1 Co to jest organizacja?

Organizacja to system społeczno-techniczny utworzony sztucznie dla realizowania określonych misji, wartości i celów posiadający wewnętrzną strukturę łączącą w funkcjonalną całość elementy i części wchodzące w jego skład.

2 Co jest głównym celem organizacji?

Z reguły głównym celem organizacji jest tworzenie „wiązki” wartości (produkcyjnych, ekonomicznych, społecznych) przez nią realizowanych i odnoszących się do jej trwania i rozwoju w kontekście związków z otoczeniem.

3 Co to jest społeczny podsystem organizacji?

Ogół ludzi będący uczestnikami organizacji powiązanych między sobą realizacją wspólnego celu i różnego typu więziami formalnymi i nieformalnymi tworzy społeczny podsystem organizacyjny.

4 Co to jest techniczny podsystem organizacji?

Zbiór metod, technik działania, urządzeń i aparatów stosowanych przez ludzi w procesie realizowania i funkcji organizacji tworzy techniczny podsystem organizacyjny.

5 Wyjaśnij pojęcie więzi służbowej?

Więź służbowa są to stosunki nadrzędności i podporządkowania łączące formalnych kierowników (przełożonych) z ich podwładnymi.

6 Wyjaśnij pojęcie więzi technologicznej?

Powiązania wynikające z logiki stosowanych rozwiązań technologicznych, łączące ludzi i stanowiska pracy zaangażowane w realizację określonego procesu wytwarzania tworzą więź technologiczną.

7 Wyjaśnij pojęcie więzi funkcjonalnej?

Więź funkcjonalna łączy stanowiska i grupy stanowisk (komórki, działy, piony) realizujące równolegle różne funkcje niezbędne do sprawnego działania organizacji (np. funkcję produkcyjną, finansową, handlową, personalną)

8 Co to są artefakty fizyczne?

Artefakty to widoczne przejawy kultury organizacyjnej.

Wytwory materialne danej kultury np. sztuka, technologia, przedmioty materialne to artefakty fizyczne.

9 Co to są artefakty językowe?

Specyficzny język organizacji oraz jej mity i legendy.

10 Co to są artefakty behawioralne?

Zachowania poza formalne np. ceremonie, rytuały.

11 Omów poziom norm i wartości w modelu klinicznym Edgara Scheina

Normy i wartości to uświadamiane i nie uświadamiane kryteria, które pozwalają odróżnić stany pożądane od niepożądanych, w tym dobro od zła. W modelu E. Scheina zajmują drugie miejsce po założeniach, a przed artefaktami. Są trwalsze od artefaktów i znacznie trudniej je zaobserwować.

12 Dla kogo jest identyczny i w jaki sposób jest przekazywany poziom kolektywny zaprogramowania umysłowego?

Poziom kolektywny zaprogramowania umysłowego jest wspólny dla grup społecznych: narodów, mieszkańców konkretnego regionu, przedstawicieli określonej organizacji. Jest wyuczony, nabyty, przekazywany z pokolenia na pokolenie. Jest tym, co „odpowiada” za odrębność grupy pod względem jej otoczenia. (wg G. Hofstede'a)

13 Jakie potrzeby obejmuje, dla kogo jest wspólny i w jaki sposób jest przekazywany poziom uniwersalny zaprogramowania umysłowego?

Poziom uniwersalny zaprogramowania umysłowego obejmuje potrzeby bezpieczeństwa, społeczne, uznania i samorealizacji, jest identyczny dla wszystkich ludzi. Najprawdopodobniej potrzeby te są przekazywane genetycznie. (wg G. Hofstede'a)

14 Czym charakteryzują się społeczeństwa o kulturze kobiecej?

Kobiecość kultury to cecha kultury ozn. jej zdominowanie przez stereotyp człowieka łagodnego, opiekuńczego, współczującego.

15 Czym charakteryzują się społeczeństwa o kulturze męskiej?

Męskość kultury to charakterystyka kultury odzwierciedlająca wysoki stopień w jakim jej uczestnicy postrzegają siebie jako istoty posiadające „z natury” cechy uznane za typowo męskie tj. agresywność, aktywność, nastawianie się na konkurencję i walkę.

