Odnowa
Każdej działalności człowieka, tak umysłowej jak i fizycznej, towarzyszy uruchomienie całego szeregu reakcji przystosowawczych ułatwiających jej kontynuowanie. Trwanie aktywności prowadzi jednak mimo to po pewnym czasie do rozwoju stanu określanego mianem zmęczenia, znanemu każdemu z jego codziennego życia. Charakteryzuje się ono przede wszystkim obniżeniem zdolności do pracy, które przejawia się spadkiem intensywności i efektywności ruchów oraz całym szeregiem objawów obiektywnych
i subiektywnych.
W zależności od rodzaju pracy możemy wyróżnić zmęczenie umysłowe lub fizyczne, natomiast ze względu na procent zaangażowania masy mięśniowej wyróżnia się :
Zmęczenie ostre lokalne
Zmęczenie przewlekłe lokalne
Zmęczenie ostre ogólne
Zmęczenie przewlekłe ogólne
Znużenie
Monotonia
Do najczęściej wymienianych powodów zmęczenia zaliczamy:
a)szkodliwy (a nawet toksyczny) wpływ kwaśnych produktów wysiłkowej przemiany materii
b)stopień zadłużenia tlenowego tkanek
c)zubożenie zasobów energetycznych organizmu
d)odwodnienie ustroju i utratę elektrolitów w procesie wysiłkowej termoregulacji
Czynniki określające charakter procesów odnowy:
Rodzaj wysiłku (treningu) - siłowy, wytrzymałościowy itp.
Parametry obciążenia treningowego
-objętość
-intensywność
-czas trwania
Poziom zdolności wysiłkowej (formy sportowej)
Czynniki genetyczne (konstytucjonalne)
Warunki życia (odżywianie, sen, itp.)
Poziom odnowy po uprzednim obciążeniu
Faza rytmiki biologicznej procesów wewnątrzustrojowych
Środowisko pracy
Organizacja pracy
W rozumieniu klinicznym odnową nazywa się przywrócenie normalnego stanu tkankom, narządom lub całemu organizmowi, po ich uszkodzeniu, urazie lub chorobie itp. W medycynie sportowej pojęciem tym obejmuje się proces powrotu zdolności wysiłkowej do poziomu wyjściowego (lub zbliżonego do niego) po wysokich obciążeniach fizycznych i psychicznych.
Rodzaje środków stosowanych w odnowie biologicznej:
1.Środki farmakologiczne:
-substancje energetyczne i budulcowe
-substancje katalizujące i regulujące przemiany
-doping farmakologiczny
2.Środki fizykoterapeutyczne:
-masaż
-sauna
-kąpiele solankowe
-metody rozgrzewające
-jontoforeza
3.Środki psychologiczne:
-trening psychoregulujący
-trening autogenny
-ćwiczenia rozluźniające
-atrakcyjność programu ćwiczeń
4.Środki specjalne:
-trening wysokogórski
-niedotlenienie
-wilgotny tropik
-hiperoksja
-hipertermia lub hipotermia
-elektrostymulacja
-autoransfuzja