Ubezpieczenia emerytalne,
na życie i zdrowotne
1. Ubezpieczenia Emerytalne.
Wprowadzenie
1 stycznia 1999 została wprowadzona reforma ubezpieczeń społecznych. Dawny system repartycyjny, zastąpił system kapitałowy. Utrzymywanie w Polsce starych zasad wypłacania rent i emerytur doprowadziłoby do kryzysu finansów publicznych.
Stary system emerytalny (repartycyjny) był rezultatem czegoś w rodzaju umowy międzypokoleniowej. Upraszczając - emerytura dziadka finansowana była składkami wnuka. Wysokość wypłat nie była rezultatem własnych, dokonywanych przez lata pracy oszczędności, a - w wielu wypadkach - skutkiem przetargów branżowych i nacisków politycznych. Póki pokolenie wnuków jest dostatecznie produktywne, a emerytury dziadków niezbyt wygórowane i niespecjalnie liczne, taki system jakoś funkcjonuje. Nowoczesne społeczeństwa charakteryzują się jednak wzrostem długości życia z jednej strony i zmniejszaniem się wskaźnika urodzin z drugiej. Na dłuższą metę nie da się utrzymać sytuacji, w której coraz mniejsza armia wnuków finansuje emerytury rosnącej rzeszy dziadków. Reforma była zatem niezbędna.
Funkcjonują trzy filary:
I filar - zreformowany ZUS
II filar - otwarte fundusze emerytalne
III filar - dobrowolne ubezpieczenie dla każdego.
Stary system niesprawiedliwie wynagradzał jedne grupy zawodowe kosztem innych, nadmiernie obciążał pokolenia czynne zawodowo i łupił skórę przedsiębiorstw pobierając od pracodawców potężne składki na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Mimo tych wszystkich mankamentów miał jednak dla emerytów jedną ważną zaletę. Była nią odporność na załamania gospodarcze i skutki długofalowej inflacji. Waloryzowana odpowiednimi wskaźnikami emerytura, mimo hulających dookoła ekonomicznych i politycznych zawieruch, wciąż utrzymywała swoją wartość.
Nowy polski system ma wbudowany "mechanizm odpornościowy", ale łączy go z mechanizmem ekonomicznym. Wspiera się on nie na jednym, a na trzech - dwóch obowiązkowych i jednym dobrowolnym - filarach.
Wypłaty z emerytur są finansowane z pary niezależnych źródeł. Po pierwsze z bieżących składek za pośrednictwem zreformowanego ZUS i po drugie z procentującego kapitału uskładanego w funduszu emerytalnym. Po trzecie wymiar przyszłej emerytury można powiększyć, odkładając środki samodzielnie, albo w zorganizowanej grupie pracowniczej lub zawodowej.
I FILAR - ZUS
Zreformowany ZUS
I Filar jest obowiązkowy dla wszystkich, którzy w momencie wejścia reformy w życie nie ukończyli 50 lat. Podstawowa część emerytury będzie wypłacana z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), czyli podobnie jak ma to miejsce dzisiaj.
Główne założenia:
system repartycyjny (umowa pokoleniowa)
indywidualne konta
odrębne fundusze: emerytalny, rentowy, chorobowy, wypadkowy
wysokość emerytury zależna od sumy wszystkich składek zgromadzonych podczas wszystkich lat pracy
zniesienie tzw. lat nie składkowych (z wyjątkiem urlopu wychowawczego, macierzyńskiego i zasadniczej służby wojskowej)
zniesienie (poza prawem do minimalnej emerytury) wymogu wypracowania określonej liczby lat
możliwość łączenia bez ograniczeń emerytury z płacą zarobkową
Składka
Do ZUS trafi składka w wysokości 45,51% wynagrodzenia danego (36,51% wynagrodzenia pozostanie w zreformowanym ZUS, będzie bowiem przeznaczona na wypłatę repartycyjnej części emerytur, rent, a także innych świadczeń, natomiast składka w wysokości 9% wynagrodzenia trafi do otwartych funduszy emerytalnych).
Konta indywidualne
Każdy pracownik będzie miał w ZUS indywidualne konto, na którym będzie rejestrowana wysokość wpłacanej składki i długość stażu pracy. O wysokości konta każdy będzie regularnie informowany. W momencie przejścia na emeryturę stan konta posłuży do obliczenia należnych świadczeń emerytalnych. Wysokość emerytury będzie zależeć od:
sumy składek zgromadzonych w ciągu całego zawodowego życia, waloryzowanej corocznie wskaźnikiem podawanym przez rząd, według wzrostu emeryckiego koszyka cen towarów i usług,
średniej oczekiwanej długości życia.
Waloryzacja świadczeń
Emerytury i renty podlegają waloryzacji, aby zachować ich co najmniej realną wartość w odniesieniu do wzrostu cen. Polega ona na pomnożeniu zebranych na koncie ubezpieczonego składek przez wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik waloryzacji jest równy wskaźnikowi wzrostu cen powiększonemu o 75 % różnicy między wskaźnikiem wzrostu cen i wzrostu płac. Nie może być niższy niż przewidywany na dany rok wskaźnik wzrostu cen. Od roku 2001 musi być powiększony o 20 % różnicy między przewidywanym wzrostem płac i cen.
Kapitał początkowy
Osobom, które rozpoczęły pracę przed wprowadzeniem reformy emerytalnej, a zatem opłacały już składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, zostanie przydzielony tzw. kapitał początkowy. Kapitał początkowy ustalony zostanie na podstawie dokumentacji dostarczonej do ZUS przez ubezpieczonego i płatników składek, czyli pracodawców. Ostateczny termin przekazania tych informacji upływa 31 grudnia 2004 r.
Opodatkowanie
Składka odprowadzona do pierwszego filaru, jest zwolniona z podatku dochodowego. Podatek będzie jednak zapłacony od otrzymanego świadczenia emerytalnego.
Dziedziczenie
Środki zgromadzone w I filarze nie podlegają dziedziczeniu.
Przejście na emeryturę
Każdy może przejść na emeryturę po osiągnięciu minimalnego wieku emerytalnego określonego przez państwo. Jednak im dłużej się będzie pracować, tym wyższa będzie emerytura.
Gwarancje państwa
Państwo gwarantuje:
dożywotnie wypłacanie emerytury,
minimalną emeryturę (w wypadku, jeśli ktoś nie wypracuje sobie emerytury na minimalnym poziomie różnicę dopłaci państwo),
waloryzację świadczeń według wskaźnika podawanego przez rząd.
II FILAR - otwarte fundusze emerytalne
Otwarte Fundusze Emerytalne
Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) gromadzą część składki wpływającej do ZUS-u, stanowiącej 9% wynagrodzenia pracownika, naliczanej do 250% planowanej przez rząd średniej płacy w gospodarce. Składki te są lokowane na indywidualnych kontach w funduszach emerytalnych do momentu osiągnięcia przez członka OFE wieku emerytalnego.
Główne założenia:
możliwość wyboru OFE
możliwość zmiany OFE
wpłata składki w wysokości 9% wynagrodzenia do wybranego OFE
przechowywanie środków u zewnętrznego Depozytariusza
Otwarte Fundusze Emerytalne
To rodzaj zbiorowego konta, na którym gromadzone są składki emerytalne. W nowym systemie docelowo każdy będzie miał co najmniej dwa takie konta. Jedno, tzw. pierwszy filar, prowadzone jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Środki gromadzone na tym koncie są prostą sumą dokonywanych wpłat, z jednoczesną ich waloryzacją, chroniącą przed skutkami inflacji. Drugi filar, to Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) zarządzane przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE). Tu przyrost środków powinien być szybszy, ponieważ pieniądze znajdujące się na tym koncie pracują - są inwestowane w akcje, papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa oraz w inne bezpieczne i dochodowe przedsięwzięcia finansowe. Te dwa filary plus trzeci, na który złożą się dodatkowe ubezpieczenia dobrowolne, stanowić będą źródła finansowania przyszłej emerytury. Jedna osoba może być członkiem tylko jednego OFE i wpłacać składki tylko do jednego funduszu. Czas trwania funduszu jest nieogranioczony.
Statut OFE
Statut funduszu jest uchwalany przez walne zgromadzenie towarzystwa. Statut określa:
nazwę funduszu
firmę, siedzibę i adres towarzystwa
wysokość kapitału akcyjnego towarzystwa, skład akcjonariuszy towarzystwa i ilość posiadanych przez nich akcji
sposób prezentacji funduszu przez towarzystwo
rodzaje i maksymalną wysokość, sposób oraz tryb kalkulacji i pokrywania kosztów obciążających fundusz i członków funduszu
Powszechne Towarzystwa Emerytalne
Kapitałami każdego Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE) zarządza specjalnie powołana w tym celu instytucja - Powszechne Towarzystwo Emerytalne (PTE). Kapitał akcyjny PTE nie może pochodzić z pożyczki lub kredytu ani być obciążony w jakikolwiek sposób. Minimalna wysokość kapitału akcyjnego powszechnego towarzystwa emerytalnego nie może być niższa niż równowartość w złotych 4 mln euro.
PTE ma obowiązek utrzymywania kapitałów własnych na poziomie nie niższym niż jedna druga minimalnego kapitału akcyjnego. O obniżeniu wysokości kapitałów własnych poniżej poziomu określonego w ustawie powszechne towarzystwo zawiadamia niezwłocznie Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi (UNFE). Nieuzupełnienie wysokości kapitałów własnych do wymaganego poziomu w terminie wyznaczonym przez UNFE, nie krótszym niż trzy miesiące i nie dłuższym niż dwanaście miesięcy, jest podstawą cofnięcia przez UNFE zezwolenia na utworzenie towarzystwa.
