7.03.2011

Czynniki wpływające na skłonność do inwestowania:

- wewnętrzne (związane z osobowością)

• młodzi mają większą skłonność do inwestowania niż osoby starsze

• zdolność do pozyskania kapitału

- zewnętrzne:

• istnienie warunków do inwestowania w otoczeniu komercyjnym i makroekonomicznym - prognozy co do kształtowania się inflacji, PKB itp.

• podatki

• rozwiązania prawne (jeżeli nie ma ostrych przepisów nie będzie zrealizowanych pewnych projektów)

ISTOTA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH:

Projekt inwestycyjny - tymczasowe przedsięwzięcie odejmowane w celu wytworzenia

unikalnego wyrobu lub dostarczenia unikalnej usługi.

Najważniejsze cechy projektu inwestycyjnego:

- tymczasowość - projekt ma określone terminy rozpoczęcia i zakończenia realizowanych

zadań, które są określone w harmonogramie;

- unikalność - efekt, który zostanie zrealizowany dzięki zrealizowaniu projektu ma

specyficzne, indywidualne cechy wyróżniające go spośród innych;

Inne cechy projektu inwestycyjnego:

- cel projektu, którym jest wytworzenie nowych lub zmiana istniejących obiektów majątku trwałego;

- duże znaczenie długoterminowych prognoz gospodarczych i społecznych oraz wymagań środowiskowych dla prawidłowego zdefiniowania projektu

- projekt skierowany na rewolucyjną zmianę

- złożoność projektu - zaangażowanie wielu instytucji różnego szczebla (lokalnego, centralnego, a niekiedy nawet ponadnarodowego) w proces wdrażania projektu i następnie eksploatacji

- długotrwały okres przygotowania i realizacji projektów inwestycyjnych

- konieczność zapewnienia usług w zakresie projektowania technicznego i inżynierii, geodezji, wykonawstwa budowlanego, nadzoru budowlanego itd.

- znaczny udział prac ziemnych, budowlanych i montażowych

- znaczne zaangażowanie sprzętu technicznego

- duże potrzeby kapitałowe oraz długotrwałe zamrożenie kapitału, wymagające szczególnych sposobów finansowania

- duże znaczenie harmonogramu wdrażania projektu, odzwierciedlającego jego złożoność

- wysoki poziom ryzyka

- wykorzystanie różnorodnych zasobów

- długotrwałość skutków wdrożenia projektów inwestycyjnych;

Rodzaje projektów inwestycyjnych:

• niezależne

• współzależne

• wykluczające się

• ekspansywne

• odtworzeniowe

• dostosowawcze

• innowacyjne

• greenfield - skrajnie inwestycyjny

• brownfield

Inwestycje greenfield - forma bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Inwestycje

greenfield podejmowane są przez firmy, które finansują utworzenie w kraju docelowym zupełnie nowej jednostki poprzez budowę obiektów instalowanie urządzeń i uruchamianie działalności gospodarczej.

Inwestycje greenfield są preferowane gdy proces produkcji jest pracochłonny lub gdy produkty firmy macierzystej są szeroko znane w kraju docelowym, lub gdy inne formy powodowałyby problemy.

CYKL PROJEKTU INWESTYCYJNEGO

Początek cyklu inwestycyjnego: powstanie idei, pomysłu.

Koniec cyklu inwestycyjnego: w pewnym momencie fazy eksploatacji (gdy osiągamy cel)

- gdy dominujące składniki aktywów które zostały wytworzone zostają zużyte - wg Unido

- gdy korzyść netto z danej inwestycji ulega zmniejszeniu - wg literatury niemieckiej;

W praktyce cykl ten kończy się wraz z upływem terminu na jaki umowa została przewidziana.

Ograniczenia:

- postanowienia umowne

- zasobność złóż naturalnych

- cykl musi być dostosowany do finansowania projektu;

Inwestor - akcjonariusz lub udziałowiec w spółce.

Kto osiąga wyższą stopę zwrotu: kredytodawcy, czy inwestorzy? Który kapitał jest droższy?

Kredytodawcy szybciej uzyskają zwrot, a inwestorzy otrzymają zwrot po dłuższym okresie czasu, ale za to osiągną większe zyski.

