Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
18 kwietnia 2013, 13:05 Autor: Jarosław Zachwieja
czytano: 19437 razy
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć
Nie bez powodu uważa się, że statyw do aparatu
jest jednym z najbardziej niezbędnych
akcesoriów fotograficznych. Niestety jego
użyteczność zależy w bardzo dużej mierze od
tego, czy nabędziemy sprzęt odpowiedniej jakości
oraz dopasowany do naszych potrzeb. Ponieważ
jednak nikt nie lubi przepłacać, a rozpiętość
cenowa pomiędzy różnymi modelami jest bardzo
duża, wybór odpowiedniego trójnoga do
posiadanego aparatu nie jest sprawą łatwą. W
naszym poradniku zdradzimy Wam, co koniecznie
trzeba wiedzieć kupując statyw.
Strona 1
Konsekwencje nabycia niewłaściwego modelu statywu są raczej opłakane. W najlepszym razie stracimy
pieniądze kupując coś, czego nie da się używać, lub niepotrzebnie przepłacając. Najczęściej
towarzyszyć temu będą nieudane próby wykonania nieporuszonych i dobrze skomponowanych zdjęć.
Niekiedy jednak może być gorzej  wadliwy statyw do aparatu doprowadzi do uszkodzenia aparatu
bądz
jego optyki przewracając się lub łamiąc w najmniej spodziewanym momencie. Aby wybrać
odpowiedni trójnóg, należy wiedzieć, na co patrzeć. Wbrew pozorom nie jest to takie trudne.
[kn_advert]
Marka, czyli czy Chińczyki trzymają się mocno?
Statywy najogólniej można podzielić na dwie grupy: tzw. sprzęt markowy, czyli produkty firm takich jak
Manfrotto (w USA występujące najczęściej pod nazwą Bogen), Miller czy Gitzo, a w sektorze tańszym
Velbon, Slik czy Benro oraz modele no-name, zwane popularnie Chińczykami. Te ostatnie najczęściej
sprzedawane są pod markami firm importujących sprzęt z Chin, Tajwanu czy innych krajów znanych z
atrakcyjnych cenowo produktów o mocno zróżnicowanej jakości. O ile jakość producentów sprzętu
markowego jest powszechnie znana i nabywając taki statyw wiemy mniej więcej, czego możemy się
spodziewać, o tyle w przypadku "statywów marki statyw" bierzemy już udział w loterii  i to podwójnej.
1 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Statyw - najlepszy przyjaciel każdego fotografa pracującego w plenerze. Niezależnie od tego, czy fotografujesz ptaki,
budynki, czy krajobrazy, prędzej czy póz
niej, w pełni dostrzeżesz potrzebę zapewnienia sobie solidnego podparcia pod
aparat, którego nogi nigdy się nie zmęczą. (Fot. Mike Baird)
Po pierwsze produkty niefirmowe odznaczają się ogromnym rozrzutem jakościowym  od urządzeń
dobrych (a czasem nawet bardzo dobrych) przez przeciętne po bardzo nieudane. Wszystko zależy od
tego, ile zdecydował się zapłacić za towar importer oraz czy dostatecznie dopilnował solidności
producenta. Powszechnie wiadomo bowiem, że na Dalekim Wschodzie kupić można wszystko (lub
niemal wszystko) i w dowolnej jakości. Kluczowe są tutaj budżet, wielkość zamówienia oraz to, czy
zamawiający towar importer wie, co tak naprawdę kupuje. Drugi aspekt jakościowy problemu to
powtarzalność w obrębie produktów należących do jednej serii. I choć zjawisko to znacznie bardziej
widoczne jest w przypadku optyki, to warto wiedzieć, że również w statywach leżące obok siebie dwa
identyczne modele mogą się spisywać lepiej lub gorzej (np. na skutek gorszego spasowania części czy
zanieczyszczenia smarów w głowicy).
Czy więc warto sobie w ogóle zawracać głowę konstrukcjami niefirmowymi? Odpowiedz
brzmi "tak, o ile
masz świadomość, co się z tym wiąże, a sam produkt możesz sprawdzić i przekonać się, z czym masz
do czynienia". Oczywiście jeżeli pewność jest Twoim najważniejszym kryterium, a do tego zależy Ci na
porządnej obsłudze gwarancyjnej i serwisie pogwarancyjnym produktu, to nabyć powinieneś raczej
sprzęt markowy  zwłaszcza, jeśli fotografujesz w celach zarobkowych. Z drugiej strony dostępne w
Polsce "twory małych, chińskich rączek" (jak się niekiedy złośliwie określa tę grupę produktów) w
ostatnich latach są coraz lepszej jakości i niekiedy mogą z powodzeniem konkurować nawet ze
statywami z wyższej półki, będąc przy tym dwu- lub nawet trzykrotnie tańsze.
