O BUDOWANIU
O budowaniu
Nowoczesne
instalacje
w pigu ce
Emilia Ros aniec
ycie we w asnym
W
W to
t
o
domu mo e by
komfortowe, bez-
pieczne i energo-
war
t
o
oszcz dne za warto
spraw instalacji,
które opisali my
w tym artykule.
i
inwestowa !
nwe
s
t
ow
a

!
Rzeczoznawca
maj tkowy, pani
Teresa Szczerba,
zapewnia, e
wszystkie te
podnosz warto
domu.
Na stronie tytu owej wykorzystano zdj cia firm:
Alternatywne Systemy Komfortu, Berker, Comfort System, Elektra, Enke Vacuum, Legrand, Moeller, Rekuperatory.pl, Thermoval, Venture Industries
ZDANIEM EKSPERTA
W co inwestowa , aby podnie warto domu, lacja wentylacji nawiewno-wywiewnej z rekuperatorem, czy instalacja in-
czyli co rzeczoznawca maj tkowy bierze pod teligentna stanowi dodatkow warto . Instalacja przeciwoblodzeniowa
uwag wyceniaj c nieruchomo ? za jest nie do przecenienia w warunkach zimowych. Podnosi standard bu-
W ostatnich latach nast pi znacz cy wzrost cen dynku i komfort jego u ytkowania, podobnie jak centralny odkurzacz.
energii i wszystko wskazuje na to, e nale y si Rzeczoznawca maj tkowy szacuj c warto rynkow nieruchomo ci, po-
spodziewa rozwoju tej tendencji. Buduj c dom równuje wycenian nieruchomo z nieruchomo ciami podobnymi, które
warto wi c zwróci uwag na nowoczesne rozwi - by y przedmiotem obrotu na badanym rynku w danym okresie i dla których
zania, dzi ki którym mo na zaoszcz dzi energi . s znane ceny i warunki zawarcia transakcji.
Koszt takich instalacji cz sto zwraca si ju po Ponadto przy wycenie nieruchomo ci zabudowanych budynkiem miesz-
kilku latach. Ponadto sprzedawca zobowi zany kalnym podstawowymi cechami wp ywaj cymi na warto tej ca o ci s :
mgr in . Teresa
jest do przedstawienia wiadectwa energetyczne- lokalizacja, wyposa enie w urz dzenia infrastruktury technicznej, dost p-
Szczerba
rzeczoznawca go, na podstawie którego b dzie mo na oszaco- no komunikacyjna, stan techniczny budynku oraz standard jego wy-
maj tkowy
wa energoch onno domu, a tym samym kosz- ko czenia.
nr uprawnienia 1177
ty jego ogrzewania. W d u szej perspektywie ceny Uwaga! Przygotowuj c dom do sprzeda y, mo na atwo przeinwestowa .
www.serock-
starych, le ocieplonych i energoch onnych do- Szczególnie dotyczy to inwestycji w elementy takie jak  wyposa enie
nieruchomosci.pl
mów zaczn spada . Rzeczoznawca maj tkowy kuchni w meble i sprz t AGD lub now azienk . Zdecydowanie bardziej
bowiem, wyceniaj c nieruchomo bierze pod uwag , czy w wycenia- op acalne jest zainwestowanie w udogodnienia uniwersalne, wp ywaj ce
nym budynku zosta y zainstalowane energooszcz dne rozwi zania. Mog na energooszcz dno oraz w te poprawiaj ce bezpiecze stwo i komfort
one podnie warto nieruchomo ci o kilka procent, a ich brak znacznie u ytkowania domu (m.in. rozwi zania proponowane w artykule).
j obni y . Aby wyceni nieruchomo , nale y zg osi si do rzeczoznawcy ma-
O ile instalacja centralnego ogrzewania w domach jednorodzinnych to j tkowego. List rzeczoznawców mo na znale na stronie internetowej
obecnie standard, to wszelkie innowacyjne rozwi zania, takie jak insta- Ministerstwa Infrastruktury www.mi.gov.pl.
