Ethernet
Ethernet, jako system budowy sieci, opracowany zosta przez firm Xerox, ale do poziomu powszechnie uznanego standardu podniosa go w latach osiemdziesitych wspópraca tej kompanii z firmami DEC i Intel. Standard sta si znany jako DIX Ethernet - od pierwszych liter nazw wdraajcych go firm. Standard IEEE 802.3 okrela podobny typ sieci, ale odróniajcy si formatem ramki. (Ramka - "frame" oznacza struktur i technik kodowania strumienia bitów przepywajcego przez cze). Poniej omawiany jest wanie standard IEEE 802.3, gdy zosta on przyjty przez midzynarodow organizacj standaryzacyjn ISO.
Ethernet posiada przepustowo 10 Mbit/sek i wykorzystuje metod dostpu CSMA/CD - dziki której stacje robocze wspólnie korzystaj z kabla sieciowego, (przy czym w danym momencie moe korzysta z niego tylko jedna stacja robocza). O udostpnianiu decyduje technika CSMAlCD - Carrier Sense Multiple Access with Collision.
Komitet IEEE 802.3 odpowiada za zdefiniowanie warstwy fizycznej w modelu OSI. Warstwa ta skada si z dwóch pod-warstw: kontroli dostpu do medium (Media Access Control - MAC) oraz cza danych (Data Link). Sieci CSMA/CD, Token Ring i Token Bus mog zosta "wetknite" do warstwy MAC, a warstwa Data-Link sury jako most (bridge), pozwalajcy w razie potrzeby na wymian pakietów pomidzy sieciami. Odmiany standardu IEEE 802.3 cechuj si prdkoci transmisji 10 Mbit/sek. Wyjtek stanowi lBase - 5 (szybko 1 Mbit/sek), który posiada jednak dugie segmenty skrtki. Do pojedynczej, rozszerzonej sieci lokalnej (LAN) mona przyczy do 8000 stacji roboczych. Poniej wymienia si wszystkie topologie sieci, ale szczegóowo omówione s jedynie najpopularniejsze: lOBase-5, lOBase-2
i 10Base-T.
lOBase-5 Przewód koncentryczny o maksymalnej dugoci segmentu 500 m; wykorzystuje metod transmisji w pamie podstawowym.
lOBase-2 Przewód koncentryczny (RG-58A/U) o maksymalnej dugoci segmentu 185 m; wykorzystuje metod transmisji w pamie podstawowym.
lOBase-T Skrtka o maksymalnej dugoci segmentu 100 m.
IOBroad - 36 Przewód koncentryczny (RG-59/A/U/CATV) o maksymalnej dugoci segmentu 3600 m; wykorzystuje metod transmisji w pamie rozszerzonym.
IOBase-F Obsuguje sie szkieletow ze wiatowodów, o dugoci do 4 km i prdkoci transmisji 10 Mbit/sek. EIA/TIA zaaprobowao tego typu przewód do pocze pomidzy budynkami kampusowymi w standardzie okablowania komercyjnego.
100Base X Nowy standard Ethernet, zapewniajcy przepustowo 100 Mbit/sek i wykorzystujcy istniejc metod dostpu CSMA/CD w hierarchicznej konfiguracji okablowania, z wykorzystaniem skrtki.
100VG AnyLAN Nowy standard Ethernet, zapewniajcy przepustowo 100 Mbit/sek i wykorzystujcy now metod dostpu z priorytetem na danie (demand priority access), w hierarchicznej konfiguracji z wykorzystaniem skrtki.
Za wyjtkiem nowego 100VG-AnyLAN, wszystkie standardy sieci Ethernet 802.3 wykorzystuj topologi magistrali z CSMA/CD, jako metod dostpu. W przypadkach, kiedy wykorzystywany jest przewód koncentryczny, stacje robocze czy si w szereg (daisy-chain) - segmenty przewodu pomidzy poszczególnymi stacjami przyczone s tak, jak to pokazano na rysunku 1, po lewej stronie.
Rys. 1. Sie Ethernet w konfiguracji z przewodem koncentrycznym i skrtk.
Wszystkie segmenty skadaj si na jednostk zwan magistrala (trunk). Wersja Ethernet-u z wykorzystaniem skrtki (10Base-T) skonfigurowana. jest w topologii gwiazdy, gdzie do kadej stacji biegnie oddzielny przewód od centralnego huba.
Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA/CD)
Karty sieciowe Ethernet-u transmituj pakiety we wspólnej sieci wtedy, gdy maj wyczony dostp do kabla. Wykrywanie kolizji (collision detection) polega na eliminowaniu prób jednoczesnego dostpu do kabla. Kiedy jest on wolny, moe si zdarzy, e jednoczenie podejm prób transmisji dwie stacje, co moe spowodowa zniszczenie danych - dochodzi do kolizji. Mechanizmy protokou CSMA/CD pozwalaj wykry taki stan i powoduj zaniechanie transmisji z obu stacji, przez pewien losowo generowany odcinek czasu i podjcie jej powtórnie.
Metoda. CSMA/CD jest efektywna przy maym ruchu w sieci. Przy wikszym jego nateniu wzrasta liczba kolizji. Przerywanie transmisji i ponawianie ich póniej, kiedy sie równie jest obciona, jedynie pogarsza sytuacj i doprowadza do obnienia wydajnoci i zauwaalnego dla uytkowników zwolnienia pracy sieci. Jednym z rozwiza jest ograniczenie liczby stacji roboczych w segmencie sieci LAN. W przypadku mikrosegmentacji, wymagajcej hubów przeczajcych, jeden segment obciony jest zaledwie jedn stacj robocz, co cakowicie eliminuje problem rywalizacji o dostp.
