3 OPERON LAKTOZOWY E.COLI - BUDOWA I FUNKCJE
Odpowiedz na to pytanie najlepiej jest opisana w Krotkich wykladach-jest tam 3-stronowy podrozdzial zatytulowany operon laktozowy.
To na co warto wg mnie zwrocic uwage to:
Operon to nic szczegolnego-jest to po prostu kilka genow, które dzieki temu ze wspoldzialaja ze soba w sposob bardzo skoordynowany, wygodnie jest opisywac jako calosc
Koordynacja operonu polega na tym ze trzy enzymy (ß-galaktozydaza, parmeaza laktozowa, transacetylaza tiogalaktozydowa) sa syntetyzowane w tym samym czasie i w takich samych ilosciach!!
Dzieje się tak dzieki obecnosci policisstronowego mRNA
A wszystko zaczyna się w momencie gdy pojawia się laktoza w pozywce. Normalnie gdy brakuje laktozy, komorki wytwarzaja bardzo male ilosci kazdego z trzech enzymow. Jeśli pojawia się laktoza wtedy β-galaktozydaza przeksztalca laktoze w allolaktoze, która uruchamia transkrypcje. Allolaktoza jest zatem induktorem procesu. (Innym induktorem jest izopropylotiogalaktozyd (IPTG)-zwiazek uzywany do badania calego procesu.)
Na model operonu skladaja się:
-gen regulatorowy
-miejsce operatorowe (promotor i operator)
-trzy geny struktury (x,y,a)
Gdy mamy laktoze w pozywce, induktor wiaze się z bialkiem represorowym, dzieki czemu operator nie jest zwiazany z tym represorem. Wobec tego możliwa jest transkrypcja genow x,y,a. Wobec tego odbywa się synteza wielu czasteczek policistronowego mRNA, co w konsekwencji daje duzo: ß-galaktozydazy, parmeazy laktozowej, transacetylazy tiogalaktozydowej. Skoro mamy enzymy-laktoza może zostac zmetabolizowana.
Gdy w pozywce nie ma laktozy, czyli nie ma induktora, bialko represorowe wiaze się z operatorem (bo z czyms wiazac się musi), przez co nie jest możliwa dalsza transkrypcja trzech enzymow rozkladajacych laktoze.
Ponizej zamieszczam rysunkowa wersje mojego opisu: