Wprowadzenie do antyku.


function saveas()
{
document.execCommand('SaveAs');
}








Drukuj prace | Zapisz prace | Powrót
Wprowadzenie do
antyku.Mówiąc o kulturze antycznej, bardzo często mamy na
myśli kulturę starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu. W
rozwoju kultury greckiej możemy wyróżnić 4 okresy: Okres
archaiczny (do pocz. V w. p.n.e.). Zawiązki stanowiły pieśni robocze,
religijne i bohaterskie. Następnie z nich zaczęła się rozwijać poezja
epicka, której szczytem była twórczość Homera i Hezjoda. W VIIw. p.n.e.
zaczęła pojawiać się poezja liryczna: elegia wojenna (Tyrtajos, Solon),
refleksyjno moralizatorska i patriotyczna (Archiloch, Teognis), erotyczna
(Mimnermos), liryka eolska (Alkajos, Safona, Anakreont), poezja chóralna
(Symonides) oraz jamb (Archiloch). Z VI w. p.n.e. pochodzi bajka (Ezop), a
z drugiej poł. - zawiązek dramatu. Rozwijać się zaczęła historiografia
(Hekotajos) oraz filozofia, której jońska szkoła dała początek literackiej
prozie. Okres klasyczny attycki (V i IV w. p.n.e.).
Nastąpił rozwój tragedii (Ajschylos, Sofokles, Eurypides), komedii
(Arystofanes). Rozwijała się również sztuka wymowy (Demostenes),
historiografia (Tutlidydes). W dziedzinie filozofii działali sofiści,
Sokrates, Platon, Arystoteles, cynicy, cyreniacy, w naukach przyrodniczych
- Arystoteles, matematycznych - Eudoksos, medycynie - Hipokrates.
Okres hellenistyczny (330r. p.n.e. - 30r. p.n.e.) zwany
aleksandryjskim. Cechą charakterystyczną dla tego okresu był rozwój nauk .
Uprawiana w drobnych formach literatura obejmowała: poezję liryczną
(Kallimach), elegię miłosną, ajtilogiczną (wyjaśniającą powstawanie
zwyczajów i kultów), idyllę (Teokryt), epigram erotyczny, biesiadny,
refleksyjny, satyryczny, itp. Poezję epicką reprezentował epylion o treści
mitycznej, epos dydaktyczny i historyczny oraz dramat. Historiaografia pod
wpływem retoryki otrzymała charakter raczej powieści niż pracy naukowej.
Filozofię reprezentowały szkoły: stoicka, epikurejska, sceptyczna i
Akademia Platońska. Okres rzymski (od 30 r. p.n.e. do
529r. n.e.), w którym Grecja zeszła do roli prowincji rzymskiej. W poezji
wyróżniał się epigram, epos i epylion, w prozie zaś głównie historiografia
o tematyce rzymskiej (Appian, Kasjusz) i biografia historyczna (Plutarch).
Powstał i rozwinął się romans : przygodowy i pasterski. Pojawiły się
dzieła geograficzne (Klaudiusza i Ptolemeusza). Główne prądy filozoficzne
reprezentowali: Epiktet (hedonizm) i Plotyn (neoplatonizm). Zaczęła się
rozwijać literatura chrześcijańska (Ewangelie, Listy św. Pawła).
Literaturę grecką możemy także podzielić wg. kryterium
dominującego w danym czasie gatunku. To jest: wiek epiki (VII w. p.n.e.),
epoka liryki (VII - VI w. p.n.e.), wiek dramatu (V w. p.n.e.) oraz
epigramatu (IIIw. p.n.e.). Całej greckiej literaturze patronuje Homer.
Zawiązek literatury rzymskiej stanowiły w poezji pieśni
(religijne, robocze, obrzędowe, bohaterskie), formuły modlitw, przepisy
prawne oraz mowy. W dramacie wystąpiły farsy (atellany). Początek
literatury rzymskiej dało wystawienie w Rzymie tragedii i komedii greckich
w łacińskich przeróbkach Liwiusza Andronikusa (też jego epika i liryka).
Dużą rolę odegrała twórczość Cycerona (wymowa, historiografia,
pamiętnikarstwo, filozofia spopularyzowana przez niego (stoicyzm) oraz
Lukrecjusza (epikureizm)). Od III w. , czyli od upadku piśmiennictwa
powstała i rozwijała się literatura chrześcijańska (działali apologeci:
św. Augustyn, św. Hieronim (autor Wulgaty). Wśród poetów można wyróżnić :
św. Ambrożego i Prudencjusza (zwanego Horacym chrześcijańskim).