prawo materialy, PRAWO CYWILNE, PRAWO CYWILNE


PRAWO CYWILNE

WYKŁAD 
 

Prawo cywilne - charakterystyka gałęzi prawa 

Prawo cywilne stanowi trzon prawa prywatnego:

 

Cechy prawa cywilnego:

 

Prawo cywilne ma następujące działy : 

1. Część ogólna - reguluje kwestie dotyczące tzw. prawa osobowego (podmiotowość w prawie cywilnym), kwestie dotyczące przedmiotu stosunków cywilnoprawych (mienie, rzecz, przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne) oraz czynności cywilnoprawnych (z których najważniejsze to umowy), terminów i przedawnienia roszczeń w prawie cywilnym. 

2. Prawo rzeczowe - jest to dział prawa cywilnego, który ma dwie podstawowe cechy: a) dotyczy rzeczy, b) jako prawo podmiotowe prawo rzeczowe jest prawem bezwzględnym (wszystkie podmioty mają obowiązek je respektować). Przepisy prawa rzeczowego normują powstanie, treść, zmianę i ustanie prawa własności i innych form korzystania z rzeczy (np. użytkowania). 

3. Prawo zobowiązań - reguluje stosunki majątkowe o charakterze względnym, czyli prawa podmiotowe skuteczne tylko pomiędzy określonymi, konkretnymi podmiotami (stronami stosunku obligacyjnego), z których jeden jest wierzycielem, a drugi dłużnikiem.  

4. Prawo spadkowe - normuje skutki prawne śmierci człowieka; śmierć nie powoduje wygaśnięcia większości praw i stosunków cywilnoprawnych dotyczących danej osoby, które przechodzą na jej następców prawnych - spadkobierców. Kwestie tego właśnie przechodzenia (dziedziczenia) i wszystkiego, co z tym związane (sporządzenie testamentu, zmiana testamentu, sytuacja prawna spadkobiercy, dział spadku itd.) są regulowane na gruncie prawa spadkowego.  

5. Prawo rodzinne (regulacja w osobnym akcie prawnym - Kodeks rodzinny i opiekuńczy) - reguluje stosunki prawne związane z istnieniem rodziny, zarówno między członkami tej rodziny (krewnymi, powinowatymi, małżonkami, domownikami, osobami bliskimi), jak i między rodziną a osobami trzecimi. 

6. Prawo na dobrach niematerialnych (wytwory ludzkiego umysłu mające wartość majątkową - prawo autorskie i prawo własności przemysłowej); regulowane w osobnych aktach prawnych, poza Kodeksem cywilnym.  
 

Zasady prawa cywilnego 

1. Zasada równości - czyli równego traktowania podmiotów prawa cywilnego w sferze stosunków cywilnoprawnych; 

2. Zasada wykonywania praw podmiotowych z uwzględnieniem ich społeczno-gospodarczego

przeznaczenia oraz zasad współżycia społecznego; 

3. Zasada ochrony dobrej wiary; 

4. Zasada ochrony praw nabytych; 

5. Zasada ochrony dóbr osobistych; 

6. Zasada ochrony własności; 

7. Zasada swobody umów - oznacza swobodę podmiotów prawa cywilnego w kształtowaniu wzajemnych relacji w drodze zawieranych między sobą umów. Wynika z szerszej, charakterystycznej dla prawa cywilnego zasady autonomii woli podmiotów prawa cywilnego, która odnosi się do wolności kształtowania swojej sytuacji prawnej (stosunków cywilnoprawnych) w drodze własnych czynności prawnych.  

Swoboda umów obejmuje:

 

Co do zasady, podmioty prawa cywilnego mają pełną wolność decydowania o tych kwestiach. Swoboda umów może być jednak ograniczana - z uwagi na:

 

8. Zasada wykonywania zobowiązań (por. pacta sunt servanda) 

9. Zasada pierwszeństwa dziedziczenia testamentowego przed ustawowym 

 

Część  ogólna prawa cywilnego 
 

1. Podmioty prawa cywilnego 

A. Osoby fizyczne

= człowiek od momentu urodzenia do momentu śmierci

 

Atrybutem (prawnie chronionym) każdej osoby fiz. są dobra osobiste:

B. Osoby prawne

= osobami prawnymi są: Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną

 

C. Ułomne osoby prawne

= to są  jednostki organizacyjne, które nie mają wprawdzie osobowości prawnej, ale na mocy przepisów szczególnych uzyskują zdolność prawną i prawo dokonywania określonych czynności prawnych (np. pozywania, zaciągania zobowiązań) 
 

2. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych

 
 

3. Warunkowa zdolność prawna nasciturusa

 
 

4. Ograniczenia zdolności do czynności prawnych 

Czynniki ograniczające lub wyłączające zdolność do czynności prawnych osób fizycznych:

 
 

Ograniczona zdolność do czynności prawnych -  konsekwencje:

 

Brak zdolności do czynności prawnych -  konsekwencje:

 
 

5. Czynności prawne

 

Niezbędnym i podstawowym elementem każdej czynności prawnej jest oświadczenie woli - ono właśnie określa treść czynności prawnej. Oświadczenie woli nie musi być wypowiedziane wprost czy napisane - może wynikać z okoliczności, być dorozumiane (czyli złożone w sposób konkludentny - np. wzięcie towaru z półki w sklepie i podejście z nim do kasy jest oświadczeniem woli zawarcia umowy sprzedaży ze sprzedającym, skasowanie biletu w autobusie jest dorozumianą formą oświadczenia woli zawarcia umowy przewozu itd.). 

