ŚLĄSKA WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA

IM.GEN. JERZEGO ZIĘTKA W KATOWICACH

Anna skrzyżowska

MIŁOŚĆ W REKLAMIE A JEJ WPŁYW NA WYCHOWANIE

DZIECI I MŁODZIEŻY

praca licencjacka napisana

pod kierunkiem naukowym

dr Barbary Ecler-Nocoń

KATOWICE 2006

Spis treści

Spis treści 2

Wstęp 3

Rozdział I

1. Miłość a jej sens antropologiczny 5

1. Miłość jako wartość 5

2. Miłość w ujęciu antropologicznym 9

Rozdział II

2. Psychologiczne mechanizmy reklamy 12

1. Rys historyczny reklamy 16

2. Reklama 16

3. Współczesne wychowanie dzieci i młodzieży w rodzinie

a reklama 19

2.4. Reklama a cykle rozwoju człowieka w życiu 22

Rozdział III

3. Metodologia pracy 31

1. Projekt metodologiczny badań własnych 31

2. Przedmiot badań i ich cel

3. Problemy badawcze, zmienne i wskaźniki 33

4. Metody, techniki i narzędzia badawcze 34

Rozdział IV

Analiza reklam telewizyjnych i prasowych

wykorzystujących motyw miłości 41

Rozdział V

Wnioski i podsumowanie badań własnych 70

Bibliografia

Aneks nr 1

Aneks nr 2

Wstęp

Wybór tematu mojej pracy został podyktowany następującymi przesłankami: reklama jest tą częścią naszej rzeczywistości przed którą trudno uciec, a od jej wpływu nie można całkowicie się uwolnić; miłość( w tym najszerzej rozumianym pojęciu) natomiast jest tym do czego dąży i oczekuje większość ludzi.

Ks. Jan Twardowski napisał:” kochamy wciąż za mało i stale za poźno”.

Połączenie w reklamach uczucia miłości( do dziecka, partnera, przyjaciół, rodziny czy polskiej drużyny piłki nożnej)
i przemożnej chęci zwiększenia sprzedaży reklamowanych produktów, oddziaływanie na naszych emocjach stanowi niezwykłe połączenie. Reklama ma bowiem zarówno kontekst ekonomiczny, jak i społeczny. Przez przedstawianie ludzi w pewnych miejscach

i przypisywanie im różnych czynności reklama przyczynia się do tworzenia stereotypów w naszym społeczeństwie

Analizując rozwój psychologiczny człowieka nie można nie zwrócić uwagi na jakże silną potrzebę akceptacji, miłości

i poczucia bezpieczeństwa, które to występują we wszystkich stadiach rozwoju człowieka.

Piramida potrzeb wg. Abrahama Maslowa to pięć głównych rodzajów potrzeb: fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności

i miłości, szacunku i samoakceptacji oraz samorealizacji. Niedobór motywuje człowieka do zaspokojenia pierwszych czterech rodzajów potrzeb, natomiast ostatnia grupa opiera się na mechanizmie wzrostu. Zaspokojenie potrzeb podstawowych uruchamia potrzeby wyższego rzędu. Procesem tym kieruje kilka prawidłowości. Im wyżej w hierarchii znajduje się dana potrzeba, tym później pojawia się ona w rozwoju człowieka, ma mniejsze znaczenie dla jego biologicznego przetrwania i w słabym stopniu odczuwana jest jako wymagająca gratyfikacji, wskutek czego może być odraczana.

Najczęściej niezaspakajane są potrzeby przynależności i miłości.

Panuje przekonanie, że powszechność programów telewizyjnych docierających do współczesnego widza sprawia, że telewizja jest sprzymierzeńcem wychowania. Wiele dzieci nie umie odróżnić fikcji od rzeczywistości. Moja praca to próba

odpowiedzi na pytanie: czy obraz miłości w reklamach może mieć wpływ na wychowanie dzieci i młodzieży? Czy oglądanie reklam jest bezpieczne dla rozwoju dzieci i młodzieży? Czy dzieci powinny zasiadać przed telewizorem w obecności rodziców, opiekunów i osób starszych? Czy dorośli powinni wiedzieć, co dziecko czyta? Jakiej treści reklamy są w prasie i czasopismach? Czy rodzice i wychowawcy powinni propagować pewne formy spędzania wolnego czasu?

I rozdział mojej pracy to przedstawienie miłości w ujęciu aksjologicznym , jako wartości,

II rozdział opisuje historię reklamy, psychologiczne mechanizmy reklamy oraz cykle rozwoju człowieka i związane
z nimi predyspozycje i umiejętności człowieka.

III rozdział to metodologia. Opisuję w nim przedmiot badań

i cel. Przedstawiam problem badawczy, zmienne i wskaźniki,

Ostatni podrozdział to opis stosowanych technik w reklamach prasowych i telewizyjnych oraz szczegółowy opis wybranych reklam.

IV rozdział to implikacje wychowawcze, wskazanie niebezpieczeństw mogących wyniknąć z bezkrytycznego stosunku do reklam, oraz znaczenie reklamy społecznej będącej w kręgu zainteresowań pedagogiki społecznej.

1.Miłość a jej sens antropologiczny

1.1. Miłość jako wartość

Nie sposób nie zadać sobie pytania: co miłość przedstawia dla życia ludzkiego, dla naszego życia z innymi i dla naszego życia z Bogiem?

Trwałym fundamentem i poręczeniem dla wartości, która nadaje uniwersalny sens życiu, jest miłość. Nie ma „pustki istnienia”, kiedy ona istnieje. Z niej wywodzą się szlachetne idee, cele, kierunki działania. Zgodnie z tezą E. Fromma miłość szeroko pojęta stanowi rozwiązanie problemu ludzkiego istnienia, to jest samotności, alienacji, pustki, braku sensu życia. Miłość do Boga, do człowieka, do ojczyzny, do przyrody, do sztuki, do pracy nadaje naszej egzystencji wyższy wymiar, przez co zyskuje także ludzka codzienność nieograniczająca się do rytmu potrzeb i zaspokojeń bytowych. Wartość ta, w większym stopniu od innych wartości, zaspokaja potrzebę kierowania się wzwyż i przekraczania przez jednostkę własnych granic. Istnienie tej potrzeby dowodzili już mędrcy starożytni.

Analizując filozofię i myśl grecką, można stwierdzić, że problem miłości zajmuje w niej bardzo ważne miejsce. Tacy filozofowie jak Hezjod, Pitagoras, Parmenides nie obawiają się twierdzić, że do uprawiania filozofii potrzeba wielkiego uniesienia miłości. Człowiek - ich zdaniem- rozwija swój umysł jedynie wówczas, kiedy kocha, a jego umysł rozbudza się jedynie na miarę wielkiego pragnienia, jakie nim kieruje. Sama miłość nie jest poznaniem, ale rozbudza umysł i pozwala mu iść aż po kres swych możliwości. Kiedy nie ma miłości- albo kiedy już nie ma miłości- natychmiast następuje jakby zahamowanie w dociekaniach umysłu.

Również z chrześcijańskiego punktu widzenia miłość jest najważniejsza. Najlepiej to zrozumieć w kontekście Jana Ewangelisty, który ukazuje bezwzględny prymat miłości :Bóg jest miłością (1 J 4,8).

To także Pierwszy list św. Pawła do Koryntian: miłość jest największym darem

(1P 13 -8).

„Gdybym mówił językami ludzi i aniołów,

a miłości bym nie miał,

stałbym się jak miedź brzęcząca

albo cymbał brzmiący.

Gdybym też miał dar prorokowania

i znał wszystkie tajemnice,

i posiadał wszelką wiedzę,

i wszelką(możliwą) wiarę, tak iżbym góry przenosił,

a miłości bym nie miał,

byłbym niczym„

oraz :

„Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest.

Miłość nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie unosi się pychą;

nie dopuszcza się bezwstydu, nie szuka swego,

nie unosi się gniewem, nie pamięta złego;

nie cieszy się z niesprawiedliwości, lecz współweseli się

z prawdą.

Wszystko znosi, wszystkiemu wierzy,

we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma” .

(1 Kor 13, 4-7)

To również nauki św. Tomasza z Akwinu i św. Jana od Krzyża.

Jakże prawdziwie brzmią także słowa prof. M. Łopatkowej:

„Kocham, więc jestem. Zawsze”

Miłość jest uniwersalną, ponadczasową wartością nadającą sens każdemu ludzkiemu istnieniu. Łączy ona ludzi ponad wszystkimi różnicami: politycznymi, wyznaniowymi, rasowymi, kulturowymi.

Istota miłości jest zawsze ta sama, z niej biorą początek wszystkie rodzaje kochania, różniące się od siebie, lecz posiadające wspólny trzon. Miłość jako taka jest zawsze bezwarunkowa
i bezinteresowna.

Współczesny amerykański psycholog Rollo May w swojej książce „Miłość i wola” stwierdza, że w naszych czasach miłość

i wola, które dotąd jawiły się nam jako rozwiązanie problemów życia, same stały się problemem. Prawdą jest, że o miłość i wolę coraz trudniej w obecnym stuleciu.

Buszuje niepokój, lgniemy do siebie, starając się przekonać, że to co czujemy, jest miłością.

W czasach, gdy rośnie liczba rozwodów, w czasach postępującej
w literaturze i sztuce banalizacji miłości, banalizacji seksu, który w miarę jak stawał się coraz bardziej dostępny, dla wielu coraz bardziej tracił znaczenie, miłość w dawnym znaczeniu wydaje się czymś mglistym i nieuchwytnym, jeśli nie po prostu złudzeniem.

Wśród wielu określeń człowieka pojawia się jakże znamienne określenie ens amans- istota kochająca.

Homo amans ceni myślenie, lecz prymat nad nim daje najwyższemu z uczuć - miłości

Janusz Gajda w książce „Wartości w życiu człowieka” pisze, że koncepcja człowieka jako kochającej istoty wydaje się konieczna, wręcz oczywista, zwłaszcza wobec powszechnej zgody co do głęboko humanistycznych wartości miłości jako rzeczywistości wszechogarniającej. Bogate i rozległe dziedzictwo tej właśnie koncepcji stanowią najstarsze przekazy, jak mity, legendy i utwory literackie, a także systemy religijne oraz dawny

i współczesny nurt myśli humanistycznej.

Pierre Teilhard de Chardin w książce „ o Szczęściu, cierpieniu, miłości” pisze:„gdy jednak mamy do czynienia

z miłością łączącą dwie osoby ludzkie, a nie tylko dwoje rodzicieli, musi się ukazać mniej lub bardziej wyraźnie cel ostateczny, w którym zostałyby ocalone i znalazłyby spełnienie osobowości, a nie tylko gatunek”, oraz „Miłość ma charakter trójbiegunowy; te trzy bieguny to mężczyzna, kobieta i Bóg. Cała jej doskonałość i powodzenie zależą od harmonijnego wyważenia tych elementów”.

Człowiek nie może żyć bez miłości, człowiek pozostaje dla siebie istotą niezrozumiałą, jego życie jest pozbawione sensu, jeśli nie objawi mu się Miłość, jeśli nie spotka się z Miłością, jeśli jej nie dotknie i nie uczyni w jakiś sposób swoją, jeśli nie znajdzie w niej żywego uczestnictwa”.

Te słowa wyraźnie wskazują, że w świetle nauczania Jana Pawła II miłość jest konieczna dla człowieka, dla jego życia, dla zrozumienia siebie i dla odnalezienia sensu swego życia.

Elementy, które muszą zaistnieć, by miłość powstała i prze-trwała:

• upodobanie

Miłość jest zawsze jakimś wzajemnym odniesieniem osób, a to

z kolei oparte jest na pewnym stosunku do dobra. Skoro miłość oznacza wzajemny stosunek dwojga ludzi, kobiety i mężczyzny, oparty na jakimś stosunku do dobra, to właśnie ów stosunek rozpoczyna się upodobaniem, a podobać się z kolei znaczy mniej więcej tyle, co przedstawiać się jako pewne dobro.

Niebezpieczeństwem jest to, że uczucia pojawiają się spontanicznie stąd też i upodobanie do jakiejś osoby także wyrasta nagle, i ta reakcja jest właściwie ” ślepa”. Kiedy reakcja uczuciowa minie, wówczas podmiot, który cały swój stosunek do danej osoby oparł na tej reakcji, a nie na prawdzie o niej, zostaje pozbawiony dobra , o którym był przekonany , że je znalazł.

• pożądanie

Mężczyzna potrzebuje kobiety niejako dla uzupełnienia swojego bytu, kobieta potrzebuje natomiast mężczyzny. Ta obiektywna potrzeba daje o sobie znać za pośrednictwem popędu seksualnego i na jego podłożu wyrasta miłość osoby do osoby. Ta miłość jest miłością pożądania, wypływa bowiem z potrzeby, a zmierza do znalezienia dobra, którego brak. Takim dobrem dla mężczyzny jest kobieta, a mężczyzna dla kobiety. Miłość ta zaznacza się jako pragnienie dobra dla siebie- chcę ciebie, bo jesteś dobrem dla mnie. Prawdziwa miłość pożądania nie przechodzi nigdy

w postawę utylitarystyczną, postawę użycia, zawsze bowiem wyrasta z zasady personalistycznej.

• życzliwość

Życzliwość to tyle co bezinteresowność w miłości. To: nie pragnę Ciebie jako dobra, ale pragnę Twego dobra, pragnę tego, co jest dobrem dla Ciebie. Osoba życzliwa pragnie tego bez żadnej myśli o sobie, bez żadnego względu na siebie.

• wzajemność

Wzajemność musi zakładać u obu osób altruizm-ona nie może powstać z dwóch egoizmów.

• sympatia i przyjaźń

Przejrzysty postulat Papieża brzmi: trzeba sympatię przekształcić w przyjaźń, a przyjaźń dopełnić sympatią.

Przyjaźń bez sympatii pozostaje zimna i niekomunikatywna. Drogą do sympatii i przyjaźni może być prawdziwe koleżeństwo.

Pogląd ten podzielał Arystoteles:

„ bez przyjaciół nikt nie mógłby pragnąć żyć, chociażby posiadał wszystkie inne dobra wszak i ci, którzy mają bogactwo, stanowisko i władzę, zdają się najbardziej potrzebować przyjaciół”.

• wrażenie i wzruszenie

Wg definicji wynika, że wrażenie to treść reakcji zmysłów na podniety przedmiotowe , a wzruszenie to reakcja na wartość. Tylko połączenie wrażenia z wzruszeniem najwyraźniej wciska się w świadomość człowieka i zarysowuje się w niej.

Tutaj odgrywa wielką rolę tzw. pierwsze wrażenie. Któż nie odbierze pozytywnej treści o osobie w zdaniu „ zrobił na niej ogromne wrażenie „ lub „ zrobił na niej dobre wrażenie”

i odwrotnie :” zrobił na niej złe wrażenie”

• to także zmysłowość, uczuciowość, integracja

i odpowiedzialność

Wiemy, że miłość ma różnorodne przełożenia. Miłość kobiety

i mężczyzny; dziecka, matki i ojca scala rodzinę.

Wg.Fromma miłość to działanie, relacja zadana.

I należałoby zadać sobie pytanie: skoro miłość jest tak ważna, czyż nie należy jej uczyć? Tu powstaje zagadnienie wychowania do miłości. Tę rolę powinien spełniać dom rodzinny, o którym Dorota Kornas- Biela pisze: „w nim bierze początek i człowiek,

i wszystko, co go stanowi. Tu się wszystko zaczyna. Tu jest źródło miłości i życia. Tu jest szkoła życia i miłości.

Wartość miłości podkreśla także Deklaracja Praw Dziecka, której szósta zasada ma następujące brzmienie „do harmonijnego rozwoju swej osobowości dziecko potrzebuje miłości
i zrozumienia”.

W Konwencji Praw Dziecka również znalazł się zapis podkreślający ogromne znaczenie miłości; w preambule napisano: „dziecko dla pełnego i harmonijnego rozwoju swej osobowości powinno się wychowywać w środowisku rodzinnym, w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia”

Miłość jako wartość najwyższa nadaje człowieczeństwu sens mający swe odzwierciedlenie w innych wartościach: kulturalnych, społecznych, materialnych.

Rozwój i obrona człowieczeństwa wymaga wielkiej mocy. Taką moc posiada miłość.

1.2 Miłość w ujęciu antropologicznym

Dobro to miłość i przyjaźń, jak również wszystko, co łączy- jako „dobro”.

Kwestie etyczne w kontekście antropologicznym rozważa Jan Paweł II. Jan Paweł II stwierdza, iż istnieje we współczesnej etyce znamienna tendencja, określana mianem sytuacjonizmu, mocno związana z egzystencjalizmem, która głosi, iż egzystencja ludzka składa się z wielu sytuacji, które same z siebie stanowią już jakby normę działania. W świetle tej teorii normy te trzeba przyjąć
i przeżyć w całej zawartości, nie oglądając się na nic takiego, co znajduje się poza tą konkretną sytuacją. To natomiast co jest „poza sytuacją” przez to samo, że jest poza nią, nie pozwala się
w niej umieścić i do niej zastosować. Konsekwentnie wobec powyższego życie ludzkie nie przyjmuje żadnych ogólnych

i abstrakcyjnych norm, które znajdują się „poza sytuacją”, są one bowiem zbyt sztywne i esencjonalne, podczas gdy życie jest zawsze na wskroś konkretne i egzystencjalne W encyklice Veritatis splendor pada stwierdzenie, iż współcześnie wytworzyła się tendencja, by przyznać sumieniu jednostki wyłączny przywilej autonomicznego określenia kryteriów dobra i zła oraz zgodnego

z tym działania. Wizja ta łączy się z etyką indywidualistyczną, według której każdy człowiek staje wobec własnej prawdy, różnej od prawdy innych. Można stwierdzić za Janem Pawłem II, iż gdyby te stwierdzenia zastosować do miłości to wówczas miłość kobiety

i mężczyzny jako swoisty fragment ich egzystencji składałby się

z wielu sytuacji, które same stanowiłyby o jej wartości. Te właśnie sytuacje psychologiczne byłyby w tym momencie czymś ostatecznym, a każda sytuacja w rozwoju owej miłości, byłaby równocześnie normą, poza którą nie sposób szukać czegoś więcej i czegoś głębiej. Takie właśnie stanowisko głosi prymat przeżycia nad cnotą

Wg. słów K. Wojtyły miłość można pojmować jako pewną sytuację o znaczeniu psychologicznym, ale równocześnie ma ona znaczenie etyczne, jest bowiem związana z normą. Jest to norma personalistyczna, a jej wyrazem jest przykazanie miłości. Sytuacjonizm zaś, który nie przyjmuje żadnej normy, zamienia się w zwyczajny psychologizm w pojmowaniu miłości. Jednak miłość
w znaczeniu psychologicznym musi być w człowieku podporządkowana miłości w znaczeniu etycznym, bez tego nie mowy o właściwej integracji. Miłość jako przeżycie należy podporządkować miłości jako cnocie, i to tak dalece, że bez miłości jako cnoty nie może być w pełni przeżyta miłość

Znaczną część wiedzy kulturowej stanowią normy, które wyznaczają ideały (reguły) właściwego zachowania się w danej sytuacji i w odniesieniu do innych jednostek. Normy to reguły definiujące „normalność” i przepustka do świata społecznych konsekwencji (Peoples,Bailey,1990 s.23)

Drugi komponent wiedzy kulturowej stanowią wartości, czyli podzielane powszechnie idee dotyczące pożądanych celów
i sposobów życia w wymiarze jednostkowym, grupowym, ogólnospołecznym czy nawet ogólnoludzkim. To ostateczne standardy, w które ludzie wierzą w każdej sytuacji. Poczucie wspólnoty przekonań to ważna cecha wiedzy kulturowej; dzięki niej arbitralność kulturowych konwencji jest odbierana jako coś zupełnie naturalnego, „kanonicznego”, w tym więc sensie jedynie słusznego i prawdziwego.

Żyjąc w grupie społecznej jednostka partycypuje w różnych formach praktyk społecznych i posiada swoje określone miejsce
w istniejącej hierarchii.

W etnologii polskiej wyodrębniono trzy sfery: kulturę duchową, społeczną i materialną (techniczną).Mamy symbole religijne, rytuały i obrzędy inicjacyjne, sferę obyczajową i moralność, kodeksy etyczne, reguły pokrewieństwa i zawierania małżeństw, prawo i sądownictwo, działalność polityczną, ale także: formy budownictwa i typy zagród. Kulturą społeczną wydaje się to wszystko, co szczególnie zajmuje socjologów, a więc cała sfera symbolicznej interakcji, stosunki klasowe, podział ról społecznych, powszechnie respektowana moralność itp.

W każdym działaniu o charakterze obrzędowym występują:

• zawsze powtarzające się społeczne praktyki złożone
  z sekwencji działań symbolicznych w formie tańca, śpiewu, komunikatów werbalnych, ruchów ciała, manipulacji różnymi przedmiotami

• działania oddzielone od społecznej rutyny życia codziennego, ich „odświętność” jest z góry zakładana

• schematy rytualne kulturowo zdefiniowane, istniejące

w każdej kulturze, zmienne zależnie od jej typu, ale zawsze rozpoznawalne

• zachowania ściśle związane z określonym zespołem idei(przekazami światopoglądowymi, mitami); mogą one dotyczyć natury zła, związku istot ludzkich ze światem duchowym itp.; celem działań obrzędowych jest symboliczne odtworzenie i skomentowanie tych naczelnych idei.

Paul Radin opublikował w swojej pracy Pt.”The Culture of the Winnebago:As Described by Themselves”cztery mity. To historie opowiadające o ofiarach z własnego życia bohaterów dla dobra wspólnoty i współplemieńców, żony, bractwa religijnego, oblubienicy. Jeden z mitów zatytułowany “Mężczyzna, który sprowadził swą żonę ze świata duchów” opowiada historię gdzie bohater-który jest też mężem-gotów jest zrezygnować z życia, które mu pozostało dla dobra jednej osoby : dla darzonej czułą miłością żony, która została wydarta jego uczuciom.

W rzeczywistości bohater zrazu nie zastanawia się, że szukając śmierci, otrzyma dzierżawę życia nie tylko dla swej zmarłej żony, lecz i dla siebie. Gdyby o tym wiedział, w opowiadaniu zabrakłoby zasadniczego dla rozwoju akcji elementu ofiary. Rozwiązanie końcowe jest takie: kto traci życie w wielkim odruchu altruizmu, zdobywa je dla siebie, a także dla tej osoby dla których złożył

z siebie ofiarę.

