,
3) zastanowić się jakie czynniki wpłyną na poprawę turystyki,
4) zastanowić się które z tych czynników będą miały wpływ na hotelarstwo,
5) wypisać swoje spostrzeżenia na kartkach papieru,
6) przygotować prezentację,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- stanowisko komputerowe z odpowiednim oprogramowaniem i Å‚Ä…czem internetowym,
- długopisy,
- kartki,
- rzutnik multimedialny do prezentacji.
Ćwiczenie 2
Przygotuj ofertę zachęcającą turystów do odwiedzenia twojej miejscowości. Zastanów się
jaki jest rozwój turystyczny w twoim regionie i jakie zmiany zachodzą w bazie hotelarskiej
regionu?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z walorami turystycznymi swojego regionu (miejscowości),
2) zapoznać się ze zmianami zachodzącymi w bazie noclegowej regionu,
3) pomyśleć do jakiego segmentu turystów powinna trafić oferta,
4) zapisać w jaki sposób zamierza dotrzeć do wybranej grupy odbiorców,
5) formę reklamy przedstawić na dużej kartce papieru,
6) przygotować ofertę,
7) przygotować informację dotyczącą możliwości zakwaterowania potencjalnych turystów,
8) zaprezentować efekty swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Wyposażenie stanowiska pracy:
- długopisy
- kartki
- foldery z atrakcjami wybranego regionu, bazÄ… noclegowÄ….
Ćwiczenie 3
Przygotuj tabelaryczne zestawianie dotyczące podobieństw i różnic w kierunkach działania
zwartych w dwóch dokumentach strategicznych dla rozwoju turystyki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się materiałem nauczania,
2) zapoznać się z treścią Strategii rozwoju turystyki na lata 2001-2006 i 2007-2012,
3) wypisać podobieństwa w kierunkach działania,
4) wypisać różnice w kierunkach działania,
5) wskazać innowacje w nowej Strategii,
6) zapisać notatki,
7) zaplanować wygląd tabelarycznego zestawienia,
8) przygotować tabelę,
9) zaprezentować efekty swojej pracy
Wyposażenie stanowiska pracy:
- teksty dokumentów  Strategii rozwoju turystyki... na lata 2001-2006 i 2007-2012,
- długopisy,
- kartki.
Ćwiczenie 4
Opracuj program premiowy i lojalnościowy dla wybranego hotelu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania i literaturą,
2) zapoznać się ze oferowanymi przez hotele programami premiowymi i lojalnościowymi,
3) przygotować koncepcje programu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy
Wyposażenie stanowiska pracy:
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
- długopisy,
- kartki.
- foldery hoteli.
Ćwiczenie 5
Przygotuj prezentacjÄ™ dotyczÄ…cÄ… funkcjonowania hoteli za 50lat.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania i literaturą,
2) zapoznać się z możliwościami technologicznymi współczesnych hoteli,
3) wyobrazić sobie hotel przyszłości,
4) przygotować koncepcję jego funkcjonowaniu w oparciu o nowoczesne środki
technologiczne,
5) przygotować prezentację,
6) zaprezentować efekty swojej pracy
Wyposażenie stanowiska pracy:
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, odpowiednim oprogramowaniem,
- długopisy,
- kartki,
- rzutnik multimedialny,
- foldery hoteli.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić kierunki rozwoju hotelarstwa w Polsce?
2) wymienić kierunki rozwoju hotelarstwa na świecie?
3) podać podobieństwa i różnice zawarte w dokumentach rządowych
dotyczÄ…cych polityki turystycznej?
4) przygotować ofertę turystyczną swojego regionu?
5) przygotować programy lojalnościowe i premiowe?
6) wymienić czynniki warunkujące rozwój hotelarstwa?
7) wymienić czynniki, które będą miały zasadnicze znaczenie w rozwoju
hotelarstwa w przyszłości?
8) zastosować zdobytą wiedzę w praktyce?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
4.4 Systemy zarządzania jakością
4.4.1. Materiał nauczania
Dr Magdalena Kachniewska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie pisze o metodach
zarządzania jakością usług w hotelarstwie następująco:
 Wraz ze wzrostem intensywności konkurencji zaostrza się wyścig o jakość i zadowolenie
gości. Turyści jako nabywcy usług turystycznych, podobnie jak inni usługobiorcy, przywiązują
coraz większą wagę do wartości składających się na jakość życia. Oznacza to, że dokonując
wyboru coraz częściej zwracają uwagę na walory pozacenowe oferty. Sprawia to, że zagadnienie
jakości staje się kluczem do skutecznej walki konkurencyjnej.
Hotelarstwo jest jedną z najstarszych branż usługowych. Od początku swojego istnienia
funkcjonowało w szerszym zakresie aniżeli samo świadczenie usług noclegowych. W szerokim
asortymencie usług dodatkowych szybko zaczęto poszukiwać dróg wyróżnienia wybranego
obiektu na rynku. Równie ważna dla poszukiwania przewagi konkurencyjnej była zawsze
standaryzacja, czyli ujednolicanie pewnych cech produktów. Największego znaczenia zaczęła
ona nabierać w okresie tworzenia pierwszych łańcuchów hotelarskich. Jednak ani szeroki
asortyment oferty usługowej ani opracowanie standardów obsługi nie stanowią wystarczających
narzędzi kreowania wysokiej jakości usług. Produkt hotelowy, ze względu na swój usługowy
charakter oraz różnorodność elementów składowych, nie daje możliwości łatwego wyróżnienia
kilku kluczowych i łatwo mierzalnych cech, które posłużą ocenie jakości.
W niektórych obiektach turystycznych, zwłaszcza w hotelach, zaczęto eksponować świadectwa
jakości, najczęściej związane ze spełnieniem norm międzynarodowych.
Certyfikat zgodności z normą ISO 9001 jest dla konsumenta dowodem na to, że firma
przywiązuje wagę do jakości, stosując rygorystyczne kryteria oceny wewnętrznej, a ponadto
spełnia wymagania, co do najwyższego poziomu jakości, określone przez organ zewnętrzny
(firmÄ™ certyfikujÄ…cÄ…).
Niestety nie zawsze zastosowanie normy ISO 9001 prowadzi do wykształcenia cech produktu
poszukiwanych przez klienta. W przypadku branży hotelarskiej wysoka jakość świadczonych
usług szczególnie silnie związana jest z profesjonalnym przygotowaniem oraz specyficznymi
cechami i umiejętnościami personelu. Osiągnięciu wysokiej jakości sprzyja więc przede
wszystkim kompleksowe podejście do tego zagadnienia. Nie negując znaczenia i pozytywnych
efektów (głównie wewnętrznych) stosowania standardów obsługi czy też wdrożenia normy ISO
9001 w przedsiębiorstwie hotelarskim, warto jednak poszukiwać dodatkowych dróg poprawy
jakości usług, dla których punktem wyjścia powinna stać się ścisła analiza specyficznych cech
produktu hotelarskiego.
Wymiary jakości usługi hotelarskiej
Pomimo przewagi działalności usługowej zarządzanie jakością usługi hotelarskiej nie może być
zdominowane przez zastosowanie samych tylko technik tworzenia jakości usług.  Hotelarstwo
łączy w sobie trzy pojęcia: usług, produkcji i handlu, z przewagą działalności usługowej".
Oznacza to, że zarządzanie jakością usługi hotelarskiej powinno bazować na:
- technikach tworzenia jakości przyjętych w procesie produkcji materialnej (znajdują
zastosowanie w odniesieniu do zasobów materialnych hotelu, w szczególności zabudowań,
magazynów, zaplecza technicznego, kuchennego itp.),
- technikach jakości stosowanych w działalności handlowej (w zakresie komunikacji
rynkowej, współpracy z usługodawcami i usługobiorcami instytucjonalnymi, poddostawcy,
outsorcing, współpraca z biurami podróży itp.),
- technikach tworzenia jakości usług, które powinny uwzględniać specyfikę usługi
hotelarskiej, odzwierciedlającej przede wszystkim szczególne wymagania klientów zakładu
hotelarskiego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Usługa oferowana ostatecznie klientom posiada bowiem dwa wymiary - są to:
- jakość techniczna,
- jakość funkcjonalna.
Jakość techniczna ilustruje co możemy oferować naszym klientom. Wbrew powszechnemu
mniemaniu nie ogranicza się ona jedynie do materialnego wyposażenia hotelu. W jej zakresie
mieszczÄ… siÄ™ bowiem elementy zwiÄ…zane z czynnikiem ludzkim: kwalifikacje personelu,
doświadczenie pracowników, znajomość języków obcych, odbyte szkolenia itp. Brak jakości
technicznej jest natychmiast postrzegany przez gości, często staje się przyczyną reklamacji, a na
pewno może zadecydować o rezygnacji z usług hotelu.
Nie ulega jednak wątpliwości, że dla gości hotelu równie ważne jest to, jak oferowane jest im
to wszystko, co hotel ma do zaoferowania. Wspaniale jeśli nienaganny jest stan techniczny
obiektu a recepcjoniści władają kilkoma językami. Jednak ta techniczna doskonałość stanowi co
najwyżej gwarancję, że nie damy naszym gościom powodu do zażaleń i reklamacji. Czy jednak
zadecyduje o wysokiej ocenie usługi? Czy na pewno skłoni do ponownego wyboru naszego
hotelu?
Tylko jakość funkcjonalna stanowi o tworzeniu produktu unikalnego, niepowtarzalnego. To
ona stanowi wartość dodaną, która zapada w pamięć nabywcy i skłania go do ponownego
odwiedzenia danego hotelu. Jeśli zarządzanie jakością ma decydować o sukcesie rynkowym
(przede wszystkim o przewadze konkurencyjnej), nie wystarczy dostarczyć gościom tego, czego
się spodziewają. Japończycy podkreślają, że gościa nie wystarczy zadowolić trzeba go
zachwycić. Zachwyt jakością usług każe im bowiem dobrze przemyśleć decyzję o zmianie
usługodawcy. Może gdzie indziej aż tyle nie będzie im oferowane? Po co ryzykować!
Jakość funkcjonalna decyduje o tym, czy znający języki obce personel zechce się nimi
posługiwać. Czy obecny całą dobę w hotelu recepcjonista wykaże w razie potrzeby chęć
pomocy, czy też będzie się zasłaniał brakiem kompetencji. Czy wyuczona swoich obowiązków
pokojowa odstąpi od rutyny działań jeśli okaże się, że grymaśny klient zawsze preferuje inne
pory sprzÄ…tania.
Znaczenie klienta w systemie jakości
Przewodnią ideą zarządzania przez jakość (TQM) jest orientacja na klienta.
System ten koncentruje się na wymaganiach klienta i przewiduje pełne zaspokojenie tych
wymagań. Kwintesencję zasady zarządzania przez jakość stanowią następujące stwierdzenia
odnoszÄ…ce siÄ™ do klienta.
1) W każdej działalności klient jest najważniejszy. Klient nie jest zależny od nas. To my zależymy
od niego. Nie zakłóca naszej pracy. Jest jej celem.
2) Nie czynimy mu przysługi, obsługując go. To on czyni nam przysługę, przychodząc do nas.
3) Nie jest osobą z zewnątrz, jest częścią naszej organizacji. Nie jest pozycją w statystyce. Jest
człowiekiem z krwi i kości, który czuje i reaguje jak my.
4) Przychodzi do nas ze swoimi potrzebami. Naszym zadaniem jest te potrzeby zaspokajać.
5) Zasługuje na tyle uprzejmości i uwagi, ile tylko możemy mu poświęcić.
Zgodnie z teorią zarządzania przez jakość, wymagania klienta sprowadzają się do pięciu pytań,
które zadaje sobie w trakcie procesu zakupu, a następnie w czasie użytkowania zakupionego
produktu.