Kolizje s zasadniczym powodem limitowania dugoci magistrali (trunk) Ethernet do maksimum 2500 m. Przy wikszych dugociach pojawia si opónienie propagacji sygnau, w efekcie czego przestaje prawidowo dziaa mechanizm wykrywania kolizji. Stacja rozpoczynajca transmisj na. jednym z koców zbyt dugiego kabla, moe nie "zauway", e w tym samym momencie, na drugim kocu, zacza si transmisja z innej. Bd, polegajcy na niewykryciu kolizji, powoduje zniszczenie danych i moe zablokowa segment sieci.
Segmentacja
Segmentacja polega na podziale segmentu sieci Ethernet na. dwie lub wicej czci, co zmniejsza liczb stacji roboczych przypadajcych na jeden segment i poprawia wydajno. Do czenia poszczególnych segmentów su mosty i routery. One te zarzdzaj ruchem pomidzy fragmentami sieci. Znaczenie segmentacji wzrasta, kiedy do sieci wcza si nowy uytkownik, szczególnie jeeli wymaga szerokiego pasma. Priorytetowo musi by traktowana np. transmisja video w czasie rzeczywistym, ograniczajca dostpno sieci dla innych uytkowników. Moliwa jest organizacja, przy której uytkownicy video wspókorzystaj z wasnych segmentów.
NetWare, Windows for Workgroups, Windows NT i inne sieciowe systemy operacyjne maj wbudowane mechanizmy routingu. Kada karta sieciowa umieszczona w serwerze organizuje oddzielny segment sieci lokalnej (LAN). Ruchem pomidzy segmentami zarzdza system operacyjny. Na rysunku 2 zaprezentowano serwer z dwiema kartami interfejsu sieciowego, obsugujcymi topologi gwiazdy i magistrali. Wybór konkretnej topologii uwarunkowany jest ukadem pomieszczenia i rodzajem wykorzystywanego przewodu.
Rys. 2. Serwer pracujcy jako most - router.
Istotn czci segmentacji jest filtrowanie. Po podziale sieci, w celu zmniejszenia ruchu i poprawienia osigów dokonuje si tzw. filtracji pakietów, polegajcej na wpuszczaniu ich tylko do tej czci sieci, dokd s przesyane. Wad tego rozwizania - w stosunku do techniki most/router - jest wprowadzenie pewnego opónienia transferu pakietów pomidzy sieciami. Problem ten mog rozwiza huby przeczajce.
Huby przeczajce w sieci Ethernet
Huby przeczajce rozwijaj koncepcj segmentacji, umoliwiajc tzw. mikrosegmentacj. Nawet pojedyncza, stacja robocza moe mie samodzielny, bezporedni dostp do serwery lub innego urzdzenia, co ogranicza rywalizacj o dostp do sieci i zapewnia pen prdko transmisji - 10 Mbit/sek. Huby przeczajce pozwalaj wykorzysta wysok przepustowo sieci, roboczym stacjom multimedialnym i inynierskim.
Rys. 3. Przecznik macierzowy pozwalajcy na ustanowienia bezporedniego poczenia port - port.
Huby przeczajce s, jak to pokazano na rysunku 3, urzdzeniami zapewniajcymi przeczanie macierzowe, z krótkim czasem oczekiwania. Wiele z nich posiada. ponadto specjalne, szybkie poczenia z serwerami jak FDDI (Fiber Distributed Data Interface) - interfejs wiatowodowy - 100 Mbit/sek. Jest to potrzebne, gdy standardowa przepustowo Ethernet-u (10 Mbit/sek) jest nieporównywalnie maa w odniesieniu do moliwoci serwera. Przyczanie wieloprocesorowego superserwera o zdolnoci obliczeniowej rzdu milionów operacji na sekund (MIPS-ów) do powolnej sieci byoby marnotrawstwem. Pokazany na rysunku hub przeczajcy obsuguje 10 portów o wydajnoci 10 Mbit/sek, tak wic port FDDI z przepustowoci 100 Mbit/sek umoliwia jednoczesn transmisj pomidzy 10 stacjami roboczymi.
Ethernet z prdkoci 100 Mbit/sek
Wraz z rozwojem multimediów, video o podwyszonej rozdzielczoci, systemów czasu rzeczywistego i wykorzystujcej wszystkie techniki poczty elektronicznej ronie zapotrzebowanie na pasmo przenoszenia dostpne w komputerach desktop. Wysokie wymagania ze wzgldu na pasmo przenoszenia okrela komputerowo wspomagane projektowanie (CAD) i wytwarzanie (CAM) oraz nowe aplikacje obsugujce dokumenty i obrazy. Istniej dwa standardy Ethernet zapewniajce transmisj z prdkoci 100 Mbit/sek:
100VG-AnyLAN Ethernet, obsugiwany przez oprogramowanie firm Novell, Microsoft, Hewlett-Packard, AT&T oraz 11 innych dostawców. Wykorzystuje on kabel czteroprzewodowy (kategoria 3), taki jak Ethernet lOBase-T oraz now metod zarzdzania dostpem - priorytet na danie (demand priority). Odpowiedzialny za rozwój tego standardu jest komitet IEEE 802.12.
lOBase-X Ethernet, zachowuje CSMA/CD - do zarzdzanie dostpem i pracuje ze skrtk nieekranowan (UTP) (kategoria 5). Aktualnie za rozwijanie tego standardu odpowiedzialny jest komitet IEEE 802.3.
