Przyrost naturalny to roznica miedzy liczba ur. żywych a liczba zgonu w danym okresie.Czynniki wpływające na poziom urodzen:liczba i struktura kobiet w wieku rozrodczym (15-45),wiek zakladania rodziny,poziom i dostep do opieki zdrowotnej,awans społeczny i aktywność zawodowa kobiet,miejsce zamieszkania,poziom wykształcenia,przekonania religijne,propagowanie metody planowania rodziny,poziom gospodarczy kraju,sytuacja ekonomiczna kraju,sytuacja ekonomiczna rodziny.Saldomigracja-roznica miedzy liczba ludności naplywajaca a liczba odplywajaca z danego obszaru w określonym czasie.Przyrost rzeczywisty-to suma przyrostu naturalnego i salda migracji.Fazy rozwoju demograficznego:a)wysoki poziom współczynnika urodzen i zgonow:wysoka umieralność spowodowana niedożywieniem higieny i opieka medyczna,dzietność kobiet powyżej 6 srednia zycia powyżej 45.b)nadal wysoki stopien ur.spadek współczynnika zgonu powoduje dynamiczny wzrost przyrostu naturalnego”eksplozja demograficzna” dzietność kobiet 5-6,dl zycia 45-60 np. Afganistan,Nigeria.c).stopniowo obniza się współczynnik ur.dalszy spadek wskaźnika zgonu,dzietność 3-5,dl.zycia 55-60 Indonezja,Meksyk.d).stopa ur.stabilizuje się niski poziom zgonow przyrost nie wielki,dzietność 2-3,wiek do 65 Polska,Belgia,Hiszpania e).regest demograficzny-ujemny przyrost naturalny,dzietność poniezj 2 wiek 65 Włochy,Niemcy.Języki świata: chinski,hindi,angielski,hiszpanski.Państwa w których mieszkancy posługują się wieloma jezykami:Szwajcaria(niemiecki,francuzki,włoski),Belgia(flamancki,francuzki),Kanada(angielski,Francuzki).Jezyki ONZ:angielski,Francuzki,niemiecki,chinski,rosyjski,hiszpanski,arabski.Języki żywe Europy: R.indoeuropejska:albanska(albanski,Albania,Serbia Czarnogora),bałtycka(litewski,łotewski,Łotwa,Litwa),brytonska(bretonski,walijski,Walia,W.brytania,Francja)cetycka(irlandzki,szkocki,manski,Irlandia,w.brytania)germańska(niemiecki,Niemcy,Austria,liechtenstain,luxemburg,angielski,w.brytania,Anglia,szwedzki,Szwecja,Irlandia,norweski,Norwegia,dunski,dania,islamski,Islandia,fryzyjski,Niemcy,Holandia,flamandzki,Belgia,Holandia)grecka(grecki,Grecja)romańska(wloski,wlochy,Francuzki,Francja,Belgia,Szwajcaria,Andora,luxemburg,prowalski,Francja,kataloński,Hiszpania,Andora,portugalia,retoromański,wlochy,Niemcy,Szwajcaria,rumunski)słowiańska(polski,polska,czeski,Czechy,słowacki,slowacja,ukraiński,Ukraina,rosyjski,Rosja,bialruski,Białoruś,serbokorowacki,Chorwacja,Serbia,czarnogora,bosnia i hercegowina,bułgarski,bulgaria,macedoński,Macedonia,słowiański,slowenia,łużycki,Polska,Niemcy)R.Uralska:ugrofinska(wegierski,wegry,slowacja,finski,Finlandia,estoński,Estonia,laponski,Finlandia,Norwegia,Szwecja,Rosja)Klasyfikacja panstw ze względu na wielkość powierzchni:duze powyżej 1 mln km Rosja,Kanada,Chiny,USA,Brazylia,srednie od 100 tys-1mln polska,Wietnam,Francja,Niemcy,Wenezuela,małe od 10 tys-100tys km Czechy.slowacja,Holandia,mini poniezj 10 tys Watykan,San marino,Malta.Klasyfikacja panstw ze względu na liczbe ludności:a)duze powyżej 100mln miszkancow Chiny,Indie,USA,Brazylia.b).srednie od 10 mln -100 Polska Niemcy,Niemcy,Brytania.c).male od 1mln-10 mln Austria,portugalia,Szwajcaria.d).mini ponizej 1 mln Islandia,Watykan,Cypr.Klasyfikacja panstw ze względu na ustroj:a)republika Chiny,polska,Czechy,Irlandia b)republika federacyjna niemcy,meksyk,USA,Brazylia c).monarchia parlamentarna Hiszpania,Japonia,Kanada d).monarchia