- Czego mogę oczekiwać, kupując dany produkt? W przypadku usługi hotelarskiej, na której
nabycie klient decyduje siÄ™ zazwyczaj przed przybyciem do hotelu, swoje oczekiwania opiera
na dostępnych informacjach (notatka w książce telefonicznej, informacja o kategorii,
informacja udzielona przez biuro podróży, rekomendacja przyjaciół itp.). Ważne jest, by
informacje te odpowiadały prawdzie.
- Czy nabyty produkt spełni moje oczekiwania? Pytanie to klient zadaje sobie w trakcie
dopełniania formalności meldunkowych (zwłaszcza jeżeli dokonał wyboru hotelu również
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
w imieniu innych osób), wchodząc do restauracji przed ważną uroczystością na którą zaprosił
gości.
- Czy produkt przez cały czas będzie spełniał moje oczekiwania? Czy zadbany budynek
i sympatyczne powitanie przez recepcjonistkę jest gwarancją, że pokój będzie nam
odpowiadał? Czy w hotelowej gastronomii będzie sprawna obsługa i smaczne posiłki?
- Ile muszę zapłacić? Czy usługa będzie warta swej ceny?
- Kiedy to dostanę? Czy w odpowiadającym mi terminie hotel będzie dysponował pokojami?
Czy nie będę musiał oczekiwać na sprzątnięcie pokoju po poprzednim gościu? Czy zdążę
zjeść śniadanie przed udaniem się do moich zajęć i obiad w przerwie między jednym i drugim
spotkaniem z kontrahentami?
Z definicji jakości przyjętej w teorii zarządzania przez jakość (TQM) wynika, że:
Jakość to pełne zaspokojenie określonych potrzeb klienta przy minimalnych kosztach własnych.
Jak widać, definicja ta jest ukierunkowana na potrzeby klienta.
Nasuwa się wniosek, że dostarczenie klientowi produktu o jakości zgodnej z definicją TQM
wymaga skoncentrowania się na tym, czego klient ten oczekuje, a nie na tym, co przedsiębiorstwo
jest skłonne mu zaoferować. Nieodzowna jest też wiedza o kosztach zaspokojenia potrzeb klienta,
by maksymalnie je obniżyć.
Zwracanie uwagi na ekonomiczne aspekty jakości wskazuje, że ostatecznym celem zarządzania
przez jakość jest osiągnięcie zysków dzięki pozyskaniu nowych klientów, uniknięciu przejęcia
naszej klienteli przez konkurencję oraz oszczędności kosztów działalności przedsiębiorstwa. Teoria
zarządzania przez jakość zaprzecza dość powszechnemu jeszcze poglądowi, że poprawa jakości
musi za sobą pociągnąć wzrost kosztów.
Jakość jest obok ceny najważniejszą przyczyną przesądzającą o wyborze przez gościa tego,
a nie innego hotelu. Jakość w tym przypadku jest zespołem cech stanowiących, że dana usługa
hotelarska jest właśnie tym produktem a nie innym.
Jakość usług hotelarskich charakteryzują takie subiektywne określenia jak: dobry, zły, brzydki,
uprzejmy, niesympatyczny, smaczny, złośliwy itp., przez które to każdy rozumie coś innego,
każdego coś innego razi.
Punkt widzenia gościa jest dla hotelarzy bardzo ważny, ponieważ to gość kupuje produkt czyli
usługę hotelarską. Ocenę jakości usługi hotelarskiej można zobiektywizować. W tym celu
należy:
- podzielić usługę hotelarską na etapy jej powstawania (tworzenia, świadczenia): rezerwacja,
recepcja, służba piętrowa itp.
- ustalić wzorce, które uznajemy za prawidłowe, właściwe dla każdego składnika usługi,
- wyznaczyć osoby odpowiedzialne za przestrzeganie wzorców,
- prowadzić instruktaż i szkolenie stanowiskowe w zakresie wzorcowego sposobu realizacji
usługi,
- kontrolować przestrzeganie ustalonych norm, procedur postępowania,
- analizować wyniki kontroli poprzez porównanie stanu faktycznego z ustalonymi
procedurami i normami ,wnioski z analizy wyników kontroli wykorzystać do instruktażu,
- w celu osiągnięcia zgodności praktyki z ustalonymi procedurami i normami stosować system
zachęt i nagród.
Jakość wg ISO to ogół cech i własności wyrobu lub usługi decydujący o zdolności wyrobu|
lub usługi do zaspokojenia stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb. O jakości usługi
przesądza zawsze ocena gościa (klienta), gdyż to on korzystając z usługi najlepiej wie czy
zaspokaja ona jego potrzeby i oczekiwania.
Systemy oceny jakości usług hotelarskich
Jakość usług hotelarskich kształtowana jest i oceniana przez różne systemy.
Istotną kwestią w ocenie jakości jest punkt widzenia osoby oceniającej jakość. Rozróżnia się
dwa zasadnicze punkty widzenia:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
- punkt widzenia gościa zakładu hotelarskiego - gość ocenia usługę hotelową (zalety, wady)
ze swojego punktu widzenia pomijając opinie i oceny innych gości
- punkt widzenia ludzi zajmujących się profesjonalnie usługą hotelarską i ich oceną, w tym
także instytucji kontrolujących jak inspekcja sanitarna, handlowa, straż pożarna itp.
Oprócz punktu widzenia osoby, należy uwzględnić inne aspekty tej oceny, a zwłaszcza:
- zakres obserwacji (można oceniać wąski lub szeroki zakres usług),
- stopień usystematyzowania obserwacji (czy oceniamy wg określonych kryteriów czy też
doraz
nie zwracamy uwagę głównie na niedogodności),
- częstotliwość obserwacji (jednorazowa obserwacja bądz
systematyczna kontrola jakości)
- punkt odniesienia oceny (porównujemy jakość danego produktu do innych, bądz
do
przyjętych norm jakościowych  technicznych, sanitarnych, kategoryzacyjnych).
Do najbardziej znanych systemów oceny usług hotelowych należą:
1. Kategoryzacja zakładów hotelarskich (normy specyfikujące szczegółowo wyposażenie,
umeblowanie itp. w ograniczonym stopniu regulują jakość i stan techniczny tego
wyposażenia, pomijają bardzo istotne kwestie związane z personelem ich umiejętnościami,
zachowaniem, prezencją oraz pomijają rozwiązania organizacyjne i systemy obsługi..
2. Normy ISO (o jakości usług przesądza ocena klienta).
3. Zarządzanie przez jakość (ang. Total Quality Management  TQM) -orientacja na klienta.
4. Audyty jakości usług w łańcuchach hoteli (sporządzanie ankiet).
5. Rekomendacje zakładów przez Polskie Zrzeszenie Hoteli ( dobrowolna, wszczynana na
wniosek zakładu).
6. Konkursy o zasięgu ogólnopolskim lub regionalnym.
Szersze omówienie powyższych zagadnień znajduje się w literaturze poz.13.
Najważniejsze mierniki charakteryzujące hotelarstwo i jego usługi
Rozróżnia się dwie grupy mierników charakteryzujących hotelarstwo; są to mierniki wielkości
bazy usługowej hotelarstwa, charakteryzujące wielkość użytkową zakładu hotelarskiego lub jego
części, oraz mierniki usług hotelarskich, charakteryzujące rozmiary świadczonych usług
w wielkościach bezwzględnych lub w stosunku do rozmiarów bazy usługowej.
Mierniki wielkości bazy usługowej
Jednostką miary bazy usługowej w zakładzie hotelarskim jest miejsce noclegowe. Liczbę
miejsc noclegowych stanowi liczba łóżek bądz
innych mebli lub sprzętu do spania. Normy
kategoryzacyjne określają minimalną powierzchnię pokoju w zależności od liczby miejsc
noclegowych, które się w nim znajdują. Innym ograniczeniem jest dopuszczalna liczba miejsc
w pokojach, np. w obiektach kategorii trzygwiazdkowej nie przewiduje siÄ™ pokoi
czteroosobowych, w obiektach kategorii czterogwiazdkowej - pokoi trzyosobowych,
a w hotelach niezależnie od kategorii większość miejsc powinna być w pokojach jedno-
i dwuosobowych.
W hotelach w trosce o bezpieczeństwo i wygodę gości obowiązuje na ogół zasada
wynajmowania pokoi, a nie miejsc. Sprawia to, że mierzenie wielkości hoteli przyjętą
w statystyce (również międzynarodowej) liczbą miejsc nie do wszystkich celów jest przydatne.
Dotyczy to zwłaszcza hoteli wyposażonych w jednakowe, np. dwułóżkowe, jednostki mieszkalne.
Rozwiązanie to pozwala na elastyczne gospodarowanie pokojami, zwłaszcza że większa szerokość
jednego lub obu łóżek daje możliwość zakwaterowania w pokoju np. rodziny trzyosobowej
( Novotele"), jednak patrzenie na to przez pryzmat statystyki prowadzi do nieporozumień.
Z praktycznego (a nie statystycznego) punktu widzenia pojęcie liczby miejsc noclegowych
w hotelu mającym jednolicie wyposażone pokoje staje się mniej jednoznaczne. Na przykład
w liczącym 100 pokoi  Novotelu", w którym zostały wynajęte wszystkie pokoje, może mieszkać
100, a w skrajnym przypadku nawet 300 gości. Dlatego do niektórych celów bardziej przydatną
jednostką miary jest pokój.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Przyjętą w statystyce jednostką miary wielkości bazy usługowej zakładów gastronomicznych
jest miejsce konsumenckie. Jest to jednak pojęcie zdecydowanie niejednoznaczne. Rozumie się
przez nie zarówno miejsce w zakładzie, w którym można spożyć codziennie trzy pełnowartościowe
posiłki, jak i miejsce w zakładzie, w którym można zamówić co najwyżej napoje lub desery.
W przypadku przedsiębiorstwa hotelarskiego niejednoznaczność miejsca konsumenckiego jako
jednostki miary powiększa jeszcze możliwość doraz
nego zwiększenia liczby tych miejsc przez
zamianę sal wielofunkcyjnych, konferencyjnych czy klubowych, a nawet części hallu
hotelowego na sale konsumenckie.
Mierniki usług hotelarskich
Jednostką miary usługi noclegowej jest nocleg, a więc usługa noclegowa dla jednej osoby
w wymiarze jednej doby hotelowej tzw.osobodzień. Doba hotelowa zazwyczaj nie trwa jednak 24
godziny, gdyż w praktyce, m.in. ze względu na organizację sprzątania pokoi, są stosowane
rozwiązania określające godzinę zakończenia doby hotelowej, niezależnie od faktycznej godziny
przybycia klienta. Płacąc za dobę, klient może, w zależności od godziny przybycia, korzystać
z pokoju zarówno mniej niż 24 godziny (np. od 22°° do 12°° dnia nastÄ™pnego), jak i wiÄ™cej niż 24
godziny (np. od 10°° do 12°° dnia nastÄ™pnego).
Oprócz liczby udzielonych noclegów zetkniemy się w statystyce z tzw. nominalną liczbą
noclegów (potencjalną liczba noclegów) tj. liczbą miejsc, które można wynająć w danym okresie.
Jednostkę tą możemy określić inaczej jako zdolność eksploatacyjną zakładu hotelarskiego.
Miernik ten jest iloczynem liczby stałych miejsc noclegowych lub pokoi i dni eksploatacji obiektu
w ciągu m-ca, kwartału lub roku (365 dni)
Dzieląc liczbę udzielonych w ciągu roku (miesiąca, kwartału) noclegów przez zdolność
eksploatacyjną, otrzymujemy stopień wykorzystania miejsc (wskaz
nik frekwencji), wyrażany
zwyczajowo w procentach.
Nn = Hm x t
Wm = Nu/Nn x 100%
gdzie:
Nn - nominalna liczba noclegów,
Hm - liczba miejsc stałych w hotelu,
t - liczba dni w danym okresie,
Wm - stopień wykorzystania miejsc,
Nu - liczba udzielonych noclegów.