16 Czym charakteryzują się społeczeństwa o małym dystansie do władzy?

Dystans władzy to wymiar kultury różnicujący stopień, w jakim społeczeństwo jest skłonne zaakceptować fakt, że władza jest podzielona nierównomiernie. Społeczeństwa o małym dystansie do władzy charakteryzuje: struktury organizacyjne są raczej zdecentralizowane i płaskie, niewielkie różnice płacowe, wysoko wykwalifikowany personel niższego szczebla, każda praca cieszy się szacunkiem społecznym, pracownicy preferują samokontrolę i samoocenę, a przełożeni często kontaktują się z podwładnymi, są koleżeńscy, chętnie udzielają informacji.

17 Czym charakteryzują się społeczeństwa o dużym dystansie do władzy?

Społeczeństwa o dużym dystansie do władzy charakteryzuje: struktury organizacyjne są raczej scentralizowane i wysmukłe, różnice płacowe stosunkowo duże, mniej wykwalifikowany personel niższego szczebla, niektóre rodzaje prac np. praca fizyczna, mają niższy prestiż społeczny niż inne np. praca umysłowa, dominuje szczegółowa kontrola zewnętrzna i nadzór, przełożeni zachowują dystans wobec podwładnych.

18 Scharakteryzuj społeczeństwa indywidualistyczne?

Społeczeństwo indywidualistyczne to takie, w którym jednostka postrzegana jest jako podstawowy element zbiorowości. Każdy człowiek żyje przede wszystkim dla siebie i powinien sam sobie radzić, dbać o własny interes bądź o dobro członków rodziny.

19 Scharakteryzuj społeczeństwa kolektywistyczne?

Głównym składnikiem społeczeństwa kolektywistyczne jest grupa: rodzina, członkowie wspólnoty. Występuje silna identyfikacja ze społeczeństwem jako całością i mniejsza orientacja na samego siebie. Więzy społeczne są silne, a jednostki z obcych grup są dyskryminowane.

20 Z czego wynika władza ekspercka?

Wynika ona z wiedzy i umiejętności rozwiązywania ważnych dla organizacji problemów przez eksperta np. prawnika.

21 Z czego wynika władza nagradzania?

Wynika ona z możliwości sprawowania kontroli danego kierownika nad rzadkimi zasobami w organizacji. Pieniądze i awans są typowymi przykładami wartościowych nagród, które powodują wykonywanie służbowych poleceń przez podwładnych mających wpływ na nagrodę.

22 Z czego wynika władza odniesienia?

Wynika ona z podziwu dla drugiej osoby i z pragnienia upodobnienia się do niej. Jeśli podziwiasz kogoś tak, że wzorujesz na nim swoje zachowania i postawy, to ten ktoś ma nad tobą władzę odniesienia.

23 Na czym polega pogląd na autorytet formalny oparty na przyzwoleniu?

Polega na zinstytucjonalizowanym uprawnieniu do podejmowania decyzji i wydawania poleceń w imieniu firmy.

24 Wyjaśnij pojęcie „DELEGOWANIE WŁADZY”?

Jest to szczególny rodzaj decentralizacji czyli przekazywania uprawnień decyzyjnych z wyższych szczebli na niższe sprowadzających się do czasowego upoważnienia konkretnego podwładnego do podejmowania ściśle określonych decyzji w sprawach należących do kompetencji jego przełożonego.

25 Wyjaśnij pojęcie „DECENTRALIZACJA”?

Przekazywanie uprawnień decyzyjnych z wyższych szczebli na niższe.

26 Podaj główne grupy funkcji przywódczych

-ustalenie kierunku,

-ustawienie ludzi,

-motywowanie i inspirowanie,

-tworzenie zmian

27 Wyjaśnij na czym polega styl kierowania zorientowany na zadania

Styl kierowania zorientowany na zadania przejawia się w zachowaniach zorientowanych na osiąganie jak najwyższych wyników w pracy. Podstawową wartością dla lidera są w tym przypadku osiągane rezultaty, natomiast członkowie grupy traktowani są jedynie jako wykonawcy zadań (instrumenty), a nie podmioty świata społecznego.

