Zmiana w zach, wzgl. Trwała, wynikła z Dośw, nie zal. wyłącznie od czyn. org.

Asoc-kojarzenie:styczn, podob, kontrast

lepiej pamięt początek i koniec materiału

JOSTA:zapamięt zależy od liczby powtórz

JOSTA:bardziej efektywne jest uczenie rozłożone w czasie niż skomasowane

Ps_Postaci: upostaciowienie: zasady blis-kości, zamkn. przestrzeni, pregnacji (doskonalenie figury)

Max Wertcheimer: dążymy do zamkn. struktur. Jeśli coś jest niedomknięte→ napięcie em.→motyw do rozw. problemu.

etapy wglądu wg Sternberga: selektywne kodowanie, łączenie pewnych elementów, selektywne porównywanie

Warunkowanie: klasyczne (Pawłow), 2. stopnia (Konorski, Miller) - wywoływanie zach. a następnie wzmacn. go; instrum. Skinnera- czekał na zach. i je wzmacniał.

Prawo efektu Thorndike'a: podstawę procesu uczenia się stanowi połączenie zach. z określonym skutkiem. Utrwala się zach, połączone z pożądanym skutkiem.

Zaczynamy uczyć-lepszy jest stały rozkład

Jeśli coś powtarzamy-lepszy zmienny

Wzmocnienia: symboliczne (medale) społeczne (np. wzrost prestiżu); czynnościowe (czynność przyjemna).

Formy uczenia się oparte na obserwacji:

1. Naśladowanie,

2. Modelowanie,

3. Identyfikacja.

1. Strategie poznawcze;

1. S. metapoznawcze;

1. S. zasobów.

1-Strategie powtarzania

2-Recytowanie listy

3-Przepisywanie materiału;

-Dosłowne notowanie

-Czytanie i podkreślanie najw.rzeczy

1-Strategie elaboracji

2-Mnemotech,Wyobrażenia-strateg'kółka'

3-Mówienie własnymi słowami;

-Streszczanie;

-Sporządzanie notatek;

-Tworzenie analogii;

1-Strategie organizowania

2-Grupowanie

-Mnemotechniki

3-Wybór głównych myśli;

-Sporządzanie planu;

-Mapy pojęciowe.

1-Planowanie strategii

2-Stawianie celów, Przeglądanie, Genero-wanie pytań.

1-Strategie monitorowania

2-Samosprawdzanie;Koncentracja uwagi;

Monitorow rozumienia; pisanie sprawdzia

1-Strategie regulacyjne

Przystosowanie tempa czytania; Ponowne czytanie;Przeglądanie;pisanie sprawdzian.

interakcyjny proces uczenia się- Cantwell:

[STRATEGIE METAPOZNAWCZE:]

POZIOM EFEKTYWNOŚCI-ocena zdolności i możliwości realizacji zadania.

POZIOM DYSPOZYCYJNOŚCI (CEL)-dlaczego powinienem to robić.

POZIOM REGULOWANIA-planowanie, monitorowanie, regulacja.

[STRATEGIA POZNAWCZA:]

POZIOM OPERACYJNY-cel i jak powinienem to zrobić.

Transfer-przenoszenie wprawy w pro-cesie uczenia się. Materiał wyuczony przy-spiesza proces uczenia się nowego mater.

treści lub zasad (w zakresie samego uczenia się).

Interferencja (hamowanie) - wzajemne oddziaływanie - proaktywne; retroaktywne

Strategie zapobiegające interferencji:

1. Oddzielenie w czasie, 2. Dobre utrwalenie, 3. Przeuczenie się

Strategie czytania ze zrozumieniem- Gordon, Braun. Pytania zadawane w utworach beletrystycznych:

Strategie wiedzy proceduralnej

1. Rozpoznawanie wzorca- podstawą jest znajomość pojęć.

2. Stosowanie sekwencji czynności- co i w jakiej kolejności mam robić.

Dobre opanowanie sekwencji czynności prowadzi do automatyzacji, może ona prowadzić do efektu zestawu, czyli wykonania czynności nieadekwatnych do sytuacji; Rutyna - autom. stosowanie bardziej skomplikowanych strategii.

2 rodz. myślenia:

1/krytyczne - polega na sprawdzaniu prawidłowości myślenia innych osób.

