W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Maszyny do robót
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
14.3
www.skanska.pl/bhp,
pomocniczych
one.skanska/bhp
Standard pracy
i wykończeniowych
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas eksploatacji i obsługi maszyn do robót pomocniczych
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
i wykończeniowych.
i norm polskich
oraz wewnętrznych
Maszyny do robót pomocniczych i wykończeniowych generują wiele zagrożeń. Aby prace
uregulowań Skanska S.A.
realizowane z ich wykorzystaniem odbywały się bezpiecznie, niezbędne jest zastosowanie
" jest obligatoryjny dla
minimalnych wymagań określonych w niniejszym standardzie.
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.
A. Wymagania ogólne do obsługi danego typu maszyn, jeżeli
takowy jest wymagany.
1. Maszyny do robót pomocniczych 3. Potwierdzenie dostosowania maszyn do
i wykończeniowych powinny być utrzymywane minimalnych wymagań bezpieczeństwa,
w stanie zapewniającym ich sprawność o którym mowa w punkcie A2, dotyczy maszyn
techniczną, eksploatowane, konserwowane wyprodukowanych przed 1 stycznia 2003 roku.
i naprawiane zgodnie z ich instrukcją oraz 4. Deklaracja zgodności WE, o której
obsługiwane przez osoby przeszkolone, mowa w punkcie A2, dotyczy maszyn
posiadające odpowiednie uprawnienia. wyprodukowanych po 1 stycznia 2003
2. W miejscu eksploatacji maszyn do robót roku i potwierdza spełnienie przez daną
pomocniczych i wykończeniowych powinny maszynę zasadniczych wymagań w zakresie
być zawsze gotowe do okazania osobom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
kontrolującym dokumenty, takie jak: 5. Wszystkie maszyny powinny posiadać
" dokumentacja techniczno-ruchowa lub  Dzienniki konserwacji prowadzone
instrukcja obsługi na bieżąco przez operatorów, w których
" deklaracja zgodności WE lub odnotowywane są wszystkie wykonywane
potwierdzenie dostosowania czynności.
maszyny do minimalnych wymagań 6. W Tabeli 1 określono uprawnienia i ich klasy
bezpieczeństwa niezbędne do obsługi maszyn do robót
" dokument upoważniający operatora pomocniczych i wykończeniowych (Rys. 1).
Jednostka Klasa określona w świadectwie kwalifikacyjnym
Nazwa maszyny lub
charakteryzująca maszynę
urządzenia
III II I
lub urządzenie
Sprężarki przewoz
ne Wydajność w m3/min Do 10 Do 25 Wszystkie typy
Elektrownie polowe (agregaty
Moc w kVA Do 125 Do 250 Wszystkie typy
prądotwórcze)
Wielozadaniowe zasilacze Wydajność pomp
Wszystkie typy - -
hydrauliczne hydraulicznych w l/min.
Betoniarki - Wszystkie typy - -
Pompy do mieszanki
- Wszystkie typy - -
betonowej
Agregaty tynkarskie - Wszystkie typy - -
Podajniki do betonu - Wszystkie typy - -
Młoty spalinowe - Wszystkie typy - -
Narzędzia udarowe ręczne Rodzaj zasilania Bez klasy
Rys. 1 Uprawnienia i ich klasy niezbędne do obsługi maszyn do robót pomocniczych i wykończeniowych
Wersja 1.0
Standard 14.3 1
7. Maszyny do robót pomocniczych Technicznego, jeżeli są to urządzenia
i wykończeniowych wymienione poddozorowe.
w Tabeli 1 mogą być obsługiwane wyłącznie 12. Sprężarki przewoz
ne, dla których iloczyn
przez osoby, które ukończyły szkolenie nadciśnienia i pojemności jest większy niż
i uzyskały pozytywny wynik sprawdzianu 50 barów x dm3 i jednocześnie nadciśnienie
przeprowadzonego przed komisją jest wyższe niż 0,5 bara, są objęte dozorem
powołaną przez Instytut Mechanizacji technicznym i mogą być używane tylko
Budownictwa i Górnictwa Skalnego. na podstawie decyzji zezwalającej na ich
8. Wszystkie maszyny powinny być wyposażone eksploatację, wydanej przez Urząd Dozoru
w znaki ostrzegawcze i oznakowanie Technicznego.
niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa 13. Maszyny o napędzie elektrycznym
pracowników (Rys. 2, 3, 4, 5). należy kontrolować zgodnie z instrukcją
producenta i przeprowadzać pomiary ich
instalacji nie rzadziej niż:
" raz na 2 miesiące przy eksploatacji
ciągłej na kilku zmianach roboczych
" raz na 4 miesiące przy eksploatacji
ciągłej na jednej zmianie roboczej
" raz na 6 miesięcy przy eksploatacji
dorywczej.
