Projekt strategicznaego programu rozwoju firmy
ZPW Grajewo S.A.
Analiza zewntrzna.
Punktowa.
Otoczenie makro
- moliwoci stawiane przez system ekonomiczny,
- polityka pastwa - warunki do dziaania,
- kierunek rozwoju rynku,
- wzmocnienie kapitaowe,
- dostp do nowoczesnych technologii,
- dostp do czynników produkcji,
- dostp do nowoczesnych technologii,
rednia:
Warunki ekonomiczno - polityczne sprzyjaj do zwikszania udziau w rynku, zdobywaniu i pozykiwaniu nowych rynków. Rosnce zapotrzebowanie na produkty spóki sprzyja wzrostowi produkcji istniejcych produktów, jak równie denia do rozpoczcia produkcji noych produktów.
Rynek, konkurencja
- celel i zagroenia konkurencji,
- motywacje do zdowbywania rynku,
- czynniki wyróniajce konkurencj,
- stosowane technologie,
- sposoby zapotrzebowania, dostawcy,
- pooenie geograficzne,
- lokalizacja dostawców,
rednia:
Rozwój przemysu meblarskiego spowodow rozwój produkcji w Polsce pyt wiórowych. Rokuje to dobre nadzieje na przyszo. Spóka oczekuje wzrostu swojej sprzeday na rynkach wschodnich. Nie spodziewa si osabienia silnej pozycji na rynku polskim. Dalekie geograficzne oddalenie od konkurencji, a blisko dostawców materiaów do produkcji i odbiorców gotowych produktów stwarza szanse na dalszy rozwój spóki. Blisko rozwijajcych si rynków WNP daje szanse na rozszerzenie dziaalnoci na chonny rynek wschodni.
Odbiorcy
- segmenty,
- zadowolenie z jakoci,
- tempo wzrostu dostaw,
- dyktowane ceny,
- kanay dystrybucji,
- zmiany wymaga,
rednia:
Grajewo ma wysoki udzia w sprzeday krajowej. Odbiorcy to przede wszystkim fabryki mebli. Produkty Grajewa cechuje korzystna relacja cenowa w stosunku do cen obowizujcych na zachodzie Europy. O jakoci produktów wiadczy ich ekologiczna czysto oraz posiadane przez spók normy jakoci.
PEST
Czynniki polityczne
- poliytka prywatyzacji;
Grajewo jest spók akcyjn, która zostaa przekszatcona z istniejcego od 1974 r. i funkcjonujcego od 1976 r. przedsibiorstwa pastwowego. 17 maja 1994 r. przedsibiorstwo pastwowe zostao przeksztacone dziki sprzyjajcej polityce prywatyzacyjnej. Wówczas kapita akcyjny ustalono na poziomie 21,1 mln PLN. W kolejnym roku Skarb Pastwa wniós cz swoich akcji do programu NFI.
- ustawodastw ekologiczne;
Grajewo produkuje swoje wyroby przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii, wspópracuje z instytutami i orodkami badawczo - rozwojowymi. Spólka posiada europejskie waidectwo higieny E1 oraz certyfikaty instytutów polskich (m. in. Instytutu Technologii Drewna). W marcu 1996 r. spóka otrzymaa certyfikat jakoci ISO 9002 oraz wiele nagród za wysok higien ekologiczn.
- bariery celne i handlowe;
Podstawowym surowcem do produkcji pyt jest drewno okrge oraz odpady przemysu drzewnego. Strategicznym dostawc surowca drzewnego dla Grajewa s Lasy Pastwowe. Udzia Lasów Pastwowych w zapotrzebowaniu ogóem spóki przekracza 22%. Wszyscy producenci pyt pozyskuj drewno od Lasów Pastwowych. Od kilku lat pojawiy si problemy z kupnem drewna. Przyczyny to spontaniczny, niekontrolowany wzrost cen oraz ograniczenie wyrbu lasów. Istnieje potrzeba poszukiwania nowych dostawców.
Czynniki ekonomiczne
- koniunktura w gospodarce wiatowej;
Okoo 96% produkcji Grajewa sprzedaje si w Polsce. Eksport wyrobów stanowi okoo 4% cakowitej sprzeday. Spodziewany jest wzrost popytu na rynkach WNP, jednak wie si to ze zwikszeniem ryzyka gospodarczego i politycznego. Zmiana struktury sprzeday eksportu moe by spoodowana popraw sytuacji patniczej odbiorców.
