Nowy wizerunek i nowy system identyfikacji wizualnej w polskiej bankowo艣ci.
|
W ostatnim czasie kilka du偶ych polskich firm zmieni艂o swoje logo i przeprojektowa艂o system identyfikacji wizualnej. Sw贸j wizerunek i logo zmieni艂y ostatnio PKO BP, PZU, Lukas Bank a Bank PEKAO og艂osi艂 plany zmiany logo w najbli偶szych dniach. Czytaj膮c uzasadnienie zmian, 艂atwo zauwa偶y膰 wsp贸lny mianownik - ch臋膰 poprawy, lub wr臋cz zmiany, z艂ego i niedoskona艂ego wizerunku. 艢wiadczy膰 to mo偶e o braku sta艂ego zarz膮dzania wizerunkiem marki. Jak zarz膮dza膰 mark膮, jak zaprojektowa膰 system identyfikacji wizualnej Zarz膮dzanie wizerunkiem powinno by膰 procesem sta艂ym. Nie mo偶na przeprowadza膰 repozycjonowania wizerunkowego skokowo, na przyk艂ad raz na rok. Sta艂e zarz膮dzanie wizerunkiem jest konieczno艣ci膮. Rynek wok贸艂 przedsi臋biorstw jest bardzo dynamiczny - konkurenci wychodz膮 z nowymi inicjatywami, zmieniaj膮 si臋 upodobania, rosn膮 oczekiwania klient贸w. Firmy, kt贸re pozostawi艂y wizerunek samemu sobie, wcze艣niej czy p贸藕niej zauwa偶膮, 偶e spos贸b ich postrzegania jest daleki od oczekiwa艅, albo 偶e portfel klient贸w si臋 zestarza艂. Na czym polega wi臋c zarz膮dzanie wizerunkiem? Jak monitorowa膰 wizerunek, aby stale by膰 na czasie, albo jeszcze lepiej, aby wyprzedza膰 konkurencj臋? Wzorcowy wizerunek. Strategia repozycjonowania a system identyfikacji wizualnej Wizerunek to jest to co obecnie, w danej chwili, my艣li o firmie otoczenie. To zesp贸艂 skojarze艅, warto艣ci i emocji, kt贸re istniej膮 w 艣wiadomo艣ci naszych klient贸w, kontrahent贸w, partner贸w, otoczenia ale i pracownik贸w. Aby zarz膮dza膰 wizerunkiem, trzeba nie tylko wiedzie膰 jaki wizerunek ma firma obecnie, ale i mie膰 dok艂adnie opisany wizerunek idealny, jaki firma chcia艂a by mie膰. Je偶eli widzimy r贸偶nic臋 mi臋dzy tym, co my艣li o nas nasze otoczenie obecnie i co chcieli by艣my aby o nas my艣la艂o, mo偶emy skutecznie oddzia艂ywa膰 na wizerunek firmy. Taki proces nazywamy repozycjonowaniem wizerunkowym. Repozycjonowanie jest procesem sta艂y. Znaczy to, 偶e w planach dzia艂a艅 marketingowych, powinien si臋 pojawi膰 katalog i harmonogram dzia艂a艅 ze 艣ci艣le okre艣lonymi celami wizerunkowymi. Co wi臋cej, efekty dzia艂a艅 powinny by膰 cyklicznie monitorowane. W ten spos贸b, krok po kroku, rok po roku, firma modeluje sw贸j wizerunek i go doskonali. Zasad膮 repozycjonowania jest koncentracja nie na wszystkim, a na najwa偶niejszych elementach wizerunku. Mo偶na przyj膮膰, 偶e przy zarz膮dzaniu wizerunkiem obowi膮zuje zasada Pareto. Nie wszystko, ale to co przyniesie najwi臋ksze rezultaty, powinno by膰 obszarem naszych zainteresowa艅. Je偶eli mamy opisany docelowy wizerunek, kt贸ry nazywamy to偶samo艣ci膮 marki, ani ocenianie wizerunku, ani planowanie oddzia艂ywania na wizerunek nie powinno stanowi膰 ju偶 problemu. Bez problemu wtedy mo偶na zaprojektowa膰 system identyfikacji wizualnej.
