Politechnika Częstochowska

Składki na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych

Iwona Dłubała

Grupa 2

Semestr IV,Rok II

Częstochowa 08.05.2011

W Polsce w myśl obowiązującego prawa każdy kto rozpoczął prace, prowadzi działalność gospodarczą lub prowadzi działalności rolniczą itd. Jest zobowiązany opłacać składki na ubezpieczenia społeczne.

Wysokość tych składek zależy od rodzaju ubezpieczenia i kształtuje się na następujących poziomach:

- ubezpieczenie emerytalne 19,52% (9,76% płatnik, 9,7% ubezpieczony) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,

- ubezpieczenie rentowe 6% (4,5% płatnik, 1,5% ubezpieczony) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,

- ubezpieczenie chorobowe 2,45 (ubezpieczony) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,

- ubezpieczenie wypadkowe od 0,40% do 8,12% (płatnik) podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i jest ona uzależniona od tzw. Stopnia wypadkowości, czyli ilości wypadków przy pracy w danej firmie.

Każda grupa ubezpieczonych opłaca swoje składki w różnych stopniach procentowych. Osoby które nawiązały stosunek pracy podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu obowiązkowo i opłacają składkę w 50% a kolejne 50% opłaca pracodawca. Tak samo wygląda to przy pokrywaniu składek na ubezpieczenie rentowe. W 100% ubezpieczony pokrywa składki na ubezpieczenie chorobowe a na ubezpieczenie wypadkowe pracodawca w 100%. Wszystko to od podstawy wymiaru składki. W tym przypadku przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Inaczej wygląda to w sytuacji osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, gdyż osoba ubezpieczona w 100% opłaca obowiązkowe ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Osoby współpracujące z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą mają obowiązkowo opłacane ubezpieczenie emerytalne i wypadkowe przez pracodawce. Ubezpieczenie chorobowe dobrowolnie opłaca sam ubezpieczony w 100% podstawy wymiaru składki, którą stanowi zadeklarowana kwota nie mniejsza niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale w gospodarce narodowej.

Osoby wykonujące umowę zlecenie lub umowę agencyjną w siedzibie zleceniodawcy podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu obowiązkowo. Pierwsze dwa pokrywa w 50% pracodawca a w drugiej części sam ubezpieczony. Natomiast ubezpieczenie chorobowe dobrowolnie pokrywa w 100% sam ubezpieczony. Zleceniobiorcy wykonujący prace poza siedzibą zleceniodawcy podlegają tak samo ubezpieczeniu jak osoby wykonujące pracę w siedzibie zleceniodawcy oprócz wypadkowego gdyż nie podlegają mu na mocy ustawy.

W każdym z powyższych przypadków może się zdarzyć, iż osoba opłacająca składkę na ubezpieczenia jest osobą niepełnosprawną lub ją zatrudnia. Sposób finansowania składek na ubezpieczenia społeczne niektórych osób niepełnosprawnych różni się nieco od sposobu, według którego są finansowane składki za pozostałe osoby ubezpieczone.

Przed 1 stycznia 2008 obowiązywał przepis mówiący o tym iż „(...) niektórym pracodawcą zatrudniającym osoby niepełnosprawne w ramach stosunku pracy bądź na podstawie umowy o pracę nakładczą oraz niepełnosprawnym przedsiębiorcom, podejmującym po raz pierwszy działalność gospodarczą, prawo do dofinansowania składek na ubezpieczenia społeczne ze środków budżetu państwa i PEFRON.(...)”

Osoby niepełnosprawne, które po raz pierwszy podjęły działalność gospodarczą mogły liczyć na dofinansowanie składek z środków PEFRON w następujących zależnościach:

- 75% składek na ubezpieczenie emerytalne w przypadku gdy przedsiębiorca posiadał znaczny stopień niepełnosprawności,

- 50% składek na ubezpieczenie emerytalne w przypadku gdy przedsiębiorca posiadał umiarkowany stopień niepełnosprawności,

- 50% składek na ubezpieczenie wypadkowe w przypadku lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Istota tej formy opłacania składek wyrażała się w tym iż uprawnieni do otrzymania dofinansowania składek pracodawcy i przedsiębiorcy nie mieli obowiązku wpłacania składek do ZUS. Rozliczenie tych składek następowało pomiędzy ZUS a budżetem państwa i PEFRON.