Istotnym aspektem zapewnienia poczenia Ethernet-owego o przepustowoci 100 Mbit/sek jest waciwy dobór kabla. Przewody telefoniczne (voice-grade cable) nie nadaj si dla Fart Ethernet--u, a 100VG-AnyLAN wymaga kabli kategorii 3 (i wykorzystuje wszystkie cztery pary). Warto zauway, e prdko 100 Mbit/sek bya osigalna w sieciach lokalnych typu wiatowodowego FDDI - Fiber Distributed Data Interface oraz z przewodami miedzianymi CDDI - Copper Distributed Digital Interface. Nie wykorzystywano ich jednak w sieciach lokalnych (LAN) - z uwagi na wysoki koszt i brak umiejtnoci implementacji. Lepsz perspektyw podnoszenia przepustowoci sieci gwarantuj wiatowody.
Formaty ramek
Pojcie ramki w sieci Ethernet oznacza struktur przesyanego w sieci pakietu danych. Okrelona jest w niej pozycja nagówka, bitów danych oraz wypenienia (payload) pakietu. Rozeznanie w typach ramek jest wane przy podczaniu analizatora protokoów i monitorowaniu ruchu w sieci.
Rozwizywanie problemów pojawiajcych si w sieci wymaga na ogó sprawdzenia zawartoci pakietów i zebrania informacji statystycznych na ten temat.
W Sieci Ethernet funkcjonuj cztery typy ramek:
Ethernet_II Oryginalna ramka ethernetowa. Przydziela ona pakietowi unikatowy nagówek, wykorzystywany przez sieci Apple Talk Phase I, systemy DEC oraz komputery pracujce z protokoem TCP/IP.
Ethertnet_802. 3 Ten typ ramki jest powszechnie uywany w sieciach Novell Netware.
Ethernet 802.2 Jest to standardowy typ ramki dla Novell 4.x.
Ethernet_SNAP Typ ramki wykorzystywany w sieciach Apple Talk Phase I.
Rys. 4. Typy ramek w Ethernet.
Na rysunku 4 pokazana jest struktura oryginalnej ramki Ethernet II (na górze) oraz Ethernet_802.3 (na dole). Najwaniejsze elementy opisane s poniej.
Nagówek (preamble) Pole to sygnalizuje pocztek ramki.
SFD (Start Frame Delimiter ) - znacznik pocztku ramki Jest to dodatkowe pole sygnalizujce pocztek ramki w IEEE 802.3 Ethemet.
ródo i przeznaczenie Pola te zawieraj adresy miejsca wysania i miejsca przeznaczenia.
LEN (length - dugo) W polu tym podana jest dugo segmentu danych w ramce.
CRC (Cyclical Redundancy Checksum) - suma kontrolna. Pole to zawiera warto wyliczonej przez urzdzenie nadawcze sumy kontrolnej dla pakietu. Urzdzenie odbiorcze wylicza sum kontroln wg takiego samego algorytmu i porównuje z CRC. Jeeli nie ma zgodnoci - ramka uznana wstaje za uszkodzon i poddana powtórnej transmisji.
Ethernet 10 Base-2 (Thinnet)
"Cienki Ethernet”
Koncentryczny, cienki kabel Ethernet jest atwiejszy .w obsudze od grubego przewodu Ethernet i nie wymaga transceiver-a (przycza) przy stacji roboczej. Jest równie taszy, ale zastosowanie go zmniejsza maksymaln dugo magistrali (trunk). Na rysunku 5 pokazano sie thin Ethernet, a na rysunku 6 elementy systemu okablowania.
Rys. 5. Instalacja Ethernet 10Base - T z przewodem koncentrycznym.
Rys. 6. Elementy okablowania Ethernet 10Base - 2.
KARTA INTERFEJSU SIECIOWEGO Wikszo kart Ethernet dostosowana jest albo do okablowania grubego, albo cienkiego. Karta powinna mie zcze BNC, ale moe posiada równie zcze do grubego Ethernet-u. Kabel magistrali czony jest do rozganika (typu T), a ten - do mskiego zcza BNC z tyu karty sieciowej. Jeeli karta zainstalowana jest na stacji bez twardego dysku, konieczne jest zdalne adowanie systemu operacyjnego za pomoc PROM (Programmable Read Only Memory).
REPEATER Repeater jest urzdzeniem stosowanym opcjonalnie, przeznaczonym do czenia dwóch odcinków magistrali (trunk) Ethernet-u i wzmacniania sygnaów przepywajcych pomidzy nimi. Informacja transmitowana w sieci lokalnej moe przej przez nie wicej ni dwa repeater-y, zanim osignie miejsce przeznaczenia albo most (bridge).
CIENKI PRZEWÓD ETHERNET (THIN ETHERNET CABLE) Jako cienki przewód Ethernet uywany jest przewód koncentryczny o rednicy 5 mm typu RG58 A/U lub RG-58 C/U. Przewód tego typu oferowany jest przez wielu dostawców, w odcinkach o standardowej dugoci, wraz ze zczami. Istnieje równie moliwo zakupu przewodu w zwojach, ale konieczne jest wtedy samodzielne przycinanie i monta zczy BNC na kocach. Przewody wykonywane s jako: niepalny - osonity (plenum cable), nieosonity-wntrzowy (nonplenum interior), podziemny i napowietrzny (underground-rated, aerial-rated).