28 Wyjaśnij na czym polega styl kierowania zorientowany na pracownika

Styl kierowania zorientowany na pracownika cechuje lidera, który stara się utrzymać dobre stosunki interpersonalne, dba o dobro pracowników, akceptuje różnice w grupie zwolenników-podwładnych itp.

29 Co składa się na planowanie zasobów ludzkich?

Na proces planowania zasobów ludzkich składa się:

1. zbieranie i analizowanie danych w celu opracowania prognozy podaży i popytu na personel i utworzenia odpowiedniego systemu informacji o potencjale społeczności., w celu uzupełnienia własnej bazy danych.

2. formułowanie przez dyrektora personalnego i naczelnego celów zarządzania potencjałem społ. związanych ściśle z celami strategicznymi organizacji.

3. tworzenie i wdrażanie planów i programów działania w zakresie obsady, oceny, wynagradzania i rozwoju.

4. kontrola i ocena planów oraz programów (czy cele zostały osiągnięte? w jakim stopniu?).

30 Na czym polega opis stanowiska pracy?

Opis stanowiska pracy polega na formalizacji zachowań i procesów pracy poprzez przepisy i procedury, a więc narzucenie zadań do wykonania, sposobów ich wykonania i reguł funkcjonowania w organizacji. (opisy, instrukcje, regulaminy, zlecenia, zakazy itp.).

31 Co to jest specyfikacja zatrudnienia?

Jest to opis zadań, które będą stawiane ludziom obejmującym określone stanowisko.

32 Jakie są zalety rekrutacji wewnętrznej?

1. kandydaci znają firmę, zadania i cele z pracy na danym stanowisku.

2. firma dysponuje sprawdzonymi informacjami o kandydatach.

3. daje innym pracownikom możliwość kariery zawodowej wiążąc ich z firmą.

4. niski koszt pozyskania pracownika.

5. oszczędność czasu na poszukiwanie i wdrożenie nowego pracownika.

6. szansa na zwrot kosztów poniesionych na szkolenie.

33 Jakie są zalety rekrutacji zewnętrznej?

1. Rekrutacja zewnętrzna może stanowić źródło na pozyskanie pracownika, który ma nowe pomysły, kto zyska dla firmy nowych klientów, kto ma kompetencje, których nie było.

2. poznanie wizerunku firmy na rynku pracy.

3. dobry test na sprawdzenie wynagrodzeń w przedsiębiorstwie.

4. przyczynia się do uzupełnienia bazy rezerwowej.

34 Na czym polega metoda systematycznego doskonalenia na stanowisku pracy - wychowywanie (trenowanie)?

Uczestnikowi organizacji zleca się wykonanie trudnych i odpowiedzialnych zadań, wyznaczając mentora (opiekuna), który cały czas gotów jest służyć mu radami i pomocą. Pracownik jest samodzielny, ale nie osamotniony.

35 Na czym polega metoda systematycznego doskonalenia na stanowisku pracy - rotacja stanowisk?

Polega na przesuwaniu uczestników organizacji na równorzędne, pod względem miejsca w hierarchii, stanowiska w tej samej firmie. Przynosi wiele korzyści: sprzyja rozwojowi kierowników, którzy poznają w ten sposób różne podsystemy organizacji, kształtuje perspektywiczne i całościowe spojrzenie na firmę i jej elementy, wiąże pracownika bardziej z firmą niż z własnym stanowiskiem.

36 Na czym polega metoda systematycznego doskonalenia na stanowisku pracy - staż szkoleniowy?

Najbardziej powszechne i tradycyjne (szkolne) metody kształcenia. Ze względu na swoje wady-nadmierną koncentrację na przekazywaniu wiedzy, a nie na doskonaleniu konkretnych umiejętności-są one uzupełniane innymi metodami np. tj. gry komputerowe, metoda analizy przypadków, metodę indywidualnego lub grupowego wykonywania prac projektowych.

37 Na czym polega metoda systematycznego doskonalenia na stanowisku pracy - planowe zadania?

Polegają na przydzielaniu szkolonym ważnych zadań, aby rozwijać ich doświadczenie i umiejętności. Pracownik dostaje np. zadanie pokierowania grupą projektową lub uczestniczenia w ważnym posiedzeniu komitetu. Takie zadania umożliwiają im poznanie sposobu funkcjonowania organizacji, a także zwiększają ich umiejętności społeczne.

