Druk nr 4028
Warszawa, 21 stycznia 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:
- o zmianie ustawy o broni i amunicji
oraz Kodeksu karnego.
Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Arkadiusza Mularczyka.
(-) Dariusz Bąk; (-) Andrzej Bętkowski; (-) Jan Bury s. Antoniego;
(-) Zbigniew Chmielowiec; (-) Daniela Chrapkiewicz; (-) Andrzej Ćwierz;
(-) Zbigniew Dolata; (-) Jacek Falfus; (-) Szymon Stanisław Giżyński;
(-) Kazimierz Gołojuch; (-) Jerzy Gosiewski; (-) Krystyna Grabicka;
(-) Adam Hofman; (-) Dawid Jackiewicz; (-) Mariusz Kamiński; (-) Lech
Kołakowski; (-) Wojciech Kossakowski; (-) Tomasz Latos; (-) Antoni
Macierewicz; (-) Mirosława Masłowska; (-) Krzysztof Michałkiewicz; (-
) Arkadiusz Mularczyk; (-) Marek Opioła; (-) Marek Polak; (-) Krzysztof
Popiołek; (-) Jan Religa; (-) Adam Rogacki; (-) Józef Rojek; (-) Jarosław
Rusiecki; (-) Jarosław Sellin; (-) Anna Sobecka; (-) Krzysztof Sońta;
(-) Stefan Strzałkowski; (-) Jolanta Szczypińska; (-) Robert Telus;
(-) Krzysztof Tołwiński; (-) Kazimierz Michał Ujazdowski; (-) Tadeusz
Wita; (-) Sławomir Worach.
projekt
USTAWA
z dnia & & & & & & & & & & 2011 r.
o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz Kodeksu karnego
Art. 1. W ustawie z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (tekst jedn.: Dz. U. z 2004
r., Nr 52, poz. 525 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 2 otrzymuje brzmienie:
 Art. 2. 1. Poza przypadkami określonymi w ustawie nabywanie, posiadanie
oraz zbywanie broni i amunicji jest zabronione, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W odniesieniu do broni białej, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret
piąty, zabronione jest jedynie jej posiadanie w miejscu publicznym.
Dozwolone jest posiadanie takiej broni w miejscu publicznym, jeżeli
okoliczności wskazują, że jest to uzasadnione realizacją celu zgodnego z
prawem. ;
2) w art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. a dodaje się tiret piąty w brzmieniu:
 - wszelkich innych przedmiotów mających charakter broni ofensywnej, z
wyjątkiem noży o jednej krawędzi roboczej i długości ostrza poniżej 8 cm, .
Art. 2. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r.  Kodeks karny (tekst jedn.: Dz. U. z Nr
88, poz. 553 ze zm.) w art. 263 dodaje się ż 5 w brzmieniu:
 ż 5. Kto wbrew przepisom ustawy posiada broń niebędącą bronią palną w
miejscu publicznym,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pobawienia
wolności do lat 2. .
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
1
U Z A S A D N I E N I E
Ustawa o broni i amunicji z 1999 r. wymienia, obok kategorii broni palnej,
kategorii  broni pneumatycznej i kategorii miotaczy gazu obezwładniającego ,
kategorię  narzędzi i urządzeń, których używanie może zagrażać życiu lub
zdrowiu . Do kategorii tej należy broń biała, do której zaliczono ostrza ukryte w
przedmiotach nie mających wyglądu broni, kastety i nunczako, oraz pewne
rodzaje pałek. Nie umieszczono w tej kategorii noży ani klasycznych rodzajów
białej broni. Do kategorii tej należy także  broń cięciwowa w postaci kusz oraz
 przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii
elektrycznej . Na posiadanie wskazanych  narzędzi i urządzeń należących do tej
kategorii wymagane jest pozwolenie. Z kolei na posiadanie i noszenie w miejscach
publicznych noży i klasycznej broni białej nie jest zakazane.
Dlatego polskie przepisy dotyczące posiadania broni białej należą do najbardziej
liberalnych w Europie. Pomimo, że co roku dochodzi w Polsce do wielu tysięcy
przestępstw z użyciem noży, czy innych niebezpiecznych narzędzi w których
giną i odnoszą rany tysiące osób.
Zdaniem projektodawców nie można zgadzać się nadal na taki stan swobody.
Statystyki przestępczości w tym zakresie są zatrważające. Tylko w samym 2009
roku w przestępstwach z użyciem niebezpiecznych narzędzi, wśród których
zdecydowanie największą część stanowiły noże, zginęły 404 osoby. Dla
porównania ofiarami śmiertelnymi broni palnej zostało 36 osób. W tym samym
roku w trakcie popełniania przestępstw broń palną użyto 621 razy natomiast,
niebezpiecznymi narzędziami przestępcy posłużyli się aż 3620 razy. Ta statystyka
pokazuje skalę zagrożenia.
