POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI MEDYCZNYMI
Odpady- Oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii określonych w załączniku do ustawy o odpadach z 27.04.2001, Których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia?
Odpady medyczne - To odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w dziedzinie medycyny.
W ZOZ- ach wytwarzane są odpady:
Komunalne- nie stwarzają zagrożenia (opakowania, szkło, papier, niezakaźne resztki pokarmowe)
Medyczne- powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny
Odpady medyczne dzielą się na:
Niebezpieczne
Odpady specyficzne- wszystkie odpady niebezpieczne zawierające żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co, do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt
Odpady specjalne- wszystkie odpady niebezpieczne zawierające substancje chemiczne, o których wiadomo lub co, do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby zakaźne u ludzi i zwierząt
Inne niż niebezpieczne- to pozostałe odpady powstałe przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych
Do medycznych odpadów niezakaźnych zaliczamy niemające kontaktu z pacjentem: Bandaże, lignina, gaza, Jednorazowa odzież ochronna, Rękawice, Fartuchy, Worki po płynach infuzyjnych, Opakowania po lekach (ampułki, fiolki), Tubki po maściach, Pojemniki, blistry po tabletkach,
Do odpadów zakaźnych można zaliczyć między innymi: zużyte opatrunki i tampony; krew oraz jej produkty; materiały zakażone krwią; materiały i sprzęt jednorazowego użytku, który pozostawał w kontakcie z zakażonym pacjentem, wydzielinami i wydalinami stanowiącymi potencjalne ryzyko zakażenia; odpady z oddziałów zakaźnych, w tym resztki żywności; preparaty biologiczne, w tym aktywne szczepionki; kultury laboratoryjne, itd.
Do odpadów specjalnych można zaliczyć między innymi: pozostałości cytostatyków; niektóre środki farmaceutyczne; odczynniki i błony fotograficzne; baterie; świetlówki; oleje; niektóre odczynniki chemiczne; substancje radioaktywne.
Unieszkodliwianie odpadów medycznych Zgodnie z zaleceniami WHO stosuje się: Spalanie (pirolizę), Autoklawowanie, Dezynfekcja fizyczna i chemiczna, Działanie mikrofali.
W Polsce najbardziej rozpowszechniona jest metoda spalania (pirolizy)
Gromadzenie i przechowywanie odpadów
Segregowanie odpadów w miejscu ich powstawania
Umieszczanie odpadów w pojemnikach bezpośrednio po ich powstaniu
Pojemniki lub worki napełniać najwyżej do 2/3 objętości, jednak nie rzadziej niż raz dziennie.
Pojemniki powinny mieć wyraźne oznakowanie, uwzględniając:
Rodzaj odpadu- Oznakowanie kodowe według klasyfikacji
Miejsce jego wytworzenia
Datę otwarcia i zamknięcia
Identyfikator osoby zamykającej opakowanie
Pojemniki powinny być zbierane przez wyznaczonego pracownika i umieszczane w odpowiednio przystosowanym pomieszczeniu
Odpady medyczne nie powinny być przechowywane dłużej niż 48 godzin, a jeśli pomieszczenie jest schładzane do temperatury poniżej 10˘ŞC, dopuszcza się przechowywanie do 2 tygodni
Pomieszczenia do przechowywania odpadów powinny spełniać określone kryteria
Zwłoki i szczątki ludzkie mogą być na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7.12.2001r. spopielone przez zakłady opieki zdrowotnej dysponujące odpowiednimi do tego celu urządzeniami.
Transport odpadów
Wewnątrz zakładu opieki zdrowotnej- odbywają się w pojemnikach, do których zostały zebrane, wydzielonymi specjalnie do tego celu środkami transportu (wózki, winda) możliwymi do zdezynfekowania.
Poza zakładem opieki zdrowotnej- ze względów ekologicznych spalarni nie można umieszczać na terenie szpitali położonych w miastach. Podstawowe zasady określa art. 11 ust. 4 i 5 Ustawy o odpadach.
Pojazd do transportu odpadów medycznych powinien spełniać określone w przepisach wymogi.
Główne zasady postępowania z odpadami medycznymi:
Odpady należy segregować w miejscu ich powstawania, tak by nie trafiły do odpadów komunalnych
Nie należy trzymać w kieszeni igieł, skalpeli i innych ostrych przedmiotów
Worki foliowe należy umieścić w kubłach z pokrywami otwieranymi pedałem
Pokrywa pojemnika powinna być oznaczona rodzajem odpadów
Worek po napełnieniu 2/3 objętości należy wymieniać nie rzadziej niż raz na dobę.
Odpadów medycznych nie można zgniatać przed ich usunięciem
Postępowanie z ostrymi odpadami medycznymi
Ostre przedmioty należy usunąć zaraz po użyciu
Przy użyciu igieł nie nakładać na nie ponownie osłonek na igły
Na stanowisku pracy przygotować pojemniki o odpowiedniej wielkości
Pojemniki na odpady opisać zgodnie z wytycznymi
Po napełnieniu, pojemnik szczelnie zamknąć
Wypełniony pojemnik umieścić w worku na odpady sanitarne
Podczas transportu odpadów medycznych używać środków ochrony indywidualnej
Nie wkładać rąk pod worki na odpady
Worki wynosić w pozycji pionowej
Kryteria, jakim powinny odpowiadać pojemniki na ostre odpady medyczne
Odporne na przekłucie i przemoczenie
Łatwo dostępne
Umożliwiające zamknięcie po napełnieniu do 2/3 wysokości
Oznaczone w sposób przewidziany w rozporządzeniu
Wymieniane nie rzadziej, niż co 48 godzin
Po napełnieniu włożone do czerwonego worka plastikowego i przekazane do spalenia
Podstawowe akty prawne
Ustawa o odpadach z dnia 27.04.2001 r. (Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 628 ze zmianami)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23.12.2002 r. W sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane (Dz.U. z 2003 r. nr 8, poz. 103)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23.12.2002 r. W sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U. z 2003 r. nr 8, poz. 104)