ZCZA BNC Zcza. BNC musz zosta zamontowane na kocach wszystkich odcinków przewodów. Zestaw zcza. BNC obejmuje: kolek centralny, obudow i tulejk zatrzaskow. Dla zamocowania zcza niezbdne s narzdzia do zdejmowania izolacji z przewodu koncentrycznego oraz do zaciskania. Mona je kupi w sklepach z akcesoriami monterskimi.
ZCZE BNC-T (ROZGANIK) Rozganik mocowany jest do zcza BNC z tyu karty sieciowej Ethernet. Umoliwia przyczenie przewodu wchodzcego i wychodzcego. Rozganik konieczny jest w kadej stacji roboczej - równie ostatniej w magistrali, gdzie do wolnego zcza doczany jest terminator BNC.
TULEJOWE ZCZA BNC (BARREL) Zcza tego typu su do czenia dwóch odcinków przewodu.
TERMINATOR BNC Kady segment okablowania musi na obu kocach posiada 50-omowe terminatory BNC. Jeden uziemiony, drugi nie.
Tworzc okablowanie Ethernet przewodem koncentrycznym RG-58 A/U lub RG-58 C/U, naley przestrzega nastpujcych regu:
Maksymalna, dugo odcinka magistrali - trunk segment wynosi 186 m.
Przewód do karty sieciowej przycza si za pomoc rozganika
( T- connector).
czy mona do piciu segmentów magistrali, uywajc czterech repeaterów. Stacje robocze mog by wczone jedynie do trzech, pozostae su do przeduenia.
Maksymalna dugo magistrali (trunk) wynosi 910 m.
Do jednej magistrali mona doczy najwyej 30 odgazie. Odgazieniami s take: repeatery, mosty, routery i serwery. Cakowita liczba odgazie we wszystkich segmentach sieci nie moe przekroczy 1024.
Na kadym kocu magistrali musi znajdowa si terminator. Jeden z koców musi by uziemiony.
Kombinacja kabla cienkiego (thin) i grubego (thick)
Moliwe jest czenie systemów z cienkim i grubym przewodem. Przykadowo: trzeba poczy dwa segmenty wykonane cienkim przewodem, kiedy odlego pomidzy nimi przekracza dopuszczaln dla kabla cienkiego. Naley zwróci uwag" e do rozszerzenia zasigu sieci Ethernet mona uy repeaterów. Maksymalna liczba segmentów magistrali wynosi pi.
czenie kabla cienkiego z grubym moliwe jest dziki adapterom BNC-N, dostpnym w wykonaniu "mskim" i "eskim" - dla kadej z kocówek. Segment kombinowany z przewodu grubego i cienkiego ma na ogó dugo 182 - 492m (607-1640 stóp). Nastpujca. zaleno pozwala na wyliczenie dopuszczalnej dugoci kabla cienkiego w kombinowanym segmencie magistrali:
t = (492 - L)/3,28,
gdzie:
t - dopuszczalna dugo kabla cienkiego [m];
L - dugo budowanego segmentu magistrali [m].
Ethernet 10Base-5 (Thicknet) "Gruby" Ethernet
10Base-5 utosamiany jest czsto ze standardem Ethernet w ogóle, poniewa by pierwsz jego implementacj. Rysunek 7 przedstawia struktur okablowania z grubym przewodem koncentrycznym Ethernet. Kada stacja robocza doczona jest do magistrali za pomoc transceiver-a (przycza) i kabla przyczeniowego. Transceiver nie jest zwykym rozganikiem BNC, jak w sieci Ethernet, z cienkim kablem - to urzdzenie zapewniajce elektryczne oddzielenie stacji roboczej od kabla sieciowego. Dla sprawdzenia czy stacja jest prawidowo podczona do sieci stosowany jest test heartbeat transceiver-a.
Rys. 7. Przykad okablowania „gruby Ethernet” (10Base - T)
KARTA INTERFEJSU SIECIOWEGO Wikszo kart sieciowych Ethernet przystosowana jest do wspópracy - albo z cienkim (thin) albo z grubym (thick) kablem. Do przyczenia przewodu od transceiver-a, na karcie musi znajdowa si "eskie" zcze typu DIX. W serwerze naley instalowa moliwie najlepsz kart. Wymagania mona obniy w przypadku stacji roboczych, szczególnie jeeli bd do rzadko korzystay z sieci. W przypadku stacji bez napdu dyskowego konieczne bdzie zdalne adowanie systemu operacyjnego za pomoc PROM.
REPEATER Repeater jest urzdzeniem stosowanym opcjonalnie, przeznaczonym do czenia dwóch odcinków magistrali (trunk) Ethernet-u i wzmacniania sygnaów przepywajcych pomidzy nimi. Do nich obu repeater podczony jest za pomoc kabla przyczeniowego (od transceiver-a). Informacja transmitowana w sieci lokalnej moe przej przez - nie wicej ni dwa repeater-y - zanim osignie miejsce przeznaczenia albo most (bridge).