58 BUDUJEMY DOM 3/2010
Nowoczesne instalacje w pigu ce
Instalacje
przeciwoblodzeniowe
Instalacje te eliminuj konieczno od nie a-
nia i zapobiegaj powstawaniu oblodze na
cie kach, podjazdach, schodach, dachach
1
1
oraz w rynnach i rurach spustowych, a za-
tem zapewniaj bezpiecze stwo i u atwiaj
ycie w zimie.
Co to jest i jak dzia a?
Pod nawierzchni u ytkowanych zim cie-
ek i podjazdów uk ada si maty grzewcze
i kable sta ej mocy, a na dachach oraz w ryn-
nach i rurach spustowych montuje kable sa-
moreguluj ce pracuj ce ze zmienn moc .
Kable te wydzielaj ciep o i dzi ki temu roz-
tapiaj nieg i nie dopuszczaj do zamarza-
nia wody.
Zu ycie energii elektrycznej mo na ograni-
czy do niezb dnego minimum:
kable sta ej mocy pod cza si w tym celu
do termostatu z czujnikiem temperatury lub
do sterownika z czujnikiem temperatury
i wilgotno ci, aby instalacja nie w cza a si ,
kiedy jest mro no, ale sucho, czyli gdy lód si
nie tworzy;
kable zmiennej mocy samoczynnie dosto- Efekty dzia ania instalacji przeciwoblodzeniowych na podjazdach, cie kach i schodach
sowuj ilo oddawanego ciep a do tempera-
tury otoczenia, nie jest wi c niezb dne in- Uwaga! Podjazdy o znacznym nachyleniu ne ogrzewanie ca ej powierzchni schodów.
stalowanie termostatu czy sterownika. wymagaj te chronionego przed zamarzni - Kabel warto u o y tak e przed schodami
Uwaga! Kable te pobieraj energi tak e ciem kana u odp ywowego, który nawet pod- (np. pod wycieraczk ).
w dodatniej temperaturze. czas mrozów b dzie móg odprowadza wod Uwaga! W schodach bez podstopni (czy-
cie ki i podjazdy. Mog by ogrzewane z topniej cego niegu i lodu. li z prze witami pod stopniami) trzeba pod
na ca ej powierzchni, dzi ki czemu w ogó- Schody zewn trzne. Kable grzewcze pod kablami zastosowa termoizolacj , która
le nie b dzie trzeba ich od nie a . Na podje - ok adzin schodów przed u aj jej ywot- zmniejszy straty ciep a wynikaj ce z prze-
dzie mo na ograniczy instalacj do pasów, no , a zatem zapewniaj oszcz dno ci p ywania pod nimi zimnego powietrza.
po których porusza si samochód, ale wte- na remontach. Kable powinny by u o o- Dach. Systemy przeciwoblodzeniowe za-
dy trzeba b dzie r cznie od nie a cz nie- ne równolegle do d u szej kraw dzi stopni, pewniaj dro no rynien i rur spustowych,
ogrzewan i ewentualnie walczy z jej oblo- a skrajne odcinki kabla grzejnego jak najbli- zapobiegaj te powstawaniu sopli, przez to
dzeniem. ej tej kraw dzi, by zapewni równomier- eliminuj nadmierne obci enie rynien i za-
pobiegaj uszkodzeniom elewacji budynku
a c
b
i konstrukcji dachu.
Na dachach o du ym nachyleniu, na któ-
rych s bariery przeciw nie ne, instala-
cj tak nale y te u o y w dolnej cz ci
po aci.
Ile to kosztuje?