Fazy cyklu projektu inwestycyjnego:

1. Faza przedinwestycyjna (inicjacji)

W tej fazie dużą rolę odgrywają firmy doradcze, otoczenie, ponieważ formułuje się pewna koncepcja projektu; z przeprowadzonych badań wynika, że nakłady w tej fazie wynoszą od 2% do 10%; nakłady te są stosunkowo niskie, mogą stanowić inwestycje utopione; popełnienie błędu w fazie przedinwestycyjnej rzutuje na powodzenie całego cyklu inwestycyjnego; ryzyko wraz z przechodzeniem do kolejnych faz maleje;

2. Faza inwestycyjna

3. Faza eksploatacyjna

RACHUNEK EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI

Rachunek efektywności - stosunek efektów uzyskiwanych z realizacji danej inwestycji do

nakładów na nią poniesionych;

Rodzaje rachunku efektywności:

- proste

- złożone

Charakter:

- bezwzględny (absolutny; czy w ogóle projekt jest efektywny)

- względny (czy jest najbardziej efektywny)

Ocena:

- prospektywna - gdy oceniamy przyszłość; szacujemy czy nasza decyzja inwestycyjna

przyniesie nam określoną stopę zwrotu;

- retrospektywny - przeszłość badamy w celu porównania efektywności inwestycji byłych;

Controlling - w trakcie prezentacji projektu;

Postaudyt - po wdrożeniu (zrealizowaniu) projektu; informacja na przyszłość;

KORZYŚĆ NETTO Z PROJEKTÓW

Inwestycje rzeczowe generują nie tylko finansowe korzyści, ale również inne:

- korzyści przychodowe, mierzalne

- korzyści kosztowe - polegające na ograniczeniu kosztów

- korzyści procesowe - większa niezawodność, mniejsza kapitałochłonność

- korzyści związane z kapitałem ludzkim, wizerunkowo prestiżowe

- korzyści o charakterze podatkowym

- korzyści wewnętrzne

- korzyści związane z kapitałem klienta (lojalność, rozszerzenie współpracy, wzrost

dochodowości)

STOPY ZWROTU

Dwa podstawowe ujęcia:

- stopy w okresie inwestowania - charakteryzujące określony okres czasu

- stopy w skali rocznej

1. Prosta stopa zwrotu w okresie inwestowania

- stopa zwrotu w okresie t

- cena instrumentu finansowego w okresie t

Założenie:

- nie naliczamy odsetek od odsetek - brak kapitalizacji

2. Prosta stopa zwrotu z skali rocznej

- prosta stopa zwrotu (brak odsetek z odsetek)

- długość okresu zwrotu mierzona w latach

Również brak kapitalizacji.

3. Efektywna stopa zwrotu (r), w której okresem kapitalizacji jest jeden rok

4. Stopy zwrotu o kapitalizacji ciągłej (logarytmiczne stopy zwrotu) w okresie

inwestowania

5. Stopy zwrotu o kapitalizacji ciągłej łatwo dodawać w czasie, ale ciężko je policzyć dla

całego portfela.

Aby dodać je w czasie, wystarczy je po prostu zsumować.

- logarytmiczna stopa zwrotu z n okresów (stopa zwrotu w okresie inwestycji)

- logarytmiczna stopa zwrotu i-tego okresu

6. Efektywna logarytmiczna stopa zwrotu (roczna)

Zadanie:

Okres inwestowania wynosi 2 lata. Wartość początkowa inwestycji wynosi 100zł. Wartość końcowa (po dwóch latach) wynosi 150zł. Wyznacz różne możliwe stopy dochodu.

I.

II.

III.

IV.

V.

Średnia ważona stopa zwrotu jest nieważoną średnią stóp zwrotu dla podokresów:

Średnia geometryczna stopa zwrotu:

Zadanie:

Stopy zwrotu z kolejnych czterech miesięcy wynoszą:
,
,
,
. Wyznacz średnią geometryczną stopę zwrotu za okres czterech miesięcy.

Zadanie:

Stopy zwrotu dla kolejnych sześciu lat wynosiły odpowiednio: 5%, 7%, 2%, -5%, 3%, 4%. Wyznacz średnią geometryczną stopę zwrotu za okres ostatnich czterech lat.

METODY OCENY

- statyczne (proste) - oceniają efektywność projektów inwestycyjnych;

- dynamiczne

Prosta stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych:

- relacja dochodów (liczonych w skali roku) do całkowitych nakładów inwestycyjnych (skumulowanych od momentu rozpoczęcia przedsięwzięcia inwestycyjnego do okresu, dla którego wyznaczona jest ta relacja)

Stopa zwrotu = Dochód roczny
Całkowity nakład inwestycyjny

Dochód może być określany za pomocą różnych kategorii:

- zysk brutto (zysk przed opodatkowaniem)

- zysk netto (zysk po opodatkowaniu i obowiązkowych odpisach)

- zysk netto + odsetki od kredytu

- zysk netto + amortyzacja

- zysk netto + amortyzacja + odsetki od kredytu

ROI - Return On Investment - informuje nas o całkowitej zyskowności inwestycji; najczęściej wykorzystywany przez bank;

ROI = (Zysk operacyjny opodatkowany (NOPAT)
Całkowite nakłady inwestycyjne) * 100%

ROI = (Zysk netto
Całkowite nakłady inwestycyjne) * 100%

ROI = (EBIT
Całkowite nakłady inwestycyjne) * 100%

ROE - Return On Equity - dotyczy informacji z perspektywy inwestora, perspektywy finansowania kapitałów własnych

ROE=(Zysk netto
Całkowite nakłady inwestycyjne finansowane kapitałem własnym)*100%

Metoda ROI służy do pomiaru bezwzględnej opłacalności dla wszystkich dostawców kapitału i

może być interpretowana ekonomicznie jako stopa zwrotu z nakładów inwestycyjnych poniesionych na realizację danej inwestycji.

