Pedagodzy Odrodzenia
Vittorio de Feltre - Włoch założył szkołę radości z dużą dawką zajęć ruchowych „ O naukach”. „O duszy i życiu”
Ludwik Vives - Hiszpan - „De anima et vita” - przedstawia swoje poglądy psychologiczne., „De disciplinus” - ostra krytyka kultury i pedagogiki średniowiecza..
Erzam z Roterdamu - wypowiedział się na temat celi wychowania humanistycznego.
Tomasz Marus - Anglik - „Utopia” - twórca teorii socjalizmu.
Franciszek Rabelais - Francuz - „Gargantua i Pantaguel” - epopeja fantastyczno - satyryczna, potępiał feudalizm, proponował swobodny i wszechstronny rozwój człowieka zgodnie z prawami natury.
Jan Sturm - niemiec - twórca systemu klasowo - lekcyjnego - w założonym przez siebie gimnazjum w Strasburgu realizował swój program . Gimnazjum stało się wzorem dla szkół w Europie.
A. F. Modrzewski - Polak - dzieło „O poprawie Rzeczypospolitej” - krytykował ustrój feudalny, księga „O szkole” mówił o wychowaniu jako jednym z podstawowych czynników w funkcjonowaniu państwa.
Jan Amos Komeński - czech - „Wielka dydaktyka” - pierwsza usystematyzowana wiedza pedag., „Świat zmysłowy w obrazach”, „Drzwi języków otworzone” - podręcznik do nauki języka.
Pedagodzy Oświecenia
John Locke - Anglik - przedstawiciel nurtu burżuazyjnego w pedagogice -
J. J. Rouseau - nurt naturalistyczny - w proc wychowania jednosti dostosowywanie się wychowawcy do toku jej naturalnego spontanicznego rozwoju.
KEN - 1773 - 1794 pierwsze na świecie świeckie ministerstwo edukacji - Piramowicz - „Ustawy”, „O powinnościach nauczyciela”
Frober - niemiec - i jego wychowanie przedszkolne
Henryk Pestalozzi - twórca nauczania początkowego, pierwsze seminarium nauczycielskie „Lenard i Gertruda”, „Jak Gertruda dzieci swoje uczy”
Janusz Korczak - polak - okres międzywojenny - swoisty sustem wychowawczy w zakładach dla dzieci.
Jędrzejewicz- jego reforma szkolna bardzo niekorzystna dla dzieci z małych miejscowości, rozszerza się analfabetyzm, nauka często kończy się na 4 klasie.
XX w.
Hessen
Nawroczyński
Wincenty Okoń
Bogdan Suchodolski- „Pedagogika”
Krawcewicz
Lech Konstanty
Kulpa - UJ
Józef Kozłowski
Kruszewski
Heliodor Muszyński
Konażewski
Kwieciński
Zoifia Żukowska - AWF Warszawa
Henryk Grabowski - AWF Kraków
Julian Jonkisz - AWF Wrocław
Jóżefowicz AWF - Gdańsk
Kwiatkowska - Uniwersytet Warszawski