GRI: GR. II GR. III
1.Ukł. Jednorodny, a niejednorodny: 1.Roztwór, a mieszanina. 1. Emulsja, a zawiesina.
Ukł. Jednorodny(homogeniczny)-mieszanina, w Mieszanina- układ dwóch lub więcej substancji Emulsja- Uklad złożony z 2 wzajemnie nie
które zachowuja swoje cechy indywidualne a
której przy pomocy wzroku lub prostych mieszających się cieczy, w której 1 jest rozpuszczona
właściwości fizyczne zależą od stosunków
przyrządów(lupa,mikroskop) nie można wyróżnić w 2 w postaci małych kropelek.(np. produkty
ilościowych tworzących je składników. Wyróżnia się
poszczególnych składników(np.sól z wodą, stal, mleczne zwierające tłuszcz)
2 rodzaje mieszanin: Jednorodne i Niejednorodne.
czyste powietrze, roztwory wodne soków, ocet). Zawiesina-układ niejednorodny dwufazowy, w
Roztwór- układad jednorodny, złozony z dwóch lub
Substancje jednorod. Należą do ukł. Jednofazowych postaci cząsteczek 1 ciała rozproszonych(faza
wiecej substancji . Dzielimy go na : gazowe, ciekłe,
tzn.WKażdym punkcie mają jednakowe właściwości. rozproszona) w 2 ciele(faza rozpraszająca)np.
stałe lub nasycone, nienasycone lub przesycone.
Ukł. Niejednorodny(heterogeniczny)-mieszanina, w 2. Co to jest nadlew? cząsteczek ciała stałego w gazie lub cieczy w cieczy.
której przy pomocy wzroku lub prostych Nadlewy to zbiorniki ciekłego metalu, z którym Jeżeli cząstki te są dostatecznie małe mowa jest o
przyrządów(lupa,mikroskop) można wyróżnić uzupełniany jest ubytek metalu związany z układzie koloidalnym. Gęstość fazy rozproszonej
poszczególne składniki(np. sól z piaskiem, zawiesiny, krzepnięciemOdlewu.ProcesTenNosiNazwę zasilania jest na ogół większa niż gęstość fazy rozpraszającej i
kurz w powietrzu). Substancje niejednor. Należą do odlewu.Nadlewy zatem muszą krzepnąć jako z tego powodu rozproszone cząsteczki fazy stałej
ukł. Wielofazowych tzn. w różnych punktach mają ostatnie części odlewu. Muszą także znajdować się mają tendencje do sedymentacji(opadania)(np.
różne właściw. w pobliżu zasilanego węzła cieplnego.Ze względu na błoto, zupa, woda w jeziorze, maka z wodą)
2.Jakie reakcje fizyczne zachodzą w procesie położenie rozróżnia się nadlewy górne i boczne, a ze 2.fazy występujące w procesie metalurgicznym.
metarulgicznym? względu na konstrukcje nadlewy zakryte i odkryte. Procesy metalurgiczne dziela się na :
Topnienie, Parowanie, Sublimacja, Resublimacja, NadlewyWykonywaneWTejSamejMasieFormierskiej - pirometalurgiczne i elektrotermiczne
Krzepnięcie, Skraplanie, Adhezja, Kohezja, , co pozostałe części formy i bez zastosowania -redukcyjne stosowan do przeróbki rud tlenkowych
Absorbcja, Adsorbcja, Asocjacja, Dysocjacja. dodatkowych zabiegów zwiększających ich - dysocjacji termicznej  rozkład tlenków pod
3.Przebieg wstępnego procesu Metalurg.? skuteczność noszą nazwę zwykłych. wpływem temp
Cel: Uzyskanie metalu w stanie rodzimym 3.Proces stalowniczy. -elektrolitycznej  otrzymywanie metalu ze
Produkt wstępny: ruda metalu Proces stalowniczy jest to zmniejszenie zawartości związków trudno rozkładających się
Przebieg: wydzielenie metalu ze związku węgla w metalu, które dokonuje się przez utlenianie -hydrometalurgiczne-do ubogich tlenków rud metali
metalonośnego zawartego w koncentracie, węgla tlenkiem metalu FeO wprowadzonego do nieżelaznych 3.Wstępna obróbka rudy.
oddzielenie od metalu skały płonnej ciekłego metalu. Cel: Polega na przemianie istniejącego w rudzie
Efekt: otrzymanie metal mocno zanieczyszczonego, Przebieg: Przebiega w 3 etapach:1) A
adowanie i związku w związek bogatszy w metal lub w związek
nie może być tworzywem konstruk. topienie wsadu(może być surówka ciekła lub stała z którego latwiej wyodrębnić metal i usunąć części
4.Co to jest Skurcz zasilania? lub stałego złomu); 2)świeżenie metalu- chemiczny skały płonnej.
Jest to suma skurczu przegrzania i krzepnięcia. Ma proces rafinacyjny- polega na wprowadzeniu do Produkt wyjściowy: Sporządzenie koncentratu rudy
duże znaczenie w procesie projektowania form ciekłego metalu FeO; 3) Odtlenianie stali- może o odpowiednich właściwościach takich jak temp.
odlewniczych, szczególnie przy doborze objętości przebiegać na 2 sposoby: a) osadowe(żużlowa raf. Topnienia, porowatość, wytrzymałość; otrzymujemy
nadlewów. Chem.) czyli za pomocą aluminium; b) też skałe płonna.