- kursy walutowe;
Poniewa 96% caoci sprzeday dokonywana jest na rynku krajowym, w zwizku z tym kursy walutowe nie maj duego wpywu na zyski spóki.
- integracja europejska;
Grajewo poprzez posiadane normy jakoci i higieny podukcji realizuje polityk dostosowawcz polskich przedsibiorstw do wymogów UE. Zwizane jest to równie z dostosowywaniem parku maszynowego linii produkcyjnych pod wzgldem technologicznym.
Czynniki spoeczne
- wzrost rozwoju przemysu meblarskiego;
Rozncy popyt na pyty wiórowe w Polsce spowodowany jest dynamicznym rozwojem przemysu meblarskiego.
- dbao o czysto produkcji;
Jako produktów sprwadzana jest zarówno przez spólk jak i przez odbiorców. W zwizku z wdroeniem przez Grajewo systemu kontroli jakoci ISO 9002 wszystkie materiay stosowane w procesie produkcyjnym bd musiay spenia wysokie wymagania jokociowe.
Techniczne
- rozwizania technologiczne;
Prowadzona od 1990 r. polityka inwestycyjna ma na celu popraw parametrów technologicznych istniejcego parku maszynowego, wzrost zdolnoci produkcyjnych wraz z rozwojem asortymentu produktów. Spóka planuje zakup nowej linii produkcyjnej, co zwikszy wolumen produkcji standardowej pyty. Zastosowanie wielu najnowszych technologii pozwolio spóce uzysta wyroby o najwyszej jakoci.
- zarzdzanie i organizacja;
Poliytka spóki opiera si na stawarzaniu najlepszych warunków rozwoju dla kadry kierowniczej. Inwestuje si w popraw kwalifikacji pracowników poprzez szkolenia, kursy, studia podyplomowe i specjalistyczne. Spóka utrzymuje stabilno zatrudnienia. Wynagrodzenia s konkurencyjen do ofernowanych na rynku, dziki czemu spóka zatrudnia najbardziej wykwalifikowanych pracowników.
- badania i rozwój;
Przedsibiorstwo posiada laboratoria, w których na bieco badane s surowce uywane do produkcji oraz wszystkie wyroby gotowe. Wdraane s cigle najnowsze osignicia technologiczne i techniczne, aby podnosi jako wyrobów. Spóka korzysta z usug instytutów naukowych i orodków badawczo - rozwojowych.
„5 si Portera”
- zgaroenie ze strony nowych wchodzcych firm;
Grajewo jest jednym z trzech najwikszych polskich producentów pyt wiórowych. Posiada bardzo korzystne pooenie geograficzne zarówno ze wzgldów handlowyo - rynkowych jak i dostawców surowca drzewnego.
Rynek pyt wiórowych bdzie w najbliszym czasie jednym z najszebciej rozwijajcych si w gospodarce polskiej. wiadczy o tym wzrost popytu na rynkach Europy Zachodniej, potencjalny wzrost na rynkach Europy Wschodniej (polskie pyty maj o wiele wysz jako w porównaniu z tamtejszymi). Na polskim rynku wzronie konsumpcja pyt poprzez budownictwo. Pojawienie si nowych konkurentów sprzyja wikszemu zaspokojeniu konsumcji w tym przemyle, lecz w najbliszym czasie nie moe spowodowa duego zagroenia dla spóki.
Natomiast utrzymanie si Grajewa w czoówce producentów pyt wiórowych na rynku europejskim bdzie zaleao od wielkoci inwestycji i staopnia nowoczesnoci i wydajnoci linii produkcyjnych.
Grajewo oferuje du rónorodno swoich produktów. W planach ma produkcj nowych pyt wiórowych. Maj to by nowoci na rynku polskim pyt i maj zapewni znaczn realizacj mary zysku.
- sia przetargowa nabywców;
Rynek odbiorców Grajewa mona podzieli na dwa podstawowe segmenty:
1. odbiorców typu „konsument”: fabryki mebli, firmy budolwane i inne zakady produkcyjne,
2. odbiorców typu „dealer”: hurtownie i inne firmy handlowe zajmujce si dostaw pyt do drobnych odbiorców.