Upadłość PTE
W przypadku ogłoszenia upadłości towarzystwa lub otwarcia jego likwidacji UNFE wydaje decyzję o cofnięciu zezwolenia na utworzenie towarzystwa. Jednak środki zgromadzone w OFE są gwarantowane, a zatem nie podlegają utracie. Urząd Nadzoru może wydać decyzję o cofnięciu zezwolenia na utworzenie towarzystwa, jeżeli stwierdzi, że prowadzona działalność jest niezgodna z przepisami ustawy lub statutem funduszu albo też zagraża interesom członków funduszu. Cofając zezwolenie lub dokonując wezwania, UNFE może nałożyć na PTE karę pieniężną do wysokości 500 tys. zł, jeżeli stwierdzone nieprawidłowości były szczególnie rażące.
Łączenie PTE
PTE może się połączyć z innym PTE, jeśli tak zadecydują akcjonariusze obu firm. Jednak taka sytuacja wymaga zgody Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi (UNFE). Zezwolenie na przejęcie zarządzania funduszem lub połączenie towarzystw jest równoznaczne z zezwoleniem na zmianę statutu funduszu. OFE jest zobowiązany wówczas, na podstawie zawiadomienia przez członka o zawarciu umowy z innym OFE dokonać wypłaty transferowej środków zgromadzonych na jego rachunku do tego funduszu.
Członkostwo
Uzyskanie członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym następuje z chwilą zawarcia umowy z funduszem. Można być członkiem tylko jednego funduszu emerytalnego. OFE nie może odmówić zawarcia umowy, o ile osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do funduszu spełnia warunki określone w odrębnych ustawach. Jeżeli członek OFE zmienia swój fundusz jest wówczas obowiązany zawiadomić na piśmie o zawarciu umowy z tym funduszem OFE, do którego dotychczas wpłacał składki.
Kara za zmianę
Decyzja o wyborze funduszu nie jest ostateczna. Jeśli członek OFE zorientuje się, że fundusz do którego trafił nie odpowiada jego oczekiwaniom, może go zmienić, ale to kosztuje. Opłata za zmianę funduszu jest wyższa tym więcej im wcześniej zeń się wystąpi. Zmiana nie opłaca się w pierwszych dwóch latach po zapisaniu się do OFE. W pierwszych trzech miesiącach opłata za transfer środków do innego funduszu wynosi 40% najniższego wynagrodzenia. Kara za zmianę między trzecim a szóstym miesiącem naszego członkostwa wyniesie 35% najniższego wynagrodzenia. Opłata ta zmniejsza się tak, że pod koniec dwuletniego okresu wynosi 5%. Po tym czasie wyniesie 4%.
Gwarancje kapitałowe
Celem funduszy emerytalnych nie jest osiąganie szczególnie wysokich zysków, które wiązałyby się z koniecznością podejmowania dużego ryzyka, a zapewnienie środków w okresie emerytalnym. Fundusze prowadzą zatem bardzo ostrożną politykę finansową. Jednym z rozwiązań mających zapewnić bezpieczeństwo klientom OFE jest tzw. minimalna stopa zwrotu. Jest to połowa średniej stopy zwrotu wyliczana co kwartał na podstawie wyników wszystkich towarzystw. Jeżeli fundusz nie osiągnie wymaganego poziomu stopy zwrotu, niedobór będzie musiał uzupełnić w rachunku rezerwowego. Dopłata musi być tak ustalona, by na koncie klienta znalazło się co najmniej tyle pieniędzy, ile ich być powinno w przypadku wypracowania przez PTE minimalnej stopy zwrotu.
Dalsze bezpieczeństwo wkładów zapewni Fundusz Gwarancyjny, który jest tworzony ze składek wszystkich powszechnych towarzystw emerytalnych. Gdy i w Funduszu Gwarancyjnym zabraknie pieniędzy, aby dopłacić do minimalnej stopy zwrotu, różnice pokryje budżet państwa. Pieniądze klientów nie przepadają nawet wówczas, gdy PTE upada, a to dlatego, że towarzystwo i fundusz to dwie odrębne osoby prawne.
Wypłata emerytury
Fundusz nie będzie wypłacał przypadającą na niego część emerytury. Jedynym sposobem wykorzystania środków zgromadzonych w funduszu będzie wykupienie świadczenia emerytalnego w wyspecjalizowanym zakładzie emerytalnym (instytucja powołana w celu wypłacania emerytur). Osoba, która już się zdecyduje na przejście na emeryturę musi pobierać świadczenie z obu przysługujących mu filarów. Nie może pobierać emeryturę z jednego filaru, a do drugiego wciąż jeszcze wnosić składki.
Za środki zgromadzone w funduszu emerytalnym będzie można wykupić albo świadczenie indywidualne, albo małżeńskie, albo z gwarantowanym okresem płatności. Wszystkie są wypłacane osobie ubezpieczonej dożywotnio. Emerytura małżeńska będzie wypłacana do śmierci obojga małżonków. Gwarancja okresu wypłaty dotyczy sytuacji, w której ubezpieczony umrze przed upływem tego okresu. Emeryturę pobiera wtedy wskazana przez zmarłego osoba, aż do wygaśnięcia terminu gwarancji.
Nie będzie się można targować z zakładem emerytalnym o wysokość świadczenia. Emerytura finansowana składkami do funduszu emerytalnego jest jednoznacznie określona. Poziom świadczenia ograniczać będzie z jednej strony wysokość zgromadzonych środków, a z drugiej - statystyczna średnia oczekiwanej długości życia. Zgromadzone pieniądze zostaną podzielone przez liczbę miesięcy, w których - statystycznie rzecz biorąc - będą wypłacane świadczenia. Liczba miesięcy zostanie określona na podstawie statystycznej kategorii średniego trwania życia (w latach) obliczanego przez Główny Urząd Statystyczny (GUS).
Wysokość emerytury
Wysokość emerytury wypłacanej z ZUS (I filar) po zakończeniu pracy zawodowej będzie zależeć od sumy zwaloryzowanych składek zapisanych na koncie w ZUS (w tym od kapitału początkowego będącego częścią tej kwoty).
Wysokość przyszłej emerytury wypłacanej z funduszu (II filar) będzie zależeć od czynników trudnych do przewidzenia w okresie 20-40 lat, czyli od:
wzrostu gospodarczego i wynikającego zeń wzrostu płac
opłat pobieranych przez fundusze emerytalne i zakłady emerytalne, które będą wypłacać przyszłą emeryturę z funduszu
zysków z lokowania składek w papiery wartościowe, zależą one zarówno od sytuacji gospodarczej, jak i od umiejętności i fartu zarządzania funduszem.
Generalna prawidłowość jest taka: w krótkim okresie pieniądze gromadzone w funduszu emerytalnym przyrastają wolniej niż w ZUS ze względu na opłaty potrącane przez fundusz i wahania na rynkach kapitałowych, które w długim okresie się wyrównują (zawsze przecież po recesji jest boom). Przy dłuższym oszczędzaniu kapitał w funduszu narasta szybciej niż w ZUS. Zwłaszcza, że opłaty potrącane przez fundusze będą stopniowo maleć. Na początku są największe - z racji poniesionych przez nie kosztów na reklamę, akwizytorów itp.
Opodatkowanie
Pieniądze przekazywane w formie składki do OFE nie będą podlegały opodatkowaniu. Z opodatkowania zwolniony jest także dochód z kapitalizacji odsetek na koncie uczestnika nowego systemu emerytalnego. Podatek dochodowy zostanie zapłacony jedynie od przyszłej emerytury.
III FILAR - dobrowolne ubezpieczenie
Przyszła emerytura otrzymywana z dwóch pierwszych filarów wystarczy na zaspokojenie wyłącznie podstawowych potrzeb. Niezbędne jest zatem inwestowanie dodatkowych kwot w rozwiązania, które oferuje III filar. Są to pracownicze programy emerytalne.
Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) to jedna z form grupowego gromadzenia i inwestowania środków na przyszłe cele emerytalne, która jak każda forma oszczędzania w ramach III filaru jest dobrowolna oraz pozwala na uczestnictwo wszystkich zainteresowanych bez względu na wiek, rodzaj wykonywanego zawodu oraz wysokość osiąganych dochodów.
Formy realizacji PPE
Ustawa o PPE przewiduje cztery formy funkcjonowania programu emerytalnego:
Pracowniczy fundusz emerytalny
Umowy o wnoszeniu przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego.
Umowy grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń.
Umowy grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników z towarzystwem ubezpieczeń, na podstawie której pracownicy stają się jego członkami (Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych).
Wybór formy PPE
Kryteria |
Towarzystwo ubezpieczeniowe |
Fundusz Inwestycyjny |
Własne PTE |
Koszty |
Niskie |
Niskie |
Wysokie |
Alokacja składki |
Niska |
Wysoka |
Wysoka |
Wpływ na zarządzanie |
Brak |
Brak |
Istnieje |
Wybór różnych strategii zarządzania |
Istnieje |
Brak |
Brak |
Wpływ na zarządzanie
Forma programu |
Wpływ na zarządzanie |
|
|
Pracodawca |
Pracownicy |
Pracowniczy fundusz emerytalny |
Akcjonariusz PTE oraz członkowie funduszu (poprzez reprezentację w radzie nadzorczej) |
Zajmują minimum 50% miejsc w radzie nadzorczej |
Umowa o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego |
Brak realnego wpływu pracodawcy |
Brak wpływu |
Umowa grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń |
Brak |
Brak |
Umowa grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie z towarzystwem ubezpieczeń, na podstawie której pracownicy stają się jego członkami (Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych) |
Brak wpływu |
Pełna kontrola z racji członkostwa |
W III filarze funkcjonują równolegle dwie formy oszczędzania: kapitałowa oraz ubezpieczeniowa. Jedynym ich celem jest pomnażanie wnoszonych do programu składek, by w efekcie otrzymać jak najwyższe świadczenia. W formach kapitałowych jest inwestowanych 95% składki. Formy te nie zawierają jednak elementu ochrony na wypadek śmierci, ponieważ wówczas część składki musiałaby zostać przeznaczona na opłacenie polisy ubezpieczeniowej. Takie zabezpieczenie proponuje z kolei ubezpieczeniowa forma oszczędzania w III filarze.