Orientacyjna cena brutto:
maty grzejne, stosowane pod chodniki
i podjazdy  od 100 z /m2
przewody grzejne pod chodniki i schody
 od 6 z /m
Mata (a) i kabel grzejny sta ej mocy (b). Stosuje si je g ównie pod nawierzchnie cie ek i pod-
przewody samoreguluj ce do rynien, rur
jazdów. Kabel grzejny samoreguluj cy (c) montowany jest najcz ciej na dachach oraz w ryn-
nach i rurach spustowych
spustowych, dachów  od 40 z /m
BUDUJEMY DOM 3/2010 59
BUDUJEMY DOM 3/2010 59
fot. Elektra
fot. Elektra
fot. Thermoval
fot. Thermoval
O budowaniu
Centralne odkurzanie
szufelka
wyrzutnia
Odkurzacze centralne, w odró nieniu od
gniazdo
automatyczna
powietrza jednostka
przewody
tradycyjnych, nie zanieczyszczaj wtórnie
ss ce
centralna
ssawne
powietrza w sprz tanym pomieszczeniu.
w ss cy
Zwyk y odkurzacz wydmuchuje powietrze
2
2
przechodz ce przez worek z kurzem
z powrotem do pomieszczenia: st d nieprzy-
jemny zapach kurzu podgrzewanego przez
silnik. Odkurzacz centralny wydmuchu-
je powietrze na zewn trz, dzi ki temu nie
unosi drobinek kurzu ani te drobnoustro-
jów i roztoczy.
Sprz tanie odkurzaczem centralnym jest
wygodne, co odczuwaj zw aszcza mieszka -
cy du ych, pi trowych domów, nie musz
bowiem przenosi odkurzacza do ka dego
sprz tanego pomieszczenia. Aby posprz ta
odkurzaczem centralnym, wystarczy pod-
czy w do gniazda ss cego w cianie.
Liczba gniazd ss cych, do których mo na go
pod cza , nie ma wp ywu na dzia anie sys-
temu, nie wymusza te kupna wi kszej jed-
nostki centralnej. Je li gniazd jest za ma o,
Schemat instalacji centralnego odkurzania
trzeba korzysta z d u szego w a, a im
d u szy w , tym trudniej nim manipulo-
wa . Wi ksza liczba gniazd wi e si jed- mi dzy taniej, ale mniejkomfortowo a dro ej gdy wtedy mo na poprowadzi rury opty-
nak z rozbudow ruroci gu, a wi c z wi k- ale wygodniej. maln tras . Najlepiej to zrobi po u o eniu
szymi kosztami. Czeka nas zatem wybór instalacji elektrycznej, wodoci gowej
Co to jest i jak dzia a? i kanalizacyjnej, ale przed monta em insta-
Kompletne systemy centralnego odkurzania lacji grzewczej. Unikniemy wtedy ryzyka
sk adaj si z jednostki centralnej i instala- uszkodzenia przez kolejne ekipy rur prowa-
cji z o onej z rur, kszta tek i gniazd, do któ- dzonych w pod odze. Tak e w domu ju za-
rych mo na pod czy elastyczny w ss cy mieszkanym mo na u o y rury, ale trzeba
z akcesoriami (ssawkami). Instalacj wyko- w tym celu rozkuwa ciany, chyba e in-
nuje si ze specjalnych rur z antystatyczne- stalacj uda si ukry w sufitach podwie-
go tworzywa. szanych lub za szafkami kuchennymi i ele-
Pracuj cy silnik ha asuje, dlatego jednost- mentami sta ej zabudowy. Czasem, gdy nie
k centraln najlepiej lokalizowa w dos- ma gdzie schowa instalacji, rury prowadzi
tatecznej odleg o ci od pomieszcze miesz- si przy cianie, a nast pnie obudowuje je
kalnych, w suchym i przewiewnym pomiesz- p ytami gipsowo-kartonowymi.
czeniu (gara u, wentylowanej piwnicy lub
innym pomieszczeniu gospodarczym).
Instalacj mo na wykona w dwóch eta-
pach:
Ile to kosztuje?