Spóka ma siln pozycj w segmencie nabywcy przemysowego (konsument 43,6%, dealer 56,4%). Nabywcy kupuj znaczn cz cakowitej produkcji producenta.
- sia przetargowa sprzedawców;
Rozwój rynku mablarskiego przyczyni si do utrzymania cen pyty wiórowej poniej cen na rynku niemieckim. Co spowodowanie maksymalne wykorzystanie si produkcyjnych. Istnieje prawdopodobiestwo, e najwikszym odbiorcom Grajewa s Fabryki Mebli Forte SA, dla których Grajewo jest strategicznym dostawc (obok ZPW Polspan Wieruszów) pyt wiórowych surowych i laminowanych oraz folii. Z racji odlegoci (koszty transportu) geograficzne pooenie Grajewa jest dla Forte SA idealne, gdy jeden z jej zakadów (w Suwakach) funkcjonuje w ssiedztwie. Dodoatkowo pod Olsztynem dziaa najwikszy producent mebli w Polsce - Mazurskie Meble International, a niewiele dalej znajduje si szwedzka fabryka mebli IKEA.
Grajewo dostarcza swoje wyroby po stosunkowo konkurencyjnych cenach do panujcych na rynku. Gwarantuje wysok jako swoich produktów i czysto ekologiczn. Oferuje zrónicowane produkty.
- zagroenie ze strony substytutów;
Cigy rozwój przemysu meblarskiego oraz budownictwa sprzyje wzrostowi zapotrzebowania na produkty zapadów pyt wiórowych. Grajewo dziki sprawnej polityce cenowej znajduje odbiorców dla swoich produktów. Wychodzc na przeciw potrzebom rozwijajcego si rynku, spóka nie czekajc na dziaania konkurentów dy do rozszeania gamy swoich produktów.
- rywalizacja midzy konkurentami;
Przewag w walce konkurencyjnej jest dla Grajewa pooenie geograficzne w dalekiej odlegoco od konkurentów i bliskiej od odbiorców. W 1994 r. spóka wprowadzia now form sprzeday na rynku krajowym - sprzda komisow, majc na celu zwikszenie dostpnoci pyt wiórowych.
Analiza wewntrzna
Ogólne relacje z otoczeniem
- obraz i marka firmy na rynku krajowym,
- obraz i marka firmy na rynku zagranicznym,
- pozycja firmy w brany,
- zgodno dziaalnoci z wymogami ekologii,
- stosunki z odbiorcami,
Technika i technologia
- badanie tendencji rozwoju techniki,
- wprowadzanie nowoczesnych technologii,
- planowanie modernizacji zaplecza technologicznego,
- poziom organizacji procesów zarzdzania,
Rozwój produktu
- wiatowe tendencje rozwoju wyrobu,
- wprowadzanie produktów nowych,
- porównywanie jakoci z poziomem wiatowym,
- wasny potencja naukowo - badawczy,
- wykorzystanie potencjau obcego,
Gospodarka majtkiem trwaym
- wykorzystanie maszyn i urzdze,
- wykorzystanie hal i pomieszcze,
Gospodarka matriaowa
- wykorzystanie surowców i materiaów,
- wykorzystanie surowców wtórnych,
- gospodarka odpadami,
Wskaniki finansowe
Bilans
Od koca 1993 rkou suma bilansowa Grajewa wzrosa prawie 2,5 - krotnie. W tym czasie udzia w aktywach majtku trwaego i obrotowego utrzymywa si na zbilonym poziomie. Dziaalno ZPW charakteryzuje wysoki udzia w aktywach zapasów (okoo 33%) i dominujcych w nich materiaów (okoo 42% aktywów), co zwizane jest z dugotrwa technologi obróbki materiaów drzewnych i jego skadowania.
Udzia w pasywach ZPW kapitaów wasnych i obcych w latach 1993 - 94 by podobny. Dopierow w roku 1995 wysoki zysk netto oraz ubryttowoenie rodków trwaych przesdziy o przewadze tych pierwszych. Wród zobowiza dominuj krótkoterminowe (handlowe - oprocentowane). Wielko zobowiza od roku 1994 przekracza warto majtku obrotowego, ale po dynamicznym wzrocie zapasów propotcja ta odwrócia si.