2a/zw. z problemami konwergencyjnymi- najczęściej stosujemy algorytmy;

2b/zw. z problemami dywergencyjnymi- stosuje się heurystyki, myślenie twórcze.

Paralelność proc. uczenia się i twórczego myślenia (Baley).

Metody uczenia się:

1/Uczenie się generatywne:

wytwarzanie analogii lub metafor,

wizualizowanie-tworzenie schematów,

2/Uczenie się problemowe-przedstawianie materiału w postaci problemowej i rozwiązywanie problemu

HEURYSTYKI:

1/ Faworyzujące fazę generow. pomysłów. Im większa liczba pomysłów, tym większa możl.wyboru efektywn rozwiąz. (Osborn)

2/faworyzujące łączenie na różne sposoby (Simonton) umysłowych elementów (mental elements).(De Bono)

3/faworyzujące analogię (metafory)

4/bazujące na wglądzie (wizualizacja).

burza mózgów- 1938/53, Osborn

Zasady: 1/wyeliminowanie krytycyzmu 2/ilość rodzi jakość

Prawa: 1/krytycyzm- niedozwolony; 2/swobodna atmosfera, można i należy zgłaszać fantast. pomysły 3/im więcej pomysłów, tym lepiej, 4/można łączyć pomysły, przekształcać je i poprawiać, prawa autorskie nie obowiązują.

Osborn oddzielił fazę generowania pomysłów od fazy ich oceniania.

Osądzanie pomysłów: mogą to robić uczestnicy po zakończ. sesji lub eksperci.

Model twórczego rozwiązywania problemów wg Osborna:

1/Znajdowanie danych

a/definiowanie, określanie problemu,

b/wyszukiwanie inf. o problemie;

2/Znajdowanie pomysłów rozwiąz probl. (generowanie, łączenie, ekstrapolacja);

3/Znajdowanie rozwiązania (ocenianie pomysłów i wybór jednego z nich do dalszego opracowania i ew. zastosowania)

Wady: długość trwania procesu rozw. problemów.

Zalety: np. w szkole-stymulacja i nauka myślenia.

Brainstorming grupowy -zalety:

- grupa wspiera pomysłowość swoich czł

- sprzyja temu swobodna atmosfera,b/kryt

- zróżnicowane dośw. poszcz. osób przyczyniają się do generowania zróżnicowanych pomysłów oryginalność

Brainstorming indywidualny - Stein:

- pozwala na większą koncentrację

- nie musi trwonić energii na konkurowanie z grupą

- nie wyst. efekt blokowania

- indyw.preferencje pracy indywidualnej

Koncepcja Krisa- kontrolowana regresja ego: należy zawiesić częściowo funkcje ego i wtedy z id napływają pierwotne procesy myślowe: fantazje, marzenia. Są one wtedy uświadamiane, ich przepływ jest kontrolowany przez ego.

Dewey- etapy rozwiązywania problemów:

1/mgliste rozeznanie sytuacji problemowej

2/sformułowanie problemu,

3/wysuwanie pomysłów,

4.krytyczna ocena pomysłów do 1 pomysłu

5/weryfikacja

Parnes, Meadow (uczniowie Osborna):

1/Wyszukiwanie danych,

2/sformułowanie problemu,

3/wyszukiwanie pomysłów,

4/akceptacja pomysłu

Psychologia humanistyczna

Główny przedstawiciel: Carl Rogers

wg R. wszyst terapie bazują na uczeniu się

Podst. założenia Rogersa:

Tendencje każdej materii:

- dążenie do entropii

- do coraz większej strukturalizacji

- „ludzka” odmiana tych tend to tend. aktualizacyjna (każda jednostka ma taki wrodzony potencjał). stały rozwój i jego akceptacja, akceptacja zmian, zadaniem terapeuty jest pomoc w rozbudzeniu tendencji aktualizacyjnych i stworzenie odpowiedniej atmosfery - to wymaga:

1/ postawy autentyczności /p. kongruencji - pełnej expresji emocji

2/ p. empatycznego zrozumienia;

3/ p. szacunku /bezwarunkowej akceptacji.

Rogers kładzie nacisk na rozbudzenie wrodzonych zdolności do uczenia się przeżyciowego.

