1. Omów pojęcie organizacji oraz jej cechy.......................................................... 2
2. Co to jest system? Jakie zastosowanie ma teoria systemów w nauce o
organizacji i zarządzaniu?.................................................................................... 2
3. Omów istotę zarządzania. ................................................................................3
4. Przywództwo....................................................................................................3
5. Podaj znane ci klasyfikacje rodzajów menadżerów. .........................................3
6. Role i umiejętności menedżerskie. ...................................................................4
7. Współczesne wyzwania zarządzania. .............................................................. 4
8. Omów podejście klasyczne stosowane w teorii zarządzania............................ 4
9. Co to jest spojrzenie behawioralne? Scharakteryzuj jego główne kierunki. ......5
10. Omów szkołę zarządzania nazwaną spojrzeniem ilościowym. ....................... 6
11. Model typu Z ..................................................................................................6
12. Omów otoczenie zewnętrzne organizacji. ...................................................... 6
13. Co to jest planowanie? Podaj schemat planowania w organizacji. ................. 7
14. Cele organizacji i ich podział. .........................................................................7
15. Wymień i zdefiniuj znane Ci rodzaje planów stosowane w organizacji. ..........8
16. Reengineering................................................................................................ 8
17. Co to jest prognozowanie? Podział prognoz................................................... 8
18. Wymień znane ci techniki prognozowania...................................................... 8
19. Wymień znane Ci techniki planowania. .......................................................... 9
20. Omów analizę punktu krytycznego na przykładzie progu rentowności
przedsiębiorstwa. .................................................................................................9
21. Zarządzanie strategiczne oraz poziomy strategii. Omów dominujące
podejścia strategiczne na poziomie przedsiębiorstwa. .......................................10
22. Strategie na poziomie jednostki operacyjnej................................................. 11
23. Scharakteryzuj cykl życia produktu. ............................................................. 11
24. Istota procesu podejmowania decyzji. Struktura procesu decyzji. ................ 11
25. Klasyczny model decyzyjny..........................................................................12
26. Model administracyjny podejmowania decyzji. .............................................12
27. Grupowe podejmowanie decyzji -jego wady i zalety.....................................12
28. Projektowanie stanowisk pracy. ...................................................................12
29. Alternatywne podejście do specjalizacji........................................................ 13
30. Benchmarking .............................................................................................. 13
31. Zarządzanie projektowaniem organizacji...................................................... 13
32. Podstawowe formy struktury organizacyjnej................................................. 14
33. Wpływ otoczenia na funkcjonowanie organizacji. .........................................14
34. Motywacja pracownika do pracy...................................................................15
35. Umiędzynarodowienie organizacji................................................................ 16
36. Zarządzanie techniką i innowacjami............................................................. 16
37. Zarządzanie jakością.................................................................................... 16
38. Zarządzanie Informacją................................................................................ 17
39. Zarządzanie przez komunikowanie się......................................................... 17
40. Strategie funkcjonalne.................................................................................. 18
41. Outsorcing....................................................................................................18
42. Lean Manegement ....................................................................................... 18
43. Lean Production........................................................................................... 19
44. Bechmarking ................................................................................................ 19
45. Controling.....................................................................................................20
46. Time Based Management ............................................................................20
47. Co to jest Chronometraż ? ............................................................................21
48. Hierarchia dokumentacji w systemach jakości..............................................21
49. Normy ISO 9000 .......................................................................................... 21
50. Normy ISO 9001 .......................................................................................... 21
51. Normy ISO 9002 .......................................................................................... 21
52. Normy ISO 9003 .......................................................................................... 21
53. Normy ISO 9004 .......................................................................................... 22
54. Analiza SWOT.............................................................................................. 22
55. Metoda SWOT ............................................................................................. 22
56. Fotografia dnia pracy.................................................................................... 22
57. Fotografia migawkowa ................................................................................. 23
58. Fotografia migawkowa polega na.................................................................23
59. Styl zarządzania........................................................................................... 23
60. Techniki badania czasu pracy ......................................................................23
1. Omów pojęcie organizacji oraz jej cechy.
Pojęcie organizacji można przedstawić za pomocą dwóch definicji:
1. Organizacja jest to grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w
sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien
zestaw celów.
2. Organizacja jest to wyodrębniona względnie z otoczenia całość
ludzkiego działania, posiadająca określoną strukturę i pozwalają-
ca na osiągnięcie danego celu lub grupy celów.
Podstawowymi cechami organizacji są: - celowość, - złożoność, -
odrębność celów w stosunku do otoczenia.
Wyróżniamy cztery rodzaje zasobów wykorzystywanych przez orga-
nizacje: - zasoby ludzkie, - zasoby finansowe, - zasoby rzeczowe i za-
soby informacyjne.
2. Co to jest system? Jakie zastosowanie ma teoria systemów w
nauce o organizacji i zarządzaniu?
System jest to wszelki skoordynowany wewnątrz i wykazujący określo-
ną strukturę układ elementów. Układ taki rozpatrywany od zewnątrz
jest całością, od wewnątrz zbiorem, do którego przynależność warun-
kują związki wzajemnej zależności między wszystkimi elementami.
Ogół elementów systemu nazywa się składem lub zbiorem, ogół
związków miedzy jego elementami - strukturą.
Patrząc na organizacje jako na systemy, menadżerowie mogą lepiej
zrozumieć znaczenie środowiska, w jakim działają i stopień współza-
leżności miedzy podsystemami organizacji. Muszą również zrozumieć,
jak ich decyzje wpływają na inne podsystemy organizacji i jak te sys-
temy działają zwrotnie na ich decyzje.
3. Omów istotę zarządzania.
Istotą zarządzania jest dokładne poznanie tego, co się oczekuje od lu-
dzi, a następnie dopilnowanie, aby wykonali to w sposób najsprawniej-
szy i najbardziej skuteczny.
Sterowanie jest to celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w
celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w
przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemu w danej chwi-
li, które uważa się za pożądane.
Kierowanie jest procesem dobrowolnego lub wymuszonego ogranicze-
nia swobody działań ludzi, realizowanym dla osiągnięcia powodzenia
działania zbiorowego. Istotą tego procesu jest koordynacja zbiorowych
wysiłków na pożądanym poziomie. Na kierowanie składają się:
- planowanie
- organizowanie
- przewodzenie - kontrola
4. Przywództwo
Jest to wykorzystanie niepolegającego na przymusie wpływu, moty-
wowania zachowań na osiągnięcie celów organizacji. Zestaw cech
przywódcy cechy osobowości, postawy zachowania, sytuacje i warun-
ki.
