ó ę 6. Role i umiejętności menedżer- nione od potrzeb (realizacja potrzeb). podstawowym elementem dla opracowania
Pojęcie organizacji można przedstawić za skie. Zwolennicy zachowania organizacyj- planów taktycznych. Plany taktyczne wraz z
pomocą dwóch definicji: nego uważają, że zachowanie celami taktycznymi kształtują cele opera-
Role menedżerskie:
* Organizacja jest to grupa ludzi, którzy człowieka jest czymś bardziej cyjne. Te cele oraz odpowiednie plany
- interpersonalna, jej funkcje to:
współpracują ze sobą w sposób uporząd- złożonym, kierunek ten przyjmuje taktyczne określają plany operacyjne. Na
reprezentant, przywódca, łącznik.
kowany i skoordynowany, aby osiągnąć bardziej kompleksowe spojrzenie na koniec cele i plany każdego szczebla mogą
- informacyjna, jej funkcje to: obser-
pewien zestaw celów. zachowanie pracowników. Ma on być również wykorzystywane jako podsta-
wator, propagator, rzecznik,
* Organizacja jest to wyodrębniona względ- charakter interdyscyplinarny, czerpie wa przyszłej działalności na wszystkich
- decyzyjna, jej funkcje to: przedsię-
nie z otoczenia całość ludzkiego działania, on z takich dziedzin jak: Psychologia, szczeblach.
biorca, przeciwdziałania zagroże-
posiadająca określoną strukturę i pozwala- socjologia, antropologia, medycyna,
niom, dysponenta.
jąca na osiągnięcie danego celu lub grupy ekonomia itp.
14. Cele organizacji i ich podział.
celów.
Podstawowymi cechami organizacji są: -
7. Współczesne wyzwania Cele mają kluczowe znaczenie dla sku-
10. Omów szkołę zarządzania
celowość, - złożoność, -odrębność celów w
zarządzania. teczności organizacji. Organizacje mogą
nazwaną spojrzeniem ilościowym.
stosunku do otoczenia.
mieć kilka różnych rodzajów celów, a ich
Obejmują globalizację działań
Wyróżniamy cztery rodzaje zasobów
Spojrzenie ilościowe to podejście, w ustalanie wymaga zaangażowania różnego
gospodarczych, jakość i wydajność,
wykorzystywanych przez organizacje: -
którym stosuje się techniki kwantyta- rodzaju menedżerów. Ważne funkcje celów
zmniejszenia rozmiarów produkcji i
zasoby ludzkie, - zasoby finansowe, -
tywne (ilościowe) dzielimy na dwie w organizacji:
redukcje personelu, problemy
zasoby rzeczowe i zasoby informacyjne.
gałęzie: -stanowią wskazówkę i nadają jednolity
własności, etyki, odpowiedzialności
- ilościowa teoria zarządzania kierunek działaniom ludzi pracujących w
społecznej, a także różnorodności
koncentruje się na opracowaniu organizacji,
2. Co to jest system? Jakie zastosowa- siły roboczej.
modeli matematycznych przedsta- -praktyka ustalania celów wpływa na
nie ma teoria systemów w nauce o
wiających zarządzanie systemu, planowanie,
organizacji i zarządzaniu?
jakim jest organizacja -mogą być z
ródłem motywacji dla pra-
8. Omów podejście klasyczne
System jest to wszelki skoordynowany - zarządzanie operacyjne obejmuje cowników organizacji,
stosowane w teorii zarządzania.
wewnątrz i wykazujący określoną strukturę modele mniej wyrafinowane z -dają skuteczny mechanizm oceny i
Spojrzenie klasyczne na proces
układ elementów. Układ taki rozpatrywany matematycznego punktu widzenia, kontroli.
zarządzania składa się z dwóch
od zewnątrz jest całością, od wewnątrz zajmuje się ono wspomaganiem Cele można podzielić na:
wyodrębnionych gałęzi z naukowego
zbiorem, do którego przynależność warun- organizacji w efektywnym wykorzy- -cele strategiczne - ustalane na naj-
zarządzania i administracyjnego
kują związki wzajemnej zależności między stywaniu produktów i usług. wyższym szczeblu i dla najwyższego
zarządzania.
wszystkimi elementami. Modele optymalizacji kosztu, czasu kierownictwa organizacji, cele taktyczne
Naukowe zarządzanie to podejście
Ogół elementów systemu nazywa się pracy, limitowe itp. Zalety: bardzo - ustalane na średnim szczeblu i dla
do zarządzania zajmujące się
składem lub zbiorem, ogół związków użyteczne w procesie planowania, menedżerów średniego szczebla w or-
poprawą wyników osiąganych
miedzy jego elementami - strukturą. zwiększania świadomości i zrozu- ganizacji, cele operacyjne - ustalane na
przez poszczególnych pracowni-
Patrząc na organizacje jako na systemy, mienia złożonych sytuacji. Ograni- niższym szczeblu i dla menedżerów
ków.
menadżerowie mogą lepiej zrozumieć czenia: Trudno modelować matema- niższego szczebla organizacji
Teoria Taylora, Której propagato-
znaczenie środowiska, w jakim działają i tyczne zjawiska socjologiczne i
rem był Henny Gutta.
stopień współzależności miedzy podsyste- psychologiczne, zjawisko niepewno-
Kroki postępowania:
15. Wymień i zdefiniuj znane Ci rodzaje
mami organizacji. Muszą również zrozu- ści (przyjmowanie założeń modelu).
Należy naukowo opracować każdy
planów stosowane w organizacji.
mieć, jak ich decyzje wpływają na inne
element procesu produkcji,
podsystemy organizacji i jak te systemy
Plan strategiczny to ogólny plan zawierają-
- naukowo dobierać pracowników
działają zwrotnie na ich decyzje.
cy decyzje dotyczące alokacji zasobów,
(odpowiednie kompetencje),
11. Model typu Z
priorytetów i działań niezbędnych do
Nadzorować pracowników tak, aby
Integruje modele zarządzania z USA osiągnięcia celów strategicznych.
rzeczywiście pracowali.