Raymond Firth pisał przed laty: ”stwierdzono, że w każdej społeczności ludzkiej, która była przedmiotem naukowego badania, nawet u Pigmejów i innych ludów niezmiernie prymitywnych, rodzina jest jednostką podstawową. Czasami fakt ten jest zawoalowany zwyczajami i na tej podstawie badacze stwierdzali bezład płciowy, małżeństwo grupowe i wspólne wychowywanie dzieci. Jednak badania Malinowskiego, Radcliffe-Browna oraz późniejszych uczonych wykazały ,że
u podstaw nawet najdziwaczniejszych odchyleń życia seksualnego leży rzeczywista rodzina w naszym rozumieniu (Firth,1965 s.123)

Radcliffe-Brown uważał, że rodzinę elementarną zawsze tworzy mężczyzna, jego żona oraz ich dzieci. Porządkiem pierwotnym są z kolei trzy szczególne rodzaje porządków społecznych:

1. między rodzicami a dziećmi,

2. między rodzeństwem(dziećmi tych samych rodziców) oraz

3. między mężem a żoną

2.Psychologiczne mechanizmy reklamy

2.1.Rys historyczny reklamy

Aby reklamę zrozumieć należy najpierw wiedzieć co nieco o jej barwnej historii i podstawach zarówno sztuki, jak i teorii tej jakże złożonej dziedziny. Choć nowoczesna reklama jest w dużej mierze wynalazkiem XX wieku, przekaz informacji był częścią handlu niemal tak długo, jak długo ludzie wymieniali się między sobą towarami, Zadania reklamy nie uległy zmianie od czasów glinianych tabliczek z Babilonu czy szyldów na tawernach średniowiecznej Anglii.

Historia reklamy (marketingu) to trzy ery:

1. Era przedmarketingowa: od początków wymiany towarowej

w czasach prehistorycznych aż po połowę XVIII wieku kupcy

i nabywcy komunikowali się w bardzo prymitywny sposób. Przez większą część tego okresu „środki przekazu”, takie jak tabliczki gliniane, gońcy miejscy i wywieszki w gospodach, były najlepszym sposobem na informowanie o produkcie czy usługach. Dopiero pod koniec tego okresu pojawił się prymitywny druk.

2. Era informacji masowej: od XVIII wieku do pierwszych lat naszego wieku reklamodawcy coraz skuteczniej docierali do szerokich kręgów odbiorców, początkowo dzięki prasie codziennej, później za sprawą radia i telewizji.

3. Era badań: przez ostatnie 50 lat XX wieku reklamodawcy metodycznie ulepszali techniki rozpoznawania adresatów

i docierania do nich z przesłaniami opracowanymi dla każdej grupy czy osoby. Nowoczesne techniki przekazu informacji wydatnie wsparły owe dążenia do absolutnie doskonałej kampanii reklamowej.

Udokumentowana historia reklamy to 5000 lat. Babilońska tabliczka gliniana z ok. 3000 roku p.n.e. zapisana jest uwagami

o sprzedawcy maści, pisarzu oraz szewcu. Papirusy z Teb pokazują, że starożytni Egipcjanie znaleźli lepszy sposób uwieczniania swoich wiadomości (niestety, ogłoszenia zachowane na papirusie oferują jedynie nagrodę za odprowadzenie zbiegłego niewolnika). Grecy w większym stopniu polegali na heroldach, którzy wyśpiewywali obwieszczenia o przybyciu statków

z ładunkiem wina, przypraw oraz metali. Heroldowi takiemu częstokroć towarzyszył muzyk pilnujący tonacji. Heroldowie przez całe stulecia obwieszczali wolę rządzących w wielu krajach europejskich. Rzymscy kupcy również wykazywali zmysł reklamowy. W ruinach Pompejów znajdują się liczne szyldy kamienne lub terakotowe, reklamujące towary sprzedawane przez sklepy: rząd szynek u rzeźnika, krowa w mleczarni, but u szewca. Reklama zewnętrzna okazała się jedną z najtrwalszych form reklamy. Przetrwała upadek Cesarstwa Rzymskiego, by dekorować europejskie gospody w XVII i XVIII wieku. Ponieważ były to czasy powszechnego analfabetyzmu, dlatego karczmy prześcigały się w tworzeniu przykuwających uwagę godeł, które wszyscy mogli łatwo rozpoznawać.

Tym tłumaczy się pełne uroku nazwy dawnych szynków, zwłaszcza w Anglii, takich jak „Pod trzema wiewiórkami” lub „Dziura w moście”. W 1614 roku w Anglii ustanowiono prawo, które zakazywało sięgania szyldami dalej niż osiem stóp poza budynek. W myśl innego prawa szyldy należało wieszać tak wysoko, by mógł pod nimi się zmieścić uzbrojony mężczyzna na koniu.

W 1740 roku w Londynie pojawił się pierwszy zewnętrzny plakat drukowany. Wynalazek Jana Gutenberga i możliwość drukowania z wykorzystaniem ruchomych czcionek (ok.1438 roku) odmienił metody informacji na całym świecie.

Mniej więcej 40 lat po tym wynalazku pewien londyńczyk wydrukował pierwszą reklamę w Anglii- ulotkę z przepisami dotyczącymi wskazówek dla duchowieństwa na okres Wielkanocy. Została ona wywieszona na drzwiach kościołów, stając się pierwszą reklamą zewnętrzną w Anglii. Pierwszą - bez względu na język - reklamą wydrukowana w formie rzucanych ulotek była broszura niemiecka z ok. 1525 roku. Reklamowała ona książkę wysławiającą zalety tajemniczego medykamentu.

W Polsce na długo przed pojawieniem się reklamy handlowej znana była reklama dworska. Już w wieku XV zaczęły się ukazywać jedno lub kilkukartkowe ulotki o najrozmaitszych nazwach: awizy, opisania, nowalie.

Później przylgnęło do nich miano „gazetki”. Dostarczano je na dwory magnackie i biskupie za roczną opłatą 100 dukatów. Najstarsza ulotka pochodziła z 1557r

Wiek XVI-XVII to rozwój tekstów początkowo przepisywanych, później drukowanych, które to stanowiły zalążek dzisiejszych ogłoszeń drobnych.

Następny okres rozwoju przypada w Ameryce, gdy Stany Zjednoczone wchodziły w XIX wiek jako kraj rolniczy, opuszczały go jako potęga przemysłowa, tworząca własny model rozdziału dóbr. To epoka szybkiej łączności: telegraf, maszyna do pisania, linotyp Mergenthalera, prasy szybkobieżne oraz takich wynalazków jak silnik spalinowy i napęd elektryczny oraz gramofon i kamera filmowa.

To również czas tworzenia przepisów prawnych.

W 1906 roku Kongres uchwalił Ustawę o czystej żywności i lekach. Była to pierwsza ustawa federalna mająca na celu ochronę zdrowia publicznego oraz pierwsza ustawa będąca narzędziem nadzoru nad reklamą. Jej uchwalenie zostało poprzedzone falą powszechnego oburzenia, gdy wyszło na jaw, że do preparatów na przeziębienie stosowano kodeinę, natomiast syrop łagodzący ból przy ząbkowaniu sporządzano z morfiny.

W roku 1914 Kongres uchwalił Ustawę o Federalnej Komisji ds.Handlu, miała ona na celu obronę przedsiębiorców przed bezwzględną konkurencją, a z czasem rozgrzeszyła swój zakres działania o ochronę społeczeństwa przed reklamami kłamliwymi

i wprowadzającymi w błąd.

1917 to rok utworzenia Amerykańskiego Stowarzyszenia Agencji Reklamowych. Miało na celu poprawić skuteczność samej reklamy oraz jakość działalności agencji reklamowych.

Czas I wojny światowej to powstanie Sekcji Reklamy Komisji ds. Informacji Publicznej, która to funkcjonowała jako urząd propagandy rządowej.

W czasie II wojny światowej (w styczniu 1942 r, zaledwie cztery tygodnie po zbombardowaniu Pearl Harbor) powstała Wojenna Rada ds. Reklamy jako organ Federalnego Biura ds. Informacji Wojennej. Jej zadaniem było niesienie pomocy rządowi w mobilizowaniu narodu do walki o zwycięstwo.

Okres wojenny to czas, gdy reklama była w służbie społeczeństwa, to okres reklamy społecznej (obligacje wojenne, nabór do oddziałów kobiecych, odzysk materiałów wtórnych, oszczędzanie).

Następne lata to lata koniunktury oraz wkraczanie w wiek XXI. Tu nowością stają się usługi typu on-line. Pojęcie to oznacza dostęp do baz danych oraz usług informacyjnych do celów gospodarczych bądź domowych 24 godziny na dobę. W Polsce usługę tego typu swoim abonentom udostępnia między innymi Netia (abonent w każdej chwili ma dostęp do wykazu wykonanych połączeń).

2.2.Reklama

Przez reklamę rozumiemy: czynności i środki(plakaty, napisy, ogłoszenia itp.)stosowane dla zwrócenia uwagi na dany towar, danego producenta, daną placówkę handlowa - w celu zachęcenia do zakupu

Skuteczna reklama musi być oparta na zrozumieniu celów
i założeń marketingowych oraz musi tworzyć kreatywne rozwiązania przyciągające z początku uwagę odbiorców i docierać do potencjalnych klientów z przekazem rozwiązującym problemy

Lśniący obraz dostatku pokazywany w reklamach i ogólnie

w mediach odzwierciedla rzeczywiste zapotrzebowanie. W ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat powstało wiele teorii próbujących wyjaśnić, opierając się na postawach konsumentów, na czym polega działanie reklamy

Jednym z prostszych wyjaśnień jest dobrze znany model AIDA, który oznacza następującą sekwencję:

Świadomość zainteresowanie chęć posiadania działanie

Model ten przypisuje reklamie dwie role: informacyjną, to jest zaznajamiania ludzi z produktem, oraz perswazyjną, czyli sprawiania, aby ludzie zanim coś kupią, pragnęli to mieć.

Uważa się, że reklamy wytwarzają pragnienie lub postanowienie zakupu, lub przynajmniej „dodają wartości marce w oczach konsumenta”. Dlatego też reklamy posługują się takimi metodami perswazji, jak tworzenie obrazu marki, przedstawianie Wyjątkowej Oferty Sprzedaży (USP) i informowanie konsumentów, że do zaspokojenia specyficznych potrzeb niezbędne im są specjalne produkty.

W świetle badań opublikowanych w książce „Jak działa reklama” pod red. J.P.Jones stwierdzono, że skuteczne kampanie reklamowe wyróżniały się takimi trzema ogólnymi cechami:

• były przyjemne i oglądanie ich było nagradzające, ponieważ były interesujące i zabawne

• miały charakter raczej wizualny, a nie werbalny
  i

• mówiły coś ważnego i znaczącego o marce, którą reklamowały.

Nie były to „scenki z życia” , lecz jedna z technik prezentacji produktu, polegająca na tym, iż reklamowane produkty pomagają „zwykłym” ludziom w rozwiązywaniu ich codziennych problemów.

Laureat Nagrody Nobla Konrad Lorenz odkrył przed laty fenomen zwany schematem dziecięcości. Służy on wyzwalaniu instynktownych, życzliwych zachowań, chroniących małe, bezbronne istoty przed dręczeniem i biciem. Kiedy widzimy półroczne dziecko, myślimy zwykle (kobiety niemal zawsze,
a mężczyźni przeważnie): „ach, jakie ono słodkie”.

Dlatego właśnie w reklamie odżywek czy zabawek patrzą na nas

z ekranu małe bobasy, a w reklamach szamponu czy pożywienia dla psów często występują rozkoszne szczeniaki.

Innym problemem etycznym jest reklama papierosów

i tytoniu. Chodzi tu przede wszystkim o dzieci i młodzież. Osoby te są często ślepo zapatrzone w idoli muzycznych czy sportowych
i skłonne do wzorowania się na nich.

Dyskusyjną sprawą jest zatem udział znanych sportowców reklamujących alkohol czy papierosy. Takie głosy już pojawiły się w związku z reklamą piwa Warka, którą prezentuje

w telewizji i środkach komunikacji miejskiej znany piłkarz reprezentacji narodowej Polski - Jerzy Dudek.

Reklama przynosi także pozytywne skutki społeczne. Uświadamia społeczeństwu najróżniejsze zagrożenia cywilizacyjne, możliwości zapobiegania chorobom, konieczność oszczędzania energii czy dbania o środowisko naturalne. Wszystko to należy do obszaru tak zwanej reklamy społecznej.

Odgrywa ona ogromną rolę w uświadamianiu ludziom różnych potrzeb ogólnospołecznych i konieczności niesienia pomocy bliźnim. Uświadamia im też najróżniejsze zagrożenia cywilizacyjne, możliwości zapobiegania chorobom, konieczność oszczędzania energii czy dbania o środowisko naturalne

Dane statystyczne wykazują, że wzrosło zużycie mydła, płynu do kąpieli, szamponu i dezodorantów; w gospodarstwach domowych, szkołach i urzędach środków do utrzymania czystości. Nie sposób precyzyjnie oszacować, w jakim stopniu stało się to za sprawą reklamy, ale bez wątpienia znacznym.

Możemy zaobserwować w ostatnich latach zaistniałe zmiany dotyczące reklamy Obecnie konsumenci są bombardowani jeszcze większą liczbą przekazów reklamowych. Jest to po części związane ze wzrostem znaczenia krótkich reklam telewizyjnych
(przez to jest ich więcej), ale także z większą liczbą czytanych magazynów- i coraz grubszych- oraz z większą liczbą ogłoszeń reklamowych.

W naszym kraju, gdzie funkcjonuje prywatna telewizja

i telewizja państwowa, publiczność może się cieszyć (jeśli jest to właściwe określenie) większą liczbą reklam. Po drugie, reklamy stały się pod każdym względem krótsze.

Jeśli chodzi o prasę to ogłoszenia mają charakter
w większym stopniu wizualny, mniej słowny i przypominają billboardy. Po trzecie obecnie kładzie się większy nacisk na twórczy charakter reklamy i na to, aby się podobała. Po czwarte, nastąpił wzrost znaczenia promocji, zarówno tych adresowanych do konsumentów, jak i do handlu.

Analizując elementy, które wpływają na odbiór reklamy należy zwrócić uwagę na nastrój.

Psychologia pełna jest dowodów empirycznych jednoznacznie pokazujących, że nastrój, w jakim się znajdujemy, ma ogromny wpływ na to, w jaki sposób widzimy, wyobrażamy sobie
i pamiętamy otaczający nas świat.

Emocje mogą być potężnym środkiem komunikowania się. Tekst mający na celu wyzwolenie miłości, nienawiści lub strachu może mieć potężne oddziaływanie.

Badania wykazują, że emocje mogą stać się źródłem pozytywnych uczuć, jak ciepło, szczęście i zadowolenie, skutecznym

w przypadku reklamy produktów wymagających niskiego stopnia zaangażowania.

Dzisiejsi twórcy reklamy czasami starają się nas rozśmieszać
w nadziei, że pogodni staniemy się bardziej podatni na namowy, byśmy kupili ten czy inny produkt, a niekiedy straszą nas groźnymi skutkami, jeśli tego nie zrobimy

Jedną z metod wpływania na nasze postawy i zachowania za pośrednictwem emocji jest tak zwana reklama podprogowa. Samo określenie „podprogowy” oznacza w tym wypadku taki komunikat, który przenika do naszego umysłu, chociaż nie zdajemy sobie
z tego sprawy. Robi to cichcem, dzięki słabości bodźca przemyka niezauważony pod progiem naszej percepcji.Gdy mijamy billboard reklamowy, nie zatrzymujemy się przecież, by przeczytać co na nim napisano. Możliwe, że nie zauważamy nawet, co on przedstawia. Niemniej obraz reklamy dotrze do naszego mózgu

i się w nim zapisze.

W zmasowanej kampanii reklamowej nie trzeba się wcale posługiwać racjonalnymi argumentami- wystarczy, jeśli podporządkowany klient, podprogowo bombardowany zewsząd rozmaitymi bodźcami, oswoi się z reklamowanym produktem na tyle, że będzie skłonny go kupić.

Polega to na tym, że coś znajomego kojarzy nam się zwykle

z poczuciem bezpieczeństwa. To co znane, jest nam zawsze bliższe od nieznanego

2.3.Współczesne wychowanie dzieci i młodzieży w rodzinie
a reklama

Zmiany w modelu życia stanowią jedno z istotnych zagadnień, które zostaje dobrze poznane przez specjalistów ds.reklamy.

Liczba osób samotnych (mieszkających samodzielnie lub dzielących mieszkanie z osobami niespokrewnionymi) znacząco wzrosła przez ostatnie 20 lat.Wzrosły również osiągane przez nie dochody. Według niedawnego amerykańskiego spisu powszechnego liczba rodzin niepełnych stanowi 10 % wszystkich rodzin. Mianem dojrzałych małżeństw określa się małżonków, którzy mają 65 lub więcej lat, a ich dzieci nie mieszkają już razem z nimi. W ostatnich latach znacznie wzrosły ich dochody, w dużej mierze dzięki wzrostowi emerytur i powstaniu licznych możliwości dodatkowego zarobkowania. Młode bezdzietne małżeństwa również zarabiają coraz więcej, głównie dlatego, że coraz więcej kobiet decyduje się na rozpoczęcie pracy. Liczba małżeństw z dziećmi,

w których oboje małżonkowie pracują, pozostaje ostatnio na stałym poziomie, a ich zarobki stale rosną.

Tam, gdzie demografia nie wystarcza( nie sięga), na potrzeby reklamy wykorzystuje się psychografię. Psychografia to nauka

o różnych stylach życia. Powszechnie mówi się, że poznanie stylu życia każdej osoby odkrywa jej duszę. Dobrzy specjaliści od reklamy potrafią stworzyć tekst odzwierciedlający styl życia tych konsumentów, do których reklama jest skierowana

Freguency Marketing Inc definiuje przedstawiciela gospodarstwa domowego dokonującego większości zakupów w sklepach ze względu na takie kryteria jak demografia, wyznawane wartości

i poglądy, a także styl nabywczy. Dla kobiet wyróżniono pięć kategorii, między innymi typ „ wartości rodzinne” (Family Vales).

Do tej grupy należy jeden na sześciu nabywców, a spory ich procent ma mieszkające w domu dzieci. Połowa posiada dyplomy uczelni, a dziewięć na dziesięć osób w tej grupie to kobiety pracujące. W ich przypadku jest bardzo prawdopodobne, że właśnie planują zakup ubrań dla dzieci, artykułów sportowych czy też nowej pralki lub suszarki.

Inna grupa , gdzie jest więcej dzieci (około 60% kupujących)
i charakteryzującą się podobnymi postawami jak wyżej, nosi miano typu „tylko rzeczy podstawowe” (Down To Basics). Szukają wyprzedaży i kupują niewiele więcej niż na potrzeby dzieci.

Nawet najsurowsi krytycy reklamy zgadzają się, że reklama odgrywa pożyteczną rolę w informowaniu o cenach, miejscach sprzedaż, o nowych produktach. To gospodarcza rola instytucji reklamy.

Drugie znaczenie to społeczna rola jaką pełni reklama. Pierwsza społeczna rola reklamy jest bezpośrednia. Kiedy reklama prowadzi walkę z wykorzystywaniem dzieci, pożarami lasów albo narkotykami, promuje zwalczanie analfabetyzmu dorosłych czy popiera większy udział społeczeństwa w wyborach pełni wtedy funkcję społecznikowską. W ubiegłej dekadzie można było zaobserwować rozwój tego typu reklamy, gdyż coraz więcej grup nacisku zdaje sobie sprawę ze znaczenia i skuteczności reklamy

w przekonywaniu społeczeństwa do swoich idei.

Mówi się również o niepożądanym wpływie reklamy na społeczeństwo. Niektórzy twierdzą, że sposób w jaki reklama przedstawia różne grupy społeczne- ludzi starszych, mniejszości, ludzi młodych itp.- wpływa do pewnego stopnia na to, jak ludzie ci będą traktowani przez innych.

Pada również pada zarzut, że reklama zmusza ludzi do kupowania rzeczy, których oni ani chcą, ani nie potrzebują, obniża poziom moralny i ogólnie eksploatuje najbardziej podatne na wpływ grupy społeczeństwa.Tym samym wpływa na kształtowanie konsumpcyjnego modelu życia.

Uspołecznienie jest trwającym przez całe życie procesem kształtowania sposobów zachowania jednostki, jej wartości, standardów, sprawności, postaw i motywów, tak by były one zgodne z pożądanym w danym społeczeństwie.

W proces socjalizacji włączonych jest wiele osób- matka, ojciec, rodzeństwo, krewni, przyjaciele. Instytucje, takie jak szkoła

i kościół, systemy prawne wywierają także nacisk na jednostkę. Pragną, aby jednostka przejęła społecznie akceptowane wartości

i zachowywała się zgodnie z przyjętymi standardami. Jednakże największy wpływ na uspołecznienie jednostki ma rodzina.

To rodzina pomaga ukształtować podstawowe sposoby reagowania dziecka na innych, co stanowi podstawę stylu, w jaki jednostka przez całe życie będzie budować relacje z innymi ludźmi. Rodzicielskie cele w zakresie uspołecznienia rozciągają się od zgodności zachowania dziecka z określonymi regułami społecznymi- mówienie „ proszę” i „dziękuję” czy nie mówienie

z pełnymi ustami- po uwewnętrznienie pewnych ogólnych wartości społecznych, jak bycie kooperatywnym, uczciwym

i odpowiedzialnym. To rodzice powinni być najbardziej zainteresowani wspomaganiem optymalnego rozwoju swoich dzieci tak, aby jako dorośli były one zdolne do funkcjonowania w ramach swojej kultury i czasów.

Uspołecznienie jest procesem, poprzez który przyswajamy sobie normy, wartości, sprawności, postawy i motywy zgodnie tym, co uważane jest za pożądane w naszym społeczeństwie. Uspołecznienie zaczyna się od przywiązania niemowlęcia do jego opiekuna. Niepowodzenie w rozwoju więzi prowadzi do wielu problemów fizycznych i psychicznych

2.4.Reklama a cykle rozwoju człowieka w życiu

• okres prenatalny i perinatalny

-okres prenatalny

-stadium noworodka

Badania wykazują, że płód od 4- 5 miesiąca odbiera dźwięki mowy i po urodzeniu dziecka łatwiej uczy się języka, którego słuchało przed urodzeniem.