Rodzaje przywództwa:
1. Wspieranie  podnoszenie własnej wartości u podwładnych
2. Ułatwienie współdziałania  tworzenie klimatu do pracy zespołowej
3. Wzbudzanie entuzjazmu do realizacji celu  tworzenie klimatu przy
realizacji celu
4. Ułatwienie działań  zniesienie ograniczeń organizacyjnych, mate-
rialnych i technicznych.
Typy zachowań przywódczych:
1. Przywódcy transakcyjni  zespolenie celów pracowników z celami
organizacji
2. Przywództwo transformacyjne  rozbudzanie poczucia ważności z
jednoczesnym pobudzaniem do działania na rzecz organizacji.
5. Podaj znane ci klasyfikacje rodzajów menadżerów.
Rodzaje menedżerów:
Według szczebla:
- najniższego szczebla,
- średniego szczebla
- pierwszej linii,
Według zainteresowań:
- marketingu - finansów,
- eksploatacji - zasobów ludzkich.
- administracji itp.
Np. menedżerowie marketingu zajmują się poszukiwaniem klientów i
zamówień.
6. Role i umiejętności menedżerskie.
Role menedżerskie:
- interpersonalna, jej funkcje to: reprezentant, przywódca, łącznik.
- informacyjna, jej funkcje to: obserwator, propagator, rzecznik,
- decyzyjna, jej funkcje to: przedsiębiorca, przeciwdziałania zagroże-
niom, dysponenta.
7. Współczesne wyzwania zarządzania.
Obejmują globalizację działań gospodarczych, jakość i wydajność,
zmniejszenia rozmiarów produkcji i redukcje personelu, problemy wła-
sności, etyki, odpowiedzialności społecznej, a także różnorodności siły
roboczej.
8. Omów podejście klasyczne stosowane w teorii zarządzania.
Spojrzenie klasyczne na proces zarządzania składa się z dwóch wyod-
rębnionych gałęzi z naukowego zarządzania i administracyjnego za-
rządzania.
Naukowe zarządzanie to podejście do zarządzania zajmujące się po-
prawą wyników osiąganych przez poszczególnych pracowników.
Teoria Taylora, Której propagatorem był Henny Gutta.
Kroki postępowania:
Należy naukowo opracować każdy element procesu produkcji,
- naukowo dobierać pracowników (odpowiednie kompetencje),
Nadzorować pracowników tak, aby rzeczywiście pracowali.
Administracyjne zarządzanie to podejście do zarządzania koncentru-
je się na zarządzaniu całą organizacją. Systemowo należy oddziały-
wać na różne czynniki organizacji: 14 zasad Fayola:
- podział pracy  wysoki stopień specjalizacji,
- autorytet,
- dyscyplina
- jedność rozkazodawstwa,
- jedność kierownictwa.
-podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu,
- wynagrodzenie  sprawiedliwe dla robotników i całej organizacji,
- centralizacja
- hierarchia,
- ład
- sprawiedliwość,
- stabilizacja personelu  unikanie wysokiej fluktuacji kadr,
- inicjatywa,
- esprit de caps (harmonia)  poczucie jedności.
9. Co to jest spojrzenie behawioralne? Scharakteryzuj jego głów-
ne kierunki.
Spojrzenie behawioralne kładzie nacisk na indywidualne postaw i za-
chowania oraz na procesy grupowe. Jednym z kierunków spojrzenia
behawioralnego jest psychologia przemysłowa (jednym z prekursorów
był Fallet).
Zwolennicy idei  Przewodnictwa pracy" Lepsze oświetlenie, przerwy,
motywacja do pracy. Odpowiednia liczba godzin. Ruch  Human rela-
tions" spojrzenie behawioralne. Teoria Masłowa. Teoria X,Y - Makgre-
gora -zakłada, że nie można psychiki człowieka zbadać, przewidzieć.
Cechy dobre (X):
- praca jest naturalną potrzebą człowieka,
- ludzie są przywiązani do celów w stopniu odpowiednim do nagród),
- dążą do odpowiedzialności i ją podejmują,
- ludzie są zdolni do rozwiązywania problemów w sposób nowatorski,
- ludzie nie są głupi, ale przy złym zarządzaniu te zdolności nie są wy-
korzystywane w pełni.
Cechy złe (Y):
- ludzie nie lubią pracować,
- należ y ich zmuszać, kontrolować i karać,
- ludzie wolą, ż eby nimi kierowano, unikają odpowiedzialności,
- ambicje ludzkie są niewielkie.
Teoria Masłowa - Maslow uważa, że zachowanie człowieka jest uza-
leżnione od potrzeb (realizacja potrzeb).
Zwolennicy zachowania organizacyjnego uważają, że zachowanie
człowieka jest czymś bardziej złożonym, kierunek ten przyjmuje bar-
dziej kompleksowe spojrzenie na zachowanie pracowników. Ma on
charakter interdyscyplinarny, czerpie on z takich dziedzin jak: Psycho-
logia, socjologia, antropologia, medycyna, ekonomia itp.
10. Omów szkołę zarządzania nazwaną spojrzeniem ilościowym.
Spojrzenie ilościowe to podejście, w którym stosuje się techniki kwan-
tytatywne (ilościowe) dzielimy na dwie gałęzie:
- ilościowa teoria zarządzania koncentruje się na opracowaniu modeli
matematycznych przedstawiających zarządzanie systemu, jakim jest
organizacja
- zarządzanie operacyjne obejmuje modele mniej wyrafinowane z ma-
tematycznego punktu widzenia, zajmuje się ono wspomaganiem orga-
nizacji w efektywnym wykorzystywaniu produktów i usług.
Modele optymalizacji kosztu, czasu pracy, limitowe itp. Zalety: bardzo
użyteczne w procesie planowania, zwiększania świadomości i zrozu-
mienia złożonych sytuacji. Ograniczenia: Trudno modelować matema-
tyczne zjawiska socjologiczne i psychologiczne, zjawisko niepewności
(przyjmowanie założeń modelu).