38 Wymień główne pytania na jakie powinna dać odpowiedź strategia przedsiębiorstwa

Strategia taka to przyjęta przez jej kierownictwo spójna koncepcja działania, której wdrożenie ma zapewnić osiągnięcie fundamentalnych celów długookresowych w ramach wybranej domeny działania.

39 Omów wpływ otoczenia technologicznego na strategie przedsiębiorstwa

Otoczenie technologiczne należy do sił zewnętrznych wpływających na organizację tj. np. nowe techniki produkcji, które organizacja musi sobie przyswoić. Siły te wywołują nieprzewidywalne zmiany w organizacji, z którymi musi ona sobie poradzić poprzez uwzględnienie ich w strategii przedsiębiorstwa.

40 Omów wpływ otoczenia makroekonomicznego na strategie przedsiębiorstwa

Otoczenie makroekonomiczne należy do sił zewnętrznych wpływających na organizację tj. np. inflacja, koszty utrzymania, podaż pieniądza. Siły te wywołują nieprzewidywalne zmiany w organizacji, z którymi musi ona sobie poradzić poprzez uwzględnienie ich w strategii przedsiębiorstwa.

41 Omów wpływ otoczenia socjokulturowego na strategie przedsiębiorstwa

Otoczenie socjokulturowe należy do sił zewnętrznych wpływających na organizację, odzwierciedlając wartości społeczne, określając, jakie produkty lub usługi będą akceptowane przez rynek. Siły te wywołują nieprzewidywalne zmiany w organizacji, z którymi musi ona sobie poradzić poprzez uwzględnienie ich w strategii przedsiębiorstwa.

42 Omów wpływ otoczenia polityczno - prawnego na strategię przedsiębiorstwa

Otoczenie polityczno - prawne należy do sił zewnętrznych wpływających na organizację tj. nowe akty prawne, decyzje sądowe, regulacje itd. Siły te wywołują nieprzewidywalne zmiany w organizacji, z którymi musi ona sobie poradzić poprzez uwzględnienie ich w strategii przedsiębiorstwa.

43 Omów bariery wejścia na rynek

1. ekonomia skali przejawiająca się w spadku kosztów produkcji jednostki wyrobu lub usługi oraz ze wzrostem ilości tego, co wytworzyliśmy i (lub) oferujemy; „nakazuje” ona uruchomienie na nowym rynku produkcji na skalę masową, co wymaga konieczności dysponowania odpowiednio dużymi zasobami.

2. konieczność inwestycji kapitałowych.

3. lojalność nabywców względem organizacji dotychczas obsługujących dany rynek i utrwalonych w ich świadomości znaków firmowych; sytuacja taka wymaga ponoszenia kosztów intensywnej działalności marketingowej.

4. brak kanałów dystrybucji, oznaczający dla wchodzącego na rynek konieczność rezygnacji z części zysku i stworzenia własnego systemu dystrybucji.

5. inne czynniki ograniczające, związane z kosztami produkcji, dostępem do surowców, ochroną patentową, lokalizacją

44 Wyjaśnij pojęcie „siła nabywców” jako czynnik określający atrakcyjność domeny

Domena działania określa gdzie i komu firma zamierza sprzedawać swoje usługi. Siła nabywców na towary i usługi wiąże się ze skutecznością ich presji na podwyższenie jakości oferty, obniżenie cen i (lub) polepszenie obsługi serwisowej związanej z produktem. Ma ona duży wpływ na ogólną sytuację rynkową i sytuację konkretnej firmy. Zależy min. od tego:

1. czy nabywcy są indywidualni czy instytucjonalni np. inne firmy.

2. czy zakupują duże ilości produktu, niewielkie, czy tylko pojedyncze sztuki.

3. jaki jest udział kosztów zakupu naszego produktu w kosztach nabywców (szczególnie tych instytucjonalnych), jakie są ich zyski itd.

45 Omów groźbę substytucyjnych wyrobów i usług jako czynnika określającego atrakcyjność domeny

Firma budująca strategię musi orientować się, co jest lub może być substytutem wyprodukowanego produktu i, co się z tym wiąże, kto jest jej rzeczywistym konkurentem. Kiedy możliwość substytucji na rynku zwiększa się, atrakcyjność tej branży (czyli i atrakcyjność domeny) spada.