14. W przypadku maszyn, u których istnieje
ryzyko bezpośredniego kontaktu
Rys. 2 Przykładowe znaki bezpieczeństwa - znaki zakazu:
z ruchomymi częściami, stosuje się osłony lub
Zakaz dotykania, Powierzchnia gorąca
inne urządzenia ochronne uniemożliwiające
dostęp do miejsc niebezpiecznych.
15. Maszyny stwarzające zagrożenie emisji
pyłów, gazów, oparów lub płynów
wyposaża się w odpowiednie obudowy lub
dodatkowe urządzenia wyciągowe.
16. Elementy sterownicze maszyn mające
wpływ na bezpieczeństwo powinny być
widoczne i możliwe do zidentyfikowania
Rys. 3 Przykładowe znaki bezpieczeństwa - znaki
oraz odpowiednio oznakowane.
ostrzegawcze: Uwaga! Grozi porażeniem prądem
17. Maszyny powinny być wyposażone
w układ sterowania służący do całkowitego
i bezpiecznego ich zatrzymania. Układ
ten powinien mieć pierwszeństwo
przed układem sterowania służącym do
uruchamiania maszyny (Rys. 5).
18. Maszyny będącej w ruchu nie można
pozostawić bez obsługi lub nadzoru, chyba
że jej dokumentacja techniczno-ruchowa na
to zezwala.
Rys. 4 Przykładowe znaki bezpieczeństwa - znaki nakazu:
19. Na stanowiskach pracy przy stacjonarnych
Nakaz stosowania środków ochrony
maszynach powinny być dostępne instrukcje
ich bezpiecznej obsługi.
B. Działania przed rozpoczęciem robót
1. Podstawą do rozpoczęcia prac, w których
wykorzystywane będą jakiekolwiek
maszyny do robót pomocniczych lub
wykończeniowych, jest dokonanie Oceny
Ryzyka dla Zadania oraz opracowanie
Rys. 5 Przykładowe znaki bezpieczeństwa  znaki
Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania
informacyjne: Wyłącznik awaryjny
Robót (IBWR) dla konkretnego zadania.
9. Znaki ostrzegawcze i oznakowanie, 2. Wszyscy pracownicy uczestniczący
o którym mowa w punkcie A8, należy w realizacji prac, w których wykorzystywane
utrzymywać w czystości ułatwiającej są maszyny pomocnicze lub wykończeniowe,
identyfikację. powinni zostać za pisemnym
10. Maszyny o napędzie spalinowym mogą potwierdzeniem zapoznani z zatwierdzoną
być użytkowane tylko wówczas, gdy przez kierownika budowy IBWR wraz
w miejscu, w którym są wykorzystywane jest z Oceną Ryzyka dla Zadania.
zapewniona wystarczająca ilość powietrza 3. Osoby obsługujące maszyny powinny
i odpowiednie odprowadzenie spalin. posiadać odpowiednie predyspozycje
11. Maszyny pomocnicze i wykończeniowe, zdrowotne, potwierdzone orzeczeniem
które pracują pod ciśnieniem, powinny lekarza medycyny pracy i być w dobrej
być sprawdzane i poddawane regularnym kondycji psychofizycznej.