Nauczyciel- facylitator najpierw musi stworzyć odpowiednią atmosferę, uwzględnić zainteresowania jednostki i dostosować do tego proces uczenia się

System daltoński- metoda pol. na zawieraniu kontraktów nauczyciel- uczeń

Wg Rogersa grupa znacznie lepiej uzdrawia niż terapia indywidualna.

Punktem wyjścia wprowadzenia systemu Rogersa do szkolnictwa powinny być grupy spotkaniowe. W takiej grupie uczestniczy facylitator ułatwiający kontakt członków grupy (a nie terapeuta).

3 rodzaje grup(ze wzgl na uczestników):

-grupa dla administracji szkolnej

- grupa dla nauczycieli;

- grupa dla rodziców

Optymalna byłaby grupa pomieszana

Szkolnictwo wyższe:

- b. surowy egzamin a dla tych, którzy przez niego przejdą - wsparcie,

- połączenie teorii z praktyką,

- mało egzaminów, ale za to obszerne,

- egzamin końcowy- komisyjny (w komisji wykładowcy o różnej specjalizacji).

Motywacja w aspekcie uczenia się.

Motywacja przyspiesza proces uczenia się. 3 składniki motywu:

wartości (cele), oczekiwania, czyli ocena możliwości osiągnięcia celu, uczucia.

Rodzaje celów: wykonaniowy- ukier. na porównanie społeczne; sprawnościowy - ukier. na rozwój własnych umiejętności. Lepszy dla uczenia się.

Realizacja celu jest zależna od:

specyficzności- czyli st. dokładności sformułowania zadania. Im większa, tym większa motywacja do jego wykonania;

bliskości - najczęściej odcinka czasowego, w jakim dany cel może być osiągnięty. Cele bliższe bardziej motywują (przeważnie). Im młodszy uczeń, tym większa powinna być bliskość celu;

poziomu trudności - subiektywna ocena poziomu trudności wpływa na motywację: zadanie oceniane jako trudne obniża motywację, szczególnie u tych osób, które kierują się raczej unikaniem porażki, niż dążeniem do sukcesu.

Oczekiwania zależą od:

- umiejscowienia kontroli: osoby wewn-ster są wyżej motywowane (Rotter). Skrajna postać-wyuczona bezradność.

- samoskuteczności, czyli wiary w możliwość wykonania zadania (Bandura).

Zwiększanie motywacji do uczenia się:

- „szkoła otwarta”(każdy uczeń w klasie zajmuje się indywidualnym tematem)

- uczenie się grupowe,

- metody nauczania (nauczanie proble-mowe, oparte na myśleniu twórczym)

Amabile - twórczość- która motywacja (zewn/wewn) jest lepsza, jeśli chodzi o myślenie twórcze? Rozwiązania algoryt-miczne - lepsza motywacja zewnętrzna (wyższy poziom rozw. zadania)

Simonton- badał jednostki twórcze: stres społeczny (wojny, rewolucje, zamieszki itp.) wpływa na oryginalność.

Tannenbaum. Społ. koncepcja zdolności. Rodzaje talentów:

1/ Talent braku - z działaln tech, nau-kową, zdolność do wykrywania braków, i umiejętność ich uzupełniania.

2/ nadmiaru, z działaln art., nadmierna wrażliwość przyczyną twórczości

3/ kwoty u specjalistów określonego typu, na których jest zapotrzebowanie w społeczeństwie, Wymagane rzetelne wykonanie zadania,ale to nie życiowapasja

4/ typu anomalia - nietypowe, używane np. do pobijania rekordów, ale nie mają żadnego praktycznego zastosowania

War realizacji wcześnie przejawianego t.:

1/ wysoki poziom rozwoju intelektualnego

2/ zdolności specjalne (czasami b. nisko korelują z inteligencją);

3/ pozapoznawcze właściwości, szcze-gólna rola motywacji;

4/ wpływ środowiska

5/ Przysłowiowy łut szczęścia.

Csikszentmihalyi- koncepcja uzależ-nienia rozwoju talentów od war. społ.

Uwarunkowania społeczne:

1.Pole - warunki, które stwarza społeczeństwo,

2.Domena - obszar działania osoby.

Konc. trójpierścieniowa Renzulliego.