2
Podobnie liberalne ustawodawstwo, jak w Polsce w krajach europejskich
obowiązuje tylko w Bułgarii i Czechach. Natomiast w zdecydowanej większości
krajów europejskich dostęp do broni białej jest znacznie utrudniony. Formalne
ograniczenia w tej kwestii w różnym zakresie występują m. in. w Belgii, Danii
Estonii, we Francji, w Finlandii, na Litwie, w Niemczech, Portugalii, Rumunii, na
Słowacji, w Szwecji, na Węgrzech i w Wielkiej Brytanii.
W europejskim ustawodawstwie reglamentującym obrót i posiadanie broni
ofensywnej zauważa się tendencje do wyróżniania broni  z przypadku i broni  z
przeznaczenia . Nadto dostrzega się używanie broni do celów kolekcjonerskich.
Szczególną uwagę poświęca się nożom, dzieląc je na przeznaczone do celów
gospodarczych oraz dedykowane do celów ofensywnych. Kryterium dystynkcji
jest budowa klingi, ilość krawędzi roboczych oraz łatwość przenoszenia i
szybkiego przygotowania do użycia, czy długość ostrza.
Najwłaściwszym rozwiązaniem kwestii obrotu bronią ofensywną jest
pozostawienie jej poza regulacją ustawową. Pozwoli to uniknąć przyrostu prawa i
biurokracji, w tym różnicowania celów posiadania broni, nadzoru
administracyjnego. Broń posiadana w domu z założenia będzie miała charakter
narzędzi obronnych, czy nawet tylko przedmiotów kolekcjonerskich. Takie
rozwiązanie sprzyjać będzie wyraz
nemu rozdzieleniu momentu posiadania broni:
miejsce prywatne od przestrzeni publicznej. Będzie to również gwarancją prawa
do obrony jednostki.
Z drugiej strony jednostki poruszające się w przestrzeni publicznej mają prawo do
bezpieczeństwa (mir publiczny), tak samo jak mają je przebywając w przestrzeni
prywatnej (mir domowy). Zasadnicza różnica pomiędzy tymi przestrzeniami i
celami dla jakich jednostka przebywa w każdej z nich, nakazują ograniczyć
wolność do noszenia broni ofensywnej w miejscach publicznych.
3
Dlatego też projektodawcy w pierwszej kolejności proponują rozszerzenie
definicji broni po poprzez dodanie do kategorii broni białej wszelkich innych
przedmiotów mających charakter broni ofensywnej, z wyjątkiem noży o jednej
krawędzi roboczej i długości ostrza poniżej 8 centymetrów. Konieczność
wprowadzenia progu długości ostrza wynika z przyczyn praktycznych 
niecelowe byłoby bowiem zaliczanie do kategorii broni bardzo małych noży,
którymi wyrządzenie poważnej krzywdy człowiekowi jest w zasadzie
niemożliwe.
Konsekwencją rozszerzenia definicji broni musi być jednak złagodzenie reżimu z
art. 2 ustawy o broni i amunicji w stosunku do nowo wprowadzanej podkategorii.
W odniesieniu do tych przedmiotów nie byłoby generalnie zakazane ich
nabywanie, posiadanie oraz zbywanie, ale wyłącznie posiadanie w miejscach
publicznych. Takie rozwiązanie realizuje podstawowy cel niniejszej nowelizacji,
jakim jest wzmocnienie bezpieczeństwa publicznego.
Polski system prawny nie zawiera definicji legalnej miejsca publicznego. W
wystarczającym jednak, jak się wydaje, stopniu, pojęcie to zostało doprecyzowane
przez orzecznictwo (por. choćby wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada
1971 roku, w sprawie o sygnaturze akt V KRN 219/71) oraz doktrynę (np. A.
Ringwelska). W przywołanym wyroku Sąd Najwyższy stwierdził między innymi,
że za miejsce publiczne uważa się każde miejsce dostępne dla nieokreślonej liczby
osób.
Błędem byłoby jednak wprowadzanie bezwzględnego zakazu posiadania w
miejscach publicznych nowo sformułowanej podkategorii broni. Nietrudno
wyobrazić sobie bowiem sytuacje, w których noszenie czy posługiwanie się
przedmiotami wchodzącymi w zakres proponowanej definicji jest ze wszech miar
uzasadnione. Dlatego dozwolone powinno być posiadanie takiej broni w
miejscu publicznym, jeżeli okoliczności wskazują, że jest to uzasadnione
4
realizacją celu zgodnego z prawem. Ocenę spełnienia tej ostatniej przesłanki
należy, w opinii projektodawców, pozostawić sądom stosującym prawo  tak ja
ma to co do zasady miejsce w Szwecji. Wydaje się, że  cel zgodny z prawem
może mieć przede wszystkim charakter zawodowy, edukacyjny, kulturalny,
historyczno-rekonstrukcyjny, sportowy czy też rekreacyjny.
W dalszej kolejności ze wszech miar uzasadnione jest ustanowienie
odpowiedzialności karnej za naruszenie sformułowanego powyżej zakazu.
Praktyka pokazuje bowiem, że tylko sankcja karna spełnia w wystarczającym
stopniu cel prewencyjny. Trzeba pamiętać, że uciążliwość prawomocnego
skazania za przestępstwo nie sprowadza się wyłącznie do dolegliwości kary lub
środka karnego, ale obejmuje również istotny skutek społeczny w postaci
adnotacji w Krajowym Rejestrze Karnym.