11. Model typu Z
Integruje modele zarządzania z USA i Japonii: odpowiedzialność indy-
widualna, zbiorowe podejmowanie decyzji, powolne awansowanie, tro-
ska o pracownika, długookresowe zatrudnienie.
12. Omów otoczenie zewnętrzne organizacji.
Otoczenie zewnętrzne organizacji to wszystko poza organizacją co
może na nią oddziaływać. Otoczenie zewnętrzne składa się z dwóch
warstw otoczenia ogólnego i otoczenia celowego. Otoczenie ogólne to
niesprecyzowane bliżej wymiary i siły, wśród których działa organizacja
i które mogą mieć wpływ na jej działanie. Otoczenie celowe to konkret-
ne organizacje i grupy, które mogą upływać na organizację.
Wymiary otoczenia ogólnego:
-wymiar ekonomiczny,
-wymiar techniczny,
-wymiar socjo-kulturowy,
-wymiar prawno -polityczny.
-wymiar międzynarodowy.
Organizacje i grupy otoczenia celowego:
-konkurenci.
-klienci,
-dostawcy,
-regulatorzy.
- agencje regulacyjne.
-grupy interesu.
-siła robocza, -właściciele -sojusznicy strategiczni.
13. Co to jest planowanie? Podaj schemat planowania w organi-
zacji.
Planowanie to wytyczanie celów organizacji i określanie sposobu
ich najlepszej realizacji Planowanie odbywa się w kontekście określo-
nego otoczenia. Menedżerowie muszą to otoczenie zrozumieć. Na-
stępnie muszą ustalić, co jest ogólnym posłannictwem (misją) firmy. Z
powołania firmy wypływają równoległe strumienie celów i planów. Z te-
go powołania bezpośrednio wynikają cele strategiczne.
Plan strategiczny  zawiera decyzje dotyczące alokacji zasobów,
priorytetów i działań dla osiągnięcia celów strategicznych.
Plan taktyczny  skierowany na osiągnięcie celów taktycznych, opra-
cowany dla realizacji elementów planu strategicznego
Plan operacyjny  nastawiony na wykonanie planów taktycznych dla
osiągnięcia celów operacyjnych.
Cele te i misja wspólnie pomagają określić plany strategiczne, które są
podstawowym elementem dla opracowania planów taktycznych. Plany
taktyczne wraz z celami taktycznymi kształtują cele operacyjne. Te ce-
le oraz odpowiednie plany taktyczne określają plany operacyjne. Na
koniec cele i plany każ dego szczebla mogą być również wykorzysty-
wane jako podstawa przyszłej działalności na wszystkich szczeblach.
14. Cele organizacji i ich podział.
Cele mają kluczowe znaczenie dla skuteczności organizacji. Organiza-
cje mogą mieć kilka różnych rodzajów celów, a ich ustalanie wymaga
zaangażowania różnego rodzaju menedżerów. Waż ne funkcje celów w
organizacji:
-stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działaniom ludzi pra-
cujących w organizacji,
-praktyka ustalania celów wpływa na planowanie,
-mogą być z
ródłem motywacji dla pracowników organizacji,
-dają skuteczny mechanizm oceny i kontroli.
Cele można podzielić na:
-cele strategiczne - ustalane na najwyższym szczeblu i dla najwyż-
szego kierownictwa organizacji, cele taktyczne - ustalane na średnim
szczeblu i dla menedżerów średniego szczebla w organizacji, cele
operacyjne - ustalane na niż szym szczeblu i dla menedżerów niż-
szego szczebla organizacji
15. Wymień i zdefiniuj znane Ci rodzaje planów stosowane w or-
ganizacji.
Plan strategiczny to ogólny plan zawierający decyzje dotyczące aloka-
cji zasobów, priorytetów i działań niezbędnych do osiągnięcia celów
strategicznych.
Plan taktyczny to plan skierowany na osiągnięcie celów taktycznych,
opracowany dla realizacji elementów planu strategicznego.
Plan operacyjny to plan nastawiony na wykonanie planów taktycznych
dla osiągnięcia celów operacyjnych.
16. Reengineering
Jest to fundamentalne przemyślenie od nowa i radykalne przeprojek-
towanie procesów w firmie, prowadzące do przełomowej poprawy wy-
ników, takich jak koszty, jakość, serwis i szybkość.
Zasady reeingeneringu:
1. Miejsce komórek funkcjonalnych przejmują komórki odpowiedzialne
za proces
2. Ograniczenie kontroli na rzecz zwiększenia autonomii
3. Pełne wyszkolenie pracownika i dalsze jego dokształcanie
4. Przy opłacaniu pracownika należ y opierać się na wynikach jego pra-
cy a nie na aktywności
5. Podstawa awansowania pracownika są jego zdolności
6. Mniej menedżerów i bardziej płaska struktura
17. Co to jest prognozowanie? Podział prognoz.
Prognozowanie to proces opracowania założeń lub przesłanek doty-
czących przyszłości, które mogą być wykorzystywane przez menedż e-
rów w planowaniu lub podejmowaniu decyzji.
Podział prognoz:
-prognozowanie sprzedaży,
-prognozowanie dochodu,
-prognozowanie rozwoju techniki.
18. Wymień znane ci techniki prognozowania.
Techniki prognozowania:
1. analiza szeregów czasowych - ekstrapolacja.
2. modelowanie przyczynowe.
- model regresji  przewidywanie jednej zmiennej przy znanych in-
nych zmiennych
- model ekonometryczny  wykorzystuje złożone techniki regresji,
- wskaz
niki ekonomiczne  powiązanie wskaz
ników ekonomicznych
(np. demograficzne) z funkcjonowaniem firmy,
3. jakościowe techniki prognostyczne  opierają się na ocenie indywi-
dualnej lub grupowej
- metoda personelu sprzedaży  zebranie danych od personelu
działu sprzedaży
- metoda delficka  opinie ekspertów, naukowców.
19. Wymień znane Ci techniki planowania.
Techniki planowania:
-prognozowanie liniowe, technika planistyczna, która wyznacza opty-
malną kombinacje zasobów, -analiza punktu krytycznego procedura
identyfikowania punktu, w którym dochody zaczynają pokrywać kosz-
ty,
-symulacja organizacyjna - model sytuacji z prawdziwego życia, któ-
rym można manipulować, by poznać sposób jego działania.