Stopień wykorzystania miejsc daje możliwość przeprowadzenia różnego rodzaju porównań
między różnymi hotelami, różnymi rodzajami zakładów hotelarskich, różnymi okresami roku itp.
W praktyce jest też stosowany stopień wykorzystania pokoi Różnica między tymi miernikami
wykorzystania zdolności usługowej jest istotna.
Stopień wykorzystania pokoi z handlowego punktu widzenia jest ważniejszy, pozwala bowiem
odpowiedzieć na pytanie, w jakim zakresie możliwości hotelu (w którym są wynajmowane pokoje,
a nie łóżka) nie zostały wykorzystane.
Jest też niekiedy stosowany wskaz
nik zajętości pokoi dwuosobowych. Wskaz
nik ten może być
wyrażony na dwa sposoby. Gdy zatem w 20 pokojach mieszkało po jednej osobie
a w pozostałych 20 pokojach po dwie osoby, wówczas wskaz
nik ten możemy obliczyć:
- w procentach jako stosunek liczby pokoi zajętych jako dwuosobowe do liczby sprzedanych
pokoi ogółem, a więc 50%;
- jako średnią liczbę osób przypadających na jeden sprzedany pokój, zatem 60 osób
zamieszkałych w 40 pokojach daje 1,5 gościa na sprzedany pokój.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Chcąc obliczyć średni czas pobytu gości w hotelu należy podzielić liczbę sprzedanych
pokojonocy przez liczbę gości hotelowych w danej jednostce czasu.
Również w gastronomii coraz częściej stosowany jest w naszej praktyce miernik wykorzystania
miejsc. Miejsce konsumenckie (w przeciwieństwie do noclegowego) może być wykorzystane
wielokrotnie w ciągu dnia. Rotacja jest to termin używany dla określenia przepustowości zakładu
gastronomicznego. Określa ile razy w ciągu doby jest wykorzystane jedno miejsce konsumpcyjne.
W zagranicznych łańcuchach hoteli jednostką miary jest liczba nakryć - odpowiadająca liczbie
posiłków w czasie obiadu i kolacji. W Polsce próby prowadzenia takiej statystyki podejmują
hotelowe restauracje, używając do tego systemów komputerowych. Jednak praktyczne
wykorzystanie tych informacji jest ograniczone, gdyż ani pora obiadowa, ani cel pobytu
w restauracji (często nie jest nim spożycie posiłku) nie są zwyczajowo unormowane tak jak
w niektórych innych krajach. Miernikiem wielkości usług gastronomicznych pozostaje zatem
zazwyczaj wielkość sprzedaży.
Podstawowym wskaz
nikiem w hotelarstwie są zrealizowane, dzienne obroty każdego
wybudowanego pokoju. RevPar jest otrzymywany z iloczynu wskaz
nika frekwencji i średniej
ceny za pokój (ADR).
(frekwencja = liczba sprzedanych pokojonocy/zdolność eksploatacyjną x 100 %)
(średnia cena pokoi to iloraz przychodów i liczby sprzedanych pokojonocy)
uwaga: RevPAR nie bierze pod uwagę dochodów z innych usług hotelu, takich jak restauracje,
spa, przystanie, kasyna itp.
Przykład: - średnia frekwencja : 50,76%
- średnia cena w złotych za dobę hotelową: 237,83 zł,
- wskaz
nik REVPAR wynosi: 120,73zł
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Co to jest jakość?
2. Czym różni się jakość techniczna od funkcjonalnej w hotelu?
3. Jakie jest znaczenie gościa w systemie jakości?
4. Uzasadnij tezę, że jakość jest najważniejszą obok ceny, przyczyną przesądzającą o wyborze
hotelu.
5. Jakie znasz systemy oceny jakości usług hotelarskich?
6. Jakie mierniki charakteryzują wielkość bazy usługowej?
7. Jakie znasz mierniki usług hotelarskich?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj ankietę, badającą opinię gości na temat usług hotelowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z technikami sporządzania ankiety,
2) wykonać ankietę w grupach  zapisując łącznie po 10 pytań otwartych i zamkniętych
skierowanych do gości hotelu, oceniających jakość usług hotelu,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Wyposażenie stanowiska pracy:
- arkusze papieru
- materiały piśmiennicze,
- literatura.
Ćwiczenie 2
Dokonaj oceny kategoryzacji jako miernika jakości usług hotelarskich.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) dokonać oceny kategoryzacji jako miernika jakości usług hotelarskich,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- poradnik ucznia,
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów
hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie,
- literatura.
Ćwiczenie 3
W hotelu 200-pokojowym w styczniu od 12.01 do 25.01. wyłączono 30 pokoi do remontu.
Oblicz zdolność eksploatacyjną hotelu w styczniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) wykonać obliczenia,
3) zaprezentować wynik.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- poradnik ucznia
- materiały piśmiennicze,
- arkusz do ćwiczenia.
Ćwiczenie 4
Na podstawie danych uzupełnij tabelę wykonując obliczenia. Zastosuj odpowiednie wzory.
Rok 2001 2002 2003 2004
Liczba miejsc noclegowych 95 95 95 95
Zdolność eksploatacyjna
Liczba udzielonych noclegów 16635 18980 18460 17949
Wykorzystanie miejsc
noclegowych w %
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zastosować wzór na obliczenie zdolności eksploatacyjnej obiektu,
3) wykonać obliczenia,
4) obliczyć wykorzystanie miejsc noclegowych w kolejnych latach,
5) zaprezentować wyniki,
6) dokonać analizy ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- poradnik ucznia
- materiały piśmiennicze,
- arkusz do ćwiczenia.
Ćwiczenie 5
Korzystając z danych zawartych w poprzednim ćwiczeniu wykonaj wykres liczby
udzielonych noclegów w latach 2001-2004.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) wykonać wykres,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać analizy danych.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru A3,
- literatura
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) zdefiniować pojęcie jakości?
2) omówić znaczenie jakości w hotelarstwie?
3) omówić znaczenie gościa hotelu w systemie jakości?
4) uzasadnić tezę, że jakość jest najważniejszą obok ceny, przyczyną
przesÄ…dzajÄ…cÄ… o wyborze hotelu?
5) wymienić systemy oceny jakości usług hotelarskich?
6) omówić mierniki charakteryzują wielkość bazy usługowej i usług
hotelarskich?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
4.5 Formy organizacyjno - prawne prowadzenia zakładu
hotelarskiego.
4.5.1. Materiał nauczania
W prawodawstwie polskim wyróżnia się następujące podmioty gospodarcze:
- osoby prawne
- osoby fizyczne
- jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, ale utworzone zgodnie
z przepisami prawa.
ObowiÄ…zujÄ…ce przepisy prawne pozwalajÄ… zatem na inwestowanie w hotelarstwo
i prowadzenie obiektów tego typu wielu podmiotom gospodarczym. Najczęściej inwestorami
i właścicielami nowych hoteli są obecnie:
- spółki,
- przedsiębiorstwa prywatne,
- spółdzielnie turystyczne,
- organizacje i instytucje społeczne,
- łańcuchy i systemy hotelowe,
- dzierżawcy.
Z punktu widzenia z
ródeł prawa regulującego powstanie i działalność spółek dzieli się je na:
- spółki cywilne  których zasady działania określa Kodeks cywilny, oraz
- spółki handlowe (jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną
odpowiedzialnością, akcyjne)  podstawą ich funkcjonowania jest Kodeks spółek handlowych;
spółki te muszą być zgłoszone do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Spółka cywilna to umowa, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego
celu gospodarczego przez działanie w ustalony sposób, w szczególności przez wniesienie
wkładów. Jej organizację i sposób działania regulują przepisy Kodeksu Cywilnego.
Do prowadzenia spraw spółki uprawniony i zobowiązany jest każdy wspólnik. Nie należy mu się
z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie, ale może żądać od spółki zwrotu poniesionych
wydatków.
Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, czyli nie może sama nabywać praw ani zaciągać
zobowiązań  zawsze czynią to jej wspólnicy w swoim imieniu. W odróżnieniu od pozostałych
spółek nie jest też przedsiębiorcą  przedsiębiorcami są jej wspólnicy, którzy muszą (każdy
z osobna) zgłosić prowadzenie działalności w formie spółki w gminnej ewidencji działalności
gospodarczej. Umowa spółki może być zawarta w dowolnej formie, także ustnie. Ale najlepiej
sporządzić ją w formie pisemnej. Ta forma powinna być zachowana dla celów dowodowych
(abyś póz
niej w razie ewentualnego sporu ze wspólnikiem mógł przed sądem skutecznie
dochodzić swoich racji). W umowie spółki można dowolnie określić wartość wkładów, a także
czas jej obowiązywania (czyli trwania spółki).
Zalety:
- łatwość utworzenia spółki i póz
niejszego jej prowadzenia,
- niskie koszty związane z założeniem spółki,
- duża dowolność w kształtowaniu postanowień umowy spółki,
- brak wymogów prawnych co do rodzaju i wielkości wnoszonych wkładów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Wady:
- za ewentualne długi spółki odpowiadają solidarnie wspólnicy i to całym swoim majątkiem 
wierzyciel może dowolnie wybrać wspólnika lub wspólników, od których będzie dochodzić
zapłaty całości lub części należności; oczywiście jeżeli Ty pokryjesz długi spółki, to możesz
żądać zwrotu części pieniędzy od pozostałych wspólników, lecz nie zawsze przyniesie to efekt;
- odpowiedzialności solidarnej nie można wyłączyć ani ograniczyć w umowie spółki,
- brak możliwości zaciągania zobowiązań i nabywania uprawnień przez spółkę
Spółki osobowe:
Spółka jawna  to spółka handlowa, zawarta na mocy umowy pisemnej, działająca na zasadach
określonych w Kodeksie spółek handlowych z 2000 roku i wpisana do Krajowego Rejestru
Sądowego. Nie ma osobowości prawnej, ale może zaciągać zobowiązania, a wszyscy wspólnicy
odpowiadają za nie majątkiem spółki i osobistym. Nazwa spółki musi zawierać nazwisko
jednego, kilku lub wszystkich wspólników oraz dodatkowe oznaczenie- "spółka jawna" lub
"sp.j.". Istotne jest, że wspólnicy nie mogą pobierać wynagrodzenia w związku z prowadzeniem
spółki. Oznacza to, że wynagrodzenie wspólników nie może być kosztem uzyskania przychodu
spółki.
Zalety:
- duża swoboda kształtowania postanowień umowy spółki,
- możliwość reprezentacji spółki przez każdego wspólnika, ale również możliwość
wyłączenia w umowie wspólnika (bądz
niektórych tylko wspólników) z reprezentacji,
- możliwość ujawnienia w nazwie firmy nazwiska jednego tylko wspólnika (np. Jan Kowalski
i spółka),
- brak określonych wymagań kapitałowych (majątek spółki nie musi być duży),
- stosunkowo niskie koszty rejestracji.
Wady:
- odpowiedzialność całym majątkiem osobistym za zobowiązania firmy, jeżeli zobowiązania
nie można zaspokoić z majątku firmy.
Spółka partnerska  spółka osobowa zawarta na mocy aktu notarialnego, wpisana do
Krajowego Rejestru Sądowego. Spółkę taką założyć mogą przedstawiciele określonych
zawodów  np. adwokaci, aptekarze, architekci, doradcy podatkowi, lekarze, stomatolodzy
położne.. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania zaciągnięte przez partnera, a nazwa takiej
spółki musi zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner"
albo "spółka partnerska" oraz określenie wykonywanego przez nich zawodu.
Spółka komandytowa jest spółką osobową, powstaje w wyniku umowy w formie aktu
notarialnego, wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego. co najmniej jeden wspólnik
odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia (komplementariusz), a jeden
(komandytariusz)- do wysokości określonej w umowie sumy. Nazwa spółki powinna zawierać
nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy z dodatkiem "spółka komandytowa" lub "sp. k.".
