1. Podział czynników szkodliwych i uciążliwych.

• Czynniki fizyczne: hałas, wibracje, mikroklimat, pyły przemysłowe, promieniowanie jonizujące, promieniowanie optyczne i laserowe, pole elektromagnetyczne, elektrostatyczne

• Czynniki chemiczne

• czynniki psychofizyczne: obciążenia fizyczne i psychonerwowe

• czynniki biologiczne: mikroorganizmy roślinne, mikroorganizmy roślinne i zwierzęce

2. Czynniki niebezpieczne na stanowiskach pracy.

• Elementy ruchome i luźne

• elementy ostre i wystające, związane z przemieszczaniem się

• porażenia prądem

• poparzenia

• pożar i/lub wybuch

3. Wymień warunki jakie powinny spełniać pomieszczenia pracy.

Powinny zapewniać bezpieczeństwo i higieniczne warunki pracy, w szczególności:

• Oświetlenie naturalne i sztuczne,

• Warunki cieplne

• Wymianę powietrza

• Zabezpieczenie przed drganiami i hałasem

• Zabezpieczenie przed uciążliwościami

• Zabezpieczenie przed czynnikami szkodliwymi

• Prawidłową ewakuację

4. W jakich przypadkach stosuje się ograniczenia oświetlenia?

Klasy ograniczenia oświetlenia w pomieszczeniach:

Klasa I -w których wykonywane są dokładne lub specjalne prace (lekarz, biura, przemysł precyzyjny)

Klasa II -w których wykonywana jest praca zwykła (poczekalnia, prace przy maszynach)

Klasa III - w których wykonuje się prace prostą (cegielnie, strefy komunikacyjne)

5. Rodzaje wentylacji pomieszczeń. Kiedy stosuje się wentylację miejscową?

• naturalna:

• infiltracja,

• grawitacyjna,

• przewietrzanie.

• mechaniczna:

• nawiewna,

• wywiewna,

• nawiewno-wywiewna

Wentylacja miejscowa powyżej 2500 kJ·godz/m².

6. Jakie kryteria grzewcze stawia się pomieszczeniom, w których znajdują się stanowiska pracy?

Zasada ogólna:

Ciężka praca fizyczna: >14°C

Lekka praca fizyczna: >18°C

Szkoły: >15°C

7. Jakie znasz sposoby zapobiegania czynnikom niebezpiecznym związanym z elementami ruchomymi, wystającymi itp.?

• osłony:

• mechaniczne,

• termiczne,

• dielektryczne

• blokady:

• mechaniczne,

• elektryczne,

• organizacyjne

• ochrona odległościowa:

• ogrodzenia,

• pomosty naciskowe,

• urządzenia oburęczne,

• bezdotykowe,

• odsuwające

8. Od czego zależy zakres i stopień porażenia prądem elektrycznym?

a)-natężenia prądu,

b)-czasu przepływu przez organizm,

c)-częstotliwości,

d)-drogi przepływu przez organizm

9. Wymień zagrożenia związane z przemieszczaniem się.

• Otwory wejściowe (wyjście) do stanowisk pracy:

460x460 (600x600) r=560 (600) 310x560 (470x700)

• Przejście -wysokość 2000 mm (1800), szerokość 750 mm (500)

• Schody -szerokość 600 mm (500)

• Balustrada -wysokość 1100 mm

• Drabina (75-90o)-szerokość 400-600 mm (300),szczeble 300 mm

• Drabina przenośna-wysokość 4 m, ciężar 10 kg Klamra -szerokość 300mm, od ściany 150 mm, wysokość 300 mm

• Pomost-szerokość 1400 (700) mm (>0,35 m2)

• Drogi -zależnie od ładunku i ruchu (żółte pasy)

10. Wymień rodzaje hałasu i jakie parametry je charakteryzują.

• słyszalny 16-16000 Hz

• niesłyszalny [2-50 Hz (infradźwiękowy), 10000-100000 Hz (ultradźwiękowy)]

Parametry:

• ciśnienie akustyczne, [dB]

• natężenie akustyczne, [dB]

• poziom ekspozycji na Halas (8-godzinny, tygodniowy).