Noworodek ma spore możliwości odbierania bodźców, oddziałujących na zmysł równowagi (uspakaja się przy zmianie pozycji),dotyku, smaku (preferuje smak słodki), węchu (lokalizuje źródło zapachu i odwraca się od nieprzyjemnego),słuchu(preferuje czyste tony, różnicuje dźwięki mowy ludzkiej, preferuje dźwięki wysokie i wypowiedzi z wysoka intonacją), wzroku (próbuje śledzić poruszający się obiekt)

• dzieciństwo

wczesne dzieciństwo do 3 roku życia

Najważniejsze fakty rozwojowe to: różnicowanie się uczuć, wytwarzanie więzi między dzieckiem a osobą dorosłą, początki interakcji z innymi dziećmi.

Dziecko w 2 roku życia pragnie przebywać z dorosłymi, szczególnie z osobami znanymi mu, które wywołują w nim pozytywne doznania. Chętnie uczestniczy w codziennych zajęciach i próbuje naśladować niektóre czynności dorosłych.

Dzieci starsze naśladują zachowania rówieśników, podobnie jak to czynią z dorosłymi.Tworzą umysłowe reprezentacje (obrazy) przedmiotów i wykorzystywanych na nich działań. Myślenie jest nadal silnie związane z działaniem, ale pojawia się już myślenie
o charakterze wyobraźniowym, następuje powiązanie myślenia
z mową. Dziecko tworzy pojęcia - słowo reprezentuje kilka, ale już znanych przedmiotów.

W trzecim roku życia dziecko zna ok. 2 tys. słów i podstawowe reguły gramatyczne, buduje proste zdania złożone z 3/4 słów. Poznaje systemy symboliczne takie jak: rysunek, muzyka, liczby. W zabawie ujawnia elementy fikcji: czynności na „niby”, symboliczne używanie przedmiotów, przyjmowanie ról innych osób. Pojawia się elementarne planowanie swoich działań np. określenie w co się będzie bawić. To „pęd posiadania”, wzrost negatywizmu
i uporu. Często używa zaimka ”ja” i zwrotów „ja chcę' -„ja nie chcę”

średnie dzieciństwo okres od 3 do 6 lat

Charakterystyczny dla tego okresu jest intensywny rozwój sprawności motorycznych, znaczące osiągnięcia w rozwoju orientacji w przestrzeni, postępy w myśleniu opartym na wyobrażeniach, tworzenie się umysłowej reprezentacji, zmiany
w kontaktach z rówieśnikami.

Pojawia się zabawa symboliczna i polega ona na zastępowaniu jednych przedmiotów innymi. W takiej zabawie dziecko przedstawia to, co wie o rzeczywistości.

W trzecim roku życia dziecko zaczyna rozumieć, iż może być sprawcą zmian w otoczeniu: często używa zaimka „ ja” i zwrotów „ ja chcę” i „ ja nie chcę”. Występuje tu „pęd posiadania”, wzrost negatywizmu i uporu.

Do 4 roku życia dziecko dokonuje projekcji symbolicznych schematów na nowe obiekty. Czyni to w formie reprodukcji własnych działań na niby ( udaje płacz lalki) lub zapożyczenia działań obserwowanych (naśladuje zaobserwowane czynności);występują proste identyfikacje jednego obiektu

z drugim ( na przykład psa z klockiem) , a także zastępowaniem rzeczywistych scen wyobrażonymi( na przykład gotowanie obiadu na niby).

W okresie od 4 do 7 roku życia zabawa symboliczna staje się uporządkowana; dzieci używają wielu przedmiotów zastępczych; przyjmują role i związane z nimi reguły. Dziecko w trakcie zabawy buduje w swojej wyobraźni własne światy (dom, sklep); poznaje wiele ról społecznych (mama, lekarz).

Dzieci przedszkolne przejawiają czasowe zainteresowania różnymi formami zabaw i zabawkami.

Informacje pochodzące z opowieści czy telewizji skłaniają dzieci do empatyzowania z ludźmi, których nigdy nie spotkały

Dużą rolę w nabywaniu doświadczeń przez dziecko odgrywają narządy zmysłów: wzrok i słuch.

Dzieci w tej fazie rozwoju obdarzone są dociekliwością. Ok. 5- go roku życia wzrasta aktywność intelektualna, następuje rozkwit wyobraźni i zdolności fantazjowania. Zaczyna się „wiek pytań”.

Wiek przedszkolny jest też ważnym okresem dla formowania się charakteru. Do cech, które mogą kształtować się w tym okresie należą: samodzielność, niezależność, zdolność radzenia sobie

w różnych sytuacjach, odwaga, prawdomówność, życzliwość

w stosunku do innych ludzi, chęć udzielenia im pomocy.

Rodzice często nie wiedzą w jaki sposób obronić się przed zakupem kolejnych zabawek, gdy są na wspólnych zakupach

z dziećmi. Jest to tym trudniejsze, im szybciej dziecko zidentyfikuje na półce film z teletubisiem, misia Puchatka itp.

Ma to związek z rozwojem sfery społecznej u dzieci w tym okresie życia. Dziecku nieobce stają się zachowania negatywne / jawnej odmowy (3/4 r. ż.); napady buntu: odmowa + złość, gniew oraz agresja: zachowania podejmowane z intencją szkodzenia innym
(spadek pod koniec 6 r.ż.). Pojawia się także agresja instrumentalna: związana z dążeniem do upragnionego celu, skierowana raczej na przedmiot/ przeszkodę (nasilenie2 - 4 r.ż.) oraz agresja wroga: zorientowana „na osobę”, z intencją sprawiania bólu innym (wzrasta między 4 i 6 r.ż.)

Następuje wzrost sprawności motorycznej: proste ruchy łączone są w kombinacje czynności ruchowych (np. bieg z kopaniem piłki, chwytanie i rzucanie piłki, skakanie przez skakankę) oraz nowe umiejętności takie jak jazda na łyżwach i rolkach, jazda na rowerze, taniec, pływanie. Dziecko usprawnia ruchy precyzyjne rąk: trzyma ołówek, tnie nożyczkami papier, nawleka koraliki
i igłę (6 r.ż.).Następuje usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej: rozwój rysunku i umiejętności odwzorowywania.

Rozwój poznawczy:

• percepcja - rozróżnianie barw i odcieni barwnych, rozpoznawanie kształtu figur geometrycznych, liter, cyfr

i ich odwzorowywanie czyli doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej. Wzrasta wrażliwość słuchowa: słuch muzyczny, słuch fonematyczny

• pamięć - wzrasta zakres i bogaci się treściowo, pojawiają się skuteczne strategie zapamiętywania (6/7 r.ż.) np. powtarzanie

• mowa- szybki wzrost zasobu słów, przyswaja ok.10 słów dziennie. W 5/6 r.ż. dysponuje 15-20 tys. słów. Są tu nazwy zawodów, jednostki miary i wagi (kg, litr),pojęcia czasowe(miesiące, pory roku), pojęcia obrzędowe(ślub, imieniny). Tworzy zgodnie z regułami językowymi tzw. Neologizmy: nowe słowa przez analogię do słów znanych np. dżemować, szybiarz. Opanowuje wiele sprawności komunikacyjnych: opowiadanie, prośba, pytanie, streszczenie, prowadzenie konwersacji

• myślenie-konkretno-wyobrażeniowe tzn. zdolność do myślenia o przedmiocie bez zmysłowego kontaktu z nim, rozwój obrazów umysłowych reprezentacji rzeczywistości. Podstawowe operacje to porównywanie, szeregowanie, klasyfikowanie. Nadal podporządkowane są konkretnym celom i zadaniom praktycznym, rozwiązywaniu problemów

w zabawie.

Posługuje się symbolami: rekwizytami w zabawie, działania na „niby”, przyjmowanie roli w zabawie. Występuje symboliczne przedstawianie rzeczywistości na rysunku np. schemat postaci człowieka, drzewa.

Coraz bardziej świadome planowanie działań

• Rozkwit teorii umysłu pozwalających wyjaśniać i przewidywać zachowania innych ludzi. Ok. 4 r.ż. odróżnia realne zdarzenia od swoich (lub innych osób)przekonań na ich temat; wie, że różni ludzie mogą mieć różne zdania na ten sam temat.

Ok. 6r.ż. zaczyna rozumieć, że istnieje coś takiego jak umysł, w którym zachodzi myślenie, jako swoista aktywność wewnętrzna.

Ma i wykorzystuje wiedzę o stanach psychicznych

Rozwój społeczny: nadal silna więź (przywiązanie) z rodzicami, choć zmieniają się formy jej manifestowania. Mimo oddalenia od rodziców, dziecko ma silne wewnętrzne poczucie związku z nimi, na którym opiera poczucie bezpieczeństwa. Rozwój kontaktów
z rówieśnikami: w różnorodnych grach zespołowych i zabawach podejmują współpracę, planują i ustalają wspólne cele. Nawiązują wczesne przyjaźnie, najczęściej w obrębie tej samej płci. To okres intensywnej socjalizacji: integrowania się dziecka z grupą społeczną/ rówieśniczą. Prowadzi to do zdobycia wiedzy/ doświadczenia o grupie, rolach społecznych, regułach społecznego postępowania, wartościach grupowych, opanowania umiejętności „ poruszania się” w grupie. Potrafi przyjmować cudzą perspektywę w oglądzie sytuacji, co umożliwia pojawienie się zachowań prospołecznych: udzielania pomocy, pocieszania, dzielenia się, współdziałania.

Rozwój emocjonalny- coraz lepiej rozumie emocje swoje

i innych osób. Na podstawie przejawów emocji(mimiki, pantomimiki, mowy)przewiduje zachowania rówieśników
w zabawie. Coraz bardziej jest świadome przyczyn emocji tzn. świadome znaczenia porażki i niekorzystnych porównań, choć bardziej skłonne jest zwracać uwagę na zewnętrzne przyczyny emocji. Potrafi manipulować zachowaniami i emocjami innych poprzez wyrażanie własnych emocji. Jest zdolne do hamowania przejawów emocji negatywnych. Przejawia uczucia poznawcze, moralne, społeczne

i estetyczne. W pewnych sytuacjach społecznych doznaje uczucia lęku: przed brakiem akceptacji kolegów, przed osamotnieniem, przed ośmieszeniem. Równocześnie może przeżywać wstyd przed okazywaniem lęku/strachu: tłumi lęk, okazuje gniew.

Rozwój osobowości- zachodzi ścisły związek mechanizmów kształtowania osobowości z typem temperamentu dziecka, rozwojem jego sfery poznawczej, społecznej i emocjonalnej. To czas budowania własnej podmiotowości: świadomość, iż jest się sprawcą pewnych zdarzeń i skutków (w 3 r.ż. objawem jest obstawanie przy swoim pragnieniu robienia czegoś samodzielnie).

Mechanizmy i narzędzia budowania osobowości:

-identyfikacja z osobami znaczącymi

- naśladowanie i modelowanie

-sytuacje i doświadczenia typowe, codzienne

- sytuacje wyjątkowe, doświadczenia traumatyczne

To czas ustalania tożsamości płciowej. Dziecko wie, że natura dziewczynki/chłopca jest stała i niezależna od ubioru czy długości włosów. Wie, iż przez całe życie jesteśmy osobą tej samej płci. Poznaje, jakie zachowania wiążą się z faktem bycia dziewczynką/ chłopcem. Uczy się roli społecznej związanej z płcią, z czym wiąże się bycie dziewczynką/chłopcem w danej kulturze.

późne dzieciństwo okres od 7 do 11 lat/młodszy wiek szkolny

W tym okresie ujawnia się rozwój zainteresowań jako względnie trwałych dążności do poznania otaczającego świata, przybierających postać ukierunkowanej aktywności poznawczej
o określonym nasileniu i przejawiających się selektywnym stosunkiem do otaczających zjawisk.

Pomiędzy 6 a 9 rokiem życia dzieci zaczynają się skupiać na ogólnych możliwościach innych osób, ich władzy, chorobach, ale jeszcze nie na ich przeżyciach. Są świadome, że inne osoby są zdolne do empatyzowania z grupą osób i mogą zajmować się polityką czy pracą społeczną.Zmiana w percepcji i akceptacji autorytetów: od konkretnych osób/opiekunów do ogólnych kategorii np. zawodu (strażak, policjant)

Uczniowie klas młodszych wykazują zainteresowanie sportem, zabawami ruchowymi, receptywnymi (na przykład oglądanie telewizji), czytaniem. Jedynie dzieci z klasy I interesują się szkołą, w następnych klasach zainteresowania te wyraźnie się obniżają.

Ogólnie rozwój zainteresowań zależy od płci, zdolności, środowiska społecznego, oddziaływań szkoły. To może być sport lub komputer.

Na kształtowanie się prawidłowego rozwoju umysłowego oraz sfery społeczno- moralnej duży wpływ ma oddziaływanie środowiska rodzinnego, stwarzanie warunków pobudzających rozwój zainteresowań, a także - w rodzinie atmosfery miłości i akceptacji dziecka.Występuje wzrost znaczenia kontaktów z rówieśnikami,

w tym także poza domem i poza szkołą. Związek z rodzicami nie jest już taki jawnie czuły, mniej jest zachowań przywiązaniowych,

ale więź emocjonalna nie słabnie

Rozwój emocjonalny ulega dalszemu wzbogaceniu
i zróżnicowaniu dzięki intelektualizacji myślenia i powstawaniu uczuć wyższych.

Pojawiają się nowe uczucia wyższe: poczucie sprawiedliwości- niesprawiedliwości, dumy, solidarności, poczucie obowiązku.

Pojawiają się wyraźne odczucia estetyczne i etyczne. Jednostka staje się wrażliwa na piękno, rozwija bardzo bujny świat wyobraźni, częstokroć przejawia dużą wrażliwość artystyczną.

Wejście w nowe środowisko społeczne powoduje poszerzenie kontaktów, podjęcie nowych ról społecznych, wykonywanie nowych obowiązków i zadań.

Sfera emocjonalno-społeczna: 7-9 r.ż. to kierowanie się normami instytucji/szkoły. Natomiast od ok. 10/11 r.ż. to częstsze uwzględnianie norm grupy rówieśniczej, w klasie IV wyraźnie liczy się z opinią klasy.

To okres, w którym zachodzi planowe i zorganizowane wprowadzanie w szerszy krąg społeczny: środowisko, kulturę.

Przyjęte na początku szkoły podstawowej wzorce związków międzyludzkich mogą mieć większy wpływ na życie dorosłe, niż zachodzące w tym samym czasie zmiany poznawcze.

Sfera poznawcza- znacznie poszerza się zakres wiedzy, w tym
o informacje dotyczące zjawisk odległych w czasie i przestrzeni. Występuje wykorzystanie słowa pisanego-nauka czytania i pisania oraz ćwiczenie czynności umysłowych: analizy, syntezy, rozumowania, wnioskowania.

W mowie znaczny postęp sprawności komunikacyjnych: nawiązywanie rozmowy, podtrzymywanie wątku w rozmowie, przekonywanie, grzeczne odmawianie, komentarze.

W myśleniu: stadium operacji konkretnych. Zrozumienie, że zarówno działania fizyczne, jak i umysłowe są odwracalne. To zdolność nabywania i przetwarzania informacji o świecie i o sobie na poziomie konkretu, z próbami operowania symbolami; zmniejszanie się zależności myślenia od bezpośrednich danych zmysłowych, a oparcie się na wyobrażeniach ( myślenie oglądowo-obrazowe). Następuje stopniowe doskonalenie korzystania z pojęć abstrakcyjnych.

Rozwój osobowości: kształtowanie się świadomości siebie jako podmiotu własnych działań poprzez porównywanie siebie z innymi i porównywanie siebie w różnych rolach i sytuacjach. Wzbogacenie i integrowanie doświadczeń o sobie i wiedzy o swoich sukcesach
i niepowodzeniach, możliwościach i zdolnościach, kompetencjach

i rolach społecznych. Prowadzi to do rozbudowania JA-REALNEGO, urealistycznienia i uogólnienia SAMOOCENY.

okres dorastania (adolescencja)

Okres dojrzewania to wiek kształtowania się określonych potrzeb psychicznych, wśród których do najważniejszych należą: potrzeba poznawcza, kontaktu emocjonalnego, sensu życia, autonomii oraz seksualna

Rozwija się umiejętność samooceny. Sukcesy ją podwyższają,
a niepowodzenia- obniżają.

Trudno określić, na ile chęć zamanifestowania własnej niezależności, a na ile zwykła ciekawość znajduje wyraz w - budzącym coraz to większy niepokój- nasileniu zachowań antyzdrowotnych (nikotynizm, alkoholizm, sięganie po środki odurzające) wśród dojrzewającej młodzieży.

To próby podejmowania ról dorosłych.

Psychologia podaje wyraźne przykłady na to, że słowa uczą, ale przykłady pociągają (dysonans poznawczy Fitcheralda).

Czy przekonujący mogą być rodzice, którzy mówią o zdrowym stylu życia czy odżywiania, a dokonują zakupów reklamowanych np. słodyczy w nadmiernych ilościach czy alkoholu?

Sfera społeczna- kryzys dotychczasowych autorytetów: rodziców
i nauczycieli (apogeum to 15/16 r.ż.), powrót do rodziny na nowych zasadach ok. 17/18 r.ż. To okres konfliktów z dorosłymi, żródłem jest nieokreślony status dorastających oraz tendencje do unikania kontroli dorosłych. W tym okresie występuje ogromny wzrost znaczenia grupy rówieśniczej, który zaspakaja potrzeby bezpieczeństwa, uznania, przynależności; określa standardy zachowania i wartościowania; wpływa na kształtowanie poczucia własnej wartości i tożsamości oraz czasem zastępuje rodzinę. Może mieć miejsce niewolniczy konformizm wobec grupy rówieśniczej(szczyt:13/14 r.ż,)- tzw. kultura młodzieżowa, to wmacnianie tożsamości młodzieży i odcinanie się od świata dorosłych. To czas (16-19 lat)pierwszych miłości i pierwszych kontaktów seksualnych.

W sferze emocjonalnej to okres „ burzy i naporu”. Ta sfera dominuje nad innymi sferami rozwoju. Występują:

• silne potrzeby : samostanowienia, akceptacji, uznania, sukcesu, miłości

• Przewaga emocji negatywnych: obawy przed ośmieszeniem

i odrzuceniem, poczucie wstydu i winy, złości i gniewu

• tendencja do maskowania emocji; manifestowanie nonszalancji, sarkazmu, ironii, przekory

• pogoń za sensacją, siłą przeżyć- tendencje do zachowań ryzykownych, które mają potwierdzić dorosłość, radzenie sobie z lękiem, zdobycie akceptacji i uznania rówieśników

• tzw. bezprzedmiotowość uczuć- odczuwanie wyraźnych emocji bez możliwości wskazania ich przyczyn; stany nieokreślonych tęsknot, lęków, pragnień

okres dorosłości

wiek młodzieńczy

Na okres młodości przypada:

-wybór partnera do małżeństwa

-uczenie się życia z partnerem małżeńskim

-rozpoczęcie życia rodzinnego

-wychowanie dzieci

-prowadzenie domu

-podjęcie pracy zawodowej

-przyjmowanie na siebie obywatelskiej odpowiedzialności

-znalezienie bliskich grup społecznych

Dwa stadia dorosłości: dorosłość i wczesna dorosłość niosą ze sobą nową cnotę, a mianowicie Troskę.To zobowiązanie by troszczyć się o osoby, wytwory i idee, z którymi wcześniej byliśmy przejęci.

człowiek dorosły

Wg. Eriksona może tu wystąpić jako niewłaściwe rozwiązanie kryzysu :troska o siebie i brak orientacji na przyszłość.

• starzenie się, umieranie, koniec drogi życiowej

Wg. Eriksona w tym stadium rozwoju psychospołecznego wystąpić mogą niewłaściwe rozwiązania takie jak: poczucie bezowocności życia, rozczarowanie.

W wieku starszym podstawowym zadaniem jednostki staje się osiągnięcie integracji wewnętrznej. Integracja ta oznacza pełny rozwój osobowości, jej wewnętrzne zjednoczenie, harmonię - będące warunkami pogodnego nastroju, dobrych stosunków
z otoczeniem, pozytywnej oceny życia już przeżytego (choć zależność jest tu również odwrotna).

Zadania rozwojowe:

- podjęcie nowych ról związanych z emeryturą

- włączanie się do grupy rówieśników

- utrzymanie zainteresowań światem

- przystosowanie się do rosnących ograniczeń fizycznych

- przystosowanie się do straty bliskich

- wypracowanie dojrzałej postawy wobec śmierci

Osobowość: osobę w późnej starości charakteryzują ekstrawersja(ciepło wewnętrzne),towarzyskość, asertywność, poszukiwanie stymulacji, pozytywne emocje, ugodowość lub konfliktowość, sztywność zasad lub swoboda w postępowaniu, otwartość na przeżycia

Możemy wyróżnić typy starzenia się i powiązać je z typami osobowości:

1. typ osobowości biernie zależnej-ujawnił dwa sposoby starzenia:

• apatyczny- redukcja kontaktów z ludźmi, ograniczenie całej aktywności

• szukający wsparcia- silna potrzeba zależności

i kontaktu z ludźmi

2. typ osobowości zintegrowanej- osoba o bogatym życiu wewnętrznym i sprawnym umyśle, dojrzała, akceptująca swoje impulsy wewnętrzne i kontrolująca je w dostatecznej mierze

Sposoby starzenia:

• pierwszy to przeorganizowanie przez jednostkę swej aktywności w związku z przejściem na emeryturę w taki sposób, że zerwane kontakty z miejscem pracy zostaną zastąpione przez wieloraką aktywność w różnych organizacjach

• drugi to koncentracja na wąskiej dziedzinie nowej aktywności np. w ramach rodziny

• trzeci to świadome wyłączenie się z kontaktów społecznych, ludzie preferujący tryb życia nie angażujący się w żadną rolę społeczną

Zmierzenie się z problemami starości wymaga wcześniejszego przygotowania. Sposób rozwiązania kryzysu starzenia się zależy od dotychczasowej historii rozwoju człowieka, sama starość jest kumulacją przeszłych znaczeń jednostki lub rekapitulacją samego siebie (Erikson)

3. Metodologia pracy

3.1.Projekt metodologiczny badań własnych

Metodologia stanowi system założeń i sposobów uprawiania działalności badań naukowych. Metodologia zajmuje się sposobami uzasadniania stwierdzeń, zagadnień, praw naukowych, pojęć, hipotez, budową teorii i modeli.

Szczegółowa metodologia każdej nauki opiera się na podłożu zasad metodologii ogólnej. Jednak te zasady muszą być dopasowane do specyfiki badań uprawianych na obszarze danej dyscypliny naukowej.

