„Dominujące problemy współczesnej andragogiki w teorii i w praktyce”
Andragogika pochodzi od słów greckich: aner (andros), co oznacza mężczyznę, człowieka dorosłego i agein ( ago)- prowadzić. Ogólnie rzecz biorąc termin andragogika oznacza naukę o prowadzeniu ludzi dorosłych i jak każda z dziedzin nauki wiąże się z pewnymi problemami.
Wraz z rozwojem świata i społeczeństwa rodzą się różnorodne problemy i tak też we współczesnym świecie rozwój cywilizacji postawił ludzkość przed wieloma problemami. Zawsze postępowi cywilizacji oprócz ulepszeń istnieją także ujemne skutki rozwoju.
W miarę postępu technologicznego i naukowego wzrosła liczba zagrożeń globalnych takich jak rozprzestrzenienie się broni jądrowej, degradacja środowiska naturalnego, konflikt nuklearny a także eksplozja demograficzna. Obok tych zagrożeń istnieje także wiele innych powstających z biegiem lat, takich jak: efekt cieplarniany, zanikanie eko-biosfery, migracje ludności, AIDS, przemyt narkotyków, bezrobocie a także przestępczość i terroryzm.
Powyższe problemy wynikają między innymi z tego, iż w niskim stopniu w rozwoju współczesnej cywilizacji uwzględnione są treści humanistyczne.
Człowiek znalazł się w sytuacji, która wyniszcza jego kulturę i istnienie w znaczeniu indywidualnym i ogólnym. Człowiek postawiony został w konieczności podjęcia odpowiednich kroków w celu zapobiegania współczesnym problemom i zagrożeniom.
Konieczne jest kształcenie świadomości całego społeczeństwa w celu poszanowania praw człowieka, godności ludzkiej, poczucie solidarności między ludźmi, umacnianie humanizmu i uczuć przyjaźni między narodami. Należy uczyć szacunku i uznania dla innych narodów, co ma przynosić skutki w postaci rozwoju intelektualnego, poszerzanie horyzontów wiedzy i formułowaniu prawidłowych wniosków ogólnych płynących z posiadania zasobów wiedzy i własnych doświadczeń życiowych.
Wychowywanie dorosłych ma na celu nauczanie zasad wzajemnego zrozumienia, szacunku, tolerancji wobec innych. Należy budować poczucie godności i pokoju w umysłach i sercach dorosłych. Zadanie wychowania dorosłych jest bardzo ważne i jego realizacji będzie przywracała poczucie sensu i wartości życia.
Najpoważniejsze współczesne problemy w dziedzinie ochrony środowiska to nadmierna eksploatacja nieodnawialnych zasobów ziemi, np. źródła energii i surowców kopalnianych. Jednocześnie narażone są w wysokim stopniu zasoby odnawialne poprzez zanieczyszczenia atmosfery, wody i gleby. Ochrona środowiska naturalnego jest bardzo ważnym problemem w wychowaniu współczesnego człowieka.
Wychowanie ekologiczne człowieka dorosłego powinno polegać na przygotowaniu go do zrozumienia wzajemnych stosunków pomiędzy jednostką ludzką a środowiskiem. Postępowanie takie powinno służyć akceptacji otaczanego środowiska, zainteresowaniu nim oraz poszukiwaniu rozwiązań problemów tegoż środowiska. Człowiek powinien też zdawać sobie sprawę , iż w pewnym sensie decyduje o środowisku i jego działanie ma duże znaczenie dla ekologii środowiska.
Kluczowym problemem współczesnej andragogiki jest eksplozja demograficzna, a mianowicie szybki, niezwykły przyrost ludności. Zjawisko to pogłębia zjawisko nędzy, głodu, bezrobocia i migracji. Jednym z najpoważniejszych wyzwań dla ludzkości jest zwiększenie produkcji żywności dla gwałtownie przyrastającej liczby ludności.
Bardzo ważnym problemem są również choroby społeczne i cywilizacyjne takie jak: narkomania, AIDS, alkoholizm, nowotwory oraz choroby układu krążenia. Należy wierzyć iż ludzie są w stanie sprostać tym problemom, które są także ich dziełem i mają nad nimi władzę, którą należy wykorzystać.
Według Bogdana Suchodolskiego edukacja dorosłych ma obejmować trzy podstawowe elementy kształcenia: myślenia globalnego, dostrzegania możliwości zmiany rzeczywistości oraz myślenia alternatywnego. Autor zwraca uwagę na wspólną postawę wartości tych trzech elementów wychowania, które ma przygotować człowieka dom stawiania czoła problemom współczesnym.
Podsumowując uważam iż należy zwrócić uwagę na wielką rolę edukacji w rozwiązywaniu współczesnych problemów. Trzeba odpowiednio przygotować człowieka w celu sprostania wyzwaniom, jakie niesie rozwój cywilizacji, zarówno tym dobrym jak i ujemnym skutkom. Należy korzystać z dóbr jak i też stawiać czoła problemom, korzystać w pełni ze swego przygotowania intelektualnego i zaspokajać potrzeby wyższej rangi. Zadaniem wychowania dorosłych jest także znalezienie sposobów przekazywania informacji, aby człowiek mógł wykorzystać je w swoim działaniu przez całe życie w celu sprostania kolejnym wyzwaniom.
Rozwój nauki i techniki niesie za sobą powstawanie problemów oświatowych, które determinują działalność edukacji dorosłych. Należy ciągle poszerzać swoją wiedzę ogólną i specjalistyczną, gdyż jest potrzebą zachowania przez ludzi psychicznej równowagi i koniecznością ekonomiczną.
Zadaniem człowieka jest zatem borykanie się z problemami ówczesnymi i zadawaniem sobie pytań: cóż może nieść ze sobą najbliższa przyszłość a przy tym problemy, którym czoła musi stawić dorosły człowiek.
Literatura: ” Wychowanie mimo wszystko”- Bogdan Suchodolski, Warszawa 1990
„ Andragogika ogólna”- L. Turos Warszawa 1999