Porównanie formy kapitałowej i ubezpieczeniowej
Pracowniczy fundusz emerytalny oraz umowy o wnoszeniu przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego są formami kapitałowymi, co oznacza, że ich jedynym celem jest pomnażanie wnoszonych do programu składek, by w efekcie uzyskać jak najwyższe świadczenia. Umowy grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń oraz umowy grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników z towarzystwem ubezpieczeń, na podstawie której pracownicy stają się jego członkami (Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych) są formami ubezpieczeniowymi, które przede wszystkim zapewniają ochronę finansową rodzinie ubezpieczonego na wypadek jego śmierci, a tylko część składki lokują w celu uzyskania świadczenia emerytalnego.
Uczestnicy funduszy inwestycyjnych mogą na bieżąco śledzić wartość zgromadzonego kapitału - otrzymują świadectwo uczestnictwa zawierające określenie ilości jednostek uczestnictwa, wartość jednostki uczestnictwa podaje codzienna prasa.
W towarzystwach ubezpieczeniowych określona jest wielkość wypłaty w przypadku śmierci właściciela polisy. W trakcie oszczędzania właściciel polisy nie jest na bieżąco informowany o stanie środków powierzonych firmie ubezpieczeniowej.
Poziom kosztów jest dla form kapitałowych ściśle określony, np. w statutach Funduszy Inwestycyjnych. Wszelkie zmiany poziomu tych kosztów muszą być zatwierdzone przez państwowy organ nadzorczy.
W formach ubezpieczeniowych składka jest obciążona kosztami działalności, które nie są limitowane żadnymi przepisami zewnętrznymi.
W wypadku funduszu inwestycyjnego nabywamy udziały nazywane jednostkami uczestnictwa. W każdej chwili wiemy, ile ich posiadamy i jaka jest ich wartość, potrafimy więc wyliczyć samodzielnie aktualną wartość naszej inwestycji. Wartość jednostek uczestnictwa funduszy podawana jest w prasie codziennej.
Właściciel polisy na życie wykupionej w towarzystwie ubezpieczeniowym nie jest właścicielem swoich pieniędzy, nie nabywa żadnych udziałów, które można spieniężyć. Ma prawo do tzw. wykupu polisy po potrąceniu wszystkich kosztów. Wszelkie aktywa gromadzone przez firmy ubezpieczeniowe w postaci składek, jak również zyski pochodzące z ich lokowania nie są własnością klienta.
Umowy składające się na PPE
Formalnie pracowniczy program emerytalny składa się z zespołu umów, które pracodawca zawiera w celu utworzenia programu:
zakładowa umowa emerytalna (pracodawcy z załogą)- umowa z zakładem ubezpieczeń na życie
umowa pracodawcy z instytucją finansową - umowa z funduszem inwestycyjnym
pracownicza umowa emerytalna (pracodawcy z danym pracownikiem) - statut pracowniczego funduszu emerytalnego
Koszty PPE ponoszone przez pracownika
koszty związane z daną formą PPE
stopa zwrotu z inwestycji
wpływ uczestnika na zarządzanie zgromadzonym kapitałem
koszty rezygnacji
Zainteresowanie pracowników programem emerytalnym jest większe, gdy składka finansowana jest przez pracodawcę. Znowelizowana ustawa daje taką możliwość. Składki do pracowniczego programu emerytalnego płacić bowiem musi pracodawca. Zatem nie ma bezpośrednich kosztów obciążających pracownika z tytułu przystąpienia do PPE. Jednak gdy pracodawca będzie płacić składki do PPE, może zrezygnować z większych podwyżek wynagrodzenia. Uczestnicy PPE będą musieli pokrywać koszty związane z zarządzaniem aktywami i prowizje maklerskie. Pracownik musi zapłacić podatek dochodowy od składek przekazanych przez pracodawcę na jego konto w PPE oraz może też z własnej kieszeni wpłacać dodatkowe składki, które będą kumulowane na oddzielnym rachunku. Od dodatkowej emerytury z trzeciego filaru nie będzie w przyszłości płacony podatek dochodowy.
Czym więc tak naprawdę różni się nowy system emerytalny od starego?
Podstawową różnicą jest to, że w nowym systemie każdy dokładnie wie ile zgromadził pieniędzy, żeby sfinansować swoją emeryturę. Pierwsza część obowiązkowej składki wpłacana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, stanowi pierwszy filar przyszłej emerytury. Drugim filarem stanie się pozostała część składki wnoszona na konto w wybranym przez pracownika funduszu emerytalnym. I ZUS, i fundusz mają obowiązek prowadzić indywidualne konta dla każdego ubezpieczonego. W każdym momencie wiadomo więc będzie jaka jest wartość indywidualnie uskładanych środków.
Podstawowa różnica pomiędzy kontem emerytalnym w ZUS, a kontem w funduszu emerytalnym jest taka, że konto w ZUS nie jest własnością ubezpieczonego. Zapisane na nim środki są przypisane do konkretnej osoby, rosną wraz z wnoszonymi przez nią składkami, ale nie można ich ani odziedziczyć, ani podzielić. Służą jedynie jednemu celowi: ustaleniu wysokości emerytury w części finansowanej z I filaru.
2. Ubezpieczenia na życie.
Ubezpieczenie na całe życie
Klasyczne ubezpieczenie na całe życie ma wyłącznie ochronny charakter. Nie należy liczyć więc na pieniądze z polisy, kiedy z niej zrezygnujemy i zaprzestaniemy opłacać składki. Jednak jest doskonałym zabezpieczeniem finansowym dla bliskich - w razie śmierci ubezpieczonego, ubezpieczyciel wypłaci osobie (osobom), wskazanej przez w polisie odszkodowanie w wysokości określonej w umowie sumy ubezpieczenia.
Przedmiot i zakres ubezpieczenia
Przedmiotem umowy między nami a towarzystwem ubezpieczeniowym jest nasze życie. Polisa osłania ryzyko śmierci ubezpieczonego w okresie obowiązywania umowy ubezpieczenia. Podstawowy zakres ubezpieczenia - śmierć - można zazwyczaj rozszerzyć (towarzystwa dają taką możliwość) o opcje dodatkowe np.:
ubezpieczenie na wypadek śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku - wypłata podwojonej sumy ubezpieczenia osobie wskazanej do odbioru świadczenia,
ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków - za określone w umowie trwałe inwalidztwo spowodowane wypadkiem otrzymujemy świadczenie, w wysokości zależnej od ustalonego % inwalidztwa i sumy ubezpieczenia,
ubezpieczenie opłacania składki - w przypadku gdy całkowicie i trwale niezdolni jesteśmy do wykonywania pracy na skutek utraty zdrowia ubezpieczyciel przejmuje za nas opłatę składek ubezpieczeniowych. Bez zmian pozostają nadal wszystkie warunki umowy,
ubezpieczenie na wypadek wystąpienia poważnych zachorowań takich jak: zawał serca, udar mózgu, nowotwór, niewydolność nerek i inne - w momencie wystąpienia i zdiagnozowania choroby towarzystwo wypłaca świadczenie w wysokości określonej w polisie.
Umowa ubezpieczenia
Ubezpieczonymi mogą być osoby, które nie ukończyły 65 roku życia. Określamy tylko początek ubezpieczenia. Jesteśmy otoczeni ochroną ubezpieczeniową do końca życia Przed wystawieniem polisy (dokumentu świadczącego o zawartej umowie ubezpieczenia) w większości towarzystw obowiązuje ochrona tymczasowa, maksymalnie 90 dni. Przez ten okres towarzystwo ma czas na wystawienie polisy, po analizie i akceptacji wniosku ubezpieczeniowego, sporządzonego przez agenta i dostarczonego do siedziby towarzystwa.
Warunki umowy ubezpieczenia
Towarzystwo nie ma z nami obowiązku podpisania umowy ubezpieczenia, jeżeli uzna ubezpieczonego za zbyt ryzykownego klienta. W takim wypadku firmy asekuracyjne najczęściej proponują możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia na zmienionych warunkach. W niektórych towarzystwach, ewentualne roszczenia w okresie ochrony tymczasowej wypłacane są tylko na wypadek nieszczęśliwego wypadku.
Składka i suma ubezpieczenia
Częstotliwość opłacania składek jest miesięczna, kwartalna, półroczna, roczna i jednorazowa. Zazwyczaj w każdym towarzystwie istnieje możliwość przejścia (po pewnym czasie) na ubezpieczenie bezskładkowe, jednocześnie towarzystwa zazwyczaj obniżają przez okres sumę ubezpieczenia
Co roku, w rocznicę polisy istnieje możliwość podwyższenia składki i sumy ubezpieczenia, jednak ubezpieczający ma prawo odmówić propozycji. Niektóre towarzystwa oferują także (po pewnym okresie trwania polisy) możliwość zaciągnięcia kredytu bankowego pod zastaw polisy. W takim przypadku oprocentowanie i warunki pożyczki ustala towarzystwo.
