Elementy konstrukcji podatku :

1. Podmiot podatku – podmiot zobowiązany do zapłaty podatku (podatnik – podmiot bierny), a także podmiot upoważniony do poboru świadczenia podatkowego (państwo, samorząd terytorialny -podmiot czynny).

Podatnik – podmiot zobowiązany do obliczenia, poboru i odprowadzenia podatku na odpowiednie konto (do Urzędu Skarbowego).

Inkasent – podmiot zobowiązany do poboru i odprowadzenia podatku.

1. Przedmiot podatku – stan faktyczny (np. posiadanie nieruchomości, środków transportu, uzyskanie przychodu lub dochodu) lub prawny (uzyskanie spadku lub darowizny lub opodatkowanie podatkiem od czynności cywilno-prawnej –umowa) w wystąpieniu którego ustawa łączy obowiązek podatkowy.

2. Podstawa opodatkowania – ilościowo (np. przy akcyzie – ilość paliwa za 1000 litrów) lub wartościowo (VAT, podatek od osób fizycznych lub prawnych) ujęty przedmiot opodatkowania.

3. Podstawa obliczenia podatku – konkretna wielkość przyjęta przez organ podatkowy w decyzji wymierzającej podatek lub przez podatnika zobowiązanego do samodzielnego obliczenia podatku uwzględniająca wszelkie odliczenia i pomniejszenia podstawy opodatkowania.

4. Stawka podatku – współczynnik określający wysokość podatku w stosunku do podstawy opodatkowania. (w większości wypadków jest to stopa procentowa)

Kryteria podziału stawki :

1. Ze względu na sposób wyrażenia stawki :

   • kwotowe : środki transportowe, podatek rolny, leśny

   • procentowe : dochodowe od osób prawnych, CIT, VAT, akcyza

   • mieszane (procentowo-kwotowe) : akcyza, PIT

2. Kryterium ze względu na stosunek stawki do podstawy opodatkowania :

   • liniowe (proporcjonalna) – kiedy wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania stawka podatku pozostaje na tym samym poziomie : CIT, VAT, akcyza. Podatek liniowy jest prosty, tańszy w poborze, rozwarstwia społeczeństwo

   • progresywne – wraz ze wzrostem podstawy stawka podatku wzrasta : PIT

   • regresywne – przeciwieństwo progresywnej

   • degresywne – połączenie stawki proporcjonalnej i regresywnej

1. Skala podatkowa (ukryta progresja) – tabelaryczne zestawienie ujmujące poszczególne zakresy skali podatkowej i odpowiadającej im stawki podatku.

2. Ulgi i zwolnienia podatkowe – element konstrukcji, który bierze pod uwagę podatnika.

Zwolnienia – całkowite lub częściowe pominięcie dochodów uzyskiwanych z niektórych źródeł przy ustalaniu podstawy opodatkowania.

Ulgi podatkowe – polegają na zmniejszeniu podatku już po dokonaniu jego wymiaru.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – jako pierwszy uregulowany ustawą pdof z 26.07.91 r. Następnie powstała ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym z 20.09.98 r. Podmiot podatku : osoba fizyczna

Pyt. Kiedy można się razem opodatkować?

1. Oboje małżonkowie muszą pozostać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy lub muszą pozostać we wspólności majątkowej przez cały rok podatkowy.

2. Żaden z małżonków nie może prowadzić działalności gospodarczej rozliczanej w sposób ryczałtowy (ryczałt, karta podatkowa), a także działalności rozliczanej na zasadach ogólnych z wykorzystaniem 19% stawki liniowej.

3. Od 01.01.2007 żadne z małżonków nie może podlegać pod przepisy o podatku tonażowym.

4. Od 01.01.2009 osoby mające w Polsce miejsce rezydencji i osiągające swoje dochody w wysokości 75% (dot. to UE, EWG, Szwajcarii)

5. Samotnie wychowujący dzieci (małoletnie bez względu na wiek pobierają rentę socjalną, studiujące do 25 roku życia lub nie uzyskujący dochodów opodatkowanych do kwoty 3.091 zł.)

6. Od 01.01.2011 – osoby żyjące w konkubinacie i razem wychowujący dzieci

Nieograniczony obowiązek podatkowy – opodatkowaniu podlega całość dochodów podatnika jeżeli miejscem zamieszkania jest terytorium RP bez względu na to gdzie położone są źródła przychodów z których te dochody są osiągane.

Ograniczony obowiązek podatkowy – podatnicy nie mający na terytorium RP miejsca zamieszkania podlegają opodatkowaniu tylko od dochodów uzyskanych ze źródeł położonych na terytorium Polski.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uznaje się osobę, która :

1. Posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych.

2. Przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Przedmiot opodatkowania :

Opodatkowaniem podatkiem PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów określonych w art. 21 i 52 od których na podstawie ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stratę rozliczamy maksymalnie na 3 lata, a minimalnie na 50%.