3. Omów istotę zarządzania.
i Japonii: odpowiedzialność indywi- Plan taktyczny to plan skierowany na
Administracyjne zarządzanie to
Istotą zarządzania jest dokładne poznanie dualna, zbiorowe podejmowanie osiągnięcie celów taktycznych, opracowany
podejście do zarządzania koncen-
tego, co się oczekuje od ludzi, a następnie decyzji, powolne awansowanie, dla realizacji elementów planu strategicz-
truje się na zarządzaniu całą or-
dopilnowanie, aby wykonali to w sposób troska o pracownika, długookresowe nego.
ganizacją. Systemowo należy
najsprawniejszy i najbardziej skuteczny. zatrudnienie. Plan operacyjny to plan nastawiony na
oddziaływać na różne czynniki
Sterowanie jest to celowe oddziaływanie wykonanie planów taktycznych dla osią-
organizacji: 14 zasad Fayola:
jednego systemu na inny w celu otrzymania gnięcia celów operacyjnych.
- podział pracy  wysoki stopień
12. Omów otoczenie zewnętrzne
takich zmian przebiegu procesu zachodzą-
specjalizacji,
organizacji.
cego w przedmiocie sterowania lub stanu
- autorytet,
16. Reengineering
sterowanego systemu w danej chwili, które
Otoczenie zewnętrzne organizacji to
- dyscyplina
uważa się za pożądane.
wszystko poza organizacją co może Jest to fundamentalne przemyślenie od
- jedność rozkazodawstwa,
Kierowanie jest procesem dobrowolnego
na nią oddziaływać. Otoczenie nowa i radykalne przeprojektowanie
- jedność kierownictwa.
lub wymuszonego ograniczenia swobody
zewnętrzne składa się z dwóch procesów w firmie, prowadzące do przeło-
-podporządkowanie interesu oso-
działań ludzi, realizowanym dla osiągnięcia
warstw otoczenia ogólnego i otocze- mowej poprawy wyników, takich jak koszty,
bistego interesowi ogółu,
powodzenia działania zbiorowego. Istotą
nia celowego. Otoczenie ogólne to jakość, serwis i szybkość.
- wynagrodzenie  sprawiedliwe
tego procesu jest koordynacja zbiorowych
niesprecyzowane bliżej wymiary i Zasady reeingeneringu:
dla robotników i całej organizacji,
wysiłków na pożądanym poziomie. Na
siły, wśród których działa organizacja 1. Miejsce komórek funkcjonalnych przej-
- centralizacja
kierowanie składają się:
i które mogą mieć wpływ na jej mują komórki odpowiedzialne za proces
- hierarchia,
- planowanie
działanie. Otoczenie celowe to 2. Ograniczenie kontroli na rzecz zwięk-
- ład
- organizowanie
konkretne organizacje i grupy, które szenia autonomii
- sprawiedliwość,
- przewodzenie  kontrola
mogą upływać na organizację. 3. Pełne wyszkolenie pracownika i dalsze
- stabilizacja personelu  unikanie
Wymiary otoczenia ogólnego: jego dokształcanie
wysokiej fluktuacji kadr,
-wymiar ekonomiczny, 4. Przy opłacaniu pracownika należy
- inicjatywa,
4. Przywództwo
-wymiar techniczny, opierać się na wynikach jego pracy a nie na
- esprit de caps (harmonia) 
Jest to wykorzystanie niepolegającego na -wymiar socjo-kulturowy, aktywności
poczucie jedności.
przymusie wpływu, motywowania zacho- -wymiar prawno -polityczny. 5. Podstawa awansowania pracownika są
wań na osiągnięcie celów organizacji. -wymiar międzynarodowy. jego zdolności
Zestaw cech przywódcy cechy osobowości, 9. Co to jest spojrzenie behawio- Organizacje i grupy otoczenia 6. Mniej menedżerów i bardziej płaska
postawy zachowania, sytuacje i warunki. ralne? Scharakteryzuj jego główne celowego: struktura
Rodzaje przywództwa: kierunki. -konkurenci.
1. Wspieranie  podnoszenie własnej -klienci,
Spojrzenie behawioralne kładzie
17. Co to jest prognozowanie? Podział
wartości u podwładnych -dostawcy,
nacisk na indywidualne postaw i
prognoz.
2. Ułatwienie współdziałania  tworzenie -regulatorzy.
zachowania oraz na procesy grupo-
klimatu do pracy zespołowej - agencje regulacyjne.
Prognozowanie to proces opracowania
we. Jednym z kierunków spojrzenia
3. Wzbudzanie entuzjazmu do realizacji -grupy interesu.
założeń lub przesłanek dotyczących
behawioralnego jest psychologia
celu  tworzenie klimatu przy realizacji celu -siła robocza, -właściciele -sojusznicy
przyszłości, które mogą być wykorzystywa-
przemysłowa (jednym z prekursorów
4. Ułatwienie działań  zniesienie ograni- strategiczni
ne przez menedżerów w planowaniu lub
był Fallet).
czeń organizacyjnych, materialnych i
podejmowaniu decyzji.
Zwolennicy idei  Przewodnictwa
technicznych.
Podział prognoz:
pracy" Lepsze oświetlenie, przerwy,
13. Co to jest planowanie? Podaj
Typy zachowań przywódczych:
-prognozowanie sprzedaży,
motywacja do pracy. Odpowiednia
schemat planowania w organiza-
1. Przywódcy transakcyjni  zespolenie
-prognozowanie dochodu,
liczba godzin. Ruch  Human rela-
cji.
celów pracowników z celami organizacji
-prognozowanie rozwoju techniki.
tions" spojrzenie behawioralne.