-PERT narzędzie planistyczne wykorzystujące sieć do planowania
projektów obejmujących liczne działania i ich wzajemne powiązanie.
20. Omów analizę punktu krytycznego na przykładzie progu ren-
towności przedsiębiorstwa.
Analiza punktu krytycznego jest procedurą opisową, opisuje relacje
pomiędzy zmiennymi: dochodami i kosztami, a podjęcie decyzji pozo-
stawia menedżerowi. Można ją zdefiniować jako procedurę identyfikacji
punktu, w którym dochody zaczynają pokrywać związane z nimi kosz-
ty. Aby wyznaczyć punkt krytyczny dla zysku ze sprzedaży produktu
lub usługi, menedż er musi przede i wszystkim określić zarówno koszty
stałe, jak i zmienne. Następnie koszty te są łączone i dają koszt całko-
wity. Po wyznaczeniu i narysowaniu kosztu całkowitego menedżer wy-
kreśla przychody łączne, które wpłyną przy różnym poziomie sprzeda-
ży.
Obszary powstałe w wyniku przecięcia dwóch linii pokazują obszary
straty i zysku. Sam punkt przecięcia wyznacza punkt krytyczny - po-
ziom sprzedaży, przy którym zostają pokryte wszystkie koszty, ale nie
ma jeszcze zysków.
. f W..'
Matematycznie punkt krytyczny znajdujemy stosują formułę
 =
-
BP - punkt krytyczny,
TFC - całkowity koszt stały
P-cena
VC -jednostkowy koszt zmienny.
21. Zarządzanie strategiczne oraz poziomy strategii. Omów domi-
nujące podejścia strategiczne na poziomie przedsiębiorstwa.
Strategia to proces określania długofalowych celów i zamierzeń orga-
nizacji oraz przyjęcia kierunków działania także alokacji zasobów nie-
zbędnych dla zrealizowania tych celów. Obejmuje: zasięg (zespół ryn-
ków), dystrybucję zasobów (pomiędzy różne zastosowania), wyróżnia-
jącą kompetencję i synergię (uzupełnianie się i współdziałanie róznych
dziedzin działalności firmy).
Zarządzanie strategiczne to kompleksowy ciągły proces zarządzania
nastawiony na formułowanie i wdrażanie skutecznych strategii sprzyja-
jących wyższemu stopniowi zgodności organizacji z jej otoczeniem i
osiągnięciu celów strategicznych.
Etapy formułowania strategii:
1. Analiza otoczenia
2. Analiza organizacji
3. Wzajemne dopasowanie organizacji i otoczenia
Wyróżniamy następujące poziomy i strategii:
-strategia na poziomie przedsiębiorstwa,
-strategia na poziomie autonomicznej jednostki gospodarczej  kon-
centracja na wybranych obszarach działania
-strategia na poziomie funkcjonalnym  dla jednego obszaru funkcjo-
nalnego np. produkcja.
Dominujące podejścia strategiczne na poziomie przedsiębiorstwa to:
- wielka" strategia to ogólne ramy i działań rozwijanych na poziomie
firmy.
-strategia wzrostu to strategia przewidująca ogólny wzrost przedsię-
biorstwa w jednym lub w kilku wymiarach,
-pokrewna dywersyfikacja to wzrost poprzez rozszerzenie działalności
na ten sam rynek lub rynki pokrewne w stosunku do tego, na którym
organizacja aktualnie działa,
-niezależna dywersyfikacja to wzrost poprzez rozszerzenie działalności
na obszary niepowiązane z aktualną działalnością firmy.
-strategia cięć, która zakłada ograniczenie skali aktualnych i operacji,
redukcję w różnych dziedzinach albo całkowicie pozbywa się nieren-
townych operacji.
-strategia stabilizacji zakładająca utrzymanie status quo.
-strategia niewłaściwa - zaniechanie stosowania właściwej strategii jest
błędem inaczej strategia błędna.
Macierz BCG: Gwiazdy (wysoki udział w rynku z wysoką dynamiką),
dojne krowy (wysoki udział w rynku z niską dynamiką), znaki zapytania
( niski udział w rynku o wysokiej dynamice), pieski (niski udział w rynku
o niskiej dynamice)
22. Strategie na poziomie jednostki operacyjnej.
Pozwalają odpowiedzieć na pytanie o najlepszy sposób konkurowania
na danym rynku. Wyróżniamy następujące strategie:
- model adaptacyjny  uzgodnienie strategii jednostki z warunkami oto-
czenia (strategia obrony, poszukiwacza,strategia analityka, strategia
biernej reakcji-błędna reakcja)
- strategie konkurencyjne Portera: strategie zróżnicowania (produkt in-
ny niż konkurencji), przywództwo pod względem kosztów, strategia
koncentracji na niszy rynkowej.
-cykl życia produktu.
23. Scharakteryzuj cykl ż ycia produktu.
Cykl życia produktu to schemat przechodzący przez następujące eta-
py: wprowadzenie (1) wzrost (2) dojrzałość (3) schyłek (4). Na podsta-
wie tego schematu badamy rozmiar sprzedaży we wszystkich etapach
przez czas trwania cyklu, który jest różny dla różnych typów produktu
24. Istota procesu podejmowania decyzji. Struktura procesu de-
cyzji.
Podejmowanie decyzji jest aktem wyboru jednego wariantu spośród
różnych wariantów działania Istotą procesu podejmowania decyzji jest
rozpoznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji decyzyjnej, zidentyfikowanie
alternatywnych możliwości, wybór najlepszej z nich i wprowadzenie jej
w ż ycie. Struktura procesu decyzyjnego.
l. Rozpoznanie i zdefiniowanie sytuacji.
2. Identyfikacja alternatywnych moż liwości.
3. Określenie kryteriów oceny wariantów, ocena wariantów.
4. Wybór najlepszego wariantu.
5. Wdrożenie wybranego wariantu
6. Obserwacja wyników i ocena.
25. Klasyczny model decyzyjny
Klasyczny model decyzyjny to normatywne podejście do podejmowa-
nia decyzji, określające sposób, w jaki menedżerowie powinni podej-
mować decyzje. Zakłada on logiczną i racjonalną naturę menedżerów
oraz przyjmuje, że ich decyzje najlepiej służą interesom organizacji.