1. w trakcie budowy  monta rur i gniazd
ss cych wraz z instalacj elektryczn ; Wyposa enie domu parterowego z u ytko-
2. w dowolnym momencie eksploatacji wym poddaszem i gara em o cznej po-
domu  kupno jednostki centralnej oraz do- wierzchni u ytkowej 150 m2 w instalacj cen-
datkowych elementów: szczotek, separato- tralnego odkurzania:
rów, itp. 1. etap: poprowadzenie rur i instala-
Instalacj centralnego odkurzania najle- cji elektrycznej, gniazda ss ce, wyrzutnia
piej zamówi w firmie, która oferuje rów-  1000 2000 z
nie doradztwo techniczne i monta , 2. etap: zakup jednostki centralnej z akceso-
Jednostki centralne. Mieszcz w sobie silnik,
poniewa moc jednostki centralnej i roz- riami  2000 5000 z
zbiornik na kurz i filtr. Jednostk dobiera si do
wielko ci instalacji ss cej, czyli po rednio do
mieszczenie gniazd powinny by zaplano- Ostateczny koszt zale y od liczby gniazd ss -
wielko ci domu. Mo na kupi j w dowolnym
wane przez fachowca. cych, wersji i mocy jednostki centralnej oraz
momencie do domu z wcze niej rozprowadzo-
Instalacj centralnego odkurzania najle- liczby i rodzajów akcesoriów.
nymi rurami i gniazdami ss cymi
piej zamontowa w trakcie budowy domu,
60 BUDUJEMY DOM 3/2010
fot. Beam
fot. Enke Vacuum
O budowaniu
Wentylacja z odzyskiem
ciep a
rekuperator czerpnia powietrza
wyrzutnia
System taki dostarcza do budynku oraz jed-
powietrza
noczesne usuwa z niego tak ilo powie-
trza, która gwarantuje skuteczno wen-
3
3
kana y wywiewne
tylacji oraz wysoki komfort klimatyczny.
Zapewnia przy tym odzysk znaczniej ilo ci
ciep a, co oznacza, e straty energii w wyni-
ku wentylowania pomieszcze ograniczane
kana y
s do minimum. Instalacja taka  w przeci-
nawiewne
wie stwie do wentylacji grawitacyjnej
 dzia a równie skutecznie w ka dych
warunkach atmosferycznych (temperatura
i ci nienie).
Co to jest i jak dzia a?
Najwa niejszym elementem wentylacji z reku-
peracj ciep a jest centrala wentylacyjna na-
wiewno-wywiewna zwana potocznie reku-
peratorem (cho s owo rekuperator oznacza
w rzeczywisto ci jedynie wymiennik ciep a
umieszczany wewn trz centrali wentylacyj-
nej). Uk ad taki dzia a w dwie strony  zim
Zasada dzia ania wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z rekuperatorem
zapewnia odzysk ciep a z powietrza usuwane-
go, latem  odzysk ch odu , a wi c zabezpiecza
dom przed szybkim przegrzewaniem si . nia powietrza, którymi powietrze wp ywa do wietrze w przewody wentylacyjne oraz
Uwaga! Rekuperatory konstruowane s g ów- kana ów i z nich wyp ywa oraz kana y wen- zasysa powietrze z zewn trz. Warto zwró-
nie z my l o odzyskiwaniu ciep a zim , efekt tylacyjne, zako czone nawiewnikami i krat- ci uwag na sprawno odzysku ciep a
ch odzenia jest w nich zawsze o wiele s abszy, kami wyci gowymi. wymiennika. Nale y by ostro nym, gdy
chyba e zastosujemy dodatkowe urz dzenia Wentylacja z rekuperacj dzia a najsku- parametr ten bywa zawy any przez pro-
sch adzaj ce powietrze. teczniej w budynkach ca kowicie szczel- ducentów lub podawany wy cznie dla
Elementami wentylacji z odzyskiem ciep a nych, w których zapewnia sta wymian po- okre lonej temperatury i wydajno ci, dla
s  oprócz rekuperatora  czerpnia i wyrzut- wietrza przez system kana ów nawiewnych których wysoka sprawno uzyskiwana jest
i wywiewnych. Je li taki system jest facho- tylko w warunkach laboratoryjnych,
wo wykonany, mo e znacznie obni y koszty w rzeczywisto ci za parametr ten jest
wie e ogrzane wie e powietrze
ogrzewania. Aby by pewnym oszcz dno ci, znacznie ni szy. Dlatego projekt instalacji
powietrze nap ywaj ce z czerpni
dostarczane do
warto wykona audyt energetyczny projekto- wentylacyjnej powinien wykona specja-
zu yte
pomieszcze
wanego czy budowanego domu. lista i dobra elementy systemu na podsta-
ciep e, zu yte
powietrze
powietrze
wyrzucane Dzi ki wentylacji z rekuperatorem mo - wie oblicze .