2. Przywództwo transformacyjne  rozbu-
Planowanie to wytyczanie celów
Teoria Masłowa. Teoria X,Y -
dzanie poczucia ważności z jednoczesnym
organizacji i określanie sposobu ich
Makgregora -zakłada, że nie można
18. Wymień znane ci techniki
pobudzaniem do działania na rzecz
najlepszej realizacji Planowanie
psychiki człowieka zbadać, przewi-
prognozowania.
organizacji.
odbywa się w kontekście określone-
dzieć.
go otoczenia. Menedżerowie muszą
Techniki prognozowania:
Cechy dobre (X):
to otoczenie zrozumieć. Następnie
1. analiza szeregów czasowych - ekstrapo-
- praca jest naturalną potrzebą
5. Podaj znane ci klasyfikacje rodzajów
muszą ustalić, co jest ogólnym
człowieka, lacja.
menadż erów.
posłannictwem (misją) firmy. Z
2. modelowanie przyczynowe.
- ludzie są przywiązani do celów w
Rodzaje menedżerów: powołania firmy wypływają równole- - model regresji  przewidywanie jednej
stopniu odpowiednim do nagród),
Według szczebla: głe strumienie celów i planów. Z tego
- dążą do odpowiedzialności i ją zmiennej przy znanych innych zmiennych
- najniższego szczebla, powołania bezpośrednio wynikają - model ekonometryczny  wykorzystuje
podejmują,
- średniego szczebla cele strategiczne.
złożone techniki regresji,
- ludzie są zdolni do rozwiązywania
- pierwszej linii, Plan strategiczny  zawiera decyzje - wskaz
niki ekonomiczne  powiązanie
problemów w sposób nowatorski,
Według zainteresowań: dotyczące alokacji zasobów, prioryte- wskaz
ników ekonomicznych (np. demogra-
- ludzie nie są głupi, ale przy złym
- marketingu - finansów, tów i działań dla osiągnięcia celów
zarządzaniu te zdolności nie są ficzne) z funkcjonowaniem firmy,
- eksploatacji - zasobów ludzkich. strategicznych.
3. jakościowe techniki prognostyczne 
wykorzystywane w pełni.
- administracji itp. Plan taktyczny  skierowany na
opierają się na ocenie indywidualnej lub
Cechy złe (Y):
Np. menedżerowie marketingu zajmują się osiągnięcie celów taktycznych,
- ludzie nie lubią pracować, grupowej
poszukiwaniem klientów i zamówień. opracowany dla realizacji elementów - metoda personelu sprzedaży  zebranie
- należy ich zmuszać, kontrolować i
planu strategicznego
danych od personelu działu sprzedaży
karać,
Plan operacyjny  nastawiony na
- ludzie wolą, żeby nimi kierowano, - metoda delficka  opinie ekspertów,
wykonanie planów taktycznych dla
naukowców.
unikają odpowiedzialności,
osiągnięcia celów operacyjnych.
- ambicje ludzkie są niewielkie.
Cele te i misja wspólnie pomagają
Teoria Masłowa - Maslow uważa, że
określić plany strategiczne, które są
zachowanie człowieka jest uzależ-
19. Wymień znane Ci techniki planowa- -strategia wzrostu to strategia 27. Grupowe podejmowanie 31. Zarządzanie projektowaniem organi-
nia. przewidująca ogólny wzrost decyzji -jego wady i zalety. zacji
przedsiębiorstwa w jednym lub
Techniki planowania: Grupa interaktywna to grupa podej- Projekt organizacji to ogólny wzorzec
w kilku wymiarach,
-prognozowanie liniowe, technika plani- mująca decyzje, której członkowie strukturalnych składowych i rozwiązań
-pokrewna dywersyfikacja to wzrost
styczna, która wyznacza optymalną otwarcie dyskutują, spierają się i używanych do zarządzania całą organiza-
poprzez rozszerzenie działalno-
kombinacje zasobów, -analiza punktu uzasadniają najlepsze rozwiązanie. cją. Projekt jest środkiem wdrażania
ści na ten sam rynek lub rynki
krytycznego procedura identyfikowa- Rozróżniamy jeszcze dwie formy strategii i realizacji planów, osiągania celów
pokrewne w stosunku do tego,
nia punktu, w którym dochody zaczy- grupowego podejmowania decyzji: organizacji. Podstawą projektu organizacji
na którym organizacja aktualnie
nają pokrywać koszty, 1. Grupa delficka to forma grup są wczesne podejścia uniwersalne: model
działa,
-symulacja organizacyjna - model sytu- podejmowania decyzji, w której biurokratyczny i behawioralny. Model
-niezależna dywersyfikacja to wzrost
acji z prawdziwego życia, którym grupa jest wykorzystywana do biurokratyczny to uniwersalny model
poprzez rozszerzenie działalno-
można manipulować, by poznać spo- osiągnięcia zgodnej opinii eksper- struktury organizacji oparty na zalegalizo-
ści na obszary niepowiązane z
sób jego działania. tów. wanym systemie władzy formalnej. Model
aktualną działalnością firmy.
-PERT narzędzie planistyczne wykorzy- 2. Grupa nominalna to uporządko- behawioralny to uniwersalny model
-strategia cięć, która zakłada ograni-
stujące sieć do planowania projektów wana technika używana do uzy- projektu organizacji, który pojawił się w
czenie skali aktualnych i opera-
obejmujących liczne działania i ich skania twórczych lub nowatorskich myśleniu o zarządzaniu obok szkoły
cji, redukcję w różnych dziedzi-
wzajemne powiązanie. rozwiązań lub pomysłów. stosunków międzyludzkich. Model kładł
nach albo całkowicie pozbywa
Zalety: -jest więcej informacji i nacisk na i rozwijanie grup roboczych i
się nierentownych operacji.
wiedzy, procesów interpersonalnych.