26. Model administracyjny podejmowania decyzji.
Model administracyjny podejmowania decyzji zakłada, że podejmujący
decyzje dysponują niepełną i niedoskonałą informacją, są ograniczeni
w swej racjonalności i mają skłonność do zadowalania się przy podej-
mowaniu decyzji pierwszym dopuszczalnym rozwiązaniem
27. Grupowe podejmowanie decyzji -jego wady i zalety.
Grupa interaktywna to grupa podejmująca decyzje, której członkowie
otwarcie dyskutują, spierają się i uzasadniają najlepsze rozwiązanie.
Rozróżniamy jeszcze dwie formy grupowego podejmowania decyzji:
1. Grupa delficka to forma grup podejmowania decyzji, w której grupa
jest wykorzystywana do osiągnięcia zgodnej opinii ekspertów.
2. Grupa nominalna to uporządkowana technika używana do uzyska-
nia twórczych lub nowatorskich rozwiązań lub pomysłów.
Zalety:
-jest więcej informacji i wiedzy,
-moż e powstać więcej wariantów.
-prawdopodobny jest wyższy stopień akceptacji ostatecznej decyzji.
Wady:
-proces trwa dłużej, a więc jest bardziej kosztowny.
-mogą się pojawić decyzje kompromisowe wynikające z niezdecydo-
wania.
-grupa może zostać zdominowana przez jedną osobę,
-moż e się pojawić myślenie grupowe.
28. Projektowanie stanowisk pracy.
Do najważniejszych elementów zarządzania zasobami osobowymi na-
leżą:
1. Planowanie
2. Rekrutacja i selekcja
3. Szkolenie i doskonalenie
4. Utrzymywanie  system wynagrodzeń i świadczeń, planowa kadry
Analiza stanowisk pracy składa się ze sporządzania opisów stanowisk
pracy oraz specyfikacji zatrudnienia (wymagane kwalifikacje).
Projektowanie stanowisk pracy to określenie zakresu i obowiązków
pracownika. Projekt stanowiska pracy obejmuje określenie obszarów
kompetencji decyzyjne, identyfikację celów oraz ustalenie właściwych
mierników powodzenia. Naturalnym punktem wyjścia projektowania
stanowiska pracy jest określenie zakresu pożądanej specjalizacji.
Zasady ustalania sytemu wynagradzania:
1. Określenie poziomu płac
2. Struktura płac
3. Określenie płacy jednostkowej
4. Określenie świadczeń
29. Alternatywne podejście do specjalizacji.
Relacja między stanowiskami pracy to alternatywa dla specjalizacji za-
kładająca systematyczne przechodzenie pracowników z jednego sta-
nowiska do drugiego.
Rozszerzenie stanowiska pracy to alternatywa zakładająca przydziele-
nie pracownikowi większej liczby zadań do wykonania
Wzbogacenie stanowiska pracy to alternatywa i zakładająca zarówno
zwiększenie liczby zadań wykonywanych przez robotnika, jak i rozsze-
rzenie kontroli robotnika nad stanowiskiem pracy. Podejście od strony i
stanowiska pracy sugeruje i potrzebę diagnozowania stanowiska pracy
i jego poprawę w pięciu podstawowych wymiarach (różnorodności.
kwalifikacji, identyfikowalności zadań, znaczenie zadania, autonomia
sprzężenie zwrotne) uwzględniające zarówno system pracy, jak i prefe-
rencje pracownika.
Zespoły robocze to alternatywa pozwalająca grupie na zaprojektowa-
nie systemu pracy do wykonywania wzajemnie powiązanych zadań.
30. Benchmarking
Jest to metoda porównywania własnych rozwiązań z najlepszymi oraz
ich udoskonalania przez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich
doświadczeń
Rodzaje benchmarkingu:
1. wewnętrzny  porównania wewnątrzzakładowe między wydziałami,
stanowiskami
2. konkurencyjny  obserwowanie konkurencji
3. funkcjonalny  porównywanie z najlepszymi w zakresie funkcji czy
procedur w odniesieniu do różnych gałęzi
31. Zarządzanie projektowaniem organizacji
Projekt organizacji to ogólny wzorzec strukturalnych składowych i roz-
wiązań używanych do zarządzania całą organizacją. Projekt jest środ-
kiem wdrażania strategii i realizacji planów, osiągania celów organiza-
cji. Podstawą projektu organizacji są wczesne podejścia uniwersalne:
model biurokratyczny i behawioralny. Model biurokratyczny to uni-
wersalny model struktury organizacji oparty na zalegalizowanym sys-
temie władzy formalnej. Model behawioralny to uniwersalny model
projektu organizacji, który pojawił się w myśleniu o zarządzaniu obok
szkoły stosunków międzyludzkich. Model kładł nacisk na i rozwijanie
grup roboczych i procesów interpersonalnych.
32. Podstawowe formy struktury organizacyjnej.
Struktura funkcjonalna Oparta na podejściu funkcjonalnym, nazywana
również strukturą typu U. Członkowie organizacji grupowani są w wy-
działach funkcjonalnych. W strukturze tej integracja i koordynacja jest
najczęściej obowiązkiem dyrektora naczelnego. Niezbędna jest koor-
dynacja między oddziałami.
Struktura konglomeratowa Wykorzystywana przez organizację składa-
jącą się z szeregu niepowiązanych ze sobą jednostek, nazwana także
strukturą typu H. Każdy z kierowników działa w sposób nie zależny i
samodzielny, odpowiada za zyski i straty oddzielnie. Model dobry dla
dużych jednostek - koncerny.
Struktura wielobranżowa Oparta na podziale wg wyrobu, jednak jed-
nostki są ze sobą powiązane. Oparta jest o liczne jednostki samodziel-
ne powiązane na szczeblach i obszarach działalności w ramach szer-
szego kompleksu zwana także strukturą typu M.