Specyfika ta zaznacza się przede wszystkim w problemach badawczych, jakie stawia przed sobą ta dyscyplina i je rozwiązuje. Nie może być mowy o formułowaniu przez daną naukę swoistych dla niej twierdzeń, jeśli nie dysponuje ona niezbędną do tego odpowiednią aparaturą pojęciową. Ponadto metodologia dostarcza nauce reguł dotyczących wprowadzenia danej rzeczywistości,
a także pozwalają dokładnie określić, jakie pojęcia składać się będą na język swoisty wyłącznie dla danej nauki.

W badaniach pedagogicznych mających charakter weryfikacyjny sprawą ważną jest wybór odpowiedniej procedury związanej

z określonym sposobem postępowania. Obejmuje ona wszystkie działania związane z organizacją badań, jak również gromadzeniem i opracowaniem danych.

W niniejszym rozdziale sprecyzowano cele, problem badawczy oraz zmienne. Stanowią one projekt działań mogących spowodować realizację założonych celów, opisałam metody oraz zastosowane techniki badawcze.

3.2.Przedmiot badań i ich cel

Według T.Pilcha „przedmiotem badań mogą być tylko obiekty istniejące, poddające się pomiarowi zjawiska”

J.Brzeziński stwierdza, że „celem najważniejszym badacza jest poznanie prawdy by dać prawdziwy obraz tego wycinka rzeczywistości, który bada”

Celem poznawczym przeprowadzonych przeze mnie badań było poznanie czynników determinujących efektywne i skuteczne funkcjonowanie reklamy oraz określenie możliwych wpływów reklamy na wychowanie dzieci i młodzieży.

Problem szczegółowy - miłość a reklama.

Wymieniony cel ma charakter teoretyczno-praktyczny i odnosi się do działań badawczych, które mają na celu poznanie teoretycznych podstaw badanego zagadnienia, a także informacje o tym, co należy czynić, by poprawić i zmodyfikować istniejący stan rzeczy. Sformułowanie celu poznawczego badań uzasadnia przeprowadzenie badań.

3.3.Problemy badawcze, zmienne i wskaźniki

W literaturze z zakresu metodologii spotyka się najczęściej rozumienie problemu badawczego jako pytania, czy zbioru pytań.

Problem badawczy to tyle, co pewne pytanie czy zespół pytań na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie.

W mojej pracy problem badawczy to:

jakie czynniki determinują efektywne działanie reklamy i jak prezentowana w reklamie miłość może wpływać na współczesne wychowanie dzieci i młodzieży?

3.4 Metody, techniki i narzędzia badań

Zdaniem W. Okonia metoda to systematycznie stosowany sposób postępowania prowadzący do założonego wyniku.

Wybór metod, technik i narzędzi badań posiada ustaloną, nieodwracalną kolejność. Najpierw wybiera się metodę, do niej techniki a do technik narzędzia badawcze.

W mojej pracy posługiwałam się następującymi metodami

i technikami:

-ankietą

-analizą treści reklam prasowych i telewizyjnych

Rola badającego przy zbieraniu danych metodą ankiety ogranicza się do :

• opracowania odpowiedniej ankiety

• wyboru osób

• rozprowadzenia ankiet

• wskazania sposobów ich zwrotu

• zebrania zwróconych ankiet

Bezosobowy charakter ankiety oddziaływuje w określony sposób na respondenta skłaniając go do refleksji nad problemami zawartymi w badaniach. Zapewniona w ankiecie anonimowość, sprzyja również o wiele bardziej szczerym wypowiedziom.

Analizując treść reklam telewizyjnych i prasowych nieodzownym staje się zwrócenie uwagi na poniżej wymienione elementy i techniki ich realizacji.

Reklama telewizyjna

W książce „Reklama wg.Ottona Kleppnera” autor podaje, że przeciętna osoba spędza na oglądaniu telewizji ponad 1500 godzin rocznie. Reklama telewizyjna jest potężna

i kosztowna. Staje się skomplikowana także dlatego, że każdy widz jest ekspertem w dziedzinie reklamy telewizyjnej. Każdy doskonale wie, co lubi, a czego nie lubi w filmach reklamowych.

Każda reklama telewizyjna składa się z dwóch podstawowych składników: części wizualnej(obraz) oraz części dźwiękowej(słowa, muzyka, inne dźwięki).

Techniki wizualne to:

• Oświadczenia

W reklamach tego rodzaju mogą brać udział zarówno osoby znane, jak i nieznane. Widzowie fascynują się znanymi osobistościami.Takie osobistości jak np.Cindy Crawford czy Michel Jordan, ułatwiają przyciągnięcie uwagi widza.

• Rzecznik

Metoda zakłada zatrudnienie „prezentera”, który staje przed kamerą i wygłasza tekst bezpośrednio do widza. Mówca może pokazać produkt czy nawet zademonstrować jego działanie. Może zostać ukazany na tle scenografii (w salonie, kuchni, biurze)odpowiedniej dla danego produktu lub bez żadnej scenografii, na gładkim tle. Mówca powinien być osobą, która wzbudza sympatię i jest wiarygodna, lecz nie zwraca uwagi

w takim stopniu, żeby przyćmić sobą produkt.

• Demonstracja

Metoda ta jest bardzo często stosowana w reklamie wybranych kategorii produktów, gdyż telewizja jest idealnym środkiem przekazu, pozwalającym na pokazanie konsumentowi, jak działa produkt: jak łatwo gotuje się cały obiad w kuchence mikrofalowej czy też jak wspaniale maluje się oczy kredkami. Są używane zbliżenia, aby widz mógł dokładnie zobaczyć, co się dzieje.

• Zbliżenie

Istotą telewizji jest pokazywanie wszystkiego z bliska.

Jednakże nawet największy ekran telewizyjny jest za mały, by oddać niewielkie szczegóły w filmie reklamowym.

• Historyjka

Technika historyjki przypomina nakręcenie miniaturowego filmu (ze ściśle określonym początkiem, środkiem i końcem po 30 sekundach), z jednym wyjątkiem: komentarz rozbrzmiewa spoza kadru. Typowa scenka może ukazywać rodzinę próbującą pomalować duży dom przy użyciu zwykłego pędzla i farby. Kamera przenosi się następnie do domu sąsiada, gdzie nastolatek błyskawicznie maluje dom, garaż i ogrodzenie za pomocą farby
w sprayu. W czasie trwania scenki spiker objaśnia zalety owej farby.

• Porównania

Ich napój zawiera sodę, nasz jest jej pozbawiony. Porównanie jednego produktu z innym może być odpowiedzią na wątpliwości widzów. Porównanie zwykle atakuje lidera w danej kategorii produktu. Można także dokonać porównania stylu życia użytkownika naszego produktu i produktu konkurencji.

• Fotografie i grafika

Zastosowanie nieruchomych fotografii i / lub grafiki,
z rysunkami i liternictwem w komiksowym stylu, może stanowić podstawę dobrze skonstruowanej reklamy.

• Z życia wzięte

Jest to stara technika dramatyczna; polega na tym, że aktor opowiada historyjkę, próbując zainteresować widzów produktem.

Jest to krótki minispektakl z produktem w roli głównej. Większość reklam typu „z życia wzięte” rozpoczyna się od zdefiniowania produktu, a produkt dostarcza rozwiązania.

Widz musi postrzegać problem jako coś rzeczywistego,

a korzyść wynikająca z proponowanego rozwiązania musi być adekwatna do problemu. Ponieważ rozwiązanie problemu przydaje się niemal w każdej reklamie, technika ta jest szeroko stosowana.

• Wywiad z klientem

Większość osób pojawiających się w reklamach telewizyjnych to profesjonalni aktorzy, lecz do wywiadów zatrudnia się amatorów. Osoba prowadząca wywiad lub głos spoza kadru może poprosić gospodynię domową, zwykle przedstawioną z nazwiska,

o porównanie reklamowanego środka do czyszczenia z używanym przez nią obecnie; ma ona usunąć dwie identyczne plamy na zlewie. Kobieta odkrywa, że reklamowany środek jest skuteczniejszy

• Winiety i sytuacje

Twórcy reklam napojów bezalkoholowych, piwa, słodyczy i innych masowo spożywanych produktów spożywczych uważają, że technika ta skutecznie wzbudza podniecenie i motywację do dokonania zakupu. Reklama składa się zwykle z serii szybko po sobie następujących scen, które ukazują ludzi czerpiących zadowolenie z życia i stosowania produktu. Ścieżka dźwiękowa to często piosenka z tekstem opisującym oglądaną przez nas sytuację i oferowaną przez produkt satysfakcję.

• Humor

Humor to narzędzie popularne od dawna zarówno wśród autorów tekstów, jak i konsumentów, gdyż dzięki niemu reklama staje się ciekawsza.

• Animacja

Film animowany może składać się z nieruchomych rysunków narysowanych przez grafika, które fotografuje się na kliszy filmowej klatka po klatce; szybkie wyświetlanie ich jedna po drugiej daje złudzenie ruchu. Najpopularniejszy rodzaj filmu animowanego to kreskówka. Lubiana zwłaszcza przez dzieci, lecz popularna wśród widzów w każdym wieku, kreskówka może stworzyć ciepłą, przyjazną atmosferę, zarówno dla produktu, jak
i treści przesłania.

Animacja telewizyjna to technika polegająca na „ożywianiu” przedmiotów nieożywionych w taki sposób, że ustawia się obiekt przed kamerą do animacji i filmuje go po jednej klatce.

• Zdjęcia poklatkowe

Można sfotografować opakowanie lub inny przedmiot w kilku różnych pozycjach-jeśli potem wyświetlimy wszystkie klatki jedna po drugiej, stworzymy złudzenie ruchu. Dzięki niej opakowanie produktu może „chodzić”, ”tańczyć” i przemieszczać się, jakby nagle ożyło.

• Rotoskoping

Technika ta polega na tym, że tworzy się oddzielnie sceny animowane i sceny z żywymi aktorami, a następnie montuje się je razem. Żywy aktor może jeść śniadanie, a animowane zwierzątko będące znakiem towarowym może podskakiwać mu na ramieniu
i mówić do niego.

• Rozwiązanie problemu

Technika ta istnieje od początków telewizji. Zadaniem wielu produktów jest rozwiązanie problemu potencjalnego klienta; może być nim ból głowy, brak łączności lub osad nazębny. Wystarczy pomysł. Rozwiązania dostarczy produkt. Rozwiązanie problemu przypomina typ „ z życia wzięte”, lecz brak tej technice szczegółowej opowieści i akcji.

• Reklama nastrojowa

Technika ta jest trudna i kosztowna. Często stanowi połączenie kilku technik. Główny cel to stworzenie pewnego nastroju i wizji produktu, którego próbujemy sprzedać.

• Seriale

Technika ta jest jak dotąd najbardziej energiczną reakcją branży na opuszczanie reklam (np. przez przełączanie kanałów). Serial to kilka reklam tworzących grupę lub kampanię; każda z nich to kolejny odcinek opowieści. Metoda ta została wypróbowana przez serię z króliczkiem reklamującym baterie Energizer.

• Spoty dwuczęściowe

Odmiana reklamy w formie serialu: dwa powiązane ze sobą spoty reklamowe (zwykle piętnastosekundowe)rozdzielone całkowicie

z nim niezwiązanym filmem reklamowym.

Teoria leżąca u podstaw reklam dwuczęściowych głosi, że dzięki wyłamaniu się z tradycyjnego formatu reklama danego produktu zostanie łatwiej zapamiętana.

• Inforeklamy

To reklama wyglądająca jak zwykła audycja. Oczywistą zaletą inforeklam jest to, że reklamodawca ma do dyspozycji cały program o swoim produkcie.

• Techniki łączone

Większość reklam to połączenie różnych technik. Spiker może rozpocząć od tekstu reklamy i podobnie ją zakończyć, lecz
w środku nastąpią zbliżenia produktu. Właściwie w każdej reklamie powinno być jedno lub dwa zbliżenia ukazujące opakowanie produktu i jego logo. Miejsce na humor znajdzie się w większości technik. Filmy animowane i ujęcia z żywymi aktorami stanowią skuteczną kombinację w wielu reklamach, porównania zaś mogą być łączone prawie z każdą inną techniką.

• Komputerowe techniki postprodukcyjne

Technologia pozwalająca grafikom komputerowym na uzyskanie wielu elektronicznych efektów telewizyjnych: ściskanie, zgniatanie i rozciąganie obiektów znacznie szybciej niż za pomocą tradycyjnych narzędzi. Równocześnie można dodawać wiele warstw obrazu.

Reklama prasowa

Prasa stanowi największe źródło przychodów reklamowych. Jest jednym z głównych mediów lokalnych dla detalistów, firm ogólnokrajowych oraz innych reklamodawców.

Czytelnicy gazet są różni. Gazety muszą określać swoich czytelników na podstawie zainteresowań tematycznych, preferencji medialnych oraz kategorii demograficznych i podziału opartego na stylu życia, a następnie korzystać z tych informacji.

Wg. Amerykańskiego Towarzystwa Wydawców Gazet czytelników prasy można podzielić na cztery kategorie: lojalna, ryzykowna (ryzyko zaprzestania kupowania gazety), potencjalna
i słabych potencjalnych klientów.

Maleje zainteresowanie „wiadomościami jako rozrywką”, wzrasta zainteresowanie wiadomościami, które można wykorzystać.Ludzie szukają praktycznych porad, mogących pomóc im w życiu rodzinnym.

Dzieci zaczynają rozwijać w sobie zwyczaj czytania gazet w domu wtedy, gdy widzą w nich swoje nazwiska lub zdjęcia. Publikacja
w gazecie daje im poczucie ważności oraz związku między własnym życiem a wydarzeniami opisywanymi w gazecie.

Dwie trzecie nastolatków czytuje przynajmniej jeden dziennik

w tygodniu. Badania dowodzą, że nastolatki uwielbiają świat techniki i należą do najczęstszych użytkowników serwisów informacyjnych gazet, wykorzystując telefon, faks lub komputer.

Kobiety czytają więcej niż mężczyźni, lecz preferują czasopisma
i książki. Nic w tym dziwnego skoro gazety poświęcają dwa razy więcej miejsca tematom bardziej interesujących mężczyzn niż kobiety. Badania wykazują, że kobiety interesują: macierzyństwo, związki rodzinne, przyjaźń, stosunki w pracy, żywność, zdrowie, etyka i religia. Kobiety pragną czytać o podobnych do siebie kobietach, borykających się z tymi samymi problemami, brakiem czasu i mnogością zadań.

Nie są już nowością na naszym śląskim rynku wydawniczym bezpłatne suplementy np. Echo Miasta lub Metro. Interesującym dodatkiem do sobotniego wydania Gazety Wyborczej są ”Wysokie obcasy”.

Zaletą gazet jako nośnika reklamy jest ich trwałość w sensie fizycznym. Co prawda „cykl życia” danego numeru gazety nie jest zbyt długi, ale potencjalny klient, zainteresowany reklamą ma szansę wyciąć ogłoszenie z gazety, zachować je, przejrzeć
w wolnej chwili. Wielu czytelników gazet wykorzystuje zawarte
w nich informacje do dokonywania porównań sklepów, ofert sieci komórkowych czy innych.

Czasopisma są czytane inaczej niż gazety. Z badań prowadzonych przez angielską agencję Millward Bron wynika, iż wielostronicowe miesięczniki kobiece są czytane nawet przez 5 miesięcy od daty ukazania danego numeru. Cieszą się wśród swych odbiorców

prestiżem i reputacją. Często czasopisma są kolekcjonowane. Czytelnicy wracają do starych numerów po upływie jakiegoś czasu i (uwaga) mają szansę kilkakrotnie zetknąć się z daną reklamą. Dobra jakość reprodukcji kolorowych zdjęć czyni je znacznie atrakcyjniejszymi od gazet. Kolor odgrywa niepoślednią rolę
w reklamie mody, kosmetyków i artykułów spożywczych.

Wśród największych zleceniodawców w czasopismach polskich znajdujemy producentów kosmetyków i żywności

Oprócz koloru bardzo ważną jest wielkość reklamy i miejsce umieszczenia reklamy -popularna technika to spad, w której reklamy kończą się wraz z końcem kartki papieru oraz wkładki

i reklamy wielostronicowe.

• Typografia

Typografia to sztuka poprawnego wykorzystania krojów pisma

Krój pisma zawsze stanowił ważny element projektu reklamy. Tworzy on nastrój, zwiększa lub zmniejsza czytelność i nadaje przesłaniu określony wizerunek.

Zadaniem drukowanego tekstu jest szybki i skuteczny przekaz treści. Nagłówki powinny przyciągać uwagę czytelnika
i zachęcać go do przeczytania reszty tekstu. Złożenie tekstu samymi wersalikami nie zawsze daje żądany skutek.

Badania wykazały, że czytelnicy odbierają małe litery jako łatwiejsze w czytaniu niż tekst składający się z samych wersalików. Udowodniono także, iż zmienna wysokość małych liter składających się na słowa tworzy zapamiętywaną przez czytelnika sylwetkę pozwalającą na przypomnienie sobie znaczenia słowa po jego zobaczeniu. Słowa składające się z małych liter czyta się szybciej niż słowa złożone samymi wersalikami.

Modelowy proces czytania zachodzi, gdy oko jest w stanie przesunąć się wzdłuż linii tekstu, odczytując trzy lub cztery słowa za jednym razem, po czym przeskakuje do następnej grupy słów itd.

Tekst złożony małymi literami czyta się o 13,4% szybciej niż złożony samymi wersalikami.

Białe litery na ciemnym tle czyta się wolniej niż litery czarne na białym tle

• Złożony tekst i grafika

Następnym krokiem po ustaleniu wymiarów tekstu jest połączenie go z reszta materiału reklamowego(ilustracje, logo itp.).

• Pozycja i rozmieszczenie reklamy

Miejscami najbardziej czytanymi są okładki czasopism. Badania wykazują, że druga strona okładki tj.( odwrotna, wewnętrzna strona) osiąga poziom uwagi czytelników prawie 30 % wyższy niż strona wewnątrz, trzecia strona okładki (tj.tylna, wewnętrzna strona)- 22% więcej uwagi, tak samo czwarta (ostatnia strona pisma)

Badania pokazują, że umieszczenie reklamy po prawej lub lewej stronie nie wpływa znacząco na liczbę czytelników reklamy.

Badania wykazują również, że umiejscowienie reklamy na początku pisma ma doprawdy niewielkie znaczenie, daje tylko nieznaczną przewagę i z pewnością nie gwarantuje zwrotu dopłaty za taką pozycję.

• Kolor i wielkość

Znawcy twierdzą, że dodanie drugiego koloru ma ograniczoną wartość, a zwiększona poczytność nie zrekompensuje kosztów. Dopiero użycie czterech kolorów prawdopodobnie zwiększy liczbę czytelników.

Liczba kontaktów odbiorców z reklamą nie rośnie proporcjonalnie do wzrostu wielkości reklamy w czasopiśmie, to jednak większa powierzchnia reklamowa pozwala na większa kreatywność.

• Wkładki i reklamy wielostronicowe

To najczęściej dwustronicowa rozkładówka. Niektóre rozkładówki otwierają się po wewnętrznej stronie wierzchniej okładki i mają zwykle dwie lub trzy strony; zwane są zakładkami.

4. Analiza reklam telewizyjnych i prasowych wykorzystujących motyw miłości

Zaprezentowane reklamy zawierają w swej treści motyw miłości. Pojawia się element miłości rodzicielskiej, rodzinnej, a także jako rodzące się uczucie między dwojgiem ludzi czy nić sympatii wśród paczki znajomych.

Opisując reklamy zwracam uwagę na te elementy, które mają nas, konsumentów dorosłych i konsumentów dzieci uwieść.

Nie tylko w USA dzieci spędzają wiele godzin dziennie
w towarzystwie mediów ( telewizji, Internetu i gier komputerowych), dlatego też drogie kampanie reklamowe

w przeciętnym dziecku mają wdzięcznego odbiorcę. W efekcie obserwujemy zjawisko, które bywa nazywane kidfluence (od ang.kid-dziecko, influence-wpływ). Współautorka książki zatytułowanej” Kidfluence: Dlaczego dzieci oznaczają dziś biznes” wyżej wymienione zjawisko opisuje jako wpływ dzieci na to , co kupuje się dla nich i dla całej rodziny.

Opis reklam

1. Reklama prasowa „Świat kobiety” nr 1/2006

Sok pomarańczowy „Siódme niebo”

Reklama przedstawia szczęśliwą, kochającą rodzinę na pikniku. Córeczka trzyma w dłoniach owocowy szaszłyk, którym karmi rodziców. Dzieci są w objęciach rodziców, na twarzach wszystkich widać uśmiech. Tłem jest błękitne niebo i lekkie chmurki

Napis u góry reklamy to tekst białymi literami o zmiennej wielkości na ciemnym (niebieskim tle) : Wystarczy ich uśmiech….

……..odrobina czułości……

…drobny gest

Wystarczy, że jesteśmy razem…

wtedy każda chwila

ma ten cudowny smak….

smak Siódmego nieba

Na dole reklamy pokazano karton soku i umieszczono napis (białe litery na ciemnym tle): „Smak cudownych chwil”.

Reklama ma 6 kolorów, umieszczono ją wewnątrz gazety.

Treść umieszczonego tekstu odwołuje się do radosnych chwil spędzonych w gronie rodziny, a smak pomarańczowego soku to

„smak cudownych chwil”

2. Reklama prasowa „Claudia” nr 11/2005

Sklepy sieci Plus

Reklama przedstawia rodzinę, która dokonała zakupów w sklepie Plus. Ojciec pcha wypełniony po brzegi wózek sklepowy, obok idzie uśmiechnięta mama trzymająca za rączkę córkę w wieku przedszkolnym, starszy syn idzie obok ojca. Cała rodzina zadowolona z udanych zakupów.

Zdjęcie sugeruje, że można dokonać w Plusie zakupów, z których zadowoleni są wszyscy członkowie rodziny w myśl zasady dla każdego coś miłego.

Duże litery przy logo firmy: Rodzinne, Tanie Zakupy namawiają rodzinę do robienia zakupów właśnie w sklepach sieci Plus.

Odmienne, drobne litery poniżej w tekście również: wszystko, czego potrzebujesz na co dzień, przyjazna obsługa, dobra jakość, małe ceny.

Na dole reklamy adresy sklepów w całym kraju, podany numer bezpłatnej infolinii oraz adres strony internetowej.

Druga strona reklamy to napis: cofamy ceny o 10 lat (1995-2005) oraz 10 lat Plus.

To dwustronicowa rozkładówka. Zastosowano różnoraką typografię oraz 6 kolorów.

3. Reklama prasowa „Claudia” nr 11/2005

Kredyty mieszkaniowe Bank BPH

Reklama przedstawia szczęśliwą rodzinę w kuchni. Mama z pełnym miłości uśmiechem spogląda na trzymanego na rękach synka; tata stoi przy blacie kuchennym, kroi produkty i spogląda z uśmiechem na żonę i dziecko.

