CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH FORM TRANSPORTU NA ŚWIECIE I W POLSCE
TRANSPORT NA ŚWIECIE |
TRANSPORT W POLSCE |
TRANSPORT KOLEJOWY |
|
Kraje o dużej gęstości sieci kolejowej: Szwajcaria, Belgia, Holandia, Niemcy; Najdłuższe linie posiadają: Australia, Kanada, Rosja, USA, Argentyna, Brazylia, RPA, Szwecja, Chiny; |
1842 rok - początek kolejnictwa, |
TRANSPORT SAMOCHODOWY |
|
Najwięcej autostrad w Europie posiadają: Niemcy, Belgia, Holandia, Francja, Wielka Brytania; najdłuższa sieć dróg na świecie: USA, Japonia, Niemcy, Rosja, Wielka Brytania, Francja; Najwięksi producenci samochodów osobowych na świecie: Japonia, USA, Niemcy, Francja, Hiszpania; najwięksi producenci samochodów ciężarowych na świecie: USA, Japonia, Kanada, Brazylia, Korea Południowa. |
Sieć dróg jest gęsta - wynosi ok. 75km/100km2; jest ona nierównomiernie rozmieszczona, najwięcej dróg znajduje się w województwach: śląskim, małopolskim, mazowieckim, łódzkim, najmniej w województwach: warmińsko - mazurskim, lubelskim, podkarpackim. Zmniejsza się ilość przewozów towarowych i pasażerskich. Jakość dróg jest zła. Doskonałe położenie tranzytowe kraju daję nadzieję na rozwój tej branży transportu. Produkcja samochodów w Polsce: opiera się głównie o technologie zagraniczne, a odbywa się w: Warszawie, Poznaniu, Gliwicach, Lublinie, Starachowicach, Kielcach, Słupsku, Bielsku - Białej i Tychach. |
TRANSPORT LOTNICZY |
|
Wymaga wysokich nakładów finansowych i wykwalifikowanej kadry; jest ekonomiczny (ekspresowe przesyłki) ekologiczny i bezpieczny; Tempo rozwoju tej branży transportu spowolnione zostało w wyniku ataków terrorystycznych z 11 września 2001 roku. Najwięcej samolotów posiadają: USA, Kanada, Wielka Brytania, Niemcy, Ukraina. Największe znaczenie posiadają połączenie transatlantyckie: Europa - Ameryka północna, Europa - Ameryka środkowa, Europa - Ameryka - południowa, a ponadto Europa - Japonia i Europa - Australia. Największe lotniska świata: Chicago, Nowy Jork, Tokio, Londyn, Paryż, Frankfurt nad Menem, Największe towarzystwa lotnicze: PAN - AM, Aerofłot, Lufthansa, Air France, British airways, Air India, SAS. Produkcja samolotów: USA (Los Angeles, Dallas, Baltimore), Chiny, Japonia, Rosja (Moskwa, ST. Petersburg), Wielka Brytania (Bristol, Manchester, Kingston), Francja, Ukraina (Charków, Kijów) |
W 1928 roku - powstaje towarzystwo lotnicze LOT, które obecnie obsługuje 53 linie zagraniczne i posiada regularne połączenie z 35 krajami świata; W końcu lat 90 - tych powstają tzw. Tanie Linie Lotnicze, np.: Weiss Air, Porty Lotnicze: Warszawa (zajmuje 1 miejsce w liczbie przewozów pasażerskich i towarowych), Kraków (2 miejsce), Gdańsk, Katowice, Poznań, Szczecin, Rzeszów. Produkcja samolotów: Mielec, Świdnik (produkcja helikopterów) |
TRANSPORT WODNY ŚRÓDLĄDOWY |
|