Niektóre towarzystwa oferują ubezpieczonym udział w zyskach wypracowanych przez towarzystwo - zysk zazwyczaj podwyższa wartość sumy ubezpieczenia.
Ograniczenia
W specjalnych przypadkach zawsze każde towarzystwo zabezpiecza się przed wypłatą odszkodowania. Ograniczenia występują w wypadku:
umyślnego działania,
prowadzenia pojazdów bez zezwolenia w danym kraju,
popełnienia lub usiłowania popełnienia przestępstwa i samobójstwa,
używania alkoholu oraz innych środków odurzających, jeżeli z tego powodu wystąpiło zdarzenie,
wojny lub stanu wyjątkowego,
zamieszek, rozruchów, bójek,
zaburzeń psychicznych
wrodzonych wad,
chorób przewlekłych i chronicznych
uprawiania niebezpiecznych sportów
Ubezpieczenie terminowe
Przedmiot ubezpieczenia
Terminowe ubezpieczenie na życie to przede wszystkim zabezpieczenie Twoich najbliższych na wypadek naszej śmierci. - nasza rodzina może liczyć na odszkodowanie, które będzie stanowić równowartość stu procent sumy ubezpieczenia, określonej w polisie. Nie gromadzimy żadnego kapitału.
Terminowe ubezpieczenie na życie ma jeszcze jedną bardzo ważną zaletę. Może być wykupione jako zabezpieczenie zaciąganego przez nas kredytu. W razie śmierci towarzystwo reguluje nasze zobowiązania wobec banku.
Umowa ubezpieczenia
Ubezpieczenie terminowe zawiera się na określony czas. W zależności od towarzystwa umowę podpisujemy od roku do nawet trzydziestu lat w zależności od towarzystwa ubezpieczeniowego. Jednak w większości przypadków taka polisa zawierana jest na lat pięć.
Niektóre towarzystwa dają możliwość wypowiedzenia umowy ubezpieczenia w dowolnym okresie (co jest niewątpliwym plusem). Jeżeli chcemy wykupić taką polisę, trzeba mieć skończone przynajmniej 13 lat (niektóre towarzystwa dopuszczają taką możliwość), ale nie można przekroczyć 60, 70-tego roku życia. Uwaga ! Dzieci, które ukończyły 13 rok życia mogą się ubezpieczyć za pisemną zgodą rodziców. Deklarują oni wtedy opłacanie składek za swoje dziecko do czasu, aż ukończy 18 lat.
Niektóre towarzystwa gwarantują Ci już w umowie indeksację sumy ubezpieczenia (podnoszenie co roku wysokości płaconej składki) Ma to uchronić Twoją polisę przed negatywnymi skutkami inflacji. Firmy asekuracyjne dają także możliwość dokupienia do standardowej umowy dodatkowych opcji jak np. ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków, czy niezdolności płacenia składek z powodu inwalidztwa W przypadku zwolnienia nas z opłacania składek z powodu inwalidztwa, opłacanie składek dotyczy również umowy głównej i umów dodatkowych. Towarzystwa zazwyczaj przeprowadzają badania określając stopień inwalidztwa.
Ubezpieczenie na życie i dożycie
To jedno z najpopularniejszych ubezpieczeń na życie na naszym rynku. Polisa chroni nasze życie do końca okresu ubezpieczenia (najczęściej ubezpieczenie to zawierane jest do osiągnięcia 65 lat) - tzn. w przypadku naszej śmierci, nasza rodzina lub osoba wskazana przez nas w polisie dostanie odszkodowanie w wysokości 100% sumy ubezpieczenia. Natomiast jeżeli dożyjemy wieku emerytalnego (lub wieku określonego w umowie) otrzymamy od towarzystwa rentę wypłacaną miesięcznie, kwartalnie bądź rocznie (częstotliwość świadczeń określa polisa). Można też zażądać, aby towarzystwo wypłaciło od razu, całą należną nam sumę.
Towarzystwa określają najczęściej minimalną sumę ubezpieczenia, przeważnie waha się w granicach 5-10 tysięcy złotych (w zależności od towarzystwa). Maksymalna suma ubezpieczenia nie jest ściśle określona. O jej wysokości decydujesz Ty.
Składki w tym ubezpieczeniu są znacznie wyższe niż w ubezpieczeniu terminowym na życie. Część składki jest ceną udzielanej ochrony, część zaś jest inwestowana przez towarzystwo. Ryzyko inwestycji leży po stronie ubezpieczyciela więc w większości są to inwestycje bardzo bezpieczne, przynoszące mniejszy lecz pewny dochód. Na wysokość składki wpływa:
wiek,
płeć,
stan zdrowia,
sposób życia,
zawód,
suma ubezpieczenia,
okres ubezpieczenia.
Aby wykupić taką polisę trzeba mieć skończone przynajmniej 13 -15 lat (niektóre firmy dopuszczają możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia przez dziecko, które ukończyło 13-y rok życia, czyli gdy osiągają niepełną zdolność do czynności prawnych) pod warunkiem, że ich rodzice zgadzają się opłacać za nie składkę do momentu ukończenia przez ubezpieczonego 18 lat. Nie można natomiast ubezpieczyć się, gdy przekroczyliśmy 65-69 rok życia.
Jeżeli nie stać nas na dalsze opłacanie składek, będziemy chciel zrezygnować z umowy i odzyskać część wpłaconych przez nas pieniędzy, możemy to zrobić dopiero po 2-3 latach, kiedy polisa osiągnie wartość wykupu. Należy się liczyć się jednak z tym, że towarzystwo zwróci znacznie mniej pieniędzy niż wpłaciliśmy. Jeżeli natomiast zrezygnujesz z ubezpieczenia przed upływem minimum dwóch lat, wiedz, że towarzystwo nie zwróci ani grosza.
Ponieważ ubezpieczenie na życie i dożycie jest formą oszczędzania długoterminowego, to zarówno składka jak i suma ubezpieczenia będą indeksowane. Zazwyczaj taka operacja odbywa się raz do roku np. w rocznicę podpisania umowy. Nie stosuje się jej jednak do ubezpieczeń dodatkowych Twojej polisy. Do podstawowej standardowej polisy można dokupić dodatkowe opcje np. NNW.
Ubezpieczyciel nie zawsze wypłaci odszkodowanie. W przypadku samobójstwa, czy śmierci na skutek wirusa HIV rodzina nie dostanie ani grosza. Jeżeli zginiesz jako żołnierz podczas konfliktu zbrojnego, kont Twoich bliskich również nie zasilą żadne świadczenia z tytułu ubezpieczenia.
Towarzystwo może odmówić podpisania umowy ze względu na stan zdrowia, bądź wysokie ryzyko śmierci np. związane z uprawianą dyscypliną sportu.
Oferta rynkowa jest bardzo zróżnicowana. Dlatego należy przejrzeć dokładnie przynajmniej trzy oferty i wybrać najbardziej zbliżoną do naszych potrzeb. Kiedy już się zdecydujemy ubezpieczyć, wybierzemy firmę i produkt, przed złożeniem swojego podpisu na umowie dokładnie należy przeczytać Ogólne Warunki Ubezpieczenia. Jest to bowiem akt prawny, na który w przypadku konfliktu między nami, a ubezpieczycielem, zawsze możesz się powołać.
Ubezpieczenie z funduszem inwestycyjnym
Przedmiot ubezpieczenia
Ubezpieczenia z funduszem inwestycyjnym dają ubezpieczonym poczucie bezpieczeństwa - chronią życie stwarzając jednocześnie możliwość efektywnego oszczędzania na emeryturę. Są tak skonstruowane, że składka przeznaczana jest i na osłonę ryzyka, i na zakup jednostek w funduszu inwestycyjnym. Opłacając składkę, oszczędzasz pieniądze i jesteś równocześnie ubezpieczony na wypadek śmierci.
Składka i suma ubezpieczenia
W tym ubezpieczeniu to my decydujemy o tym, jaka część składki będzie zainwestowana, a jaka będzie chronić nasze życie. W trakcie zawierania umowy ubezpieczenia określamy minimalną i maksymalną sumę ubezpieczenia. Z oferty rynku można wybrać ubezpieczenie z funduszem inwestycyjnym, które ma zmienną sumę ubezpieczenia. W każdą rocznicę polisy można określić (przy tej samej składce) na kolejny rok sumę ubezpieczenia. Od nas więc zależy, czy w danym momencie chcemy, aby ubezpieczenie maksymalnie chroniło nasze życie czy też było czystą inwestycją. Część składki jest Wykorzystywana na zakup jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego
Trzeba jednak wziąć pod uwagę, ze jeżeli chcemy mieć maksymalną sumę ubezpieczenia - towarzystwo asekuracyjne najprawdopodobniej skieruje nas na dodatkowe badania lekarskie.
Wybór funduszy
Po zdecydowaniu się na ubezpieczenie z funduszem inwestycyjnym, towarzystwo zaproponuje kilka funduszy do wyboru:
bezpieczny - towarzystwo będzie kupować w nszym imieniu obligacje Skarbu Państwa (papiery, których wartość gwarantuje rząd),
zrównoważony - nasze pieniądze będą inwestowane w zbliżonych proporcjach w obligacje i akcje firm. Ceny akcji wahają się, więc ryzyko straty jak i zysku są większe,
agresywny - prawie całość naszych pieniędzy będzie inwestowana w akcje. Potencjalny zysk może być wysoki, natomiast przy załamaniu się koniunktury na giełdzie można sporo stracić,
gwarantowany - ubezpieczyciel gwarantuje minimalny zysk z zainwestowanych przez nas pieniędzy,
międzynarodowy - towarzystwo będzie inwestować nasze pieniądze w zagraniczne papiery wartościowe.