20. Omów analizę punktu krytycznego -strategia stabilizacji zakładająca
-może powstać więcej wariantów.
utrzymanie status quo.
na przykładzie progu rentowności
-prawdopodobny jest wyższy stopień
-strategia niewłaściwa - zaniechanie
przedsiębiorstwa. 32. Podstawowe formy struktury
akceptacji ostatecznej decyzji.
stosowania właściwej strategii
organizacyjnej.
Wady: -proces trwa dłużej, a więc
Analiza punktu krytycznego jest procedurą
jest błędem inaczej strategia
jest bardziej kosztowny.
opisową, opisuje relacje pomiędzy zmien- Struktura funkcjonalna Oparta na podejściu
błędna.
-mogą się pojawić decyzje kompro- funkcjonalnym, nazywana również strukturą
nymi: dochodami i kosztami, a podjęcie
Macierz BCG: Gwiazdy (wysoki
misowe wynikające z niezdecydowa- typu U. Członkowie organizacji grupowani
decyzji pozostawia menedżerowi. Można ją
udział w rynku z wysoką dynamiką),
nia.
zdefiniować jako procedurę identyfikacji są w wydziałach funkcjonalnych. W
dojne krowy (wysoki udział w rynku z
-grupa może zostać zdominowana
punktu, w którym dochody zaczynają strukturze tej integracja i koordynacja jest
niską dynamiką), znaki zapytania (
przez jedną osobę,
pokrywać związane z nimi koszty. Aby najczęściej obowiązkiem dyrektora naczel-
niski udział w rynku o wysokiej
-może się pojawić myślenie grupowe.
wyznaczyć punkt krytyczny dla zysku ze nego. Niezbędna jest koordynacja między
dynamice), pieski (niski udział w
sprzedaży produktu lub usługi, menedżer oddziałami.
rynku o niskiej dynamice)
musi przede i wszystkim określić zarówno Struktura konglomeratowa Wykorzystywa-
28. Projektowanie stanowisk
koszty stałe, jak i zmienne. Następnie na przez organizację składającą się z
pracy.
koszty te są łączone i dają koszt całkowity. szeregu niepowiązanych ze sobą jedno-
22. Strategie na poziomie jednost-
Po wyznaczeniu i narysowaniu kosztu Do najważniejszych elementów stek, nazwana także strukturą typu H.
ki operacyjnej.
całkowitego menedżer wykreśla przychody zarządzania zasobami osobowymi Każdy z kierowników działa w sposób nie
Pozwalają odpowiedzieć na pytanie
łączne, które wpłyną przy różnym poziomie należą: zależny i samodzielny, odpowiada za zyski
o najlepszy sposób konkurowania na
sprzedaży. 1. Planowanie i straty oddzielnie. Model dobry dla dużych
danym rynku. Wyróżniamy następu-
Obszary powstałe w wyniku przecięcia 2. Rekrutacja i selekcja jednostek - koncerny.
jące strategie:
dwóch linii pokazują obszary straty i zysku. 3. Szkolenie i doskonalenie Struktura wielobranżowa Oparta na
- model adaptacyjny  uzgodnienie
Sam punkt przecięcia wyznacza punkt 4. Utrzymywanie  system wynagro- podziale wg wyrobu, jednak jednostki są ze
strategii jednostki z warunkami
krytyczny - poziom sprzedaży, przy którym dzeń i świadczeń, planowa kadry sobą powiązane. Oparta jest o liczne
otoczenia (strategia obrony, poszu-
zostają pokryte wszystkie koszty, ale nie Analiza stanowisk pracy składa się jednostki samodzielne powiązane na
kiwacza,strategia analityka, strategia
ma jeszcze zysków. ze sporządzania opisów stanowisk szczeblach i obszarach działalności w
biernej reakcji-błędna reakcja)
pracy oraz specyfikacji zatrudnienia ramach szerszego kompleksu zwana także
- strategie konkurencyjne Portera:
(wymagane kwalifikacje). strukturą typu M.
strategie zróżnicowania (produkt inny
Projektowanie stanowisk pracy to Struktura macierzowa podział według
niż konkurencji), przywództwo pod
określenie zakresu i obowiązków wyrobu zostaje nałożony na istniejący układ
względem kosztów, strategia
pracownika. Projekt stanowiska funkcjonalny
koncentracji na niszy rynkowej.
pracy obejmuje określenie obszarów
-cykl życia produktu.
kompetencji decyzyjne, identyfikację
33. Wpływ otoczenia na funkcjonowanie
celów oraz ustalenie właściwych
organizacji.
mierników powodzenia. Naturalnym
23. Scharakteryzuj cykl życia
punktem wyjścia projektowania
Zmienność i złożoność otoczenia ma wpływ
produktu.
stanowiska pracy jest określenie
na funkcjonowanie organizacji. Organizacja
Cykl życia produktu to schemat
zakresu pożądanej specjalizacji.
natrafia na poziom niepewności, który jest
przechodzący przez następujące
Zasady ustalania sytemu
ważną siłą wynikającą ze zmienności i
etapy: wprowadzenie (1) wzrost (2)
wynagradzania:
złożoności otoczenia, która wpływa na
. f W..'
dojrzałość (3) schyłek (4). Na
1. Określenie poziomu płac
wiele działań organizacji. Pięć sił konkuren-
Matematycznie punkt krytyczny znajdujemy
podstawie tego schematu badamy
2. Struktura płac
cji to: zagrożenie ze strony nowych konku-
stosują formułę
rozmiar sprzedaży we wszystkich
3. Określenie płacy jednostkowej
rentów, próby wymanewrowania rywali,
etapach przez czas trwania cyklu,
4. Określenie świadczeń
zagrożenie substytutami, siła nabywców,
który jest różny dla różnych typów
siła dostawców. Pięć sił konkurencji można
produktu
systematycznie badać i oceniać, mimo, że
=
29. Alternatywne podejście do
zawsze podlegają one nieoczekiwanym
- specjalizacji.
zmianom i zaburzeniom, można też
24. Istota procesu podejmowania
BP - punkt krytyczny,
Relacja między stanowiskami pracy planować sposób rozwiązywania odpo-
decyzji. Struktura procesu decyzji.