2 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Wielu producentów stosuje i wprowadza rozwiązania systemowe. Korzystasz ze statywów firmy Manfrotto i podobają Ci
się głowice z amatorskiej serii MODO, ale nie akceptujesz czterosegmentowej konstrukcji nóg typowej dla tych
rozwiązań? W porządku  zamień oryginalne nogi na coś solidniejszego i większego, np. model 190CXPRO. (Fot. Gordon
Wrigley)
Ostatnia kwestia warta rozważenia w tym zakresie to dostępność rozszerzeń systemowych oraz części
zamiennych. Warto tutaj zdać sobie sprawę z jednego: o ile proste statywy to najczęściej konstrukcje
zamknięte, o tyle bardziej zaawansowane często stanowią element większego systemu. Można zmienić
głowicę na inną, dokupić półkulę lub też podkładkę poziomującą oraz inne akcesoria. Często też
użytkownik staje przed koniecznością nabycia płytki mocującej w miejsce zgubionej lub zniszczonej. W
przypadku produktów firm takich jak Manfrotto nie ma z tym najmniejszych problemów (może poza
jednym  cenowym), natomiast w przypadku produktów sprzedawanych pod markami importerów
musimy wiedzieć, z jakiego systemu producent zaczerpnął rozwiązanie lub z jakim jest kompatybilny 
o ile w ogóle z czymś jest. Problem rzecz jasna nie dotyczy tych produktów, które są wiernymi kopiami
produktów znanych marek  a i takie bez trudu można znalez
ć w ofercie wielu firm handlujących
akcesoriami foto z Dalekiego Wschodu.
Lekki, dobry, niedrogi  wybierz dwa
Każdy z nas chciałby mieć statyw porządny i zapewniający stabilność, ale również lekki i łatwy w
transporcie. No i oczywiście, żeby jeszcze nie kosztował zbyt wiele. Tymczasem cechy te są ze sobą
sprzeczne. Jeżeli statyw ba być dobry, to albo będzie ciężki, albo potwornie drogi z uwagi na
zastosowane do jego produkcji ultranowoczesne materiały. Bardziej doświadczeni fotografowie mawiają
wręcz, że w drodze na fotograficzny plener żaden statyw nie jest wystarczająco lekki, a na miejscu
żaden nie jest dość ciężki. I coś w tym jest: duży ciężar statywu gwarantuje jego stabilność, a wysokiej
jakości materiały metalowe, z których powinny być zbudowane zarówno nogi, jak i głowica również
mają swoją wagę. Jeżeli natomiast zależy nam na lekkim sprzęcie z włókna węglowego, to lepiej
szykujmy się na naprawdę spory wydatek.
3 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Zastanawiasz się nad kupnem taniego statywu z hipermarketu? Przemyśl to jeszcze raz. Większość tych plastikowych
cudeniek kończy w podobny sposób i fotograf może mówić o szczęściu, jeżeli przy okazji nie traci też swojego aparatu
lub obiektywu. (Fot. daveynin)
Zwróćcie przy tym uwagę, że w rozdziale tym konsekwentnie unikam słowa "tani". Nie bez powodu. O
naprawdę tanich statywach oferowanych w gigantycznych ilościach na aukcjach internetowych czy w
marketach elektronicznych, nie sposób powiedzieć niczego dobrego poza tym, że są tanie. Fakt  są
często też bardzo lekkie, ale tylko dlatego, że do ich produkcji wykorzystano niskiej jakości tworzywa
sztuczne. Takie trójnogi nadają się tylko do tego, żeby ładnie wyglądać na sklepowej półce. No dobrze,
może przesadzam, bo całkiem niez
le mogą spisywać się też jako statywy oświetleniowe, czy dla
leciutkich aparatów kompaktowych. Jednak nikt, kto troszczy się o swój sprzęt nie postawi na nim
bezlusterkowca z cięższym obiektywem, czy lustrzanki. Wierzcie mi, opowieści o tanich trójnogach
przewracających się pod naporem lekkiego wiatru czy łamiących się pod ciężarem aparatu z jasnym
4 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
obiektywem typu telezoom, wcale nie są wyssane z palca.