Rachunek wyników
Dynamika przychodów ze sprzeday Grajewa prezentuje pozytywne tendencje rozwojowe spóki. Na przestrzeni dwóch lat sprzda wzrosa ponad dwukrotnie i towarzyszya jej wysoka mara brutto. Spóka utrzymujc wysok mar brutto ze sprzeday tracia rentowno gównie przez wysokie koszty zarzdu. W latach 1993 - 94 duym obcieniem kosztowym byy równie koszty finansowe, lecz naleaoby je uzna za majce dodatni wpyw na wynik finansowy firmy ze wzgldu na wykorzystanie ich do zakupu surowców. Pomimo korzystania z ulg inwestycyjnych efektywne opodatkowanie zysku brutto przekraczao do koca 1995 r. 40% a i w I poowie 1996 nie byo wiele mniejsze.
Przepywy rodków pieninych z dziaalnoci
Przepywy finansowe Grajewa od lat potwierdzaj pozytywny obraz firmy. rodki pienine z dziaalnoci operacyjnej wystarczaj mu na finansowanie rozbudowy majtku oraz biece regulowanie zobowiza.
Wskaniki rentownoci
|
31.12.93 r. |
31.12.94 r. |
31.12.95 r. |
30. 06.96 r. |
Rentowno netto (przych ze sprz.) |
3,64% |
5,97% |
7,94% |
8,65% |
Rentowno brutto (przych ze sprz.) |
6,54% |
11,43% |
13,46% |
13,85% |
Zysk operacyjny/przychody |
16,03% |
17,88% |
16,54% |
14,91% |
Rentowno majtku (ROA) |
5,31% |
10,84% |
15,98% |
14,87% |
Rentowno kapitaów wasnych (ROE) |
12,80% |
28,08% |
37,96% |
31,02% |
W przypadku Grajewa wskaniki rentownoci aktywów i kapitaów wasnych s zadowalajce. To dziki wysokiemu wskanikowi rentownici aktywów w latach 1995 - 96 rentowno kapitaów wasnych ZPW Grajewo przewyszaa inflacj panujc w danych okresach.
Wskaniki pynnoci
|
31.12.93 r. |
31.12.94 r. |
31.12.95 r. |
30. 06.96 r. |
Pynno bieca CR |
0,91 |
0,92 |
1,25 |
1,21 |
Pynno szybka QR |
0,26 |
0,22 |
0,47 |
0,46 |
Rotacja nalenoci [dni] |
25 |
20 |
25 |
36 |
Rotacja zobowiza [dni] |
119 |
97 |
74 |
80 |
Rotacja r. pieninych [dni] |
5 |
3 |
1 |
1 |
Rotacja zapasów [dni] |
238 |
242 |
218 |
237 |
Majtek obrotowy operacyjny |
-2631,6 |
-2957,7 |
10401,6 |
12219,4 |
Wskaniki pynnoci CR i OR w latach 1993 - 94 utrzymyway si grubo poniej przyjtych standardów wiatowych. W spóce wystpowa wówczas ujemny majtek obrotowy operacyjny. Na przestrzeni analizowanego okresu nastpia znaczna poprawa wskaników pynnoci i mona spodziewa si utrzymania na bezpiecznym poziomie. Pozostae wskaniki rotacji utrzymuj si na podanym poziomie.
Wskaniki zaduenia
|
31.12.93 r. |
31.12.94 r. |
31.12.95 r. |
30. 06.96 r. |
Poziom zaduenia aktywów |
48,2% |
49,4% |
35,8% |
40,4% |
Zobowizania/kapitay wasne |
103,1% |
107,1% |
56,9% |
71,7% |
Zobow. krótkoterm./cao zobow. |
96,8% |
97,1% |
100,0% |
99,9% |
Kapita pracujcy/aktywa |
-4,2% |
-3,8% |
8,9% |
8,6% |
Wskaniki zaduenia przedstawiaj jak kapitay obce towarzyszyy spóce w jej dynamicznym rozwoju. Potne inwestycje i bardzo szybko rozrastajcy si majtek obrotowy wymagay finansowania kapitaami wasnymi na równi ze zobowizaniami. Dopiero doskonay wynik osignity w roku 1995 utrwali przewag kapitaów wasnych w pasywach firmy.