Struktura macierzowa podział według wyrobu zostaje nałożony na ist-
niejący układ funkcjonalny
33. Wpływ otoczenia na funkcjonowanie organizacji.
Zmienność i złożoność otoczenia ma wpływ na funkcjonowanie organi-
zacji. Organizacja natrafia na poziom niepewności, który jest ważną si-
łą wynikającą ze zmienności i złożoności otoczenia, która wpływa na
wiele działań organizacji. Pięć sił konkurencji to: zagrożenie ze strony
nowych konkurentów, próby wymanewrowania rywali, zagrożenie sub-
stytutami, siła nabywców, siła dostawców. Pięć sił konkurencji można
systematycznie badać i oceniać, mimo, że zawsze podlegają one nie-
oczekiwanym zmianom i zaburzeniom, można też planować sposób
rozwiązywania odpowiednich problemów.
34. Motywacja pracownika do pracy.
Motywowanie to zestaw sił, które sprawiają, że ludzie zachowują się w
określony sposób. U podstaw procesu leżą potrzeby.
1. Potrzeba
2) Poszukiwanie sposobów zaspokajania potrzeby
3) Wybór zachowania pozwalającego zaspokoić potrzebę
4) Ocena stopnia zaspokojenia potrzeby
5) Określenie przyszłych potrzeb i poszukiwanie sposobu ich zaspoko-
jenia
W procesie motywowania pracowników stosuje się podejścia:
1. Motywowanie od strony treści
A. Teoria potrzeb hierarchii
- Maslowa  piramida Maslowa
- ERG  potrzeby ludzkie są ułożone w trzech nakładających się ka-
tegoriach  egzystencji (pieniądze), związku (przyjaz
ń) i wzrostu
(nowe umiejętności). Jeśli dana potrzeba nie zostanie zaspokojona,
pracownik zejdzie na niższy poziom i zacznie ponownie szukać
sposobów zaspokojenia potrzeb niż szego rzędu.
B. dwuczynnikowa  zadowolenie i niezadowolenie ludzi z pracy
kształtują się pod wpływem dwóch niezależnych zestawów czynni-
ków motywacji i higieny psychicznej
2. Motywowanie od strony procesu
A. Teoria oczekiwań motywacja zależy od siły naszego pragnienia i
oczekiwanego prawdopodobieństwa jego zaspokojenia  proporcja
osiągnięć do wyniku
B. teoria sprawiedliwości,  jeśli nagrody maja motywować pracow-
ników muszą być rzetelne i sprawiedliwe
3. Motywowanie oparte na koncepcji wzmocnienia  zachowanie wy-
wołujące nagrody będzie powtarzane a wywołujące karę zmniejszane
Nowe podejście do motywowania:
-teoria ustalania celów  menedżer i podwładny wspólnie ustalają ce-
le,
-podejście japońskie  wytworzenie partnerskich stosunków między
kierownictwem i podwładnymi.
- popularne strategie motywacyjne ruchomy czas pracy, modyfiko-
wany tydzień roboczy
35. Umiędzynarodowienie organizacji
Rodzaje
1. Import/eksport
2. Licencje
3. Wspólne przedsięwzięcie, sojusze strategiczne
4. Inwestycje bezpośrednie
Środowiskowe wyzwania dla zarządzania międzynarodowego:
1. Otoczenie ekonomiczne: system gospodarczy, zasoby naturalne, in-
frastruktura
2. Otoczenie polityczne: stabilność rządu, zachęty i kontrola handlu
zagranicznego
3. Otoczenie kulturalne: wartości, symbole, wierzenia, język
36. Zarządzanie techniką i innowacjami
Rodzaje innowacji
- ze względu na sposób wprowadzenie: radykalne i stopniowe
- ze względu na dziedzinę działalności: techniczne, kierownicze
- ze względu na zakres oddziaływania: produktowi lub procesowe
- ze względu na skalę: strategiczne lub taktyczne
- ze względu na mechanizm pobudzania: popytowe i potażowe
Etapy życia innowacji: rozwój, zastosowanie, uruchomienie, wzrost doj-
rzałoś, upadek
Etapy metody zarządzania przez innowacje:
1. Doprowadzenie do przełomu w świadomości i sposobach działania
2. Analiza strategiczna organizacji
3. Opracowanie listy problemów do rozwiązania oraz programu
przedsięwzięć organizacyjno-technicznych
4. Analiza opłacalności ekonomicznej projektowanych zmian
5. Zmiana nastawienia kadry kierowniczej
6. Przewidywanie i rozpoznawanie ewentualnych oporów wdrożenio-
wych
7. Wdrożenie programu z monitoringiem skutków i efektów
8. Kontrola efektywności wprowadzonych zmian korekta i uzupełnia-
nia przedsięwzięć
Bariery innowacyjne: zasobowe, prawne, organizacyjne, psychospo-
łeczne
37. Zarządzanie jakością
Kompleksowe zarządzanie jakością  strategiczne zaangażowanie
najwyższego kierownictwa, w uczynienie jakości najważniejszym
czynnikiem we wszelkich poczynaniach organizacji.
Zarządzanie przez jakość (TQM total quality management)  metoda
zarządzania organizacją skoncentrowana na jakości, poprzez zaan-
gażowanie wszystkich komórek na rzecz stałego uzyskiwania zado-
wolenia klienta oraz korzyści przedsiębiorstwa.
Wymiary jakości:
1. Wyniki  główne cechy funkcjonalne produktu
2. Cechy  dodatkowe cechy produktu
3. Niezawodność
4. Zgodność  spełnianie określonych norm
5. Trwałość
6. A
atwość obsługi
7. Estetyka
8. Postrzegana jakość  subiektywna ocena przez kientów
Norma ISO 9000  opisuje tak system zarządzania jakością, który
gwarantuje jakość produktu niezależnie od pojedynczych osób i orga-
nizacji.
38. Zarządzanie Informacją
Cechy uż ytecznej informacji:
1. dokładna 2. aktualna 3. kompletna 4. odpowiednia
Rodzaje systemów informacyjnych:
1. Systemy przetwarzania danych transakcyjnych  jego celem jest
przetwarzanie rutynowych i powtarzalnych transakcji w przedsiębior-
stwie
2. Systemy informacji kierownictwa  system gromadzący syntetyczne
dane
3. System wspomagania decyzji  symuluje skutki wprowadzania
zmian
4. System informacji najwyższego kierownictwa  pomagają podej-
mować decyzje strategiczne
39. Zarządzanie przez komunikowanie się
Komunikowanie się  przekazywanie informacji
Skuteczne komunikowanie się  wiadomość odbierana jest możliwie
zbliżona do wysyłanej
Rodzaje komunikacji:
1. interpersonalna
2. grupowa i organizacyjna
Zarządzanie przez komunikację polega na budowie i doskonaleniu
systemu stałego informowania załogi o głównych celach, problemach i
kłopotach przedsiębiorstwa, zamierzeniach kierownictwa oraz o aktu-
alnej i docelowej pozycji na rynku.