Nogi  im mniej segmentów tym lepiej, ale wysokość dobierz
pod siebie
Pierwszym kryterium, jakie należy wziąć pod uwagę wybierając statyw dla siebie, powinna być
maksymalna wysokość, na jakiej po rozstawieniu sprzętu może się znalez
ć aparat. Powinna być ona
wyższa od nas o przynajmniej 10 cm. Dlaczego? Po pierwsze uchroni nas to przed koniecznością
schylania się w trakcie wykonywania zdjęć w górę (a m.in. po to przecież kupujemy statyw, aby
oszczędzić kręgosłup). Po drugie zaś, podczas robienia "normalnych" zdjęć będziemy mogli częściowo
lub całkowicie schować centralną kolumnę  a jest to bardzo zalecane, jeśli zależy nam na zachowaniu
jak największej stabilności całej konstrukcji.
Trójnogi wielosegmentowe są wygodne w transporcie, ale mniej stabilne od trójsegmentowych. Jeżeli nie przeraża nas
wizja dz
wigania w plener torby o długości 70 80 cm, to najlepiej zrobimy decydując się na ten drugi typ. Pierwszy
natomiast docenią użytkownicy małych aparatów kompaktowych i bezlusterkowców. (Fot Manfrotto)
Druga sprawa to liczba segmentów, z których składają się nogi. Tutaj zależność jest prosta: im więcej,
tym mniejszy statyw jest po złożeniu, ale też mniej stabilny będzie w praktyce. Decyzja co do tego, co
ważniejsze należy do Was. Zaryzykuję jednak stwierdzenie, że kupowanie trójnoga cztero- lub
pięciosegmentowego nie jest najlepszym pomysłem  nawet jeśli producent zaręcza o jego stabilności.
W takich modelach ostatnie segmenty nóg często mają grubość patyczków, a sam statyw bardzo
przypomina kamerton  wprawiony w drganie nie ma zamiaru się ustabilizować.
Strona 2
Mamy już nogi, a co z resztą? Oczywiście podstawa jest najważniejsza, ale liczy się też to, na czym
postawimy aparat. Od jakości i sposobu wykonania głowicy zależeć będzie, jak wygodnie będzie się
nam korzystało ze statywu. Różnice w tym względzie potrafią być znaczne.
[kn_advert]
Uwaga na głowę!
Drugim szalenie ważnym elementem statywu jest głowica. W przypadku rozwiązań systemowych,
takich jak główna linia produktów włoskiego Manftrotto dobieramy ją niezależnie, z czym wiążą się
zarówno zalety (swoboda wyboru), jak i wady (wyższa cena za cały zestaw). W przypadku rozwiązań
kompaktowych stanowi ona komplet z resztą wyposażenia, ale najczęściej też można ją odkręcić i
zamienić na inną. Dobór głowicy powinien uwzględniać nasze potrzeby fotograficzne.
5 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Głowica kulowa - najpopularniejsza obecnie i najbardziej uniwersalna dla fotografa konstrukcja. W wersji deluxe
wzbogacona o obrotową podstawę do zdjęć panoramicznych i panningu. Godne polecenia. (Fot. Gitzo)
I tak głowice kulowe pozwalają ustawić aparat szybko w wybranej pozycji bez zbędnego dodatkowego
manipulowania pokrętłami. Rozmiar i waga powinny uwzględniać gabaryty aparatu, ale pamiętajmy o
jeszcze jednej prawidłowości: większą kulę łatwiej jest precyzyjnie ustawić. Zresztą to właśnie dokładna
zmiana pozycji aparatu (szczególnie gdy ma się odbyć tylko w jednej osi) to w przypadku statywów
kulowych największa trudność. Z tego powodu głowice kulowe raczej nie nadają się do filmowania.
Natomiast bardziej zaawansowane wersje często wyposażane są w dodatkową pionową oś obrotu 
przydatną podczas wykonywania zdjęć panoramicznych.
Głowice trójosiowe były niegdyś najczęściej stosowanym rozwiązaniem technicznym, lecz obecnie ich
miejsce zajmują głowice kulowe. W konstrukcji trójosiowej pozycję aparatu reguluje się niezależnie w
trzech osiach obrotu (pion, poziom, oś poprzeczna) za pomocą trzech osobnych pokręteł. Takie
rozwiązanie jest mniej wygodne w większości sytuacji od głowicy kulowej, jednak znacznie lepiej
sprawdza się w rozwiązaniach wymagających większej precyzji (np. fotografia produktowa,
architektoniczna, czy makrofotografia). Niestety dobrej jakości głowica trójosiowa odznacza się też
sporymi wymiarami. Bardzo specyficzną odmianą głowicy trójosiowej, jest głowica przekładniowa,
zwana też ślimakową lub mikrometryczną. Jest to konstrukcja bardzo droga o dużej precyzji regulacji
spotykana głównie w profesjonalnych studiach fotograficznych.