Zalety:
- ograniczenie odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania do wysokości sumy
komandytowej,
- komandytariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy,
- brak określonych wymagań odnośnie sumy komandytowej.
Wady:
- konieczność sporządzenia umowy w postaci aktu notarialnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
Polskie prawo przewiduje także istnienie spółki komandytowo-akcyjnej, w której jeden
wspólnik ponosi pełna odpowiedzialność finansową, a drugi posiada jej akcje, lecz nie ponosi
odpowiedzialności za jej zobowiązania. Nazwa spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej
powinny zawierać te określenia w pełnym brzmieniu lub skrócie.
Spółki kapitałowe:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - to spółka kapitałowa, czyli stanowiąca związek
kapitału, a nie osób. Powstaje na mocy umowy notarialnej i zostaje wpisana do Krajowego
Rejestru Sądowego. Kapitał zakładowy spółki powstaje z udziałów wnoszonych przez jej
wspólników, przy czym wartość udziału nie może być niższa niż 50 zł, a kapitału 50.000zł.
Udziałowcy spółki wybierają jej zarząd, który podejmuje decyzje dotyczące bieżącej
działalności spółki oraz ponosi odpowiedzialność prawną za podjęte przez firmę zobowiązania.
W spółkach o wyższym kapitale (powyżej 500 tys. zł) i większej liczbie udziałowców (powyżej
50) powołuje się także radę nadzorczą i komisję rewizyjną, które nadzorują prace zarządu.
Nazwa spółki powinna zawierać oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością" .
Zalety:
- wyłączenie odpowiedzialności wspólnika za zobowiązania spółki,
- możliwość pozyskania kapitału poprzez przyjęcie nowego wspólnika,
- możliwość pokrycia udziału w kapitale wkładem rzeczowym (maszyny, urządzenia,
budynki).
Wady:
- wysoki minimalny kapitał zakładowy,
- kosztowna procedura rejestracyjna,
- brak możliwości zawierania umów o pracę z członkami zarządu będącymi jednocześnie
wspólnikami bez powołania pełnomocnika lub rady nadzorczej.
Spółka akcyjna - to spółka handlowa i kapitałowa za razem, w której wspólnikami są
właściciele akcji, czyli akcjonariusze. Aby założyć spółkę akcyjną, trzeba posiadać kapitał
w wysokości co najmniej 500 000 zł. Nazwę, siedzibę zasady działania spółki, jej organy,
wysokość kapitału oraz liczbę i wartość akcji określa statut spółki. Najważniejszym organem
spółki jest walne zgromadzenie akcjonariuszy, które wybiera radę nadzorczą i członków zarządu.
Prawną odpowiedzialność za działania i zobowiązania firmy ponosi jej zarząd, finansową-
akcjonariusze (do wysokości swych udziałów). Właściciele akcji mają też prawo do dywidendy,
czyli części wypracowanego przez spółkę zysku proporcjonalnie do liczby posiadanych akcji,
chyba że sami podejmą decyzję o przeznaczeniu zysku na inwestycję.
Zalety:
- łatwość kumulacji kapitału oraz proste metody pozyskiwania kapitałów w trakcie trwania
działalności przez emisję akcji, obligacji i innych instrumentów finansowych,
- brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki,
- łatwe sprawdzenie wiarygodności spółki przez potencjalnych kontrahentów (jawność
danych finansowych spółki).
Wady:
- drogi, skomplikowany i czasochłonny proces rejestracji,
- duże wymagania formalne dotyczące działalności spółki,
- konieczność prowadzenia pełnej księgowości,
- konieczność zatrudniania specjalistycznej obsługi prawnej, finansowej i zarządczej,
- brak wpływu na działalność spółki przez mniejszych udziałowców,
- skomplikowany proces likwidacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
Spółdzielnie są dobrowolnym zrzeszeniem nie ograniczonej liczby osób, która interesie swoich
członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić działalność
społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i środowiska.
Cechy wynikające z definicji określają spółdzielnię jako zrzeszenie osób:
- dobrowolne i samorzÄ…dne,
- posiadające własne fundusze,
- prowadzące działalność gospodarcza i społeczno-wychowawczą,
- dające korzyści członkom i środowisku.
Przedsiębiorstwa państwowe to samodzielne, samorządne i samofinansujące się podmioty
mającym osobowość prawną. Przedsiębiorstwo państwowe tworzą organy założycielski, którymi
sÄ…:
- naczelne i centralne organy administracji rzÄ…dowej,
- banki państwowe,
- - wojewodowie.
Organ założycielski decyduje też o łączeniu, podziale i likwidacji przedsiębiorstwa
państwowego oraz dokonuje kontroli i oceny jej działalności. Akt organu założycielskiego
o tworzeniu przedsiębiorstwa określa jego nazwę, rodzaj, siedzibę i przedmiot działalności.
Organ założycielski wyposaża przedsiębiorstwo państwowe w środki niezbędne do prowadzenie
działalności określone w akcie prawnym o jego utworzeniu. Wydzielony w ten sposób majątek
przedsiębiorstwa oraz nabyte w trakcie działalności stanowi część mienia państwowego.
Przedsiębiorstwo państwowe, gospodarujące wydzielonym mu i nabytym mieniem zapewnia
jego ochronÄ™.
Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej mają na celu przede wszystkim nieprzerwane
zaspokajanie potrzeb ludności. W szczególności produkcję lub świadczenie usług w zakresie
komunikacji miejskiej, zaopatrzenie ludności w energię elektryczną, cieplną i gazową, inżynierii
sanitarnej, zarządu państwowymi zasobami lokalowymi i terenami zielonymi. Większość tych
przedsiębiorstw jest aktualnie w gestii samorządów terytorialnych.
Istnieją 2 rodzaje warunków wymaganych do stworzenia obiektu hotelarskiego:
- niematerialne  prawne i administracyjne
- materialne  podejmowane w hotelarstwie.
Poprzez materialne warunki rozumie się wszelkie taktyczne okoliczności nie wynikające
z przepisów prawnych, lecz z wymagań organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych, które
należy uwzględnić przy podejmowaniu takiego przedsięwzięcia.
Warunki te to:
1. Sezonowość ruchu turystycznego.
2. Badanie rynku.
3. Założenia programowe projektowanego obiektu hotelarskiego.
4. Rentowność przedsięwzięcia.
5. Kadra.
6. Promocja i reklama.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie jednostki są najczęściej inwestorami i właścicielami nowych hoteli?
2. Jakie są zalety tworzenia spółki cywilnej?
3. Jakie znasz rodzaje spółek osobowych?
4. Jakie znasz rodzaje spółek kapitałowych?
5. Jakie są zalety spółek akcyjnych?
6. Podaj charakterystykę spółdzielni?
7. Jakie rodzaje warunków muszą zostać spełnione do stworzenia obiektu hotelarskiego?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj prezentacje dotyczÄ…cÄ… struktury organizacyjno prawnej hoteli Gromada.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem dotyczącym form organizacyjno-prawnych,
2) zapoznać się materiałami dotyczącymi firmy Gromada,
3) przygotować materiał do prezentacji,
4) przygotować prezentację,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- stanowisko komputerowe z oprogramowaniem,
- rzutnik multimedialny.
Ćwiczenie 2
Przygotuj prezentacje dotyczÄ…cÄ… historii i zmiany struktury organizacyjno prawnej hoteli
Orbis.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem dotyczącym form organizacyjno-prawnych,
2) zapoznać się materiałami dotyczącymi firmy Orbis,
3) przygotować materiał do prezentacji,
4) przygotować prezentację,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- materiały reklamowe i szkoleniowe firmy Orbis,
- stanowisko komputerowe z oprogramowaniem,
- rzutnik multimedialny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
Ćwiczenie 3
Przygotuj krzyżówkę dotyczącą struktur organizacyjno prawnych hoteli funkcjonujących
w twoim regionie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem dotyczącym form organizacyjno-prawnych,
2) zapoznać się z formami organizacyjno  prawnymi hoteli w twoim regionie,
3) przygotować pytania do krzyżówki,
4) udzielić odpowiedzi na pytania,
5) przygotować pusty diagram krzyżówki,
6) wpisać poniżej diagramu pytania,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- materiały reklamowe i szkoleniowe hoteli,
- długopisy,
- kartki.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) podać definicję spółdzielni?
2) wymienić wady i zalety spółki z o.o.?
3) wymienić wady i zalety spółki akcyjnej?
4) opisać organizacyjno-prawne formy hoteli?
5) podać charakterystykę hoteli Gromada?
6) opisać ewolucję struktur hoteli Orbis? ?
7) wykorzystać wiedzę w praktyce?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
4.6 Organizacja zakładu hotelarskiego.
4.6.1. Materiał nauczania
Podstawowe działy zakładu hotelarskiego to:
- węzeł recepcyjny,
- pion pobytowy,
- gastronomia,
- pion wielofunkcyjny,
- pion związany z zagospodarowaniem czasu wolnego gościa,
- pion usług towarzyszących,
- inne: administracja, finanse, marketing, dział techniczny.
Struktura organizacyjna hotelu odzwierciedla podział zadań między poszczególne działy,
zakres obowiązków i odpowiedzialności osób będących na określonych stanowiskach oraz
relacje między nimi. Ustala także zakres kontroli, określa strukturę zarządzania oraz podział
obowiązków i uprawnień między poszczególne szczeble zarządzania.
Działania wszystkich elementów struktury organizacyjnej muszą być koordynowane tak, aby
każdy z nich efektywnie uczestniczył w zaspokojeniu potrzeb gości i przyczyniał się do
powiększenia zysku netto osiągniętego przez hotel.
Każdy obiekt hotelarski posiada własna strukturę organizacyjną. Jest to spowodowane liczbą
pracowników w danym dziale obsługi obiektu oraz zakresem obowiązków. Właściwa
organizacja eliminuje spiętrzenia oraz przestoje, których rezultatem mogłoby być
niezadowolenie klientów z obsługi.
Rys 2. Przykładowy schemat struktury organizacyjnej hotelu [www.hotelarze.pl]
Do sprawnego hotelu potrzebne sÄ… dwie struktury: produkcyjna i administracyjna.
Do struktury administracyjnej należy księgowość, która prowadzi pełną dokumentacyjną obsługę
hotelu  do niej spływają wszelkie dokumenty finansowo-księgowe jaki pojawiają się
w codziennym życiu hotelu. Faktury za zakupy, dowody dostaw, faktury za zakupione usługi,
wydatki dokonywane na potrzeby pracowników, inwestycje, przedpłaty, zadatki, faktury pro-
forma dla kontrahentów, rachunki kredytowe, faktury dla gości, rozliczanie imprez firmowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
itd. itp. Olbrzymia ilość dokumentów jakie generuje każdy działający obiekt  są tu przerabiane
zgodnie z obowiązującymi przepisami fiskalno-księgowymi.
Do sprawnego funkcjonowania hotelu potrzebne sÄ… jeszcze pojedyncze, samodzielne osoby
realizujÄ…ce takie funkcje jak:
- sekretarka,
- specjalista ds. bezpieczeństwa i higieny pracy,
- specjalista ds. kadr,
- radca prawny,
- specjalista ds. przeciwpożarowych,
- osoba zajmujÄ…ca siÄ™ zaopatrzeniem,
- informatyk zarzÄ…dzajÄ…cy sieciÄ…,
W dużych hotelach o rozbudowanej strukturze organizacyjnej zakres obowiązków związany
z zarządzaniem przedsiębiorstwem podzielony jest między głównego dyrektora oraz jego
zastępców. Ważną role odgrywają również radca prawny oraz główny księgowy.
Dyrektor hotelu  obowiązki i zakres odpowiedzialności:
- kierowanie całokształtem działalności hotelu, reprezentowanie interesów na zewnątrz,
- koordynowanie pracy,
- wydawanie zarządzeń i poleceń,
- monitorowanie pracy poszczególnych działów,
- rozpatrywanie skarg pracowników.