konstytucyjna Belgia,dania,Holandia, e).monarchia absolutna Arabia saudyjska.Wyznania:Buddyzm opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach głoszonych przez Siddharthę Gautamę, oraz na przedstawionej przez niego Ośmiorakiej Ścieżce, która prowadzić ma do ustania cierpienia.Chrześcijaństwo- religia monoteistyczna i rodzina związków wyznaniowych głoszących nauczanie o mesjaństwie i synostwie bożym Jezusa Chrystusa, jego męczeńskiej i odkupieńczej śmierci oraz zmartwychwstaniu. Świętą księgą chrześcijan jest Biblia.Chrześcijaństwo wywodzi się z judaizmu i wyłoniło się z niego ok. połowy I wieku. Największa religia na świecie pod względem liczby wyznawców.Katolicyzm-doktryna teologiczna i wyznanie chrześcijańskie głoszone przez Kościoły: katolickie, polskokatolickie, starokatolickie, część kościołów anglikańskich i liberalno-katolickich oraz całokształt implikowanych przez tę doktrynę typów religijności, postaw wobec świata, struktur światopoglądowych, ideologii społecznej i politycznej, występujących w różnych środowiskach katolickich.Prawosławie- Współcześnie obejmuje ona w zasadzie wyłącznie Kościoły wschodnie i Kościoły orientalne Judaizm-podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga będącego nie tylko stwórcą świata, także jego stałym "nadzorcą", czy też "opiekunem",jej wyznawcy znajduja się na calym swiecie ale obecnie jest ich najwięcej najwięcej Izraelu. Czynniki wplywajace na rozmieszczenie ludnosci a) przyrodnicze klimat uksztaltowanie powierzchni rolnicza przydatnosc gleb b) poza przyrodnicze przemysl wyst surowcow mineralnych klasyf obszarow ze wzgl na stalosc zasiedlenia a) ekumena sa to obszary stale zamieszkale wyst miedzy 54 stopniem S a 78 stopniem N b) subekumena jest to obszar o minimelanej gestosci zaludnienia lub obszar niezamieszkaly ale okresowo wyk przez czlowieka c) anekumeny sa to obszary nie zamieszkale przez czlowieka gestosc zaludnienia azja 117os/km australia 70os/km europa 70os/km bangradesz 882os/km chiny 133os/km (nizina chinska 2000 os/km) tybet 1os/km mangolia 20os/km polska 124os/km jawa ekunema nizina gangesu ekumena zyzna gleba nizina zachodnioeuropejska ekumena kalifornia ekumena przemysl grenlandia anekumena klimat plw arabski subekumena klimat urbanizacja jest to rozwoj miast wyrazajace się wzrostem liczby mista kliczby ludnosci miejsciej i powiekszaniem terytorialnym miast wskaznik urbanizacji ilosc osob zamieszkujaca miasta wyrazajaca w % powyzej 85% belgia holandia niemcy polska 64% i ponizej 30% etiopia kenia zespoly miejskie aglomeracja, konurbacja, megalopolizm najwieksze miasta swiata meksyk san paulo los angeles kalkuta london rasa jest to gr ludzi posiadajaca wspolne cechy które przekazywane sa dziedzicznie odmiany ludzkie a) biala (europeidalna) zamieszkuje gl europe a także indie pakistan b) zolta ciemne krotkie wlosy oczy skosne twarz plaska kosci policzkowe uwydatnione (azjatycka amerykanska polinezyjska) c) czarna ciemne krecone wlosy szeroki nos i usta podst skrzyzowania ras metysi rasa+zolta mulaci czarna i biala zambosi zolta i czarna koloredzi inne cechy niż rasa biala okresl przynaleznosci gibraltar W.brytania nowa kalendania francja w-pa europa francja w-y kokosowe australia sw helena w brytania falklandy w brytania leuta i melilla hiszpania mariany usa bermudy w brytania midway usa aruba holandia w-y cooke nowozelandia grenlandia dania