11. Dlaczego wibracje mogą być groźne dla człowieka?

Drgania oddziaływujące na człowieka są charakteryzowane przez;

•Zakres częstotliwości

•Wartość współczynnika szczytu

•Wartości skuteczne przyśpieszenia drgań

•Czas oddziaływania

Zakresy częstotliwości dla:

•płuc i serca 4-9 Hz

•Żołądka 8 Hz

•Narządów jamy brzusznej 4,5-10 Hz

•Pęcherza moczowego 10-18 Hz

•Gałki ocznej 60-90 Hz

Wibracje wpływają na zdrowie człowieka. Człowiek może pracować tylko w określonych wartościach częstotliwości drgań. Po ich przekroczeniu niestety cierpi na tym zdrowie. Np. zakres częstotliwości gałki ocznej wynosi 60-90Hz, po jej przekroczeniu nastepuje peknięcie oka.

12. Jakie parametry charakteryzują mikroklimat?. Wymień rodzaje mikroklimatów.

Mikroklimat charakteryzuje:

• temperatura,

• wilgotność względna,

• prędkość ruchu powietrza,

• promieniowanie cieplne,

• a także: aktywność fizyczna człowieka, metabolizm, izolacyjność odzieży, powierzchnia działania środowiska.

Środowisko termiczne dzieli się na mikroklimat gorący, mikroklimat umiarkowany oraz mikroklimat zimny.

13. Jakie znasz rodzaje promieniowania?

WIDZIALNE (360-830 nm)

PODCZERWONE (IR-A 780-1400 nm), (IR-B 1,4-3 μm), (IR-C 3μm-1mm)

NADFIOLETOWE (UV-A 315-400 nm), (UV-B 280-315 nm), (UV-C 100-280 nm)

ELEKTROMAGNETYCZNE (radiofale 0,1-300 MHz), mikrofale (300-300000 MHz)

JONIZACYJNE (α-dwa protony i dwa neutrony), (β-elektron lub pozyton), (γ-

elektromagnetyczne 1,0-0,01 Å ), (X -rentgenowskie 20-0,05 Å )

LASEROWE (monochromatyczne 180nm-1mm)

14. Czy promieniowanie w podczerwieni i ultrafiolecie mogą być szkodliwe dla człowieka?

W podczerwieni:

W ultrafiolecie:

Narażenie pracownika na promieniowanie nadfioletowe charakteryzowane jest przez wartości skuteczne (NDWS) napromienienia erytemalnego (rumień skóry) i koniunktywalnego (zapalenie spojówki lub rogówki oka).

Oddziaływanie promieniowania nadfioletowego nie jest wyłącznie negatywne. W małych dawkach promieniowanie UV jest korzystne gdyż wytwarza w skórze witaminę D.

15. Jakie znasz promieniowanie nie jonizacyjne? Dopuszczalne natężenie pól elektromagnetycznych.

Mikrofale, radiofale, pola o częstotliwości:

• 1-100 kHz,

• 50 Hz (przemysłowe)

• pole elektro i magnetostatyczne

Dopuszczalne natężenie pól elektromagnetycznych:

Pola o częstotliwości 0,1-10 MHz o natężeniu pola:

• elektrycznego 1000 kV/m

• magnetycznego 250 A/m

Pola o częstotliwości 10-300 MHz o natężeniu pola: elektrycznego 300V/m

Pola o częstotliwości 300-300000 MHz o natężeniu pola: elektrycznego stacjonarnego lub niestacjonarnego (Gęstość mocy promieniowania w obu przypadkach 100W/m2).

16. Dopuszczalne natężenie pól magnetycznych stałych i o częstotliwości <50Hz.

Strefa niebezpieczna

• stałe natężenie pola >80 kV/m (indukcja 100mT)

• częstotliwości 50 Hz >4 kV/m (5 mT)

Strefa zagrożenia

• stałe natężenie pola 8 - 80 kV/m (10 - 100 mT),

• o częstotliwości 50 Hz 0,4 - 4 kV/m (0,5 - 5 mT)

Strefa bezpieczna

• stałe natężenie pola <8 kV/m (<10mT)

• częstotliwości 50 Hz <0,4 kV/m (<0,5 mT)

17. Od czego zależy dopuszczalne natężenie pól elektromagnetycznych?

W strefie zagrożenia dopuszczalne narażenie określa wyrażenie;

D = H²· t_{(b )}

Gdzie:

H = natężenie pola magnetycznego w czasie t

t_(b) = 8 godz.