6 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Istnieje wiele dość specjalistycznych konstrukcji głowic statywowych. Prezentowana powyżej umożliwia takie ustawienie
aparatu, aby punkt zawieszenia pokrywał się dokładnie ze środkiem ciężkości zestawu. W efekcie aparat będzie
stabilniejszy i nawet bez zablokowania mechanizmu obrotowego głowicy nie będzie przejawiał tendencji do przechylania
się w dół pod ciężarem obiektywu. Cecha bardzo pożądana przy fotografowaniu sportu, dzikich zwierząt oraz ptaków
przy użyciu bardzo długich i ciężkich szkieł. (Fot. Mike Baird)
W statywach amatorskich z kolei najczęstszym rozwiązaniem jest głowica dwuosiowa, w której
położenie aparatu w osi pionowej oraz przód-tył reguluje się za pomocą jednej długiej rączki, natomiast
obrócenie aparatu na boki realizowane jest poprzez wychylenie płytki mocującej do pionu. Niestety
zakres tego ostatniego ruchu jest bardzo niewielki  najczęściej nie przekracza on 90 stopni  i przez to
fotografowanie w ustawieniu portretowym jest raczej niewygodne. Głowice dwuosiowe to tak naprawdę
nieco zmodernizowane i znacznie lżejsze wersje głowic filmowych i najlepiej sprawdzają się właśnie
podczas filmowania. Oprócz tego w sprzedaży spotkać można też konstrukcje specjalistyczne, takie jak
głowice do makrofotografii, czy też fotografii panoramicznej.
Obecnie praktycznie wszystkie głowice wyposażone są w system wygodnego mocowania zwany
szybkozłączką lub płytką mocującą. Przyglądając się głowicy pamiętajmy o tym, aby zarówno ona
sama, jak i jej szybkozłączka wykonane były w całości, lub przynajmniej w przeważającej części z
metalu. Tylko taka konstrukcja zapewnia wysoką jakość i bezpieczeństwo aparatu.
Czasami konstruktor potrafi zaskakiwać inwencją
Oczywiście w statywach liczą się nie tylko nogi i głowica. Warto zwracać uwagę na obecność elementów
i funkcji dodatkowych  zwłaszcza, że te potrafią być bardzo użyteczne. Szukając statywu przyjrzyjmy
się więc, czy jest on wyposażony w poziomnicę (ważny element ułatwiający wypoziomowanie aparatu) i
czy jego nogi można ustawić pod więcej niż jednym kątem. Może się to bardzo przydać podczas sesji na
nierównym terenie oraz wówczas, gdy będziemy chcieli ustawić statyw bardzo nisko  na przykład na
potrzeby fotografii makro.
7 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Typowy przykład wykorzystania unikalnej cechy statywów umożliwiających ustawienie centralnej kolumny w pozycji
poziomej  oddalenie aparatu od trójnoga pozwala fotografować prawie pionowo w dół, co w wielu przypadkach jest
bardzo pożądane. Dodatkowo możliwość ustawiania nóg pod bardzo różnym kątem ułatwia rozstawienie statywu na
skalistym terenie. (Fot. Shirley Buxton)
Jeżeli jest to statyw ze swobodną centralną kolumną, to warto sprawdzić, czy nie da się z nią zrobić
czegoś nietypowego, jak na przykład ustawić w pozycji poziomej (bardzo cenna funkcja obecna np. w
trójnogach Manfrotto z serii PROB ułatwiająca fotografowanie niewielkich przedmiotów z góry) albo do
góry nogami. Niektóre modele pozwalają też na rozkręcenie kolumny i podział jej na dwie części, co
zmniejsza minimalną wysokość umocowania aparatu do dosłownie kilkunastu centymetrów nad
podłożem. Równie dobrym pomysłem jest hak w dolnej części centralnej kolumny  wieszając na nim
plecak lub torbę obciążoną czymkolwiek (butelka z wodą, kamienie itd.) znacząco zwiększymy
stabilność całego zestawu.
Jeżeli zależy nam na łatwym i dokładnym wypoziomowaniu aparatu (koniecznym np. do wykonywania
zdjęć panoramicznych), to powinniśmy zakupić model statywu, który dysponuje płytką lub półkulą
poziomującą, albo też będzie można go w przyszłości wyposażyć w taki dodatek. Inaczej szybko sami
stwierdzicie, że manipulowanie w tym celu długością i kątem rozstawu nóg jest nienajlepszym
pomysłem.