Wybrane rodzaje czynności prawnych:

 

Prawo rzeczowe 
 

1. Pojęcie „rzeczy”

 

Nie są  rzeczami:

Nie są  też rzeczą zwłoki ludzkie i ich części (chyba że chodzi o preparaty przygotowane dla celów badawczych). 
 

2. Nieruchomości i rzeczy ruchome

3. Pełne i ograniczone prawa rzeczowe

 
 

4. Katalog ograniczonych praw rzeczowych

(zasada numerus clausus / zamkniętej listy ograniczonych praw rzeczowych) 

  1. Użytkowanie - prawo do korzystania z cudzej rzeczy (używania jej i pobierania z niej pożytków)

  2. Służebności (gruntowe i osobiste)

  3. Spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, do lokalu użytkowego i prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

  4. Zastaw - jest to zabezpieczenie wierzytelności na rzeczy ruchomej

  5. Hipoteka - jest to również forma zabezpieczenia wierzytelności (pieniężnych), ale na nieruchomości.

 
 

5. Własność i posiadanie 

Własność - pełne władztwo nad rzeczą, obejmujące:

Ponieważ  własność jest prawem o charakterze bezwzględnym, wszystkie inne podmioty mają obowiązek respektować te uprawnienia właściciela i ich nie naruszać (nie można np. właścicielowi zabronić sprzedania jego rzeczy albo wynajęcia) 
 

Posiadanie - faktyczne władanie rzeczą:

Posiadanie może, ale nie musi wynikać z prawa własności, jednocześnie właściciel niekoniecznie musi posiadać daną rzecz. Różnica między posiadaniem a własnością polega na tym, że własność jest prawem, posiadanie natomiast - stanem faktycznym (chociaż też podlega ochronie sądowej - w przypadku naruszenia posiadania możliwe wszczęcie procesu posesoryjnego). Z faktu posiadania jakiejś rzeczy przez określony czas wynika możliwość nabycia własności tej rzeczy w drodze zasiedzenia. 

 

Prawo zobowiązań 
 

1. Stosunek zobowiązaniowy / obligacyjny

 
 

2. Pojęcie świadczenia

 

Istotna w praktyce jest różnica w świadczeniach w tzw. umowach rezultatu i umowach starannego działania: w umowie rezultatu świadczeniem jest osiągnięcie pewnego z góry określonego efektu (np. umowa sprzedaży, umowa o dzieło), a w umowie starannego działania świadczeniem jest samo określone zachowanie się dłużnika, niezależnie od tego, do jakich skutków doprowadzi. 
 

3. Strony stosunku zobowiązaniowego

 
 

4. Źródła stosunku zobowiązaniowego

 
 

5. Odpowiedzialność dłużnika

 
 
 

LITERATURA DO WYKŁADU: 



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
W-asnoŠ, uczelnia WSEI Lublin, UCZELNIA WSEI 2, II ROK, PRAWO CYWILNE 2 ROK, Materialy pr cywilne,
PRAWO CYWILNE-materiały dydaktyczne, CYWILNE
prawo cywilne - materiały 2, prawo cywilne z umowami w administracji(1)
Test Prawo cywilne, Materiały WSPOL, Prawo cywilne
Prawo cywilne - wyklad II, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne i umowy w administracji
Prawo cywilne II - wyklad IV, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne i umowy w administracji
Prawo cywilne II - wyklad III, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne i umowy w administracji
Prawo cywilne - prezentacja z dnia 20.03, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne
Prawo cywilne II - wyklad I, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne i umowy w administracji
PRAWO - Spka Cywilna, materiały liceum i studia, WSZiB Kraków, Prawo, II semestr
Zakres materia, PRAWO CYWILNE
Zasada+prawdy+materialnej, Prawo, [ Postępowanie cywilne ], [ Postępowanie karne ] (WithNight)
Prawo cywilne - prezentacja z dnia 6.03, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne
PODATEK OD CZYNNOŽCI CYWILNOPRAWNYCHnot.Zmin.FIN, prawo, Materiały, Prawo finansowe
Prawo bankowe- rachunki bankowe, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne i umowy w administracj
2. Konspekt z prawo karne materialne, ochrona osób i mienia, Blok prawny, Sktyp z prawa karnego, adm
1. Konspekt z prawoznastwa, ochrona osób i mienia, Blok prawny, Sktyp z prawa karnego, administracyj
Pojŕcia i definicje dotycz-ce nieruchomoÂci, uczelnia WSEI Lublin, UCZELNIA WSEI 2, II ROK, PRAWO CY

więcej podobnych podstron