Dyrektor hotelu kieruje obiektem poprzez swoich zastępców: ds. gastronomii, ds. hotelowych,
ds. marketingu, ds. handlowych, ds. technicznych, którzy sprawują bezpośredni nadzór nad
podległymi im komórkami organizacyjnymi.
Zastępcy dyrektora:
1) Do spraw gastronomii  kieruje całokształtem działalności gastronomicznej w hotelu. Do
niego należy całość zagadnień związanych z działalnością pionu gastronomicznego, czyli:
- prowadzenie zakładu gastronomicznego zgodnie z polityką handlową hotelu;
- współpraca z innymi działami, w tym głownie z recepcją i służbą pięter;
- nadzorowanie zaopatrzenia w surowce, materiały i półprodukty potrzebne do produkcji
gotowych wyrobów oraz ich prawidłowe przechowywanie, racjonalne i oszczędne
wykorzystywanie surowców;
- nadzór nad prawidłową jakością potraw i napojów oraz nad ich estetyką przy podawaniu
konsumentowi;
- kontrola nad właściwym opracowywaniem kalkulacji, analizowanie i kształtowanie cen
sprzedaży;
- zatwierdzanie harmonogramów pracy i zakresów czynności, kontrolowanie obecności
pracowników;
- kontrolowanie podległych pracowników pod względem jakości obsługi klienta;
- zapoznanie personelu z obowiÄ…zujÄ…cymi przepisami i kontrolowanie przestrzegania
przepisów w pomieszczeniach gastronomicznych;
- organizowanie szkoleń dla pracowników;
- przygotowywanie dla dyrektora sprawozdań z działalności zakładu gastronomicznego;
- rozpatrywanie i uwzględnianie reklamacji gości;
- reprezentowanie na zewnątrz zakładu gastronomicznego.
Do zadań Dyrektora ds. gastronomii należy przygotowanie zakładu do działalności produkcyjnej
i handlowej oraz dbanie o jego sprawne funkcjonowanie. Do jego obowiązków należą również
sprawy personalne w zakładzie gastronomicznym, a tym samym dobór personelu
z uwzględnieniem wymogów kwalifikacyjnych, zasad awansowania, premiowania i nagradzania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
ale też karania. Ustala on też wysokość wynagrodzeń w zakładach gastronomicznych, będących
na własnym rozrachunku. Sprawuje on bezpośredni nadzór nad kierownictwem zakładu
gastronomicznego, a pośredni nad zatrudnionym tam personelem.
2) Ds. hotelowych  kieruje, kontroluje i koordynuje działalnością pionu hotelowego. Realizuje
kierunki polityki handlowej hotelu, nadzoruje prawidłową postawę moralną i etyczną
pracowników recepcji. Odpowiada za prawidłowo i terminowo wykonywane czynności,
związane z obsługą gości w pokojach hotelowych i pozostałych pomieszczeniach hotelu.
Sprawuje bezpośredni nadzór nad służbami pięter, pralnią oraz załatwia reklamacje gości
w sprawach, dotyczÄ…cych pionu hotelowego.
3) Ds. marketingu  do jego zadań należy nadzór nad realizacją działań marketingowych
i różnych form reklamy. Organizuje, kieruje i kontroluje prace z zakresu marketingu,
reklamy i public relations. Odpowiada też za współpracę z kierownikami pozostałych
komórek organizacyjnych hotelu.
4) Ds. handlowych  do jego obowiazków należy:
- przygotowanie ofert dotyczących sprzedaży miejsc noclegowych i usług im towarzyszących
(gastronomia, turystyka);
- współpraca z recepcją, działem rezerwacji i kasą w zakresie obsługi gości;
- współpraca z osobami odpowiedzialnymi za organizowanie konferencji (zlecenia usług
przewodnickich dla grup mieszkajÄ…cych w hotelu);
- realizacja umów z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi i ich nadzorowanie;
- ustalenie zasad naliczania prowizji za rezerwacje dla biur podróży;
- współpraca w zakresie przygotowania i realizacji reklamy obiektu;
- organizowanie, kierowanie i kontrolowanie pracy działu marketingu, rezerwacji, stanowiska
ds. reklamy i public relations.
5) Ds. technicznych  jego obowiązki to nadzór nad pracą służb technicznych,
przygotowaniem oraz realizacją prac budowlano-remontowych, jak również planowanie
zakupów inwestycyjnych. Radca prawny - obowiązki i zakres odpowiedzialności:
- gwarantuje hotelowi doradztwo prawne w całym zakresie jego działalności, w tym również
opracowanie wzorów umów,
- opiniuje projekty umów i innych aktów wywołujących skutki prawne.
Główny księgowy - obowiązki i zakres odpowiedzialności:
- planuje gospodarkÄ™ finansowÄ… hotelu,
- prowadzi rachunkowość hotelu zgodnie z obowiązującymi przepisami,
- opracowuje analizy ekonomiczne.
Do struktury produkcyjnej zaliczymy te wszystkie komórki, które przyczyniają się w sposób
bezpośredni do "wyprodukowania" jednostki mieszkalnej gotowej do sprzedaży, sali
konferencyjnej przygotowanej do wynajmu, czy posiłku - gotowego do wydania na salę.
Do struktury produkcyjnej schematu zaliczają się z pewnością:
- komórka odpowiadająca za przygotowanie jednostek mieszkalnych do sprzedaży oraz
ciągów komunikacyjnych do użytkowania - najczęściej nazywana służbą pięter,
- komórka odpowiadająca za przygotowanie posiłków i napoi do sprzedaży  nazywana
gastronomiÄ….
Opisane powyżej komórki mogą mieć różną liczebność i złożoność wewnątrzkomórkową
zależną od wielkości obiektu hotelowego oraz realizowanych przez obiekt funkcji. Na drodze
klienta, który już staje się gościem hotelowym staje kolejna komórka, realizująca zarówno
funkcje marketingowe, sprzedażowe jak i odpowiadająca za bezpośrednią obsługę gościa. Jest to
recepcja, która obsługuje ona pobyt gościa od chwili otrzymania z komórki marketingu
i sprzedaży informacji (najczęściej w postaci wpisu do komputerowego systemu recepcyjnego)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
o przyjęciu rezerwacji dla danego gościa, aż po opuszczenie przez gościa terenu hotelu  czyli
przesłania dokumentów związanych ze zrealizowanym pobytem gościa do księgowości hotelu.
Recepcja kształtuje pierwsze wrażenie gości o całym obiekcie i jakości świadczonych w nim
usług. Podstawowym zadaniem pracowników recepcji jest zakwaterowanie i obsługa gościa
w trakcie jego pobytu. W zależności od wielkości obiektu i liczby obsługiwanych gości, dział ten
może liczyć od kilku do kilkunastu pracowników specjalizujących się w określonych
czynnościach. W recepcji możemy spotkać:
- kierownika recepcji (front office menager)  odpowiada za sprawne funkcjonowanie
recepcji,
- recepcjonistę dysponenta  do jego zadań należy m.in. przydzielanie pokoi gościom na dany
dzień na podstawie rezerwacji i pokoi zwalnianych,
- recepcjonista klucznik  m.in. zarzÄ…dza kluczami, rozdziela korespondencjÄ™, przyjmuje
zlecenia na np. budzenie,
- recepcjonista ds. rezerwacji,
- recepcjonista kasjer/kasjer walutowy,
- recepcjonista informator ( consierge).
Do obowiązków recepcji należy:
- przyjmowaniem rezerwacji miejsc hotelowych, wyżywienia,
- przyjmowanie gości, oraz wystawianie kart pobytu,
- prowadzenie ewidencji gości zgodnie zobowiązującymi zasadami,
- wydawanie kluczy do pokoi oraz prowadzenie właściwej ich ewidencji i ich zabezpieczenie,
- organizowanie pomocy przy przyjazdach i wyjazdach, ze szczególnym uwzględnieniem
opieki nad bagażem gości,
- udzielanie informacji gościom oraz realizowanie na ich rzecz dodatkowych usług,
- sporządzanie codziennych grafików wykorzystania pokoi,
W hotelu potrzebny jest jeszcze ktoś, kto wymieni zepsutą żarówkę, odetka zapchaną
umywalkę, naprawi krzesło, będzie potrafił opanować skomplikowany i rozbudowany
technicznie obiekt jakim jest współczesny hotel. Komórka która się tym zajmuje jest stosunkowo
mało widoczna na zewnątrz. Od czasu do czasu jej pracownik wejdzie, wezwany do pokoju
gościa - wyregulować telewizor czy też wymienić żarówkę w lampie. Hydraulik, elektryk,
stolarz, ogrodnik, pracownik gospodarczy czy pracownik techniczny  to osoby pracujÄ…ce
w komórce technicznej. Pracownicy działu technicznego dostarczają sprzęt i prowadzą
obsługę wszelkich imprez na terenia hotelu. Do ich obowiązków należy również konserwacja
mebli, dywanów, ścian, podług i drzwi, powierzchni metalowych i malowanych oraz utrzymanie
parkingu, dróg dojazdowych bez uszkodzeń, dbałość o trawniki i ogrody. Pracownicy działu
technicznego są odpowiedzialni za realizację remontów bieżących i planowanych, konserwacje
instalacji i urządzeń technicznych, opracowanie instrukcji obsługi urządzeń i kontrolowanie ich
właściwej eksploatacji..
Kolejnym działem w hotelu są służby parterowe. Do pracowników tego działu zaliczamy:
- odz
wierngo (link man) , który  wita gościa przy drzwiach wejściowych,
- bagażowego,
- dz
wigowego, który odpowiada za przewożenie gości windą,
- gońca hotelowego, którego zadaniem jest spełnianie drobnych poleceń gości,
- bellmana witającego gości i prezentującego im pokój,
- concierga, spełniającego funkcję informatora o atrakcjach turystycznych,
- telefonisty/telefonistki,
- kasjera walutowego,
- pracownika ochrony,
- portiera,
- nocnego portiera.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
Służba pięter to dział, którego podstawom zadaniem jest utrzymanie czystości w hotelu. W jej
skład wchodzą:
- kierownik pięter, odpowiedzialny za pracę pokojowych,
- pokojowe odpowiedzialne za właściwe przygotowanie jednostek mieszkalnych,
- sprzątaczki odpowiedzialne za utrzymanie czystości na korytarzach, w holu,
- magazynier bielizny,
- praczki i prasowaczki.
Zadaniem działu gastronomicznego w hotelu jest zapewnienie gościom hotelowym
wyżywienia w zakresie co najmniej śniadania, na bazie lokali gastronomicznych występujących
w hotelu. Rodzaje lokali gastronomicznych na bazie których świadczone są usługi
gastronomiczne w hotelach.
Lokale o znaczeniu podstawowym:
 restauracje i jej odmiany,
 kawiarnie i jej odmiany,
 stołówka pracownicza.
Lokale o znaczeniu uzupełniającym:
- coctail bary,
- aperitif bary (kompozycje trunków podawane przed posiłkiem),
- drink bary (szampan, wino, sok, wódka),
- puby,
- tawerny,
- lokale nocne,
- lokale rozrywkowe.
Inne działy obsługi gości to:
- dział rekreacji (odnowy biologicznej, fitnesu),
- dział obsługi biznesu  zadaniem tego działu jest przygotowywanie i obsługa na zlecenie
klienta konferencji, kongresu, seminarium czy sympozjum, wykorzystującego usługi
dostępne w hotelu (sale konferencyjne, pokoje, wyżywienie) jak również usługi zewnętrzne
np. poligraficzne, fotograficzne, tłumaczenia symultaniczne.
