Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z budową i zasadą działania silnika dwusuwowego oraz opanowanie umiejętności montażu i demontażu jego podzespołów.

Silnik spalinowy jest silnikiem cieplnym o spalaniu wewnętrznym, w którym paliwo jest spalane bezpośrednio w cylindrze roboczym. Czynnikiem termodynamicznym, który pośredniczy zamianie ciepła w pracę mechaniczną, są w silniku spalinowym gazy powstałe wskutek spalania paliwa w cylindrze.

1. Budowa i zasada działania silnika dwusuwowego.

Rys. Silnik spalinowy tłokowy dwusuwowy składa się z następujących części:

1) cylindra

2) głowicy

3) tłoka

4) korbowodu

5) wału korbowego

6) skrzyni korbowej

7) świecy

Rys. Świeca zapłonowa.

1) kadłub,

2) elektroda boczna,

3) elektroda środkowa,

4) izolator ceramiczny.

Silnik zawiera urządzenia służące do wytwarzania mieszanki paliwowo-powietrznej i jej zapłonu, wydechu spalin, chłodzenia i smarowania.

Rys. Zasada działania silnika dwusuwowego.

W silniku dwusuwowym cykl pracy obejmuje jedynie dwa suwy tłoka, czyli jeden obrót wału korbowego. Silnik dwusuwowy motocyklowy nie ma zaworów, ich zadanie spełniają trzy szczeliny wykonane w tulei cylindra, odsłaniane i zasłaniane przez ściankę poruszającego się tłoka. Przez szczelinę wylotową są usuwane z cylindra spaliny, szczelina dolotowa umożliwia zasysanie z gaźnika mieszanki paliwowo-powietrznej do skrzyni korbowej, a przez kanał przelotowy i szczelinę wstępnie mieszanka jest przetłaczana ze skrzyni korbowej do cylindra.

Cykl pracy przebiega w następujący sposób: mieszanka paliwowo-powietrzna, sprężona w cylindrze podczas ruchu tłoka w górę, zostaje zapalona iskrą elektryczną świecy przed zwrotnym położeniem tłoka, a gazy spalinowe o wysokim ciśnieniu podczas następnego suwu tłoka rozprężają się wykonując pracę. Przed tłokiem, w dolnej części cylindra i w skrzyni korbowej, jest wówczas sprężana mieszanka paliwowo-powietrzna zassana w czasie poprzedniego suwu przez otwartą szczelinę dolotową. Pod koniec suwu pracy tłok odsłania szczelinę wylotową, a wkrótce potem szczelinę kanału przelotowego, powodując wylot spalin oraz przepłukanie i napełnienie cylindra świeżą mieszanką, wstępnie sprężoną w skrzyni korbowej. Odpowiednio ukształtowane denko tłoka kieruje strugę mieszanki do góry, w celu lepszego przepłukania cylindra i utrudnieniu wypływu mieszanki przez szczelinę wylotową. W czasie następnego suwu w górę tłok zasłania kolejno szczeliny kanału przelotowego i wylotowego, następuje sprężenie mieszanki w cylindrze, a równocześnie przez otwartą szczelinę dolotową mieszanka z gaźnika zostaje zassana do skrzyni korbowej.

2. Układ rozrządu w silniku dwusuwowym.

Zadaniem mechanizmu rozrządu jest sterowanie dolotem świeżego czynnika do cylindrów oraz wylotem spalin. W silnikach czterosuwowych najczęściej stosuje się mechanizm rozrządu zaworowego, natomiast silniki dwusuwowe wyposażone są najczęściej w mechanizm rozrządu szczelinowego. Silniki dwusuwowe zazwyczaj nie maja zaworowego mechanizmu rozrządu i napływ świeżej mieszanki do cylindra jak i odpływ spalin jest sterowany przez tłok, który odsłania i przysłania odpowiednie okna w ścianie cylindra.

W silniku spalinowym zazwyczaj podaje się trzy fazy takiego cyklu:

• kąt otwarcia okna dolotowego

• kąt otwarcia okna wylotowego

• kąt otwarcia okien przelotowych

Wielkości te oznaczają kąty obrotu wału korbowego, przy których odpowiednie okna pozostają otwarte. Kątem otwarcia okna wylotowego jest kąt obrotu wału korbowego mierzony od chwili, gdy górna krawędź tłoka odsłoni okna wylotowe do chwili, gdy tłok powracając zasłoni okno. Kąty podaje się w stopniach obrotu wału korbowego. Wartości tych kątów są jednymi z najistotniejszych parametrów silników dwusuwowych.

3. Układ olejenia w silniku dwusuwowym.

W silnikach dwusuwowych o zapłonie iskrowym i wstępnym sprężaniu ładunku w komorze korbowej najczęściej nie ma układu olejenia. Wykorzystuje się tu przepływ mieszanki przez komorę korbową silnika. Dodając do paliwa 3÷5% oleju doprowadza się go w dostatecznej ilości do wszystkich miejsc wymagających olejenia: łożysk głównych i korbowych (najczęściej tocznych, a więc wymagających skąpego smarowania), sworznia tłoka i gładzi cylindra.

W silnikach dwusuwowych o zapłonie samoczynnym i wstępnym sprężaniu w komorze korbowej stosowane jest smarowanie dawkowane. Olej dostarczany jest do poszczególnych punktów smarowania przez pompę w niewielkich ściśle odmierzonych ilościach. Dawka oleju zmienia się stosownie do obciążenia silnika. Nie ma w obiegu oleju gdyż po spełnieniu swoich zadań ulega on spaleniu lub częściowo uchodzi ze spalinami.

---