Na pierwszym planie widać śpiącego pręgowanego kota, na którym skupiona jest uwaga syna. To spełniona rodzina, dziecko jest
w centrum uwagi rodziców, a wnętrze kuchni wypełnione modnymi meblami.

Napis: Kuchnia, łazienka i duuuży spokój. Kredyty mieszkaniowe Banku BPH.

Wyżej zacytowany napis sugeruje, że ten właśnie kredyt zapewni rodzinie taką szczęśliwą atmosferę i komfort.

Zastosowano złożony tekst i grafikę: logo firmy, informacje
o kredycie mają zróżnicowaną wielkość, kolor występuje w 10 barwach, reklama jednostronicowa.

oraz „TO i OWO” z dnia 28.03.2006

Ta reklama jest znacznie mniejsza. Tu występuje na pierwszym planie szczeniak, który trzyma w pysku duże domowe papucie.

W tle na kanapie siedzi mama z dzieckiem.

Tekst zawiera inne informacje niż na wcześniej opisanej reklamie. Interesującym rozwiązaniem jest np. podanie miesięcznej raty spłaty przy określonym pobranym kredycie.

Zarówno w jednej jak i drugiej reklamie zastosowano tzw. schemat dziecięcości.Wiemy, jak upragnionym towarem dla rodziny jest mieszkanie, więc to zdjęcie to spełnienie marzenia każdej rodziny.

Wg. słów Z. Baumana zaciąganie kredytów mieszkańcy świata witają z radością. Przekonanie, że kredyt to zbawienny rodzaj zobowiązania podtrzymują gorliwie banki i towarzystwa kredytowe, które obiecują przejąć i „spłacić ”wszelkie zobowiązania wobec innych banków i towarzystw. Nie w tym logiki, ale niewiele ludzi się nad tym zastanawia.

4. Reklama prasowa „Świat kobiety” nr 08/2005

Kawa PRIMA

Pierwsza strona przedstawia czteropokoleniową rodzinę pozującą do zdjęcia w słoneczny letni dzień, w ogrodzie. Wszyscy, oprócz prawnuczki trzymają w ręce białe filiżanki. Cała rodzina jest uśmiechnięta.

Po prostu każdy chciałby tak miło spędzać czas z bliskimi.

Druga strona przedstawia napełnione czarną kawą białe filiżanki (połączone są cienkimi liniami po dwie) i opakowanie CAFE PRIMA Finezja.

Napis to białe litery na czarnym tle: PEŁNIEJSZY SMAK ŻYCIA

Reklama ma 10 barw

Tak szeroko przedstawiana oferta handlowa począwszy od soku, kosmetyków dla mężczyzn, kawy, sieci sklepów PLUS, sieci telefonicznej Dialog oraz kredytów mieszkaniowych to przykład reklam kierowanych do ogółu konsumentów. Może kupią właśnie ten zareklamowany produkt. A jak odbierają ten przekaz dzieci

i młodzież ? Czy widząc w koszu rodziców reklamowane produkty wybiorą ten gatunek kawy, ten sklep ? Możemy przypuszczać, że tak. Przeprowadzone badanie wykazało, że dzieci wkładały do koszyków te same produkty co ich rodzice. Były to między innymi alkohole i używki.

Czy te reklamy przedstawiają prawdziwy obraz szczęśliwej rodziny? Czy podany gatunek kawy i soku owocowego może być gwarantem udanego spotkania rodzinnego? Czy wspólne zakupy

w sklepach sieci Plus i podjęty kredyt mieszkaniowy scementują więzi rodzinne?

Występuje w tych reklamach argumentacja emocjonalna.

Rodzina jest naturalnym środowiskiem życia dzieci i młodzieży.
i jako takie oddziałuje na nie socjalizująco (uspołeczniająco), stwarzając warunki sprzyjające rozwojowi lub hamując go. Niezależnie od tego, jak funkcjonuje, czy jest środowiskiem zdrowym i wartościowym moralnie, czy też przejawia wyraźne cechy patologii- w każdym przypadku kształtuje ich osobowość, postawę społeczną, wyznacza koleje losu

Dwa pojęcia szczęścia są rozpowszechnione w mowie potocznej: jedno ma charakter przedmiotowy, drugie zaś podmiotowy.

W pierwszym znaczeniu „szczęście oznacza wybitnie dodatnie wydarzenia, które kogoś spotykają, w drugim wybitnie dodatnie przeżycia”. W reklamach spotykamy i jedne i drugie.

5. Reklama prasowa „ Claudia” nr 11/2005

Lek Rutinacea

Reklama przedstawia rodzinę. Mama profilaktycznie zawsze stosuje Rutinacea. Tata jest lekarzem i dba o swoją rodzinę, sam stosuje Rutinacea. Dzieci to Ania i Wojtuś, którym mama, aby się nie przeziębili, daje Rutinacea junior w tabletkach do ssania lub syropie.Nad głowami tata trzyma rozłożony kolorowy parasol

z umieszczonym tekstem: Rutinacea

Ochrona przed grypą

i przeziębieniem.

Reklama ma złożony tekst, 11 kolorów, zastosowano wielorakie kroje pisma. Jest nawet kupon promocyjny.

Patrząc na tę reklamę należy przypuszczać, że każdy z rodziców który dba o zdrowie dzieci i swoje, powinien kupić ten produkt. Jeśli kupi to on i jego rodzina będą zdrowi i uśmiechnięci.

6. Reklama prasowa `CLAUDIA” nr 10/2005

Lek TRAN

Reklama przedstawia trzypokoleniową rodzinę. Wszyscy są uśmiechnięci, przytuleni do siebie, bliscy sobie. Cieszą się sobą , nic im nie dolega. To zdjęcie wraz z umieszczonym tekstem

o walorach tranu oraz z informacją, że jest to rodzinne opakowanie skłania do zakupu, bo będzie dla każdego z rodziny

i można je kupić bez recepty .A więc można oszczędzić sobie wizyty u lekarza, a TRAN uzupełnia niedobory witamin A i D, jest ważny w profilaktyce chorób serca.

Ma 9 kolorów a tekst wieloraki krój pisma.

7. Lek METEO

Reklama przedstawia parę młodych ludzi. Mężczyzna okrywa siebie i partnerkę kurtką. Kobieta jest uśmiechnięta, wygląda na zadowoloną i bezpieczną.

Ta reklama zawiera pełny opis preparatu polecanego jako specjalnie dla osób wrażliwych na pogodę.

8. Reklama prasowa „Dobre Rady” nr 01/2006

Lek Vicard

To reklama przygotowana z myślą o Dniu Babci. Przedstawia wnuczkę całującą w policzek babcię. Babcia jest uśmiechnięta wygląda na szczęśliwą.

Napis: Nie ma lepszego prezentu niż zdrowie

Dla kochanej babci w dniu Jej święta

I już wiemy co należy kupić babci w dniu Jej święta. Tylko Vicard tonik i Lecytynę. Ta specjalna oferta daje jeszcze gratis drażetki
(30 szt.), nie wspominając już o kieliszku na lekarstwo. Na dodatek całość oferty można kupić w eleganckiej puszce.

9. Reklama prasowa „Świat kobiety” nr 11/2005

Lek Multi-tabs ACTIVE

Reklama przedstawia rodzinę biegnącą po plaży. Rodzice i dwoje dzieci trzymają się za ręce, są uśmiechnięci.

Widzimy, że ten bieg nie sprawia im żadnej trudności, wręcz przeciwnie- biegną z radością; rodzinny korowód prowadzi córka.

Reklama ma 6 kolorów oraz wielorakie kroje pisma, które akcentują różne aspekty leku.

Reklama sugeruje, że dzięki temu specyfikowi będziemy zdrowi, będziemy radośnie biegać po plaży.

10. Reklama prasowa

Lek TANTUM VERDE

Reklama przedstawia rodziców z córką i synem. Postacie są do siebie przytulone. Na twarzy mamy szeroki uśmiech.

Napis: od lat z naszą rodziną w leczeniu stanu zapalnego i bólu gardła.

Dalej opis działania leku.

Patrząc na przedstawioną rodzinę można być pewnym, że oni nie mają problemów zdrowotnych z gardłem. Im to lekarstwo na pewno pomogło.

Czy reklamowane środki są na pewno bezpieczne? Czyż nie lepiej jednak pójść do lekarza i zasięgnąć porady specjalisty, niż łykać leki, które pomagają wszystkim? Reklam leków dostępnych bez recepty jest dużo. To przede wszystkim witaminy, środki wzmacniające, przeciwprzeziębieniowe i przeciwbólowe.
W reklamie pojawia się napis: przed użyciem skonsultuj się

z lekarzem lub przeczytaj ulotkę , ale nie wszyscy klienci są tak zdyscyplinowani. Reklama natomiast przedstawia zadowolonych, zdrowych ludzi. Ludzi, którym lek pomógł. Dorośli czytają w ulotce o przeciwwskazaniach, o dawkowaniu leku. Dzieci i młodzież łyka środki licząc tylko na ich skuteczność, nie zastanawiając się nad skutkami ubocznymi. Nasuwa się również jeszcze jedna uwaga: nawet witaminy zażyte w nadmiernej ilości bywają szkodliwe czy wręcz zabójczo niebezpieczne. Tutaj należałoby szczególnie zwrócić uwagę rodziców, by należycie zabezpieczali lekarstwa przed dziećmi (te małe kolorowe tabletki jakże są podobne do cukiereczków). Nawet jeśli są one dostępne bez recepty, zażyte niewłaściwie mogą być niebezpieczne.

11. Reklama prasowa sieci telefonicznej Dialog telecom „Wysokie obcasy nr 16/ 2006 dodatek sobotni do Gazety Wyborczej „, ”Newsweek Polska” nr 17/2006, „Przekrój” nr 15/2006

Reklama jest jednostronicowa i przedstawia płód dziecka. Widzimy jego spokojny wyraz twarzy, przymknięte oczy.
W napisach zastosowano różnorakie wielkości liter oraz dwa kolory liter: pomarańczowy i ciemnoniebieski, które to kolory są powtarzają się również w znaku firmowym przedsiębiorstwa.

Napis: „Już na początku wyrażamy nasze potrzeby…i czekamy na odpowiedź. Już od samego początku rozmawiamy. Dzięki rozmowie czujemy bliskość innych i możemy osiągnąć to, co sobie wymarzyliśmy. Rozmawiamy, bo dialog leży w naszej naturze.”

Ta przedstawiona w „Przekroju” ma znacznie mniejszy format,

Jest to jednak ta sama reklama.

12. Reklama prasowa „ŚWIAT KOBIETY” nr 3/2006

Telefony komórkowe NOKIA

Reklama przedstawia fragment pokoju, kolorową ścianę na której zawieszone jest zdjęcie starszej pani (babcia?), kilkorga młodych ludzi (paczki przyjaciół?) oraz uśmiechniętej pary. Na tle kanapy umieszczono model aparatu komórkowego z nazwą NOKIA.

Napis: białe litery na ciemnorudej ścianie to „Miło Cię słyszeć”.

Dalej, na dole strony opis funkcji tego telefonu to zielone litery.

Natomiast inną wielkość liter ( najmniejsze w tej reklamie) i kolor ma przesłanie reklamy: ”jak to dobrze być zawsze w kontakcie
z najbliższymi. Wystarczy wziąć do ręki telefon Nokia 6030
i zadzwonić lub, korzystając z wygodnej klawiatury, napisać wiadomość tekstową. Z telefonem Nokia 6030 tak łatwo jest dzielić się szczęściem”

Reklama sugeruje, że gdy jesteś właścicielem tego modelu telefonu to zawsze możesz liczyć na takie słowa, jak miło Cię słyszeć i, że masz do kogo zadzwonić; że są to osoby Ci drogie

i bliskie.

Reklama ma 6 kolorów.

Czy sugerowanie, ze jedynie dzięki telefonom możliwy jest bliski

i częsty kontakt z naszymi znajomymi jest moralne ?. Jak podaje prasacoraz rzadziej decydujemy się na wysyłanie tradycyjnych listów. Zjawisko to dotyczy szczególnie osób, które nie ukończyły 25 lat. W przedziale wiekowym 15-24 lata tylko 5 % ankietowanych komunikuje się, używając pióra i papieru, a aż 70 % młodych ludzi (do 25lat)nie wyobraża sobie życia bez telefonu komórkowego. Młodzi ludzie deklarują, że pióro i papier zostały wyparte przede wszystkim przez klawiaturę komputera (50%), klawiaturę telefonu komórkowego (30%) i rozmowy z mobilnych telefonów. Zacytowane badania zostały przeprowadzone przez grupę mediów (IPA TouchPoints) i dotyczą brytyjskiego rynku.

13. Reklama prasowa „Gazeta telewizyjna dodatek do Gazety Wyborczej” nr 53/2006 Oferta Orange Go

Reklama przedstawia uśmiechniętą młodą kobietę obejmującą mężczyznę, który symbolicznym gestem pokazuje prowadzoną rozmowę telefoniczną/zadzwoń.

W tle zdjęcie zestawu i opisem: telefon Siemens, cena 169 zł brutto .

Napis: 30 groszy za minutę w Orange Go

Przyszłość jest jasna, przyszłość to Orange

Reklama jest jednostronicowa, ma logo firmy, różnoraką typografię połączoną z dwoma kolorami liter, cała reklama ma 6 barw.

Przedstawiona para sprawia wrażenie szczęśliwych
i korzystających z telefonu komórkowego. Są elegancko ubrani

i telefon komórkowy świetnie do nich pasuje.

14. Reklama prasowa Oferta Plus „Gazeta Wyborcza” 29.03.2006, „Przekrój” nr 15/2006

Reklama przedstawia parę młodych ludzi siedzących na przeciwległych końcach kanapy. Każde z nich trzyma w ręku aparat komórkowy. Na prezentowanym modelu telefonu komórkowego Sony Ericsson widzimy ich wspólne zdjęcie. Możemy przypuszczać, że to ten telefon pokonał ich nieśmiałość i być może jest szansą na bliższą znajomość bo PLUS zapewnia” darmowe rozmowy i wideorozmowy bez limitu” .

Reklama ma 6 kolorów, logo sieci komórkowej Plus i produktu Sony, tu również są białe litery na ciemnym tle, bo taki tekst czyta się wolniej.

Trzy wyżej przedstawione reklamy to oferta telefonów komórkowych. To artykuł, który w chwili obecnej posiada już bardzo wielu użytkowników. To rynek, gdzie nowe modele telefonów z dodatkowymi funkcjami; nowe taryfy i coraz tańsze połączenia pojawiają się regularnie w ofertach sieci komórkowych. I to nie tylko z okazji świąt. To rynek , na którym przede wszystkim młodzież dokonuje zakupów i jest w pełni zdolna wykorzystać wszystkie nowinki techniczne w aparatach. Bo wg. sprzedawców starsi klienci, chociaż posiadają nowoczesne telefony, to nie wykorzystują ich w pełni.

Telefony komórkowe stały się modnym prezentem dla dzieci
w wieku szkolnym, młodzieży i studentów. Reklamowany telefon natomiast najbardziej pożądanym. Biorąc pod uwagę cenę, nie jest to jednak tani prezent.

Czy dzieci i młodzież mogą być klientami, o których warto zabiegać? Okazuje się, że tak. Wg. ankiety CBOS ( na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji Konsumentów)wyliczono kieszonkowe otrzymywane przez dzieci i podano, że polskie dzieciaki wydają miesięcznie 380 mln zł.. Nie tylko same chodzą na zakupy, ale-jak wynika z badań- podpowiadają rodzicom, jakie produkty wybierać ( zdarza się tak w trzech na cztery rodziny).

CBOS podyktował dzieciom niepełne slogany np.”będziesz wielki”, „doda ci skrzydeł”, a one miały je uzupełnić. Zrobiło to aż 90 % przebadanych dzieci.

Te reklamy używają argumentacji racjonalnej.

15. Reklama prasowa Produkty marki Gillette „Gazeta telewizyjna dodatek Gazety Wyborczej” z dnia 31.03.2006r.

Reklama jednostronicowa przedstawia zwróconych ku sobie kobietę i mężczyznę; mają przymknięte oczy i uśmiechy na twarzach. Kobieta z uśmiechem dotyka dłonią policzka mężczyzny.

Napis dużymi literami: Testowany. Nie tylko naukowo.

Mniejsze litery to treść: Codziennie tysiące kobiet testują wyjątkową gładkość męskich twarzy, którą zapewnia użycie żelu do golenia Gillette Series.

W dolnej części reklamy opis działania żelu: cztery czynności golenia, każdy etap opatrzony zdjęciem. Trzy zdjęcia to twarz męska, czwarte to męskie dłonie z kroplą żelu. Pod każdym zdjęciem opis zalet produktu kosmetycznego.

Na stronie zdjęcie produktów Gillette tj. maszynka do golenia, gel w sztyfcie oraz gel w aerozolu.

Napis : nie wierz nam na słowo. Przetestuj go sam

Strona kończy się napisem białymi literami na ciemnym tle:

„Gillete. Najlepsze dla mężczyzny”.

To ostatnie zdanie znane jest nam już od wielu lat, bo ten slogan jest wręcz utożsamiany z tym produktem.

Reklama ma 5 kolorów, umieszczono na stronie również logo produktu. Cały tekst ma różnorodne kroje pisma.

Prezentowane zdjęcie kobiety i mężczyzny sugeruje, że jeśli partner będzie używał tego produktu, to taki sam uśmiech będzie gościł na twarzach innych par.

Cały tekst ma różnorodne kroje pisma.

16. Reklama prasowa Telewizor GRUNDIG „Gazeta telewizyjna dodatek Gazety Wyborczej” z dnia 31.03.2006r.

Para młodych ludzi siedzi na kolorowej kanapie, ich wzrok skierowany jest w jednym kierunku. Możemy przypuszczać, że

w kierunku telewizora GRUNDIG. Wklejony w tło kanapy kontrastowy napis: Lepiej na kanapie niż na stadionie, sugeruje, że przed tym telewizorem miło, lepiej (bo wygodnie ? bezpiecznie? spokojnie?) spędza się czas. I to we dwoje.

Reklama jednostronicowa, zawiera 8 kolorów, logo produktu, zastosowano 5 wielkości liter.

17. Reklama prasowa firmy RESERVED „Wysokie obcasy” dodatek sobotni do gazety Wyborczej nr 14 z dn.08.04.2006

Reklama przedstawia młodą kobietę i młodego mężczyznę noszących ubranie firmy Reserved. Oboje stoją w niewymuszonej, naturalnej pozycji. Reklama zawiera logo firmy, jest stonowana kolorystycznie, bo prezentowana odzież jest
w odcieniach czerni i piasku. Przedstawiona para prezentuje się elegancko.

18. Reklama prasowa Śkoda Fabia „Playboy” nr 04/2006. „Wprost” nr14/2006

To reklama, która została umieszczona jako okładka czasopisma , jako ostatnia strona . Wiemy, że wg. specjalistów takie umieszczenie tekstu gwarantuje zwiększoną uwagę czytelników.

Reklama przestawia parę będącą w domu ze swoimi zwierzakami tj. kotem i psem. Za panoramicznym oknem widzimy czerwony samochód Śkodę. Tekst podaje pełną informację o ofercie firmy: stronę internetową, zużycie paliwa wybranego modelu, 50% ceny samochodu model Śkody Fobii Junior 1.2, warunki kredytowania.

Zastosowano zróżnicowaną typografię oraz 13 kolorów.

To reklama informacyjna. Kupując różne produkty, przeciętny Kowalski jest w różnym stopniu zaangażowany w zakup. Konsument planujący zakup nowego samochodu jest silnie zaangażowany, co prowokuje go do aktywnego poszukiwania informacji o ofercie producenta. Sytuacje silnego zaangażowania towarzyszą zakupom związanym z wydatkowaniem dużych sum pieniędzy , zaangażowaniem ego nabywcy oraz w przypadkach produktów będących nowościami rynkowymi lub takimi, których konsumpcja ma charakter „społecznie widoczny”. Reklama umieszczona w wyselekcjonowanym mediach dostarcza potencjalnemu nabywcy racjonalnych argumentów do wyboru promowanej marki.

Adresatem czasopisma jest płeć brzydka (wiek nieistotny),
a posiadanie samochodu jest marzeniem prawie każdego z nich. Obecnie polski rynek samochodowy zanotował spadek kupna nowych samochodów, a więc to marka może zadecydować
o wyborze salonu. Czy kupujący to czasopismo młodzi ludzie nabiorą przekonania, że to dobry samochód dla mężczyzny? Ponieważ celem reklamy nie jest w tym przypadku obszerne argumentowanie, lecz przekazanie nazwy markowej oraz bardzo prostego, łato zapadającego w pamięć sloganu związanego
z marką.. Reklama (bodziec) próbuje w tym przypadku sprawić, by konsumenci wiązali z marką jakieś przyjemne lub unikalne skojarzenia. Poprzez powtarzanie tychże asocjacji reklamująca się firma ma nadzieję, że ten przyjemny, wyjątkowy wizerunek marki sprowokuje konsumentów do reakcji (zakupu).Może nawet za kilka lat, gdy młodzieńcy dorosną i będzie ich stać na domowe zwierzaki, związek z kobietą i na samochód.

Również reklama odzieży RESERVED skierowana jest do młodych ludzi obojga płci. To ubranie ma być traktowane jako rozpoznawalny znak ludzi, którym się powiodło w życiu. Czy gdy kupią tę odzież staną się podobnymi do pary z czasopisma.?

Reklama emocjonalna odnosi się do takich produktów jak biżuteria, modna odzież oraz perfumy. Są to produkty, które poza cechami czysto funkcjonalnymi mają duży ładunek symboliczny. Wzmacniają ego kupującego. Dają poczucie satysfakcji z faktu kupownia wyjątkowej, prestiżowej marki. Celem reklamy jest wywarcie wrażenia na odbiorcach poprzez styl reklamy (ekskluzywne czasopismo i duże ogłoszenie).

Także reklama telewizorów Grunding skierowana jest do młodych ludzi. Sugeruje, że czas spędzony we dwoje przed telewizorem jest szczęśliwym dla obojga. Czy ten telewizor zatrzyma partnera w domu i zapewni na zawsze takie spędzanie czasu we dwoje? Czy we dwoje nie można spędzać inaczej wolnego czasu? Czy rozrywka to wyłącznie oglądanie telewizji?

W reklamach dotyczących osiągnięć techniki, na przykład samochodów, telewizorów czy komputerów, zawsze podaje się pewne szczegóły, by wzmocnić złudzenie poważnego traktowania nabywców, wzmocnić efekt hasła reklamowego i na dłużej przyciągnąć uwagę. To argumentacja racjonalna.