Jednak aby klient trafił do hotelu potrzebny jest szereg działań rynkowych, które w efekcie
powinny przekonać klienta do wyboru tego właśnie a nie innego hotelu. Działania te realizuje
komórka, która fizycznie niczego w hotelu nie produkuje, bez niej jednak współczesny zakład
hotelowy nie ma racji bytu, najczęściej nazywana jest: marketing i sprzedaż. Pracownicy tego
działu to:
Specjalista ds. marketingu, który analizuje i doradza w sposobach pobytu przez dostarczanie
produktów i usług w miejscu i czasie, kształtuje poziom efektywności gospodarowania,
a szczegółowo:
- zbiera i weryfikuje informacje rynkowe;
- analizuje zmiany popytu i podaży w czasie, z uwzględnieniem sezonowości;
- analizuje współzależność zjawisk ekonomicznych przy szacowaniu popytu na usługi
hotelarskie;
- bada czynniki wpływające na popyt i podaż;
- analizuje otoczenie hotelu pod względem zmian w nim zachodzących oraz ich wpływu na
funkcjonowanie hotelu;
- analizuje efektywność działań hotelu w różnych układach organizacyjnych i czasowych;
- organizuje akcje promocyjno-reklamowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
Pracownik public relations prowadzi planowane i przemyślane działania, mające na celu
wytworzenie i podtrzymanie wzajemnego zrozumienia między organizacją, a jej klientami,
a szczegółowo jego zadania są następujące:
- budowanie zaufania do firmy jako elementu strategii rynkowej;
- dbałość o reputację firmy;
- działania mające na celu zachowanie tożsamości rynkowej firmy;
- stworzenie jednolitego wizerunku firmy (druki firmowe, foldery, wizytówki, pocztówki itp.);
- dbałość o wygląd zewnętrzny hotelu i dobre wrażenie gości hotelowych;
- współpraca z zatrudnionym personelem;
- rozpowszechnianie informacji o firmie, organizowanie konferencji prasowych;
- organizowanie imprez hotelowych (dni kuchni, dni otwarte, imprezy branżowe);
- udział w obsłudze wystaw, konferencji, seminariów, targów itp.)
- dobre kontakty z władzami lokalnymi, organizacjami społecznymi;
- sponsoring przedsięwzięć, których dochód jest przeznaczony na cele charytatywne lub
społeczne;
- badanie opinii klientów hotelu pod względem jakości obsługi i postrzegania wizerunków
hotelu.
Czynniki od których zależy układ schematu organizacyjnego:
1. Zakres działalności podmiotu będącego właścicielem hotelu.
- jeżeli właściciel hotelu nie prowadzi żadnej innej działalności poza hotelową  schemat
hotelu musi zawierać wszystkie komórki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania.
- jeżeli hotel to tylko jeden z kilku (wielu) profili działalności firmy - niektóre komórki nie
występujące w schemacie hotelu mogą być zlokalizowane np. w schemacie organizacyjnym
firmy.
2. Od wielkości hotelu- mały rodzinny hotel, mający kilkanaście pokoi i małą salkę restauracyjną
- nie musi mieć schematu organizacyjnego. Najczęściej pracuje w nim kilka osób (np. jest to
biznes rodzinny), wykonujących różne funkcje w zależności od potrzeb.
Struktura organizacyjna to również stosunki panujące pomiędzy poszczególnymi komórkami.
Stosunki te mogą być formalne i nieformalne:
- formalne wynikają ze struktury organizacyjnej zakładu pracy, regulaminu, stylu zarządzania
formalnie narzuconego,
- nieformalne  nie wynikające z zawodu lub stanowiska, wszystkie pozostałe więzi, np.
rodzina, koleżeństwo, wcześniejsze znajomości, itp.
4.6.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jakim celu tworzona jest struktura organizacyjna w zakładzie hotelarskim?
2. Jakie sÄ… obowiÄ…zki dyrektora hotelu?
3. Jakie czynniki decydują o układzie schematu organizacyjnego?
4. Jaki jest zakres odpowiedzialności księgowego?
5. Czym zajmuje się komórka marketingu?
6. Jaka jest celowość dokonywania podziału pracy?
7. Jakie wyróżniamy style kierowania?
8. Jakie stosunki panują pomiędzy poszczególnymi komórkami przedsiębiorstwa?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
SporzÄ…dz
schemat organizacyjny wybranego hotelu w twoim regionie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się ze schematem organizacyjnym przedstawionym na lekcji,
2) zgromadzić informacje na temat hoteli w twoim regionie,
3) zastanowić się ile osób zatrudnia dany hotel,
4) zastanowić się nad konkretnymi stanowiskami, występującymi w tym hotelu,
5) rozrysować strukturę organizacyjną hotelu,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- informacje o hotelach w regionie,
- arkusze papieru A3
- flamastry
Ćwiczenie 2
SporzÄ…dz
zakres obowiązków dyrektora hotelu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi obowiązków kierownika sali,
2) wypisać obowiązki kierownika na pojedynczych kartkach,
3) przykleić swoje propozycje na arkusz zbiorczy,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- małe kartki samoprzylepne
- arkusz zbiorczy
- flamastry
Ćwiczenie 3
Przygotuj prezentacje dotyczącą stylów kierowania. Uzasadnij wybór danego stylu
kierowania w zarzÄ…dzaniu hotelem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zgromadzić informacje na temat stylów kierowania,
3) przygotować prezentację,
4) wybrać jeden ze stylów do opisu szczegółowego,
5) uzasadnić wybór,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
Wyposażenie stanowiska pracy:
- stanowisko komputerowe z Å‚Ä…czem internetowym i odpowiednim oprogramowaniem,
- rzutnik multimedialny.
Ćwiczenie 4
Zorganizuj stanowiska pracy oraz określ ich obowiązki w liczącym 40 miejsc hotelu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wypisać potrzebne stanowiska w twoim hotelu na osobnych kartkach,
2) przydzieli odpowiednia liczbę osób na dane stanowisko,
3) określić obowiązki,
4) przykleić swoje propozycje na arkusz zbiorczy,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać analizy prac wszystkich grup,
Wyposażenie stanowiska pracy:
- małe kartki samoprzylepne
- arkusz zbiorczy
- flamastry
Ćwiczenie 5
W formie tabelarycznej przygotuj przykłady stosunków formalnych i nieformalnych
panujÄ…cych w hotelu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) wypisać przykłady stosunków formalnych,
3) wypisać przykłady stosunków nieformalnych,
4) przygotować projekt tabeli do prezentacji danych,
5) wpisać dane do tabeli,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- kartka do sporzÄ…dzenia tabeli,
- flamastry.
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wykonać strukturę organizacyjną obiektu hotelowego ?
2) określić zakres obowiązków pracownika hotelu ?
3) sporządzić schemat organizacyjny hotelu?
4) wymienić zakres obowiązków komórki marketingu?
5) opisać style kierowania ?
6) zorganizować stanowiska pracy w hotelu
7) przedstawić stosunki formalne i nieformalne w hotelu?
8) zastosować wiedzę w praktyce?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53
4.7 Prawa gościa hotelowego, ochrona mienia w zakładzie
hotelarskim.
4.7.1. Materiał nauczania
Każdy obiekt hotelarski świadczący usługi noclegowe, stawiając sobie za główny cel
zapewnienie swoim gościom spokojnego i bezpiecznego pobytu, powinien opracować
regulamin. Regulamin hotelowy podobnie jaki inne regulaminy jest zbiorem przepisów
postępowania przedsiębiorstwa /w tym wypadku obiektu hotelowego / wobec konsumenta czyli
gościa i jednocześnie zachowania się gościa w danym obiekcie hotelarskim. Stanowi
podstawowÄ… informacjÄ™ o obowiÄ…zujÄ…cych w obiekcie hotelarskim warunkach /zasadach/.
Regulamin taki powinien określać kwestie porządkowe związane z pobytem gościa w hotelu
a także niektóre kwestie określające zasady świadczenia usług. Układając regulamin, warto
pamiętać o jego zgodności z minimalnymi wymaganiami kategoryzacyjnymi określonymi
w Dz.U. nr 188 z 19 sierpnia 2004 roku. Opracowując regulamin należy również zadbać o to
żeby goście poczuli, że jest to miejsce w pełni bezpieczne i zapewniające wysoki poziom
obsługi.
Najważniejsze postanowienia regulaminu hotelowego:
- określenia doby hotelowej  określenie doby hotelowej jest terminem umownym, bowiem
z reguły nie trwa 24 godziny. Jest ona ustalana przez kierownictwo poszczególnych
obiektów. Ustalając czas trwania doby hotelowej należy zwrócić uwagę, aby pracownicy
służby pięter byli w stanie posprzątać zwalniane pokoje przed przyjazdem nowych gości.
- trybu przedłużenia pobytu  hotelarz może odmówić przedłużenia pobytu gości
w przypadku wykorzystania wszystkich miejsc noclegowych /pokoi/ lub w przypadku gości
nie przestrzegajÄ…cych obowiÄ…zujÄ…cego regulaminu.
- podejmowania lub użyczania pokoju osobom trzecim  zabrania się użyczania pokoju
osobom nie zameldowanym w hotelu. Pokój jest wynajmowany konkretnym osobom.
- przebywania osób trzecich w pokoju hotelowym w porze nocnej  osoby nie
zameldowane w hotelu mogą przebywać w pokoju gościa w godzinach od 7.00 do 22.00.
- obowiązującej ciszy nocnej - hotelarze są zobligowani do zapewnienia wszystkim gościom
bezpieczeństwa i spokojnego pobytu, dlatego cisza nocna obowiązuje od 22.00 do 7.00.
- trybu składania reklamacji  goście maja prawo do składania reklamacji w przypadku
zauważenia uchybień w jakości świadczonych usług. Wszelkie reklamacje przyjmuje
recepcja.
- świadczonych usług - wszyscy pracownicy powinni znać wymagania kategoryzacyjne jakie
obowiązują dany obiekt hotelarski w celu jak najlepszego informowania gości
o świadczonych w obiekcie usługach.
- usług świadczonych nieodpłatnie, /j.w./
- odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez gościa 
hotelarze ponoszą odpowiedzialność za rzeczy i mienie gościa zgodnie z przepisami k.c.
Gość powinien niezwłocznie powiadomić recepcję o zaistniałej szkodzie niezwłocznie po jej
stwierdzeniu.
- ograniczeń w korzystaniu z urządzeń elektrycznych  gość ponosi odpowiedzialność za
wyrządzone szkody na mieniu hotelowym powstałe z jego winy lub winy osób go
odwiedzajÄ…cych.
- innych informacji porzÄ…dkowych. [Buczkowska A. Regulamin hotelowy, www.hotelarze.pl]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
54
Należy również zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z artykułem 385 par 2 Kodeksu
Cywilnego, żaden regulamin hotelowy nie jest wydawany z upoważnienia przepisów
szczegółowych, a jedynie stanowi próbę uporządkowania zasad świadczenia usług przez
zainteresowanego tym hotelarza. W związku z tym, iż regulamin jest jedynie wewnętrzną sprawę
hotelarza będzie wiązał jednocześnie gościa hotelowego jedynie wówczas, gdy ten znając jego
treść wyraził zgodę na włączenie go do treści umowy. Ważne jest więc, aby pracownicy recepcji
i rezerwacji zadbali o to, aby gość zapoznał się z jego treścią. Dlatego też często hotelarze
umieszczajÄ… regulamin hotelowy w widocznym miejscu w recepcji, drukujÄ… na karcie pobytu,
czy wykładają w pokoju razem z innymi materiałami informacyjno-reklamowymi.
Można stwierdzić, że regulamin hotelowy odgrywa bardzo ważną rolę w prowadzeniu
działalności hotelarskiej i dlatego powinien zostać również przetłumaczony na język angielski
oraz inne języki, w zależności od narodowości przyjmowanych gości. Najczęściej spotyka się
tłumaczenia w języku angielskim, niemieckim, francuskim i rosyjskim.
