PrezentacjÄ™ przygotowali:
Karina Chyslovska
Małgorzata Grostal
Jacek Martynek
Jakub Tuczyński
Michał Ziółkowski
1. Konstrukcja podatku i spotykane formy.
2. Funkcje danego podatku.
3. Efektywność/Skuteczność.
4. Czy jest sprawiedliwy społecznie ?
5. Jak jest wykorzystywany na świecie?
6. Dlaczego warto korzystać z takich podatków?
Å›ð zwiÄ…zany bezpoÅ›rednio z osiÄ…ganym przez
podmiot (osobÄ™ fizycznÄ… lub instytucjÄ™)
dochodem lub majÄ…tkiem
Å›ð stosowany jest podatek progresywny i
podatek liniowy
Å›ð Cedularny (Anglia 1842, 5 ceduÅ‚:
własność, kapitał, wolna działalność
zarobkowa, pozostałe dochody z kapitału,
płace i pensje urzędnicze)
Å›ð Globalny (Prusy 1891, caÅ‚y dochód)
Å›ð dochodowy:
- PIT (Personal Income Tax)
- CIT (Company Income Tax)
Å›ð od nieruchomoÅ›ci
Å›ð od spadków i darowizn
Å›ð od czynnoÅ›ci cywilnoprawnych
Å›ð rolny
Å›ð leÅ›ny
Å›ðFiskalna
Å›ðRedystrybucyjna
Å›ðStymulacyjna
Å›ðStabilizujÄ…ca
Å›ðInformacyjna
Å›ð Dostarczanie Å›rodków do budżetu paÅ„stwa
Å›ð Najstarsza funkcja podatków
Å›ð Do poÅ‚owy XX wieku uważana za jedynÄ…
funkcję podatków
Å›ð Niwelowanie różnic majÄ…tkowych
Å›ð Głównym narzÄ™dziem jest system
podatków i wydatków publicznych
Å›ð Progresywna forma podatku wpÅ‚ywa na
redystrybucyjny charakter
Å›ð NiezbÄ™dny system Å›wiadczeÅ„ socjalnych
Å›ð W przypadku idealnie równomiernego
rozłożenia dochodów 10% najuboższej
ludności dysponuje 10% całkowitego
dochodu.
Å›ð W przypadku rozkÅ‚adu dochodów po
redystrybucji 10% najuboższej ludności
dysponuje 8% całkowitego dochodu.
Å›ð W przypadku rozkÅ‚adu dochodów przed
opodatkowaniem 10% najuboższej ludności
dysponuje 5% całkowitego dochodu.
Å›ð sÅ‚uży do liczbowego wyrażania
nierównomiernego rozkładu dóbr, w
szczególności nierównomiernego
rozkładu dochodu
Å›ð wartość zerowa współczynnika wskazuje na
pełną równomierność rozkładu
Å›ð wzrost wartoÅ›ci współczynnika oznacza
wzrost nierówności rozkładu
y
rodło: pl.wikipedia/wiki
y
ródło: pl.wikipedia/wiki
Å›ð System ulg i zwolnieÅ„ podatkowych
Å›ð PaÅ„stwo wskazuje preferowane przez siebie
kierunki aktywności gospodarczej
Å›ð Stabilizacja wahaÅ„ cyklu koniunkturalnego
Å›ð Podczas wzrostu gospodarczego progresja
podatkowa hamuje nadmierną aktywność
gospodarczÄ…
Å›ð Podczas spadku aktywnoÅ›ci dochody obniżajÄ…
się do niższych progów opodatkowania,
zachęca to do inwestowania i tworzenia
nowych miejsc pracy
Å›ð Dostarczanie informacji organom paÅ„stwa o
przebiegu procesów gospodarczych
Efektywność
Według zasad opodatkowania J.E. Stiglitz
System podatkowy nie powinien wywoływać
zniekształceń; jeśli to możliwe, to powinien być
wykorzystany dla zwiększania efektywności
ekonomicznej.
Skuteczność podatków bezpośrednich
1.Behawioralne skutki podatków bezpośrednich
Opodatkowanie dochodów wpływa:
üðna ilość czasu poÅ›wiÄ™conego na zdobycie
wykształcenia (poprzez oddziaływanie na stopę
zwrotu netto z inwestycji z edukacji);
üðna wybór rodzaju pracy (gdyż w niektórych
zajęciach większy udział w dochodach mają
 korzyści nie opodatkowane);
üðna podjÄ™cie decyzji o wejÅ›ciu na rynek pracy
(czy ktoÅ› wejdzie na rynek pracy, czy zostanie
w domu, aby opiekować się dziećmi);
üð na liczbÄ™ godzin przepracowanych przez
podatnika (jeśli ma możliwości takiego
wyboru;
üð na decyzjÄ™ o podjÄ™ciu drugiej pracy;
üð na zaangażowanie w pracy;
üð na wielkość oszczÄ™dnoÅ›ci oraz na formÄ™ tych
oszczędności (lokata bankowa czy gra na
giełdzie).