TFC - całkowity koszt stały
to alternatywa dla specjalizacji wiednich problemów.
P-cena Podejmowanie decyzji jest aktem
zakładająca systematyczne przecho-
VC -jednostkowy koszt zmienny. wyboru jednego wariantu spośród
dzenie pracowników z jednego
różnych wariantów działania Istotą 34. Motywacja pracownika do pracy.
stanowiska do drugiego.
procesu podejmowania decyzji jest
Rozszerzenie stanowiska pracy to
Motywowanie to zestaw sił, które sprawiają,
21. Zarządzanie strategiczne oraz
rozpoznanie i zdefiniowanie istoty
alternatywa zakładająca przydziele- że ludzie zachowują się w określony
poziomy strategii. Omów dominujące
sytuacji decyzyjnej, zidentyfikowanie
nie pracownikowi większej liczby
sposób. U podstaw procesu leżą potrzeby.
podejścia strategiczne na poziomie
alternatywnych możliwości, wybór
zadań do wykonania
1. Potrzeba
przedsiębiorstwa.
najlepszej z nich i wprowadzenie jej
Wzbogacenie stanowiska pracy to
2) Poszukiwanie sposobów zaspokajania
Strategia to proces określania długofalo- w życie. Struktura procesu decyzyj-
alternatywa i zakładająca zarówno
potrzeby
nego.
wych celów i zamierzeń organizacji oraz
zwiększenie liczby zadań wykony- 3) Wybór zachowania pozwalającego
l. Rozpoznanie i zdefiniowanie
przyjęcia kierunków działania także alokacji
wanych przez robotnika, jak i
zaspokoić potrzebę
sytuacji.
zasobów niezbędnych dla zrealizowania rozszerzenie kontroli robotnika nad
4) Ocena stopnia zaspokojenia potrzeby
2. Identyfikacja alternatywnych
tych celów. Obejmuje: zasięg (zespół
stanowiskiem pracy. Podejście od
5) Określenie przyszłych potrzeb i poszuki-
możliwości.
rynków), dystrybucję zasobów (pomiędzy
strony i stanowiska pracy sugeruje i
wanie sposobu ich zaspokojenia
różne zastosowania), wyróżniającą kompe- 3. Określenie kryteriów oceny
potrzebę diagnozowania stanowiska
W procesie motywowania pracowników
tencję i synergię (uzupełnianie się i współ- wariantów, ocena wariantów.
pracy i jego poprawę w pięciu
stosuje się podejścia:
4. Wybór najlepszego wariantu.
działanie róznych dziedzin działalności
podstawowych wymiarach (różno- 1. Motywowanie od strony treści
5. Wdrożenie wybranego wariantu
firmy). rodności. kwalifikacji, identyfikowal- A. Teoria potrzeb hierarchii
6. Obserwacja wyników i ocena.
Zarządzanie strategiczne to kompleksowy
ności zadań, znaczenie zadania, - Maslowa  piramida Maslowa
ciągły proces zarządzania nastawiony na
autonomia sprzężenie zwrotne) - ERG  potrzeby ludzkie są ułożone w
formułowanie i wdrażanie skutecznych uwzględniające zarówno system
trzech nakładających się kategoriach 
25. Klasyczny model decyzyjny
strategii sprzyjających wyższemu stopniowi
pracy, jak i preferencje pracownika.
egzystencji (pieniądze), związku (przy-
zgodności organizacji z jej otoczeniem i Klasyczny model decyzyjny to
Zespoły robocze to alternatywa
jaz
ń) i wzrostu (nowe umiejętności). Jeśli
osiągnięciu celów strategicznych. normatywne podejście do podejmo- pozwalająca grupie na zaprojekto-
dana potrzeba nie zostanie zaspokojona,
Etapy formułowania strategii: wania decyzji, określające sposób, w
wanie systemu pracy do wykonywa-
pracownik zejdzie na niższy poziom i
1. Analiza otoczenia jaki menedżerowie powinni podej- nia wzajemnie powiązanych zadań.
zacznie ponownie szukać sposobów
2. Analiza organizacji mować decyzje. Zakłada on logiczną
zaspokojenia potrzeb niższego rzędu.
3. Wzajemne dopasowanie organizacji i racjonalną naturę menedżerów oraz
B. dwuczynnikowa  zadowolenie i nieza-
30. Benchmarking
i otoczenia przyjmuje, że ich decyzje najlepiej
dowolenie ludzi z pracy kształtują się
Wyróżniamy następujące poziomy i służą interesom organizacji.
Jest to metoda porównywania pod wpływem dwóch niezależnych ze-
strategii:
własnych rozwiązań z najlepszymi stawów czynników motywacji i higieny
-strategia na poziomie przedsiębiorstwa,
oraz ich udoskonalania przez psychicznej
26. Model administracyjny
-strategia na poziomie autonomicznej
uczenie się od innych i wykorzysty- 2. Motywowanie od strony procesu
podejmowania decyzji.
jednostki gospodarczej  koncentracja
wanie ich doświadczeń A. Teoria oczekiwań motywacja zależy od
na wybranych obszarach działania
Model administracyjny podejmowa- Rodzaje benchmarkingu: siły naszego pragnienia i oczekiwanego
-strategia na poziomie funkcjonalnym  dla
nia decyzji zakłada, że podejmujący 1. wewnętrzny  porównania we- prawdopodobieństwa jego zaspokojenia
jednego obszaru funkcjonalnego np.
decyzje dysponują niepełną i
wnątrzzakładowe między wydziałami,  proporcja osiągnięć do wyniku
produkcja.
