BAZYLIKA

W architekturze rzymskiej hala sądowo-targowa zlokalizowana przy forum, a później (od początku II w n.e.)jego integralna część, czego przykładem jest Basilica Ulpia na Forum Trajana z pocz. II w n.e.(budowla wielonawowa, z 2 absydami, wejściem na dłuższym boku).

Nazwa pochodzi od greckiego określenia portyku królewskiego Stoa Basilejos w Atenach, a sama budowla posiada pewne cechy sal hipostylowych z okresu hellenistycznego.

Pierwsze bazyliki zaczęły powstawać ok. 200 r. p.n.e. w Rzymie i koloniach, głównie w Kampanii, w Pompejach.

Bazylika przybierała bardzo zróżnicowane formy, jednak zawsze była to budowla prostokątna, podzielona wewnątrz kolumnadą na 3 nawy lub dwiema kolumnadami na 5 naw, nad którymi mogły znajdować się galerie.

Ściany nawy centralnej, które wystawały ponad dach, miały okna, co zapewniało oświetlenie wnętrza.

Wejścia znajdowały się na krótszym lub dłuższym boku.

Wewnątrz, najczęściej od strony krótszego boku, ustawiano podium dla trybuna sądowego.

Dominowały 2 typy:

-`grecki' z wejściem na krótszym boku, z absydą na drugim przeciwległym boku, z nawą środkową wyższą, z oknami, i nawami bocznymi.

-`orientalny' z wejściem lub kilkoma wejściami na dłuższym boku, wnętrzem podzielonym na nawę środkową i obiegające ją ambulatio (np. bazylika w Pompejach, ok. 120 r. p.n.e.).

---