Niektóre towarzystwa dają możliwość lokowania składki w kilku funduszach. Nie musimy więc całej swojej składki wkładać do jednego funduszu. Możemy ją podzielić w taki sposób, aby trafiła do kilku różnych. Istnieje jednak możliwość zmiany funduszu w trakcie ubezpieczenia. Firmy ubezpieczeniowe nie gwarantują jednak określonego poziomu zysków z poszczególnych funduszy inwestycyjnych, a jedynie określają w co i jak będą inwestować. Należy mieć świadomość, że niestety to my ponosimy całkowite ryzyko inwestycji.
Świadczenie
Kiedy dożyjemy wieku określonego w umowie, towarzystwo wypłaci nam kwotę odpowiadającą wartości naszych pieniędzy zgromadzonych w funduszu. W przypadku śmierci podczas trwania umowy z firmą ubezpieczeniową, świadczenie otrzyma osoba przez Ciebie wskazana w polisie - na przykład nasza najbliższa rodzina. W przypadku śmierci osoba uprawniona do świadczenia otrzyma jedną z dwóch kwot: albo gwarantowanego świadczenia na wypadek śmierci sumę ubezpieczenia albo kapitał odpowiadający wartości pieniężnej umowy ubezpieczenia. Zawsze będzie to wyższa z tych dwóch kwot.
Warunki zawarcia umowy
Takie ubezpieczenie może wykupić praktycznie każdy. Umowę zawiera się na czas nieokreślony przeważnie do 65 roku życia, jednak nie jest to regułą. Wysokość składki zależeć będzie od Twojego wieku, płci, stanu zdrowia. Wszystkie polisy na życie obwarowane są pewnymi warunkami.
Firma może odmówić Ci ubezpieczenia jeżeli uzna np. że uprawiany przez nas sport niesienie za sobą zbyt wysokie ryzyko. Podobna sytuacja będzie miała miejsce, jeżeli w rodzinie w każdym pokoleniu ktoś umierał na raka. Po gruntownych badaniach, które odbędą się na koszt firmy (tylko kiedy będzie to niezbędne) może się okazać, że umowy mimo wszystko nie podpiszemy. Towarzystwo albo odmówi ubezpieczenia, albo wyliczy tak wysoką składkę, że będzie ona dla nie do przyjęcia. Jednak takie przypadki mają miejsce bardzo rzadko.
Wykup polisy
Ubezpieczający się ma prawo zwrócić się do towarzystwa z wnioskiem o wykup umowy ubezpieczenia w części lub w całości w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie drugiego roku obowiązywania umowy ubezpieczenia. Wykup umowy ubezpieczenia w całości oznacza wypłatę ubezpieczającemu całkowitej wartości pieniężnej polisy i rozwiązanie umowy ubezpieczenia. W częściowym wykupie polisy kwota wykupu nie może być niższa niż dozwolone minimum ustalone przez towarzystwo w dniu wykupu umowy ubezpieczenia.
Fundusze inwestycyjne firm ubezpieczeniowych nie są funduszami w dosłownym znaczeniu. W tej chwili towarzystwa pozostają w konflikcie prawnym z Towarzystwami Funduszy Inwestycyjnych.
Ubezpieczenie rentowe
Ubezpieczenie rentowe jest klasycznym produktem o charakterze oszczędnościowym. Umowa ubezpieczenia zapewnia ubezpieczonemu dożywotnią rentę w wysokości i terminach określonych w polisie. To my określamy w umowie ubezpieczenia wysokość naszego przyszłego świadczenia.
Przedmiot ubezpieczenia
Przedmiotem umowy w ubezpieczeniu rentowym jest dożycie przez ubezpieczonego określonego w umowie terminu, po zakończeniu którego towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci mu dożywotnią rentę w wysokości i terminach określonych w polisie. W przypadku wcześniejszej śmierci, świadczenie zostanie wypłacone osobie uposażonej, wskazanej w polisie (najczęściej będzie to wartość wykupu polisy plus jednorazowe świadczenie w sumie należnych pozostałych rent należnych z okresu gwarantowanego w polisie).
Dużą zaletą polisy rentowej jest to, że towarzystwo ubezpieczeniowe nie wymaga od nas badań medycznych.
Umowa ubezpieczenia a składka
W zależności od towarzystwa ubezpieczeniowego, wiek ubezpieczonego przeważnie nie może być niższy niż 18 lat (waha się od 18-u do 80-u lat).Także wysokość składki i forma płatności jest różna w poszczególnych firmach ubezpieczeniowych - jest ona obliczana za czas trwania odpowiedzialność firmy ubezpieczeniowej na podstawie taryfy składek. Z reguły to my deklarujemy częstotliwość opłaty - czy składkę będziemy płacić miesięcznie, kwartalnie, półrocznie, rocznie lub jednorazowo. Ubezpieczyciel określa tylko minimalną wysokość składki. Okres trwania polisy także podlega negocjacji. W niektórych towarzystwach ubezpieczeniowych może on trwać od 5 do 50 lat. Po osiągnięciu wieku emerytalnego trzeba zdecydować czy należną nam sumę pieniędzy chcemy odebrać jednorazowo czy w formie comiesięcznej wypłaty.
Opcje dodatkowe
Zawsze podczas kupna jakiejkolwiek polisy ubezpieczeniowej trzeba dopytać się o możliwość rozszerzenia jej o dodatkowe opcje. Pakiety są zawsze tańsze i dają nam pełniejszą ochronę. Jeżeli natomiast złożymy wniosek o wykup polisy, umowa ubezpieczenia ulegnie rozwiązaniu.
Ubezpieczenie posagowe
Przedmiot ubezpieczenia
Przedmiotem ochrony ubezpieczeniowej jest nasze życie i zdrowie jako osoby wykupującej polisę oraz dożycie przez uposażonego (czyli wskazanego) dziecka do końca obowiązującego w umowie okresu ubezpieczenia.
Suma ubezpieczenia i składka
Wykupując polisę posagową określamy wysokość sumy ubezpieczenia, w jaką chcemy uposażyć dziecko oraz deklarujemy płacić składkę do osiągnięcia przez dziecko wieku określonego w umowie (najczęściej do 18 - 25 roku życia). W zależności od towarzystwa ubezpieczeniowego składkę można wpłacać miesięcznie, kwartalnie, półrocznie, rocznie lub jednorazowo.
Im wyższa składka i dłuższy okres ubezpieczenia, tym suma wypłacona dziecku będzie wyższa. Opłaca się więc wykupić polisę dziecku w jak najmłodszym wieku.
Wypłata świadczenia
Polisa ta zapewnia uposażonemu dziecku wypłatę sumy ubezpieczeniowej w formie jednorazowej lub regularnej z chwilą osiągnięcia przez nie wieku określonego w umowie. W przypadku, gdy w trakcie trwania umowy ubezpieczenia osoba ubezpieczająca umrze, towarzystwo ubezpieczeniowe zobowiązane jest do opłaty składek za ubezpieczenie. Niektóre firmy ubezpieczeniowe wypłacają również miesięczną rentę w wysokości 2-4% sumy ubezpieczenia. Renta będzie wypłacona do końca okresu ubezpieczenia. Oczywiście nie wpływa to na wysokość końcowego kapitału należnego dziecku!
Dodatkowym atutem polisy posagowej jest to, że towarzystwa ubezpieczeniowe zapewniają dziecku najczęściej dożywotnią rentę w przypadku doznania przez nie trwałego inwalidztwa wskutek nieszczęśliwego wypadku, jeśli ubezpieczony rodzic lub opiekun nie żyje.
Wyłączenia od umowy
Większość firm ubezpieczeniowych stosuje ograniczenia i wyłączenia od odpowiedzialności. Towarzystwo odmówi wypłaty odszkodowania w przypadku, gdy śmierć lub inwalidztwo nasze lub ubezpieczonego dziecka nastąpi wskutek np. wojny, stanu wojennego, udziału w aktach przemocy, terroryzmu, choroby AIDS lub zarażenia wirusem HIV, samobójstwa, samookaleczenia lub gdy ubezpieczony w momencie zdarzenia był pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających.
Oferty towarzystw ubezpieczeniowych różnią się od siebie. Należy przeczytać dokładnie warunki ogólne ubezpieczenia (OWU), aby mieć pewność, że twoje dziecko dostało pewną ochronę.
3. Ubezpieczenia zdrowotne.
Funkcjonowanie nowego systemu ubezpieczeń zdrowotnych
Do stycznia 1999 r. wydatki na służbę zdrowia finansowane były w większości przez budżet państwa i tylko w pewnej części z naszych podatków. Zmiana, jaka nastąpiła od tego momentu w sposobie finansowania systemu służby zdrowia polega na jego przekształceniu z budżetowego na ubezpieczeniowy.
Teraz wiadomo już, kto (podatnik) i w jakiej wysokości (7,5% dochodu) płaci za funkcjonowanie nowego systemu. Skutkiem tego jest powstanie nowego rodzaju ubezpieczeń - ubezpieczeń zdrowotnych. Każdy, kto zostanie nimi objęty, płaci składki, które przeznaczone są na sfinansowanie usług medycznych świadczonych przez służbę zdrowia. Składki potrącane z naszych zarobków trafiają najpierw do ZUS-u, który pobiera za to opłatę w wysokości 0,5%. Z ZUS-u pieniądze przekazywane są do Kas Chorych i to one zajmują się dystrybucją pieniędzy pochodzących ze składek.