TRANSCEIVER (PRZYCZE) Jest to element mocowany na grubym kablu Ethernet, sucy do przyczenia stacji roboczej. Posiada, trzy zcza: wejcie i wyjcie kabla magistrali oraz odgazienie do stacji roboczej, wykonywane za pomoc specjalnego przewodu. Transceiver (przycze) mona zamocowa na kablu magistrali dwoma sposobami: zaciskowym - kabel zostaje nacity dla zapewnienia kontaktu, bez przecinania go; oraz za. pomoc zcz BNC. W tej drugiej wersji transceiver (przycze) zaopatrzony jest w rozganik (T-connector), do którego mocowane s kocówki kabla. Do zamocowania ich niezbdne s specjalne narzdzia.
KABEL PRZYCZENIOWY Na ogó stanowi on komplet z transceiver-em (przyczem). Na obu kocach znajduj si mskie i eskie zcza typu DIX, umoliwiajce poczenia go z przyczem oraz zatrzanicie w zczu karty sieciowej. Kabel przyczeniowy jest na. ogó bardziej elastyczny od magistrali.
GRUBY (THICK) KABEL MAGISTRALI ETHERNET Okablowanie grubego Ethernet-u stanowi przewód koncentryczny 50-umowy o rednicy 1 cm, sztywniejszy od kabla przyczeniowego (od transceicve-a). Dostpny jest u wielu dostawców, zarówno w odcinkach jak te zwojach. Dla mocowania zczy konieczne s narzdzia do zdejmowania izolacji i zaciskania. Kabel dostpny jest w wersjach: niepalny-osonity (plenum cable), nieosonity-wntrzowy (nonplenum interior), podziemny i napowietrzny (underground-rated, serial-rated).
ZCZA MSKIE TYPU N Montowane s na obu kocach przewodu magistralnego w przypadku uywania transceiver-ów z rozganikami (Tconnector). Przewody dostarczane w odcinkach maj kocówki montowane fabrycznie.
ZCZA TULEJOWE TYPU N Su do czenia dwóch odcinków kabla TERMIANTORY TYPU N Kady segment musi mie na obu kocach 50-omowe terminatory typu N. Jeden z nich ma by poczony z przewodem uziemiajcym, drugi nie.
Poniej przedstawiono ograniczenia standardu 10Base-5:
Maksymalna dugo segmentu magistrali wynosi 500 m.
Transceivery (przycza) montowane s do segmentów magistrali.
Maksymalna odlego stacji roboczej od transceiver-a (przycza) wynosi 50 m.
Minimalna odlego pomidzy transceiver-ami (przyczami) wynosi 2,5 m.
czy mona do piciu segmentów magistrali, uywajc czterech repeaterów. Stacje robocze mog by wczone jedynie do trzech, pozostae su do przeduenia.
Maksymalna dugo czna magistrali wynosi 2460 m.
Do magistrali mona podczy maksimum 100 stacji roboczych. Repeater liczy si jako stacja.
Na obu kocach kadego segmentu magistrali musi znajdowa si 50-omowy terminator. Jeden z koców musi by uziemiony. Dla uniknicia odbi nie wolno uziemia obu koców.
Ethernet 10Base-T (Twisted-Pair) Ethernet 10Base-T (skrtka)
10Base-T posiada wikszo zalet Ethernet-u, bez koniecznoci ponoszenia kosztów kabla koncentrycznego. Ponadto umoliwia zastosowanie gwiazdowej lub rozproszonej topologii sieci, która jest korzystna. w pewnych przypadkach rozmieszczenia stacji roboczych.
Cz specyfikacji 10Base-T jest kompatybilna z innymi standardami IEEE 802.3, dziki czemu atwe jest przechodzenie z jednego nonika na drugi. Nie ma potrzeby wymiany kart sieciowych przy przechodzeniu z kabla koncentrycznego na skrtk. Co wicej, moliwe jest rozbudowywanie istniejcej magistrali o segmenty skrtkowe, dziki zastosowaniu repeaterów obsugujcych zarówno kable koncentryczne i wiatowodowe, jak te skrtkowe. Tego typu sprzt znajduje si w ofercie wielu dostawców
Specyfikacja 10Base-T obejmuje testowanie cigoci cza (link integrity testing). Polega to na permanentnym sprawdzaniu przez system, czy w kablu nie wystpia przerwa lub zwarcie. Odbywa si to centralnie.
Rys. 8. Przykad podstawowego okablowania Ethernet 10Base - T.
Zasad budowy sieci 10Base-T pokazano na rys. 8. Stacje robocze podczone s do centralnego huba lub koncentratora pracujcego jako repeater. Po nadejciu sygnau od stacji roboczej, hub rozprowadza. go do wszystkich linii wyjciowych. Moliwe jest budowanie hierarchicznej konfiguracji wzajemnie poczonych hubów. Stacje robocze przycza si za porednictwem nieekranowanej skrtki o dugoci do I00 m. Przewód dochodzi do transceiver-a (przycza.), który poczony jest ze stacj robocz za pomoc kabla 15 yowego o dugoci do 50 m.
