|
|
zawiera ocenę zjawisk społeczno-gospodarczych i ustrojowych w państwie oraz proponuje ich rozwiązanie.
|
|
układ partii politycznych działających w państwie oraz zachodzące między nimi relacje, a także stosunki między partiami i państwem (aparatem państwowym).
|
|
dobrowolne i samorządne zrzeszenia ludzi w celu prowadzenia działalności społecznej, niezarobkowej; samodzielnie ustalają swoje cele i program działania, zgodnie z zainteresowaniami członków; ich działalność określa ustawa o stowarzyszeniach z 7 kwietnia 1989 r.
|
|
sztuka rządzenia państwem, obejmująca prowadzenie spraw publicznych w zakresie spraw wewnętrznych oraz spraw zagranicznych.
|
|
dobrowolna organizacja ludzi pracy, powołana do reprezentowania i obrony ich praw zawodowych i socjalnych; ich działalność reguluje ustawa z dnia z 23 maja 1991 r.
|
|
tworzą je obywatele z własnej woli i potrzeby oraz są niezależne od władz rządowych; ich istnienie umożliwiają obywatelom wypowiadanie się w sprawach publicznych; wywierają nacisk na różne instytucje, stosując odpowiednie środki dla skutecznego rozwiązywania problemów i załatwiania sporów.
|
|
dobrowolna organizacja, która dąży do zdobycia utrzymania władzy w państwie w celu realizacji swojego programu.
|
|
zbiór idei społecznych i politycznych, interpretujących rzeczywistość i prezentujących wizję przyszłości w danym czasie, miejscu, w konkretnych warunkach ekonomicznych, społecznych i politycznych.
|
|
ogół postaw, wartości i wzorów zachowań, które dotyczą wzajemnych stosunków władzy i obywateli.
|
|
ich celem jest gromadzenie środków pieniężnych, które są przeznaczone do realizacji zadań o charakterze publicznym.
|
|
samorządne i niezależne w swojej działalności statutowej od organów administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz innych organizacji; mają prawo tworzyć związki i łączyć się w federacje i konfederacje; zrzeszają się dla reprezentowania swoich interesów i ochrony praw wobec organów władzy i administracji państwowej, organów samorządu terytorialnego i związków zawodowych.
|
|
darowanie winy, ułaskawienie.
|
|
uchwalone przez ONZ 16 grudnia 1966 roku, weszły w życie w 1976 roku po ratyfikowaniu przez 35 państw.
|
Międzynarodowy Palt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych
|
rozpatruje przypadki łamania praw człowieka przez państwa, które podpisały Europejską Konwencję Praw Człowieka
|
|
zatwierdzenie przez odpowiedni organ państwa umowy międzynarodowej i przyjęcie zobowiązań wynikających z niej dla państwa podpisującego umowę.
|
|
|
|
prawo do pracy; prawo do własności i swobodnego nią dysponowania; prawo do strajku; prawo do zasiłku dla bezrobotnych; prawo do wypoczynku; prawo do nauki; prawo do równej płacy za równą pracę; prawo do renty inwalidzkiej.
|
II grupa. Prawa ekonomiczne i socjalne
|
prawo do życia, do wolności i nietykalności osobistej; prawo do oporu przeciwko bezprawnej przemocy, nienaruszalności mieszkania i tajemnicy korespondencji; prawo do przenoszenia się i wyboru miejsca zamieszkania; prawo do sprawiedliwego sądu; wolność zrzeszania się, zgromadzeń i wieców; prawo wyborcze; wolność sumienia i wyznania.
|
I I grupa. Prawa i wolności osobiste oraz polityczne
|
prawo do czystego powietrza, czystej wody i gleby, do bezpiecznej dla zdrowia żywności; prawo do ochrony danych osobowych; prawo do korzystania z różnych źródeł informacji krajowej i zagranicznej; prawa kulturalne.