Rys. 6 Osłona elementów
kontrolom, zgodnie z zapleceniami 4. Przed rozpoczęciem pracy na maszynach, do
napędowych
producenta bądz
Urzędu Dozoru których obsługi wymagane są uprawnienia,
2
należy sprawdzić zgodność uprawnień powinny być wykonywane w zespole co
operatora z klasą i typem maszyny, na której najmniej dwuosobowym.
ma on pracować. 5. W przypadku wykorzystywania
5. Osoby obsługujące maszyny przed maszyn w pobliżu napowietrznych linii
przystąpieniem do pracy powinny elektroenergetycznych należy zachować
dokładnie zapoznać się z ich dokumentacją minimalne odległości oraz postępować
techniczno-ruchową bądz
instrukcją zgodnie z wymaganiami określonymi
obsługi. w standardzie szczegółowym  4.4 Praca
6. Wszystkie maszyny  każdorazowo przed w sąsiedztwie linii elektroenergetycznych .
rozpoczęciem pracy oraz w przypadku 6. W przypadku wykorzystywania maszyn
zmiany osoby obsługującej  powinny być na czynnym pasie drogowym lub w ich
sprawdzone pod względem sprawności bezpośrednim sąsiedztwie należy
technicznej i bezpieczeństwa użytkowania. kierować się również wytycznymi
7. W przypadku stwierdzenia usterek, które zawartymi w standardzie szczegółowym
mogłyby uniemożliwić właściwą obsługę  5.4 Oznakowanie i prowadzenie robót
maszyny, osoba obsługująca ma obowiązek pod ruchem .
odmówić jej uruchomienia i zgłosić ten fakt 7. W przypadku wykorzystywania maszyn na
bezpośredniemu przełożonemu. torach kolejowych lub torowiskach albo
8. Maszyny, które podczas użytkowania mogą w ich bezpośrednim sąsiedztwie należy
być narażone na uderzenie pioruna, należy dostosować się również do wytycznych
zabezpieczyć przed jego skutkami. zawartych w standardzie szczegółowym
9. Należy wyznaczyć strefę niebezpieczną  13.3 Roboty kolejowe i na torowiskach .
i odpowiednio ją oznakować. Strefa ta nie 8. Wszystkie prace wykonywane przy
powinna być mniejsza niż zasięg roboczy wykorzystaniu maszyn należy realizować
maszyny (Rys. 7). zgodnie z zasadami określonymi w ich
dokumentacjach techniczno-ruchowych lub
instrukcjach obsługi.
9. Pracownicy zatrudnieni przy obsłudze
maszyn z ruchomymi elementami nie mogą
pracować w luz
nej odzieży oraz bez nakryć
głowy osłaniających włosy.
10. Osoby obsługujące maszyny powinny
podczas ich użytkowania cały czas stosować
niezbędne środki ochrony indywidualnej.
11. Po zakończeniu pracy na maszynie jej
operator powinien wyłączyć główny
wyłącznik oraz zabezpieczyć urządzenie
przed jego przypadkowym uruchomieniem
przez osoby postronne.
Rys. 7 Wyznaczenie strefy pracy pompy do mieszanki
betonowej
D. Zabrania się:
C. Działania w trakcie i po zakończeniu robót
1. Obsługi maszyn przez osoby nieposiadające
stosownych kwalifikacji.
1. W przypadku stwierdzenia w trakcie
2. Eksploatacji urządzeń na niestabilnym
pracy uszkodzenia obsługiwanej maszyny,
podłożu.
należy bez zbędnej zwłoki unieruchomić ją
3. Eksploatacji maszyn niesprawnych
i powiadomić przełożonego.
technicznie.
2. W warunkach ograniczonej widoczności
4. Użytkowania maszyn bez urządzeń
miejsca pracy maszyn należy oświetlić,
zabezpieczających lub sygnalizacyjnych.
zgodnie z wytycznymi zawartymi
5. Przebywania w strefie zagrożenia
w standardzie szczegółowym
spowodowanej pracą maszyn budowlanych
 9.5 Oświetlenie placu budowy i stanowisk
osób postronnych.
pracy .
6. Dokonywania jakichkolwiek zmian
3. W czasie przerwy w pracy należy
konstrukcyjnych w maszynach.
zabezpieczyć maszyny przed dostępem
7. Dokonywania napraw i konserwacji maszyn
osób trzecich i ich przypadkowym
będących w ruchu.
uruchomieniem.
8. Odtłuszczania i czyszczenia powierzchni
4. Czynności związane z regulowaniem
maszyn benzyną etylizowaną lub innymi
i zdejmowaniem naczynia roboczego
rozpuszczalnikami.
maszyny lub dodatkowego osprzętu
Wersja 1.0
Standard 14.3 3