19. Reklama prasowa produktów żywnościowych firmy Gerber „Klaudia” nr 11/2005

Reklama to zdjęcie małego dziecka ubranego w świąteczną czapeczką. W tle choinka. Reklama na dole strony prezentuje zdjęcia produktów oferowanych dla dzieci. Są to dania obiadowe
i desery.

Napis jest bardzo zachęcający: Więcej radości z pysznych nowości.

Pod logiem firmy napis o treści: Dzieci go kochają, Mamy mu ufają

Któraż z mam nie chciałaby dać swemu dziecku radości? A jeśli tę radość sprawi produkt firmy Gerber to nic prostszego od dokonania zakupu nie ma.

20. Reklama prasowa produktu dla dzieci BEBIKO „Poradnik domowy” nr 1/2006

Reklama przedstawia dwie uśmiechnięte mamy trzymające na kolanach niemowlęta. Jedno z dzieci śpi, a starsze siedzi na kolanach mamy i rozgląda się .

Napis: Jestem pewna, że moje dziecko ma wszystko czego potrzebuje.

Bebiko w trosce o komfort dziecka

Na stronie znajdujemy historyjkę o tym, jak mama nie mogła karmić piersią i jak przyjaciółka lekarka poleciła Bebiko. Produkt, którym karmi swoje dziecko, ponieważ Bebiko zapewnia harmonijny rozwój niemowlęcia, dostarcza wszystkich składników ożywczych, daje dużo energii i siły. Dalej tekst jest opisem dalszych walorów reklamowanych produktów Bebiko, których zdjęcia również znajdują się na stronie.

Na samym dole strony, umieszczone jest bardzo małymi literami napis na temat karmienia dzieci piersią.

Zaprezentowany tekst (historyjka) sprawia wrażenie historii wziętej z życia. Dalsze wyszczególnienie instytucji na które powołują się autorzy reklam tj. Instytut Matki i Dziecka, Instytut „Pomnik- Centrum Zdrowia Dziecka”, oraz zaznaczenie, że produkt ma Medal Europejski za zgodność z normami Unii Europejskiej nadaje reklamie wyższy poziom wiarygodności.

Dzieci na zdjęciu wyglądają prześlicznie. Nie płaczą, a ich mamy są zadbane, szczęśliwe, pogodne i zadowolone z maluchów.

Reklama ma 9 kolorów.

21.Reklama prasowa produktów do pielęgnacji dziecka Johnnson „Wysokie obcasy dodatek sobotni do Gazety Wyborczej” nr 16/ 2006

Reklama przedstawia mamę tulącą do siebie śpiące, nagie niemowlę. Sama ma również zamknięte oczy. Cały ten obraz tchnie spokojem i poczuciem bezpieczeństwa.

Zastosowano wieloraką typografię pisma. Przesłanie główne reklamy napisane większymi od pozostałej treści brzmi: ”Wraz
z dzieckiem rodzi się mama, która poznaje znaczenie spokojnego snu”. Dalsza treść to zapewnienie, że ten właśnie kosmetyk pozwoli Twojemu dziecku zasnąć spokojnie. Przedstawiono również na dole reklamy opakowania różnych kosmetyków do pielęgnacji dziecka oraz logo firmy Johnnson baby, a także znak akcji „Rodzić po ludzku”, której patronuje Gazeta Wyborcza.

22. Reklama prasowa produktów żywnościowych Firmy alpro soja

Reklama przedstawia matkę obejmującą córeczkę, która trzyma kartonik z napojem sojowym. Obie są przytulone i uśmiechnięte.

Tekst przedstawia zalety produktu: bez cholesterolu, 100 % roślinne, bez laktozy, lekkostrawne. A także: dzięki soi zdrowe odżywianie stanie się przyjemne i łatwe; spróbuj tego, co jest dobre dla Ciebie i Twoich najbliższych.

Czyż mamy nie starają się, by najbliżsi jedli zdrowo? A cholesterol czyż nie jest najczęściej wskazywanym czynnikiem zagrażającym sercu? No i wegetarianie, dla których soja to źródło białka.

Reklamy od numeru 19 do 22 są kierowane przede wszystkim do matek. To one przecież decydują o środkach do pielęgnacji dziecka, a także tym, co dziecko zje, Czy jednak mama będzie się długo zastanawiać nad marka firmy, jeśli ta reklamowana

w tak cudowny sposób przedstawia i dziecko, i mamę? Na prezentowanych zdjęciach mamy i ich dzieci są tak zadowolone, szczęśliwe. Czy tak przedstawione niemowlęta nie mogą wpłynąć na decyzję o zakupie Bebiko, produktu sojowego, kosmetyku czy przetworów firmy Gerber? Można przypuszczać, że tak. Oczywiście gotowe produkty żywnościowe są niezwykle wygodne na co dzień, oszczędzają czas matek, które mogą go przeznaczyć np. na długi spacer z dzieckiem. Ale wiemy, że nie są niezbędne. Można ugotować posiłek w domu i wtedy jest to tańsze. Możemy również wybrać inny kosmetyk, tańszy a równie dobrze spełniający swe zadanie. .

Jeśli w reklamach pojawia się informacja, że w produkcie znajdują się wyselekcjonowane szczepy bakterii( np. Lactobacillus casei czy Bifidobactery) czyli probiotyki , które już po 14 dniach powinny wzmocnić odporność naszego dziecka to czy mama ich nie kupi? Czy nie będzie chciała kupić tego jogurtu, który zawiera tego rodzaju bakterie zdolne przeżyć w układzie pokarmowym? Badania natomiast dowiodły, że nieżywe bakterie również likwidują stany zapalne jelit,

a drogie jogurty mają podobne właściwości co zsiadłe mleko czy kiszone ogórki . Wybór należy do nas.

To przykład reklam odwołujących się do naszych emocji.

I. Reklamy telewizyjne leku Rutinoscorbin

a) Widzimy niewyraźnie(zamazaną, zamgloną) postać kobiety, która wchodzi do mieszkania. W środku jest mąż i syn. Mąż mówi: coś niewyraźnie dzisiaj wyglądasz, weź rutinoscorbin.

Słyszymy w jego głosie troskę, a wygląd żony i jej złe samopoczucie zaniepokoił go od pierwszej chwili, gdy tylko żona weszła do domu.

b) Druga reklama tego samego lekarstwa przedstawia małżeństwo z dzieckiem, przychodzących z wizytą do babci. To wnuczek mówi: babciu, co ty taka niewyraźnia jesteś. Córka proponuje rutinoscorbin. Widzimy w tej reklamie empatię, troskę o zdrowie najstarszej osoby w rodzinie.

Reklama tworząca nawyk odnosi się do takich zakupów jak : artykuły żywnościowe, środki chemii gospodarczej, benzyny. Tutaj celem reklamy jest głównie przypominanie, utrwalanie marki w świadomości klientów. W tym wypadku różne formy promocji uzupełniającej(kupony, bezpłatne próbki, konkursy) mogą być skuteczniejsze od reklamy

Jeżeli jest wykorzystywana telewizja lub prasa, to reklamy

z reguły są krótkie.

I. Reklamy telewizyjne leku Rutinoscorbin

a) Widzimy niewyraźnie(zamazaną, zamgloną) postać kobiety, która wchodzi do mieszkania. W środku jest mąż i syn. Mąż mówi: coś niewyraźnie dzisiaj wyglądasz, weź rutinoscorbin.

Słyszymy w jego głosie troskę, a wygląd żony i jej złe samopoczucie zaniepokoił go od pierwszej chwili, gdy tylko żona weszła do domu.

b) Druga reklama tego samego lekarstwa przedstawia małżeństwo z dzieckiem, przychodzących z wizytą do babci. To wnuczek mówi:” babciu, co ty taka niewyraźnia jesteś”. Córka proponuje rutinoscorbin. Widzimy w tej reklamie empatię, troskę o zdrowie najstarszej osoby w rodzinie.

II. Reklama telewizyjna lekarstwa Apap

a) To reklama w formie historyjki, którą opowiada mama swojej dorosłej córce. O tym, jak pan Antoni zaprosił ją na wycieczkę
(tu widzimy, jak znajomy wchodził do domu z bukietem pięknych czerwonych róż) i niestety w ten dzień ból nie pozwolił na ten wyjazd. Widzimy jej wykrzywioną z bólu twarz. Tu następuje ciąg dalszy opowieści o tym, jak pan Antoni podał APAP
i wycieczka doszła do skutku.(widzimy, jak troskliwie partner traktuje swoją towarzyszkę wycieczki). Córka słucha mamy

z zainteresowaniem, życzliwością i uśmiechem. Widzimy, że cieszy się razem z mamą jej udanym wyjazdem.

b) Pokazano nam rodzinę składającą się z mamy, taty i córki

w wieku przedszkolnym. Córeczka ma koronę na głowie, na ramionach zawiązaną ozdobną chustkę, a na nogach mamy pantofle na obcasach.

Z uśmiechem prosi tatę do tańca, ale twarz taty wykrzywia grymas bólu. Córeczka ze współczuciem głaszcze twarz ojca
i smutna odchodzi gubiąc mamy pantofle. Pada komunikat: najgorszy jest zawód na twarzy naszej córki. Ojciec zażywa Apap i widzimy jak przyklękając wkłada pantofle z wysokimi obcasami na małe stopki córki , bierze ją w ramiona i tańczy. Cała rodzina jest radosna, a mała córeczka wręcz zanosi się śmiechem. Reklama posiada interesujący podkład muzyczny.

To dwie z wielu reklam dotyczących leków. Reklamy farmaceutyków w Polsce biją rekordy nierzetelności co było powodem, że Główny Inspektor Farmaceutyczny zakazał reklamowania w ciągu ostatnich dwóch lat ponad 120 leków. Żadna z decyzji GIF nakazująca wstrzymanie reklamy wydanych w latach 2005-2006, nie została uchylona w postępowaniu odwoławczym.

Czy będąc laikiem możemy wątpić w to, co słyszymy z ekranu telewizora i to jeszcze udokumentowane (ponoć, jak dowiadujemy się później z mediów)przez lekarza, wyniki sympozjum lub wykonane badania.

Analiza rynku reklam wykazała, że nakłady na te cele rosną z roku na rok - w 2002 r. firmy produkujące leki i zajmujące się ich sprzedażą wydały na reklamę w Polsce zaledwie 450 mln zł., w roku ubiegłym zaś ponad miliard. Polacy, jak wszystkie starzejące się społeczeństwa, wydają corocznie coraz więcej na medykamenty( a nasze jest w dodatku na dorobku, co wzmacnia tendencję). W 2005 r. zjedliśmy lekarstw za ponad 18 mld zł. Na naszym rynku sprzedawanych jest 10 tys. Najrozmaitszych specyfików, a nikt nie wie, ile z nich jest reklamowanych( na pewno niemało). W tej sytuacji dorośli powinni zachować pewną ostrożność w interpretacji przekazu i młodemu pokoleniu mówić, że w cudowny żel o „unikalnej formule”, który ma natychmiast pomagać dziadkowi niemogącemu się wyprostować wierzyć bezkrytycznie nie można. Bo w rzeczywistości

ani formuła żelu nie jest unikalna, ani chory się nie wyprostuje od nasmarowania. Także zapewnienia o bezpiecznym działaniu

i o niewywoływaniu interakcji z innymi lekami można włożyć między bajki. Należy zachować tym większą ostrożność bowiem jak wynika z raportu domu mediowego Starlink siła napędową polskiego rynku reklamy w tym roku ma być reklama telewizyjna (wzrost o10,5 %) i sektor medycyny.

III. Reklama telewizyjna: Sieć sklepów Biedronka

Pokazano młodą rodzinę w 1995 roku. Trwają przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia- pani domu piecze ciasteczka. Gdy przychodzą kolędnicy to gospodarze wychodzą do nich

ze świeżo upieczonymi ciasteczkami. Na talerzu ciasteczek jest niewiele, a i kolędnicy to tylko troje dzieci.

Następna scenka to rok 2000. Tu również kolędnicy byli częstowani wypiekami domowymi. Rodzina powiększyła się

o nowego członka rodziny, razem z rodzicami córeczka wita kolędników i częstuje ciasteczkami. Ciastek jest dużo
i śpiewających kolędników również.

Natomiast w roku 2005 do domu znanej nam już rodziny zawitał prawdziwy zespół kolędujących. Zostali oni powitani przez całą rodzinę,( widzimy, ze córeczka urosła) a talerze z ciasteczkami trzyma mama i tata. W tle słyszymy śpiewających kolędników
i głos narratora mówiący , aby przekazać życzenia od Biedronki „dla tych których kochacie”.

Widzimy w reklamie szczęśliwą rodzinę, której z roku na rok wiedzie się coraz lepiej: pojawia się dziecko, a ciasteczek także piecze mama co roku więcej. Widzimy, że dom nie jest omijany przez kolędujących, a wręcz przeciwnie- śpiewających dzieciaków przybywa z każdym rokiem. Może przyciągają je ciasteczka upieczone z produktów zakupionych w Biedronce?

A może tajemnica tkwi w tym, że sklepy Biedronki sprzyjają rodzinie?

Ta reklama telewizyjna przedstawia pewien styl życia, zachowania rodziny i zwyczaje świąteczne(skądinąd już zaprzestane kolędowanie). Tu reklama nie koncentruje się na samym produkcie, lecz raczej na osobie użytkownika, która preferuje określony styl życia. Celem reklam, składających się zwykle z szybko zmontowanych albo też nastrojowych scen, jest wytworzenie u widza emocji, dzięki którym wokół marki tworzy się pozytywna otoczka . Pomaga temu również towarzysząca muzyka.

Czy przedstawiona w reklamie sytuacja niesie ze sobą dodatkowe wartości, oprócz tych komercyjnych?. Owszem. Może pod jej wpływem ktoś przywróci dawny zwyczaj kolędowania? Może ktoś po raz pierwszy spróbuje upiec ciasteczka dla niespodziewanych, świątecznych gości?

IV. Reklama telewizyjna wina „Dorato'

Świetna ścieżka dżwiękowa. Reklama przedstawia młodego, radosnego i wesoło tańczącego w rytm znanego przeboju chłopaka, dziewczynę, parę a później dom pełen dobrze bawiącej się młodzieży. Widzimy, że z Dorato zabawa jest świetna. Każdy chciałby się tak bawić w gronie przyjaciół, mieć dobry humor. Reklama przekazuje nam przepis na taką zabawę - to po prostu DORATO

V. Reklama telewizyjna piwa LECH

To humorystyczna historia butelki Lecha, opowiedziana przez takową butelkę piwa. Począwszy od zakupów w sklepie i słów : „nie za szyję , bo udusisz” a zakończywszy „no ,a potem to

z kwiatami” i obraz butelki zastępującej wazon.

Te dwie reklamy są reklamą alkoholu. Wyraźnym niebezpieczeństwem dla młodzieży jest pokazanie świetnej zabawy, ale połączonej z obecnością wina i piwa. Czy obecność alkoholu jest konieczna dla dobrej zabawy? Czy warto reklamować alkohol skoro i tak rośnie statystyczne spożycie czystego alkoholu na jednego mieszkańca w naszym kraju? Zachodzi obawa, że alkohol kojarzony z odprężeniem , niwelowaniem napięcia i stresu oraz dobrą zabawą może

u dzieci i młodzieży wykreować alkohol jako niezbędny atrybut każdej imprezy.

Reklama dająca satysfakcję dotyczy produktów, w przypadku których dużą rolę odgrywa indywidualny gust( „małe przyjemności dnia codziennego”). Według badań amerykańskich do tych produktów można zaliczyć między innymi i piwo. Humor w reklamie tych produktów(jeśli po niego sięgamy)musi się wiązać z samą marką - reklama nie może być śmieszna wymiarze uniwersalnym. W celu wytworzenia tego wizerunku często stosuje się reklamę w telewizji i prasie.

VI. Reklama telewizyjna Szampon Przeciwłupieżowy Garnier Fructis

Reklama przedstawia młodych ludzi w różnych sytuacjach i nie dający się ukryć łupież u chłopaka. Po zastosowaniu szamponu Garnier Fructis łupież zniknął, a dziewczyna z widoczną przyjemnością zanurza ręce w włosach mężczyzny, przytula

i całuje.

Czy ta reklama przekazuje wartości wychowawcze? Do kogo jest skierowana? Adresatem tej reklamy jest głównie młodzież. Informacja, w jaki sposób można się pozbyć łupieżu, jest cenna. Nie tylko pokazuje rozwiązanie problemu(kupić ten szampon), ale może być odebrana przez dorastającą młodzież jako sygnał, że łupież jest nieestetyczny i jako taki powinien być wyeliminowany. Higieny nigdy nie za wiele.

VII. Reklama telewizyjna Woda mineralna Krople Beskidu

Tutaj zastosowano technikę animacji: kolorowe motyle pojawiają się na ekranie już w pierwszych ujęciach. Następnie przedstawiono piękne widoki przyrody: wodospad, rzekę spływającą z gór, przeźroczyste krople wody.

Widzimy dzieci, kobiety i mężczyzn, którzy piją wodę mineralną Krople Beskidu; są sprawni, aktywni i radośni.

Czy widząc tę reklamę i później dokonując zakupów ,nie skusimy się na reklamowaną wodę? Jeśli zapamiętamy markę produktu i ujrzymy ją na sklepowych półkach to istnieje duże prawdopodobieństwo, że raczej tak. I czy nie będziemy oczekiwać ,że klimat reklamy będzie nam towarzyszył przy konsumpcji.

VIII. Reklama telewizyjna produktu „Bebiko”

Reklama produktu Bebiko dla Juniora rozpoczyna się przewrotnie obrazem niesfornej nastolatki w parku: na czworakach ściga się z psem, jedzie dziecięcym rowerkiem po parkowych alejkach, daje patyk starszemu panu czytającemu gazetę. Na końcu reklamy widzimy jak przedszkolak trzyma
w ręku opakowanie Bebiko, potrząsa nim radośnie .Komunikat słowny informuje o walorach odżywki Bebiko dla juniorów.

IX. Reklama telewizyjna kawy Jacobs

Pierwsze ujęcie to obraz mamy zaparzającej kawę dla świątecznych gości. Synek wdycha ulatniający się aromat kawy z zielonych filiżanek z napisem Jacobs. Goście zajmują miejsca przy stoliku, piją kawę w pokoju udekorowanym choinką,

a dziecko jest tą sytuacją wyraźnie znudzone. Chłopczyk wychodzi do kuchni, zabiera puszkę kawy Jacobs i staje na balkonie. Wydobywający się aromat z otwartej puszki ( wyraźna smuga)kieruje rączką w stronę nieba. Ten zapach dociera do św. Mikołaja powożącego saniami po nieboskłonie. Widzimy jak zaprzęg zawraca i prowadzone aromatem renifery zatrzymują się przed domem dziecka.

X. Reklama telewizyjna produktów HORTEXU

Tu narratorem jest dziewczynka w wieku przedszkolnym, uroczo sepleniąca. Troszkę nieporadnie przekazuje komunikat, ale robi to przesympatycznie, jest uśmiechnięta i czuje się swobodnie

w tej roli. Opowiada o tym, że w czasie świąt Bożego dzieci nie chodzą do przedszkola, a wtedy się nie nauczą jak mają wolne ……………. Mówi: ”tak kazała mi powiedzieć pani”.

W tym samym czasie inne przedszkolaki wieszają na narysowanej na ścianie choince kolorowe bombki.

Reklama kończy się słowami: Wesołych świąt życzy Hortex.

Tutaj dziecko ma nas, potencjalnych klientów wzruszyć i mamy zawsze już kojarzyć produkty Hortexu z tym uczuciem. A nawet myśleć, że to produkty przyjazne dzieciom.

XI. Reklama telewizyjna gumy do żucia ORBIT WITHE

To historyjka w formie bajki: jest i rycerz i niedostępna baszta

z księżniczką. Rycerz wyznaje miłość i prosi o rękę.

W odpowiedzi z baszty spada na niego doniczka. Nasz bohater się nie poddaje, Wkłada do ust gumę Orbit i wtedy jego zęby zalśniły bielą, z uśmiechem ponownie prosi nadobną Brunhildę o rękę. Wówczas z baszty spada prosto do nóg drabinka. Ale nie tylko jedna. Z muru posypał się prawdziwy deszcz drabinek. Każdy z nas chciałby mieć tak białe zęby i zniewalający uśmiech.

XII. Reklama telewizyjna gumy do żucia WINTERFRESH

To reklama nastrojowa. Przedstawia Wenecję i dwoje młodych ludzi, którzy idą na randkę. Chłopak trzyma w ręku bukiet kwiatów, patrzy na zegarek, biegnie uliczkami, przebiega przez most i widzi machającą do niego dziewczynę z drugiej strony kanału. Są rozdzieleni, a nie tak szybko można się dostać na drugą stronę. Przecież o mało co się już nie spóźnił. Bierze do ust gumę Winter i swoim mroźnym oddechem zamraża wodę
w kanale. Zakochani padają sobie w ramiona pośrodku kanału.

Przedstawione wyżej reklamy mają wpłynąć na wyobraźnię potencjalnych klientów i przekonać ich, że wystarczy żuć gumę, aby mieć piękne, zdrowe zęby. Jest to szczególnie niebezpieczne dla dzieci. Ich

Przedstawione wyżej reklamy mają wpłynąć na wyobraźnię potencjalnych klientów i przekonać ich, że wystarczy żuć gumę, aby mieć piękne, zdrowe zęby. Jest to szczególnie niebezpieczne dla dzieci. Zastosowane elementy bajki(wieża
i uwięziona księżniczka ) odwołują się to znanych elementów baśni i przez to stają się bliskie dzieciom. Dorośli potrafią odróżnić fikcję od rzeczywistości i nie uwierzą w cudownie białe zęby. Natomiast dzieci mogą uwierzyć ,że żucie gumy zwolni ich z wizyty u dentysty i będą oczekiwać równie olśniewającego uśmiechu jaki miał bohater reklamy.

XIII. Reklama telewizyjna perfum Bi - es

Reklama opowiada historię perfum
o zapachu z całego świata. Widzimy tu francuską i japońską pracownię oraz Hindusa rozsypującego płatki kwiatów.

Ostatnie ujęcie to kobieta podająca mężczyźnie eleganckie pudełko ze słowami: „dla Ciebie” oraz mężczyzna podający kobiecie z tymi samymi słowami również opakowanie perfum.

Słowa „Dla ciebie” sugerują, że nie są to przypadkowe perfumy, ale wybrane starannie przez osobę, której na tobie zależy.