Uchylenie art. 25 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej z dniem 1 stycznia 2008r. spowodowało iż składki na ubezpieczenia niektórych osób niepełnosprawnych dalej będą refundowane ale tylko ze środków PEFRON. Zasady tej refundacji określa art. 25a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej (...), zgodnie z którym w poszczególnych przypadkach PFRON refunduje:

- pracodawcy, który zatrudnia mniej niż 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu w stosunku do zatrudnionych niepełnosprawnych pracowników i chałupników, którzy są zaliczani do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W takiej sytuacji przysługuje mu refundacja części wynagrodzenia, która odpowiada składce należnej od zatrudnionego na ubezpieczenie emerytalne. Kolejno część kosztów osobowych jakie poniósł pracodawca na składki należne od pracodawcy na ubezpieczenie emerytalne,

- pracodawcy który prowadzi zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej w stosunku do zatrudnionych niepełnosprawnych pracowników i chałupników przysługuje refundacja części wynagrodzenia odpowiadająca składce należnej od pracownika na ubezpieczenia emerytalne i chorobowe, oraz części kosztów osobowych ponoszonych przez pracodawcę wynikających z opłacania składek należnych od pracodawcy za ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe,

- pracodawcy który zatrudnia co najmniej 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ogółem w wysokości co najmniej 6%, w stosunku do zatrudnionych niepełnosprawnych pracowników i chałupników. Dla zaliczonych do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje refundacja części wynagrodzenia, która odpowiada składce należnej od pracownika na ubezpieczenie emerytalne a także części kosztów osobowych jakie ponosi pracodawca opłacający składkę należną od pracodawcy na ubezpieczenie emerytalne. Osobą zaliczonym do lekkiego stopnia niepełnosprawności przysługuje tylko refundacja części kosztów osobowych jakie ponosi pracodawca z tytułu opłacania składki należnej od pracodawcy na ubezpieczenie wypadkowe,

- osobie niepełnosprawnej, która prowadzi działalność gospodarczą przysługuje refundacja obowiązkowej składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie przekraczającej wysokości składki od podstawy wymiaru jaka jest kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale,

- niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika przysługuje refundacja składek na ubezpieczenie rolników: wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe.

Należy zwrócić uwagę, że refundacja składek dotyczy tylko obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe a nie dotyczy dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych oraz składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe. Przysługuje wyłącznie w tedy gdy opłacający składki odprowadził je w terminie do ZUS i nie ma żadnych zaległości w ich opłacaniu.

BIBLIOGRAFIA

Książki i czasopisma

1.Piotr Kostrzewa, Nowe zasady finansowania składek dla osób niepełnosprawnych (cz.1), Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 5/2008.

2.Piotr Kostrzewa, Nowe zasady finansowania składek dla osób niepełnosprawnych (cz.2), Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 6/2008.

3.Piotr Kostrzewa, System ubezpieczeń społecznych, [w:] Ubezpieczeńa społeczne 2008, Magdalena Stojek - Siwińska (red.),Wolter Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2008.

4.Roman Garbiec, Ubezpieczenia w teorii i praktyce. Część I system ubezpieczeń społecznych,WWZPCz, Częstochowa 2007.

Zob. Piotr Kostrzewa, System ubezpieczeń społecznych (w) Ubezpieczenia społeczne 2008, Magdalena Stojek - Siwińska (red.),Wolter Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2008,s.111

Zob. Roman Garbiec, Ubezpieczenia w teorii i praktyce. Część I system ubezpieczeń społecznych,WWZPCz, Częstochowa 2007,s.29

Zob. Roman Garbiec, Ubezpieczenia w teorii i praktyce. Część I system ubezpieczeń społecznych, WWZPCz, Częstochowa 2007,s.30-31

Zob. Piotr Kostrzewa, Nowe zasady finansowania składek dla osób niepełnosprawnych (cz.1), Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 5/2008,s.18

Zob. Piotr Kostrzewa, Nowe zasady finansowania składek dla osób niepełnosprawnych (cz.1), Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 5/2008,s.18

Zob. Piotr Kostrzewa, Nowe zasady finansowania składek dla osób niepełnosprawnych (cz.1), Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 5/2008,s.18

Zob. Piotr Kostrzewa, Nowe zasady finansowania składek dla osób niepełnosprawnych (cz.2), Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 6/2008,s.22

---