Poczenia 10Base-T wykorzystuj kable kategorii 3, cho wysze (jak kategoria 5) , pozwalaj na spenienie wymaga przyszociowych, obejmujcych szybk transmisj, rzdu 100 Mbit/sek. Na rysunku 9 pokazano poczenie pomidzy centralnymi punktami okablowania rónych oddziaów, wykonane za pomoc wiatowodu i kabla koncentrycznego. Do tego szkieletu, w skrzynce czeniowej, przyczony jest koncentrator 10Base-T. Koncentrator poczony jest równie, za. pomoc 50yowego kabla telefonicznego do krosownicy (punchdown block), od której biegn przewody skrtkowe do gniazdek przy kadej stacji roboczej. Do gniazdka wtyka si przewód transceiver-a (przycza), poczonego ze stacj robocz. Wikszo kart sieciowych posiada wbudowany transceiver, do którego mona bezporednio wetkn wtyczk RJ-45.
Rys. 9. System okablowania Ethernet 10Base - T w konfiguracji z centraln skrzynk pocztow.Poniej przedstawiono typowe elementy sieci 10Base-T. Naley pamita, e nie zawsze potrzebne s wszystkie.
Karta interfejsu sieciowego
Potrzebna. jest karta z 10-stykowym zczem DIX lub 10Base-T RJ-45. Jeeli kart instaluje si na stacji bez twardego dysku, konieczne jest zdalne adowanie systemu operacyjnego za pomoc PROM (Programmable Read Only Memory).
HUB Hub, zwany równie koncentratorem, posiada na ogó do 12 portów. Zwykle posiada port dla kabla wiatowodowego, bdcego elementem szkieletu sieci.
SKRTKA (TWISTED-PAIR CABLE) Jest to przewód ze zczem RJ-45, który w standardzie 10Base-T moe mie dugo do 100 m. Mona kupi przewód w zwojach, ale do samodzielnego montau zcz RJ-45 konieczne jest specjalne narzdzie (zaciskacz).
TRANSCEIVER (PRZYCZE) Transceiver ma z jednej strony zcze
RJ-45, a z drugiej DB-15. Wikszo aktualnie sprzedawanych kart posiada wbudowany transceiver.
KABEL PRZYCZA Suy do czenia transceiver-a z kart interfejsu sieciowego.
KABEL TELEFONICZNY Jeeli wykorzystuje si kabel telefoniczny - mona uy 50 yowego kabla Telco, który uatwi przyczenie koncentratora bezporednio do krosownicy telefonicznej. Naley uzgodni parametry z dostawc koncentratora.
GNIAZDKO CIENNE Gniazdko wyposaone jest w zcze RJ-45. Jeeli potrzebne jest równie podczenie telefonu - naley uy gniazdka podwójnego.
Specyfikacja kabla 10Base-T
Poniej zamieszczona jest specyfikacja 10Base-T. Niektóre parametry róni si w praktyce, zalenie od dostawcy. Zestaw pocze od gniazdka ciennego do huba pokazany jest na rys. 10.
Naley uywa nieekranowanej skrtki kategorii 3, 4 i 5.
Na kocach kabli naley stosowa zcza RJ-45. Styki 1 i 2 su do nadawania; styki 3 i 6 do odbioru. Pary s skrzyowane, wic ya z jednego koca przyczona jest "na nadawanie", a z drugiego "na odbiór".
Do kadej stacji roboczej moe by podczony transceiver (przycze) i 15 yowy kabel przycza. W niektórych kartach transceiver jest wbudowany.
Odlego od huba do transceiver-a nie moe przekracza 100 m.
Do huba typowo czy si 12 stacji.
W celu powikszenia liczby stacji w sieci do centralnego huba mona, podczy nie wicej ni 12 hubów podrzdnych.
Aby stworzy rozleglejsz sie eternetow hub moe zosta przyczony do jej szkieletu - w postaci kabla koncentrycznego lub wiatowodowego.
Bez potrzeby stosowania mostów mona, poczy do 1024 stacji
Rys. 10. Konfiguracja przewodów Ethernet 10Base - T od gniazdka w cianie do huba.
100VG-AnyLAN (Voice Grade) 100VG-AnyLAN (Kabel telefoniczny)
Ethernet sprawdzi si jako uniwersalny standard budowy sieci. Funkcjonuje tysice stanowisk poczonych w systemie 10Base-2 i nowszym 10Base-T wykorzystujcym skrtk. Ethernet zosta dobrze poznany i przetestowany. Zastosowanie skrtki obnia. koszty okablowania i usprawnia technologi budowy instalacji, pozwalajc wykorzysta zalety okablowania strukturalnego. Aktualnie wprowadzane s odmiany Ethernet (100Base-X), zapewniajce wysok prdko transmisji, jak 100VG-AnyLAN (przewód telefoniczny) czy Fast Ethernet, udostpniajce komputerom klasy desktop transmisj z prdkoci 100 Mbit/sek. Realizacja takich parametrów staa si koniecznoci wobec upowszechniania aplikacji obsugujcych multimedia, video w czasie rzeczywistym i obróbk obrazów.
100VG-AnyLAN bazuje na technologii opracowanej przez AT&T i Hewlett Packard, a obecnie pilotowanej .przez komitet 802.12 IEEE. Standard ten wykorzystuje skrtk czteroprzewodow (patrz rysunek 11). Wprowadzono w nim take now metod dostpu na danie (demand priority), która zastpia - uywan w starszych odmianach standardu - technik wykrywania kolizji - CSMA/CD.
Rys. 11. Zastosowana w 100VG - AnyLAN transmisja kwartetowa wykorzystuje cztery pary yd kabla.