5.Co to jest podatność odlewu formy? dyfuzyjnie(fizyczna ekstrakcja żużlowa). Efekt:- Podwyższenie zawartości Fe w rudzie;-
Podatność określa zdolność masy do niestawiania Cel: zwiększenie zawartości węgla w metalu; polepszenie składu chem.;- Ujednorodnienie rudy
oporu kurczącemu się odlewowi podczas jego Efekt: otrzymanie stali pod względem składu i właściwości chem.;-
stygnięcia. Niedostateczna podatność masy Produkt wsadowy: surówka ciekła, stała lub stałego Zapewnienie odpowiedniej wielkości kawałków
formierskiej lub rdzeniowej jest przyczyną złomu. rudy. Przebieg:
powstawania w odlewie znacznych naprężeń, które 4. Czym grozi niedostateczna podatność formy? OPERACJA WST
PNA:
w przypadku przekroczenia doraz
nej wytrzymałości Niedostateczna podatność masy formierskiej lub -rozdrabnianie; -przesiewanie; -klasyfikacja
materiału odlewu powodują pęknięcia. rdzeniowej jest przyczyna powstawania w odlewie OPERACJE WZBOGACANIA:
znacznych naprężeń, które w przypadku -grawitacyjne; -flotacyjne; -magnetyczne; -przez
przekroczenia doraz
nej wytrzymałości materiału prażenie
odlewu powodują pekniecia. OPERACJE SCALANIA:
5.Wymień znane ci zmiany stanów skupienia. -spiekanie; -granulowanie; -brykietowanie
Topnienie, Parowanie, Sublimacja, Resublimacja, 4. CO to jest przepuszczalność formy?
Skraplanie, Krzepnięcie To zdolność masy do odprowadzania powietrza,
pary i gazów podczas zalewania formy i po jej
zalaniu. Zbyt niska przepuszczalność jest przyczyną
powstawania wad odlewów. Przepuszczalność masy
zależy głównie od składu ziarnowego osnowy oraz
zawartości lepiszcza i stopnia zagęszczenia masy.
5. Co to skurcz odlewniczy?
Jest wartością technologiczną uwzględniająca
czynniki wpływające na skurcz. Określa zmiany
wymiarów liniowych odlewu o które należy go
powiększyć podczas konstruowania modeli lub
form. Wartość skurczowa odlewu zależy od rodzaju
metalu, z którego jest wytwarzany odlew oraz od
rodzaju formy, w której jest wytapiany.
Wyznaczamy go z zależności: S={(Lf-L0)/Lf}*100%
Lf-dł. Pomiarowa modelu lub formy
L0- dł. Pomiarowa odlewu
GR.IV
1. Podaj przykłady mieszanin jednorodnych.
Stopy metali(brąz), benzyna, solanka, cukier z wodą,
roztwory wodne soków, ocet.
Mieszaniny niejednorodne- zaprawa murarska,
piasek z wodą, opiłki żelaza z cukrem itp.
2.Reakcje chem. Pojawiające się w procesie
metalurgicznym.
-Odtlenianie za pomocą aluminium
2Al + 3FeO ->3Fe + Al2O3
-fizyczna ekstrakcja żużlowa
FeS+CaO->FeO+CaS
-rafinacja chemiczna(świeżenie metalu)
4Al+3Fe->3Fe+2Al2O3
Mn+FeO->Fe+MnO
Si+2FeO->2Fe+SiO
C+FeO->Fe+CO
3Proces rafinacji w metalurgii
Cel: usunięcie zanieczyszczeń z metalu otzrymanego
w procesach wstępnych lub przetapianego złomu w
celu nadania mu odpowiednich właściwości np.
pozbawienie zabarwienia, poprawienie zapachu,
zwiększenie trwałości.
Produkt wejściowy: metal surowy
Przebieg: zależy od metody jaką rafiniujemy
Rafinacja:
Fizyczna: Chemiczna:
a)Ekstrakcja: -żużlowa,gazowa,próż.
-żużlowa,gazowa,próżniowa
b)przez zmianę stanu skup.
-krystalizacja postępowa
-topnienie strefowe
-destylacja,rektryfikacja
c)mechaniczna:
-filtrowanie,ultradz
więki,wibracja
d)elektroliza np.Rafinacja gazowa- przebiega
zgodnie z prawem Raoulta- określa równowagę
między stężeniem składnika roztw., a ciśnieniem
cząsteczkowym tego składnika w gazie sąsiadującym
z tym roztw. Pa=Na*Pa0
Skutek: Metal rafiniowany(oczyszcony), żużel
4. Co może być powodem niedostatecznej
przepuszczalności formy?
Przepuszczalność mas zależy głownie od składu
ziarnowego osnowy(wielkości i kształtu ziaren,
jednorodności) oraz zawartości lepiszcza i stopnia
zagęszczenia masy.
Powody:- zbyt mocno zagęszczona masa;- Za duża
zawartość lepiszcza; -zły skład osnowy
(niejednorodny itp.)
5. Czym różni się wymiar wewnętrzny formy od
wymiaru odlewu?
Wymiar wewnętrzny formy jest większy od wymiaru
odlewu ponieważ podczas wlewania ciekłego
metalu dochodzi do skurczu odlewniczego(w czasie
stygnięcia metalu występuje zmniejszenie jego
wymiarów objętościowych i linowych). Zmniejszenie
wymiarów odlewu w stosunku do wymiarów
modelu zmusza więc do stosowania naddatków na
modelach odlewniczych. Jest to zależne od rodzaju
odlewanych materiałów.