Wymaga dużych nakładów finansowych; Należy do najtańszych branży transportów. Najważniejsze szlaki żeglugowe: system Wielkich Jezior i rzeki Św. Wawrzyńca, system rzek i kanałów Europy Zachodniej (Ren, Łaba, Dunaj, Rodan, Sekwana), System Wołgi, Ważną rolę w Europie odgrywają także: Dniepr, Odra, Łaba, Pad. W Ameryce Północnej - ponadto: Missisipi, Missouri. W Ameryce południowej: Amazonka, Parana, Paragwaj. W Afryce: Niger, Zambezzi, w Azji: Ganges, Jangcy, Amur, Ob., Angara, Janisiej, Lena (oprócz zimy) |
Przewozi się: materiały budowlane, węgiel i koks, metale, nawozy sztuczne, rudy metali. Transport pasażerski ma charakter turystyczny; największe znaczenie gospodarcze mają: Odra, Wisła i Kanał Gliwicki. Odra - jest żeglowna przez 220 dni, jest wykorzystywana także przez Niemcy, Czrchy, Węgry. Największe porty: Kędzierzyn Koźle, Opole, Wrocław, Kostrzyn, Szczecin. Wisła jest żeglowna tylko przez 180 dni ze względu na niski stopień regulacji głównie na odcinku od GOP do Krakowa i od Warszawy na północ. Największe porty: Kraków, Sandomierz, Warszawa, Toruń, Tczew, Gdańsk. Kanał Gliwicki - jego długość wynosi około 46 km, łączy Gliwice z Kędzierzynem Koźlem; Długość połączeń kanałowych wynosi około 450 km. Do najważniejszych kanałów należą: Gliwicki, Bydgoski, Augustowski, Goplański, Elbląski, Mazurski. Ta branża transportu nie odgrywa ważnej roli. |
TRANSPORT MORSKI |
|
Rodzaje: międzynarodowy, kabotażowy; szlaki żeglugi kabotażowej (czyli wzdłuż linii brzegowej): USA, Kanada, Japonia, Chiny, Europa (basen Morza śródziemnego i Morza północnego), Indonezja, Australia, Brazylia, Rosja. Największe szlaki żeglugi morskiej: Europa zachodnia - wschodnie wybrzeża USA i Kanady; Japonia - USA - Australia; Japonia - Azja Południowa - Europa; Europa - Argentyna, Brazylia. Największe porty na świecie: Rotterdam, Antwerpia, Marsylia, Chiba, Singapur, Hongkong, Houston, Nagoja, Jokohama, Kawasaki. Największe porty europy: Rotterdam, Antwerpia, Marsylia, Kawr, Londyn, Hamburg, Genua, Kopenhaga, Szczecin, Sztokholm, ST. Petersburg. Duże znaczenie dla skrócenia czasu żeglugi maja kanały: Koloński, Sueski, Panamski. Kraje tzw. taniej bandery: Grecja, Cypr, Panama, Liberia, Wyspy Bahama, Bermudy; Produkcja statków: Japonia, Korea Południowa, Niemcy, Włochy, Chiny |
Polska flota starzeje się, co jest wynikiem kryzysu gospodarczego; Przewóz towarów odbywa się głownie do państw pozaeuropejskich. Przewóz osób odbywa się głównie promami na Morzu Bałtyckim, Porty o znaczeniu międzynarodowym: Gdańsk, Szczecin, Gdynia, Świnoujście, Kołobrzeg, Porty o znaczeniu lokalnym: Elbląg, Darłowo, Ustka. Produkcja statków: Gdańsk, Gdynia, Szczecin. |
INNE FORMY TRANSPORTU |
|
Obejmuje przesyłanie taśmociągami materiałów sypkich, rurociągami cieczy i gazów, liniami energetycznymi napięcia elektrycznego; Najdłuższą sieć rurociągów posiadają: USA, Rosja, Kanada, W niektórych regionach świata występuje także transport z użyciem zwierząt |
Przez obszar kraju przebiega rurociąg Przyjaźń. Rurociąg Jamał (gaz ziemny) Wodociągi np.: Goczałkowski (dostarczający wodę dla GOP). Linie energetyczne mają największe znaczenie na obszarach uprzemysłowionych. Wystepują tu wyciągi krzesełkowe (głownie na obszarach górskich) |