Skuteczność podatków bezpośrednich
2. Skutki finansowe:
Podatki bezpośrednie mają wpływ:
üð na wysokość dodatków do pÅ‚ac
(ubezpieczenia zdrowotne, składki
emerytalne);
üð na wybór struktury finansowej
przedsiębiorstwa (ponieważ dywidendy,
zyski kapitałowe -wzrost ceny aktywów- i
odsetki sÄ… traktowane odmiennie).
Skuteczność podatków bezpośrednich
3. Skutki organizacyjne:
Podatki bezpośrednie mają wpływ
üð na decyzjÄ™ o formie prawnej spółki;
üð na system bankowy. (System podatkowy
może uprzywilejowywać lub dyskryminować
banki w stosunku do innych instytucji
finansowych. To z kolei może skłaniać firmy
do pozyskiwania relatywnie większtch lub
mniejszych funduszy z banków (zamiast np.
na rynku akcji lub obligacji.
Efektywne stawki podatku
Efektywna stawka opodatkowania - stosunek
kwoty ostatecznie należnego podatku do wartości
podstawy opodatkowania. Informuje o faktycznym
oprocentowaniu dochodu podatnika.
Przykładowo, jeżeli podstawa opodatkowania
wynosi 40 000 zł, natomiast wartość należnego
podatku to 10 000 zł, to efektywna stawka (stopa)
opodatkowania wynosi 10 000 / 40 000 = 25 %.
Stawka nominalna a efektywna
Różnice między nominalną a efektywną stopą
opodatkowania  określane przez uwzględnienie
takich elementów zobowiązania podatkowego,
jak: kwota wolna, ulgi podatkowe, zwolnienia
podatkowe. Ich występowanie daje podatnikom
możliwość zmniejszenia zobowiązania
podatkowego, ale jednocześnie powoduje
mniejszą przejrzystość przepisów podatkowych
oraz stwarza większą możliwość formułowania
strategii podatkowych w zakresie minimalizacji
zobowiązań. Wielkość różnicy między nominalnym,
a efektywnym opodatkowaniem wynika z poziomu
przywilejów podatkowych.
y
riódło: GAZETA PRAWNA.PL
y
riódło: eGospodarka.pl
(podatek PIT w krajach UE dla średnich rocznych dochodów brutto)
Na tle krajów UE Polska ze stawką 16% nie wypada
najgorzej. Można wskazać kraje, w których średnio
zarabiający obywatel musi oddawać fiskusowi prawie
40% swoich zarobków (np. Belgia).
Koszt poboru podatków
y
ródło: Rzeczpospolita (15.09.09)
Ściągnięcie 100 euro podatków kosztuje w Polsce
2,45 euro. To znacznie więcej niż w Szwajcarii,
Irlandii, Czechach czy Wielkiej Brytanii. Oprócz
tego widoczna jest rosnÄ…ca tendencja, czyli na
tle innych państw, koszt poboru podatku
wzrósł o 7% w porównaniu do 2004 roku.
Ministerstwo Finansów szacuje, że w Polsce same
obciążenia administracji publicznej związane z
niefiskalnymi zadaniami administracji skarbowej
(np. wydawanie zaświadczeń) generują 15-20%
kosztów, głównie związanych z zaangażowaniem
czasu pracowników
Arystoteles wyróżniał dwa rodzaje
sprawiedliwości:
Å›ð sprawiedliwość wyrównawcza (dobro za
dobro/ zło za zło)
Å›ð sprawiedliwość rozdzielcza (równe
traktowanie)
ØðSprawiedliwość ØðSprawiedliwość
poziomÄ… pionowÄ…
(Równe obciążenie
(To co jest w sensie
podatkiem równych
podatkowym ,,nierówne''
dochodów.)
musi być ,,nierówno''
opodatkowane ./ Podatki
muszą być równie
dolegliwe dla wszystkich.)
 Mimo niewątpliwej  niemierzalności
sprawiedliwość funkcjonuje jako kryterium
oceny systemu podatkowego.
