18.e
Cz. Zgorzelski: Historycznoliterackie perspektywy genologii w badaniach nad liryką
Podział liryki wg Markiewicza:
liryka bezpośrednia (autoprezentacyjna):
słowne odtworzenie uczucia upodobnione do monologu wewnętrznego lub wyznania,
relacja o przeżyciu, nazywająca jego cechy, objawy zewnętrzne,
umowna transpozycja sytuacji uczuciowej, na przykład życzenie, zamiar bezcelowy, apostrofa do pojęcia / rzeczy martwej;
liryka apelu (funkcja postulatywna wobec adresata);
liryka przedstawiająca:
opisowa - rzeczywistość przedstawiona subiektywnie / symbolicznie,
narracyjna - - rzeczywistość przedstawiona subiektywnie / symbolicznie,
uogólnień pojęciowych,
kreacyjna - rzeczywistość przedstawiona to świat autonomiczny, niewspółmierny z rzeczywistością obiektywną.
3 podstawowe funkcje poezji:
emotywna (w bezpośredniej) - wyrażanie; nacisk na ja;
konatywna (w apelu) - oddziaływanie, nacisk na „ty”;
denotatywna (w przedstawiającej) - poznawanie; nacisk na „on”.
ad a) kształt - naturalne zadania wypowiedzi podmiotowej,
ad b) zbliża się w działaniu do utworów dramatycznych, zawiera apele, pouczenia, prośby itp.,
ad c) - jak narracja epicka.
Borys Eichenbaum - klasyfikacja na 3 typy liryki, zależnie od intonacji retorycznej, śpiewnej lub mówionej. Ale ważne są nie typy liryki, a wyróżnienie podstawowych tendencji strukturalnych.
S.159 tendencje kształtujące utwory liryczne na wypowiedź śpiewną, deklamacyjną lub „mówioną” przenikają zarówno gatunki poezji przedromantycznej, jak i odmiany liryki późniejszej.