Możemy przypuszczać, że będzie to trafny wybór, gdybyśmy chcieli kupić prezent. Bo to zapachy z całego świata.

Jeżeli reklamę odbierze niedojrzała, młoda osoba to możemy liczyć się z następującą interpretacją: gdyby mnie kochał, to podarowałby mi właśnie te perfumy. A przecież prawdziwa miłość ma niewiele wspólnego z marką perfum.

XIV. Reklama telewizyjna łazienek Roca

Reklama przedstawia rodzinę składającą się z mamy, taty
i synka. Pierwsza scena przedstawia wannę napełnioną wodą

i całą rodzinę, która puszcza w wannie stateczki. Drugie ujęcie przedstawia już wykąpane dziecko, które otula kąpielowym ręcznikiem oboje rodziców. Pojawia się na ekranie logo firmy. Łazienka jest nowoczesna, kafle na ścianie i podłodze mają subtelne kolory.

XV. Reklama telewizyjna sieci telefonicznej DIALOG telecom

Widzimy w pierwszych scenach kobietę w ciąży, która
z miłością i uśmiechem łagodnie głaszcze swój wyraźnie już powiększony brzuch. Następne ujęcie przedstawia płód, który

z uśmiechem przyjmuje tę pieszczotę od mamy. Kobieta podchodzi to telefonu, rozmawia i słyszymy komunikat: dzięki rozmowie czujemy bliskość innych, możemy spełniać nasze pragnienia. Reklama kończy się scenką, w której do mieszkania wchodzi mężczyzna i z uśmiechem trzyma w ręku słoik
z ogórkami. Kobieta zajada z apetytem ogórek, a dziecko
również jest uśmiechnięte. Słyszymy głos narratora, który informuje, że” dialog leży w naszej naturze”

Przedstawiono logo firmy

XVI. Reklama telewizyjna Creme Bonjur

Widzimy w reklamie wodospady, rozkwitające kwiaty na łące, spadające krople deszczu oraz słoneczny poranek i rodzinę.

Rodzina składa się z dwojga dzieci i rodziców, którzy wspólnie zasiadają do śniadania. W tle widzimy piękną zieleń, stół stoi na dworze, jest już nakryty i jako ostatni zasiada do śniadania ziewający tata. Pozostali członkowie rodziny przyjmują to

z uśmiechem. Syn podaje tacie kanapkę.

XVII. Reklamy telewizyjne/ internetowe kawy Tchibo

Na pięć zaprezentowanych reklam, cztery posiadają ten sam podkład muzyczny. Każda z reklam kończy się napisem: kawa Tchibo, Podaj to co najlepsze.

a) Pierwsza reklama przedstawia parę starszych ludzi, którzy płyną łódką po jeziorze. Druga sekwencja to pięknie nakryty stół i nalewana kawa do filiżanki. Kobieta i mężczyzna dopływają do brzegu. Widzimy z jaką troskliwością mężczyzna pomaga swej towarzyszce wysiąść z łódki. Przytuleni idą pomostem. A w domu czeka na nich liczna rodzina z ogromnym tortem z wieloma zapalonymi świeczkami. Możemy się domyśleć, że jest to rocznica ślubu seniorów. Są uściski

i całusy, również od najmłodszych gości.

Wszyscy piją kawę w filiżankach z napisem tchibo.

To reklama nastrojowa

b) Druga reklama przedstawia parę młodych ludzi idących brzegiem morza o zachodzie słońca. Są wtuleni w siebie, uśmiechnięci. Później siadają do kawy, a na tacy przy filiżankach stoi ładnie zapakowane pudełko. Mężczyzna

z pytającym uśmiechem patrzy w oczy kobiecie, która uśmiechając się daje mu znak, że prezent jest dla niego. Mąż otwiera pudełko i wyjmuje maleńkie białe buciki- symbol oczekiwanych narodzin dziecka. Widać jak bardzo jest szczęśliwy z tej nowiny. Przyszli rodzice piją kawę Tchibo

To reklama nastrojowa.

c)Trzecia reklama przedstawia okres świąt Bożego Narodzenia. Rodzina siedzi już przy pięknie nakrytym stole wigilijnym, widzimy również dodatkowe nakrycie, w tle przystrojona choinka. Kamera pokazuje ustawione na kominku zdjęcia, wśród których pośrodku stoi fotografia młodej dziewczyny. Nagle słychać gong.
W drzwiach pojawia się młoda dziewczyna, którą z widocznym wzruszeniem wita mama. Później mama sięga po kawę Tchibo.

Wszyscy skupili się wokół choinki i trzymają filiżanki z kawą Tchibo. W tej reklamie przekaz słowny brzmi: ciesz się tą chwilą razem.

To reklama nastrojowa

d) czwarta reklama przedstawia ślub. Młoda para idzie do ołtarza , welon panny młodej niesie mały chłopczyk. Kościół jest odpowiednio udekorowany. Następne ujęcie przedstawia wybiegającą parę nowożeńców z kościoła. Ojciec ze wzruszeniem składa życzenia córce. Goście tańczą we wspólnym kręgu, tata pije z uśmiechem kawę Tchibo

To reklama nastrojowa.

Czy widzowie( szczególnie ci młodzi) oglądając taki obraz rodziny w różnych sytuacjach życiowych nie budują sobie jej fałszywego obrazu? Czy zawsze rodzinie towarzyszy radość

w sytuacji zawiadamiania o przyszłych narodzinach czy ślubie?. Czy w naszych polskich rodzinach tak często mamy możliwość świętowania jubileuszu seniorów rodu, zdrowych i cieszących się pełnią życia, pełnosprawnych, otoczonych czułą opieką najbliższych? Czy wszystkie polskie rodziny zasiadają przy wspólnej wieczerzy wigilijnej w dostatku, harmonii

i z uśmiechem na twarzy? Na pewno marzymy o tym, by tak było. Możemy się starać, by w naszych domach pojawiły się takie same lub podobne elementy np. kawa Tchibo. Dzieci
i młodzież może uważać, że reklamowany produkt powinien być w domu. Natomiast dorośli wiedzą, że kupno tego gatunku kawy nie jest w stanie zapewnić życia takiego jak w przedstawianej reklamie telewizyjnej .

Przedstawione reklamy są reklamami nastrojowymi
i w związku z tym bardzo kosztownymi. Akcja rozgrywa się zawsze w pięknym otoczeniu ( natura lub wnętrze domu), osoby są elegancko ubrane, dopracowane są elementy dekoratorskie, występuje melodyjny podkład muzyczny, interesująca fabułą
i oglądamy je z prawdziwą przyjemnością.

Możemy wywnioskować, że jeśli przyjęcie/spotkanie rodzinne to wyłącznie przy kawie Tchibo. Dzieci oglądające te reklamy mogą natomiast przypuszczać, że tak powinno wyglądać rodzinne święto, że każda szczęśliwa rodzina tak obchodzi swe rocznice.

Reklamy , które odwołują się do naszych emocji- każdy z nas chciałby być romantyczny, bardziej seksowny, uczestniczyć w dobrej zabawie wg. Roberta Heath, powodują znaczny wzrost sprzedaży. Uważa on, że tylko emocje skłaniają klienta do zakupów. Najlepsze reklamy odwołują się wyłącznie do sfery emocjonalnej i przekazują tę samą treść niezależnie od tego, czy ogląda się je uważnie, czy smarując kanapkę masłem. Mogą być przy tym zabawne. Reklamodawcy za najskuteczniejszą uważają telewizję. Dane wrocławskiej firmy Export Monitor mówią, że należy do niej połowa naszego rynku reklamowego. Według obliczeń domu mediowego Starcom, jeśli firma wyda 200 tys. zł na reklamę telewizyjną, dotrze do

50 % Polaków w wieku od 16 do 44 lat w miastach powyżej 50 tysięcy mieszkańców. Jeśli te same pieniądze zainwestuje

w reklamę prasową, dotrze zaledwie do 33 % tej grupy .

Ponieważ ten rodzaj reklam jest najbardziej przez klientów zapamiętywany to można mieć nadzieję, że nie tylko utkwią im
w podświadomości wnętrza, cała otoczka spotkań; ale zwrócą uwagę na pokazane więzi rodzinne.

Czy wobec tego należy sądzić, że te reklamy są jednymi

z najlepszych wychowawczo? Jakie wartości przekazują?

Czy przekazywane wartości są cenne dla ogółu społeczeństwa?

Sądzę, że z uwagi na dobre wzorce pokazywane w serii reklam z rodziną w tle, możemy je uważać za wychowawczo poprawne, Pokazują prawidłowe wzorce tzn. wspólne spędzanie czasu, obchodzenie rodzinnych rocznic, utrzymanie tradycji świątecznych oraz bliski kontakt i troskę o najstarsze pokolenie w rodzinie.

Nie musimy pijać reklamowanych kaw, soków, zażywać i dawać w prezencie leków, ale warto podkreślać wartość prezentowanych więzi rodzinnych, spójność rodziny, życzliwość w kontaktach międzyludzkich.

Reklama społeczna

1. Reklama prasowa „ Gazeta telewizyjna” dodatek

do” Gazety Wyborczej” 09/2005

„ PIJ MLEKO będziesz Wielki”

Reklama to zdjęcie dzieci ze Shrekiem. Bajkowa postać góruje nad dziećmi trzymającymi w uniesionych rękach szklanki z mlekiem.

Napis : OGRromnie ZDROWE

Shrek podobnie jak polskie gwiazdy

Dołączył do grona sław, które wiedzą

Jak ważne jest picie mleka

Dla zdrowia dzieci. Wystarczy dziennie

Wypijać 4 szklanki mleka aby ustrzec

się przed niebezpieczeństwem

osłabienia układu kostnego

a w konsekwencji osteoporozy.

Najczęstszą przyczyną tej groźnej

Choroby jest niedobór wapnia

Którego naturalnym i najtańszym

Źródłem jest właśnie mleko.

Następnym razem gdy twoje dziecko

Poprosi cię o coś do picia- zaproponuj

Mu szklankę mleka i powiedz

„PIJ MLEKO- BĘDZIESZ WIELKI”

JAK SHREK

II. Reklama prasowa Gala nr 15/ 2006

„ YothAIDS- przerwij milczenie”

„ Nic złego nie widzę, nic złego nie słyszę, nic złego nie mówię” pod takimi hasłami ruszyła druga edycja kampanii społecznej na rzecz informowania o HIV/AIDS.

W tegoroczną akcję włączyła się firma ALDO, sprzedawca luksusowego obuwia i akcesoriów. W sklepach firmy można kupić tzw. „zawieszki świadomości”, ze sprzedaży których dochód

w całości zostanie przekazany organizacji YouthAIDS
i przeznaczony na walkę z wirusem. Tę akcję promują tak znane gwiazdy jak Charlize Theron, Pink, Arii Lavigne, Adrian Brody
i Ewa Mendes

Wykorzystano tutaj zafascynowanie znanymi osobistościami, które ułatwiają przyciągnięcie uwagi widzów. Nie ma w tej reklamie ustnego oświadczenia, ale ukazane gesty( zaklejone usta, zakryte uszy) wyraźnie pokazują przekaz.

Czy ta reklama jest potrzebna? Czy pomoże dostrzec zagrożenie wirusem HIV? Czy może być ostrzeżeniem? Na te wszystkie pytania można odpowiedzieć TAK. Miłość w wymiarze fizycznym może nieść ze sobą i takie zagrożenie. Znane są też również inne źródła zakażenia i należy o tym pamiętać rozmawiając o skutkach choroby. Nie można udawać, że AIDS nie dotyczy polskiego społeczeństwa. O bezpieczeństwie należy pamiętać zawsze.

III. Reklama telewizyjna : Warszawskie Hospicjum dla Dzieci

Widzimy podwórze otoczone kamienicami, jest szaro. Nagle pojawia się motyl- tu zastosowano technikę animacyjną. Na podwórzu pojawiają się artyści kolorowo ubrani, spogląda na nich z okna kamienicy dziewczynka w chusteczce na głowie. Uśmiecha się. Elementy koloru w tej reklamie mają wyłącznie motyl, artyści i dziecko za szybą okna.

Na ekranie pojawia się nr konta bankowego i informacja słowna o adresacie konta.

Również zapowiedź: śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą uświadamia nam, jak kruche może być życie człowieka.

Technika animacji nadaje się znakomicie do promowania ofert niezbyt „atrakcyjnych wizualnie”. Wiemy, jak trudnym tematem jest nieuleczalna choroba i śmierć. Czy ta reklama może

w widzach obudzić współczucie i spowodować wpłatę na podany nr konta? Czy niesie ze sobą wartości uznawane przez większość społeczeństwa? Na pewno tak. Wiemy, że potrzeby hospicji są ogromne, bo potrzebujących jest wiele. Więc tego rodzaju akcje powinny być prowadzone nie tylko w okresie rozliczania podatku dochodowego i możliwości przekazania 1 % swojego podatku. To może być również okazja by z dzieckiem, nawet tym dorastającym porozmawiać o cierpieniu, chorobie i kresie życia człowieka.

Rozpatrując proces wychowania w kształtowaniu wartości

jako istoty ludzkiej, ta reklama powinna wyzwalać naturalne sprawności moralne, które są podstawą do czynienia dobra.

Porównując ilość reklam promujących różnego rodzaju dobra
z ilością zamieszczonych reklam społecznych możemy zauważyć, że tych drugich ukazuje się niewiele.

Istotnym elementem reklam społecznych jest również to, że brak w reklamie negatywów tzn. konsumenci nie dostrzegają
w niej jakiś minusów. Ten argument jest jednym z 14 czynników, które powinny być poddane ocenie w ramach testowania wstępnego dobrej reklamy

Analiza wyników badań własnych

Opracowanie ankiety( aneks nr 1)

Na zadane pytanie odpowiedziało w dniu 23.04.2005 r. 60 studentów studiów zaocznych II roku Pedagogiki na Wydziale Społeczno- Ekonomicznym Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach.

Podano następujące określenia ułożone w porządku alfabetycznym:

1. akceptacja

2. altruizm

3. bliskość

4. bezpieczeństwo

5. cierpienie

6. lojalność

7. miłosierdzie

8. macierzyństwo

9. namiętność

10. miłość partnerska

11. oddanie

12. radość

13. szacunek

14. szczęście

15. sens życia

16. troska o drugiego człowieka

17. wsparcie

18. współpraca

19. wierność

20. wyrozumiałość

21. zdolność do poświęceń(ofiary)

22. zaufanie do drugiego człowieka

23. zrozumienie

24. uszczęśliwianie drugiego człowieka

Analiza udzielonych odpowiedzi:

1. jako akceptację miłość uznało 6 % respondentów tj.4 osoby

2. jako altruizm miłość uznało 11 % respondentów tj. 7 osób

3. jako bliskość miłość uznało 11 % respondentów tj. 7 osób

4. jako bezpieczeństwo miłość uznało 8 % respondentów tj. 5 osób

5. jako cierpienie miłość uznało 1 % respondentów tj.1osoba

6. jako lojalność miłość uznało 1 % respondentów tj.1 osoba

7. jako miłosierdzie miłość uznało 1% respondentów tj. 1 osoba

8. jako macierzyństwo miłość uznało 10% respondentów tj. 6 osób

9. jako namiętność miłość uznało 1% respondentów tj.1 osoba

10. jako miłość partnerską uznało 1% respondentów tj. 1 osoba

11. jako oddanie miłość uznało 5% respondentów tj. 3 osoby

12. jako radość miłość uznało 5% respondentów tj.3 osoby

13. jako szacunek miłość uznało 1% respondentów tj.1 osoba

14. jako szczęście miłość uznało 3% respondentów tj.2 osoby

15. jako współpracę miłość uznało 1% respondentów tj.1 osoba

16. jako wierność miłość uznało 1% respondentów tj.1 osoba

17. jako wyrozumiałość miłość uznało 1% respondentów tj. 1 osoba

18. jako zdolność do poświęceń(ofiary) miłość uznało 1% respondentów tj. 1 osoba

19. jako zaufanie do drugiego człowieka miłość uznało 3% respondentów tj. 2 osoby

20. jako zrozumienie miłość uznało 5% respondentów tj. 3 osoby

21. jako uszczęśliwianie drugiego człowieka miłość uznało 6% respondentów tj. 4 osoby

22. jako zaufanie do drugiego człowieka miłość uznało 3,3 % respondentów tj. 2 osoby

23. jako zrozumienie miłość uznało 5% respondentów tj. 3 osoby

24. jako uszczęśliwianie drugiego człowieka miłość uznało 6% respondentów tj. 4 osoby

Jak wynika z analizy udzielonych odpowiedzi miłość ma wielorakie przełożenia dla respondentów. Nikt nie pozostawił pytania bez odpowiedzi, co może świadczyć, że nie ma osoby obojętnej wobec tej wartości.

Najwięcej procentowo( bo aż 10 %)odpowiedzi przypadło na macierzyństwo jako określenie miłości. Mogło to wynikać stąd, że większość studentów to kobiety, którym kulturowo i społecznie przypisana jest rola matki. Ta liczba jednak określa, jak ważna jest dla udzielających tej odpowiedzi funkcja rodzicielska.

4. Wnioski i podsumowanie

Prawo zakazuje kłamliwej reklamy. Uważa się, że klient potrafi dostrzec przesadę lub nadmierny entuzjazm sprzedającego i sobie z tym poradzić..Działalność reklamowa różni się od zwyczajnej manipulacji tym, że skuszony reklamą klient nie zawsze doznaje szkody. Nie są szkodliwe bieżące informacje o dobrach konsumpcyjnych, skłaniające do zakupu. Klient stwierdza co prawda, że wywarto wpływ na jego wybór, ale decyzje o zakupie uzasadnia zaletami produktu.

Jednak ze zrozumieniem przyjmujemy fakt ograniczenia przez ustawodawców liczby miejsc promocji alkoholu oraz przyjęty zakaz reklamy tytoniu. Budzi natomiast uzasadniony sprzeciw stanowisko ustawodawcy i specjalistów od reklamy, lansujące pogląd, że sprzyja - poprzez obraz reklamy edukowaniu dzieci.Tak naprawdę to sprzyja tylko propagowaniu kultury konsumpcyjnej.

I zawsze istnieje zagrożenie, że młodsze dzieci przestaną odróżniać reklamę od innych programów, które są dla nich przeznaczone z uwagi na coraz częstsze stosowanie animacji

w reklamach telewizyjnych.

Dla dzieci i młodzieży istotnym jest nauczanie odbioru reklam. Według J. Urbańskiej:” zadaniem szkoły jest nauczanie kultury odbioru telewizji”. Ale nie tylko szkoły. To przede wszystkim rodzina powinna wskazać dzieciom, później młodzieży, że reklama jest manipulacją klientami, że ma zwiększyć sprzedaż reklamowanych towarów.

Należy także rozróżnić komunikat reklamowy przeznaczony dla dzieci od reklamy, w której jednym z bohaterów jest dziecko. Treści zawarte w reklamach dla dzieci( pomimo podnoszenia kwestii w środowisku psychologów i pedagogów o zaprzestanie produkcji takich komunikatów), najczęściej odwołują się do naiwności dziecka, ożywiają rzeczy martwe, budują poczucie bezpieczeństwa i szczęścia na fundamencie posiadania reklamowanych produktów. Budują wartość osoby w oparciu posiadanie reklamowanej rzeczy, przedmiotu. Natomiast dziecko, jako bohater reklamy dla dorosłych, często żyje tylko po to , by sprawiać kłopoty, bądź wykorzystywane jest socjotechnicznie do budowania społecznego współczucia.

Michał Smolarz( felietonista Gazety Wyborczej) w stałej swojej rubryce zatytułowanej Opowieści Roztomajte napisał, że zainteresowanie rodziców, by ich dzieci znalazły się przed kamerą i zrobiły karierę filmową czy telewizyjną graniczy wręcz z obłędem. Do tej refleksji skłoniła go ilość ofert nadesłanych po umieszczeniu danych w katalogu producentów audiowizualnych.

W każdym społeczeństwie zachowaniem człowieka kierują potrzeby różnego rodzaju. Jeśli potrzeby konsumpcyjne są przesadnie akcentowane przez człowieka, to wtedy określa się je jako konsumpcyjny styl życia, jako tendencję do traktowania rzeczy i usług(zwłaszcza rzeczy) za główny cel i zarazem środek zaspokajania wszelkich potrzeb. Prof. Szczepański uważa, że oprócz rzeczywistych składników potrzeb, w sferze zabiegów o ich zaspokojenie następują przekształcenia spowodowane przez różne „otoczki” np. psychologiczne czy kulturowe. Wówczas następuje zmiana natury potrzeby, w której składniki otoczkowe zaczynają dominować nad rzeczywistymi. Powstają wówczas potrzeby otoczkowe Ten rodzaj potrzeb może z kolei prowadzić do powstania potrzeb pozornych. Potrzebami pozornymi są np. alkoholizm i pijaństwo, narkomania i lekomania, obżarstwo, nikotynizm, potrzeba zbytku i luksusu w różnych zakresach.

Podejmowane działania pedagogiczne powinny skutkować wypracowaniem wzorców konsumpcyjnych, jakie chcemy propagować w naszym społeczeństwie w aktualnych warunkach ekonomicznych, przyjęciem programu oraz sposobów jego realizacji, którymi byłby publiczny system wychowania i inne kręgi edukacyjne(rodzina, instytucje pozaszkolne)wychowacze,

W społeczeństwie ponowoczesnym pojawiają się nowe terminy charakteryzujące pozycję dziecka na rynku społecznym, o ile rodzice zdecydują się na jego posiadanie, co nie jest tak oczywiste w społeczeństwie hiperkonsumpcji, gdzie dziecko staje się dobrem zastępowalnym. Dziecko na rynku ekonomicznym bywa terminem-dziecko konsument- co ma oznaczać: dzieci szybko rosną, szybko zużywają i szybko się nudzą.

Jednym z trzech elementów zagrażającym socjalizacji( po estetyce okrucieństwa jako estetyki dominującej i nieobecnością dziecka
w współczesnych związkach) jest reklama jako komunikat kłamliwy, oszukujący, i często żyjący w świecie poza kłamstwem

i prawdą- wg. słów profesora Bralczyka. Reklama często uczy hipokryzji, komunikuje nie wprost, mruży oko do widza, omijając niepoważne jej zdaniem przepisy.. Pokazuje dzieciom pewna wersję rzeczywistości, uwodzicielską, lecz fałszywą, w której łatwo o konfuzję w przypadku, gdy mamy do czynienia z „ syndromem naiwnego widza”- samotnego człowieka w okresie intensywnego poznawania świata otrzymującego fałszywe komunikaty bez komentarza i bez uczenia dystansowania się wobec treści lansowanych.