niedoskonałą informacją, są ograni- stanowiskami B. teoria sprawiedliwości,  jeśli nagrody
czeni w swej racjonalności i mają 2. konkurencyjny  obserwowanie maja motywować pracowników muszą
Dominujące podejścia strategiczne na
skłonność do zadowalania się przy
konkurencji być rzetelne i sprawiedliwe
poziomie przedsiębiorstwa to:
podejmowaniu decyzji pierwszym
3. funkcjonalny  porównywanie z 3. Motywowanie oparte na koncepcji
- wielka" strategia to ogólne ramy i działań
dopuszczalnym rozwiązaniem najlepszymi w zakresie funkcji czy wzmocnienia  zachowanie wywołujące
rozwijanych na poziomie firmy.
procedur w odniesieniu do różngałęzi nagrody będzie powtarzane a wywołujące
karę zmniejszane 39. Zarządzanie przez komuniko- odchudzaniu lub spłaszczaniu 3. Stale ulepszać procesy
Nowe podejście do motywowania: wanie się hierarchii TBM opiera się na założeniach:
-teoria ustalania celów  menedżer i * zwiększa zdolność konkurencyjną 1. Orientacja na czynnik czasu
Komunikowanie się  przekazy-
podwładny wspólnie ustalają cele, firmy 2. Orientacja na skok ilościowy  marginal-
wanie informacji
-podejście japońskie  wytworzenie Dużym wyzwaniem dla odchudzanej ne ulepszenia są niewystarczające
Skuteczne komunikowanie się 
partnerskich stosunków między kierow- firmy jest tworzenie klimatu zaufania i 3. Orientacja na proces
wiadomość odbierana jest możli-
nictwem i podwładnymi. partnerskiej współpracy z klientami i 4. Orientacja na wartości  likwidacja tych
wie zbliżona do wysyłanej
- popularne strategie motywacyjne ruchomy dostawcami działań, które nie tworzą wartości
Rodzaje komunikacji:
czas pracy, modyfikowany tydzień robo- 5. Orientacja na zespół  przy pomocy
1. interpersonalna
czy zespołu nastąpi rozwiązanie konfliktów w
2. grupowa i organizacyjna
44. Bechmarking
miejscach krzyżowania się procesów z
Zarządzanie przez komunikację
funkcjami
Metoda porównywania własnych
polega na budowie i doskonaleniu
35. Umiędzynarodowienie organizacji
rozwiązań z najlepszymi oraz ich
systemu stałego informowania
Rodzaje udoskonalania przez uczenie się od
załogi o głównych celach, proble-
47. Co to jest Chronometraż ?
1. Import/eksport innych i wykorzystywanie ich
mach i kłopotach przedsiębior-
2. Licencje doświadczeń. Jest to technika mierzenia powtarzalnych
stwa, zamierzeniach kierownictwa
3. Wspólne przedsięwzięcie, sojusze Cele działalności Bechmarketingu operacji lub jej elementów mająca na celu
oraz o aktualnej i docelowej pozy-
strategiczne * Identyfikacja kluczowych mierników ustalenie czasu ich trwania w normalnym
cji na rynku.
4. Inwestycje bezpośrednie działania tempie pracy
Elementy komunikowania się:
Środowiskowe wyzwania dla zarządzania * Pomiar poziomu mierników działa-
1. Nadawca i odbiorca
międzynarodowego: nia
2. Wiadomość
48. Hierarchia dokumentacji w syste-
1. Otoczenie ekonomiczne: system gospo- * Porównanie mierników działania
3. Kanał informacyjny (metoda
mach jakości
darczy, zasoby naturalne, infrastruktura * Wdrażanie przedsięwzięć zmierza-
przekazu)
2. Otoczenie polityczne: stabilność rządu, jących do dorównania lepszym
4. Szum Normy międzynarodowe, krajowe, branżo-
zachęty i kontrola handlu zagranicznego
we.
5. Sprzężenie zwrotne  reakcja
3. Otoczenie kulturalne: wartości, symbole, Rodzaje Benchmarketingu
Księga jakości  definiuje cele i sposoby ich
na otrzymaną wiadomość
wierzenia, język Wewnętrzny ZALETY A
atwy dostęp
6. Kontekst sytuacyjny  warunki i realizacji.
do danych, Dobre wyniki w warun-
Procedury  definiują działania w ujęciu
czas przekazu informacji
kach dywersyfikacji. WADY Zawężo- ogólnym
Formy komunikacji: werbalna,
36. Zarządzanie techniką i innowacjami
ne pole widzenia, uprzedzenia w
pisemna, pozawerbalna  gesty. Instrukcje  definiują działania szczegółowe
firmie. Konkurencyjny ZALETY
Rodzaje innowacji Zapisy jakości  stanowią dowód realizo-
Mimika
Istotne informacje, porównywalność
- ze względu na sposób wprowadzenie: wania celów systemu jakości.
Rodzaje komunikacji: pionowa,
wyrobów i procesów WADY Trudny
radykalne i stopniowe pozioma, sieć komunikacyjna,
dostęp do danych niebezpieczeń-
- ze względu na dziedzinę działalności:
winorośl
49. Normy ISO 9000
stwo powielania wąskich praktyk
techniczne, kierownicze
Rodzaje percepcji:
branżowych. Funkcjonalny ZALETY
- ze względu na zakres oddziaływania: 1. Percepcja selektywna- odsie-
Zarządzanie jakością i zapewnienie jakości
innowacyjność rozwiązań, relatywnie
produktowi lub procesowe
wanie niechcianej lub zbędnej
 wytyczne wyboru i stosowanie danego
łatwy dostęp do danych. WADY
- ze względu na skalę: strategiczne lub
informacji modelu.
stosunkowo trudne wdrażanie,
taktyczne
2. Organizacja percepcji  syste-
Norma ta wyjaśnia podstawowe koncepcje
czasochłonna analiza. Ogólny
- ze względu na mechanizm pobudzania:
matyzowanie informacji
związane z jakością i różnice pomiędzy
ZALETY innowacyjność rozwiązań,
popytowe i potażowe 3. Stereotypizacja  podstawowym
stosowanymi w normach pojęciami jakości.
relatywnie łatwy dostęp do danych.