Hotel jest odpowiedzialny za rzeczy wniesione do hotelu przez gościa. Oznacza to, że
przedmioty powierzone hotelarzowi lub osobie przez niego zatrudnionej, bÄ…dz
przedmioty
pozostawione w miejscu wskazanym przez hotelarza podlegają szczególnej odpowiedzialności
hotelu.
Rzeczą wniesioną jest rzecz, która w czasie korzystania przez gościa hotelowego z usług
znajduje się na terenie obiektu. Pojazdów mechanicznych i przedmiotów w nich pozostawionych
oraz zwierząt nie uważa się za rzeczy wniesione. Hotelarz może za nie odpowiadać jeśli została
zawarta umowa przechowania.
Pojęcie rzeczy wniesionej do hotelu jest zdefiniowane w art. 846 ż2 k.c. Oznacza:
- rzecz znajdującą się w hotelu lub podobnym zakładzie w czasie korzystania przez gościa
z usług tego hotelu lub podobnego zakładu.
- rzecz powierzonÄ… utrzymujÄ…cemu zarobkowo hotel bÄ…dz
osobie u niego pracujÄ…cej (np.
bagaż przekazany do rąk pracownika hotelowego) albo umieszczona w miejscu wskazanym
lub na ten cel przeznaczonym przez utrzymujÄ…cego zarobkowo hotel bÄ…dz
osobie u niego
zatrudnionej (np. walizka w luku bagażowym autokaru hotelowego) (np. w magazynie
holowym)
- paragraf ż 3 tegoż artykułu uznaje za rzeczy wniesione również te, które w krótkim,
zwyczajowo przyjętym okresie poprzedzającym lub następującym po tym, kiedy gość
korzystał z usług hotelu, została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub osobie
u niego zatrudnionej albo umieszczona przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym
miejscu.
Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności za rzecz wniesioną nie ma skutku prawnego,
niezależnie od umieszczania szyldów, informacji w informatorach i regulaminach zawierających
treść np. "hotel nie ponosi odpowiedzialności za rzeczy wniesione...". Roszczenie o naprawienie
szkody powstaje z chwilą wyrządzenia i wygasa jeżeli gość hotelowy nie zawiadomił hotelarza
niezwłocznie (tzn. bez nieuzasadnionej opieszałości). Upływ tego terminu zależy od
okoliczności. Roszczenia przedawniają się jednak z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym
poszkodowany dowiedział się o szkodzie, a w każdym razie z upływem roku od dnia, w którym
poszkodowany przestał korzystać z usług hotelu. Tego przepisu nie stosuje się, gdy szkodę
wyrządził hotelarz lub osoba u niego zatrudniona.
Uwolnienie od odpowiedzialności mam miejsce wówczas, jeśli okaże się, że szkoda wynikła:
- z właściwości rzeczy (przedmioty kruche, nietrwałe),
- z działania siły wyższej, której nie można było przewidzieć, zapobiec jej, powstrzymać
(powódz
),
- z winy klienta lub jego gościa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
55
Odpowiedzialność hotelu za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionej jest ograniczona
w stosunku do 1 gościa do wysokości 100-krotnej należności za dostarczoną usługę (cena pokoju
za dobę), jednak odpowiedzialność za każdą rzecz nie może przekraczać 50-krotnej wysokości
tej należności. Ograniczeń nie stosuje się do odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie rzeczy
wniesionych przyjętych na przechowanie (depozyty hotelowe) lub gdy hotelarz odmówił
przechowania (a miał obowiązek je przyjąć). Odpowiedzialność jest też nieograniczona, gdy
szkoda wynikła z winy lub rażącego niedbalstwa hotelarza lub osoby u niego zatrudnionej.
Należy podkreślić że zgodnie z art. 849ż3 k.c. utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład
ma obowiązek przyjęcia na przechowanie pieniędzy, papierów wartościowych i cennych
przedmiotów a w szczególności kosztowności i przedmiotów mających wartość naukową lub
artystyczną. Przyjęcia tych rzeczy może odmówić tylko wówczas, jeżeli zagrażają one
bezpieczeństwu albo jeżeli w stosunku do wielkości lub standardu hotelu mają zbyt dużą wartość
lub zajmują zbyt dużo miejsca
Chociaż hotele i inne zakłady hotelarskie zawierają z gośćmi umowę hotelową, to jednak nie
umowa stanowi podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej za rzeczy wniesione przez gości
hotelowych. Jest to bowiem odpowiedzialność ustawowa. Dla jej powstania nie jest istotny fakt
zawarcia umowy hotelowej oraz jej ważności. Dla powstania omawianej odpowiedzialności
ustawowej ważny jest tylko fakt wniesienia rzeczy do hotelu lub podobnego zakładu. Powstaje
ona nawet wówczas, gdy nastąpi przymusowe zakwaterowanie jakiejś osoby w hotelu na mocy
administracyjnej, co może mieć miejsce w razie klęski żywiołowej czy wypadku.
Warunkiem konieczności zachowania roszczenia odszkodowawczego przez gościa hotelowego
jest zawiadomienia o szkodzie utrzymującego hotel i to niezwłocznie. Aby nie było wątpliwości
w tej mierze, jest celowe posiadanie dowodu na piśmie albo w postaci świadków obecnych przy
złożeniu zawiadomienia.
Gość hotelowy decydując się na pobyt w danym obiekcie noclegowym powinien być
przekonany o tym, że hotel zapewni mu bezkonfliktowy, a więc bezpieczny pobyt.
Bezpieczny pobyt oraz bezpieczny dojazd do obiektu stanowią jeden z głównych elementów
wizerunku hotelu.
Częstym rodzajem zagrożeń występujących w hotelu są wydarzenia o charakterze kryminalnym.
Najczęstsze rodzaje przestępstw to:
- kradzież cudzej rzeczy,
- kradzież z włamaniem,
- przestępstwa rozbójnicze,
- zgwałcenie,
- bójka lub pobicie,
- uszczerbek na zdrowiu,
- zabójstwo.
Każdy z tych przypadków, który dotyczy wyłącznie konkretnego gościa, może wywołać
nieodwracalne skutki.
Bezpieczeństwo w hotelu uzależnione jest od dwóch czynników:
- poziomu zagrożenia,
- skuteczności zabezpieczenia technicznego i ochrony fizycznej przed zagrożeniem.
Wyróżniamy trzy rodzaje przejawów zagrożeń przestępczych:
- popełnione przez intruza (czyli osobę nie będąca gościem),
- przestępstwa pracownicze,
- popełnione przez kontrahenta, klienta lub gościa.
Najczęściej atakowane są obiekty, w których brak jest zabezpieczeń i są zainstalowane
standardowe środki techniczne. Instalacja specjalnych środków technicznych, elektronicznych
oraz elektroniczno  osobowych zmniejsza ryzyko występowania przestępstw.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
56
W ujęciu modelowym środki neutralizacji dzielimy na:
- prawne,
- organizacyjno  taktyczne (np.instrukcje ochrony, szkolenia),
- architektoniczno  budowlane (np. położenie, oświetlenie, kształt),
- mechaniczne (np. zamki, sejfy, kasy),
- elektroniczne (np. systemy alarmowe),
- fizyczne (ochroniarze).
Regulacje prawne dotyczÄ…ce omawianego zagadnienia znajdujÄ… siÄ™ w ustawie z dnia
27.08.1997 r.  O ochronie osób i mienia . Obiekty noclegowe nie podlegają obowiązkowi
ochrony przez specjalistyczne formacje ochronne, jednak to rozwiązanie jest coraz częściej
stosowane w hotelach.
Ochrona obiektu może być realizowana w trzech formach:
- stała lub doraz
na,
- stały dozór sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych
urzÄ…dzeniach i systemach alarmowych,
- konwojowanie pieniędzy, innych kosztownych lub niebezpiecznych przedmiotów.
Pomimo tego, że przepisy nie wymagają opracowania dla hoteli obligatoryjnych planów
ochrony, to każdy dbający o wizerunek obiekt noclegowy powinien taki plan posiadać.
Plan ochrony powinien zawierać:
- charakterystykę prowadzonej działalności,
- analizę stanu potencjalnych zagrożeń,
- aktualny stan bezpieczeństwa,
- aktualny stan ochrony obiektu,
- specjalistyczne przeszkolenie pracowników z zakresu ochrony osób i mienia,
- sposób zabezpieczenia depozytów,
- rodzaje zabezpieczeń technicznych,
- zasady organizacji i wykonywania ochrony jednostki,
- zasady współpracy z jednostkami państwowymi.
Na efektywną ochronę obiektu ma wpływ: bezpośrednia ochrona fizyczna, zabezpieczenia
budowlane, mechaniczne, elektroniczne.
Zabezpieczenie budowlane pozwala zapewnić skuteczną, efektywna ochronę obiektu:
- ogrodzenia (mury, siatki, płoty) ,
- drzwi (obite blachÄ…, drewniane wzmocnienia),
- okna (szyby w odpowiedniej klasie  odporne na rozbicie, antywłamaniowe),
- pomieszczenia specjalne, skarbcowe przeznaczone do przechowywania wartości
pieniężnych.
Innym rodzajem ochrony są zabezpieczenia mechaniczne powiązane ściśle się wiążą
z zabezpieczeniami budowlanymi:
- szafy sejfowe,
- zamki (typu bankowego z systemem alarmowym),
- kasetki do wmurowania,
- bankomaty,
- automaty kasjerskie,
- samochody do przewozu wartości,
- teczki i pojemniki do przenoszenia wartości.
Do zabezpieczeń elektronicznych zalicza się między innymi:
- systemy alarmowe włamania,
- telewizyjny system nadzoru,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
57
- system alarmowy osobisty,
- system alarmowy napadu,
- wszelkiego rodzaju czujki.
Kolejny rodzaj zabezpieczeń to zabezpieczenia elektryczne czyli urządzenia sygnalizacji
alarmowej włamania, napadu lub pożaru. Mają one pomagać w ochronie zdrowia, życia
i mienia.. Ich zadaniem jest wywołanie alarmu na zewnątrz lub wewnątrz obiektu. Przez
połączenie ich w niektórych przypadkach z policją i strażą pożarną, umożliwiając szybka
interwencję w razie wystąpienia alarmu i zagrożenia.
Najpopularniejszy system alarmowy zabezpieczający składa się z następujących elementów:
- centralki,
- czujników,
- sygnalizatora,
- instalacji.
Sygnalizacja może być: akustyczna (dzwonki, syreny), optyczna (błysk silnego światła),
ukryta (telefon), blokada zamków kasy, fotograficzna (video).
Również ochrona przeciwpożarowa stanowi istotne zagadnienie. W zakresie ochrony
przeciwpożarowej instalacje zabezpieczająco-sygnalizacyjne można podzielić na:
- wykrywające stan zagrożenia lub pożaru,
- sygnalizacyjno-alarmowe,
- inne, współdziałające podczas alarmu i akcji likwidacji pożaru.
Instalacja sygnalizacji alarmowo-pożarowej może obejmować:
- cały obiekt,
- część obiektu,
- urządzenia zainstalowane w określonym pomieszczeniu,
- pomieszczenia i znajdujÄ…ce siÄ™ w nich urzÄ…dzenia.
Dz
więkowy system ostrzegawczy jest rozwiązaniem wielofunkcyjnym. Nie tylko ma zapewnić
bezpieczeństwo gości hotelowych, ale może też zastąpić system nagłośnienia.
Generalnie wszystkie działania w ochronie przeciwpożarowej mają na celu:
- zapewnienie bezpiecznej ewakuacji gości hotelowych i personelu obsługowego,
- ograniczenie przestrzeni, w której pożar może się rozwijać,
- zapewnienie trwałości konstrukcji budynku podczas trwania pożaru,
- zapewnienie ekipom ratowniczym swobodnego dotarcia do miejsca pożaru,
- ograniczenie stosowania łatwo zapalnych elementów wykończenia wnętrz pomieszczeń,
które przyczyniają się w znacznym stopniu do szybkiego rozprzestrzeniania się ognia
i stanowi duże zagrożenie życia ludzkiego,
- zapewnienie odpowiedniej ilości środków gaśniczych do gaszenia powstałego pożaru.