Badania socjologiczne podają, że 80 % domowego budżetu rodzin uboższych i średniozamożnych pochłaniają dzieci
i młodzież. Często rodzice kosztem zaspokojenia własnych potrzeb szarpią się na „niezbędną”, luksusową odzież, ekskluzywne kosmetyki i gadżety dla dzieci. Ostrzeżenie, że rośnie nam generacja egoistów nastawionych na branie i myślenie tylko
o sobie, mających za nic nawet najbliższych jest dziś już truizmem, nie powstrzymuje jednak producentów różnych dóbr przed coraz częstszym zwracaniem się z reklamami wprost do dzieci i młodzieży. Agresywne, roszczeniowo nastawione do świata dzieci są dla producentów różnych dóbr idealną grupą docelową.

Czy reklama powinna ze względów moralnych odmawiać promowania produktów, których użyteczność społeczna jest znikoma lub żadna, nawet kiedy produkty takie są legalne? Gdzie leży granica między dopuszczalną inwencją i przesadą
w przekazie reklamowym a nieuczciwym wykorzystaniem odbiorcy?

Jako widzowie jesteśmy często zirytowani ilością reklam
w polskiej telewizji. Nie tylko my. Na zlecenie domu mediowego Starcom Next abonamenci brytyjscy płatnej telewizji cyfrowej dostali tzw. cyfrowy magnetowid, który pozwala przewijać całe bloki reklamowe. Dla reklamodawców dobrą wiadomością jest fakt, że o ile posiadacze magnetowidów cyfrowych zdecydują się na obejrzenie reklamy, robią to z zaangażowaniem, na którym tak zależy branży reklamowej. W efekcie świadomość reklamowanych marek w tej grupie odbiorców jest wyższa, ale dużo zależy od tego, co się reklamuje. Najbardziej spada świadomość marek
w „nudnych” kategoriach, jak np. żywność, finanse. Najmniej tracą marki z takich branż jak telekomunikacja, rozrywka czy samochody. Polskie biuro Starcom Next prognozuje, że w naszym kraju magnetowidy mogą się pojawić już w I -ej połowie 2006r.

W świetle powyższych informacji mogę śmiało powtórzyć, że

należy wychowywać ku miłości. Tej odpowiedzialnej, która rodzicom uświadomi zagrożenia wynikające z reklamy, oraz pozwoli zachować zdrowy rozsądek w sklepach.

To dorośli powinni wiedzieć, że reklama nawet ta nastrojowa, „rodzinna” i z poczuciem humoru jest manipulacją naszych przyszłych zachowań konsumenckich. Ta wiedza powinna być przekazana dzieciom, młodzieży i osobom bezkrytycznie stosujących cudowne medykamenty bez recept.

To jedna z funkcji wychowawczych rodziny i szkoły. Rodzina przeważnie nieświadomie poprzez wzory zachowań dorosłych kształtuje pierwsze wyobrażenia dziecka o otaczającym je świecie, panujących między ludźmi stosunkach zarówno w układach ścisłej bliskości(stosunki między małżonkami, rodzicami i dziećmi, młodszymi i najstarszymi członkami rodziny), jak i w tych dalszych, bardziej sformalizowanych, wynikających z konieczności wchodzenia w różnego typu i rodzaju styczności z osobami obcymi.

Wychowawczej działalności rodziny nie jest w stanie zastąpić żadne inne środowisko ze względu na typ więzi łączących
z rodziną oraz obyczajowo i społecznie usankcjonowany fakt konieczności jej posiadania

Oto pięć strategii, które pomagają wychowywać świadomych konsumentów. Otóż dorośli powinni:

• dawać dobry przykład spędzania wolnego czasu (nie tylko telewizja), pokazać właściwe decyzje konsumenckie (wybieramy tańszą wersję zakupów, nie przywiązując się do marki),

• uczyć krytycznego myślenia ( wyjaśnić należy, że sławni ludzie otrzymują miliony za udział w kampanii lansującej dany produkt, a ci którzy go kupują, płacą część tych kosztów),

• kontrolować oglądane przez dzieci programy (oglądając razem z dzieckiem program ,można wytłumaczyć, dlaczego pewne treści kłócą się z wartościami, na których nam zależy )

• odmawiać bez poczucia winy ( pokolenie rodziców wychowane w kulturze konsumenckiej, w której posiadanie odpowiednich rzeczy pomaga dopasować się do społeczeństwa)

• zaproponować coś w zamian oglądania telewizji, Internetu i gier komputerowych ( klocki, gry planszowe zaangażują także rodziców; można również ustalić tygodniowy wymiar oglądania telewizji)

Rynek konsumpcyjny oraz wymagany i utrwalany przezeń wzorzec postępowania przystosowane są do wymogów „kultury kasyna”, która z kolei przystosowuje się do nacisków i pokus stwarzanych przez rynek. W wysokonakładowych kolorowych magazynach teksty informują o tym , co „nowe' i „modne”, co musisz mieć oraz w co się ubrać. Powołując się na Stjepana Mestrovića , Hargreaves pisze, że „ ludzie inwestują chętniej swoje uczucia w dobra konsumpcyjne niż w świat coraz bardziej karlejących związków. Reklama kojarzy dziś auta
z namiętnością i pożądaniem, a telefony komórkowe z inspiracją i pasją.

Obecnie możemy obecnie zauważyć rosnącą wrażliwość reklamodawców. Prasa podała, że w Polsce powstanie Rada Reklamy wzorowana na podobnych europejskich instytucjach. Zgłosiły się do niej między innymi: Międzynarodowe Stowarzyszenie Reklamodawców w Polsce, Izba Wydawców Prasy

i Związek Mediów Elektronicznych. Dyrektor Rady Reklamy powiedział: „będziemy starali się wypracować pewne normy

i poprzez system certyfikatów nagradzać tych, którzy się do nich stosują. Ponadto chcemy prowadzić działalność edukacyjna wśród nadawców. Rejestracja Rady Reklamy miała nastąpić
w październiku ubiegłego roku, a rozpatrywanie skarg na kontrowersyjne reklamy rozpocząć ma od stycznia 2006r.

Oprócz roli informowania klienta o produktach, reklama pełni także drugą społeczną rolę. To funkcja społecznikowska. Wtedy reklamy prowadzą walkę z przemocą w rodzinie, informują

o niebezpieczeństwie skoków do wody, przypominają o obowiązku opieki nad zwierzętami. To także zachęcanie ludzi do wsparcia organizacji społecznych nienastawionych na zysk czyli typu non-profit.

Do obszarów reklamy społecznej należy uświadamianie społeczeństwu najróżniejszych zagrożeń cywilizacyjnych, możliwości zapobiegania chorobom, konieczności oszczędzania energii czy dbania o środowisko naturalne

Podsumowując ten jakże skomplikowany świat reklamy można powiedzieć, że nie ma prostych odpowiedzi na pytanie dot. skutków reklamy. Zgodnie z tezą przedstawioną przez J.T. Russella i W.R. Lane przewiduje się, że w założeniach współczesnego reklamodawcy coraz większą rolę będzie odgrywać dobro publiczne.

Bibliografia

1. Maria Łopatkowa ,Pedagogika serca, Warszawa 1992

2. Doliński Dariusz , Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003,

3. M.D.Philippe , O miłości, Kraków 1995

4. Janusz Miąso ,Antropologia wychowanie miłość, Rzeszów 2004

5. R. May ,Miłość i wola, Poznań 1988

6. W.Szewczyk,Kim jest człowiek.Zarys antropologii filozoficznej, Tarnów 2000

7. J.Gajda, Wartości w życiu człowieka.Prawda, miłość, samotność, Lublin 1997

8. Pierre Teilhard de Chardin,O szczęściu,cierpieniu,miłości, Warszawa 2001

9. Jan Paweł II Encyklika ,Redemtor hominis 10,1979.

10. K.Wojtyła ,Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1986

11. Dorota Kornas-Biela,Rodzina źródło życia i szkoła miłości, Lublin 2001

12. Fromm,O sztuce miłości,

13. R.Tagore,Poszukiwanie prawdy Sandhama. Urzeczywistnienie życia,Warszawa 1924,

14. Wykład dr B..Ecler-Nocoń , Elementy Pedagogiki Aksjologicznej,23.04.05

15. Wojciech J.Burszta „Antropologia Kultury” Poznań 1998

16. Claude Levi-Strauss ”Antropologia strukturalna II” Warszawa 2001

17. Jan Strelau „Psychologia „ t.1 Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Gdańsk 2003 r.

18. pod.red. Irminy Mięsowicz „Auksologia” Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej Warszawa 2001

19. pod red. Włodzimierza Szewczyka „Encyklopedia psychologii” Wyd.Fundacja INNOWACJA Warszawa 1998

20. Maria Przetacznik- Gierowska, Maria Tyszkowa”Psychologia rozwoju człowieka” t.I Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2003

21. pod red.Barbara Harwas-Napierała, Janusz Trempała”Psychologia rozwoju człowieka” t II Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

22. pod red. Barbara Harwas - Napierała, Janusz Trempała „Psychologia rozwoju człowieka” t. III Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2004

23. Jacek Kall,Reklama, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000

24. Stanisław Juszczyk,Człowiek w świecie elektronicznych mediów- szanse i zagrożenia,Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ,Katowice 2000

25. Fabrice d Almeida,Manipulacja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003

26. Andrzej Radziewicz-Winnicki, Adam Roter, Ryzyko transformacyjne nowego ładu społeczno-edukacyjnego, Wyd. Śl.W.SZ.Z. Katowice 2004

27. pod red.Wojciecha Pomykało,Encyklopedia Pedagogiczna, Fundacja Innowacja, Warszawa 1997

28. J.Woroniecki ”Katolicka etyka wychowawcza,t I,Lublin 1995 s.334.

29. Władysław Tatarkiewicz „ O szczęściu” Warszawa PWN 1979 s.16

30. Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1998

31. Biel-Eibesfeldt Irenaus, Miłość i nienawiść, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1998

32. Bauman Zygmunt,Życie na przemiał, Wyd. Literackie, Kraków 2004

33. Bauman Zygmunt, Społeczeństwo w stanie oblężenia, Wyd. Sic, Warszawa, 2006

Czasopisma

1. Gala nr 15/ 2006

Aneks nr 1

KWESTIONARIUSZ ANKIETY

Podaj określenie, które najpełniej Twoim zdaniem oddaje/oznacza słowo ”miłość”.

Miłość Twoim zdaniem to ……………….

Aneks nr 2 Reklamy prasowe

Jan Twardowski , Śpieszmy się, www. fuw.edu.pl 12.05.2006

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane ,Reklama według Ottona Kleppnera, Wyd. Felberg Sja , 2000, s.753.

art.Cezarego W. Romańskiego , W świetle hierarchii potrzeb, Charaktery nr/2006, s. 46.

Stanisław Juszczyk , Człowiek w świecie elektronicznych mediów- szanse i zagrożenia, Wyd. U. Śl. Katowice 2000 , s.89.

tamże,s.92.

Maria Łopatkowa ,Pedagogika Serca, ,Warszawa 1992 s.9.

M.D.Philippe , O miłości, Kraków 1995 s.7.

tamże , s. 14-15.

Maria Łopatkowa ,Pedagogika serca, Warszawa 1992 , s. 15.

5 tamże, s. 28.

tamże ,s.,45.

Janusz Miąso ,Antropologia wychowanie miłość, Rzeszów 2004, s.77.

R. May ,Miłość i wola, Poznań 1988, s.27.

W.Szewczyk ,Kim jest człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Tarnów 2000.Określenie ens amans przypisuje się Maxowi Schelerowi( zm.1928)

Maria Łopatkowa, Pedagogika serca, Warszawa 1992, s.224.

J.Gajda ,Wartości w życiu człowieka. Prawda, miłość, samotność, Lublin 1997,s.77.

Pierre Teilhard de Chardin ,”O szczęściu, cierpieniu, miłości”, Warszawa 2001, s.87.

Jan Paweł II Encyklika ,”Redemtor hominis”, 10,1979.

K.Wojtyła, ”Miłość i odpowiedzialność”, Lublin 1986,s 70.

Karol Wojtyła,Miłość i odpowiedzialność Lublin 1986 ,s.84.

Cyt.za:M.D.Philippe, O miłości, dz.cyt. ,s.57. Miłość i odpowiedzialność Lublin 1986 ,s.84.

.K.Wojtyła , Miłość i odpowiedzialność, dz.cyt., s.92.

tamże , s.93.

Dorota Kornas-Biela ,Rodzina źródło życia i szkoła miłości, Lublin 2001,s.7.

Maria Łopatkowa , Pedagogika serca, Warszawa 1992 ,s. 52.

Irenaus Biel- Eibesfeldt ,Miłość i nienawiść, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1998, s.24.

K.Wojtyła ,Miłość i odpowiedzialność, dz.cyt.,s.107.

tamże ,dz.cyt.,s.107.

tamże , s.103.

Wojciech J.Burszta, Antropologia kultury, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998, s.51.

tamże, s.53.

tamże, s.111.

Tekst adaptowany z oryginału angielskiego:Four Winnebago Myths.A Structural Sketch, w: Culture in Historyk.Essays In Honor of Paul Radin, Columbia Uniwersity Press,New York 1960, s.351-362.Zbiór ten, przygotowany pod kierunkiem prof.Stanleya Diamonda za życia Paula Radina, ukazał się już po jego śmierci, która nastąpiła 21 lutego 1959roku.

Claude Levi-Strauss ,Antropologia strukturalna II, Wydawnictwo KR Warszawa 2001, s.220-221.

Wojciech J.Burszta ,Antropologia kultury ,Zysk i S-ka Wydawnictwo Poznań 1998, s.121.

tamże ,s.125.

J.Thomas Russell.W.Ronald Lane ,Reklama wg.Ottona Kleppnera, wyd. Felberg Sja 2000, s.3.

tamże. s.5

J.Thomas Russell,W.Ronald Lane, Reklama wg.Ottona Kleppnera, Wyd.Felberg Sja 2000, s.7 .

Stanisław Kuśnierski ,Reklama jest sztuką, Wyższa Szkoła Ekonomiczna Warszawa 2000r,s.12.

,Encyklopedia Popularna PWN, Wydanie XXI ,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 717.

J.Thomas Russell ,W.Ronald Lane, „Reklama wg.Ottona Kleppnera”, Wydawnictwo FELBERG SJA 2000 s.55.

(Joyce,T.1967. What do we know about how advertising works? London :J.Walter Thompson) red.John Philip Jones ,Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004, s.68.

Jon Philip Jones ,Jak działa reklama,,s.81.

tamże ,s.81.

Dariusz Soliński, Psychologiczne mechanizmy reklamy ,Wydawnictwo Psychologiczne Gdańsk 2003r s..86.

tamże ,s.49.

Jon Philip Jonem , Jak działa reklama, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004, s..20.

J. Thomas Russell,W. Rondla Lane,Reklama wg Ottona Kleppnera, Wyd. Flberg Sja 2000 ,s.514.

tamże, s.514.

Dylan Evans ,Emocje, Dom Wydawniczy Rebis ,Poznań 2002, s.148.

tamże, s.149.

tamże , s.149 .

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane, Reklama wg.Ottona Kleppnera, Wydawnictwo Felberg Sja 2000r, s.98.

tamże, s..98.

tamże, s.118.

tamże, s.679.

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane, Reklama wg.Ottona Kleppnera, Wydawnictwo Felberg SJA 2000, s.761

tamże, s.763.

Philip G.Zimbardo, Psychologia i życie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002, s.180.

tamże, s.183.

Philip Zimbardo ,Psychologia i życie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002, s.187.

Jan Strelau, Psychologia, Gdańskie Wyd. Psychologiczne ,Gdańsk 2003, t 1 s.285.

tamże, s.290.

tamże, s.292.

tamże, s.298.

pod red. Barbara Harwas-Napierała, Janusz Trempała , Psychologia rozwoju człowieka, t II Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2004, s.116.

pod red.Irminy Mięsowicz ,Auksologia, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2001, s.51.

tamże, s. 54.

Jan Strelau ,Psychologia, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003 r.,s.309.

pod. red. Barbara Harwas -Napierała, Janusz Trempała, Psychologia rozwoju człowieka, t II Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszwa 2004 s.116.

pod red.I.Mięsowicz , Auksologia, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2001, s. 67.

pod red. Włodzimierza Szewczyka, Encyklopedia psychologii , Wyd. Fundacja Innowacja ,Warszawa 1998r, s.742.

pod red. Irminy Mięsowicz, „Auksologia”, Wyd.Akademii Pedagogiki Specjalnej,Warszawa 2001, s.124.

tamże, s.124.

Erik H.Erikson, `Dopełniony cykl życia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002, s.83.

Erik H.Erikson, `Dopełniony cykl życia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002, s.192.

Maria Przetacznik_Gierowska, Maria Tyszkowa ,Psychologia rozwoju człowieka, t I , Wydawnictwo Naukowe PWN ,Warszwa 1996 r. ,s. 200.

T.Pilch , Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1998, s.56.

J.Brzeziński,, Metodologia badań psychologicznych, Warszawa 1998, s.30.

S. Nowak , Metodologia badań społecznych, Warszawa 1965r, s.320.

W.Okoń, Zarys dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1995 r

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane, Reklama wg.Ottona Kleppnera, Wydawnictwo Felberg SJA 2000r , s.578.

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane, Reklama wg.Ottona Kleppnera, Wydawnictwo Felberg Sja 2000r , s.281.

tamże, s.286.

tamże , s.287.

tamże, s.288.

Jacek Kall ,Reklama, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000 r, s. 90.

tamże, s.94.

tamże., s. 95.

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane, Reklama wg.Ottona Kleppnera, Wyd. Felberg Sja 2000r , s.332 .

tamże, s.550.

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane, Reklama wg.Ottona Kleppnera, Wyd. Felberg Sja 2000r , s.551.

tamże, s.556.

tamże, s.328.

tamże, s.329.

tamże, s.332.

Gabrielle Bauer,Kupcie mi to mamo, tato, Reader' s Digest 04/2006, s.77.

tamże,s.78.

czasopismo, Świat Kobiety, nr 1/2006.

JP Jonem, Jak działa reklama, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004, s.82.

red. Wojciech Pomykało ,Encyklopedia pedagogiczna, Fundacja Innowacja, Warszawa 1997, s.699.

Władysław Tatarkiewicz,O szczęściu, PWN Warszawa 1979,s.16.

Czasopismo Przegląd nr 14/2006

czasopismo Metro z dn. 17-19.03.2006 Bugajska Iwona ,Małe dzieci, wielcy klienci, s.6.

porównaj s. 37

Jacek Kall ,Reklama ,Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,Warszawa 2000, s.25.

Jacek Kall, Reklama, Polskie Wydawnictwo Ekonomicze, Warszawa 2000,s.25.

tamże s.27.

Fabrice d/Almeida ,Manipulacja w polityce, w reklamie, w miłości, Gdańskie Wyd. Psychologiczne ,Gdańsk 2005 r, s. 50.

czasopismo Na ścieżkach życia nr 2/2006,Bądź odporna na reklamę, s.15.

Jacek Kall ,Reklama, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000,s.27.

czasopismo Przegląd nr14/2006, Andrzej Dyszel, Lekarstwa na wszystko, s.26

Czasopismo Przegląd nr 14/2006, Andrzej Dyszel Lekarstwa na wszystko, s.27

czasopismo Gazeta Wyborcza z dnia 23.02.06

Jacek Kall,Reklama,Polskie wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000,s.132

Jacek Kall,Reklama, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000 s.28

czasopismo Newsweek Polska nr 14/2006,Reklama z kabaretu, s.71.

tamże ,s.73.

tamże ,s.72.

porównaj s. 31.

Jacek Kall ,Reklama, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, s.133.

Jacek Kal , Reklama, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, s.166.

Fabrice d Almeida,Manipulacja w polityce, w reklamie,w miłości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Gdańsk 2003, s.49.

tamże,s.53.

J. Urbańska , Wpływ telewizji na postawy młodego człowieka, Poznań 1997

Andrzej Radziewicz-Winnicki, Adam Roter,Ryzyko transformacyjne nowego ładu społeczno- edukacyjnego, Wyd. Śl.W.Sz..Z.Katowice 2004,s.179.

Czasopismo Gazeta Wyborcza 16.09.2005r.i

Stanisław Katula, Pedagogika społeczna u schyłku XX w,pod red.A.Radziewicza Winnickiego Katowice 1992,s.161.

J.Szcepański,Konsumpcja a rozwój człowieka…, s.337.

Stanisław Katula, Pedagogika społeczna a wzory konsumpcyjne człowieka, praca zbiorowa pod red. A. Radziewicza Winnickiego, Pedagogika społeczna u schyłku XX w,Katowice 1992 r. s.62.

Andrzej Radziewicz-Winnicki, Adam Roter,,Ryzyko transformacyjne nowego ładu społeczno-edukacyjnego” Wyd. Sł.W.Sz. Z., Katowice 2004,s.176.

B.Smolińska- Theiss,Trzy nurty badań nad dzieciństwem, Problemy Opiekuńczo-Wychowacze nr 10 /1995

Andrzej Radziewicz- Winnicki, Adam Roter,Ryzyko transformacyjne nowego ładu społeczno-edukacyjnego, Ś.W.Sz.Z. Katowice 2004, s. 178.

P. Kossowski,Dziecko i reklama telewizyjna, Wyd.Akademickie Żak Warszawa 1998

Eliza Michalin, Dziecięca krucjata,Czasopismo OZON nr 14/2006 s.37.

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane,Reklama według Ottona Kleppnera.Wyd.Felberg Sja ,2000 s.776.

Czasopismo Gazeta Wyborcza 20-21.08.2005

pod.red. Wojciecha Pomykało,Encyklopedia pedagogiczna, Fundacja Innowacja, Warszawa 1997, s.699.

pod red. Wojciecha Pomykało ,Encyklopedia Pedagogiczna, Fundacja Innowacja ,Warszawa 1997, s.702.

Gabrielle Bauer, Kupcie mi to mamo, tato, Reader' Digest 04/2006 ,s.79.

Zygmunt Bauman, Życie na przemiał, Wyd.Literackie, Kraków 2004, s.184

tamże, s.174

S. Mestrović, Postemotional Society, London 1997

Zygmunt Bauman, Życie na przemiał, Wyd. Literackie, Kraków 2004, s.202.

Gazeta Wyborcza 6.10.2005, W Polsce powstaje Rada Reklamy,

J.Thomas Russell, W.Ronald Lane,Reklama według Ottona Kleppnera.Wyd.Felberg Sja ,2000 s.760.

Dariusz Doliński , Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003, s.49.

tamże,s.776.

34

---