Etapy życia innowacji: rozwój, zastosowa-
kryterium kategoryzacji jest np.
WADY stosunkowo trudne wdrażanie
nie, uruchomienie, wzrost dojrzałoś,
płeć, kolor skóry itp.
ETAPY Benchmarketingu
50. Normy ISO 9001
upadek
Planowanie  zdefiniowanie przed-
Etapy metody zarządzania przez innowa-
Model zapewnia jakość podczas projekto-
40. Strategie funkcjonalne miotu, wybór partnera, ustalenie
cje:
wania konstruowania, produkcji, instalowa-
metody zbierania informacji.
1. Doprowadzenie do przełomu w świado-
Są opracowywane dla jednego nia i obsługi. Celem tej normy jest zapobie-
Analiza  określenie luk konkuren-
mości i sposobach działania
obszaru funkcjonalnego
ganie występowaniu wad na wszystkich
cyjnych, prognoza przyszłej wydaj-
2. Analiza strategiczna organizacji
1. Strategia marketingowa
etapach życia produktu.
ności.
3. Opracowanie listy problemów do rozwią-
2. Strategia finansowa
Integracja  komunikowanie wyni-
zania oraz programu przedsięwzięć
3. Strategia produkcyjna
ków i zapewnienie akceptacji.
organizacyjno-technicznych 51. Normy ISO 9002
4. Strategia dotycząca zasób
Wyznaczanie celów.
4. Analiza opłacalności ekonomicznej
ludzkich
Model zapewnia jakość podczas produkcji i
Realizacja  zdefiniowanie planów
projektowanych zmian
5. Strategia badawczo-rozwojowa
instalowania. Celem tej normy jest ujawnie-
działania, wdrażanie działań i
5. Zmiana nastawienia kadry kierowniczej
nie wad podczas produkcji i instalowania
kontrola wyników, Zdefiniowanie
6. Przewidywanie i rozpoznawanie ewentu-
oraz stosowanie środków zapobiegających
nowych podmiotów benchmarkingu.
alnych oporów wdrożeniowych 41. Outsorcing
ponownemu ich wystąpieniu.
7. Wdrożenie programu z monitoringiem
Jest to powierzenie niektórych
skutków i efektów
obszarów działalności firmy fir- 45. Controling
8. Kontrola efektywności wprowadzonych
52. Normy ISO 9003
mom specjalistycznym  usługo-
zmian korekta i uzupełniania przedsięwzięć Porównywanie stanu zaplanowanego
dawcom, producentom części itp.
Model zapewnienia jakości podczas kontroli
Bariery innowacyjne: zasobowe, prawne, ze stanem faktycznym.
Zazwyczaj korzysta się z usługo-
i badań ostatecznych. Celem tej normy jest
organizacyjne, psychospołeczne Powinien być tworzony tak by ułatwić
dawców w obszarach nie mają-
zapobieganie występowaniu wad produktu,
podejmowanie decyzji.
cych istotnego znaczenia dla
ich ujawnieniu się w czasie kontroli i badań
Zasady metody controlingu 
przedsiębiorstwa (stołówka,
37. Zarządzanie jakością ostatecznych
Orientacja na cele  jednoznaczne
sprzątanie)
sformułowanie celów, koncentracja
Kompleksowe zarządzanie jakością 
celów, współpraca dyrekcji z pra-
strategiczne zaangażowanie najwyższego
53. Normy ISO 9004
cownikami.
kierownictwa, w uczynienie jakości najważ- 42. Lean Manegement
Zarządzanie jakością i elementy systemu
Orientacja na przyszłość  opra-
niejszym czynnikiem we wszelkich poczy-
Jest to koncepcja odchudzające-
jakości. Wyjaśnia potrzebę wprowadzenia
cowanie i wdrażanie nowych kon-
naniach organizacji.
go zarządzania. Polega na cią-
w przedsiębiorstwie systemu jakości i
cepcji, opracowanie planów strate-
Zarządzanie przez jakość (TQM total
głych dywestycjach oraz unikaniu i
opisuje jego ogólny model. Określa ele-
gicznych.
quality management)  metoda zarządza-
przeciwdziałaniu marnotrawstwu.
menty za pomocą których można zaprojek-
Orientacja na rynek  określenie
nia organizacją skoncentrowana na jakości,
Opiera się na następujących kom-
tować i wdrożyć system jakości.
związków między strefa badawczą i
poprzez zaangażowanie wszystkich
ponentach:
rozwojową, wykorzystanie narzędzi
komórek na rzecz stałego uzyskiwania
1. Koncentracja na potrzebach
w zakresie analizy wartości, zredu-
zadowolenia klienta oraz korzyści przed-
klienta 54. Analiza SWOT
kowanie kompleksowości procedur i
siębiorstwa.
2. Stosowanie zasady just In time
produktów, Analiza silnych i słabych stron danej firmy
Wymiary jakości:
3. Nieustanne doskonalenie jako-
Orientacja na  wąskie gardła  oraz okazji i zagrożeń rynkowych. Obejmu-
1. Wyniki  główne cechy funkcjonalne
ści
opracowywanie rozwiązań dotyczą- ję analizę zewnętrzną  zewnętrzne
produktu
4. Przyspieszenie rozwoju nowych
cych problemów usunięcia wąskich otoczenie wpływające na jego funkcjono-
2. Cechy  dodatkowe cechy produktu
produktów i szybkie wprowadzanie
gardeł w przedsiębiorstwie. Na wanie (konkurenci, postęp techniczny,
3. Niezawodność
ich na rynek
Rynek, płynność finansowa, produk- sytuacja polityczna i gospodarcza). Analiza
4. Zgodność  spełnianie określonych norm
5. Stosowanie aktywnego marke-
cja. wewnętrzna  prowadzenie działalności i
5. Trwałość
tingu i dbanie o stałych klientów
Orientacja na klienta  osiągnięcie możliwości niezależnie od środowiska
6. A
atwość obsługi
6. Zdolność do wzrostu i pozyska-
optymalnego zaspokojenia klientów (konsumenci, produkty, marketing, sytuacja
7. Estetyka
nia inwestora strategicznego
celem przedsiębiorstwa, analizowa- finansowa).