Na parametry patrz z dystansem
Wielu sprzedawców oferujących tanie statywy mami nas ich parametrami technicznymi w rodzaju
maksymalnej wysokości, czy udz
wigu. Na te rewelacje powinniśmy jednak zawsze patrzeć przez palce.
Bo czy statyw ważący kilogram jest w stanie utrzymać aparat ważący wraz z obiektywem 10 kg (a takie
parametry w sektorze tanich, plastikowych konstrukcji to wcale nie jest nic niezwykłego)? Oczywiście,
że jest  przez krótką chwilę i bez wykonywania nim żadnych ruchów. W innym przypadku prędzej czy
póz
niej (raczej prędzej) skończy się to złamaniem którejś z części trójnoga i roztrzaskaniem sprzętu
fotograficznego o kamień.
8 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Kosztujący 50 zł statyw ważący 1,2 kg o udz
wigu 5 kg przy średnicy nóg mniejszej niż 2,5 cm? Nie ma mowy! Traktując
te dane na serio nawet początkujący fotograf przyznałby, że jest naiwny jak dziecko. A przecież nie jest to nawet
najbardziej jaskrawy przykład fantazji i bezczelności sprzedawców, z jakim można się zetknąć na Allegro.
Podobnie z wysokością  czy aparat o długości 200 cm rozstawiony tak, że jego głowica znajduje się na
wysokości 190 cm może być stabilny? Nie może, ponieważ nogi nie są wystarczająco rozsunięte od
siebie (kłania się twierdzenie Pitagorasa). Co jednak nie przeszkadza nieuczciwym sprzedawcom
podawać takich rewelacji. Dlatego też nawet jeżeli nie mamy zamiaru nabywać drogiego osprzętu
firmowego, to odwiedz
my stronę jego producenta i przyjrzyjmy się danym technicznym, którym
nabywca może ufać  a może, ponieważ producent odpowiada w takim przypadku swoją reputacją i nie
stać go na to, aby kłamać. Dopiero wtedy będziemy mniej więcej orientować się, co potrafi statyw
wykonany z określonych materiałów oraz mający interesujące nas wymiary i masę. W ten sposób
łatwiej odróżnimy fantazję od rzeczywistości.
Ile pieniędzy warto przygotować?
Tak więc skoro tanie statywy wcale nie są dobre i tanie, to ile będziemy musieli wydać, aby być
zadowoleni z zakupu? Cóż, jeżeli fotografujemy lekkim aparatem kompaktowym, to możemy sobie
pozwolić na zakup statywu kosztującego od 100 do 200 złotych  jednak tylko wówczas. Każdy cięższy
aparat z dłuższym obiektywem wymagać już będzie większych wydatków. Można założyć, że w
przypadku bezlusterkowca lub lustrzanki z lekkim amatorskim obiektywem sprawdzi się statyw
kosztujący powyżej 250-300 złotych, choć oczywiście nie będzie to nic nadzwyczajnego. W przypadku
sprzętu cięższego progiem zdrowego rozsądku będzie kwota od 500 do 700 złotych.
9 z 10 2015-08-15 22:16
Statyw do aparatu  co musisz wiedzieć http://www.swiatobrazu.pl/statyw-do-aparatu-co-musisz-wiedziec-295...
Manfrotto 055X PROB  bardzo popularny i udany model statywu. Maksymalna wysokość 178 cm (142 cm ze schowaną
kolumną centralną), wysokość minimalna 10 cm, długość po złożeniu 66 cm. Waga własna 2,5 kg, udz
wig 7 kg.
Wbudowana poziomnica, możliwość ustawienia kolumny centralnej w poziomie, nogi ustawiane pod czterema kątami.
Jeden z najbardziej udanych modeli tego producenta. Cena wersji bez głowicy  jedyne 600 zł. (Fot. Manfrotto)
Jak w takiej sytuacji nie przepłacić, czyli nie strzelić ponad bramkę? Przede wszystkim trzeba dokładnie
przyjrzeć się temu, co kupujemy, poczytać kilka testów i najlepiej sprawdzić samemu. Dobrą okazją ku
temu są rozmaite imprezy fotograficzne, takie jak niedawne łódzkie targi FVF, gdzie można obejrzeć i
wypróbować rzeczy, które nie zawsze są dostępne w sklepach i marketach. Warto też sobie narzucić
górną granicę cenową  cena statywu nie powinna przekraczać 1/3 lub co najwyżej 1/2 wartości
naszego aparatu. Drożej, niż się spodziewaliście? Być może, ale taka jest rzeczywistość  stawką jest tu
bezpieczeństwo Waszego sprzętu oraz udane zdjęcia.
www.swiatobrazu.pl
10 z 10 2015-08-15 22:16