Dlatego też projektodawcy proponują dodanie ż 5 do art. 263 Kodeksu karnego.
Projektowane zagrożenie karą wydaje się odpowiadać wadze przestępstwa, przy
czym istotne jest aby stosujący prawo sąd miał prawo wyboru pomiędzy
rodzajami kar, bez jednoczesnego zaburzania wewnętrznej systematyki
kodeksowej (co miałoby miejsce w przypadku wprowadzenia kary pozbawienia
wolności z górną granicą przekraczającą 2 lata).
Z uwagi na powyższe projektowana regulacja powoduje pozytywne skutki
społeczno-gospodarcze.
Wejście w życie projektowanej ustawy nie spowoduje skutków dla budżetu
Państwa ani dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
5
Warszawa, 8 lutego 2011 r.
BAS-WAPEiM-201/11
Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna dotycząca zgodności z prawem Unii Europejskiej
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz
Kodeksu karnego (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Arkadiusz
Mularczyk)
Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku  Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47, ze zm.) sporządza się następującą opinię:
I. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji przewiduje
rozszerzenie ustawowego pojęcia broni białej o  inne przedmioty mające
charakter broni ofensywnej, z wyjątkiem noży o jednej krawędzi roboczej i
długości ostrza poniżej 8 cm . Nowej kategorii broni białej nie dotyczyłyby
jednak wszystkie ograniczenia przewidziane w ustawie  zabronione byłoby
jedynie posiadanie jej w miejscu publicznym. Dozwolone byłoby natomiast
posiadanie jej w miejscu publicznym, jeżeli okoliczności wskazywałyby, że jest
to uzasadnione realizacją celu zgodnego z prawem.
Proponuje się także wprowadzenie do Kodeksu karnego nowego
występku polegającego na posiadaniu w miejscu publicznym bez zezwolenia
broni niebędącej bronią palną.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
II. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
ustawy
Ze względu na przedmiot projektu ustawy należy uwzględnić dyrektywę
Rady (91/477/EWG) z dnia 18 czerwca 1991 r. w sprawie kontroli nabywania i
posiadania broni (Dz. Urz. WE L 256 z 13.9.1991 r., s. 51, ze zm.).
Dyrektywa w art. 1 pkt 1 definiuje pojęcie broni palnej i tego rodzaju
broni dotyczy przeważająca część przepisów dyrektywy (pojęcie broni palnej
jest doprecyzowane w przepisach załącznika I do dyrektywy).
2
Przepis art. 2 ust. 1 dyrektywy stanowi, że pozostaje ona bez uszczerbku
dla stosowania przepisów prawa krajowego dotyczących noszenia broni,
myślistwa i strzelectwa sportowego.
Broń biała mieści się w pojęciu broni zdefiniowanym w punkcie 1
załącznika I do dyrektywy. Przepis ten określa broń jako broń palną (w
rozumieniu art. 1 dyrektywy) oraz broń inną niż broń palna zgodnie z definicją
w ustawodawstwie krajowym.
W art. 14 dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do
przyjmowania wszelkich stosownych przepisów zakazujących wprowadzania na
ich terytorium broni innej niż broń palna, jeśli dopuszczają to przepisy prawa
krajowego.
III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Wobec przywołanych przepisów dyrektywy 91/477/EWG w sprawie
kontroli nabywania i posiadania broni należy uznać, że zdefiniowanie broni
niebędącej bronią palną pozostaje w kompetencji państw czlonkowskich.
Ponadto dyrektywa nie ma wpływu na stosowanie przepisów prawa krajowego
dotyczących noszenia broni.
IV. Konkluzje
Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz kodeksu karnego
nie narusza prawa Unii Europejskiej.
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych
Michał Królikowski
Warszawa, 8 lutego 2011 r.
BAS-WAPEiM-202/11
Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o
zmianie ustawy o broni i amunicji oraz Kodeksu karnego (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Arkadiusz Mularczyk) jest projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu
Sejmu
Projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji przewiduje
rozszerzenie ustawowego pojęcia broni białej o  inne przedmioty mające
charakter broni ofensywnej, z wyjątkiem noży o jednej krawędzi roboczej i
długości ostrza poniżej 8 cm . Nowej kategorii broni białej nie dotyczyłyby
jednak wszystkie ograniczenia przewidziane w ustawie  zabronione byłoby
jedynie posiadanie jej w miejscu publicznym. Dozwolone byłoby natomiast
posiadanie jej w miejscu publicznym, jeżeli okoliczności wskazywałyby, że jest
to uzasadnione realizacją celu zgodnego z prawem.
Proponuje się także wprowadzenie do Kodeksu karnego nowego
występku polegającego na posiadaniu w miejscu publicznym bez zezwolenia
broni niebędącej bronią palną.
Projekt ustawy nie narusza prawa Unii Europejskiej.
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz
Kodeksu karnego nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu.
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych
Michał Królikowski