Wskaniki wykorzystania aktywów
|
31.12.93 r. |
31.12.94 r. |
31.12.95 r. |
30. 06.96 r. |
Produktywno aktywów |
1,46 |
1,82 |
2,01 |
1,72 |
Majtkochonno |
0,68 |
0,55 |
0,50 |
0,58 |
Produkt. majtku trwaego (FAT) |
2,73 |
3,35 |
3,66 |
3,27 |
Produkt. majtku obrotowego (CAT) |
3,44 |
4,19 |
4,52 |
3,65 |
Wskaniki wykorzystania aktywów potwierdzaj ogólny „zdrowy” obraz Grajewa. Korzystne tendencje utrzymujce si w latach 1993 - 95 prognozuj utrzymanie si w najbliszym czasie na podobnym, jeli nie lepszym poziomie. Gorsze pierwsze pórocze `96 w tym wypadku mona traktowa jako efekt sezonowoci sprzeday wystpujcy w spóce.
SWOT
SIY
- widcy udzia w polskim rynku pyt wiórowych,
- bardzo chonny rynek odbiorców,
- wysoki stopie wykorzystania mocy produkcyjnych,
- korzystne pooenie geograficzne wzgldem pozostaych konkurentów,
- wysoka jako produktu,
- dua mara brutto ze sprzeday,
OKAZJE
- wzrost sprzeday na rynkach wschodnich,
- zmiana technologii - w wikszym stopniu w produkcji pyt bd wykorzystane tasze od - drewna odpady drzewne,
- rozwój budownictwa mieszkaniowego,
- realny wzrost mocy produkcyjnych,
WADY
- wystpujca w sprzeday sezonowo,
- dominujcy udzia w zaopatrzeniu pastwowej agencji Lasów Pastwowych,
TRUDNOCI
- rozwój konkurencyjnego dla pyt wiórowych produktu - pyty MDF,
- pojawienie si konkurencji zagranicznej po zniesieniu podatku granicznego i zmniejszeniu ca,
- wzrost mocy produkcyjnych u konkurencji,
- napyw gorszej jakociowo pyty wiórowej ze wschodu.
Macierz General Electric
Ocena czynników okrelajcych atrakcyjno sktora.
L.p. |
Nazwa czynnika |
Waga w % |
Ocena intensywnoci wpywu |
Warto |
|
wzrost gospodarczy |
|
|
|
|
rozmiary rynku |
|
|
|
|
dochodowa |
|
|
|
|
struktura rynku |
|
|
|
|
koncentracja na rynku |
|
|
|
|
sezonowo |
|
|
|
|
cykliczno |
|
|
|
|
efekt skali |
|
|
|
|
wymogi technologiczne |
|
|
|
|
wymagania kapitaowe |
|
|
|
|
zagadnienia socjalne |
|
|
|
|
zagadnienia prawne |
|
|
|
|
zagadnienia ekologiczne |
|
|
|
|
razem |
|
|
|
Ocena czynników okrelajcych pozycj konkurencyjn firmy w sektorze
L.p. |
Nazwa czynnika |
Waga w % |
Ocena intensywnoci wpywu |
Warto |
|
udzia rynku |
|
|
|
|
zdolno konkurowania |
|
|
|
|
znajomo rynku i klienta |
|
|
|
|
umiejtnoci technologiczne |
|
|
|
|
umiejtnoci menaderskie |
|
|
|
|
jako produktu |
|
|
|
|
konkurencyjno cenowa |
|
|
|
|
produktywno |
|
|
|
|
razem |
|
|
|
Stopie atrakcyjnoci sektorów
|
|
|
|
wysoki |
inwestuj i rozwijaj
|
rozwijaj selektywnie |
przeprowad selekcj |
redni |
rozwijaj selektywnie
|
przeprowad selekcj |
wycinij (niwa) i pozbd si |
niski |
przeprowad selekcj
|
wycinij (niwa) i pozbd si |
wycinij (niwa) i pozbd si |
|
wysoka |
rednia |
niska |
Pozycja konkurencyjna jednostki w sektorze