 Niebezpiecznie jest uczyć lud, że prawa nie
są sprawiedliwe, ponieważ on respektuje je
tylko dlatego, że uważa je za sprawiedliwe''
(Pascal)
Ile procent uważa obowiązujący w Polsce
system podatkowy za sprawiedliwy?
20%
y
ródło: Gazeta Prawna (dane z 2009r.)
Å›ð Zasada ekwiwalencji (benefit)  wysokość
podatku ukształtowana jest w zależności od
korzyści uzyskanych przez podatnika z
działalności państwa.
Å›ð Zasada zdolnoÅ›ci pÅ‚atniczej (ability-to-pay)
 im więcej zarabiasz tym większą cześć
dochodu powinieneś odprowadzić w ramach
podatku (progresja)
Å›ð sprawiedliwość pozioma jest naruszona (w
całym obszarze dochodów)
Å›ð z punktu widzenia sprawiedliwoÅ›ci pionowej
ulgi prowadzą do zmniejszenia obciążenia
przy bardzo wysokich oraz niskich dochodach
Å›ð obniżajÄ… efektywność systemu podatkowego
(duże koszty poboru, komplikacja prawa)-
preferencje pośrednie i bezpośrednie
Umiejętność
znalezienia
kompromisu
między
efektywnością, a
sprawiedliwością
systemu
podatkowego.
Å›ð umotywowana malejÄ…cÄ… kraÅ„cowÄ… użytecznoÅ›ciÄ… z
dochodu
Å›ð  karanie ludzi sukcesu
Å›ð problem odpowiedniego wyważenia progresji
(efekt Laffera/paraliżujące efekty
opodatkowania)
Å›ð stosowana w celu zapewnienia sprawiedliwoÅ›ci
pionowej
Å›ð negatywny wpÅ‚yw na inwestycjÄ™ (motyw zysku)
Å›ð zakłóca funkcjonowanie sprawiedliwoÅ›ci
poziomej
Å›ð jednak mimo to jest to korzystne
rozwiązanie dla podatników (np. bogaci
mogą przeznaczyć zaoszczędzone pieniądze
na inwestycje)
Å›ð rozwiÄ…zanie rzadko stosowane na Å›wiecie
üð W Unii podatki bezpoÅ›rednie sÄ… w niewielkim stopniu
zharmonizowane. Ujednolicone zostało tylko pojęcie
dochodu przedsiębiorstw podlegającego opodatkowaniu.
üð UE ponadto nakazuje swoim czÅ‚onkom unikać regulacji,
które mogą w jakikolwiek sposób ograniczać swobodę
przepływu kapitałów pomiędzy państwami członkowskimi
Unii w szczególności dochodów (dywidend, opłat
licencyjnych
üð istotny stopieÅ„ zróżnicowania stawek
podatkowych oddala znacznie perspektywÄ™
ich ujednolicenia,
üð Skutkiem istnienia zróżnicowanego
systemu podatkowego dla osób fizycznych
może być mobilność czynnika pracy
üð w przypadku napięć na rynku pracy UE, co
wiąże się m.in. ze starzeniem się
społeczeństw, zróżnicowane stawki PIT
mogą zachęcać do konkurencji podatkowej
üð zróżnicowanie stawek podatkowych rodzi
potrzebÄ™ harmonizacji tego podatku
poprzez respektowanie zasady unikania
y
ródło: Taxation trends in the European Union. Main results, Office for Official
podwójnego opodatkowania,
Publications of the European Communities, Luxembourg 2007.
Stawki podatku dochodowego od przedsiębiorstw (corporate income tax rate)
üð PrzeciÄ™tna nominalna stawka CIT
wyniosła w 2007 r. 25,18%.
üð Na dwóch skrajnych punktach osi
fiskalizmu  wobec przedsiębiorstw 
znajdujÄ… siÄ™ Cypr i Irlandia  z
jednej strony, a Niemcy, WÅ‚ochy,
Belgia i Francja  z drugiej strony.
üð Dla tego podatku charakterystyczne
jest jednak, że poszczególne
państwa systematycznie obniżały
stawki podatkowe, co świadczyć
może o istniejącej konkurencji
podatkowej, której celem jest
przyciągnięcie inwestorów
(przedsiębiorstw).
z
ródło: KPMG s Corporate and Indirect Tax Rate Survey 2007, s. 5 8.
üð Z przedstawionych danych odnoszÄ…cych siÄ™
do stawek CIT wynika, że niektóre kraje,
zwłaszcza część krajów, które przystąpiły do
UE w 2004 r., może być posądzona o
stosowanie dumpingu podatkowego i
konkurencji podatkowej, stÄ…d determinacja
krajów o wyższych stawkach CIT do
ograniczenia tego  negatywnego ich
zdaniem  zjawiska.