Wejście w życie nowego systemu zostało poprzedzone usamodzielnieniem się zakładów opieki zdrowotnej i dokonaniem przez nie wyceny oferowanych usług medycznych. Tak "przygotowane" placówki każdego roku zabiegać będą o podpisanie kontraktów z Kasami Chorych, których zadaniem jest instytucjonalna obsługa całego systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Kasy Chorych mają obowiązek zakontraktować tylko te placówki, które oferują najlepsze i najtańsze usługi medyczne. Za wykonanie tych usług płacą poszczególnym placówkom na podstawie przedstawionych przez nie wcześniej cenników. Skąd biorą na to pieniądze? Ze składek płaconych przez wszystkich objętych obowiązkowo lub dobrowolnie powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym.
Nasze miejsce w systemie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego
Jeśli chcemy zostać członkiem Kasy Chorych w miejscu swojego zameldowania nie musimy robić nic - stajemy się nim automatycznie. Zgłoszenia dokona:
pracodawca - jeśli jesteśmy gdzieś zatrudnieni
urząd pracy - jeśli jesteśmy bezrobotni
ZUS - jeśli jesteśmy emerytami lub rencistami
KRUS - jeśli jesteśmy rolnikami
pomoc społeczna - jeśli pobieramy z niej stale świadczenie
Te instytucje będą również obliczać i odprowadzać za nas należne składki. Zgłoszenia dokonujemy sami, jeśli prowadzimy działalność gospodarczą i z tego tytułu będziemy odprowadzać składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli zatrudniamy pracowników - ich również musimy zgłosić do ubezpieczenia.
Jeśli z jakichś względów nie odpowiada nam Kasa Chorych "przypisana" ze względu na miejsce zameldowania, mamy prawo wybrać sobie inną. Musimy wtedy jednak podjąć pewne działania: zgłosić fakt zmiany w instytucji, która odprowadza za nas składkę i wypełnić deklarację członkostwa w nowej Kasie.
Jeśli nie jesteśmy objęci obowiązkiem ubezpieczenia - możemy (ale nie musimy) sami zapisać się do jakiejś Kasy Chorych i opłacać składkę. Należy pamiętać, że można należeć tylko do jednej Kasy Chorych.
Jeśli zachorujemy w trakcie podróży po kraju możemy zgłosić się bez wahania do najbliższej placówki służby zdrowia, ale musimy sprawdzić czy jest ona zakontraktowana w miejscowej Kasie Chorych. Wystarczy, że pokażemy jakikolwiek dokument uprawniający do leczenia w ramach systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Do czasu wydania wszystkim ubezpieczonym specjalnych kart identyfikacyjnych, placówki medyczne powinny uznawać dotychczas obowiązujące dokumenty: legitymacja ubezpieczeniowa, legitymacja rencisty, itp. Niektórym placówkom wystarczy jedynie dowód osobisty, jeśli jest w nim wpisany PESEL. Inne mogą zażądać nawet ostatniego dowodu wpłaty, jeśli sami za siebie odprowadzamy składki.
Studenci, pozostający na utrzymaniu rodziców i którzy ukończyli 26 lat, mają prawo - bez płacenia dodatkowej składki - być objętym ubezpieczeniem rodzinnym tego z rodziców, który wpisze go do swojej deklaracji. Należy wówczas do jego Kasy Chorych. Student który ukończył już 26 lat, a nie jest na utrzymaniu rodziców i nie podlega ubezpieczeniu z innego tytułu - składkę na rzecz wybranej Kasy płaci za niego uczelnia.
Wybór lekarza
Od 1 stycznia 1999 r. przestała obowiązywać rejonizacja świadczeń medycznych. Można według własnego uznania wybrać sobie przychodnię, lekarza i szpital, w którym chcielibyśmy się leczyć. Z całą pewnością najważniejszy będzie wybór lekarza pierwszego kontaktu. Od niego zależeć będzie nie tylko samo diagnozowanie i leczenie naszych dolegliwości, ale również kierowanie nas na badania, konsultacje specjalistyczne i do szpitali.
Mamy prawo do wyboru spośród szpitali, które zawarły umowę z Kasą Chorych i reprezentują ten sam poziom referencyjny. Jeżeli wybierzemy szpital o wyższym poziomie referencyjnego, Kasa Chorych obciąży nas wynikającą stąd różnicą kosztów. Skierowanie do szpitala można uzyskać, jeżeli zamierzony cel leczenia nie może być osiągnięty poprzez czynności ambulatoryjne. Bez skierowania można znaleźć się w szpitalu w razie wypadku, zatrucia, poważnego urazu, porodu, stanu zagrożenia życia oraz w sytuacji tzw. przymusowej hospitalizacji (jeśli w związku ze stanem psychicznym powodujemy zagrożenie zdrowia lub życia swojego i innych). Bez skierowania można udać się do lekarzy następujących specjalności:
dentysta
ginekolog
dermatolog
onkolog
psychiatra
Utrata prawa do świadczeń zdrowotnych
Prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia członkostwa w Kasie Chorych. Można je utracić, jeśli z jakiegoś powodu przestaniemy podlegać obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego i nie będziemy go dobrowolnie kontynuować. Nawet, jeśli nie pracujemy, nie jesteśmy emerytem, rencistą, bezrobotnym, itp. zawsze można zostać objęty ubezpieczeniem zdrowotnym jako członek rodziny osoby objętej obowiązkiem ubezpieczenia.
Zakres usług oferowanych przez zakontraktowane w Kasach Chorych placówki służby zdrowia
Kasy Chorych zobowiązane są do opłacenia wszystkich świadczeń służących zapobieganiu chorobom i przywracaniu zdrowia ubezpieczonym, pod warunkiem, że są one umieszczone na liście ustalonej przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. Do świadczeń tych należą w szczególności:
usługi lekarza pierwszego kontaktu
leczenie ambulatoryjne w przychodni, poradni lub ośrodku zdrowia
leczenie w domu pacjenta
pewien zakres szczepień ochronnych
leczenie szpitalne, jeśli skierowanie wystawi lekarz pierwszego kontaktu
pobyt i zabiegi w szpitalu uzdrowiskowym, w zakresie objętym skierowaniem
zabiegi sanatoryjne, w zakresie objętym skierowaniem, które wymaga potwierdzenia przez Kasę Chorych
badania diagnostyczne - warunek jak wyżej
wizyty u specjalisty - jeśli wymagają skierowania to warunek jak wyżej
długotrwałe leczenie o charakterze hospicyjnym (również w domu pacjenta)
podstawowy sprzęt ortopedyczny dla osób niepełnosprawnych
lecznicze środki techniczne i pomocnicze wymienione w odpowiednich wykazach
podstawowe usługi stomatologiczne
Istnieje pewna grupa świadczeńwysokospecjalistycznych, za które zapłaci budżet państwa. Należą do nich skomplikowane i kosztowne operacje, takie jakprzeszczepy wraz z niezbędnymi do ich wykonania środkami technicznymii lekarstwami.
Za co Kasa Chorych nie płaci
Z własnej kieszeni pokryć będziesz musiał:
zabiegi ponad standardowe (zwłaszcza z zakresu chirurgii plastycznej i stomatologii)
świadczenia medycyny pracy
szczepienia ochronne inne niż zalecone przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej
orzeczenia o zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych
wyżywienie i zakwaterowanie w zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych
wyżywienie i zakwaterowanie w sanatoriach i inne świadczenia nie objęte skierowaniem
Zgodnie z ustawą szpitale mają różne poziomy referencyjne. Jest to związane z rodzajem udzielanych przez nie świadczeń zdrowotnych. Gdy wybierzemy szpital o wyższym poziomie referencyjnym, będziemy musieli dopłacić różnicę wynikającą ze sposobu finansowania poszczególnych poziomów. Dotyczy to głównie świadczeń medycznych udzielanych w instytutach i szpitalach klinicznych, ale tylko tych, które mogą być udzielone również w szpitalach o niższym poziomie referencyjnym.
Refundacja leków
Jeśli jesteśmy objęci systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego mamy prawo do zniżkowych recept. System zniżek dzieli grupy leków na:
bezpłatne
płatne ryczałtowo
płatne w 30%
płatne w 50%
pełnopłatne
Receptę zniżkową może wypisać również lekarz spoza systemu ubezpieczeń zdrowotnych, pod warunkiem, że zawarł z jakąkolwiek Kasą Chorych umowę na wypisywanie recept. Bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową odpłatnością przepisuje się również preparaty diagnostyczne i sprzęt jednorazowego użytku osobom chorym psychicznie lub upośledzonym umysłowo, a także cierpiącym na choroby przewlekłe.
Wysokość składki i sposób jej naliczania
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 7,5% podstawy wymiaru. Podstawę tą stanowi dla pracowników przychód określony tak, jak do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Składają się na niego w szczególności:
wynagrodzenie zasadnicze,
wynagrodzenie za godziny nadliczbowe,
wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą,
dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop,
pewna grupa świadczeń pracodawcy na rzecz pracownika.
W podstawie wymiaru nie uwzględnia się jednak zasiłków chorobowych i składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe potrącane z wynagrodzenia ze środków pracownika.