46 Na czym polega strategia zróżnicowania?

Polega na przedstawieniu oferty, która odbierana jest (będzie) przez klientów jako unikatowa, jedyna w swoim rodzaju. Firma powinna wybrać produkt o takich walorach jakościowych, które są szczególnie cenione przez nabywców. Zwrot „nadzwyczajnych” nakładów i „dodatkowego” wysiłku firma otrzyma w postaci stosunkowo wysokiej ceny. Strategia ta może być też realizowana dzięki zmianom sposobu dystrybucji i zapewnieniu wysokiej jakości serwisu.

47 Na czym polega strategia przywództwa pod względem kosztów?

Polega ona na kształtowaniu przez firmę kosztów na poziomie niższym niż konkurenci w danej branży. Zdecydowana „przewaga kosztowa” wiąże się często z ekonomią skali, obsługiwaniem kilku segmentów rynku, z posiadaniem nowocześniejszych od konkurentów technologii i lepszego sprzętu, z dostępem do tańszych surowców itd.

48 Na czym polega strategia niszy rynkowej zróżnicowanej koncentrycznie?

Strategia ta polega na skoncentrowaniu wysiłków firmy na specyficznej grupie: odbiorców i produktów lub na rynku określonym geograficznie. Firma wybiera konkretny segment rynku lub skupia się na produkcie starając się zaspokoić potrzeby nabywców w taki sposób, w jaki nie robi tego nikt inny z konkurentów. Może być realizowana w 2-óch wariantach:

• 1-y oznacza koncentrację firmy na uzyskaniu przewagi w zakresie kosztów wytwarzania w konkretnym segmencie

• 2-i polega na tym, że firma zajmuje miejsce „na uboczu”, w sferze „poza konkurencją”; realizując tę strategię można skupić się np. na obsłudze ekskluzywnych segmentów rynku.

49 Na czym polega strategia dywersyfikacji koncentrycznej?

Strategia dywersyfikacji oznacza najogólniej wchodzenie przez firmę na nowe rynki zbytu z nowymi produktami. Strategia dywersyfikacji koncentrycznej polega na oferowaniu produktów nowych, choć zbliżonych technologicznie do dotychczas wytwarzanych grupie nabywców, będących dotąd poza zainteresowaniem firmy.

50 Na czym polega strategia dywersyfikacji horyzontalnej?

dywersyfikacja horyzontalna polega na utrzymywaniu dotychczasowych klientów i zaoferowaniu im nowego produktu lub produktów. Wiąże się z nią kreowanie nowości rynkowej. Wyróżnić można następujące fazy tego produktu: poszukiwanie idei nowego produktu, selekcja tych idei, analiza ekonomiczna produktu, faza rozwoju technologicznego produktu, jego testowanie i wprowadzanie na rynek.

51 Wyjaśnij pojęcie kategorii „Gwiazda” w macierzy BCG.

Tzw. macierz BCG, czyli metoda analizy produktów firmy opiera się na prostym założeniu, że zdolność linii produktowych do generowania zysków dla firmy zależy od tempa wzrostu danego rynku oraz udziału w nim konkretnego produktu. W ten sposób powstały 4-y kategorie produktów: gwiazdy, dojne krowy, znaki zapytania i psy. „Gwiazda” w macierzy BCG określa rynkową pozycję produktu, gdzie należy utrzymywać lub zwiększać udział w rynku, zyskowność jest duża, niezbędne inwestycje są znaczące, a przepływy finansowe netto są zerowe lub ujemne.

52 Wyjaśnij pojęcie kategorii „?” w macierzy BCG.

Znaki zapytania w BCG określają rynkową pozycję produktu, gdzie należy zwiększać udział w rynku, zyskowność jest zerowa lub ujemna, niezbędne inwestycje są znaczące, a przepływy finansowe netto są zdecydowanie ujemne, bądź należy wyciągnąć korzyści i wycofać się z rynku, zyskowność jest wtedy niska lub ujemna, niezbędne inwestycje są niewielkie lub zerowe, a przepływy finansowe netto są wtedy dodatnie.