üð AnalizujÄ…c dane dotyczÄ…ce CIT, warto też
pamiętać, że kraje UE obniżając stawki CIT
jednocześnie wycofywały się z ulg, zwolnień
i innych preferencji podatkowych. Taka
strategia podatkowa wynika z podstawowej
wartości uznawanej przez Unię  zasady
wolnej, uczciwej konkurencji.
üð Podatek od deszczu - podatek pobierany od wód
opadowych kierowanych do kanalizacji z dachów budynków
i wynosi 6 groszy za każdy metr kwadratowy terenu, na
którym stoi budynek.
üð Podatek od psa - Co prawda oficjalnie opÅ‚ata zostaÅ‚a
zniesiona w całej Polsce z początkiem 2008 roku, jednak
dalej funkcjonuje w niektórych miastach. Radni
zdecydowali, że od 1 stycznia 2013 roku posiadacze psów
znowu za nie zapłacą - 36 zł rocznie
üð Podatek od powietrza - Każdy wczasowicz odwiedzajÄ…cy
miejscowości wypoczynkowe musi płacić za każdy dzień
możliwości oddychania tamtejszym powietrzem.
üð Podatek od striptizu -Taki podatek wprowadziÅ‚
mormoński stan Utah. Ustawa o nim przewiduje, że
jeśli w lokalu  jakiekolwiek usługi świadczone są
przez osoby nagie lub częściowo nagie",
właściciel musi płacić 10-procentowy podatek nie
tylko od owych usług, ale także od wartości
sprzedawanych napojów, potraw i innych towarów.
üð Podatek od wody sodowej - W stanie Illinois trzeba
zapłacić 9-procentowy podatek za wodę z saturatora i aż
23-procentowy za wodÄ™ z butelki.
üð Podatek od narkotyków  Taka opÅ‚ata funkcjonuje w
prawie połowie stanów w USA. Podatek od nielegalnego
posiadania miękkich narkotyków nie jest karą wynikająca z
kodeksu karnego. Można go zapłacić dobrowolnie. Niestety
chętnych nie ma zbyt wielu.
PODSUMOWANIE
Podatek bezpośredni to taki, który
bezpośrednio obciąża podatnika.
Wady podatków bezpośrednich
üð W skrajnych przypadkach podatki od osób fizycznych uważane sÄ…
przez podatników jako konfiskata dochodu. W związku z tym, przy
wysokich stawkach pojawia siÄ™ pokusa oszustw.
üð Niektórzy podatnicy sÄ… rygorystycznie opodatkowani- niemożność
ukrycia niektórych dochodów. Z kolei inni łatwo mogą ukryć lub
zaniżyć swoje dochody. Z tego powodu podatek dochodowy od osób
fizycznych nie zawsze jest uznawany za sprawiedliwy
üð Podatki dochodowe stawiajÄ… stosunkowo wysokie wymagania pod
względem kwalifikacji pracownikom US i dlatego relatywne koszty
poboru tych podatków są wysokie. Mają złożoną konstrukcję.
üð Co wiÄ™cej, podatki dochodowe nie sÄ… Å‚atwym i szybkim z
ródłem
środków publicznych  np. osoby fizyczne na rozliczenie roczne
mają 4 miesiące po upływie roku kalendarzowego.
üð Zależność od koniunktury  zależą proporcjonalne do produktu
krajowego brutto w cenach bieżących.
Zalety podatków bezpośrednich
üð Sprawiedliwość. Podatki dochodowe umożliwiajÄ… siÄ™gniÄ™cie wprost
do zdolności podatkowej i sprawiedliwe rozłożenie ciężaru. Aby
podatki dochodowe były naprawdę sprawiedliwe powinny dominować
postawy obywatelskie i sprawny aparat podatkowy.
üð Podatki te sprzyjajÄ… poczuciu odpowiedzialnoÅ›ci za paÅ„stwo,
dochody i wydatki publiczne. Coraz częściej podatnicy domagają się
od władz, aby środki z tych podatków były wykorzystywane na dobre
cele.
üð Podatki dochodowe charakteryzujÄ… siÄ™ wysokÄ… wydajnoÅ›ciÄ….
Podatek dochodowy od osób fizycznych jest drugim pod względem
wydajności, podatek dochodowy od osób prawnych  czwartym.
üð Podatki dochodowe peÅ‚niÄ… funkcjÄ™ automatycznych stabilizatorów.
Automatycznie ograniczajÄ… wahania cykliczne.