Literatura schyłku XVI wieku


  1. Sebastian Fabian Klonowic

  1. Pisarstwo Klonowica (ok.1545-1602, podpisywał się też jako Acernus) jest znamiennym przejawem poczucia końca epoki. Jednym z pierwszych jego utworów jest cykl zatytuowany Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża, nieboszczyka pana Jana Kochanowskiego (1585)

  2. Żale są poematem epicedialnym cyklicznym (13 utworów), nie są jednak naśladowaniem Trenów, a - Epitafu Biona nieznanego poety z II-I w. p. n. e. napisanego na modłę teokrytejską. Stamtąd pochodzi koncepcja kolejnych wezwań do bóstwo, osób, miast, rzek, kwiatów, zwierząt by opłakiwały zmarłego.

  3. Ważniejsze od manierycznych nieco Żalów są dwa inne utwory Klonowica: Flis i Worek Judaszów.

  4. Debiutował przekładem Vitae Regnum Polonorum Janickiego pt. Królów i książąt polskich…zawarcie i opis (1576) uzupełnionym wierszami o Walezym i Batorym.

  5. W 1582 r. wydał łaciński moralistyczny poemat Philtron (tj. „napój miłosny”), będący rozprawą o miłości chrześcijańskiej i uczynkach miłosiernych. Mit pierwotnej dobroci, Złotego Wieku często powraca w twórczości Klonowica.

  6. W 1584 ukazuje się Roxolania - opis ziemi Rusi Czerwonej, miast, wsi, obyczajów, zabobonów i niedoli chłopskiej.

  7. Victoria deorum z ok.1600 r. również podejmuje wątki uroków wsi i nędzy ludu. Jest to swego rodzaju summa grzechów i wykroczeń (utwór jest poematem alegorycznym o walce z grzechem) na wzór bestiariów czy lapidariów. Pojawia się tu też wątek świata, który się zestarzał.

  8. Dwa najbardziej znane utwory Klonowica to: Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi (1595) oraz Worek Judaszów, to jest Złe nabycie majętności (między 1600 a 1603). Oba utwory mają szereg cech wspólnych - zdają się być archaizowane, bliższe językowi Reja, niż Kochanowskiego. Flis funkcjonuje na trzech płaszczyznach: alegorycznej (życie jako żegluga/spław), narzekania na zepsucie i opartego na autopsji opisu podróży. Jest utworem pogodnym i żartobliwym, nadto - sięgającym do tradycji nie homeryckiej, a hezjodejskiej. Worek Judaszów to swoista encyklopedia zła - zbrodni, występku, nieprawości, ułożonego wg „czterech skór” z których miał być zszyty worek judasza:wilczej (złodzieje), lisiej (pochlebcy, oszuści), rysiej (fałszywi) i lwiej (tyrani)

  1. Szymon Szymonowic

  1. Urodził się w Lwowie w 1558 r., zmarł w Czernięcinie w 1629 r.

  2. W latach 1580/81 wyjechał za granicę na studia, po powrocie Zamoyski wyrobił mu szlachectwo i tytuł poety Jego Królewskiej Mości oraz zaangażował do pracy przy powstającej w Zamościu Akademii (1595). Gdy stosunki w Zamościu zaczęły układać się nie najlepiej, osiadł na wsi, w Czernięcinie.

  3. Debiutował w 1578 r. łacińskim wierszykiem pochwalnym drukowanym przy Gnieździe cnoty B. Paprockiego, był też autorem drukoanej dopiero w 1604 r. Divus Stanislaus.

  4. W 1587 r. wychodzi Castus Ioseph, tragedia, przełożona na polski przez Stanisława Gosławskiego i wydana w 1597 r. pod łacińskim tytułem. Utwór nosi znamiona podobieństwa do Fedry Seneki i Hippolytosa Eurypidesa.

  5. 1588 - Flagellum livoris…, o bitwie pod Byczyną, 1589 - Aelinopean, krytyka szlachty i pochwała Zamoyskiego.

  6. 1614 - Sielanki, „prawodawca gatunku” (idylla - eidyllion, „obrazek”)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku
1 Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku
Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku-słabe, STUDIA, staropolska
Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku
Koncepcja krytyki literackiej K Brodzińskiego na podst E Tarnowska Temeriusz, T Kostkiewiczowa, Kry
Kształtowanie się normy językowej w XVI wieku, HJP
przeglad lacinski z xvi wieku
Mapa polityczna świata z początku XVI wieku
M Bogucka,?gielnia gdańska w XVI wieku
Sarmata o sobie inni o sarmacie Omów na podstawie przykładów literackich XVII i VIII wieku Blask
Teoria literatury, wznioslown, Wzniosłość (słownik literatury polskiej XIX wieku)
POLSKIE DZIEJE, Organizacja państwa polskiego w XVI wieku, Organizacja państwa polskiego w XVI wieku
Teatr i dramat w Polsce XVI wieku
Katastroficzne wizje literackie w utworach XX wieku
zagadnienia 2, Zag 43, Dziennik w literaturze polskiej XX wieku
Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII - Peregrynacja Maćkowa - streszczenie

więcej podobnych podstron