Specyfikacja 100VG-AnyLAN
Standard ten wykorzystuje okablowanie kategorii 3 - czteroparow skrtk telefoniczn. Konkurujcy z nim 100Base-X wymaga przewodów komputerowych (data-grade) kategorii 5, co pociga za sob wymian okablowania przy zmianie standardu. Zastosowanie przewodów wyszej jakoci (kategoria 5) w sieci 100VG-AnyLAN pozwala na zwikszenie maksymalnej dugoci jej odcinków ze 100 do 150 m.
Metoda dostpu zmienia si wzgldem typowego Ethernet-u, ale ramka pozostaa ta sama. Nowa metoda dostpu nosi nazw "priorytet na danie" (demand priority). W zwizku z pozostawieniem formatu ramki moliwe jest dziaanie mostów (bridge) pomidzy 100VG-AnyLAN, a starszymi standardami Ethernet-u. W lad za koncepcj firmy Hewlett Packard, format ramki, a nie protokó CSMA/CD, jest czynnikiem decydujcym o moliwoci wspódziaania pomidzy odmiennymi standardami Ethernet-u.
W systemie priorytetu na danie to hub decyduje - kiedy i jak stacja bdzie moga poczy si z sieci. Aplikacje wymagajce szybkiej transmisji, jak video w czasie rzeczywistym, maj priorytet i sie udostpnia si im na taki czas, jaki jest niezbdny. Poniewa to hub decyduje o dostpie - wyeliminowane jest wspózawodnictwo stacji, co poprawia przepustowo sieci.
Poniewa topologie sieci 100VG-AnyLAN i 10Base-T s podobne - karty i wiele innych akcesoriów pozwalaj na realizowanie szeregu dziaa w obu systemach. Do huba 100VG-AnyLAN mona poczy zarówno komputer pracujcy w tym standardzie, jak te 100Base-T i oba bd mogy pracowa z waciw dla siebie prdkoci. Oprócz formatu ramek, ze starego systemu zachowano zasady topologii gwiazdy i okablowania strukturalnego. Uywane s równie takie same zcza jak w 10Base-T.
Transmisja sygnau
Zaoono, e 100VG-AnyLAN ma wykorzystywa te same kable, co 10Base-T. Poniewa s to przewody telefoniczne, do zapewnienia niezawodnoci transmisji o prdkoci równej 100 Mbit/sek, konieczna, okazaa si transmisja kwartetowa. Podczas gdy 10Base-T wykorzystywa dwie pary przewodów (jedna do nadawania, druga do odbioru), 100VG-AnyLAN uywa czterech par.
Transmisja kwartetowa odbywa si z t sam czstotliwoci co w 10Base-T, ale sygna 25 MHz przesyany jest kad z czterech par przewodów. Uywany w 10Base-T system kodowania "Manchester" zosta zastpiony przez 5B6B. Zastosowanie niskiej czstotliwoci i rozdziau sygnau pomidzy przewody pozwalaj utrzyma emisj zakóce radiowych na zaoonym poziomie, przy wykorzystaniu kabli telefonicznych. 10Base-T przesya sygna o czstotliwoci 20 MHz, wykorzystujc dwie pary przewodów.
Priorytet na żądanie (demand priority)
Jest to nowa metoda zarzdzania dostpem, stosowana w 100VG-AnyLAN, zastpujca znan ze starszych wersji standardu Ethernet - CSMA/CD. W systemie tym stacja moe odbiera informacj w tym samym czasie, kiedy sama nadaje. Jest to moliwe dziki wykorzystaniu skrtki czteroparowej i transmisji kwartetowej. Metoda priorytet na danie korzysta z zalet okablowania strukturalnego i centralnego ulokowania huba w systemie (rys. 12). Rozwizanie to jest podobne do zastosowanego w 10Base-T, ale zapewnia hubowi moliwo skuteczniejszego nadzorowania ruchu w sieci. Kiedy stacja chce rozpocz transmisj - przesya danie do huba i moe domaga si dla siebie przydziau priorytetu. Jeeli sie jest wolna - stacja rozpoczyna transmisj. Kada informacja przesyana jest poprzez hub, który zapewnia szybkie przeczanie do odgazienia docelowego.
Mechanizm przydzielania priorytetu zapewnia, e dane wymagajce szybkiej transmisji, jak video, przesyane s w pierwszej kolejnoci. Jeeli priorytetu zadaj dwie stacje - obie obsugiwane s przemiennie. Taka metoda organizowania transmisji wykazuje przewag nad CSMA/CD, gdzie rywalizacja o dostp do kabla odbywa si raczej pomidzy samymi stacjami ni pod kontrol huba. Rywalizacja polega na próbie podjcia transmisji przez dwie stacje. W takim przypadku informacje ulegaj skasowaniu, a stacja musi odczeka pewien czas do podjcia powtórnej próby. Ogranicza to przepustowo sieci i zwielokrotnia rywalizacj, gdy coraz wicej stacji oczekuje na dostp do kabla.
Dodatkow zalet transmisji z priorytetem na danie jest to, e informacj przesya si, poprzez hub, tylko do stacji docelowej, a nie do wszystkich stacji, co ogranicza moliwo dostpu do danych osobom niepowoanym.
Rys. 12 Przykad okablowania strukturalnego Ethernet 100VG AnyLAN.