D< 512 [kA/m]2h -dla stałych pól magnetycznych

D<1,28 [kA/m2]h -dla pól magnetycznych 50 Hz

18. Jakie znasz promieniowanie jonizacyjne? Graniczne dawki napromieniowania.

• naturalne,

• sztuczne,

• zamknięte,

• otwarte.

	Efektywny równoważnik dawki [mSv]	Równoważnik dawki [mSv]
		całe ciało	oczy	skóra, inne
Narażenie zawodowe	50	150	500
Pozostała populacja*	1	15	50
*) dopuszcza się w ciągu 12 miesięcy dawki do wartości 5 mSv, pod warunkiem zachowania wartości średniej dawki 1 mSv

19. Od czego zależy promieniowanie laserowe?

- Długości fali (od 180nm do 1 mm)

- Czasu i rodzaju ekspozycji

- Wielkości napromieniowania H (ilość energii na jednostkę powierzchni J/m²)

- Energetyczne zintegrowanej luminancji

20. Jakie znasz rodzaje szkodliwych pyłów przemysłowych?

• pylico twórcze (pyły <5μm, kalogenowe, niekolagenowe);

• drażniące (większość pyłów);

• alergiczne (bawełna wełna len, drewno);

• toksyczne (ołów, miedź, cynk, mangan);

• rakotwórcze (azbest buk, dąb ?).

21. Jakie znasz rodzaje szkodliwych czynników chemicznych? Parametry charakteryzujące czynniki chemiczne.

• toksyczne (alkohol, Rozpuszczalnik);

• drażniące (chlor, fozgen, kleje, utwardzacze);

• uczulające (chrom, nikiel, fenol, formalina);

• rakotwórcze (wg listy);

• mutagenne (benzen, iperyt, puryny, kwas azowy);

• trujące,

• upośledzające (wg listy).

Parametry charakteryzujące czynniki chemiczne:

-Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) [mg/m³]

-Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) [mg/m³]

-Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) [mg/m³]

-Narażenie zawodowe (ilościowo-jakościowe w stosunku do zmiany)

-Narażenie złożone

-Wskaźnik ekspozycji (stężenie w powietrzu)

-Normatyw higieniczny (średnia wartość szkodliwa w powietrzu środowiska w okresie pracy)

-Średnie stężenie ważone_8h (C_w)

22. Wymień znane czynniki rakotwórcze.

Wybrane substancje i preparaty:

• Arsen i jego związki

• Azbest (aktynolit, amozyt, antofilit, chryzotyl, krokidolit tremolit)

• Związki chromu (+6)

• Nikiel i jego związki

• Oleje łupkowe (ceramiczny)

• Radon

• Smoły węglowe

• Talk z włóknami azbestopodobnymi

Wybrane procesy przemysłowe:

• Produkcja aluminium

• Produkcja gumy

• Produkcja koksu

• Produkcja i naprawa mebli

• Produkcja i naprawa obuwia

• Kopalnictwo podziemne (radon)

• Gazyfikacja węgla

• Odlewnictwo żelaza i stali

23. Jakie znasz związki chemiczne zaliczane do alergenów i trucizn.

Alergeny:

• Chrom i jego związki

• Fluorki

• Fosfor

• Nikiel i jego związki

• Sole rozpuszczalne platyny

• Rtęć i jej związki organiczne

• Terpentyna

• Trójetylenoczteroamina (Z-1)

• Utwardzacze

• Żywice epoksydowe

• Środki ochrony roślin (I-V)

• Mangan

• Ołów

• Rtęć

Trucizny:

• Związki baru (oprócz siarczanu i węglanu)

• Kwas fluorokrzemowy i jego sole

• Kwas fluorowodorowy

• Związki rtęci

• Związki selenu

• Związki talu

• Kwas octowy (stężony > 80 %)