doprowadzane
na zewn trz
na zrezygnowa z ni ej wymienionych Nale y te zwraca baczn uwag na ha-
do rekuperatora
elementów wyposa enia, które s niezb d- a liwo centrali wentylacyjnej, bo rekupe-
ne w domu z wentylacj grawitacyjn , rator pracuj cy zbyt g o no mo e zak óca
i zmniejszy w ten sposób ca kowity koszt sen! Warto wiedzie , e ta sze rekuperatory
inwestycji: s cz sto du o g o niejsze od dro szych, któ-
 otwierane okna: wsz dzie tam, gdzie re s zwykle du o staranniej wykonane i za-
okno mo na umy od zewn trz  na przy- izolowane.
k ad okna na parterze, okna wychodz ce na
balkon czy taras: w takich miejscach wy-
starcz ta sze, nieotwierane okna;
 kominy wentylacyjne (zast puj je czerp-
Ile to kosztuje?
nia i wyrzutnia powietrza);
 nawiewniki w oknach lub cianach (wy- Orientacyjny koszt instalacji nawiewno-
starcz ta sze okna bez nawiewników). -wywiewnej z rekuperatorem w domu o po-
Wentylacj z odzyskiem ciep a powin- wierzchni 150m2 to 20 000 z
Centrala wentylacyjna z rekuperatorem.
no si dobiera z uwzgl dnieniem wydajno- Je li chcemy mie pewno , e ta inwesty-
Nap ywaj ce wie e powietrze ogrzewa si
ci rekuperatora, jego odzysku ciep a, a tak- cja przyniesie oszcz dno ci energii, zatrud-
wst pnie od strumienia zu ytego ciep ego powie-
e wydajno ci i tzw. spr u wentylatorów, nijmy dobr , renomowan firm .
trza usuwanego z budynku
czyli si y, z jak rekuperator wpycha po-
62 BUDUJEMY DOM 3/2010
fot. Venture Industries
O budowaniu
Instalacje inteligentne
klimatyzacja o wietlenie
Instalacja taka zwi ksza bezpiecze stwo
czujnik
obecno ci
mieszka ców, chroni c dom zarówno przed
awariami urz dze technicznych, jak i w a-
maniem. W razie zagro e zadzia aj w niej
4
4
czujki  np. zalania wod , gazu, dymu, zbi-
cia szyby, a tak e nape nienia szamba czy
pracy pomp. Instalacja alarmowa zintegro-
wana z systemem inteligentnym mo e zarz -
dza mechanizmem otwierania i zamykania
bram, drzwi i okien, co umo liwiaj specjal-
ne czujki (kontaktrony) informuj ce o tym,
które skrzyd a s otwarte. Wspó praca z wi-
deofonem i domofonem oraz elektrycznymi
ryglami umo liwia programowanie otwie-
rania i zamykania poszczególnych wej .