53 Wyjaśnij pojęcie kategorii „Dojna krowa” w macierzy BCG.

„Dojna krowa” w BCG określa rynkową pozycję produktu, gdzie należy utrzymywać udział w rynku, zyskowność jest duża, niezbędne inwestycje są niewielkie, a przepływy finansowe netto są zdecydowanie dodatnie.

54 Wyjaśnij pojęcie kategorii „Piesek” w macierzy BCG.

„Piesek” w macierzy BCG określa rynkową pozycję produktu, gdzie należy wyciągnąć korzyści i wycofać się z rynku, zyskowność jest niewielka, , a przepływy finansowe netto są dodatnie.

55 Wyjaśnij pojęcie „restrukturyzacja”

Jest to proces zmian zasadniczych, gruntownych, wywołanych głównymi czynnikami zewnętrznymi. Wyróżnia się makrorestrukturyzację, której zadaniem jest osiąganie długofalowych celów gospodarczych i mikrorestrukturyzację, która dokonywana jest bezpośrednio w przedsiębiorstwie, polegającą na zmianach dotychczasowej struktury produkcyjnej i organizacyjnej.

56 Wyjaśnij pojęcie „modernizacja”

Związana jest ona z przebudową stosowanych maszyn, wydziałów produkcyjnych, a nawet całych przedsiębiorstw. Jej sens ekonomiczny polega na wydatkowaniu nakładu kapitału i pracy na zachowanie i podniesienie wartości uzyskanych środków produkcji oraz procesów technologicznych.

57 Omów siły przeciwdziałające zmianom.

Są następujące: opór pracowników wynikający min. z niepewności o sprostanie nowym wymaganiom, z obaw o własne miejsce pracy, z zagrożenia własnych interesów, sprzeciw wobec decyzji kierownika, który odmiennie ocenia sytuację, utrata dotychczasowych stosunków społecznych w pracy.

58 Omów siły prowadzące do zmian.

Są następujące: współuczestnictwo - najskuteczniejsza technika przezwyciężania oporu przeciwko zmianom; pracownicy uczestniczący w planowaniu i wdrażaniu zmian są lepiej przygotowani do zrozumienia ich powodów. Pracownicy, którym pozwolono wyrazić swoje poglądy potrafią zrozumieć podejście innych i są bardziej skłonni przyjąć zmiany;

uświadamianie i komunikacja - zmniejszenie niepewności;

- wprowadzanie zmian tylko wtedy, gdy są one niezbędne, odpowiednio wczesne poinformowanie o ich planach i wprowadzeniu, pozostawienie czasu na dostosowanie się do nowych metod działania;

analiza pola siłowego - siły sprzyjające zmianom powinny przeważać nad tymi, które zmiany hamują.

59 Wyjaśnij pojęcie „outsourcing”

Jest to relacja typu dostawca-odbiorca. Droga do uzyskania przewagi konkurencyjnej akceptowanej przez rynek globalny wiedzie przez różnego rodzaju sojusze strategiczne wiążące firmy w skomplikowane sieci o międzynarodowym, a często globalnym zasięgu. Sojusze te przybierają wiele form poczynając od „outsourcing”.

60 Podaj etapy udanego wprowadzenia zmian wg Kurta Lewina.

-aby skutecznie wprowadzić zmianę, należy rozmrozić stan obecny, zmienić go na nowy i zamrozić, żeby go utrwalić; stan dotychczasowy można uznać za stan równowagi, aby od niego odejść rozmrożenie można osiągnąć na 3-y sposoby:

- zwiększanie sił napędowych, które prowadzą do odejścia od dotychczasowego stanu

- zmniejszenie sił hamujących, które przeszkadzają w odejściu od istniejącej równowagi

-kombinacja tych dwóch sposobów.

Wprowadzenie zmiany nie zapewnia jej trwałości, trzeba zmrozić nową sytuację by utrzymać ją w czasie. Proces Lewina traktuje zmianę jako przerwę w stanie równowagi organizacji.

Przy opracowaniu korzystano z:

Zarządzanie teoria i praktyka Andrzej. K. Koźmiński Włodzimierz Piotrowski

ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM

---