8. Postrzegana jakość  subiektywna
Cechy
nie grup klientów, dbałość o interes
ocena przez kientów
* Wysoka integracja procesu produk-
klientów
Norma ISO 9000  opisuje tak system
cyjnego
55. Metoda SWOT
Zakres zadań controlingu
zarządzania jakością, który gwarantuje
* Praca zespołowa
Planowanie  ustalanie celów
jakość produktu niezależnie od pojedyn- Metoda analizy atutów i słabości przedsię-
* Płaska struktura organizacyjna
przedsiębiorstwa
czych osób i organizacji. biorstwa w warunkach okazji i zagrożeń
* Niski stopień sformalizowania i
Kontrola  porównanie stanu
stwarzanych przez otoczenie. SWOT 
centralizacji
faktycznego z zamierzeniami, analiza
mocne, słabe strony szanse i zagrożenia.
* Uznanie pracownika za najważniej-
38. Zarządzanie Informacją
danych
Etapy metody SWOT
szy element organizacji
Kierowanie  przeprowadzanie
* Uzyskanie odpowiedzi na pytania  profil,
Cechy użytecznej informacji:
* Bezpośredni kontakt i współpraca z
działań korygujących.
zakres działalności
1. dokładna 2. aktualna 3. kompletna 4.
dostawcami
* Identyfikacja makroekonomiczna przed-
odpowiednia
siębiorstwa
Rodzaje systemów informacyjnych:
46. Time Based Management
* Sporządzenie analizy bieżącej sytuacji
1. Systemy przetwarzania danych transak- 43. Lean Production
Jest to koncepcja zarządzania w przedsiębiorstwa
cyjnych  jego celem jest przetwarzanie
Jest stosowana na całym świecie nie
oparciu o czas, u której podstaw leży * Określenie słabych i mocnych stron
rutynowych i powtarzalnych transakcji w
tylko w Japonii
efektywne wykorzystanie czasu w * Sformułowanie wariantów strategii
przedsiębiorstwie
* wykorzystuje się w różnych gałę-
przedsiębiorstwie. Czas otrzymuje * Określenie działań i taktyk przedsiębior-
2. Systemy informacji kierownictwa 
ziach przemysłu
priorytet w modelowaniu procesów. stwa
system gromadzący syntetyczne dane
* jest skuteczną forma organizacji
W Elu wyeliminowania marnotraw- *Przygotowanie planu strategicznego
3. System wspomagania decyzji  symuluje
pracy dla wszystkich typów przed-
stwa czasu przedsiębiorstwo powin-
skutki wprowadzania zmian
siębiorstw
no kierować się zasadami:
4. System informacji najwyższego kierow-
* dotyczy wszystkich obszarów
1 Pozbywać się zbędnych zapasów
nictwa  pomaga podej decyzje strategicz-
działalności przedsiębiorstwa
2.Usuwać błędy  poprawa jakości
ne
*właściwa rewolucja polega na
produkcji
56. Fotografia dnia pracy
Celem fotografii dnia pracy jest obserwo-
wanie i rejestrowanie w sposób ciągły
wszystkich czynności i przerw na stanowi-
sku pracy dla ustalenia stopnia wykorzy-
stania czasu pracowników oraz wielkości
rzeczywistego zużycia czasu, umożliwiają-
cego opracowanie norm lub wybranych
normatywów czasu.
W zależności od celu i przedmiotu badania
wyróżnia się:
* Indywidualną fotografię dnia pracy,
* Zespołową fotografię dnia pracy
polegającą na równoczesnym badaniu
czasu pracy kilku pracowników realizują-
cych wspólne badanie, aby uchwycić
wzajemne powiązania w procesie pracy
oraz opracować bilans dnia roboczego dla
określonych stanowisk,
* Fotografię na czasie obejmującą
obserwację pracy kilku lub kilkunastu
pracowników podczas stałej marszruty na
określonej trasie,
* samofotografię polegającą na przepro-
wadzeniu indywidualnej fotografii dnia
przez samego wykonawcę. Jest ona
szczególnie zalecana w badaniu organizacji
pracy kierowniczej i biurowej
57. Fotografia migawkowa
Celem techniki obserwacji migawko-
wych jest badanie czasu pracy ludzi lub
maszyn pozwalające ustalić strukturę
wykorzystania czasu na podstawie du-
żej liczby losowo wybranych momentów
obserwacji.
58. Fotografia migawkowa polega na
* Przeprowadzaniu 1-2 sekundowych
spostrzeżeń w ściśle określonych ( w
sposób losowy) momentach czasu,
* Skojarzeniu spostrzeżeń z odpowiednią
frakcja czasu roboczego,
* Zarejestrowaniu wyników obserwacji
systemem kreskowym w odpowiednie
kolumnie oznaczającej daną frakcję czasu,
* Obliczeniu struktury zużytego czasu
według przyjętej wcześniej struktury
klasyfikacji czasu.
59. Styl zarządzania
Względnie trwały i powtarzalny sposób
oddziaływania przełożonego na zachowa-
nie podwładnych
Potencjalny  zbiór metod i technik
oddziaływania kierownika na podwładnych,
który jego zdaniem powinien być stosowa-
ny.
Rzeczywisty  system metod i technik
oddziaływania kierownika na podwładnych,
który jest faktycznie stosowany.
60. Techniki badania czasu pracy
Technika obserwacji ciągłej (fotografia dnia
roboczego),
Technika obserwacji migawkowej (wyryw-
kowa, chwilowa)
Technika chronometrażu.