24. Zasady międzynarodowej systematyki substancji zagrażających życiu.

Substancje i preparaty wybuchowe E

Substancje i preparaty utleniające O

Substancje i preparaty skrajnie łatwopalne F+

Substancje i preparaty wysoce łatwopalne F

Substancje i preparaty bardzo toksyczne T+

Substancje i preparaty toksyczne T

Substancje i preparaty szkodliwe Xn

Substancje i preparaty żrące C

Substancje i preparaty drażniące N

Substancje i preparaty niebezpieczne dla środowiska N

25. Rodzaje obciążeń psychofizycznych na stanowiskach pracy.

1) obciążenia fizyczne (praca fizyczna):

•wydatek energetyczny (kcal/min)

•obciążenia rąk

•obciążenia nóg

•obciążenia statyczne i dynamiczne

•podnoszenie i dźwiganie ciężarów

•normy transportu ręcznego

•praca lekka

•praca umiarkowana

•praca ciężka

•praca bardzo ciężka

2) obciążenia psychonerwowe:

•Sposoby i warunki odbierania informacji (oświetlenie, wizualność, możliwość pomyłek)

•Warunki podejmowania decyzji (ilość i stopień skomplikowania, konsekwencje błędnych decyzji)

•Sposoby i warunki wykonywania czynności (przestrzeń operacyjna, rytm pracy, możliwość popełnienia błędu)

26. Czy pracownik może przenosić dowolne wielkości ciężarów na stanowiskach pracy? Maksymalne ciężary w pracy stałej dla dorosłych kobiet i mężczyzn przy ręcznym podnoszeniu. Nie może.

Sposób podnoszenia, przenoszenia lub przewożenia (mężczyźni)	Norma w kg	Uwagi
A. Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów (do 4 m długości) a) jeśli praca wykonywana jest stale b) jeśli praca wykonywana jest dorywczo	50 50	przy ręcznym przenoszeniu ciężarów w miarę możliwości należy stosować sprzęt pomocniczy -na odległość do 25 m i na wysokość do 4 m -na odległość do 75 m
B. Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów na wysokość ponad 4 m	30	-
D. Ręczne przenoszenie skrzyni, worków i beczek	50 30	-na odległość do 25 m po schodach lub -pochylniach na wysokość wyższą niż 4 m
Kobiety:
B. Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów a) praca wykonywana jest stale b) praca wykonywana jest dorywczo	12 kg 20 kg	Dla kobiet w ciąży i w okresie karmienia odpowiednio 3 kg i 5 kg
C. Ręczne przenoszenie pod górę (schody, pochylnia) a) praca wykonywana jest stale b) praca wykonywana jest dorywczo	8 kg 15 kg	Dla kobiet w ciąży i w okresie karmienia odpowiednio 2 kg i 4 kg

27. Jakie znasz główne kierunki działania ergonomii?

• korekcyjna-analiza istniejących stanowiska

• koncepcyjna - analiza projektowanych stanowisk

Ergonomia wyrobów:

• Urządzenia Sygnalizacyjne

• Urządzenia sterownicze

Ergonomia warunków pracy

• Postawa przy pracy i pomiary antropometryczne

• Organizacja stanowisk pracy

28. Wymień parametry określające promieniowanie laserowe na stanowiskach pracy.

-Długości fali (od 180nm do 1 mm)

-Czasu i rodzaju ekspozycji

-Wielkości napromieniowania H (ilość energii na jednostkę powierzchni J/m2)

-Energetyczne zintegrowanej luminancji

Profilaktyka; (środki techniczne i organizacyjne) Lokalizacja źródła Powierzchnia pomieszczenia Osłony, fartuchy, maski Wentylacja

29. Co oznacza symbol F⁺, T, R12, S45.

F+ - substancje i preparaty skrajnie łatwopalne

T - substancje i preparaty toksyczne

R12 - substancja skrajnie łatwopalna

S45 - w przypadku awarii kontaktowac się z lekarzem i informować o nazwie substancji

30. Podaj dopuszczalny poziom ekspozycji na hałas przy ośmiogodzinnym dniu pracy.




31. Wymień szkodliwe czynniki biologiczne.

• wirusy,

• bakterie,

• grzyby,

• riteksje,

• stawonogi,

• mytoplazmy,

• pierwotniaki,

• robaki.

---