Imię i nazwisko …………………………….................................................Klasa….......... Punkty ……....... Ocena ………....

Zadanie 1 (15 pkt). Wpisz nazwy obok opisów.

Opis	Nazwa
zawiera ocenę zjawisk społeczno-gospodarczych i ustrojowych w państwie oraz proponuje ich rozwiązanie.	Program partii
układ partii politycznych działających w państwie oraz zachodzące między nimi relacje, a także stosunki między partiami i państwem (aparatem państwowym).	System partyjny
dobrowolne i samorządne zrzeszenia ludzi w celu prowadzenia działalności społecznej, niezarobkowej; samodzielnie ustalają swoje cele i program działania, zgodnie z zainteresowaniami członków; ich działalność określa ustawa o stowarzyszeniach z 7 kwietnia 1989 r.	Stowarzyszenia
sztuka rządzenia państwem, obejmująca prowadzenie spraw publicznych w zakresie spraw wewnętrznych oraz spraw zagranicznych.	Polityka
dobrowolna organizacja ludzi pracy, powołana do reprezentowania i obrony ich praw zawodowych i socjalnych; ich działalność reguluje ustawa z dnia z 23 maja 1991 r.	Związek zawodowy
tworzą je obywatele z własnej woli i potrzeby oraz są niezależne od władz rządowych; ich istnienie umożliwiają obywatelom wypowiadanie się w sprawach publicznych; wywierają nacisk na różne instytucje, stosując odpowiednie środki dla skutecznego rozwiązywania problemów i załatwiania sporów.	Organizacja pozarządowa
dobrowolna organizacja, która dąży do zdobycia utrzymania władzy w państwie w celu realizacji swojego programu.	Partia polityczna
zbiór idei społecznych i politycznych, interpretujących rzeczywistość i prezentujących wizję przyszłości w danym czasie, miejscu, w konkretnych warunkach ekonomicznych, społecznych i politycznych.	Ideologia
ogół postaw, wartości i wzorów zachowań, które dotyczą wzajemnych stosunków władzy i obywateli.	Kultura polityczna
ich celem jest gromadzenie środków pieniężnych, które są przeznaczone do realizacji zadań o charakterze publicznym.	Fundacje
samorządne i niezależne w swojej działalności statutowej od organów administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz innych organizacji; mają prawo tworzyć związki i łączyć się w federacje i konfederacje; zrzeszają się dla reprezentowania swoich interesów i ochrony praw wobec organów władzy i administracji państwowej, organów samorządu terytorialnego i związków zawodowych.	Organizacja pracodawców
darowanie winy, ułaskawienie.	Amnestia
uchwalone przez ONZ 16 grudnia 1966 roku, weszły w życie w 1976 roku po ratyfikowaniu przez 35 państw.	Międzynarodowy Palt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych
rozpatruje przypadki łamania praw człowieka przez państwa, które podpisały Europejską Konwencję Praw Człowieka	Europejski TPC
zatwierdzenie przez odpowiedni organ państwa umowy międzynarodowej i przyjęcie zobowiązań wynikających z niej dla państwa podpisującego umowę.	Ratyfikacja

Zadanie 2 (3 pkt). Wpisz w pustych rubrykach obok opisów, która to grupa praw człowieka oraz nazwę tej grupy.

Opis	Nazwa
prawo do pracy; prawo do własności i swobodnego nią dysponowania; prawo do strajku; prawo do zasiłku dla bezrobotnych; prawo do wypoczynku; prawo do nauki; prawo do równej płacy za równą pracę; prawo do renty inwalidzkiej.	II grupa. Prawa ekonomiczne i socjalne
prawo do życia, do wolności i nietykalności osobistej; prawo do oporu przeciwko bezprawnej przemocy, nienaruszalności mieszkania i tajemnicy korespondencji; prawo do przenoszenia się i wyboru miejsca zamieszkania; prawo do sprawiedliwego sądu; wolność zrzeszania się, zgromadzeń i wieców; prawo wyborcze; wolność sumienia i wyznania.	I I grupa. Prawa i wolności osobiste oraz polityczne
prawo do czystego powietrza, czystej wody i gleby, do bezpiecznej dla zdrowia żywności; prawo do ochrony danych osobowych; prawo do korzystania z różnych źródeł informacji krajowej i zagranicznej; prawa kulturalne.	III grupa. Prawa z zakresu ekologii oraz prawo do korzystania z dorobku współczesnej cywilizacji

Zadanie 3 (4 pkt). Poniżej w tabeli są opisane programy ideologiczne partii politycznych. Wpisz w puste rubryki (obok opisów) nazwy partii, które różnią się między sobą ideologiami.