|
III grupa. Prawa z zakresu ekologii oraz prawo do korzystania z dorobku współczesnej cywilizacji
|
|
|
walczą o sprawiedliwość społeczną, która według nich polega na sprawiedliwym podziale dóbr oraz na tym, że wszyscy są równi wobec prawa; równość społeczną rozumieją jako równość szans (np. powszechny dostęp do bezpłatnej oświaty); aprobują katalog praw i swobód demokratycznych; popierają gospodarkę rynkową z możliwością interwencjonizmu państwowego, opartą na różnych formach własności; akcentują znaczenie praw socjalnych i ekonomicznych dla człowieka i społeczeństwa; popierają państwo demokratyczne, w którym istotną rolę odgrywa parlament reprezentujący interesy całego społeczeństwa.
|
Partie socjaldemokratyczne
|
bronią prawa do życia; żądają prawa do swobodnych praktyk religijnych; popierają prawo do posiadania własności; walczą o odpowiednie warunki dla ludzi pracy; opowiadają się za gospodarką rynkowa lecz chcą zachowania w państwie uprawnień socjalnych, szczególnie dla najuboższych grup społecznych; popierają silne państwo z silną władzą wykonawczą.
|
|
odwołują się do tradycji, podkreślają rolę religii w życiu człowieka i społeczeństwa; religię traktują jako źródło wierzeń religijnych oraz zbiór dobrego moralnego postępowania; akceptują podział społeczeństwa na bogatych i biednych ponieważ ludzie mają różne zdolności i umiejętności; każdy człowiek ma prawa i obowiązki bez względu na zawód i pozycję społeczną oraz ma ważną rolę do odegrania w społeczeństwie; chcą zachować porządek społeczny, którego zasady zostały określone przez religię, tradycję i historię; dobro ogółu stawiają nad interes jednostki; popierają gospodarkę wolnorynkową; wspierają prywatną przedsiębiorczość (a zwłaszcza małe przedsiębiorstwa); prawo własności uznają za naturalne prawo człowieka; zwolennicy systemu parlamentarnego z silną władzą wykonawczą; w państwie powinno być porządek i prawo, które powinno regulować życie społeczne; przeciwni rewolucjom, które burzą porządek społeczny.
|
|
popierają wolność osobista, rozporządzania własnością, słowa, druku, sumienia; akceptują zróżnicowanie społeczeństwa na bogatych, średniozamożnych i biednych; bronią prawa do własności prywatnej; popierają gospodarkę wolnorynkową oraz wolność ekonomiczną jednostki; państwo powinno być praworządne, sprawne i mieć niewielki zakres kompetencji; zadaniem państwa powinno być tworzenie prawa, strzeżenie bezpieczeństwa obywateli i tworzenie warunków gwarantujących wolność obywateli i nietykalność własności prywatnej; państwo powinno być demokratyczne z wyraźnym zachowaniem trójpodziału władzy (ustawodawczą, wykonawczą sądowniczą).
|
|
system jednopartyjny - charakteryzuje się tym, że władzę sprawuje jedna partia rządząca. W państwie niedemokratycznym rządzi tylko jedna partia, działalność innych jest zakazana (np. w państwie faszystowskim) albo co prawda istnieją inne partie, ale są one na marginesie życia społecznego lub są podporządkowane partii rządzącej (tak był np. w PRL
|
|
charakteryzuje się całkowitą obojętnością polityczną społeczeństwa.
|
Kultura polityczna parafialna
|
przejawia się tym, że obywatele interesują się, co system polityczny im daje, oraz tym, jak sami mogą uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym; wykazują też duży stopień aktywności w zdobywaniu wiedzy o mechanizmach życia społeczno-politycznego.
|
Kultura polityczna uczestnicząca
|
polega na tym, że społeczeństwo ma świadomość istnienia władzy centralnej, dostrzega związek pomiędzy decyzjami władzy a własnym losem, ale nie wykazuje aktywnych postaw; nastawione jest na podporządkowanie się decyzjom politycznym rożnych ośrodków władzy.
|
Kultura polityczna poddańcza
|