*Gleby glejowe- występują w klimacie subpolarnym. Powstają w wyniku redukcji tlenków żelaza (III) do tlenków żelaza(II) w warunkach słabego dostępu tlenu

* Gleby bielicowe- występują w klimacie umiarkowanym pod lasami. Ich podłoże stanowią przeważnie osady polodowcowe: piaski, żwiry, gliny lub iły

* Gleby brunatne i płowe- występują w klimatach morskich strefy umiarkowanej ciepłej, pod lasami liściastymi i mieszanymi. Utworzyły się głównie na podłożu zbudowanym z glin morenowych i osadów

* Czarnoziemy- występują w klimacie strefy umiarkowanej ciepłej i podzwrotnikowej, na obszarach stepów i lasostepów. Ich podłoże najczęściej stanowią lessy oraz gliny i iły

* Gleby kasztanowe- klimat umiarkowany strefy umiarkowanej ciepłej oraz podzwrotnikowej, gdzie występują małe opady

*Buroziemy, szaroziemy i gleby pustynne- klimat suchy strefy umiarkowanej ciepłej, podzwrotnikowej i zwrotnikowej . Powstały z podłoża piaszczystego i pylastego, wapienie oraz łupki ilaste

* Żółtoziemy i czerwonoziemy - klimat wilgotny strefy podzwrotnikowej i zwrotnikowej, gdzie występuje pora sucha i deszczowa

*Czerwonożółte, czerwone gleby ferralitowe- niskie szerokości geograficzne, pod wilgotnymi lasami równikowymi. Tworzą się na skałach magmowych

* Mady- doliny rzek i obszary delt. Powstają z namułów nanoszonych w czasie wylewu

* Rędziny- tworzą się na podłożu skał węglanowych lub siarczanowych, klimat strefy umiarkowanej

* Gleby bagienne- tworzy się na bagnach

* Czarne ziemie- występują na obszarach pobagiennych w strefach płytkiego nalewu wód gruntowych

*Gleby wulkaniczne- powstają na podłożu skał wulkanicznych, niektóre są zasobne w pruchnicę

* gleby górskie- mają bardzo słabo wykształcony profil glebowy, są płytkie i zawierają niewielkie ilości próchnicy

Żyzność- jest to naturalna zdolność zaopatrywania roślin w wodę, tlen i składniki pokarmowe

Urodzajność- zdolność gleby do dawania plonów, czyli stworzenia korzystnych warunków dla rozwoju mikroorganizmów i wzrostu roślin

Melioracja- polega na uregulowaniu stosunków wodnych w glebie, tak aby powstały w niej możliwie najlepsze warunki dla rozwoju roślin

Strefowość- gleby układają się w pasy klimatyczno- glebowe

Piętrowość- występuje na obszarach górskich, gdzie typ gleby zależy od zmieniającej się wraz z wysokością nad poziomem morza warunków klimatycznych oraz roślinnych

Funkcje gleby

- stanowi rezerwuar substancji odżywczych i wody, niezbędnych do rozwoju roślin

- umożliwia ludziom produkcję żywności oraz naturalnych produktów roślinnych

- jest środowiskiem życia zwierząt i drobnoustrojów

- stanowi warstwę ochronną zapobiegającą nadmiernemu zanieczyszczeniu wód gruntowych

- wpływa na lokalne warunki klimatyczne

Degradacja- polega na pogorszeniu właściwości gleby co w konsekwencji prowadzi do obniżenia żyzności i produktywności gleby

Czynniki pogarszające właściwości gleby

- erozja, susze, pożary, trzęsienia ziemi

- pustynnienie i stepowienie

- zanieczyszczenia przemysłowe i komunalne

- niewłaściwe stosowanie nawozów mineralnych

- działalność przemysłowa a zwłaszcza górnictwo

- składowanie odpadów

Rekultywacja- to zespół zabiegów technicznych, agrotechnicznych, chemicznych i biologicznych, które mają na celu przywrócenie glebom ich wartości użytkowej

klasa	Udział %	Cechy gleby	Przykłady	żyzność	Uprawy
I Najlepsze	0,5%	przepuszczalne, przewiewne, dobrze nawilgocone, dobrze wykształcony poziom próchniczy	Czarnoziemy i mady, niektóre rędziny, czarne ziemie, brunatne na lessach	Najżyźniejsze, podwajają osiągnąć wysokie plony bez zabiegów agrotechnicznych	Buraki cukrowe, pszenica, warzywa, rzepak
II Bardzo dobre i dobre	3,2%	mniejsza przepuszczalność i przewiewność, gorsze właściwości fizyczne, mogą wymagać melioracji	jak w klasie pierwszej oraz najlepsze brunatne i płowe	wysokie plony przy stosowaniu zabiegów agrotechnicznych	buraki cukrowe, pszenica, rzepak, warzywa, drzewa owocowe
III dobre i średnio dobre	24%	gorsze właściwości fizyczne i chemiczne oraz gorsze warunki występowania, gorsze warunki wodne, wyraźnie zaznaczone procesy degradacji, mogą wymagać melioracji	brunatne i płowe, czarne ziemie, mady piaszczyste, rędziny torfiwo- mursowe i torfowe,	konieczne zabiegi agrotechniczne przy uprawie wymagających roślin i bardzo dobre plony roślin mniej wymagających	żyto, jęczmień, ziemniaki, niektóre drzewa owocowe, gorzej udaję się pszenica i buraki
IV średniej jakości, lepsze i gorsze	40%	ilość składników odżywczych uzależniona od skały macierzystej, zbyt przesuszone lub nawilgocone, często wymagają melioracji	brunatne, płowe, bielicowe, czarnoziemy, torfy	konieczne intensywne zabiegi agrotechniczne do uzyskania dobrych plonów	rośliny pastewne, ziemniaki, żyto, niektóre drzewa owocowe
V słabe	20%	Silnie przesuszone lub nawilgocone	brunatne, rdzawe, bielicowe, płowe, mady i rędziny	dają niepewne plony nawet przy intensywnych zabiegach agrotechnicznych	ziemniaki, owies, rośliny pastewne
VI Najsłabsze	11%	płutkie, kamieniste, nadmiernie przesuszone lub nawilgocone	rdzawe, bielicowe, płowe, górskie, ciężkie mady	bardzo niskie plony najmniej wymagających zbóż, zawodne w uprawie	pastwiska, rośliny pastewne, sporadycznie owies
Pod zalesienie	0,9%	cienki poziom pruchniczy, silnie zdegradowana lub w początkowym stadium rozwoju	rdzawe, bielice, górskie, najpłytsze rędziny	nie nadają się pod uprawę roślin	zalesienia

---