Elementy komunikowania się:
1. Nadawca i odbiorca
2. Wiadomość
3. Kanał informacyjny (metoda przekazu)
4. Szum
5. Sprzężenie zwrotne  reakcja na otrzymaną wiadomość
6. Kontekst sytuacyjny  warunki i czas przekazu informacji
Formy komunikacji: werbalna, pisemna, pozawerbalna  gesty. Mimi-
ka
Rodzaje komunikacji: pionowa, pozioma, sieć komunikacyjna, wino-
rośl
Rodzaje percepcji:
1. Percepcja selektywna- odsiewanie niechcianej lub zbędnej infor-
macji
2. Organizacja percepcji  systematyzowanie informacji
3. Stereotypizacja  podstawowym kryterium kategoryzacji jest np.
płeć, kolor skóry itp.
40. Strategie funkcjonalne
Są opracowywane dla jednego obszaru funkcjonalnego
1. Strategia marketingowa
2. Strategia finansowa
3. Strategia produkcyjna
4. Strategia dotycząca zasób ludzkich
5. Strategia badawczo-rozwojowa
41. Outsorcing
Jest to powierzenie niektórych obszarów działalności firmy firmom
specjalistycznym  usługodawcom, producentom części itp. Zazwy-
czaj korzysta się z usługodawców w obszarach nie mających istotne-
go znaczenia dla przedsiębiorstwa (stołówka, sprzątanie)
42. Lean Manegement
Jest to koncepcja odchudzającego zarządzania. Polega na ciągłych
dywestycjach oraz unikaniu i przeciwdziałaniu marnotrawstwu. Opiera
się na następujących komponentach:
1. Koncentracja na potrzebach klienta
2. Stosowanie zasady just In time
3. Nieustanne doskonalenie jakości
4. Przyspieszenie rozwoju nowych produktów i szybkie wprowadzanie
ich na rynek
5. Stosowanie aktywnego marketingu i dbanie o stałych klientów
6. Zdolność do wzrostu i pozyskania inwestora strategicznego
Cechy
1. Wysoka integracja procesu produkcyjnego
2. Praca zespołowa
3. Płaska struktura organizacyjna
4. Niski stopień sformalizowania i centralizacji
5. Uznanie pracownika za najważniejszy element organizacji
6. Bezpośredni kontakt i współpraca z dostawcami
43. Lean Production
Jest stosowana na całym świecie nie tylko w Japonii
* wykorzystuje się w różnych gałęziach przemysłu
* jest skuteczną forma organizacji pracy dla wszystkich typów przed-
siębiorstw
* dotyczy wszystkich obszarów działalności przedsiębiorstwa
*właściwa rewolucja polega na odchudzaniu lub spłaszczaniu hierarchii
* zwiększa zdolność konkurencyjną firmy
Dużym wyzwaniem dla odchudzanej firmy jest tworzenie klimatu za-
ufania i partnerskiej współpracy z klientami i dostawcami
44. Bechmarking
Metoda porównywania własnych rozwiązań z najlepszymi oraz ich
udoskonalania przez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich do-
świadczeń.
Cele działalności Bechmarketingu
1. Identyfikacja kluczowych mierników działania
2. Pomiar poziomu mierników działania
3. Porównanie mierników działania
4. Wdrażanie przedsięwzięć zmierzających do dorównania lepszym
Rodzaje Benchmarketingu
Wewnętrzny ZALETY A
atwy dostęp do danych, Dobre wyniki w wa-
runkach dywersyfikacji. WADY Zawężone pole widzenia, uprzedzenia
w firmie. Konkurencyjny ZALETY Istotne informacje, porównywalność
wyrobów i procesów WADY Trudny dostęp do danych niebezpieczeń-
stwo powielania wąskich praktyk branżowych. Funkcjonalny ZALETY
innowacyjność rozwiązań, relatywnie łatwy dostęp do danych. WADY
stosunkowo trudne wdrażanie, czasochłonna analiza. Ogólny ZALETY
innowacyjność rozwiązań, relatywnie łatwy dostęp do danych. WADY
stosunkowo trudne wdrażanie
ETAPY Benchmarketingu
Planowanie  zdefiniowanie przedmiotu, wybór partnera, ustalenie
metody zbierania informacji.
Analiza  określenie luk konkurencyjnych, prognoza przyszłej wydaj-
ności.
Integracja  komunikowanie wyników i zapewnienie akceptacji. Wy-
znaczanie celów.
Realizacja  zdefiniowanie planów działania, wdrażanie działań i kon-
trola wyników, Zdefiniowanie nowych podmiotów benchmarkingu.
45. Controling
Porównywanie stanu zaplanowanego ze stanem faktycznym.
Powinien być tworzony tak by ułatwić podejmowanie decyzji.
Zasady metody controlingu 
Orientacja na cele  jednoznaczne sformułowanie celów, koncentra-
cja celów, współpraca dyrekcji z pracownikami.
Orientacja na przyszłość  opracowanie i wdrażanie nowych koncep-
cji, opracowanie planów strategicznych.
Orientacja na rynek  określenie związków między strefa badawczą i
rozwojową, wykorzystanie narzędzi w zakresie analizy wartości, zredu-
kowanie kompleksowości procedur i produktów,
Orientacja na  wąskie gardła  opracowywanie rozwiązań dotyczą-
cych problemów usunięcia wąskich gardeł w przedsiębiorstwie. Na Ry-
nek, płynność finansowa, produkcja.
Orientacja na klienta  osiągnięcie optymalnego zaspokojenia klien-
tów celem przedsiębiorstwa, analizowanie grup klientów, dbałość o in-
teres klientów
Zakres zadań controlingu
Planowanie  ustalanie celów przedsiębiorstwa
Kontrola  porównanie stanu faktycznego z zamierzeniami, analiza
danych
Kierowanie  przeprowadzanie działań korygujących.