System identyfikacji wizualnej Czym jest system identyfikacji wizualnej? Na czym wi臋c polega problem? Dlaczego firmy nie radz膮 sobie z zarz膮dzaniem wizerunkiem? Je偶eli oddzielimy od problem贸w wizerunkowych sytuacje skrajne, na przyk艂ad k艂opoty biznesowe, kryzys w firmie lub zmiany w艂a艣cicielskie, oka偶e si臋 偶e najcz臋stsz膮 przyczyn膮 problem贸w jest brak strategii wizerunkowej. Sam projekt logo i systemu identyfikacji wizualnej, nie jest strategi膮 budowania wizerunku a jedynie jej elementem. Ksi臋ga identyfikacji wizualnej zapisuje generalne standardy graficzne a nie koncept wizerunkowy firmy. Upraszczanie projekt贸w strategii budowania wizerunku do konkurs贸w na naj艂adniejsze logo, prowadzi do braku narz臋dzi zarz膮dzania wizerunkiem marki. System identyfikacji wizualnej nie wystarczy. Wizerunek i jego wp艂yw na sukcesy biznesowe. Wizerunek nie jest wy艂膮cznie poj臋ciem marketingowym. To pojecie biznesowe. Od wizerunku zale偶y bowiem akceptacja marki na rynku, a co za tym idzie: wsparcie sprzeda偶y, wsparcie uzyskiwania odpowiednich cen oraz potencja艂 rozszerzania marki na nowe oferty, nowe rynki i nowe grupy klient贸w. A wiec od wizerunku zale偶膮 sukcesy biznesowe firmy. Im oferta firmy jest bli偶ej konsument贸w, tym znaczenie wizerunku jest wi臋ksze. Najsilniej wizerunek wp艂ywa na sukcesy firm z rynku d贸br FMCG. Nieco mniejsze znaczenie ma wizerunek dla firm produkuj膮cych dla konsument贸w r贸偶ne towary, jeszcze mniejsze dla firm us艂ugowych, a najmniejsze dla firm z rynku d贸br p贸艂inwestycyjnych i inwestycyjnych. Mo偶na to oceni膰 por贸wnuj膮c jaki procent warto艣ci firmy stanowi warto艣膰 marki. Je偶eli wizerunek jest z艂y, marketing firmy jest nieefektywny. Bez wsparcia marketingowego firma nie mo偶e skutecznie wdra偶a膰 strategii biznesowej, a przez to nie realizuje swojej wizji i cel贸w. Nasuwa si臋 tu nast臋puj膮cy wniosek: aby firma mog艂a zaprogramowa膰 sw贸j idealny wizerunek, prace trzeba rozpocz膮膰 od okre艣lenia wizji firmy. Strategia biznesowa to spos贸b realizacji wizji. Strategia rynkowa wynika ze strategii biznesowej i jest opisem sposobu dzia艂ania firmy na rynku. Od niej zale偶y marketing, kt贸ry przygotowuje rynek do przyj臋cia ofert firmy. Marketing wykorzystuje wizerunek do oddzia艂ywania na klient贸w i konsument贸w. Mechanizm ten wyja艣nia drugi pow贸d k艂opot贸w wizerunkowych wielu firmy. Opis docelowego wizerunku mo偶e i w firmie istnieje, ale cz臋sto jest katalogiem 偶ycze艅 a nie sp贸jnym systemem warto艣ci wspieraj膮cych firm臋 w realizacji wizji i strategii biznesowej. Cz臋sto prosty system identyfikacji wizualnej zawiera opisy docelowego wizerunku. W opisach tych mo偶na spotka膰 poj臋cia: nowoczesno艣膰, innowacyjno艣膰, dba艂o艣膰 o klienta. Tylko w jaki spos贸b te zapisy wyr贸偶niaj膮 na rynku, co m贸wi膮 o wyj膮tkowo艣ci firmy i jej oferty? Wyr贸偶nienie firmy wynika z jej unikalnych kompetencji i umiej臋tno艣ci a nie z komunikat贸w marketingowych i reklamowych. Marki si臋 nie ma, mark膮 si臋 jest - co znaczy, 偶e obietnice nie tylko musz膮 by膰 wyj膮tkowe i wyr贸偶niaj膮ce, ale i realizowane w praktyce. Marka i dobry wizerunek wyst臋puje tam, gdzie klienci otrzymuj膮 doceniaj膮 dostarczane im korzy艣ci. Trzeci pow贸d problem贸w wizerunkowych wynika z braku zmian w strategii wizerunkowej przy nast臋puj膮cych zmianach strategii biznesowej lub strategii rynkowej. Na dobr膮 spraw臋 ka偶da zmiana w strategii firmy powinna skutkowa膰 zmianami w opisie docelowego wizerunku firmy. Inaczej wyobra偶enie firmy o sposobie jej percepcji odnosi si臋 do zupe艂nie innych warto艣ci, ni偶 te zapisane w strategii dzia艂ania na rynku. Wymiana logo i nowy system identyfikacji wizualnej mo偶e by膰 konieczno艣ci膮. G艂贸wne powody problem贸w wizerunkowych Brak opisu docelowego wizerunku i sta艂ego monitorowania zmian, Wizerunek