Na profilaktykę przeciwpożarową składają się:
- oświetlenie awaryjne umożliwiające sprawną ewakuację osób,
- w hotelu wysokościowym zespól prądotwórczy oraz przeciwpożarowy wyłącznik prądu,
- gaśnice rozmieszczone w miejscach łatwo dostępnych i widocznych. Odległość do
najbliższej gaśnicy nie może być większa niż 30 metrów, a dostęp do niej musi mieć
szerokość co najmniej jednego metra,
- wywieszona instrukcja bezpieczeństwa pożarowego i plany ewakuacyjne, określające, co
robić na wypadek pożaru, jaki jest układ budynku, gdzie jest sprzęt gaśniczy,
- wyjścia ewakuacyjne odpowiedniej długości, szerokości i wysokości, odpowiednio
obudowane i wydzielone, wyposażone w urządzenia zabezpieczające przed zadymieniem
- dodatkowe oświetlenie i sygnalizacja dz
więkowa
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
58
4.7.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Podaj definicję gościa hotelowego?
2. Podać definicje rzeczy wniesionej?
3. Przedstawić elementy regulaminu hotelowego?
4. Sporządzić regulamin?
5. Jaki jest obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa przez hotelarza?
6. Jakie jest zadanie systemów alarmowych?
7. Sporządzić plan ochrony?
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
SporzÄ…dz
regulamin małego zakładu hotelarskiego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zapoznać się z przykładowymi regulaminami hotelowymi,
3) zredagować regulamin hotelowy,
4) wpisać treść regulaminu do edytora tekstu,
5) wydrukować regulamin,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przykładowe regulaminy hotelowe,
- stanowisko komputerowe z edytorem tekstu i Å‚Ä…czem internetowym,
- drukarka.
Ćwiczenie 2
W formie tabelarycznej sporzÄ…dz
zestawienie wypisz te osoby które znajdują się na terenie
hotelu ale nie mają statusu gościa hotelowego  przy wpisanym określeniu osoby dopisz
uzasadnienie wyboru.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś :
1) dokładnie zapoznać się z definicją gościa hotelowego,
2) wypisać na kartce swoje propozycje gości bez statusu,
3) zaprojektować tabelę,
4) wpisać dane do tabeli,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- materiał nauczania,
- stanowisko komputerowe z edytorem tekstu i Å‚Ä…czem internetowym,
- drukarka
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
59
Ćwiczenie 3
SporzÄ…dz
plan ochrony hotelu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zapoznać się z przykładowymi planami ochrony,
3) skonstruować plan ochrony,
4) wpisać zakres planu do edytora tekstu,
5) wydrukować plan,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przykładowe plany ochrony,
- stanowisko komputerowe z edytorem tekstu i Å‚Ä…czem internetowym,
- drukarka.
Ćwiczenie 4
SporzÄ…dz
instrukcje alarmową i postępowania na wypadek pożaru..
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zapoznać się z przykładowymi regulaminami hotelowymi,
3) zredagować regulamin hotelowy,
4) wpisać treść regulaminu do edytora tekstu,
5) wydrukować regulamin,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przykładowe regulaminy hotelowe,
- stanowisko komputerowe
Ćwiczenie 5
Przygotuj prezentację na temat: Nowoczesne środki zabezpieczeń w hotelu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zapoznać się ze stosowanymi środkami zabezpieczeń w hotelu,
3) przeszukać zasoby Internetu,
4) przygotować materiał do prezentacji,
5) przygotować prezentację,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przykładowe regulaminy hotelowe,
- stanowisko komputerowe
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
60
4.7.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) podać definicje gościa hotelowego?
2) opisać w jaki sposób hotelarz zapewnia bezpieczeństwo gościom?
3) omówić wymogi higieniczno sanitarne dla hoteli?
4) podać elementy planu ochrony?
5) sporządzić regulamin hotelowy?
6) opisać przejawy zagrożeń przestępczych w hotelu?
7) wyjaśnić pojęcie rzeczy wniesionej?
8) wykorzystać swoją wiedzę w praktyce?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
61
5. SPRAWDZIAN POST
PÓW
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
- zaznacz prawidłową odpowiedz
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz

zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
- w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedz
w wyznaczone pole,
5. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
6. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
7. Na rozwiÄ…zanie testu masz 90 min.
Powodzenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
62
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. W przypadku nagłego zasłabnięcia gościa należy w pierwszej kolejności:
a) powiadomić kierownika recepcji,
b) zapewnić całkowity spokój,
c) powiadomić pogotowie ratunkowe,
d) zastosować środki pierwszej pomocy.
2. Co jest istotÄ… hotelarstwa
a) zapewnienie bezpieczeństwa pobytu,
b) gościnność,
c) świadczenie usług,
d) sprzedaż jak największej ilości usług hotelowych.
3. Concierge to?
a) pracownik recepcji wydajÄ…cy klucze,
b) pracownik recepcji udzielajÄ…cy informacji,
c) kierownik sali restauracyjnej,
d) pracownik recepcji dysponujÄ…cy pokojami.
4. Co to są usługi fakultatywne w hotelu?
a) są to usługi obowiązkowe dla gościa,
b) są to usługi, z których korzystanie nie jest konieczne dla gościa przebywającego
w hotelu,
c) są to usługi handlowe i osobiste,
d) są to usługi bezpłatne, z których gość przebywający w hotelu z pewnością skorzysta.
5. W jakim przypadku hotel nie ponosi odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie rzeczy
wniesionej przez gościa?
a) jeżeli utrata lub uszkodzenie powstała wskutek działania siły wyższej,
b) jeżeli szkoda w mieniu gościa jest wyłącznie wynikiem jego własnego działania
w sposób zawiniony,
c) jeżeli szkoda w mieniu gościa jest wynikiem działania osoby, która przybyła do gościa,
d) we wszystkich przypadkach wspomnianych powyżej.
6. Ustalając harmonogram pracy dla recepcjonistów będziesz opierać go na:
a) regulaminie hotelu,
b) Kodeksie Pracy,
c) wewnętrznym zarządzeniu dyrektora hotelu,
d) Kodeksie Cywilnym.
7. Bezwzględne przestrzeganie przepisów pożarowych obowiązuje:
a) tylko gości hotelowych,
b) tylko pracowników hotelu,
c) osoby nie będące gośćmi hotelowymi,
d) bezwzględnie wszystkie osoby znajdujące się w hotelu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
63
8. Struktura organizacyjne przedsiębiorstwa:
a) mówi o najważniejszych komórkach przedsiębiorstwa,
b) pokazuje układ pomieszczeń w przedsiębiorstwie,
c) stanowi opis stanowisk w zakładzie pracy,
d) służy do organizacji pracy przedsiębiorstwa i jego części składowych.
9. Obowiązującą w Polsce podstawą prawną odpowiedzialności odszkodowawczej hotelu za
rzeczy wniesione przez gości jest:
a) Konwencja Europejska,
b) Kodeks Cywilny,
c) Kodeks Karny,
d) umowa hotelowa.
10. Co reguluje postawy i zachowania hotelarza?
a) Kodeks Etyki Hotelarza,
b) regulamin hotelowy,
c) zarządzenie ministra właściwego ds. turystyki,
d) wewnętrzne hotelowe przepisy oraz Kodeks Etyki Hotelarza.
11. Czy pracownicy recepcji w hotelach skategoryzowanych mogą w miesiącach letnich nosić
koszule z krótkim rękawem ?
a) tak,
b) jak zezwoli na to kierownictwo,
c) stanowczo odradza siÄ™,
d) tylko gdy jest upał.
12. Spółka z ograniczona odpowiedzialnością jest spółką:
a) cywilną i kapitałową,
b) osobowÄ…,
c) joint venture,
d) handlową i kapitałową.
13. Usługą odpłatną jest:
a) wezwanie taksówki,
b) przechowanie bagażu,
c) udzielenie informacji,
d) pranie bielizny gościa.
14. Kategoryzacja obiektów hotelarskich ma na celu:
a) zachęcenie klienta do korzystania z obiektu,
b) zapewnienie hotelowi stałych klientów,
c) dostarczenie klientowi zwięzłej informacji o standardzie hotelu,
d) dokonanie ich oceny.
15. Usługa hotelarska w ujęciu marketingowym jest:
a) produktem,
b) towarem,
c) zintegrowanÄ… ofertÄ…,
d) usługą dla gościa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
64
16 Seatele sÄ… to:
a) pływające  sztuczne wyspy z małymi hotelami o bardzo wysokim standardzie,
b) wagony sypialne,
c) sanatoria nad morzem,
d) obiekty hotelarskie położone w obrębie lotniska.
17. Wewnętrzny porządek w zakładzie hotelarskim regulowany jest:
a) zarządzeniami ministra właściwego do spraw turystyki,
b) regulaminem zakładu hotelarskiego,
c) poleceniami służbowymi,
d) pismem okólnym dyrektora zakładu.
18. Usługą bezpłatną jest:
a) wypożyczanie telewizorów,
b) przechowalnia bagażu,
c) pranie bielizny gościa,
d) podawanie posiłków do pokoju.
19. Najważniejszą rolę w pracy hotelarza odgrywa:
a) wygląd zewnętrzny pracowników
b) dobre przygotowanie merytoryczne
c) doświadczenie życiowe i zawodowe
d) wszystkie czynniki Å‚Ä…cznie
20. Z punktu widzenia atmosfery pobytu w hotelu najważniejszym czynnikiem jest:
a) stan techniczny budynku
b) standard wyposażenia
c) poziom i kultura obsługi
d) wszystkie wymienione czynniki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
65
KARTA ODPOWIEDZI
Organizowanie działalności hotelarskiej
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punktacja
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
66
6.LITERATURA
1. Adamowicz J., Wolak G.: Jak być hotelarzem, Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków 2004
2. Błądek Z.: Hotele  Programowanie, projektowanie, wyposażanie, PALLADIUM, Warszawa 2001
3. Kubicki M.: Usługi hotelarskie w środkach transportu, WSE, Warszawa 2000
4. Milewska M., Włodarczyk B.: Podstawowe wiadomości z zakresu hotelarstwa cz. 1,
Wydawnictwo WSHT w A
odzi 2005
5. Milski K.: Kodeks etyki hotelarza , www.hotelarze.pl 2005
6. Mitura E., Koniuszewska E.: Ekonomika i organizacja pracy w hotelarstwie, Difin,
Warszawa 2006
7. Muszyński M.:  Pływający biznes Hotelarz Nr 7/2005
8. Oparka S., Nowicka T.: Organizacja i technika pracy w hotelarstwie  skrypt praktycznej
nauki zawodu cz. I, Polanica Zdrój 2006
9. Oparka S., Nowicka T.: Zeszyt do zajęć praktycznych  organizacja i technika pracy
w hotelarstwie, Polanica Zdrój 2004
10. Piasta J.:  Siła schematu czyli jak zbudować hotel na papierze , www.hotelarze.pl 2003
11. Piasta J.: Gościnność....czyli jak opisać nieopisane , www.hotelarze.pl 2003
12. Pląder D. (red.): Organizacja pracy w hotelarstwie, Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków 2001
13. Szczęsny T. (red.): Organizacja pracy w hotelarstwie, PZH, Warszawa 1999
14. Szostak D.: Podstawy Hotelarstwa, Szczecin 2004
15. Turakiewicz J.: Bezpieczny hotel, PZH / Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2003
16. Turkowski M.: Marketing usług hotelarskich, PWE, Warszawa 2003
17. Witkowski Cz.: Podstawy hotelarstwa cz. I, Warszawa 1999
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
67