<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.0 Transitional//EN"><!-- saved from url=(0061)http://republika.pl/pricho/sys_oper_bank/nbp_instrumenty.html -->"NBP";
INSTRUMENTY EKONOMICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NBP NA BANKI KOMERCYJNE
Refinansowanie banków operacyjnych
Refinansowanie banków operacyjnych polega na udzielaniu przez NBP następujących kredytów:
refinansowego,
redyskontowego,
lombardowego.
Charakterystyka kredytu refinansowego:
jest udzielany bankom posiadającym zdolność kredytową oraz tym w których został ustanowiony zarząd komisaryczny,
kredyt jest udzielany na podstawie umowy określającej:
wysokość kredytu,
oprocentowanie i prowizję,
termin spłaty,
prawne zabezpieczenie spłaty kredytu.
Charakterystyka kredytu redyskontowego:
polega na wykupie weksli zdyskontowanych przez banki operacyjne,
zdyskontowane weksle muszą spełniać wszystkie wymogi prawa wekslowego,
decyzję o przyjęciu weksli do redyskonta podejmuje dyrektor oddziału NBP lub osoba do tego upoważniona.
Charakterystyka kredytu lombardowego:
jest udzielany pod zastaw papierów wartościowych emitowanych przez:
skarb państwa,
NBP,
banki o wysokich kapitałach własnych,
wysokość kapitału jest niższa niż wartość nominalna papierów wartościowych będących przedmiotem zastawu i waha się w granicach 75% do 90% tej wartości.
kredyt jest udzielany na okres do 12 m-cy.
Operacje rynku otwartego:
Operacje otwartego rynku polegają na zakupie i sprzedaży papierów wartościowych dopuszczonych przez NBP do tych operacji.
Podstawowe instrumenty rynku otwartego to:
bony pieniężne NBP,
bony skarbowe.
Charakterystyka bonów pieniężnych:
są to krótkoterminowe papiery wartościowe z terminem wykupu 28,91,128 dni,
są oferowane krajowym osobom fizycznym i prawnym,
są sprzedawane na przetargach w centrali NBP,
są oferowane w 3 nominałach 10.000, 100.000, 1.000.000 zł.
Charakterystyka bonów skarbowych:
są instrumentami zaciągania krótkoterminowych pożyczek na rynku pieniężnym na finansowanie deficytu budżetowego przez Ministerstwo Finansów,
są emitowane na: 4, 8, 26, 52 tygodnie,
nabywcami mogą być krajowe osoby fizyczne i prawne,
są emitowane w 3 nominałach: 10.000, 100.000, 1.000.000 zł.
Rezerwy obowiązkowe:
NBP gromadzi rezerwy obowiązkowe banków komercyjnych w celu:
oddziaływania na wielkość podaży pieniądza odpowiednio do zmian w gospodarce,
tworzenia rezerwy płynności banków operacyjnych,
przejęcia części zysków banków operacyjnych,
rezerwy obowiązkowe są odprowadzane na r-k w NBP,
stopy rezerw obowiązkowych:
17% dla depozytów płatnych na każde żądanie i z terminem krótszym niż 3 m-ce,
9% dla depozytów 3 miesięcznych i dłuższych,
2% dla depozytów walutowych,
Środki kontroli kredytów
stopa procentowa,
zalecenia dotyczące procedury kredytowej np. zakresu dokumentacji kredytowej, oceny zdolności kredytowej,
pułapy (limity) kredytowe.
PIENIĘŻNE INSTRUMENTY BANKU CENTRALNEGO STOSOWANE W ODDZIAŁYWANIU NA PODAŻ PIENIĄDZA
Instrumenty polityki monetarnej banku centralnego podzielić można na 3 grupy:
instrumenty kontroli ogólnej,
instrumenty kontroli selektywnej,
oddziaływaniem przez perswazję.
Instrumenty kontroli ogólnej oddziaływują na wszystkie instytucje pośrednictwa finansowego z jednakowym natężeniem są to:
polityka rezerw obowiązkowych - utrzymanie rezerw ma na celu zapewnienie wypłacalności banków rozliczeniowych. Relacja między rezerwami banków rozliczeniowych a wkładami ich klientów ma znaczenie w podaży kształtowaniu ilości pieniądza w obiegu. Podwyższenie rezerw zmusza do utrzymania większej części aktywów w formie gotówki;
kredyt redyskontowy - odkupywanie od baków komercyjnych weksli. Zakup weksli za kwotę niższą od nominalnej, różnica jest wyznaczona przez stopę dyskontową. Stopa redyskontowa banku centralnego jest niższa od stopy dyskontowej banku komercyjnego. Podaż pieniądza banku centralnego przez redyskonto weksli nie jest kontrolowana przez bank centralny lecz zależy od banków komercyjnych. Wysokość stopy redyskontowej ma wpływ na wielkość udzielanych pożyczek przez banki rozliczeniowe w banku centralnym;
operacje otwartego rynku - sprzedaż i zakup przez bank centralny papierów wartościowych publicznych. Operacje otwartego rynku są uważane za skuteczniejszy środek regulowania podaży pieniądza przez BC niż redyskonto, gdyż pozwalają z góry ustalić kwotę wzrostu podaży pieniądza BC. Stopa % kształtuje się jako wielkość wynikowa określana przez relację popytu na pieniądz do jego podaży. Gdy BC kupuje weksle skarbowe - zwiększają się rezerwy gotówkowe baków rozliczeniowych;
kredyt lombardowy - udzielany przez BC bankom komercyjnym na bardzo krótkie terminy. Stopa kredytu lombardowego jest wyższa niż stopa redyskontowa. Banki komercyjne korzystają z kredytu lombardowego dla przezwyciężenia krótkookresowego braku płynności;
oddziaływanie na poziom kursów walutowych - sprzedaż obcych walut z zasobów BC w celach obniżenia ich kursów rynkowych lub skup w celu podwyższenia kursu. Instrukcja ta ma na celu ochronę bilansu płatniczego, promocję exportu oraz ograniczenie nadmiernego importu. Skup walut przez banki komercyjne i odsprzedaż BC jest dla baków komercyjnych źródłem zwiększenia ich zasobów;
limity kredytowania - ograniczenie podaży pieniądza narzucane przez BC bankom komercyjnym, sięga się do nich w przypadku poważnego zagrożenia stabilności obiegu pieniężnego i ewidentnej nie skuteczności normalnych ekonomicznych instrumentów jego regulowania;
blokowanie depozytów.