Szczególny przypadek stanowią osoby prowadzące działalność gospodarczą, które w całości z własnych funduszy pokrywają sobie składki zarówno z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, jak i ubezpieczeń społecznych. Podstawę wymiaru stanowi wtedy zadeklarowana przez nie kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Oznacza to, że nawet jeśli nie osiągamy w danym miesiącu żadnych dochodów czy wręcz ponosimy straty - składkę w minimalnej wysokości i tak musimy odprowadzić.
Osoby opłacające składkę dobrowolnie za podstawę przyjmują zadeklarowaną przez nas kwotę, nie niższą niż 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału.
Składek na ubezpieczenie zdrowotne nie dotyczy ograniczenie w skali roku podstawy wymiaru do 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Ograniczenie to ma zastosowanie jedynie przy naliczaniu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Jeśli osiągamy dochody z kilku źródeł (umowa o pracę, umowa zlecenia, działalność gospodarcza, itd.) ze wszystkich należy opłacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Składki na ubezpieczenie zdrowotne nie trzeba płacić z tytułu umowy o dzieło, ale tylko wtedy, kiedy nie jest podpisana z własnym pracodawcą.
Naliczenie składki
Składkę za pracownika oblicza, pobiera z dochodu za każdy miesiąc i odprowadza do ZUS pracodawca. Ma na to czas do 15-go dnia następnego miesiąca. Składka z ZUS-u powinna być przekazana w ciągu trzech dni do Kasy Chorych właściwej dla ubezpieczonego.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą, jeśli nie zatrudniają pracowników i same za siebie płacą składki, powinny to czynić do 10-go dnia każdego miesiąca. Jeśli opłacają składki również za zatrudniane przez siebie osoby - mają czas do 15-go. Osoby opłacające składkę dobrowolnie, powinny to czynić do 10-go dnia każdego miesiąca.
Problemy z wprowadzaniem na rynek prywatnych kas chorych
System powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w obecnej postaci nie spełnia oczekiwań wielu pacjentów. Wprawdzie reforma zdrowia w swoich założeniach przewiduje powstanie instytucji prywatnych, spełniających te same funkcje, co obecny system ochrony zdrowia, ale jednocześnie nie stwarza im warunków do swobodnego rozwoju.
Po pierwsze: istnieje bardzo silny nacisk instytucji funkcjonujących w ramach powszechnego systemu ubezpieczeń zdrowotnych, które zdają sobie sprawę z zagrożenia, jakie stanowiłaby dla nich komercyjna konkurencja (przejęcie części pacjentów, wymuszenie poprawy jakości świadczeń i wreszcie realna wycena pracy personelu medycznego).Niełatwo byłoby przekonać pacjenta do dalszego korzystania ze świadczeń o często żenująco niskiej jakości, kiedy za podobną składkę mógłby otrzymać usługi na dużo wyższym poziomie. To samo dotyczyłoby pielęgniarek i lekarzy, z których najlepsi z pewnością zostaliby "skuszeni" lepszymi warunkami pracy w nowym systemie.
Po drugie: zgodnie z ustawą działalność kas chorych nie jest nastawiona na zysk. Nie bardzo wiadomo, jak w takim systemie miałyby funkcjonować prywatne kasy chorych, które z założenia mają przecież przynosić zyski.
Po trzecie: ubezpieczenia zdrowotne, jako produkt masowy, wymagają szczególnej staranności w kalkulowaniu ryzyka. Brak realnego taryfikatora usług medycznych utrudnia przeprowadzenie niezbędnych symulacji wysokości składki i odszkodowań. W tej sytuacji ryzyko podjęcia tego typu działalności jest na tyle duże, że zmuszałoby ono ubezpieczycieli do ustalenia składek na bardzo wysokim poziomie, w celu uniknięcia nieprzewidzianych wydatków. To z kolei nie zachęcałoby potencjalnych pacjentów do włączenia się w prywatny system ubezpieczeń zdrowotnych.
Po czwarte: aby ubezpieczenia zdrowotne zaczęły przynosić towarzystwom milionowe zyski, muszą one te miliony najpierw zainwestować. Można spodziewać się, że nie zechcą współpracować z publicznymi szpitalami i przychodniami, a ponieważ prywatnych nie ma u nas zbyt wiele - muszą liczyć się ze sporymi wydatkami na ich stworzenie.
Po piąte: wymagania stawiane przez ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym potencjalnym konkurentom obecnie funkcjonującego systemu Kas Chorych, będą dla tych pierwszych dość trudne do spełnienia. Biorąc pod uwagę powyższe utrudnienia, nie należy spodziewać się szybkiego pojawienia się na rynku rozwiązań, które mogłyby stanowić alternatywę, a nie tylko uzupełnienie obecnego systemu opieki zdrowotnej.
Rozwiązania alternatywne dla systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego
Pewnego rodzaju rozwiązaniem zastępczym dla funkcjonowania komercyjnego systemu ubezpieczeń zdrowotnych jest pojawienie się na rynku dodatkowych, dobrowolnych:
ubezpieczeń osobowych obejmujących pewien zakres ochrony zdrowia lub zawierających opcje takiej ochrony w ramach NNW,
ubezpieczeń życiowych posiadających opcje ochrony zdrowia,
prywatnych instytucji oferujących obsługę medyczną na zasadach abonamentowych.
Ich "zastępczy" charakter polega na tym, że można je stosować oprócz, a nie zamiast udziału w powszechnym systemie opieki zdrowotnej. Nie można zatem zrezygnować z wpłacania składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne i zaoszczędzonej w ten sposób kwoty przeznaczyć na wyżej wymienione usługi. Zwłaszcza, że nie gwarantują one jeszcze tak szerokiego zakresu świadczeń zdrowotnych, jak system powszechnej opieki.
Ponieważ udział w nich związany jest z jednak ponoszeniem dodatkowych (często dość wysokich) kosztów, największym problemem, z jakim będą się zmagać instytucje komercyjne, będzie zmiana mocno zakorzenionego u większości Polaków przekonania, że opieka medyczna jest i powinna być bezpłatna.
Nieszczęśliwe wypadki
Nie zastanawiamy się codziennie nad faktem, że może przydarzyć się nam wypadek powodujący konsekwencje zdrowotne. Jeżeli mamy dzieci w wieku przedszkolnym lub szkolnym, to ubezpieczenie NNW jest nam znane ze składki, którą należy zapłacić na początku każdego roku szkolnego.
Polisą NNW ubezpieczamy się od skutków nieszczęśliwych wypadków. Nie tylko wypadek samochodowy, ale każde nagłe, niezależne od naszej woli zdarzenie powodujące w konsekwencji trwałe pogorszenie naszego stanu zdrowia kwalifikuje do wypłaty świadczenia z polisy NNW.
Polisy zawierane są na okres jednego roku. Istnieje oczywiście możliwość zawarcia umowy krótkoterminowej.
Co obejmuje ubezpieczenie NNW?
świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu (do 100% sumy ubezpieczenia),
świadczenie z tytułu śmierci wskutek NW (50% lub 100% sumy ubezpieczenia),
zwrot kosztów nabycia protez i środków pomocniczych,
zwrot kosztów przeszkolenia zawodowego inwalidów
Różne firmy dodatkowo oferują zwrot kosztów leczenia lub wypłatę określonej kwoty jako zadośćuczynienie za cierpienia fizyczne.
Jak wybrać sumę ubezpieczenia?
Ustalenie sumy ubezpieczenia należy do Ciebie. Jest ona ściśle związana z wypłacanym świadczeniem. Im wyższa, tym świadczenie wypłacone Tobie przez towarzystwo będzie bardziej satysfakcjonujące. Istnieje bowiem między nimi ścisła zależność. Jeśli zdecydowałeś się na zakup polisy NNW, to wybierz wyższą sumę ubezpieczenia.
Składka w ubezpieczeniu NNW?
Składka nie należy do wysokich. Zależna jest od sumy ubezpieczenia i wykonywanej przez nas profesji. Bywa, że ubezpieczyciel uzależnia wysokość składki od uprawianego sportu. Dla pracownika biurowego przy sumie ubezpieczenia 10 000 zł składka wynosi około 50 zł za rok. Przy tej samej sumie ubezpieczenia więcej od pracownika biurowego zapłaci nurek.
W jakich krajach ważna jest polisa NNW?
Polisy NNW ważne są w kraju. Wielu ubezpieczycieli rozszerza, bez konieczności dodatkowej opłaty, ważność polisy na cały świat. Świadczenia za wypadki poza granicami kraju wypłacane są w złotówkach
NNW - Nietrzeźwy poszkodowany
Zakłady ubezpieczeń wyłączają z zakresu swojej odpowiedzialności między innymi takie wypadki, których bezpośrednią przyczyną był alkohol lub narkotyki.
Ochrona zdrowia w ramach ubezpieczeń na życie
W przypadku indywidualnych ubezpieczeń na życie możliwości znacznego rozszerzenia o opcje ochrony zdrowia są ograniczone ze względu na koszty. Objęcie ubezpieczeniem świadczeń i ewentualnych usług medycznych związanych z chorobą czyniłoby polisę zbyt drogą.
Dużo większe możliwości w tym względzie mają grupowe ubezpieczenia na życie. Tu łatwiej jest tak skalkulować składkę, aby polisa, przy szerokim zakresie ochrony, niebyła zbyt kosztowna .Coraz więcej towarzystw oferuje już umowy grupowego ubezpieczenia na życie uzupełnione o dość szeroki zakres opcji chorobowej i wypadkowej.