niedopasowany do wizji firmy, strategii biznesowej i rynkowej, Brak zmian zapisu docelowego wizerunku po zmianach strategii biznesowej strategii rynkowej. System identyfikacji wizualnej jest jedynym projektem zwi膮zanym z budowaniem wizerunku firmy. Rozwi膮zanie powy偶szych problem贸w wydaje si臋 proste. W praktyce jednak wizerunek jest mocno niedoceniany - bo abstrakcyjny i trudno namacalny. Je偶eli jednak opiszemy mark臋 jako wykorzystanie wizerunku do osi膮gania cel贸w biznesowych, oka偶e si臋, 偶e mo偶na m贸wi膰 o zwrocie z inwestycji w mark臋. System identyfikacji wizualnej nie jest najwazniejszym elementem, ale zawsze koniecznym do lansowania marki. Powody zmian wizerunku. Kiedy wprowadzi膰 nowy system identyfikacji wizualnej? PKO BP zmieni艂o niedawno swoje logo i slogan. Wprowadzi艂o nowy system identyfikacji wizualnej. Nie m贸wi ju偶 o sobie „Blisko Ciebie” tylko „Dzie艅 dobry”. 艁膮cz膮c kampanie reklamowe produkt贸w z nowymi warto艣ciami i formami komunikacji, firma stara si臋 dostosowa膰 do j臋zyka m艂odszych klient贸w. PKO BP za konkurent贸w ju偶 nie ma szeregu polskich marek, a marki mi臋dzynarodowych lider贸w rynku bankowego w Europie. To bardzo zmieni艂o kontekst i pozycje wizerunkow膮 banku. PZU walczy z „molochem” i stereotypami naros艂ymi wok贸艂 marki jeszcze za czas贸w komunizmu. Przez dwadzie艣cia lat nie zdecydowano si臋 na znacz膮ce ruchy w obszarze wizerunku, bo pozycja firmy by艂a bardzo silna. Jednak konkurencja 艣wiatowych marek systematycznie odbiera firmie udzia艂y rynkowe - ma du偶o bardziej dopasowany do strategii rynkowej wizerunek. Czy nowe logo i nowy system identyfikacji wizualnej wystarczy do zmiany nastawienia do marki? Wizerunek Lukas Banku zupe艂nie nie pasowa艂 do koncepcji banku uniwersalnego, jaki mia艂 w艂a艣ciciel firmy - Credit Agricole. Koncentracja na tanich kredytach konsumpcyjnych doprowadzi艂a do rebrandingu i wprowadzenia na rynek marki Credit Agricole. Bank obecnie bez problem贸w prowadza bogatszy portfel produkt贸w, rozszerza grup臋 docelowych klient贸w, stosuje nowe formy dzia艂ania. Lukas Bank potrzebowa艂 by niewsp贸艂miernie wi臋kszych 艣rodk贸w aby zmieni膰 sw贸j wizerunek i nastawienie klient贸w. Zmiana marki by艂a wi臋c krokiem oczywistym. Obecnie w firmie obowi膮zuje korporacyjny system identyfikacji wizualnej. Zmiana Banku PEKAO jest z jednej strony podporz膮dkowaniem wizerunkowo banku w ca艂ej grupie UniCredit, ale z drugiej strony z wypowiedzi przedstawicieli firmy wynika, 偶e wizerunek banku by艂 daleki od oczekiwa艅. Bank nie zmienia oferty, nie rewolucjonizuje swojego podej艣cia do bankowo艣ci. Chce tylko zmieni膰 spos贸b percepcj臋 marki, czyli zmieni膰 sw贸j wizerunek. Na pewno wprowadzi korporacyjny system identyfikacji wizualnej. BZWBK i Kredyt Bank, nale偶膮ce do Santander, tak偶e zmieni膮 swoj膮 mark臋. W 偶adnym kraju nie istniej膮 nale偶膮ce do Grupy Santander marki lokalne bank贸w. Taka jest polityka korporacyjna firmy i nie ma podstaw s膮dzi膰, aby w naszym kraju by艂o inaczej. Poza tym jeden silny mi臋dzynarodowy bank walcz膮cy o pozycj臋 lidera, jest lepszym rozwi膮zaniem, ni偶 dwie lokalne marki ze 艣redniej p贸艂ki. Znaczenie wizerunku dla firm. Przytoczone przyk艂ady z rynku finansowego mo偶na przy艂o偶y膰 r贸wnie偶 do innych bran偶. Kryzys finansowy na 艣wiecie przyspieszy艂 tylko procesy na rynku bankowym, uwydatni艂 s艂abo艣ci marek, przy艣pieszy艂 zmiany w艂asno艣ciowe. Zmiany wizerunkowe nast臋puj膮 obecnie, ale i tak wcze艣niej czy p贸藕niej mia艂y by miejsce. Zmiany s膮 przejawem coraz silniejszej konkurencyjno艣ci na rynku bankowo艣ci w Polsce. S膮 tak偶e dowodem na to, 偶e sta艂a dba艂o艣膰 o wizerunek i zarz膮dzanie wizerunkiem ma wp艂yw nie tylko na postrzeganie firm, ale i na ich sukcesy rynkowe. Niezbednym elementem zmian jest cz臋sto nowy system identyfikacji wizualnej. |