EtherTalk
EtherTalk jest implementacj standardu Ethernet, opracowanego przez komitet IEEE 802.3 na komputery Apple Macintosh. Karty EtherTalk, dostarczane przez Apple, przystosowane s do kabla koncentrycznego, skrtki lub wiatowodu. Nosz one nazw NuBus dla Mackintosh II lub Ethernet LC dla Mackintosh LC. Dostpne s równie zewntrzne karty do systemów nie-NuBus-owych, przyczane do portu SCSI (Small Computer System Interface).
Fast Ethernet
System Fast Ethernet wsta opracowany przez firmy: Grand Junction Networks, i 3Com, SynOptics, Intel i innych producentów, a obecnie rozwijany jest przez IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers), jako 100Base-X. Stanowi on modyfikacj dotychczas funkcjonujcych odmian standardu Ethernet, zwikszajc prdko przesya danych do 100 Mbit/sek, przy zachowaniu CSMA/CD (Carrier sense Multiple Access/Collision Detection) - jako metody zarzdzania dostpem. Tak znaczna szybko wymaga zastosowania skrtki standardu komputerowego (data-grade) - odpowiadajcej kategorii 5 wg klasyfikacji EIA/TIA (Electronic Industries Association /Telecomunication Industries Association). Stosowana jest topologia gwiazdy - tak jak w 10Base-T - wszystkie przewody biegn do centralnego huba.
Konkurencyjny standard IEEE 100VG-AnyLAN wykorzystuje skrtk kategorii 3, ale uywa nowej metody zarzdzania dostpem, tzw. Priorytetu na danie (demand priority). Standardem 100Base-E zajmuje si dziaajcy wczeniej komitet 802.3 IEEE, podczas gdy 100VG-AnyLAN - nowy, IEEE 802.12.
Porównanie niektórych cech obu standardów znajduje si poniej:
Oba standardy wymagaj wymiany kart sieciowych, przy czym 100VG-
AnyLAN jest bardziej kompatybilny z okablowaniem 10Base-T.
Producenci oferuj karty 100Base-X, zdolne do pracy z Ethernet'em 10 Mbit/s, co uatwia uytkownikom przejcie na nowy standard.
100Base-X wymaga kabli kategorii 5 (komputerowych), podczas gdy 100VGAnyLAN - czteroparowej skrtki telefonicznej. W obu przypadkach moe zaj konieczno wymiany starego okablowania.
Dugo pojedynczego odcinka przewodu w szybkich sieciach Ethernet jest ograniczona do 100 m, ale zastosowanie w 100VG-AnyLAN kabli komputerowych (kategorii 5) pozwala zwikszy j do 150 m.
W obu przypadkach, na duszych dystansach mona uy wiatowodów.
100Base-X wykorzystuje elastyczno CSMA/CD; istnieje moliwo zmniejszenia prdkoci transmisji do lMbit/sek przy wydueniu odcinków kabla (IEEE 802.3 lBase-5). Z drugiej strony, 100Base-X skraca dugo kabla zwikszajc prdko transmisji. Sie mona atwo rozbudowywa, tworzc hierarchiczn konfiguracj kabli czcych skrajne huby (repeatery), co pokazano na rys.13. Taki typ okablowania lokuje si w nowym podejciu do budowy sieci - tworzeniu okablowania strukturalnego.
Rys. 13. Sie Ethernet 100Base - X.
Podstawow trosk twórców standardu 100Base-X byo zachowanie CSMA/CD, jako metody kontroli dostpu do sieci, co pozwolio na wykorzystanie istniejcych instalacji Ethernet. Dziki takiemu zabiegowi 100Base-X staa si pod-warstw IEEE MAC (Media Access Control - sterowanie dostpem do medium), który stanowi most pomidzy rónymi standardami IEEE, jak Token Ring, FDDI (Fiber Distributed Data Interface) i inne. Poczenie sieci Ethernet, pracujcej z prdkoci 10 Mbit/sek. ze 100Base-X wymaga jedynie dostosowania prdkoci transmisji wymienianych pakietów. Biorc pod uwag odmienny obszar zastosowania standardu 100VG-AnyLAN, naley w tym miejscu wymieni kilka jego zalet. Zastosowana w nim metoda dostpu z priorytetem na danie (demand priority) umoliwia priorytetowe potraktowanie niektórych (szczególnie wymagajcych, jeli chodzi o prdko przesya) danych, jak np. video w czasie rzeczywistym. Kolejn zalet jest to, e dane, poprzez hub, trafiaj tylko do stacji przeznaczenia, a nie wszystkich stacji w sieci, co zapobiega nieuprawnionemu dostpowi do informacji.
Jeeli przebudowuje si instalacj, aby pracowaa z prdkoci 100 Mbit/sek., wybór standardu szybkiej sieci Ethernet jest silnie zwizany z wyborem rodzaju okablowania. Zainstalowana. w wielu budynkach skrtka telefoniczna (kategoria 3) nie nadaje si do transmisji z prdkoci 100 Mbit/sek. Aby zastosowa 100Base-X trzeba wic wymieni okablowanie. 100VG-AnyLAN wymaga z kolei skrtki czteroparowej, czyli wymiana przewodów równie jest niezbdna. 100Base-X korzysta ze standardu X3T9.5 (FDDI) TP-PMD Amerykaskiego Instytutu Normalizacyjnego (ANSI), który preferuje komputerowy (data-grade) przewód dwuparowy kategorii 5. Moliwe jest równie zastosowanie wiatowodu i skrtki ekranowanej (STP) IBM Type-1.
Ethernet