Aby nabrać cech typowego ubezpieczenia zdrowotnego, powinny one być z czasem uzupełniane o ryzyko związane z pokryciem kosztów leczenia czy koniecznością nabycia środków farmaceutycznych (np. częściowa refundacja leków i środków opatrunkowych). Konsekwencją takiego rozszerzenia będzie wtedy jednak znaczne ograniczenie inwestycyjnego charakteru programów ubezpieczeniowych - mniejsza część składki będzie przeznaczana na tworzenie kapitału.
W chwili obecnej oferowane przez towarzystwa ubezpieczenia na życie o najszerszym zakresie ochrony zdrowia obejmują następujące opcje:
Świadczenie na wypadek wystąpienia u ubezpieczonego poważnego zachorowania
Zawierając ubezpieczenie na życie z tą opcją, gwarantujemy sobie jednorazową wypłatę w wysokości równej sumie ubezpieczenia, po zdiagnozowaniu choroby objętej umową. Ubezpieczeniem można objąć: choroby nowotworowe, łagodny guz mózgu, zawał serca, chirurgiczne leczenie choroby wieńcowej (by-pass), udar mózgu, niewydolność nerek, paraliż, śpiączka, utrata mowy, słuchu, wzroku, kończyn, przeszczepy dużych narządów, przewlekłe zapalenie wątroby typu B, ciężkie oparzenie. Różnice pomiędzy ofertami poszczególnych towarzystw dotyczą najczęściej ilości chorób objętych ochroną, okresu karencji i maksymalnego wieku przystąpienia do ubezpieczenia. Warunki tego ubezpieczenia są zbliżone do polisy jednorazowego świadczenia oferowanego w ramach ubezpieczeń osobowych.
Świadczenia związane z pobytem szpitalu
Wybierając tą opcję w ramach ubezpieczenia na życie gwarantujemy sobie wypłatę gotówki na wypadek pobytu w szpitalu, jeśli pobyt ten związany jest z chorobą lub wypadkiem objętym umową ubezpieczenia. Kwoty świadczeń z tego tytułu mogą różnić się w zależności kwalifikacji pobytu w szpitalu:
pobyt związany z chorobą - może mieć formę stawki dziennej lub ryczałtu (forma rzadko stosowana); niektóre towarzystwa stosują osobne świadczenia dla chorób zawodowych (wyższe) i pozostałych (niższe),
pobyt związany z wypadkiem - jak wyżej,
pobyt na Oddziale Intensywnej Opieki Medycznej - świadczenie dzienne lub ryczałt,
świadczenie z tytułu operacji - jak wyżej,
świadczenie rehabilitacyjne - świadczenie dzienne.
Warunki tego ubezpieczenia są zbliżone do polisy dziennego świadczenia szpitalnego, oferowanego w ramach ubezpieczeń osobowych.
Świadczenie z tytułu rekonwalescencji - jednorazowe, płatne w formie ryczałtu,
Świadczenie z tytułu pobytu w sanatorium - jak wyżej.
Ochrona zdrowia w ramach ubezpieczeń osobowych
Do niedawna jedynym oferowanym przez towarzystwa produktem o cechach ubezpieczenia zdrowotnego było ubezpieczenie kosztów leczenia związane z podróżą zagraniczną. Od momentu wejścia w życie zreformowanego systemu ubezpieczeń zdrowotnych, coraz więcej towarzystw przygotowuje produkty, które w przyszłości staną się "pełnowartościową" alternatywą dla usług oferowanych przez powszechny system opieki zdrowotnej.
Najczęstszym rozwiązaniem, stosowanym przez towarzystwa ubezpieczeniowe są dodatkowe opcje ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków. Pewną namiastką ubezpieczenia zdrowotnego może być również odrębna polisa dziennego świadczenia szpitalnego oraz nowa i, jak do tej pory unikalna na rynku ubezpieczeniowym, polisa gwarantująca jednorazowe świadczenie na wypadek zdiagnozowania u ubezpieczonego poważnej choroby.
Możliwość wykupienia tego typu polis świadczy niewątpliwie o dużym postępie w rozwoju ubezpieczeń majątkowych i osobowych, ale nie stanowi alternatywy dla powszechnego systemu ochrony zdrowia. Rola świadczeń uzyskiwanych z tych polis polega raczej na uzupełnianiu tego ostatniego. Aby nabrać cech typowego ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpieczenia te powinny być z czasem uzupełniane o ryzyko związane z:
pokryciem rzeczywistych kosztów leczenia (w tej chwili pokrywane są ryczałtowo, bez względu na ich faktyczną wysokość),
wydatkami na badania diagnostyczne, profilaktykę i opiekę w miejscach innych niż szpital,
macierzyństwem, długotrwałą rehabilitacją i usługami stomatologicznymi,
objęciem ochroną członków rodziny ubezpieczonego w ramach tej samej składki.
Abonamentowe usługi prywatnych firm medycznych
Prywatne firmy oferujące obsługę medyczną na zasadach abonamentowych stają się coraz bardziej znaczącym elementem rynku usług medycznych. Teoretycznie mają stanowić substytut usług ubezpieczeniowych, ale w rzeczywistości ich działalność ma formę typową dla opcji assistance, która jest zarezerwowana wyłącznie dla towarzystw ubezpieczeniowych i wymaga zezwolenia Ministra Finansów. Mimo zastrzeżeń PUNU (Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń) firmy te nie zmieniają formuły swojej działalności i rozwijają się coraz dynamiczniej.
Oferują kompleksową opiekę medyczną, opłacaną w formie abonamentu. Większość z nich działa głównie na terenie dużych miast. Preferują podpisywanie umów grupowych, obejmujących pracowników dużych i średnich przedsiębiorstw, ale przyjmują również klientów indywidualnych.
Poziom usług
Poziom usług, jakie oferują jest różny, co przekłada się w pierwszej kolejności na wysokość opłat abonamentowych. Dalszą konsekwencją jest pewna polaryzacja klientów, których obsługują. Na opłacenie tych o wyższym standardzie stać jedynie dobrze zarabiających. Na te o mniej atrakcyjnej ofercie stać nawet niezamożnych emerytów.
Podstawowym atutem tych pierwszych jest świadczenie usług w oparciu o własny sprzęt i etatowo zatrudnianą kadrę medyczną. Uniezależnia to firmy od korzystania z usług podmiotów zewnętrznych, które nie zawsze gwarantują odpowiedni standard. Oferta tych firm skierowana jest do osób, które chcą zapewnić sobie komfortowe warunki leczenia i diagnostyki, przy minimalnym zaangażowaniu własnego czasu.
Zakres usług
Zakres usług różni się w zależności od firmy i wybranego pakietu świadczeń. Pakiety o najwęższym zakresie obejmują najczęściej:
24 godzinne "pogotowie" telefoniczne, polegające na możliwości uzyskania szybkiej porady pod wskazanym numerem telefonu,
pogotowie ratunkowe na terenie jednego miasta (a czasem jedynie na terenie firmy),
badania wstępne, okresowe i kontrolne,
profilaktyka medyczna (szkolenia, porady),
wizyty domowe - płatne ze zniżką,
transport medyczny na terenie jednego miasta - płatny ze zniżką,
zniżki na konsultacje specjalistyczne, badania diagnostyczne i usługi stomatologiczne w autoryzowanych przez firmę placówkach służby zdrowia.
Pakiety o najszerszym zakresie mogą obejmować również:
prywatną hospitalizację w razie wypadku,
prywatną hospitalizację w razie choroby,
prywatny poród,
rehabilitację,
indywidualną opiekę hostessy w czasie pobytu w szpitalu,
gwarancję stomatologiczną.
Ceny usług
Różnice w cenach usług poszczególnych firm są bardzo duże. Abonament za 1 miesiąc może wynieść od 24 zł za najuboższe pakiety w najtańszych firmach do ponad 700 zł w przypadku tych najdroższych.
Firmy stosują zniżki za opłatę roczną i kontynuację korzystania z usług firmy na kolejne lata. Mniej zapłacisz również za wykupienie wersji rodzinnych, które mogą obejmować w niektórych firmach, poza współmałżonkiemi dziećmi, również rodziców.
Ubezpieczenia kosztów leczenia za granicą
Ubezpieczenie to obejmuje koszty leczenia osoby fizycznej, która była zmuszona skorzystać z pomocy lekarskiej (tylko konwencjonalnej, żadnych znachorów) w wyniku nagłego zachorowania lub wypadku. Polisy obejmują zazwyczaj:
zlecone badania lekarskie,
pobyt w szpitalu,
transport chorego do szpitala,
zakup przepisanych przez lekarza środków opatrunkowych oraz lekarstw,
niezbędne zabiegi ambulatoryjne oraz operacyjne,
naprawa i zakup okularów oraz protez zniszczonych tylko poprzez nieszczęśliwy wypadek, konieczny powrót do kraju, jednak tylko najtańszym środkiem lokomocji zaakceptowanym przez lekarza,
koszt podróży, utrzymania i noclegów osoby towarzyszącej,
transport zwłok osoby zmarłej za granicą.
Niektóre wydatki trzeba dodatkowo ubezpieczyć w rozszerzonych wersjach oferowanych przez ubezpieczycieli. Można także wykupić dodatkowe opcje, np. na wyczynowe uprawianie sportu lub na pracę zarobkową za granicą, a także na choroby tropikalne. Polisy nie pokrywają także kosztów specjalnych , jak np. pobyt w sanatoriach, szczepienia, aborcje, diete, operacje plastyczne, leczenie chorób nieuleczalnych.
4. Literatura.
Materiały on-line:
http://www.money.pl/
http://www.ubezpieczony.pl/
http://ubezpieczeniowy.wp.pl