46. Time Based Management
Jest to koncepcja zarządzania w oparciu o czas, u której podstaw leż y
efektywne wykorzystanie czasu w przedsiębiorstwie. Czas otrzymuje
priorytet w modelowaniu procesów. W Elu wyeliminowania marno-
trawstwa czasu przedsiębiorstwo powinno kierować się zasadami:
1. Pozbywać się zbędnych zapasów
2. Usuwać błędy  poprawa jakości produkcji
3. Stale ulepszać procesy
TBM opiera się na założeniach:
1. Orientacja na czynnik czasu
2. Orientacja na skok ilościowy  marginalne ulepszenia są niewy-
starczające
3. Orientacja na proces
4. Orientacja na wartości  likwidacja tych działań, które nie tworzą
wartości
5. Orientacja na zespół  przy pomocy zespołu nastąpi rozwiązanie
konfliktów w miejscach krzyż owania się procesów z funkcjami
47. Co to jest Chronometraż?
Jest to technika mierzenia powtarzalnych operacji lub jej elementów
mająca na celu ustalenie czasu ich trwania w normalnym tempie pracy
48. Hierarchia dokumentacji w systemach jakości
Normy międzynarodowe, krajowe, branżowe.
Księga jakości  definiuje cele i sposoby ich realizacji.
Procedury  definiują działania w ujęciu ogólnym
Instrukcje  definiują działania szczegółowe
Zapisy jakości  stanowią dowód realizowania celów systemu jakości.
49. Normy ISO 9000
Zarządzanie jakością i zapewnienie jakości  wytyczne wyboru i sto-
sowanie danego modelu.
Norma ta wyjaśnia podstawowe koncepcje związane z jakością i różni-
ce pomiędzy stosowanymi w normach pojęciami jakości.
50. Normy ISO 9001
Model zapewnia jakość podczas projektowania konstruowania, pro-
dukcji, instalowania i obsługi. Celem tej normy jest zapobieganie wy-
stępowaniu wad na wszystkich etapach życia produktu.
51. Normy ISO 9002
Model zapewnia jakość podczas produkcji i instalowania. Celem tej
normy jest ujawnienie wad podczas produkcji i instalowania oraz sto-
sowanie środków zapobiegających ponownemu ich wystąpieniu.
52. Normy ISO 9003
Model zapewnienia jakości podczas kontroli i badań ostatecznych. Ce-
lem tej normy jest zapobieganie występowaniu wad produktu, ich
ujawnieniu się w czasie kontroli i badań ostatecznych
53. Normy ISO 9004
Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości. Wyjaśnia potrzebę
wprowadzenia w przedsiębiorstwie systemu jakości i opisuje jego
ogólny model. Określa elementy za pomocą których można zaprojek-
tować i wdrożyć system jakości.
54. Analiza SWOT
Analiza silnych i słabych stron danej firmy oraz okazji i zagrożeń ryn-
kowych. Obejmuję analizę zewnętrzną  zewnętrzne otoczenie wpły-
wające na jego funkcjonowanie (konkurenci, postęp techniczny, sytu-
acja polityczna i gospodarcza). Analiza wewnętrzna  prowadzenie
działalności i możliwości niezależnie od środowiska (konsumenci, pro-
dukty, marketing, sytuacja finansowa).
55. Metoda SWOT
Metoda analizy atutów i słabości przedsiębiorstwa w warunkach okazji
i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie. SWOT  mocne, słabe strony
szanse i zagrożenia.
Etapy metody SWOT
1. Uzyskanie odpowiedzi na pytania  profil, zakres działalności
2. Identyfikacja makroekonomiczna przedsiębiorstwa
3. Sporządzenie analizy bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa
4. Określenie słabych i mocnych stron
5. Sformułowanie wariantów strategii
6. Określenie działań i taktyk przedsiębiorstwa
7. Przygotowanie planu strategicznego
56. Fotografia dnia pracy
Celem fotografii dnia pracy jest obserwowanie i rejestrowanie w spo-
sób ciągły wszystkich czynności i przerw na stanowisku pracy dla usta-
lenia stopnia wykorzystania czasu pracowników oraz wielkości rzeczy-
wistego zużycia czasu, umożliwiającego opracowanie norm lub wybra-
nych normatywów czasu.
W zależności od celu i przedmiotu badania wyróżnia się:
1. Indywidualną fotografię dnia pracy,
2. Zespołową fotografię dnia pracy polegającą na równoczesnym
badaniu czasu pracy kilku pracowników realizujących wspólne
badanie, aby uchwycić wzajemne powiązania w procesie pracy
oraz opracować bilans dnia roboczego dla określonych stanowisk,
3. Fotografię na czasie obejmującą obserwację pracy kilku lub kil-
kunastu pracowników podczas stałej marszruty na określonej tra-
sie,
4. samofotografię polegającą na przeprowadzeniu indywidualnej
fotografii dnia przez samego wykonawcę. Jest ona szczególnie
zalecana w badaniu organizacji pracy kierowniczej i biurowej
57. Fotografia migawkowa
Celem techniki obserwacji migawkowych jest badanie czasu pracy lu-
dzi lub maszyn pozwalające ustalić strukturę wykorzystania czasu na
podstawie dużej liczby losowo wybranych momentów obserwacji.
58. Fotografia migawkowa polega na
" Przeprowadzaniu 1-2 sekundowych spostrzeżeń w ściśle określo-
nych ( w sposób losowy) momentach czasu,
" Skojarzeniu spostrzeżeń z odpowiednią frakcja czasu roboczego,
" Zarejestrowaniu wyników obserwacji systemem kreskowym w od-
powiednie kolumnie oznaczającej daną frakcję czasu,
" Obliczeniu struktury zużytego czasu według przyjętej wcześniej
struktury klasyfikacji czasu.
59. Styl zarządzania
Względnie trwały i powtarzalny sposób oddziaływania przełożonego na
zachowanie podwładnych
Potencjalny  zbiór metod i technik oddziaływania kierownika na pod-
władnych, który jego zdaniem powinien być stosowany.
Rzeczywisty  system metod i technik oddziaływania kierownika na
podwładnych, który jest faktycznie stosowany.
60. Techniki badania czasu pracy
Technika obserwacji ciągłej (fotografia dnia roboczego),
Technika obserwacji migawkowej (wyrywkowa, chwilowa)
Technika chronometrażu.