Podobnie jak wi kszo centrali alarmo-
wych, instalacja inteligentna  potrafi sy-
mulowa obecno domowników podczas
o wietlenie sterowanie systemowe zawory nap d
ich nieobecno ci. System inteligentny mo e
zewn trzne prac kot a c.o. przyciski steruj ce przy grzejnikach aluzji
te zapami tywa ca e sekwencje naszych
zachowa (np. w czanie i wy czenie wia-
Wspó pracuj ce ze sob elementy instalacji inteligentnej
te , ustawianie aluzji) i odtwarza je, kiedy
b dziemy na urlopie. Dzi ki temu potencjal-
ni w amywacze nie zorientuj si , e budy- Dzia aniem zaawansowanych instalacji in- co poprzednie mog sterowa o wietleniem
nek jest opuszczony. teligentne steruje jednostka centralna, zwa- z regulacj mocy, a ich czujniki ruchu s
Instalacje inteligentne mog te zreduko- na potocznie central , do której doprowadzo- rozbudowane o funkcj utrzymywania sta-
wa o 20 30% zu ycie energii elektrycznej, ne s przewody od rozmieszczonych w domu ego poziomu o wietlenia; mog ponadto
gazu czy oleju. Udogodnienia, jakie mo e i na zewn trz czujników ruchu, nat enia wspó pracowa z czujnikami dymu,
zapewni instalacja inteligentna, zale od wiat a, wilgotno ci, ci nienia itd. Z centrali wilgotno ci oraz innymi instalacjami tech-
poziomu jej rozbudowania. przewody poprowadzone s do urz dze nicznymi;
i sprz tów domowych: kot a, grzejników, 3. LUTRON, LONWORKS, CRESTRON,
Co to jest i jak dzia a? wentylatorów, o wietlenia, aluzji, rolet, do- EIB  systemy, które oprócz funkcji ww.
Najprostsza instalacja inteligentna integruje mofonu, bramy gara owej itd. Zamiast wie- umo liwiaj m.in.:
tradycyjne samodzielne i niezale ne instala- lu przewodów stosuje si zwykle jeden (tzw.  sterowanie urz dzeniami AGD;
cje, innymi s owy  czy je w jeden system, magistralny), którym biegnie wiele sygna ów.  integracj z audio i wideo oraz multiro-
który czuwa nad: ogrzewaniem, o wietle- Przekazywanie informacji z jednostki om  domownicy mog s ucha w ka dym
niem, prac urz dze elektrycznych i syste- centralnej do pozosta ych elementów mo e pokoju innej muzyki, pochodz cej z jedne-
mów alarmowych, a czasem te  podlewa- odbywa si tak e drog bezprzewodow , go zestawu muzycznego.
niem ogrodu. tj. przez sygna radiowy  szczególnie
wygodne w wyko czonych ju domach.
Instalacja nie wymaga wtedy kucia cian
w celu poprowadzenia przewodów, co u a-
Ile to kosztuje?
twia jej za o enie w wyko czonym ju
domu. Prac poszczególnych urz dze albo Koszt instalacji inteligentnej zale y od za-
obwodów mo na sterowa r cznie lub zdal- kresu jej funkcji, który dobiera si stosownie
nie  za pomoc pilota, telefonu komórkowe- do potrzeb mieszka ców domu. Dlatego in-
go, Internetu czy przez polecenia g osowe. stalacje te s ka dorazowo wyceniane pod
Ka dy z oferowanych na rynku systemów konkretn inwestycje.
domu inteligentnego dzia a na innych zasa- Dla orientacji mo na przyj , e do domu
dach, cho ich funkcje s bardzo podobne. o powierzchni u ytkowej 150m2 system
W Polsce najpopularniejsze s systemy nale- z grupy drugiej mo na kupi za kwot od
ce do trzech grup: 15 000 z wzwy .
1. HOME-TRONIC, LUXOR, X10, CARDIO Uwaga! Pocz tkowo mo na zainwestowa
 umo liwiaj sterowanie wietleniem, jedynie w cz systemu  najbardziej po -
Centralny panel oraz pilot steruj cy. Umo li-
ogrzewaniem i roletami; dan . Odpowiednie instalacje mo na w do-
wiaj one obs ug urz dze zintegrowanych z in-
stalacj inteligentn , np. rolet, o wietlenia, ogrze- 2. DUPLINE, IDRA, IHC, LCN, wolnym momencie rozbudowa .
wania, wentylacji
XCOMFORT  oprócz tych samych funkcji
64 BUDUJEMY DOM 3/2010
fot. Moeller