Metoda ROE umożliwia określenie bezwzględnej opłacalności kapitału własnego i jest

interpretowana z punktu widzenia właściciela jako stopa zwrotu z finansowanych przez niego nakładów inwestycyjnych.

Skoro ROI dotyczy wszystkich dostawców, a ROE dotyczy właścicieli stąd otrzymujemy stopę graniczną.

Na podstawie metody prostych stóp zwrotu nie można zbudować obiektywnych kryteriów decyzyjnych, dlatego za kryterium decyzyjne ROI i ROE przyjmuje się jedynie zasadę maksymalizacji ich wartości oraz osiągania wartości większej niż stopa graniczna.

- ROI > ? < ROE (zwrot nakładów inwestycyjnych)

- ROI > ? < WACC

- ROE > ? < stopa procentowa z bezpiecznych inwestycji alternatywnych (np. rentowność dłużnych papierów wartościowych)

- ROE > ? < koszt kapitału własnego

Jeżeli ROI jest wyższy od stopy granicznej wówczas projekt realizujemy, lub jeżeli jest wyższy od średniego ważonego kosztu kapitału.

Zalety i wady ROI i ROE:

Zalety:

- prosta i zrozumiała

- łatwa do oszacowania

Wady:

- nie uwzględnia zmienności wartości pieniądza w czasie

- opiera się na zysku netto

- wymaga ustalenia minimalnej granicznej stopy zwrotu

- jest formułą jednookresową

- różnorodność metodyczna

RYNEK FINANSOWY

- najszersza kategoria

- rynek, gdzie przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe

- obejmuje 4 segmenty:

• rynek kapitałowy

• rynek pieniężny

• rynek walutowy

• rynek instrumentów pochodnych

na każdym z tych rynków dokonują się odmienne transakcje

Rynek pieniężny:

- przedmiotem obrotu na tym rynku są instrumenty o krótkim terminie zapadalności (do 12 miesięcy) - mają one charakter najczęściej wierzycielski, charakteryzują się wysokim stopniem płynności, emitowane są w celu zachowania płynności podmiotów;

np. bony skarbowe, krótkoterminowe papiery dłużne (KPD)

- obrót dotyczy raczej wysokich nominałów

- występują transakcje repo, rewers repo;

Rynek kapitałowy:

- celem funkcjonowania rynku kapitałowego jest efektywna alokacja kapitału; uzyskiwanie dochodów przez inwestorów; właściwa wycena instrumentów

- przedmiot obrotu: instrumenty finansowe o długim terminie zapadalności (powyżej 1 roku)

np. akcje (instrumenty właścicielskie), obligacje, prawa poboru, prawo do akcji (PDA)

Rynek walutowy:

- w ramach tego rynku następuje obrót walutami

Papier wartościowy - dokument inkorporuje prawo; z papierem wartościowym są związane

pewne prawa o charakterze majątkowym;

podstawowa regulacja dotycząca obrotu papierami wartościowymi zawarta jest w kodeksie cywilnym;

Instrument finansowy - kategoria ta staje się coraz szersza;

Na następne zajęcia:

1. Rynek pierwotny i wtórny - czym jest?

2. Rynek regulowany

3. Schematy rynku regulowanego

4. Giełda:

- uczestnicy GPW - domy maklerskie itd.

5. Krajowy depozyt papierów wartościowych

6. Transakcja giełdowa

7. Charakterystyka GPW (kiedy powstała, sytuacja obecna itd.)

8. Co jest przedmiotem obrotu na GPW w Warszawie (jakie instrumenty)

9. Warunki dopuszczenia do obrotu na rynek podstawowy i równoległy

10. Zlecenia

11. Treść zlecenia

12. Założenia zleceń z limitem ceny i bez limitu ceny

13. Zlecenia z wielkością ujawnioną, nieujawnioną

14. System notowań jednolitych i ciągłych

15. Czym jest fixing

16. Indeks giełdowy - co to jest, funkcje, jak się tworzy

17. Krótka charakterystyka poszczególnych indeksów (WIG20, WIG40 itd.)

- na GPW.pl

- ile punktów osiągają

- średnie obroty na giełdzie

- ile spółek notowanych na giełdzie

Zalecana literatura:

- Dembski "Inwestycje"

- Jajuga

- Anatomia sukcesu

---