Opis	Nazwa
walczą o sprawiedliwość społeczną, która według nich polega na sprawiedliwym podziale dóbr oraz na tym, że wszyscy są równi wobec prawa; równość społeczną rozumieją jako równość szans (np. powszechny dostęp do bezpłatnej oświaty); aprobują katalog praw i swobód demokratycznych; popierają gospodarkę rynkową z możliwością interwencjonizmu państwowego, opartą na różnych formach własności; akcentują znaczenie praw socjalnych i ekonomicznych dla człowieka i społeczeństwa; popierają państwo demokratyczne, w którym istotną rolę odgrywa parlament reprezentujący interesy całego społeczeństwa.	Partie socjaldemokratyczne
bronią prawa do życia; żądają prawa do swobodnych praktyk religijnych; popierają prawo do posiadania własności; walczą o odpowiednie warunki dla ludzi pracy; opowiadają się za gospodarką rynkowa lecz chcą zachowania w państwie uprawnień socjalnych, szczególnie dla najuboższych grup społecznych; popierają silne państwo z silną władzą wykonawczą.	Partie chrześcijańskie
odwołują się do tradycji, podkreślają rolę religii w życiu człowieka i społeczeństwa; religię traktują jako źródło wierzeń religijnych oraz zbiór dobrego moralnego postępowania; akceptują podział społeczeństwa na bogatych i biednych ponieważ ludzie mają różne zdolności i umiejętności; każdy człowiek ma prawa i obowiązki bez względu na zawód i pozycję społeczną oraz ma ważną rolę do odegrania w społeczeństwie; chcą zachować porządek społeczny, którego zasady zostały określone przez religię, tradycję i historię; dobro ogółu stawiają nad interes jednostki; popierają gospodarkę wolnorynkową; wspierają prywatną przedsiębiorczość (a zwłaszcza małe przedsiębiorstwa); prawo własności uznają za naturalne prawo człowieka; zwolennicy systemu parlamentarnego z silną władzą wykonawczą; w państwie powinno być porządek i prawo, które powinno regulować życie społeczne; przeciwni rewolucjom, które burzą porządek społeczny.	Partie konserwatywne
popierają wolność osobista, rozporządzania własnością, słowa, druku, sumienia; akceptują zróżnicowanie społeczeństwa na bogatych, średniozamożnych i biednych; bronią prawa do własności prywatnej; popierają gospodarkę wolnorynkową oraz wolność ekonomiczną jednostki; państwo powinno być praworządne, sprawne i mieć niewielki zakres kompetencji; zadaniem państwa powinno być tworzenie prawa, strzeżenie bezpieczeństwa obywateli i tworzenie warunków gwarantujących wolność obywateli i nietykalność własności prywatnej; państwo powinno być demokratyczne z wyraźnym zachowaniem trójpodziału władzy (ustawodawczą, wykonawczą sądowniczą).	Partie liberalne

Zadanie 4 (2 pkt). Wymień funkcje partii oraz opisz jedną z nich.

1. Funkcja kształtowania opinii społecznej

2. Funkcja wyborcza partii

3. Funkcja rządzenia

Funkcja rządzenia - realizowana jest przez partię, która wygrała wybory i samodzielnie lub w koalicji z innymi partiami sprawuje rządy w państwie. Pozostałe partie tworzą opozycję.

Zadanie 5 (2 pkt). Wymień systemy partyjne oraz opisz jeden z nich.

1. system wielopartyjny

2. system dwupartyjny

3. system jednopartyjny

system jednopartyjny - charakteryzuje się tym, że władzę sprawuje jedna partia rządząca. W państwie niedemokratycznym rządzi tylko jedna partia, działalność innych jest zakazana (np. w państwie faszystowskim) albo co prawda istnieją inne partie, ale są one na marginesie życia społecznego lub są podporządkowane partii rządzącej (tak był np. w PRL

Zadanie 8 (3 pkt)

Poniżej w tabeli opisane są typy kultur politycznych. Wpisz w puste miejsca odpowiednie nazwy typów kultur politycznych.

Opis	Nazwa
charakteryzuje się całkowitą obojętnością polityczną społeczeństwa.	Kultura polityczna parafialna
przejawia się tym, że obywatele interesują się, co system polityczny im daje, oraz tym, jak sami mogą uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym; wykazują też duży stopień aktywności w zdobywaniu wiedzy o mechanizmach życia społeczno-politycznego.	Kultura polityczna uczestnicząca
polega na tym, że społeczeństwo ma świadomość istnienia władzy centralnej, dostrzega związek pomiędzy decyzjami władzy a własnym losem, ale nie wykazuje aktywnych postaw; nastawione jest na podporządkowanie się decyzjom politycznym rożnych ośrodków władzy.	Kultura polityczna poddańcza

Punkty:

11 - ndst (1)

12 - 14 dop (2)

15 - 22 dst (3)

23 - 26 db (4)

27 - 29 bdb (5)

---