Jednostka uzdolniona - u której zachodzi interakcja 3 wiązek zdolności:

Intelektu (zdoln. pozn),

Twórczości (myśl. dywerg)

Zaangażowania (motywacja)

Renzulli wyróżnił 2 rodz. zdolnych uczn:

1/ uczniowie „szkolni”- równy stopień łatwości opanowywania całego materiału szkolnego, łatwość uczenia się

2/ uczniowie o twórczych zdolnościach- zainteresowanie jednym przedmiotem i w jego ramach: twórcze podejście

Uwarunkowania twórczości

1) Uwarunkowania środowiskowe.

Okres dzieciństwa- najważniejszy jest wpływ rodziny. Dane o rodzinie pochodzą z 3 źródeł: przekaz biograficzny i autobiograficzny, dane retrospektywne współczesnych twórców, bezpośrednie relacje od rodziny

Goertzel-„Kolebki wybitności”

Charakt. rodziców jednostek wybitnych:

1/ szerokość horyzontów myślowych, otwartość umysłów, ciekawość świata itp.,

2/ opiniotwórczość

3/ matki często miały silniejszą osobowość niż ojcowie, poza tradycyjną rolą kobiecą

4/ duża koncentracja na dziecku uzdolnionym, dążenie do zapewnienia mu kształcenia na odpowiednim poziomie,

5/ częste zdarzenia traumatyzujące

6/ harmonia współżycia rodzinnego

Simonton- badał pozycję twórców jeśli chodzi o kolejność urodzenia- różnie dla różnych profesji:

uczeni- najwięcej najstarszych synów, rewolucjoniści - najwięcej najmłodszych, artyści - kolejność nie ma znaczenia.

Sposoby reagowania dziecka na poczucie osamotnienia, izolacji - wg K. Horney:

1/ Zwrócenie się do ludzi

2/ Odwrócenie się od ludzi

3/ Zwrócenie się przeciwko ludziom

Koestler - pisał o swoich toxic rodzicach i o negat wobec nich postawach, według niego to często prowadzi do twórczości

Adler - zasada kompensacji

Ravenna Helson - na podstawie analizy opisu krytyków literackich wyróżniono trzy style:

1/ heroiczny, 2/komiczny (humorystyczny)

3/ subtelny

Wyniki - w poszcz stylach pisarze różnią się osobowością na zasadzie kompensacji.

1/wycofujący się, ostrożni, nieśmiali - wych w poczuciu zależności, bez możl treningu umiejętn, podporządk rodzicom

2/ ponuracy - wych w syt niezgodności rodziców na temat metod wychowawczych

3/ szorstcy, nieprzyjemni w sposobie bycia - dośw szorstkiego traktow w dzieciństwie

Badania oparte na retrospekcji :

Badania typu korelacyjnego, przeprowadzone w IPAR

Niezależni wynalazcy - os twórcze, mające wiele uznanych talentów. W dzieciństwie - stosunek do dziecka z dystansem, dużo swobody, ale nie była to postawa przyzwolenia, w domu duży nacisk na normy i wzorce właściwego zach, poczucie bezpieczeństwa, przestrzeń życiowa mocno ustrukturalizowana. Kontakty z rodzicami słabo nacechowane uczuciem, raczej kontakt intelektualny.

Lewin - typologiczna teoria osobowości:

osoba i jej przestrzeń życiowa, przestrzeń życiowa obejmująca nie tylko fizyczną, ale przede wszystkim psychiczną przestrzeń, przestrzeń mniej lub bardziej ustrukturalizowana,

strukturalizacja = zasady, normy, wzorce zachowania, prawa, prawidłowości

Roe - potencjał twórczy badała w oparciu o dane osobowe - test Cattella

- najb charakteryst. styl tzw. casual - dystans uczuciowy wobec dziecka, dużo swobody, jeśli dziecko miało jakieś potrzeby - zaspokajane, dziecko ma problemy - dostaje tylko wskazówki, aby samo to zrobiło

Badanie Kennetha - wpływ wielkości rodzin na rozwój twórczości i rozwój inteligencji.

- w klasie niższej - inteligencja wyższa u dzieci z rodzin małodzietnych niż wielodzietnych

- w klasie średniej - twórczość wyższa u dzieci z rodzin wielodzietnych

Wynika to z różnicy stylów wychow:

- klasa średnia - styl demokratyczny

- klasa niższa - styl autorytarny

Internetowa Baza Pomocy Studentów Psychologii - psychol

www.psychobaza.prv.pl

Odwiedź nas!

---